het schip. veertiendaagsch blad voor scheepsbouw en scheepvaart

5 e JAARGANG
23 MAART 1923
No. 6
H E T SCHIP.
VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART
TEVENS ORGAAN DER
VEREENIGING V A N TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED EN VAN HET SCHEEPVAARTKUNDIG INSTITUUT EN MUSEUM
R e d a c tie S c h e e p s b o u w : Ir. A . M . S C H IP P E R S s .i. — D ir e c te u r J . M O O R M A N .
V a s te M e d e w e r k e r s : I r . J . C. A R K E N B O U T S C H O K K E R s.i., Ir. A . A . B O O N , c.i., C. H . K . B O R G H A R D T , Ir. A . V A N D R IE L ,
W . A . E N G E L B R E C H T , H E R O B. D E G R O O T , D r. M . D. H A G E , Ir. J. H . A . W . g r a a f V A N H E E R D T T O T E V E R S B E R G s.i.,
Ir. A . R O O R D A , s.i., D r. J . D U S A A R , S. S N U Y F F , K . T E S C H M A C H E R , Ir. M. W . V O O G T , J.E .zn. s.i., Mr. A . J . M. V A N W E S 5 E M , e. a.
Bureaux van Redactie en Administratie t AMALIA VAN SOLM SSTRAAÏ 2-4, DEN HAAG, Tel. Bexuidenhout 1620
ABONNEM ENT i Binnenland f 4.— per kwartaal, Buitenland f 25.— fier jaar.
Losse Nummers £ 1.—. ADVERTENTIËN 40 cent per regel.
Bij contract verlaagd tarief.
G O U V E R N E M E N T S S T O O M S C H IP „ S IR IU S ’
S S - j.Süfius",
De N.V. IJsehverf te Utrecht, bouwmeesters van bovengenoemd stoomschip, stelde ons in de gelegenheid bijbehoorende
foto en teekeningen te publiceeren, terwijl het tevens door ons
aan hun werf te Gorinchem werd bezichtigd. H et werd ge
bouwd voor rekening van het Departement van M arine en is
bestemd om dienst te 'doen in Neelerlandsch-Indië, en is dan
ook geheel op de tropen ingericht. De hoofdafmetingen zijn:
Lengte (over alles) = 58,74 M.
Lengte (1.1.) = 55,64 M.
Breedte (grootste) = 9,54 M.
Holte (mld.) = 4,28 M.
Diepgang in zeewater = 3,10 M.
W aterverplaatsing bij dien diepgang = 946 ton v. 1000 K.G.
Liet heeft een hak-, brug- en tentdek, een hoofd- en een
tusschendek. Op het brugdek bevinden zich het stuurhuis, de
kaartenkamer, het verblijf van den gezagvoerder en de hut
voor draadlooze telegrafie. Op het bak- en tentdek zijn aan
gebracht de verblijven van de officieren en hun longroom,
salon en zitkamer en de hutten voor de le klasse passagiers.
Op het bovendek zijn in hoofdzaak te vinden de verblijven
voor dekpassagiers, cle hutten voor de 2de klasse passagiers,
kombuizen en aanrechtkamers, benevens de Dieselmotorkamer.
tonfitiüajuuL
B R ufioo-k-
v * v V e t< « i.4 * O P O O i» T
opfAyuJ»*!*,, -omiai
1
W A ^ S v f l O « t , y ï n/n .
NAAR AÉHTIlA i iV{f 4V"V0‘C<I
» n jir f tu v o o n
Y* V, D u M ik
* * • * t« v*,»i V»b A LHttA TOT
» ■ ^ 1 , V » » » I K K Vfc*
* ’««»,**»*
a <mt»a
M H .L 1 l l H i t l £. t ( , « « Afc » * ^ f j . w t v r f l OVAM Ob
o » « c i» i* T i“
it» H s . a r i w a s o t u
* i,« H iu a t» D T o t i» l
bD O bH
A SB i& o .i .
V .B A h l C .E .K J.
Mi O
HOO S v t .
AA«>MA»
D Ïtfr i. >M MACHÏMfc K A M bR
■#'>M
u rfb rk V rtv iM
1« „
„ t* B I.« * R u fH
E „
„
DAR OynnictN
ftE
RLATiNS, oitt
OilCT*. AUb. D l
O U M « . R b m - i *1
a a a a ,±s.‘u
S.TÜLEN
A J o .l.
HilT C,»VTilRTB
IHK EL
•■
bCHOTRALH VAM
O L ® V t« iC ,(b .
'f
ö»,*Vm Dfc DuoMfcrUf
V R A no.
i»Tftii»**l.w tk i
• p'tox StkHAUVS. VAN 1.CH O T
J 3 o * R w »,T T u k k C H iu n u f
J
W H » 1 fc M k N V l O n a « . t ) %
'
D b h tH O T T in
t i - U w a ï ,
b C H O T T t N b fcC M O V K.A.LH
KliNllwt.P.rf.
H u Id o * .H C ,» N
O ufclblU , C A r fU if C lfttL O lOfc™/*.}
VOOR
I yo«jRPLirm VAN6H
/UbMOAAR,ObSl* ENKELCttKc:[&fttt
M avoue;6fc*Ll tki^RLt a«TR»f»P&N OVtkR'ML*0U6MI
t i k , NAAR
M H T IS
OUÜt&fcL A tK f *T 1
»»•
D u A fttL .
« K H
O VB.H.WAOR6V
OVUR O, »-Hb.fcVfc LENBiT |
i"/*.
(,NKLL 4tl<Ll OVinuObtN DVW6I1MUU bRMCTft.
O vbo
itH o r »»
IfÜ N ttW tR K
AV4
& OVR.NDI.K.
»‘MAI l.t"OTH WAAR ACHTER Du»(l C,II<U:
V oon
f a T R t b iC lR PLAAT
D uat& ft-L « H f .
Q V IR
ATHOI,
WACUfe i.T»fcrf4£& *Va.
AAH vHAWC, 1&% RA<ktL4 • . VTMUC lAi"/*.
fcTOKPL
RtHk
Dwarsdoorsnede spant 45.
AUObN I N v tlL CitVL’
Het verblijf voor inlanders bevindt
zich in het achterschip op het
tusschendek, terwijl daarin ook is
ondergebracht de koelkast voor
proviand en de toko. Tn het voor
schip op het bovendek zijn nog
de 'bottelarij en een provoost, be
nevens een laadruim onder dat dek.
Achter bet laadruim is nog een
speciale bergplaats voor munitie
en proviand.
1Je dekken zijn alle van teak.
De badkamers zijn ingericht als
mandikamers. De hulpwerktuigen
bestaan uit een stoomankerlier en
een 3 tons hijschlier 'bij liet laadhoofd op het bakdek, terwijl zich
op het Ixwendek achteruit een dito
hijschlier bevindt, beide tevens
voor het hijschen der sloepen
ingericht.
In het maehinehoofd is opge
steld een verticale stoomstuurmachine. In 'de machinekamer is
opgesteld een triple expansie
stoommachine, welke is vervaar
digd door de N.V. Machinefabriek
Utrecht te Utrecht. Deze machine
ontwikkelt met 150 omwentelin
gen per minuut 900 I.P.K . en de
proeftochtsnelheid bedroeg circa
121/2 knoop. De hoofdafmetingen
der cilinders zijn 435 mm., 700
mm., 1100 m m , terwijl de slag
550 mm. bedraagt. Verder vinden
wij in de machinekamer 1 centrifugaal-circulatiemachine, 1 voedingwatervoorwarmer, 1 voedingwaterfilter, 2 verticale ketelvoedingpompen, 1 verkoel ingsmachine,
1 verticale zoutwater- en 1-enspomp, 1 verdamper met distilleerinrichting.
De benoodigde stoom wordt
geleverd door twee cilindrische
vlampijpketels met een totaal
Y.O. = 270 M2. en een stoom
druk = 12,65 K.G. per cM2. De
ketels werken onder natuurlijken
trek en zijn voorzien van Sturrock
patent miimbruggen voor het sto
ken van Ombilin kolen.
De stroom voor dc electrische
verlichting wordt verkregen door
een 16 K.YV, furho generator of
ingeval van nood door een 16
K.W. Dieseldynamo, welke tevens
stroom leveren voor de draadlooze
telegrafie eti het zoeklicht, welke
het schip noodig heeft om door
liet Suezkatiaal te mogen varen.
De geheele electrische installatie
is geleverd door de firma Mijnssen & Co. te Amsterdam.
Het schip is nog voorzien van
twee motorsloepen, elk voorzien
van een 18 P.K. Brook’s motor
en Kitchen keerroer (zie -hiervoor
liet Schip van 21 April 1922,
blz. 118). Verder twee gewone
sloepen en twee vletten.
jjrÄ
. 5
> V
ä.? s 8^5.2 g
P A N A M A K A N A AL G E L D E N E N D E S C H E E P S M E T IN G .
Aan een tweetal artikelen in 'het Amerikaansche tijdschrift
„Marine Review” van Januari 1923 ontkenen we betreffende
bovengenoemd 'onderwerp het volgende:
De Panamakanaalgdden voor schepen zijn gebaseerd op de
register tonnenmaat, welke in alle landen nagenoeg op dezelfde
wijze wordt berekend. In de Europeesche landen is de reken
wijze zelfs geheel dezelfde en worden de resultaten wederzijds
erkend.
De berekening in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
verschilt iets, de resultaten evenwel niet veel, zooals -blijkt uil
onderstaande voorbeelden:
Stoomschip Benvolich.
Genieten volgens B ritsche regelen
„
„ Ver. S taten ,,
Stoomschip Cambridge.
Gemeten volgens B ritsche regelen
„
„ Ver. Staten „
t Stoomschip Euterpe.
Gemeten volgens B ritsche regelen
„
„ Ver. S taten ,,
* Stoomschip Sa n ta Rosalia.
Gemeten volgens B ritsche regelen
„
„ Ver. S taten
5.193 reg . to n
5.145
„ „
3.222 reg . ton
3.217
„
„
10.985
10.891
„
„
„
6.933
6.865
„
„
3.540
4.278
„
„
„
„
2.298
2.730
„
„
„
5.409
5.482
„
„
„
„
3.488
3.440
„
„
,,
t Toen d it schip oorspronkelijk g em eten w erd , w as zijn cam pagneruim te open. T e P an am a w erd deze ru im te afgesloten, h etgeen de
hoogere cijfers veroorzaakt.
* W erd op 1 D ecem ber herm eten, tengevolge v an o v ersch rijv in g
van B ritsch naar A m erikaansch re g iste r. D e g ro o te re b ru to to n n e n
m aat w erd veroorzaakt door v e rg ro o tin g van de ru im te o n d er de b ru g .
Toen het Panamakanaal zijn voltooiing naderde kwam de
kwestie van tolgelden en meting in bespreking en aan Prof.
Emory R- Johnson, Ibizorider gecomm itteerde voor Panam a
kanaal verkeer en tolgelden, werd door den secretaris van
Marine verzocht regelen en bepalingen, die de m eting van door
het kanaal gaande schepen beheerschen, te ontwerpen en een
onderzoek in te stellen naar en voorstellen te doen betreffende
de tolgelden, die geheven moesten worden. Op 7 Augustus 1912
werd aan den secretaris van M arine over 'het Panamakanaal-,
verkeer en de tolgelden een rapport ingediend, w aarna de
tarieven van het tolgeld, in dat verslag voorgesteld, bij procla
matie van den President op 13 November 1912 werden vast
gesteld. De wet van 24 Augustus 1912 beperkte evenwel de.
kanaalgelden tot een maximum van $ 1,25 per netto reg. ton
en niet minder clan 75 Amerik. cent.
Na een nieuwe grondige bestudeering van het geheel e onder
werp, in het 'bizonder gelet op de Suezkanaalregelen, 'diende
Prof. E. R. Johnson op 2 October 1913 aan den secretaris van
Marine als finale een verslag in, waarin de vaste regelen voor
de meting van schepen voor het Panamakanaal werden voor
gesteld. Op 21 November 1913 werden deze regelen bij pro
clamatie van den President als de officieele Panatnakanaalregelen voor meting afgekondigd.
Bij de kwestie van het bedrag van tolgeld was de ihoofdgedachte deze laag genoeg te stellen om de vaart door 'het
kanaal aantrekkelijk te maken, maar tegelijkertijd voldoende
om, wanneer het verkeer vermeerderde, alleen de exploitatie
kosten te kunnen dekken. Het tarief der tolgelden was toen
$ 1.20 per ton geladen en 72 Amerikaansche cent per ton in
ballast. De wet van 24 Augustus 1912 maakte echter een be
hoorlijke toepassing dezer eenvoudige regelen ónmogelijk.
D aar men wenschte de macht van de kanaalbeambten bij het
vaststellen van het bedrag van tolgelden te beperken, werd
de bepaling' ingevoerd, d at niet meer zou kunnen worden be
taald dan $ 1.25 per netto reg. ton en ook niet minder dan
75 Am. cent per netto reg. ton. H et woord register ton gaf
toen aanleiding tot processen en dc rechtbanken stelden vast,
dat onder netto reg. tonnenmaat was te verstaan de netto reg.
tonnenmaat van het schip volgens de nationale regelen van de
Ver. Staten. Als gevolg hiervan moesten alle schepen behoudens
een Panamakanaal-meetbrief ook de netto-tonnemnaat volgens
de regelen van de Vereenigde Staten officieel hebben. De
netto-tonnenmaat volgens de regelen der Vereenigde Staten
is practisdh genomen altijd minder dan de Panamakanaaltonnenmaat en de kanaalgelden zullen dientengevolge worden
beheerscht door het kleinste cijfer.
H et ideaal van een enkele eenvoudige standaard'basis voor
het vaststellen van kosten voor verkeer door het kanaal is niet
verwezenlijkt. Als een gevolg hiervan werden de nationale
regelen der Ver. Staten van hoogst belang voor alle schepen
van welke nationaliteit ook. Elke verandering in deze regelen
weerspiegelt zich onmiddellijk in 'het bedrag van de tolgelden,
Onderstaande tabel geeft een idee van de consequenties waar
toe men met toepassing van zulke regelen komt.
U it tabel I zijn eenige verrassende tegenstellingen in de
netto register tonnenmaat van zusterschepen waar te nemen.
De vraolitstoomschepen Munaires en Agzuistar hebben beiden
in dezelfde maand een reis gemaakt door het Panamakanaal.
TA B E L I.
Eenige Amerikaansche schepen die tusschen 7—28 October 1922 het Panama Kanaal passeerden.
Panama Kanaal Tolgeld-tarieven.
Tolgeld $ 1.20 p er netto P an am a Reg. Ton, g e la d e n ; S 0.72 in b a lla st. T olgelden m ogen n ie t % 1.25 o v ersch rijd en w anneer verm enigvuldigd met
V ereenigde S taten n e tto Reg. Tons, n ie t m in d er zijn dan § 0.75 verm enigvuldigd m et V. S. n e tto reg. tons.
NAAM.
Advance . . . .
Sylvan A rrow . .
Willfaro . . . .
Com . A. Mc. Kenny
A rdm ore . . . .
M arore.....................
B alb ao .....................
Munaires . . . .
B ethore . . . .
Agwistar . . . .
Steel Mariner . .
Craster H all. . .
M undelta . . . .
W in. Rockefeller ,
J. N. Pew . . .
Steel Navigator. .
Lading
Bruto
B ru to
N etto
N etto
T ons
T on n en m aat T o n n e n m a a t T o n n en m aat T o n n en m a a t
V .S.
P an am a.
P an am a.
à 1016 K.G.
V .S.
2.458
7.797
5.268
6.256
7.035
7.921
615
4.620
14.899
5.229
5.686
4.319
4.746
10.054
9.074
5.718
2.947
9.931
5.680
6.532
8.612
15.551
737
5.577
15.476
5.523
7.539
4.945
5.668
14.785
9.494
7.611
1.481
4.858
3.347
4.544
4.390
4.396
372
2.866
9.615
3.893
3.450
2.758
2.955
8.790
6.473
3.471
2.113
7.095
4.162
4.528
6.457
4.297
335
4.225
11.102
4.203
5.448
3.508
4.297
10.330
6.612
5.454
718
11.400
5.625
4.350
10.601
20.000
570
2.500
ba last
5.626
7.625
5.900
4.450
22.000
13.290
8.090
Verschil
T olgelden.
S oort van
in
P anam a.
«
3)
»
>1
»
»
1
”
33
33
33
n
>3
33
33
33
33
2.535.60
8.514.00
4.994.40
5.433.60
7.748.40
5.156.40
402.00
5.070.00
7.993.44
5.043.60
6.537.60
4.209.60
5.156.40
12.396.00
7.934.40
6.544.80
T olgeld.
Ver. Staten.
$
33
33
33
33
33
3)
3)
33
33
1,851.25
6.072.50
4.183.75
5.680 00
5.487.50
5.495.00
465.00
3.582.50
7.211.25
4.866.25
4.312.50
3.447.50
3.693.75
10.987.50
8.091.25
4.338.75
8
31
33
3)
684.35
2.441.50
810.65
246.40
2.260.90
338.60
63.00
1 487.50
782.19
177.35
2.225.10
762.10
1.462.65
1.408.50
156.85
2.206.05
schip.
Passagiersschip.
T ankschip.
V rachtschip.
V rachtschip.
T ankschip.
Ertschip.
Passagiersschip.
V rachtschip.
Ertschip.
V rachtschip.
V rachtschip.
V rachtschip.
V rachtschip.
T ankschip.
T ankschip.
V rachtschip.
De navolgende bizonderheden van de twee schepen zijn ge
nomen u it Lloyds Register enz.:
H E N S E E E P B A S S ÏN V O O R N E D E R L A N D
H et bijschrift hij het berich t in H et S chip van 9 M a a rt jl. betref
fende de schenking van £ 100.000.— door S ir A lfred Y arro w aan
de Royal Society for the A dvancem ent o f Science doet mij als oudL engte
....................................... 370’—0”
370’— 0"
secretaris van de .Staatscommissie voor de o p ric h tin g van een modelB reed te
....................................................... 53’— 1”
53’— 1,’
sleepbassin n aar de pen grijpen.
............................................................. 30’—0”
30’—0”
H o lte
H et is voor mij, die reeds eenige jaren m et anderen strijd t .voor de
L a a d v e rm o g e n
7300 T on
7300 T o n
stich tin g van een scheepsbouw kundig p ro efstatio n h ie r te lande, be
Snelheid
11 k n o o p
11 k n o o p
moedigend, dat door de redactie van H e t Schip zoo herhaaldelijk
G ebouw d i n
1917
1919
gewezen w o rd t op de wenschelijkheid daarvan. Al m oet erkend worden,
V er. S taten b ru to to n n e n m a a t . . . .
4620 Reg. T o n 5229 Reg. T o n
dat thans — nu vooral 'de malaise op scheepvaartgebied zich scherp
V er. S taten
n etto
„
. . . .
2866 „
„
3893 „
„
doet gevoelen — 'de tijd voor zoodanige stich tin g n o g niet is aan
P anam akanaal b ru to
„
„ . . . 5577 „
„
5623 „
„
gebroken, m en m oet w akker blijven en gereed zijn om bij h et eerste
„
n etto
„
„ . . . 4225 „
„
4803 „
sein van opleving m et k rach t en nieuw en propagandaveldtocht te be
T o lg eld a 8 1.20 P an a m a n e tto
.
. $ 5070—
$ 5043.60
ginnen.
De in rich tin g m oet gereed zijn, zoodra de N ederlandsche
„ $ 1.25 V er. S taten n e tto
. § 3582.50
$ 4866.25
scheepsbouw industrie w eder volop w erk b eg in t te krijg en. V oorloopig
■kan men w einig m eer doen dan. de gedachte aan h et sleepbassin
D aar de kosten voor doorvaart door het -kanaal niet $ 1.25 levend houden. D it beginsel w o rd t 'door U, het zij d an k b aar erkend,
ook ten volle verstaan.
per netto Ver. Staten reg. ton mogen overschrijden, 'betaalde danIntusschen
moge ik twee opm erkingen aan h et b ijsch rift v astknoopen:
de Munaires op deze basis $ 1 2 8 3 .7 5 minder dan de Agw istar
T en eerste nxoge ik er aan herinneren, d a t dezelfde S ir A lfred
w destijds door een schenking van £ 20.000.— de stichting van
W at is nu de oorzaak van deze abnormale tegenstelling in Ydearro
W illiam F roude N ational T ank te T ed d in g to n m ogelijk m aakte,
de register tonnenmaat volgens de regelen
der Vereenigde
het sleepbassin, w aarin mannen als B aker, K ent e.a. door zoovele
Staten bij deize zusterschepen? Bij de oorspronkelijke meting n u ttig e proeven onze kennis op h-et gebied van scheep w eerstand en
van 'deze schepen na hun aflevering, was de netto en bruto v o o rtstu w in g verrijkten.
de tweede plaats wil ik er op wijzen, d at tegen d e stich tin g van
Ver. Staten tonnenmaat bijna even groot. Eenigen tijd na hun eenIn sleepbassin
te H oek van H olland b ezw aren kunnen w orden ingé
aflevering werden de Vereenigde Staten regelen voor meting bracht. Zooals wij lezen in het V ild e H o o fd stu k van h et V erslag der
zoodanig gewijzigd, dat door het aanbrengen van tonnage- S taatscom m issie is d u in grond niet b e tro u w b aar .genoeg. D aarto e w ordt
openingen in 'brug-, en ■campagne-ruimten, de ruim ten onder oudere zandgrond (grintbanken zijn ook uitstekend) aanbevolen.
a a r de Staatscom m issie op dit gebied de v o orlichting heeft gehad
brug en campagne niet meer werden meegeteld. Sommige W
van zeer com petente w aterbouw kundigen, meen ik goed ' te doen
stoom vaar t-maatschappijen hebben om andere redenen niet om daarop de aandacht te vestigen. E en b etonnen w aterd ich t reservoir,
deze herm eting gevraagd. H et voorbeeld wijst evenwel op het d at zoowel in ledigen, als in gevulden to estand zich absoluut niet m ag
g-roote belang van' grondige 'bestudeering der metingsregelen. zetten, welks bovenkant volkom en zuiver h o rizo n taal m oet blijven
en dat zulke g ro o te lengte-afm etingen heeft, dient een a b so lru t be
Een andere interessante tegenstelling in tonnenmaat is die tro u w b are fundatie te hebben. I n enkele gevallen heeft m en in het
bij de twee zusterschepen (gecombineerde erts- en olie- buitenland door m inder homogene . sam enstelling van den ondergrond
betreu ren sw aard ig en hinder ondervonden, w elke la te r n o o it geheel
transportsehepen) Marore en Bethore, elk met een laadver m eer te ondervangen was. R otsgrond of m in sten s o ude v aste zand
mogen van 20.000 ton.
g ro n d o f g rin tg ro n d , to t op groote diepte vrij van lagen veen, kan
alleen geschikt geacht w orden als b o u w grond voor een sleepbassin.
s.s. Marore.
s.s. Bethore.
D it beperkt de keuze van het bouw terrein to t het O osten van het
L e n g t e ..................................................
559’—3”
land o t tot het Gooi en omgeving.
A. V A N D R IE L .
550’—0”
B reed te
............................
72’—2”
72’—0”
H elaas is m en n o g niet zoo ver, d at m en voor een sleepbassin een
L a a d v e rm o g e n .
...................... .....
20.900 T o n
20.600 T o n
terrein m oet uitzoeken. L aten we ons eens voorstellen, d a t alleen
V ereen. S taten b ru to to n n e n m aa t .
7.921 Reg. T. 14.899 R eg. T.
gelden beschikbaar w erden gesteld m its zoo’n tan k o f bassin in of
4.396
„ „
9.615
„ „
n
»
n etto
,,
nabij R o tterd am kw am , zou men dan direct van zoo’n legaat m oeten
P anam akanaal b ru to
„
15.551
„ „ 15.476
„ „
afzien, of zoq,. men dan die competente w aterb o u w k u n d ig en nog eens
4.297
„ „ 11.102
„
n etto
moeten raadplegen om een oplossing te vinden? W an n eer m en nog
T o lg eld a $ 1.20 P an am a n e tto .
$ 5.156.40
8 13.322.40
op den slappen bodem van R otterdam een W itte H u is k an bouwen,
„
„ 8 1 . 2 5 V er. S taten n e tto
8 5.495—
8 12.018.75
dan zal de w etenschap nu ook wel zoo ver zijn gevorderd, dat men
een sleeptankje kan m aken in gronden zooals bij den H o ek van
De Marore kan het kanaal passeeren in geladen toestand voor H olland e.n bij W assen aar gelegen.
H e t was mij evenwel aangenaam u it het ingezonden stuk van den
$ 6862.35 minder dan de Bethore, eveneens geladen. De
Marore voer door het kanaal met 20.000 ton's lading, betalende heer Ir. A. van D riel te mogen vernem en, d a t ook hij h e t noodig
d t de noodzakelijkheid van het stichten van een H ollandsche proefeen tolgeld gebaseerd op ljaar Panamakanaal netto tonnenmaat vin
tank w arm te houden. De o p vatting evenw el, d a t voor een mogelijke
van $ 5156.40, terwijl de Bethore er in ballast doorging, be stich tin g thans de tijd nog n iet zou zijn aangebroken deel ik niet. O ok.
talende een tolgend bedragenge $ 7211.25, M.a.w. de Bethore thans in dezen m alaise-tijd is er behoefte aan zoo’n sleepbassin. N og
moest $ 2054.25 meer betalen om in ballast door het kanaal te in D ecem ber 1922 zijn er op last en k o sten van een N ederlandsche
in D uitschland sleepproeven genom en.
D e resu ltaten hiervan
kunnen dan de Marore in geladen toestand. E rts is een zeer vyerf
hoop ik spoedig in H et Schip te publiceeren.
zware lading en neemt betrekkelijk weinig ruim te in beslag,
W ij zijn thans in N ederland op w etenschappelijk sclieepsbouw kundigen dientengevolge zijn beide schepen, omdat ze speciaal ge gebied n ie t m eer „up to date” ; we stonden reeds lang stil en zijn dus
bouwd zijn voor ertsvervoer, voorzien van groote. dubbele ach te ru it gegaan. E n even goed als men in R o tterd am g ro n d o nteigent
en havens g ra a ft v ó órdat de schepen kom en, m oet m en thans een sleepbodem tanken en zijtanken. Bij de Bethore zijn deze tanks in tan
k m aken om straks den sch eep sb o u w 'in cns land- ,,up to date” te
gericht om olie in bulk te varen, terwijl 'bij de M arore deze kunnen hebben. K o rt geleden is de eerste groote p assagiersm otorboot
tanken hoofdzakelijk dienen voor ballast en dientengevolge niet door de R ottcrdam sche Lloyd bij d e K on. Mij. „D e Schelde” besteld.
in tonnenmaat worden ïnedegerekend. Het komt hier neer op H e t model hiervan had in een N ederlandsche tank behooren gesleept te
H et is alleen de niet aanwezigheid van zoo’n ta a k die dat heeft
de vraag of de vooruitzichten van olievervoer het meer econo zijn.
verhinderd. H e t is mij evenwel ook duidelijk, d a t n iet door de aan
misch zouden maken de tanken in te richten voor olievervoer wezigheid van een .tank, de w erkeloosheid op de w erven zal ophouden,
en aldus haar officieele tonnenmaat grooter makende of niet. in aar nog duidelijker is het mij., 'dat reeds nu een N ederlandsche
proeftank noodig is om in de toekom st den N ederlandschen scheeps
Bovengenoemde feiten toonen aan, tot welke inconsequenties bouw en zijn wetenschap op peil te brengen. E n w anneer dan niet
verschillende en onlogische wetten en methoden kunnen leiden. de daartoe noodige gelden u it particuliere g iften of u it een fonds als
We durven zeggen: dergelijke toepassingen zijn onbillijk, on d it van wijlen den beer B urger kunnen w orden verkregen, dan is
toch het oogenblik aangebroken om v a n staatsw ege zoo’n bassin te
rechtvaardig en onhoudbaar. Alleen een internationale regeling stichten. De kosten kunnen dan over eenige ja re n verdeeld worden.
van het laadvermogen en de tonnenmaat der schepen zal het Ik twijfel buitendien niet of zelfs nu no g in deze slechte tijden, w anneer
van staatsw ege wend begonnen, som m ige g ro o te w erven en som m ige
mogelij'k maken deze wantoestanden op te heffen.
groote en kleine scheepvaart-m aatschappijen zouden zijn te vinden om
A. M: S.
financieelen steun te verleenen.
Ir . A. M. S.
s.s. Munaires.
s.s. Agwistar.
„„
D E S P E R R Y -G Y R O SC O O P
Ken rustige zeereis is voor het overwegende meerendeel der reizigers
een buitengew one verdienste van een schip en indien het mogelijk is
op de een o f andere wijze het slingeren en stampen te elimineeren
of althans grootendeels te verm inderen, is zulks van groot belang voor
het succes v an den dienst.
M et de S p erry ; gyroscoop is <le stabiUseering van een schip een
enorm g ro o ten stap vooruitgegaan, al heeft ze alleen betrekking op
dem ping der slingering en niet op verandering in het stampen, wat
voor zeeziekte echter de directe aanleiding is.
H e t deinpingsverinogeii van een Sperry gyroscoop is inderdaad in
de practijk gebleken zeer g root te zijn en het mooie is. dat de slinge
ringen als het w are bij de geboorte gesmoord worden. In dit opzicht
w e rk t dus deze gyroscoop preventief en onderscheidt zich de w erking
van die der bekende anti-rolling tanks, welke slechts correctief w erken
en dan nog m aar voor slingeringen van een bepaalde periode.
D e Sperry gyroscoop is eigenlijk een soort relais, d.w.z. dat een
oorzaak van buitenaf een kleiner, gevoeliger toestel in w erking stelt,
d at op zijn b e u rt een groot toestel tot w erking brengt.
Z noals bekend m ag verondersteld worden, is de gyroscoop een tolsd tijf in cardanisehe ophanging. Behalve de rotatie X as zijn er dus
nog verplaatsingen dezer as mogelijk in het vlak d er X Y ris en der
X Z as.
F ig . 1.
De T ol schijf van een S perry-Gy rosco op.
Biet m erkw aardige van den gyroscoop met drie vrije assen is, dat,
indien op dezen draaienden tol een kracht w ordt uitgroeiend om de
as V’, de tol zich verplaatst om de as Z, loodrecht hierop.
Indien een schip rolt, of liever gezegd rollen wil, en hierdoor aan
de Y as van een kleineren gyroscoop een verplaatsing geeft, zal een
in rich tin g aan dc Z as hieraan verbonden een clectrisch contact maken
en hierdoor via een electrom otor een verplaatsing van de Y Z as van
den grooten gyroscoop to t stand brengen, w aardoor deze een tegendruk
geeft volgens zijn Z as. Deze druk w erkt op de dwarsspantcn van liet
schip en b ren g t zoodoende de slingering direct tot demping.
Een slingeruitslag, die zonder gyroscoop graden zou geweest zijn,
w ordt niet den gyroscoop gereduceerd tot minuten.
H et spreekt vanzelf dat de bouw van het schip moet toelaten, dat
in de plaats van de vrije uitw ijking nu komt een tegendruk. W e heb
ben h ier een technische realisatie van de bekende tabel van : le chène
et le roseau: de seheepsconstructie is berekend op toegeven, niet op
w eerstaan.
T o t welke enorm e afm etingen men reeds gekomen is kan het beste
blijken uit een paar cijfers en afbeeldingen.
De Japansche m arine installeerde een Sperry gyroscoop voor een
10.000 tons kruiser. De schijf is hier 3,75 M. in diameter, m aakt 815
rev. per m in., weegt zonder zijn as 6254 to n en is opgebouwd uit
sam engeklonken plaat.
D e schijf ro teert in een vaeunm van 60 cm., w at een groote arbeids
besparing geeft (van 00 E K .).
Hoewel theoretisch het onderhouden van een rotatie geen arbeid
kost is er praetiseh toch 200 E K . voor noodig — deze worden geheel
in w rijving en dus w arm te omgezet. De driefasenrnotor brengt de
schijf in 80 m inuten op volle snelheid.
V oor een gegeven vis viva van de eigenlijke tolschijf is het gyroscopisch m om ent, dat is dus de uitgeoefende tegendruk, afhankelijk van
de snelheid van verandering der precessie (verplaatsing der V as).
Deze snelheid der verandering k an geregeld worden door rcm inrichtingon.
Bovengenoemd m om ent is beperkt tot ruim 800.000 K.G., w at, met
de gegeven hefboom sarm (lengte der Z as) overeenkomt m et een
m inim um druk van 130.000 K .(l. op de dwarsspaiiten.
De seheepsslingering in het lengtevlak veroorzaakt om gekeerde
verplaatsingen van de gyroscoop-ophangassen, w elke effecten door
rem m en (electrische en mechanische) opgenomen m oeten w orden.
T a l van zinrijke m ethoden zijn toegepast om alles autom atisch en
om zoo te zeggen onmiddellijk te laten reageeren. E r zijn hier zeer
ongewone gegevens en g ro o te k rachten, w at wel blijkt uit het feit.
dat voor de ro tatie, zooals gezegd, een 185 K .V.A . driefasen m otor
noodig is en voor den precessie m otor een dynam o van 110 K .W .
den stroom levert.
De plaatsing van den stab ilisato r is ongeveer in het m idden van
het schip.
D e w erking van een gyroscoop is heel moeilijk te begrijpen. H et
eenvoudigste is zich voor ongen te stellen, dat een gyroscoop steeds
trac h t zijn bestaanden stand te behouden, zich dus steeds en m et kracht
verzet tegen een verandering en d aardoor het lichaam , w aarm ede het
mechanisch doch vrij verbonden is, stabiliseert.
big. 1 en 2 tnonen van den beschreven gyroscoop de eigenlijke tolschijf en het geheele toestel.
Bij nog grooter, d.w.z. zw aarder gyroscopen, w orden de schijven
gegoten en gesmeed onder een smeepers. D e m om enteel grootste
gyroscoop bevat twee schijven van 4 m eter diam eter, 55 cm. dikte en
45 ton gewicht — te zam en dus m et de tappen ongeveer 100 ton.
F ig. 2.
D e S p erry-G y rosco op.
D e groote beteekenis der gyroscoop-stabilisatie is helaas niet in de
eerste plaats als anti-zeeziekte-m iddel v oor passagiersbooten, doch als
middel om de schiet ju isth eid der vuurm onden te vergrooten d oordat de
schommelingen nu onder alle om standigheden tot 2 graden van den
vertikaal kunnen begrensd w orden.
V L O E IB A R E B R A N D S T O F V O O R S C H E P E N .
In het begin der toepassing van vloeibare brandstof voor zeeschepen
werd als bezw aar genoem d, dat, dank zij de E ngelsche kolenstations,
overal kolen kunnen w orden ingenomen en d it geenszins het geval is
met vloeibare brandstof.
De enorm groote en vele voordeelen, verbonden aan het stoken van
vloeibare brandstof onder de scheepsketels, zijn echter gebleken van
dien aard en om vang te zijn, dat h et aantal oliestokende schepen sinds
dien tot ruim 3000 is toegenom en, m et een tonnage van ruim 15.000.000.
M eer dan de helft hiervan kom t voor rekening van A m erika, nl.
1700 m et bijna 0.000.000 tonnage. D an volgt E ngeland m et 600 sche
pen en bijna 3.500.000 tonnage en vervolgens kom en N oorw egen,
N ederland, F rankrijk, Jap an , Italië, D enem arken, Zweden. D uitschland com pareert als tiende op de lijst voor slechts 30 schepen en ruim
100.000 tonnage.
E en geheel andere v raag is, of de hoeveelheid beschikbare vloeibare
brandstof toereikend zal blijven w anneer de toepassing daarvan zich
blijft uitbreiden, of wel. we kunnen de zaak ontdraaien en zeggen:
aan verdere toepassing zal w eldra een eind kom en door een prijsverhiJoging als gevolg van meer v raag dan aanbod.
Zien we naar de cijfers van productie van petroleum , dan zijn dit
enorm groote getallen en ze zullen nog steeds veel g ro o ter w orden,
m aar — als we ze gaan vergelijken niet de productiecijfers voor steen
kolen, dan blijkt toch wel een g ro o t verschil.
In 1613 bedroeg de w ereldproductie aan aardolie 54 inilliard K.G..
m aar in datzelfde ja a r was de w ereldproductie aan kolen 1000 m illiard
K.G. Inmiddels is de olieproductie in 1918 gestegen tot 80 m illiard K.G.
y n is de kolenproductie ju ist sterk achteruit gegaan.
DE VRACH TENM ARK T
De positie der v ra c h te n m a r k t, hoew el v o o r thuisvrachten nog hoogst
ongunstig, wijst, o v e r ' t geheel genom en, toch op een langzam e v e r
betering. H e t is m a a r al te bekend, d a t e r in E u ro p a een aanzienlijk
tek o rt is aan granen e n v erd ere o n m isb a re voedingsm iddelen, en dat
het alleen de b u ite n g e w o o n g e rin g e E uropeesche koopkracht en de
schommelingen der w iss e lk o e rs e n zijn, die een norm aal handelsverkeer
tegenhouden. Men m e e n t, dat, indien er ontspanning zou kom en in
den toestand in h et D u its c h e industrieg eb ied , de opgeschorte vraag
naar graan, suiker, r i js t , erts en an d ere onontbeerlijke behoeften spoedig
een beteekenenden o m v a n g zou aanneihen.
Van de v ersch illen d e h o o fd m ark te n g av en de O ostersche althans
blijk van een betere ste m m in g . D e g ro eien d e v ra a g n aar ru im te voor
kolen in alle ric h tin g e n , in ’t b ijzonder v o o r h et Continent, houdt ballastruim te van de M id d . Zee te ru g om th u isv rach ten te zoeken aan
gene zijde van het S u e z k a n a a l, en aflad ers zagen zich genoodzaakt hun
vrachtnoteeringen te v e rh o o g e n ; als B irm a v an 29/3 to t 31/-, Saigon
van 35/- tot 37/6. B o m b a y van 24/6 to t 27/6, alles naar Ver. K on./C ont.
Vladivostock n o teerd e ca. 35/- v o o r b'oonen n a a r de Midd. Zee/Ver.
K on./C ont.; Java o n v e ra n d e rd ca. 35/-. B evrachtingszaken van A u stra
lië naar Europa h a d d e n w ein ig te beteekenen, en koersen bew ogen zich
tusschen 36/3 en 38/-. V o o r k olen n a a r J a v a w erd 15/- genoteerd.
Zuid-A frika b egint a ls k o len lev eran cier m eer op den voorgrond te
treden. H et schijnt d a t er niet onaanzienlijke aankoopen v o o r het
Continent zijn gedaan. A lth a n s h ad d en b ev rach tin g en plaats op de basis
van 21/-. N aar B o m b a y w erd 15/6 g enoteerd.
Vipi de W estelijke m a r k te n beg o n de L a P la ta -m a rk t eveneens iets
meer leven te toonen. A l ko n d en k o ersen no g geen verb eterin g onder
gaan en w erd nog s te e d s afg eslo ten op de b asis van ca. 20/- van niet
boven San Lorenzo n a a r V er. K o n./C ont., de v ra a g n aar ru im te nam
toch m erkbaar toe, e n de stem m in g w as h e slist vaster. E ch ter, er lig
gen op de P la ta -R iv ie r nog verscheidene b o o te n op lading te wachten,
en andere komen a a n om de u itg aa n d e la d in g te lossen. In norm alen
tijd moest thans aan d e L a P la ta een levendige seizoendrukte heerschen,
doch onder de b e s ta a n d e econom ische o m standigheden kan n iet w or
den verwacht, dat de v ra a g n a a r E u ro p a zoodanig zal toenemen, dat
in afzienbaren tijd e e n k ra c h tig e lco ersv erb eterin g zal plaats hebben.
Voor salp eterv rach ten van de Z u id -P a c ific bleef de stem m ing loom.
N aar Europa ( H a v r e — H a m b u rg ) w e rd afgesloten voor prom pte
ruim te ad 27/6 ii 3 0 /- en ad $ 5.40 n a a r de V er. Staten. L ijnruim te
werd Paar E uropa o p g e n o m e n ad 28/- v o o r tw eede h elft Ju n i cn ad
26/6—28/3 voor J u li/D e c . laden. V o o r volle ladingen w erd per M ei/Juni
27/6 en per Juli/D ec, 2 6 /- genoteerd. V erscheidene zeilschepen werden
uit de m arkt g en o m en ad 271- ii 27/6 Ju li/S e p t. laden.
U it Seattle w erd g e m e ld , d a t de g raanvcrschepingen van de N oordPacific in den la a ts te n tijd v an w ein ig beteek en is w aren. P artijru im te
werd aangeboden ad 3 2 /6 , doch aflad ers to o n d en hiervoor geen belang
stelling. Volgens h u n n e b ew erin g zijn zij zelfs bij een v rach t van 30/niet in staat te L o n d e n te co n curreeren, in hoofdzaak tengevolge van
de hooge g ra a n p rijz e n aan deze k u st. O o k v o o r vrachten over den
Grooten Oceaan is d e to e sta n d som ber. V olgens berichten u it Japan
ligt aldaar een a a n z ie n lijk e to n n ag e aan oceaanschepen opgelegd, door
dat reeders w eigeren to t de teg en w o o rd ig e vrachtnoteeringen af te
sluiten.
B evrachtingszaken v a n de A m erik aan sch e A tlantische havens zijn
van w einig beteekenis en -werden in den la a tste n tijd in de dagelijks
verschijnende r a p p o r te n nauw elijks genoem d. Van N ew -Y ork werd
naar W est-Italië 1 8 /- en n a a r G riek en lan d 19/- genoteerd. E r kwamen
orders aan de m a rk t a d 14/- v a n M o n tre a l n a a r het C ontinent e.o.w.
laden. C uba-afladers v a n su ik er v erh o o g d en hunne noteering naar het
Ver, Kon. van 19/- t o t 22/-. D e v o o rn aa m ste belangstelling bestaat
intusschen voor k o le n v ra c h te n v an de N o rth e rn Kange, w aarv o o r bij
toenemende vraag n a a r ru im te de ste m m in g v a ste r w erd. A fsluitingen
hadden plaats op de b a s is v a n 3A a 3A doll. naar het C ontinent en
3 % è. 4 doll. naar W e s t- I ta lië , terw ijl n a a r V enetië 3At doll. en naar
de P lata-R ivier 4'H d o ll. w erd genoteerd. C okesladingen w aren aan de
m ark t ad ca. 5 Yi d o ll. n a a r h e t C o n tin en t. (V o o r uitvoeriger beschou
wing verwijzen wij n a a r ,,De K o le n v a a rt” .)
Eindelijk valt d a n to c h ook eens v o o r ertsv rach ten van de Midd.
Zee een betere s te m m in g te co n stateeren . B evrachtingszaken n a a r het
Ver. Kon. en het C o n tin e n t w a re n tam elijk levendig, en door de vast
houdendheid van r e e d e r s k reg en k oersen neig in g to t verhooging. De
levendige vraag n a a r ru im te aan de E n g elsch e kolenm arkten geeft
reeders aanleiding h u n n e schepen liev er in b a lla st terug te zenden, tenzij
behoorlijke v o o rw a a rd e n v o o r e rtsv ra c h te n kunnen w orden bedongen.
Van de W estelijke h a v e n n a a r p.p. V er. K o n ./C o n t. w erd 6/6 a 8/6 ge
noteerd. E r w aren o r d e r s a an de m a r k t vo o r 50.000 ton erts van
Seriphos naar S te ttin o p de b asis v an 9/-, gebruikelijke term en. V oorts
w erden ertsladingen aangeb o d en van P o ti ad 16/- naar S te ttin of
Boulogne, 15/6 n a a r R o tte rd a m , 16/6 n a a r M aryport, A pril laden
DE KOLENVAART
In tegenstelling m et de treu rig e positie voor th u isv ra c h te n b lijft de
kolenvaart een lic h tp u n t vorm en voor h e t sch eepvaartbed rijf. W e in ig e n
zullen in den aa n v a n g v a n dit ja a r beseft hebben w elke v é rg a a n d e
gevolgen de b e z ettin g v an het R uhrgebicd door de B rauschen en B elgen
en het lijdelijk v erz et d e r ' bevolking zouden hebben v o o r d e scheep
vaart, V ooral D u itsc h la n d verhoogde m et k ra c h t zijn a a n k o o p e n u it
het buitenland.
Intusschen h eeft de gew ijzigde toestand in de k o le n v o o rz ie n in g a a n
getoond hoe spoedig de positie d er v rach ten m ark t zich k a n w ijz ig e n als
er onvoorzien een perio d e in treed t van dringende v ra a g n a a r p ro m p te
ruim te. K o len v rach ten ondergingen onder den invloed v a n d e g ro o te
vraag n a a r ru im te tegenover "beperkt aanbod g estad ig e v e rb e te rin g .
Voor een deel g a a t h e t voordeel voor reeders w eder v e rlo re n d o o r de
verhooging, die de prijzen voor b tn k erk o le n hebben o n d e rg a a n . V o lg en s
officieele m edcdecling bedroegen de gem iddelde f.o .b .-p rijzen d e r k o len
in Engeland per to n in Dec. 22/6, in Jan. 22/5, in F e b r. 2 3 /2 .
H et illu stre e rt wel den wisselvallige!! toestand v a n den tijd n a den
oorlog, dat, terw ijl in 1922 op groote schaal E ngelsche k o le n n a a r
A m erika w erd en verscheept, er thans w eder k o lenexport op v rij g ro o te
schaal van d a a r n a a r E u ro p a plaats heeft. De A m e rik a a n sc h e e x p o rteiu s w orden h ierto e in de gelegenheid gesteld door de stijg in g , die de
Engelsche kolenprijzen, alsm ede de kolenvrachten h ebben o n d e rg a a n .
H et is bekend, d a t e r aanzienlijke qu an titeiten kolen n a a r D u itsc h iand. F ra n k rijk en Ita lië w erden v erkocht; hetgeen ook b lijk t u it de
talrijke afslu itin g en v o o r längeren duur, loopende over 6 m a a n d e n en
meer. O ok cokes w o rd t n aar E uropa v erkocht en v ersch eep t.
H et spreekt vanzelf, d a t de concurrentie van A m erik a v e rd e r e p rijs
stijging in E n g elan d zal stuiten. De kans voor A m erik a o m in E u ro p a
als k o lenleverancier te kunnen concurreeren schuilt v o o rn a m e lijk in de
vrachtcijfers. O p h et oogenblik verkeeren de A m erik aan sch e e x p o rte u rs
in voordeeligc positie. D o o r den geringen g ra a n e x p o rt b e v in d t zich
thans een aanzienlijke vrechtzoekende tonnage in de A m e rik a a n sc h e
A tlantische havens, zo o d at er to t betrekkelijk lage v ra c h tc ijfe rs ru im te
voor kolen k a n w o rd en verkregen. D e v ra a g is echter, hoe la n g d it zal
duren. Z o o d ra e r w eer leven kom t in de g ra a n v a a rt b e s ta a t e r k a n s
dat k o lenvrachten v erh o o g in g moeten ondergaan.
D aarteg en o v er b e sta a t er evenveel kans d at k o le n v ra c h te n in E n g e
land zullen teru g lo o p en als e erst de talrijke schepen, d ie zich th a n s
nog in N o o rd - en Z tu d -A m erik a bevinden, zullen te ru g k c e re n . M en
mag aannem en, d a t reeders er niet lich t toe zullen o v e rg a a n w ed er
voor die b estem m in g en af te sluiten, tenzij zij voor g ra a n la d in g e n a a n
m erkelijk betere vrach tcijfers zullen kunnen bedingen. A llic h t zal er
dan m eer aan b o d van ru im te komen v o o r de k o le n v a a rt op h e t C on
tinent, gevolgd do o r terugloopende koersen. D an zal er w e e r een periode
kunnen a a n b rek en w a a rin het voor de A m erikaansche k o le n e x p o rte n rs
bezw aarlijk w o rd t om tegen Engeland op het C o n tin en t te co n cu rreeren.
V erm elding v e rd ie n t h ier tevens de overeenkom st, g e tr o ffe n d o o r
een Italiaan sch sy n d icaat en h et Russische k o le n e x p o rt-b u re a u van
K arkov, w aarb ij het eerste zich verb in d t gedurende de d rie eerste
jaren kolen te o n tv a n g e n tot prijzen, geldende aan de m a r k t te G enua.
De lev erin g sc o n tracten luiden: in 1923 135.000 ton, in 1924 '180.000
ton, in 1925 225.000 ton. De bedoeling is tevens den h a n d e l tu ssch en
Italië en R usland te ontw ikkelen en daarm ede de Ita lia a n sc h e scheep
v aart op de Z w a rte Zee.
W ij noem en de volgende betaalde vrach tp rijzen voor k o le n v a n de
jongste d ag en :
Van S o u th W ale s n a a r: R osario 19/6, Ib icuy 18/6 é 19/-, R io
Janeiro 17/-, L a s P a lm a s 11/6, D akar 10/9, C o nstantinopel 1 4 /- a 15/-,
T riest 15/- a. 16/3, W e st-Ita lië 14/- ä 14/6, M arseille 13/6, B arcelo n a
16/-, G ib ra lta r 11/-, O p o rto 14/6, ä 15/-, B ordeaux 8/6 ä 8 /9 , T re p o rt
8/9, A n tw erpen 8 /- é 8/6, R otterdam 8/-, H a m b u rg 8/6 ä 9/6, B rem gn
8/6, A arh u u s 11/6.
Van de T y n e n a a r: W est-Italië 13/3, Venetië 15/6, A lg ie rs 15/-,
Rouaan 7/6 ä 7/9, S te ttin 8/-, H am b u rg 7 /1 A ä 8/6, Z e e b ru g g e 6/6,
R otterdam 8/6, A m ste rd a m 7/3 è. 7/43-2.
Zooais te v e rw ac h te n was, heeft de k o len export v an E n g e la n d in
F e b ru a ri dien v a n Ja n u a ri overtroffen, nietteg enstaande F e b r u a r i d rie
w erkdagen m in d er telde dan de vorige m aand. D it w as de e e rste stij
ging sedert S ep tem b er v an het afgeloopen jaar, vanaf w e lk e m a a n d er
een onafgebroken te ru g g a n g in den e x p o rt p laats h ad v a n 7.082.729 to t
5.611.670 to n in J a n u a ri. V oor de m aand F eb ru ari v alt een e x p o rt aan
te wijzen v a n 5.902.630 ton.
De v o o rn aam ste im portlanden w aren:
F ran k rijk
D uitschland
Italië
België
N ederland
F e b ru a ri
tonnen
1.372.062
1.000.097
675.298
424.492
416.934
Jan u ari
tonnen
1.385.291
521.854
542.118
426.929
427.206
D ecem ber
to n n en
1.391.620
509.769
551.883
577.636
498.951
Aan b u n k erk o len v o o r n aar het buitenland bestem de sch ep en w erden
v erstrek t in F e b ru a ri 1.404.548 ton, tegen 1.719.492 to n in Ja n u a ri
en 1.453.477 to n in D ecem ber.
SC H E E P VA A R T
B in n e n sc h e e p v a a rt co n g res.
Personalia,
O p 13 M aart j.1, is te R o tterdam op 4 1 -jarig e n leertijd overleden,
de heer J. F . B. Schupper, directeur van de N.V. F u rn e s s’ S cheepvaart
en A g en tu u r Mij. te R o tterd am .
S c h e e p v a a rt-in sp e c tie .
H e t ad res v an de H oofdinspectie van de S cheepvaart en d at van
de C om m issie to t V aststellin g van de M inim um U itw a te rin g , is veran
derd van B ezuidenhout 30 in K oningskade 27 te ’s-G rav en h ag e. Het
interc. telefoonnum m er is S.S.S. Een en ander is h e t g ev o lg v an de
opheffing van het M in isterie van Landbouw, N ijverheid en H andel,
w aard o o r de Scheepvaart-inspectie thans ressorteert bij het D eparte
m e n t v an W a te rsta a t.
D e Stoom w et.
D e w ijziging in de S to o m w et, waarbij bepaald is, d a t de k o sten van
de onderzoekingen van stoom toestellen voortaan vo o r re k en in g v an de
g e b ru ik ers kom en, is ook d o o r de E erste K am er aangenom en. Reeders
en andere b ezitters van stoom toestellen kunnen dus th an s, n a a r aan
leiding v an d it b erich t alv ast van hun w inst w at reserv eeren om bijtijds
deze nieuw e belastin g te k u nnen betalen.
V erkochte schepen.
H e t door de firm a Joh. B erg te Delfzijl nieuw gebouw de stoom schip
F a n n su m , m et een laadverm ogen van 850 ton en. h e t nieuw e stoom
schip Louisa, gebouw d do o r de firm a W ilm ink & Co. te G roningen,
m et een laadverm ogen van 830 ton, zijn door tu ssch e n k o m st v an de
N.V. S cheepsm akelaarskantoor v.h, L. van der H ils t & Co. te R o tte r
dam , n a a r D uitsch lan d verkocht.
H e t nieuw e stoom schip W esterbroek, gebouw d do o r de firm a W o rtelboer & Co. te W esterb ro ek , met een laadverm ogen van 1050 ton,
is door tusschenkom st v an de N.V. S cheep sm ak elaarsk an to o r v.h.
L. v. d. H ils t & Co. te R o tterdam , naar D uitschland v erk o ch t.
H et stoom schip M a a sveer (ex-IJselm onde), toeb eh o o ren d e aan de
N.V. R o tt. A lgem eene Scheepvaart Mij, te R o tte rd a m , g ro o t bruto
1357 en netto 708 reg. ton, gebouwd in 1017 door de W e rf Baanhoek
te Sliedrecht, is door tusschenkom st van de N .V . Scheepsm akelaars
k an to o r v.h. L. v. d. H ils t & Co. te R o tterdam , v e rk o c h t aan de
Reederij Stella te H a m b u rg en herdoopt in S tella Capella.
H et stoom schip T erschelling, toebehoorende aan de S to o m v a a rt Mij.
„ T rito n ” (W . Ruys & Zonen) te R otterdam , g ro o t b ru to 2952 en netto
1872 reg. ton, gebouw d in 1909 door Bonn & M ees te R o tterdam ,
m et m achines van '23'A ”X 3 8 ” X 6 4 ” en een slag zz 4 2 ” v a n de K on.
M ij. „De Schelde” te V lissingen, is door tu sschenkom st van den m ake
laar A rie Schippers te R o tterd am , aan de firm a E r h a r d t & D ekkers
a ld aa r v erk o ch t en zal in h e t vervolg den nanin B ev e rw ijk d ragen.
H e t stoom schip G ooiland, gebouw d in 1904 door R ussell
P o r t G lasgow , g ro o t b ru to 3898 en netto 2486 reg . ton ,
laadverm ogen van 6600 to n en toebehoorende aan den K on.
schen L loyd te A m sterd am , is door tusschenkom st v a n den
Jacq. P ie ro t J r . te R o tte rd a m naar D uitschland v erk o ch t.
& Co. te
m et een
H ollandm akelaar
Te verkoopen schepen.
O p 27 M a a rt zal te R o tte rd a m publiek w orden v e rk o c h t de stoom sleepboot D em ocraat 2.
O p 9 A pril zal te R o tte rd am gerechtelijk w orden v e rk o c h t h e t stalen
zeilloggerschip T ertiu s.
O p 31 M a a rt a.s. zal vanw ege de Grieksche R eg eerin g bij inschrijving
publiek w orden v erk o ch t h et te Delfzijl liggende v ie rm a st zeilschip
P o m m ern .
Strandingen. A anvaringen enz.
H e t sleepschip P endel 7, g ro o t 526 ton, dat op 10 F e b ru a r i na aan
v a rin g m et het stoom schip Folm ina nabij de O ude P la n ta g e te R o tter
dam w as gezonken, is th a n s door de Nieuwe B erg in g M ij. te M aassluis
g elicht en om hoog gezet. N a een door experts ingesteld onderzoek
bleek, d at h et schip zoo z w a a r was beschadigd, d a t h e t de rep aratie
kosten n iet w aard w as, w a a rn a het bij publieke in sch rijv in g w e rd ver
k o ch t en aan den hoo g sten inschrijver, dhr. T . L e k k e rk e rk e r, voor
ƒ 2316 w erd gegund, die h e t onmiddellijk d aa rn a v e rk o c h t aan de
firm a W . S chram & Z onen, scheepsbouwm eesters te Bolnes.
H et stoom schip P ro fe sso r Buys, groot b ruto 751 en n e tto 377 reg.
to n , toebehoorende aan de S toom vaart Mij. F rie sla n d te A m sterdam ,
geladen m et kolen v an H u il, liep op 4 M aart, ten g ev o lg e v an den
lagen w aterstan d en den sterk en noordoostenw ind, in h et Z uiderrak
nabij H arlin g e n aan den g ro n d en kw am op 6 M a a rt m et behulp van
de sleepboot Johannes w eer vlot.
H et AHerde B innenscheepvaartcongres is vastgesteld op 6 .en 7 Juni
1923 te D ordrecht.
D e voorloopige agenda luid t als volgt:
1. V erbinding van D o rd re c h t m et de zee in verband niet de binnen
vaart. P ra e -a d v ise u rs: S H oogstra, havenm eester te D ordrecht;
D. van Loon, recder te D ordrecht.
2. H et b ru g g en v raag stu k over de M aas- en K oningshaven te R o tter
dam. P ra e -a d v ise u r: Ir. J. B. Gil jam , directeur der N .V . M achine
fabriek & Scheepsw erf van P. S m it J r . te R otterdam .
3. D om icilieregeling m ede in verband m et de b etalin g v an plaatselijke
inkom stenbelasting. P rae-ad v iseu rs: T . P. K eyzer, te A m sterd am ;
J. P orte, te A m ste rd a m ; G. Venema, inspecteur belastingen te
D ordrecht.
4. D raadiooze telefonie en telegrafie voor de b in n en v aa rt. Praeadviseurs: J. H . B ergm ann, reeder te A m sterd am ; Ir. W . G. Kuyk,
te A m sterdam .
5. H ulp-bergloon en averij-grosse voor de b innenvaart. P rae-adviseurs: 'M r. W . A. G. van Dam, advocaat te R o tte rd a m ; M r. G. tl.
A. Grosheide, advocaat te A m sterdam .
6. M otoren en hulprnotoren voor de binnenvaart. P rae-ad v iseu rs:
Ir. R. M ackenzie, te R ijsw ijk; Ir. B. G. van der H egge Zijnen,
ingenieur te Delft.
7. V ak-exam ens voor de binnenvaart. P rae-ad v iseu rs: F. L . Mellema,
inspecteur v o o r de Scheepvaart te G ro n in g en ; P . J. V arekam p, reeder
te A m sterdam .
E ere-v o o rzitter is de B urgem eester van D ordrecht, eere-lid de .heer
H ugo van Gijn, ond-lid van de Tweede K am er v o o r D o rd rech t.
D e Commissie van V o orbereiding b estaat u it de heeren : M r. J. van
Drooge, advocaat en procureur, G rootekerlcsbuurt 1, te D o rd rech t;
J. A. J. Jansen M aneschijn, W ethouder van F inanciën en O nderw ijs,
voorzitter der K a m e r van K oophandel en F abrieken, S puiw eg 102,
D ordrecht; D. van L oon, expediteur, v o o rzitter der afd. K leinbedrijf
der K am er van K oophandel en F abrieken, te D o rd rech t; H . van D uyvendijk, scheepsbouw m eester, lid der K am er van K oophandel en F a
brieken en v an het D epartem ent D ord rech t der M aatschappij van
Nijverheid, te D o rd re c h t; C. M. D icke PI.Azn., lid v an den G em eente
raad, B om kade 1, D o rd re c h t; A . A. K lein, secretaris der Com m issie
van O nderw ijs v o o r de Schippersvakschool, B o o m straat 8rood, D o r
d recht; S. H o o g stra, havenm eester en directeur van h et V eerbedrijf,
D ubbeldam schew eg 44, D ordrecht.
H e t G em eentebestuur van D o rdrecht hoopt het C ongres ten stadhuize te ontvangen en een concert, b oottocht en tea aan te bieden.
D e prae-adviezen w o rd en den leden tijdig toegezonden en zullen
buitendien voor nader te verm elden prijs v o o r derden b esch ik b aar zijn.
Contra-schroeven.
Volgens „De Zee” v an M a a rt 1923, w o rd t h et passagiersstoom schip
G rotius van de S to o m v a a rt Mij. N ederland te A m sterd am voorzien
van een zoogenaam de contra-schroef.
Belangrijke opdrachten»
A an de N.V. In te rn atio n ale Sleepdienst M ij. te R o tte rd a m is opge
dragen h et tra n sp o rt v an het door de N.V. B u rg erh o u t’s M achinefabriek
& Scheepswerf te R o tte rd a m gebouw de droogdok, n a a r T an d jo n g
P rio k . M en stelt zich voor d it dok m et tw ee zeesleepbooten einde Juli
v anuit R o tte rd a m v ia het Suezkanaal n a a r N ed.-Indië te versleepen,
welke reis 3% a 4 m aanden zal duren.
Dividenden.
Swan, H u n te r and W ig h am R ichardson L td. te N ew castle, 8 pet
(evenals v. j.).
Zaanlandsche D ekschuiten Mij. te Zaandam , 19 pet.
Liquidatie Nationale Stoomvaart-Mij. te Rotterdam.
In de op 8 dezer te R o tterd am gehouden buitengew one algemeene
v ergadering v an aandeelhouders van de N.V. N ationale S toom vaart
Mij. te R o tterd am is m et algemeene stem m en to t liq u id atie besloten.
Inschrijving van scheepshypotheken in guldens
in Duitschland.
Bij v erordening v a n den rijksm inister voor econom ische zaken, w o rd t
de inschrijving van scheepshypotheken in guldens to eg estaan aan eige
naren van schepen, w elke als lid van het bescherm ingscom ité van
D uitsche debiteuren, een N ederlandsche overeenkom st b e tre ffe n d e ' de
binnenscheepvaartrechten sloten m et de H ollandsche Scheepsverband
Mij., de A m sterdam sche Scheepsverband B ank en de Mij. v o o r Scheeps
verband te R o tterd am , volgens w elke deze N ederlandsche Scheepshypotheekbanken bij inschrijving van guldens in het D uitsche scheepsregis
ter, uitstel van b etaling toestonden.
'
N a tio n a le n ijv e rh e id ste n to o n ste llin g .
V an 25 A u g u stu s to t en m e t 9 Septem ber a.s. zat te R otterd am
d o o r de V ereen ig in g „ N ed erlan d sch Fabrikaat** een nijverheidste n tco n stellin g van de in N ed erlan d gevestigde industrieën w orden
gehouden.
N adere v o o rw a a rd e n van deelnem ing als anderszins w orden g aarn e
v e rs tre k t d o o r de tw ee S e c re ta ria te n : H et Algemeen S ecretariaat der
V ereeniging „N cd erlan d sch F a b rik a a t” , Bezuidenhout 97, D en H aag,
en het A fd celing S e c re ta ria a t R o tterd am , Schiedam sche Singel 33.
S c h e e p v a a r t- h is to r is c h e te n to o n ste llin g G o th e n b u rg 1923.
A.s. zom er w o rd t te G o th e n b u rg een scheepvaart-historische te n to o n
stelling gehouden, o m v a tte n d e scheepsbouw, reederij, zeevaartkunde,
veiligheidsm aatregelen, k u stv erlic h tin g , loodswezen, binnenscheepvaart,
havendienst en visscherij. V an 1— 10 A ugustus w o rd t ald aa r een in te r
natio n aal zecv aartco n g res gehouden, uitgeschreven door „T he C ham ber
o f B ritish S h ip p in g ” .
T e n to o n ste llin g in L o n d e n .
D e S hipping, E n g in e e rin g & M achinery E x h ib itio n w o rd t van
31 A ugustus to t 22 S e p tem b er 1923 in het gebouw O lym pia te L onden
gehouden. D e k a n to re n v an de d irectie zijn gevestigd Avenue C ham bers,
4 V ernon P lace, S o u th a m p to n R ow. London W .C. 1. D irecteur-generaa'1: F . W . B ridges. T e c h n ic i en reeders, die op dien tijd in L onden
zijn, m oeten n ie t v erg ete n deze belangrijke tentoonstelling te bezoeken.
Stookolieprijzen.
Prijzen v o o r stook o lie in B ritsc h e havens hebben w ederom v erhooging
ondergaan. D ie voor D iesel- zoow el als voor zw are w erd verhoogd met
5/-per ton, en d aarm ee g e b ra c h t op resp. 85/- en 70/- per ton. D it is
d e tweede v e rh o o g in g se d e rt Ju li j.l„ toen de prijzen to t resp. 80 en
60 c, w erd en v erlaag d . D e la a tste verhooging k om t niet onverw achts.
D e verhooging, die dc olieprijzen in A m erika hebben ondergaan, als
m ede de stijg in g der p rijzen v o o r bunkerkolen, welke voor goede W elsh
27./- ci 29/-, v o o r goede. D u rh a m 30/- a 32/6 per ton bedragen, w aren
voorboden v o o r een v e rh o o g in g der stookolieprijzen in E ngeland. De
o n d erv in d in g heeft ook reed s voldoende geleerd, d at op d aling o f stij
g in g der p rijzen v o o r b u n k e rk o le n die voor vloeibare b ran d sto f dezelfde
bew egingen zullen volgen.
Lijnbedrijf,
N aar u it G enna w o rd t gem eld, w o rd t door de „Lloyd T rie stin o " en
de R ussische S o v je t-re g e e rin g onderhandeld over de opening v a n een
sto o m v a a rtd ie n st tu ssc h e n Ita lië en de Russische havens a an de
Z w arte Zee.
D e Du.itsche O rie n te L in ie A .G . heeft h aar dienst op de A driatische
Zee u itg eb reid . A an g elo o p en zullen w orden: Fium e, T riest, V enetië,
Ancona, B a ri cn B rin d isi.
M o to rsc h e e p s b o u w .
U it N ew castle ü/T . w o rd t gem eld dat de Zweden A m erika L ijn aan
de w erf v an W . G. A rm s tro n g , W h itw o rth & Co. L td . een dubbelsch ro ef-m o to rp assag ie rsb o o t ili aanbouw heeft gegeven van 17.000
bruto ton, m e t afm etin g en v a n 6 0 0 X 7 2 X 4 2 voet. H e t schip zal w orden
ingericht v o o r het v e rv o e r van 1600 passagiers. D e m otoren zullen
13.500 A s P .K . o n tw ik k e len en zullen de eerste zijn van een nieuw
dubbel w erk en d v ïe rc y lin d e r type; w elk type beschouw d w o rd t als
een groote v erb e te rin g v a n d en D iesel-m otor. Deze m otor zal w orden
geleverd d o o r B u rm e iste r & W a in , te Kopenhagen. H et schip zal
17 mijl loopen, en is b estem d v o o r den dienst tusschen G o thenburg
en N ew -Y ork.
H av e n b e w e g in g .
De haven van M o n tre a l w a s in 1922 van 13 A pril to t 6 D ecem ber
voor de sch eep v aart geopend. In deze periode zijn 1194 schepen met
3.932.000 n .r.t. in de h av en aan g ek o m en ; zijnde 230 schepen cn ca. 1 millioen n.r.t, m eer dan in 1921.
S c h e e p v a a rtb e w e g in g .
Errata. — In het v o rig n u m m er van „H et Schip" w erd medegedeeld
d a t in d e m aan d F e b ru a r i de scheepvaartbew eging op H a m b u rg
93 schepen eti 95.264 n .r.t. m eer zou hebben bedragen dan in Jan u ari.
D it m oest zijn, zoow el v o o r h e t a a n ta l schepen als voor de tonnenm aat,
evenals v o o r R o tte rd a m , A m ste rd a m en A ntw erpen, m inder.
H e t S u ez -k a n a a l.
Volgens m ededeeling v an de directie der Suezkanaal-M aatschappij
heeft het v e rk eer d o n r h et k a n a a l in 1922, zijnde 20.743.000 n etto ton.
d a t in 1912 m et 468.000 n e tto ton overschreden. D aaren teg en zijn in
1922 slech ts 4345 schepen h e t k an aa l gepasseerd tegen 5373 sch ep en ’in
1912; h etg een w ijst op de v erh o o g d e gemiddelde grootte. D e o n tw ik
keling v an h et v e rk e er in 1922 bedroeg tegenover dat in 1921, met
2.624.000 n .t., ca. 14 pet.
A an h e t v e rk e e r d o o r h e t kan aal in de laatste v ier ja re n tegenover
1913 w erd d o o r de v o o rn a a m ste landen deelgenomen als v o lg t:
Ver. Koninkrijk
Nederland
F rankrijk
Japan
Italië
Dnitsehland
A m erika
Noorwegen
Denem arken
Zweden
1922
13383
2161
997
928
858
735
668
309
280
242
N etto tonnage.'- in HUM» ton
1921
1020
1919
11397
10339
11355
2032
755
1426
968
775
475
1042
1601
1450
934
317
606
_
171
15
672
724
163
259
172
257
232
230
315
206
230
156
1913
12052
1287
928
344
291
3352
7
93
172
123
U it bovenstaande \'ergeüjkenc! e cijfers blijkt dat het v erk eer onde.
N ederlandsche vlag van ja a r tot ja a r stijgend was, en d a t de in 1922
gepasseerde N ederlandsche tonnage die van 1913 m et 874.000 ton heeft
overschreden.
H e t P a n a m a -k a n a a l.
Dc handelsvaart door het Panainakanaal w as in 1922 g ro o ter d a n
in eenig ja a r te voren, zoowel w at het aantal schepen, de netto to n n ag es
als de tonnen lading betreft. Volgens een sam entelling van h e t
Panam a Canal R ecord” waren de passages in de opvolgende ja r e n
Is volgt:
A antal schepen
N etto tonnen
'ru n n en lading
1914*
350
1.284.293
1.758.625
1154
1915+
3.902.592
4.893.422
1916f
1217
3.817.704
4.774.822
1917
6.217.054
1960
7.443.610
1918
2070
6.409.886
7.284.159
1919
2133
6.943.087
7.477.945
1920
2814
10.378.265
11.236.119
1921
2783
10.707.005
11.435.811
1922
2997
12.992.573
13.710.556
* Kanaal geopend op 15 Aug. 1914.
t Kanaal in *t geheel gedurende drie m aanden gesloten door g rm u lverschuivingen.
K a is e r W ilh e lm -k a n a a l.
H et K aiser-W ilhelm -kanaal w erd gepasseerd in:
1922 d o o r 39.210 vaartuigen
m et 12.575.987 n.r.t.
1921
„
32.255
„
9.484.454 „
1913
„
53.362
10.349.929
H iervan voerden in genoemde jaren resp. 74.76, 79.4 en 82-6 p e t.
de D uitsche vlag.
Van de 39.210 vaartuigen, die in 1922 het kanaal passeerden, w a r e n :
25.732 stoomschepen
m e t-11.044.188 n.r.t.
8.521 zeilschepen
376838
4.957 schuiten en lichters
,,
1.154.961
„
Van het totaal aantal vaartuigen w aren 9898 onder n ie t-D u it? c h e
vlag. over de verschillende landen verdeeld als volgt:
Aantal
A antal
Denem arken 2584
203
F ran k rijk
Zweden
2510
Ver. Stater.
161
Nederland
1244
90
R usland
N oorw egen
85
1226
België
Jap an
883
19
G r.-B rittan ië
486
O verige landen 201
Finland
Danzig
206
B elg isch e h a n d e lsv lo o t.
Volgens .jL’E x p o rta te u r Beige” telde de Belgische handelsvloot o p :
1 Januari 1913
1 Ja n u a ri 1922
Aantal B ruto tonnen
A antal B ru to to n n e n
Stoomschepen
184
524.042
192
538.124
Zeilschepen
6
3,145
_ 9 _________ 5.599
T otaal
190
527.187
201
543.723
SC H E E P SC O N ST R U C T IE V O L G E N S H E T
M IIX A R S Y S T E E M
Bij dit systeem is de langsschcepsche constructie van d e n
lxxlem en van -de dekken gecontinueerd met -een chvarsschcepsche constructie der spanten. Tot op lieden is dit sy steem
toegepast op schepen met een totaal laadvermogen van 118.000
ton deadweight. Het stoomschip Clan Mac William, dat: v o l
gens dit systeem is gebouwd, 'wordt volledig* beschreven o ti
geteekend in „The Shipbuildcr” No. 104, Vol. XX, pag. 173*
De langsscheepsstcrkte schijnt 10 tot 15 pet. grooter d a n
bij gewoon geconstrueerde schepen te zijn, terwijl nieiteini*1
liet totaal rompgewicht hij gewone vrachtbooten 4 tot 5 p e t
en bij tankschepen 8 tot 10 pet. lichter is.
N IE U W E S C H E P E N
Naam van het schip: „Bontekoe”.
Bouw m eester: J. & K. S m it’s Scheepswerven te Kinderdijk.
R eederij: Koninklijke F ak ctv aart Mij. te Amsterdam.
B ouw jaar: 1923.
Soort 'aan schip: vracht- en passagicrsstoomschip.
H o d f d a f m e t i n g e n:
Lengte tusschen de loodlijnen: 116.40 M.
Breedte (m hl.) op het grootspant: 14,99 M.
H olte (m ld.) in de zijde: 8,99 M. tot awningdek.
D iepgang geladen: 6,88 M.
V itzeatering in den zom er: 2,22 M.
Klasse: Bureau V eritas f I 3/3 L.
Laadverm ogen: Tn tonnen van 1000 K.U. op het zom eruitw ateringsm erk : 5480.
A antal ruim en: vier.
A antal lieren: acht en vijf dekkranen.
B ruto-tonnenm aat: 4668 reg. ton.
N etto-tonnenm aat: 2815 reg. ton.
Machine,
stoomketels,
m o t o r e n e n z .:
M aker: W erkspoor, Amsterdam.
Soort van machine: triple expansie stoommachine.
Aantal cilinders: drie.
H oofdafm etingen der cilinders: 2 8 K ”X 4 7 ”X 77”.
S lag der machine: 54".
Indicateur z'ennogen: 3150 paardekrachten.
A antal stoom ketels: vier.
S o o rt v a n stoom ketels: waterpijp, Babcock & Wilcox.
V erw arm end oppervlak van eiken ketel: 2773 ft-.
S to o m d ru k : 180 lbs.
D rie doorloopende dek k en : tentdek, awningdek en tusschendek; in
de voorruim en een ondertusschendek; verder sloependek en com
m andobrug.
Vier laadruim en; totale inhoud 233489 kub. voet; tweede laadruim
k an gedeeltelijk als reservebunker dienst doen.
T w ee masten.
Bunkerinhoud 780 ton kolen, tevens voor stookolie ingericht.
D ubbele bodem, 12 tanks voor ballast, water, stookolie, voedingw ater, bad- en drinkw ater.
Awning- en tusschendek ingericht voor veevervoer.
E lectrisch licht; draadlooze telegrafie; vries- en koelkam ers voor
proviand; stoom stuurm achine met telem otor; verhaallier; ankerlier.
P assagiersinrichting in dekhuis op tentdek; hutten voor 44 passa
giers, le kl. en 2e kl. eetsalon, aanrechtkamers, badkamers cn toiletten.
M achinistenverblijven in dekhuis op commandobrug.
4 laudsloepen. 1 kapiteinssloep, 1 motorboot, 4 reddingbooten en
2 vletten.
Ingericht voor vervoer van dekpassagiers.
Naam van het schip: „Celebes”.
B ouwm eester: N.V. Boele’s Scheepswerven en M achinefabriek, Bolnes.
Reederij: Burgerlijke O penbare W erken in Nederlandsch-Indië.
B ouw jaar: 1922.
Soort z’an schip: zelfladend zuigbaggervaartuig.
IT (i o f d a f m e t i n g e n :
Naam van het schip: „Johanna Suzanna” .
B ouw m eester• Scheepswerf „De IIoop”, H ardinxveld.
Eigenaars: (iehrs. Brenr. D ordrecht.
Bouwjaar: 1922.
Soort w in schip: rivicrsleepbont.
H o o fdaf metingen:
Lengte tusschen de loodlijnen: 15 M.
Breedte {m ld.) op het grootspant: 3,95 M.
Holte (m ld.) in de zijde: 1,90 M.
M a c h i n e, s t o o m k e t e l s ,
m o t o r e n
enz
M aker: Penn & Bauduin, D ordrecht.
Soort z’an machine: V erticale compound stoom m achine m et oppervlakenndensatie.
Aantal cilinders: twee.
H oofdafm etingen der cilinders: H I) 200 mm., LD 420 mm.
Slag der machine: 250 mm.
Indicateur z’ennogen: 85 paardekrachten.
Aantal stoom ketels: een.
Soort z'tm stoom ketels: horizontale vlampijpketel.
V erw arm end oppervlak van eiken ketel: 36,5 M2.
Stoom druk: 10 K.G. per cM-’.
Naam van het schip: „Grootendijk”.
Bouwm eester: Scheepsbouw Mij. Nieuwe W aterw eg te Schiedam.
Reederij: H olland-A m erika-L ijn te R otterdam .
Bonzo jaar: 1922-’23.
Soort van schip: shelterdekvrachtschip.
H o o f d a f m e t i n g e n :
Lengte tusschen de loodlijnen: 450’—0”.
Breedte ( m ld.) op het grootspant: 58'-—0”.
H olte (m ld.) in de zijde: 40'—0” tot shelterdek.
Diepgang geladen: 29’— 9 s/ h” .
Vitzeatering in den zom er: 10’—6 'A".
W aterverplaatsing: 17180 ton ft 1016 K.G.
Klasse: f Lloyds 100 A T.
Laailz/ermogen: In tonnen van 1000 K.G. op het zom eruitw ateringsm erk: 11968.
Aantal ruim en: 4 en 2 dieptanks.
Aantal lieren: 20.
Bruto-tonnenm aat: S364 reg. ton.
N etto-tonnenm aal: 5168 reg. ton.
Machine,
s t o o mk e t e l s ,
m o t o r e n
e n z.
M aker: tu rb in es: H arlan d & W o lff; ketels en installatie: Sch. Mij.
Nieuwe W aterw eg.
Soort van machine: H.D. M.D. en L.D. turbine m et tandw ielover
brenging.
Verm ogen: 4200 aspaardekrachten.
Proeftocht snelheid: 12 knoop.
Aantal stoom ketels: vier.
Soort v a n sto o m ketels: enkele ketels, elk 3 vuren.
V cnearm cnd oppervlak van eiken ketel: 2827 sq. ft.
Stoom druk: 215 lbs. per sq. in.
Naam van het schip: „Pollux”.
Lengte tusschen de loodlijnen: 85 M.
Breedte (m ld.) op het grootspant: 13.5 M.
H olte (m ld.) in de zijde: 6,5 M.
R uim holte: 6,21 M.
Diepgang geladen: 5 M.
Klasse: Bureau V eritas I 3/3 D 1. 1. 1'.
Laadverm ogen: In tonnen van 1000 K.G. op het zom eruitw ateringstn e rk : 2500.
Aantal ruim en: acht.
A antal lieren: ankerlier voor, ankerlier achter, ruigbuisiier.
B ruto-tonnenm aat: 2074,53 reg. ton.
K clto-lonnenm aut: 916,22 reg. ton.
Boimimeestcr: N.V. V erschure & Go.’s Scheepsw erf & M achinefabriek
te Amsterdam.
Reederij: G ouvernem ent van Ned.-Indiö.
Bouzvjaar: 1922.
Soort van schip: bebakeningsvaartuig.
Machine,
M aker: N.V. V erschure & Co.’s Scheepswerf & M achinefabriek.
Soort z’aii machine: triple expansie.
Aantal cilinders: drie.
H oofdafm etingen der cilinders: 350X 570X 930 m.m.
Slag der machine: 540 m.m.
Indicateur verm ogen: 560 paardekrachten.
Proeftocht snelheid: 10,6 knoop.
Aantal stoom ketels: twee.
Soort van sto o m ketels: Schotsche.
Verzvanncnd oppervlak van eiken ketel: 96 M 2.
Stoom druk: 180 lbs.
s t o o m k e t e l s, m o t o r c n e n z .:
M aker: Mij. „l'y en o o rd ” te Rotterdam.
S oort m an machine: voor de voortstuw ing 2 triples; voor de baggerpoinp een triple expansie stoommachine.
H o o f dat' metingen der cilinders: 400; 640; 1025 m.m.
Slag der machine: 625 m.m.
P roeftocht snelheid: 9,75 knoop.
A antal stoom ketels: vier.
S oort Z’aii stoom ketels: Schotsche.
V erw arm end oppendak van eiken ketel: 160 M‘-’.
S to o m d ru k: 12,75 K.G./c.M 2.
TI o o f d a
fm
e t i n g e n:
Lengte tusschen. de loodlijnen: 55.64 m eter.
Breedte (m ld.) op hel grootspant: 9.52 meter.
H olte (m ld.) in de zijde: 4.28 meter.
Klasse: geene.
Machine,
s t o o in . k e t e l s, m o t o r e n e n z .:
W E R F B E R IC H T E N .
N IE U W E O P D R A C H T E N :
De V ereenigde N ederlandsche S cheepvaart Mij. te ’s-G rav en h ag e
heeft na gehouden in sch rijv in g aan de N.V. Scheepsbouw Mij. N ieu w e
W aterw eg te S chiedam opgedragen het bouw en van een p a ssag iersstoomschip, speciaal bestem d voor den dienst in W e st-In d ië .
R. S. D algliesh L td . te N ew castle heeft m et de B ly th sw o o d S hipbuilding te S ectstow n g eco ntracteerd voor tw ee carg o -sto o m sch ep en
met lange brug, elk m et 3000 ton deadw eight ä £ 9.1- p e r ton.
W illiam L. R o x b u rg h van de C oast L ines L td. te L iv erp o o l, is aan
de m arkt voor 16 stoom schepen van 250’— 0 ’’ lengte en één g ro o tere.
Vier van cle kleine booten zijn reeds besteld.
A rm stróng,W hitew o rth & Co. te N ew castle on T y n e h eb b en van
de Zweden A m erika Lijn, gevestigd te G o th en b u rg , de o p d rac h t ge
kregen tot het bouw en v an een m otorpassagiersschip v a n 17.000 ton
met een snelheid v an 17 knoop.
De voortstuw ingsm achine zal bestaan u it een 13.500 R .P .K . v ier
cilinder dubbelw erkende B u rm eister & W a in m o to r. D e reed e rij is
dezelfde, die k o rt geleden h et N ederlandsche stoom schip M o o rd a m voor
längeren tijd van de H olland A m erika L ijn huurde.
W illiam Cory & S o n te L onden co ntracteerde m e t S w an , H u n te r &
W igham R ichardson te N ew castle voor het bou w en v a n een zelf tr im
mende tram p van 3400 to n deadw eight.
DE HAAN & OERLEM ANS T E H EU SDEN :
de m o to rv rach tb o o t R es N ova, in aanbouw v o o r de firm a D e Bie te
Hedel. L engte (1.1.) = 37,70 M .; breedte (m ld.) = 6,35 M . en holte
(mld.) — 1.S5 M. L aadverm ogen = 250 ton. H et schip zal w o rd en
voorzien v an een D e u tz B rons M o to r v a n 96 P .K .
S C H E E P S W E R F V A N H , v. d. W E R F T E N IE U W E P E K E L A :
een stalen aakschip, in aanbouw v o o r F . D ro st te W ild e rv a n k . L a a d
verm ogen = 120 ton.
M O T O R A F H A A L V A A R T U IG N O . 2 T E N D IE N S T E
VAN H E T R IJK S L O O D S W E Z E N .
O nderstaande afbeelding is die van h e t m o to ra fh a a lv a a rtu ig N o . 2.
gebouw d door E . J. S m it & Z oon te H oogezand, te n d ien ste v a n h et
Rijks L oodsw ezen, hetw elk na den w elgeslaagden p ro efto ch t, die op
28 F e b ru a ri j.1. w e rd gehouden, in h et d is tric t V lissingen in dienst
w erd gesteld.
De h o o fdafm etingen zijn 28X 5,80X 2,85 M . H e t schip is geheel van
staal gebouw d m et een teakhouten dek en v a n voren n a a r ach teren
als v o lg t in g ed eeld : berg p laats, kom buis, loodsenverblijf, h u tte n voor
schipper, m achinisten en scheepsvolk, m achinekam er en achterpielc. Op
den bak staa t een m o to ran k e rlie r en op de b ru g in een teak h o u ten
VERKOCHTE SC H E PE N .
De m otorzeesleepboot Lucienne, gebouw d in 1920 door de N .V . v. d.
Ruy & v. d. R ee’s M ach in efab riek & Scheepsw erf te R o tte rd a m en
voorzien van een 4 c ilin d er 420 P .K . S u lzer D iesel M o to r, is door
tusschcnkomst van de N .V . Scheepsm akelaarskantoor v /h L . v. d.
H ilst & Co. te R o tte rd a m , v erkocht n a a r V an co u ver (C an ad a). D e
sleepboot zal de reis o n d er eigen kracht v ia het F a n a m a k a n a a l m aken.
KIELLEGGINGEN.
Op de w erf van de N.V. Scheepsbouw w erven v.h. P . & A . R u y te n berg te W aspik is de. kiel gelegd van een D o rtm u n d E m sk a n a a lsch ip ,
in aanbouw voor L. J. P o p p elier te W asp ik . L en g te (1.1.) = 72,25 M .;
breedte (mld.) — 9,40 M. en holte (m ld.) = 2,40 M . L a a d v e rm o g e n =
1200 ton.
Op de w erf van de Scheepsw erf „De V lijt” (J. L . D o o rn b u sc h ) te
Martenshoek is de kiel gelegd van een m o to rv ra c h tb o o t, v o o r rek e n in g
van H. L iem berg te G roningen. Lengte (1.1.) = 27,80 M .; b re e d te
(mld.) = 5,15 M. en holte (m ld.) = 1,85 M . L aad v erm o g en = 150 ton.
H et schip zal w orden v o o rzien van een 40 P .K . B erk el m o to r.
T E W A T E R L A T IN G E N .
M A R IN E E T A B L IS S E M E N T T E S O E R A B A JA :
het gouvernem entsstoom schip Fom alhaut, in aan h o u w v o o r h e t N ed .Indische G ouvernem ent. L en g te (o.a.) = 58,50 M .; b re e d te (m ld .) =
9,25 M. en diepgang — 3,80 M . W a te rv erp laatsin g op d ien d iep g an g =
1000 ton. H et schip zal w orden voorzien van een trip le exp an sie
stoommachine, welke, evenals de stoom ketels, do o r boven g en o em d e
werf w ordt v ervaard ig d .
De Fomalhaut is een com positieschip, d.w.z. m e t h o u ten ro m p en
ijzeren spanten, balk en enz. D e huid w o rd t b u iten d ien g ek o p erd , h et
geen voor de tropen nog n u ttig schijnt.
D irect na deze te w a te rla tin g w erd de k iel gelegd v a n een d u bbelschroef-mijnenlegger, die in zijn geheel, ook w a t de o n d e rd e d e n b etre ft,
door het M arine É ta b lisse m e n t zelf g em aak t zal w o rd en , h etg ee n door
den directeur der w e rf te rec h t als een bizonderheid w o rd t m edegedeeld.
H et zou ook in teressa n t zijn te w eten w at zoo’n b izo n d e rh e id k o st.
N.V. V E R S C H U R E & Co.’s S C H E E P S W E R F & M A C H I N E
FA B R IE K T E A M S T E R D A M :
de m otorveerboot IJ v e e r X , in aanbouw v o o r re k e n in g van de
Gemeente A m sterdam . L en g te (1.1.) = 19 M .; b ree d te (m ld .) = 4,90
M. en holte (mld.) — 1,60 M . H e t schip z al w o rd en v o o rz ie n v a n een
70 P.K . K rom hout m o to r.
N.V. S C H E E P S B O U W W E R V E N v.h. P . & A. R U Y T E N B E R G
T E W A S P IK :
het D ortm und-E m skanaalschip M ina, in aan b o u w v o o r A. v a n Beek
te W aspik. Lengte (1.1.) = 62,60 M .; breedte (m ld.) = 7,94 M. en.
holte (m.l.d.) = 2,35 M. L aadverm ogen = 860 ton.
R O L A N P W E R F T V E R T E N S T E H E M E L IN G E N B I J B R E M E N :
de m otorreddingsboot D orus R ijkers, in aanbouw v o o r de N o o rd - en
Zuid-H ollandsche R edding M ij. te A m sterdam . L en g te (o.a.) — 18,25
M .; breedte (g ro o tste) = 4 ,5 0 .M . en ho lte (m ld.) — 2’,30 M . D iep
gang = 1,30 M. H e t schip zal w orden voo rzien van een 4 c ilin d er
D eutz Brons m otor v a n 80 P .K . en is verdeeld d o o r een d ubbele huid,
langs- en w aterdichte sch o tten in 32 afdeelingen, w a a rd o o r een o n zin k baar schip is verkregen.
W anneer deze m o to rred d in g sb o o t gereed is, zal ze w o rd e n g e sta
tioneerd te D en H elder.
S C H E E P S W E R F „D E V L I J T ” (J. L. D O O R N B U S C H )
TE M A RTEN SHO EK :
een m otorvrachtboot, in aanbouw voor B. L ie m b e rg te Z u id laren .
Lengte (1.1.) — 27 M . ; b reed te (m ld.) = 5,10 M . en holte (m ld.) =
1,80 M. L aadverm ogen = 145 ton. H et schip zal w o rd e n v o o rzien
van een Berkel m o to r van 40 P .K .
stuurhuis een A rch er-stu u rto estel. D e m o to r is een 200 E .P .K . P o la r
Diesel m o to r, w elke op den p ro efto ch t 240 E .P .K . heeft o n tw ikkeld.
Wij zien hierm ede d at niet alleen zeilschepen, m a a r d a t o o k zelfs
stoom booten in h e t loodsw ezen m oeten g aan p laats m ak en v o o r h e t
m otorschip.
PROEFTOCHTEN.
H et stoom schip K erto so n o , gebouw d door de K on. M ij. „D e S chelde”
te V lissingen, v o o r rek en in g van den R o tterd am sch en L lo y d te R ’dam .
Met de door de Scheepsw erf „D e O n d ern em in g ” te N ie u w -L e k k e rland gebouw de m ossel- en o esterk o rd er De V ier G ebroeders w e rd een
w elgeslaagde p ro efto ch t gehouden. L e n g te (o.a.) = 17 M .; b reedte
(grootste) = 5 M. en holte (m ld.) = 2,10 M . H e t schip is v o orzien
van een 40 P .K . d irect o m k eerb are 2 c ilin d er C lim ax ru w o liem o to r,
geleverd door de N .V . C rossley M o to ren te ’s-G ravenhage. D e b ereik te
proeftochtsnelheid w as 18 K .M . per u u r, te rw ijl ook h e t proefvisschen
w aarbij het regelen v an de snelheid van den m o to r een g ro o te ro l speelt
in elk opzicht is geslaagd. Z ooals m en w eet, is deze visscherij h e t best
te vergelijken m et de traw lvisscherij, D e o esters en m o sselen w o rd en
m et een sleepnet, d a t over den g ro n d w o rd t g etro k k en , opgevangen.
N a een zekeren tijd w o rd t het n et aan b o o rd gehaald en de stro p , die
zich aan het o ndereinde van h e t zak v o rm ige net b evindt, o p en g etro k
ken, w aa rn a de v a n g st op het dek valt. Op deze w ijze w o rd t ook h et
mosselzaad op de Z uiderzee gevischt en o v erg eb rach t n a a r Zeeland.
H e t eigenlijke k w eeken van de oesters geschiedt in de o esterp u tten ,
w aarin niet m et schepen w o rd t gevischt.
M o to rred d in g b o o t B randaris, gebouw d door de N ed erlan d sch e
Scheepsbouw M ij. te A m sterd am , v o o r rekening v an de N o o rd - en
Z uid-H ollandsche R ed d in g Mij. te A m sterd am .
De radersleep b o o t B ern, gebouw d door de N .V . M ach in efab riek &
Scheepsw erf v an P ie t S m it J r. te R o tte rd am , v o o r Z w itse rsc h e reke
ning.
H et G ouvernem entsstoom schip W e ga, g eb o u w d door de N .V . IJse lw erf te U tre c h t op ihaar w e rf te G orinchem , m et m a ch in e-in stallatie
■geleverd door de N .V . M ach in efab riek „ U tre c h t” te U tre c h t, v o o r het
D epartem ent v an M arin e, en bestem d v o o r den dienst in N ed .-In d ië.
H E T Z E L F D O K K E N V A N E E N 14,000 T O N S
DROOGDOK.
In „ H e t Sahip” N o. 5 van 9 M a a rt 1923 s ta a t op p a g . 62 als
fab rik an t van de gebezigde h u id v erf de firm a ,,B rix ” v erm eld . D it
moet zijn „ B rig g s” .
GEBRS. VAN DE WETERING
SCHEEPSWERF EN MACHINEFABRIEK
a lle ;
r e p a r a t i e s
T
216
e
l
W ER F
e
f
o
o
n
e n
c la s s if ic a t ie
w e rk z a a m h e d e n
a a n
s c h ip , m a c h in e
W AALDIJK
e n
k e t e l
TELE8RAMM EN
ROTTERDAM.
:
GEBROEDERS
:
WETERING
R o t t e r d a m .
N.V. Houthandel vh. J. VAN SCHIJNDEL & Co.
ROTTERDAM
Hoofdknntoor:
OOSTZEEDIJK 234 Telefoon 4 5 2 6
Bijkantoor
NIJVERHEIDSTRAAT 73 Tel. 541
NASSAUHAVKN
BOERENGAT
Eleetr. Zagerij j NASSAUHAVEN
en Schaverij I NIJVERHEIDSTR.
Opslagplaatsen
KRANEN
LIFTEN
LIEREN
DRAAIKRANEN .LOOPKRANEN, LOOPKATTEH,
ELECTRI5CHE TAKELS TANDWIEL-TAKELS.
U
NV.TRAtlSPORTWtRKTUIGEMMACHINEFABRIEK. ▼
ÄG.B.5ANDER5&ZOON. ENSCHEDE 6
N.V. T E C H N IS C H B U R E A U M A R Y N E N
N.V. „IJSELW ERF" EN
N.V. Machinefabriek „ U T R E C H T ”
INGENIEURSBUREAU
DEN
HAAG
W A L D O R P S T R A A T 52
Zetel Z e D a a ls ch e Dijk, 12 B, te U T R E C H T
vervaardigen als
Specialiteit alle g e n o rm a lis e e rd e o n d e r deelen vo o r den s c h e e p s b o u w e n d e n m a c h in e
b o u w . zoow el volgens de H ollandsche als de D uitsche norm alen .
U itgezonderd zijn alléén Klinknagels, M oerbouten,
K asthengsels en dergelijke M a s s a - A r t i k e l e n .
V r a a g t bij onS a a n .
—
D e prijzen zijn uiterst co n cu rreeren d .
Spoedige levering en prim a kw aliteit gegarandeerd.
VERTEGENWOORDIGERS VAN:
TECHNISCH BUREAU
C. H. JUCHO
C. BREIM AN
D ORTM UND
DEVENTER
EIS EN B A U
■ ■
STR ECK TRAEGER
SCHEEPS INSTALLATIES
voor Draadlooze Telegrafie
P R E S S - und S C H M IE D E -S T U E C K E
N.V. HERTEL 6 Co's STOOMFABRIEKEN
VAN
ASBEST
EN ANDERE
D c R u y te rk a d e 96-97
MACHINEVERPAKKINGEN
AM STERDAM
M o to rk a d e 1
Telegram-Adresi HERTELCO. — Telefoon N. 7 5 ©
ROTTERDAM ,
H E R T E L
&
C o ., N i e u w l a n d
-
Bekleeden van Stoomketels, Leidingen met NEWALLS MAGNESIA
KOELKAMERS met NON PAREIL KURK
BRAND
6
Fabrikanten van A S B E S T en H E N N E P V E R P A K K I N G E N
Agenten BELDAMS PAKKINGEN
NEDERLANDEN van 1845
FATUM
LABOR
INBRAAK -
LEVEN -
ONGEVALLEN
TRANSPORT - BEDRIJFSVERZEKERING
W E T T E L IJK E A A N SP R A K E L IJK H E ID

Download Report