Presentatie Zwier van de Vegte

VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Voedingskenmerken
Bemesting en
Bedrijfsvoering
Zwier van der Vegte
Bedrijfsleider KTC De Marke
Wageningen Livestock Research
Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders,
proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten.
De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl
Emissies melkveehouderij
Project Koeien & Kansen
Lachgas
Methaan
klei
Kooldioxide
Ammoniak
veen
zand
DM
löss
Nitraat
Fosfaat
16 veehouders + De Marke
Wageningen UR en adviesdiensten
Melk per ha – grasopbrengst
Resultaten KringloopWijzer
600 Praktijkbedrijven
8000 kg ds
juni 2014
Gem. 10600 kg ds/ha
2 plaatjes
Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders,
proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten.
De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl
1
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Onttrekking mineralen grasland
( kg stikstof / Ha)
Melk per ha – maïsopbrengst
Opbrengst
RE - gehalte gras ( -kuilen )
Ton ds
140
160
180
8 ton
179
205
230
10 ton
224
256
288
12 ton
269
307
346
14 ton
314
359
403
Gem. 16900 kg ds/ha
Onttrekking mineralen grasland
( kg fosfaat / Ha)
Opbrengst
Onttrekking mineralen maisland (
kg stikstof / Ha)
P - gehalte gras ( - kuilen )
Opbrengst
RE - gehalte mais ( - kuilen )
Ton ds
3,6
3,8
4,0
4,2
Ton ds
68
70
72
8 ton
66
70
73
77
12 ton
131
134
138
10 ton
82
87
92
96
14 ton
152
157
161
12 ton
99
104
110
115
16 ton
174
179
184
18 ton
196
202
207
14 ton
115
122
128
135
20 ton
218
224
230
Onttrekking mineralen maisland
( kg fosfaat / Ha)
Opbrengst
P - gehalte mais ( - kuilen )
Ton ds
1,8
2,0
2,2
12 ton
49
55
60
14 ton
58
64
71
16 ton
66
73
81
18 ton
74
82
91
20 ton
82
92
101
Verhogen van de voerproductie
door
verbeteren van de efficiëntie!
2
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Programma
Verminderen ammoniakemissie
Mest en bemesting
Bodem management
Gewas management
Programma
Verminderen ammoniakemissie
Mest en bemesting
Bodem management
Gewas management
KTC De Marke simulatie
ammoniakmaatregelen
Vermindering ammoniakemissie
Scherpe BEX, lage TAN
Rav lijst, vloeren
Ventilatie en dakisolatie
Mest verdunnen of aanzuren
Kelderlucht afzuiging
Mechanisch ventileren en luchtwassen
Emissiearm aanwenden
Programma
Verminderen ammoniakemissie
Mest en bemesting
Bodem management
Gewas management
Maatregel
Bedrijfsonderdeel
Standaard roostervloer
stal
met sleufvloer
stal
Rubber op de roostervloer
stal
Water spoelen op roostervloer stal, opslag en aanwending
Kelderluchtbehandeling stal
Mest verdunnen in opslag 1:1 opslag en aanwending
Mest aanzuren in opslag (pH 5,5) opslag en aanwending
Luchtwasser
stal
ACNV met dakisolatie stal
Mest verdunnen bij toedienen 1:1 aanwending
Aanzuren bij toedienen pH5,5 aanwending
Naberegenen bij uitrijden (min 3mmaanwending
Aangepast zodebemesten aanwending
Reductie op betreffend onderdeel
0
20%
20%
35%
30%
25%
35%
35%
10%
50%
62%
50%
16%
kg N uit ammonia Reductie k/1000 kg bedrijf melk totaal
3.71
3.47
3.44
2.44
3.22
2.39
2.00
2.66
3.52
2.76
2.53
2.77
3.41
0%
7%
7%
35%
13%
35%
46%
28%
6%
25%
27%
25%
8%
Stikstof en fosfaat werking
drijfmest in de praktijk......
Werking systemen verschillend, maar ….
…. eigen invloed is groot: N  30 tot 80%
P2O5  50 tot 100%
3
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Mest analyseren
Optimaal bemesten (1)
N-werking verhogen door optimale aanwending
van dierlijke mest
Voldoende mestopslag (9 maanden)
Maak een bemestingsplan:
 Laat de mest bemonsteren en analyseren
 Laat grond bemonsteren en analyseren
 Werk volgens bemestingsplan
 Aanwenden van 1 maart tot 1 augustus
 Verdeling over gewassen
Gem
Min
Max
Org stof
N-tot
N-NH3
N-org
P2O5
K2O
60
40
80
3.8
3.0
4.8
1.9
1.3
3.0
1.9
1.5
2.3
1.4
0.9
1.8
6
4
7
Drijfmestrijenbemesting in maïs
bij 35 m3/ha en fosfaat toestand
voldoende: geen maïsmap nodig
Kunstmestvervanging door
stikstof uit mest
Huidige situatie
Stikstofopname
door gewas
Mestbewerking
Mestscheiding
Toekomstige situatie
Kunstmest
Kunstmest
Stikstof uit
verwerkte mest
Stikstof uit mest
(170 of 250
kg/ha)
Mest
Mest
4
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
Bemesten op maat
met dierlijke mest
Dunne fractie:
 Blijvend grasland
 Grond met laag NLV
 Grasland zonder klaver
Dikke fractie:
 Maïsland
 Grond met laag fosfaat
Drijfmest:
 Tijdelijk grasland
PER
PERCEEL
Zandgrond
en REGISTREREN
rivierklei
Meten en wegen per perceel
wordt de toekomst!
11 november 2014
Perceels gericht bemesten
BLGG Mijn percelen
26
Overige bemesting
Kali
Zwavel
Magnesium
Vloeibare kunstmest ??
Nitrificatieremmers ??
Mineralenconcentraat ?
Afstelling kunstmeststrooier
Mestmixen
Programma
Verminderen ammoniakemissie
Mest en bemesting
Bodem management
Gewas management
Duurzaam
bodembeheer
5
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Een goede bodemkwaliteit
Hoger vocht bergend vermogen
Van zeef naar spons (opnemen en
afgeven vocht en mineralen)
Ca
K Mg
Ca
K Mg
Ca
Bodemstructuur
K Mg
K Mg
Goede doorwortelbaarheid
Minder ziekten en plagen
Werken met lichtere machines
Bemesting met
sleepslangenaanvoer
Steeds vaker ook op
zand
Robot bemester met
5 kuubs tankje?
Aandacht voor organische stof
1% extra organische stof geeft per ha:
1000 kg extra droge-stof (± € 125,-)
 15 mm meer vochthoudend vermogen
 25 kg hogere N levering door
actiever bodemleven
Vastlegging van 1500 kg stikstof
Organische stof op peil met:
Scherpe BEX
Goede vruchtwisseling
Achterlaten gewasresten
bv. graan- en maïs-stro
Ondiep ploegen
Vaste mest / Compost
Groenbemester (mais: gras-onderzaai!)
Biomassa uit de omgeving?
Maak een
organische stof balans!
Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders,
proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten.
De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl
6
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
OS balans snijmaïs traditioneel
11 november 2014
OS balans snijmaïs ½ mest ½ compost
Jaarlijkse afbraak
2570 kg
Jaarlijkse afbraak
2570 kg
OS via drijfmest
(rundvee)
OS via gewasresten
OS via vanggewas
1455 kg
660 kg
300 kg
OS via drijfmest
(rundvee)
OS via Keurcompost
OS via gewasresten
OS via vanggewas
727 kg
1595 kg
660 kg
300 kg
Totaal OS-balans
+ 712 kg
Totaal OS-balans
-/- 155 kg
* OS = effectieve organische stof
* OS = effectieve organische stof
Belang van een goede pH
Na 4 jaar OS % + 0,10
pH bodem en opname
nutriënten
Botanische samenstelling
Minerale samenstelling
Een hogere bindingscapaciteit
van de bodem (CEC)
Mineralisatie organische stof
Structuur
Biologische activiteit
pH maïsland
Optimale pH
Grasland
Grasland veen
Gras-klaver
5,2 - 5,6
4,8 - 5,3
5,5 – 6,0
Maïs en Graan afhankelijk van
 grondsoort
 % organische stof
 % lutum
Streeftraject 5,3 – 5,9
50 – 60% maïsland pH < 5
Geen pH onderzocht:
35% grasland
10% bouwland
42
7
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Uitgebalanceerd teeltplan
Programma
Verminderen ammoniakemissie
Mest en bemesting
Bodem management
Gewas management
Verloop OS in de bodem
Drie jaar gras klaver
Drie jaar maïs
Groenbemester, mais
Zo snel mogelijk na de maïsoogst
Overweeg gras onderzaai
Vanggewas is niet automatisch
een groenbemester
Oogst mais/
zaai groenbemester
stikstofopname
stikstofnalevering
15 aug tot 1 sept
90 (80-110)
45
1 tot 15 sept
60 (45-75)
30
15 sept tot 1 okt
30 (20-40)
15
1 tot 15 okt
10 (5-15)
5
5 (0-10)
0
Na 15 okt
Bron: PPO Vredepeel
Gras onder maïs zaaien
8
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
Onderhoud grasland
Ontwatering – afwatering
Beluchten in het voorjaar?
Onkruidbestrijding
Beregening
(standaard) doorzaaien in de zomer?
Speciaal mengel tijdelijk gras
 Gekruist raai, festulolium, enz.
nazaai Italiaans
raaigras / rogge
onderzaai
Italiaans raaigras
Gras onder mais zaaien
Onderhoud gras-klaver
Advies alleen kunstmest voor eerste snede
pH > 5,5 en kaligetal > 20
Mengsel met witte klaver voor beweiding
Mengsel met rode klaver voor maaien
Klaveraandeel sturen
met weiden en maaien
Beweiding..... Ja, maar doe het wel goed!
Beweiden en/of maaien?
52
beperken
beperken
O
B
Z
SF
Bruto kVEM-productie
100
100
102
106
Verlies beweiding en oogst
20%
14%
7%
5%
Netto kVEM-productie
100
108
119
125
Verlies conserv. en voederen
Extra behoefte
0%
7%
0%
6%
5%
0%
20%
0%
Netto kVEM-benutting
100
109
Vers gras geeft duidelijk hoger (ruw) eiwit
121
108
Oogsten en opslag
9
VAB KLW: bemesting en bedrijfsvoering
11 november 2014
melkproductie verhogen van eigen land?
Ter voorkoming van:
Voorbeeld: 100 mk, 8500 kg melk, 40 ha
Méér voer van eigen land halen
- droge stofopbrengst verhogen met behoud van
kwaliteit
 1.000 kg ds / ha meer
 74.000 kg melk meer
Hogere Rantsoenefficiëntie:
- meer melken uit een kilo ds voer:
 R€ van 1,3 naar 1,4
 65.385 kg melk meer
Voeropslag/broei
56
Programma: samenvattend
Goede bodemkwaliteit: structuur en OS
Uitgekiend teeltplan
Planmatig bemesten
Zorgvuldig oogsten en voeren
Aandachtig weiden
Vragen?
15 tot 20% meer melken op dezelfde grond!
57
Bedankt voor uw aandacht !
Kijk op
www.projectdemarke.nl
www.koeienenkansen.nl
www.mijnkringloopwijzer.nl
10