Improviseren over een ii-V-I

Improviseren over een ii-V-I
Harmonische en melodische eigenschappen
Wat een ii V'je is, dat weten we onderhand wel, maar wat je er allemaal mee kunt doen.....
Dit werkblad gaat over de essentie van het spelen over een ii-V en de meest gangbare kleur-opties. Daarnaast
som ik ook verschillende ii-V verbindingen op en de bijbehorende harmonische regels.
D‹7
4
&4 œ
G7(b9)
C^
Œ
bœ
œ
œ #œ
œ
œ
Ó
œ
œ
œ
5
i
3
7
5
1) Je wilt zo sterk mogelijk de harmonie uitdrukken in je lijn. De beste manier om dat te doen, in de basis,
is het uitspelen van akkoordtonen. De duidelijkste manier om die uit te spelen is door ze te spelen op sterke
maatdelen. de 1 en 3 zijn de beat, 2 en 4 zijn de off-beat. Zo werkt het ook voor 8sten. De 1 is sterker dan de
1e! De groene noten zijn de akkoordtonen, zoals je ziet: Allemaal op de sterke maatdelen.
2) Een ander belangrijk fenomeen dat je hier kunt zien is het uitspelen van de 7 en 3 (of de 3 en de 7)
In Jazz-stemvoering horen de 7 en de 3 elkaar altijd af te wisselen/op te volgen. Dat wil zeggen:
Als je de verbinding Dm7 - G7 hebt dan is de noot f in Dm7 de 3. Als het akkoord in G7 veranderd blijft de F staan
Het is nu echter de 7 Van G7 geworden. Als je deze belangrijke tonen laat terugkomen in je lijnen, schept dat duidelijkheid.
3) Het 3e punt dat je goed uit deze lijn kunt halen is het fenomeen "leidtoon". Een leidtoon is niets meer dan een
noot die je vloeiender van punt A naar punt B brengt d.m.v. een halve toonsafstand.
Je hebt ten eerste natuurlijke leidtonen, zoals bijvoorbeeld in de majeurladder: 1 2 3 4 > 5 6 7 > 1
Hier zit een halve toonsafstand tussen de 4 en de 5 (E > F in C) en tussen de 7 en de 1 (B > C in C).
Het zit hem dus in de vloeiende klank die je krijgt als met een halve toon oplost.
Naar onder werkt dit ook zo:
3
D‹7
& œ
G7
œ
œ
œ
C^
bœ
œ
Ó
œ
#œ
˙
De strepen geven weer waar de leidtonen zitten. Je hebt, zoals je misschien al is opgevallen, naast laddereigen
leidtonen ook laddervreemde leidtonen. Deze laatsten noemen we ook wel "chromatische leidtonen".
De chromatische leidtoon "Bes" uit dit voorbeeld is echter een speciale. Deze komt namelijk uit de zogenaamde
"Sixt-Diminished toonladder" (ook wel be-bop scale genoemd).
Dit is een toonladder waar, zodat je automatisch altijd een akkoordtoon op de tel hebt, al een chromatische
leidtoon is toegevoegd. Hierover later meer.
3 belangrijke aspecten over de bovenstaande lijn:
1. Ook hier weer voornamelijk akkoordtonen op sterke maatdelen (N.B.)
2. Chromatiek van onder en van boven, om de akkoordtonen aan elkaar te "knopen".
3. Een belangrijke formule in de bebop muziek van de 40's: "Arpeggios stijgend, melodische lijnen dalend".
4. Je lijn bij voorkeur niet op de grondtoon laten eindigen, dat klinkt vaak plat/zwak en afgedwongen.