31-Sfinctersparende

Quality of life bij sfinctersparende
rectumchirurgie versus niet
sfinctersparende chirurgie.
Inleiding
Behandelingsmogelijkheden
Quality of life
Besluit
2
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Inleiding
• 
• 
• 
• 
• 
3
Naar schatting krijgen jaarlijks 2500 mensen in België de
diagnose van rectumcarcinoom.
Vaak wordt rectumcarcinoom geassocieerd met slechte
prognose. Laatste decennium evolutie in behandeling.
Behandeling afhankelijk van klinische staging en DMV: KO,
recto/colposcopie +/- biopsie en APO, CT- ABD en TH, NMR of
echo, endoscopie en biochemie (CEA)
TNM stadium
Op basis van TNM, leeftijd, algemene toestand, sfincter functie
en wens patiënt wordt er een behandelingsplan opgesteld.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Inleiding
4
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Behandelingsmogelijkheden 5
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Sfinctersparende rectumchirurgie of lage
anetriorresectie (LAR) + TME en colo-anale
anastomose met of zonder pouch.
6
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Abdominoperineale rectumamputatie of APRA
7
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
TME of total mesorectal excision
8
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Quality of life
•  Invloed op de darmfunctie
•  Invloed op het seksueel functioneren
•  Invloed op het urinair functioneren
9
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
1. Invloed op de darmfunctie
• 
• 
• 
• 
10
Lage anastomose kan functionele darmklachten veroorzaken.
Colondisfuncties die zich vaak voordoen: verhoogde
stoelgangsfrequentie, urgency, soiling, fecale incontinentie,
clustering en continu stoelgangsdrang. Laag anteriorresectie
syndroom of LARS deze klachten hebben een aanzienlijk
negatief effect op de levenskwaliteit van de patiënten
Sfinctersparende rectumchirurgie geeft bij 80% van de patiënten
een verandering in het stoelgangspatroon.
Preoperatieve radiotherapie speelt een grote rol bij het
ontwikkelen van deze klachten.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
1. Invloed op de darmfunctie
• 
• 
• 
• 
11
LAR postoperatief fecale urgency, soiling, incontinentie of het
gevoel van het onvolledig kunnen ledigen ð heeft een negatief
effect op het sociaal functioneren van de patiënten.
Men vermoedt dat patiënten met een lage anastomose een
verminderde levenskwaliteit hebben, maar er zijn geen
gegevens beschikbaar over de invloed van de hoogte van de
anastomose op de levenskwaliteit van de patiënten.
Colondisfuncties na LAR tussen 3 en 6 maand zijn de klachten
het hoogst. Na 12 maand is er een significante vermindering
van de klachten.
Fecale incontinentie en urgency hebben een grote invloed op
het sociaal functioneren van de patiënten.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
2. Invloed op seksueel functioneren
• 
• 
• 
• 
• 
• 
12
Seksualiteit en intimiteit twee belangrijke aspecten in de
levenskwaliteit van de patiënt.
Meer seksuele disfunctie bij een APRA dan bij een LAR.
Seksuele disfunctie bij mannen: erectieproblemen,
ejaculatiestoornissen en het niet bekomen van een orgasme.
Seksuele disfunctie bij vrouwen: dyspareunie en problemen bij
de lubricatie.
Preoperatieve (neo) adjuvante radiotherapie nefast op het
gebied van seksueel disfunctioneren.
Vaker onderzoek bij mannen als bij vrouwen ð onderzoeken
richten zich voornamelijk op mannen.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
2. Invloed op het seksueel functioneren
• 
13
Seksuele disfunctie en een gebrek aan affectie een vaak
voorkomend probleem in relaties wanneer er één van de
partners ziek is. Relatie bij partner is een belangrijk onderdeel
van het psychisch welbevinden en de levenskwaliteit van de
patiënt.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Aanwezigheid van een stoma
• 
• 
• 
• 
14
Patiënten met een blijvende stoma hebben een lagere
levenskwaliteit dan patiënten die een LAR ondergingen ð
levensstijl wordt grondig door elkaar geschud.
Patiënten hebben vaak problemen met de locatie van de stoma
(40%), verkeerd gebruik van materiaal en het ontwikkelen van
stomaproblemen hebben invloed op de levenskwaliteit van de
patiënt.
Lichaamsbeeld verandert door de aanwezigheid van de stoma.
Sociaal functioneren vermindert door de aanwezigheid van ee
stoma.
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
3. Invloed op het urinair functioneren
•  Komen minder frequent voor.
•  Meest voorkomend probleem is urineretentie.
•  Vaker bij mannen als bij vrouwen.
•  Urineretentie wordt vaak opgelost in het
ziekenhuis, soms gaat patiënt naar huis met
blaaskatheter (suprapubische sonde)
•  Urineretentie vaker bij een APRA ð
zenuwbeschadiging
15
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Besluit
•  Sfinctersparende chirurgie niet altijd beter
dan een goed functionerende stoma.
•  De patiënt heeft uiteindelijk niet de verwachte
levenskwaliteit ð maar het is wel de tumor
die bepaalt welke type chirurgie de patiënt
ondergaat.
•  Stoma nog steeds gestigmatiseerd.
16
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
Besluit
•  Belangrijk dat de arts en verpleegkundige de
patiënt voor een na de ingreep goed opvolgt.
•  Informeren, communiceren en zorg
aanbieden aangepast aan de noden van de
patiënt ð levenskwaliteit verbeteren.
17
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14
18
PRESENTATIE ALGEMEEN ZIEKENHUIS DIEST
15/06/14