Interview - ActivAge

ActivAge
Koningin Beatrixplantsoen 44
3818 ZB Amersfoort
Interview met wethouder Karsten Klein van
Den Haag
Den Haag realiseert
doelstelling:
25% actieve vrijwilligers
Percentage als graadmeter van participatie
Maart 2014
ActivAge: Tijdens het vrijwilligersfeest op 14 november in Den Haag heeft u de
beleidsdoestelling van de gemeente van 2011 aangehaald om het percentage
vrijwilligers te laten groeien van 18 % naar 25%. Inmiddels zit Den Haag op 27
procent. Gefeliciteerd!
Zo'n kwantitatieve doelstelling doet denken aan het streven in de arbeidsmarkt
naar een meetbare verhoging van de arbeidsparticipatie. Deze geeft houvast aan
interventiebeleid en investeringen in de inzetbaarheid van mensen.
Kunt u die ambitie verder toelichten en aangeven hoe een dergelijke 'politieke'
doelstelling past bij de geheel eigen rol van het vrijwilligerswerk in de
samenleving, dat zich in vrijheid moet kunnen ontwikkelen en dat bij uitstek geen
'instrument' zou mogen worden?
Karsten Klein: Voor mij is het aantal vrijwilligers in een stad een belangrijke graadmeter
voor de mate waarin sprake is van particpatie. Ik wil graag tastbaar maken dat we
verschuiven van verzorginsstaat naar particpatie samenleving. Ook vind ik dat als mensen
op vrijwillige basis naar elkaar omkijken dit een zeer groot kwaliteits kenmerk van je
samenleving is. Ik vind dat we bovenal en als eerste blij moeten zijn dat de mensen in de
stad bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen. De vrijwilliger bij de reddingsbrigade, bij
het hospice, bij buddynetwerk, bij de de jeugdleidster bij de scouting, de materiaalman bij
de sportvereniging. Dat zijn de mensen die zich inzetten voor de stad, die langjarig
commitment aangaan, die werkelijk invulling geven aan het begrip participatie. Daarom
wil ik dat graag waarderen en stimuleren.
Vrijwilligerswerk is zeker geen direct substituut voor werk. Zo is de doelstelling ook niet
bedoeld. Wat we uit onderzoek dat we zelf onder Hagenaars verrichten weten, is dat er een
grote groep bewoners is die vrijwilligerswerk zou willen doen, maar dit nog niet doet. Ook
wisten we dat het aantal vrijwilligers iets achterliep bij vergelijkbare steden. Deze potentie
ligt nog veel hoger dan 27%.
T 06 18224958
E [email protected]
www.activage.nl
ActivAge
Kortom, veel mensen willen vrijwilligerswerk doen, maar doen dit (nog) niet. Met
specifieke redenen. Bijvoorbeeld omdat ze geen geschikt vrijwilligerswerk kunnen vinden
of onvoldoende bekend zijn met de mogelijkheden. Of omdat ze op zoek zijn naar
vrijwilligerswerk op flexibele basis en organisaties vaak op zoek zijn naar een
‘structurele’vrijwilliger. Met het Aanvalsplan Vrijwilligers spelen we hierop in.
ActivAge: Welke faciliteiten of interventies horen er volgens u bij het nastreven
van zo'n kwantitatieve doelstelling?
Karsten Klein: Met het Aanvalsplan Vrijwilligers zetten we in op het ondersteunen, vinden,
waarderen en aantrekken van vrijwilligers. Met ondersteunen bedoelen we bijvoorbeeld
ervoor zorgen dat er geen onkosten zijn voor vrijwilligers, zoals voor een Verklaring
Omtrent het Gedrag. Deze vergoeden we. Ook zijn er trainingen die je kosteloos kunt volgen
als ondersteuning bij je vrijwilligerswerk.
Daarnaast ondersteunen we organisaties bij het vinden van vrijwilligers. In ieder stadsdeel
organiseren we een vrijwilligersparade waarvoor bewoners van het stadsdeel uitgenodigd
worden en vrijwilligersorganisaties zichzelf kunnen presenteren. Gemiddeld komen hier
300 geinteresseerde bewoners op zoek naar vrijwilligerswerk op af. We hebben ook de
vrijwilligersvacaturebank vernieuwd en op een niveau gebracht wat gebruikelijk is in de
uitzendbranche. En Den Haag is de eerste stad in Nederland met een Burenhulpcentrale in
de hele stad. Meer dan 2.000 vrijwilligers die hun eigen buren willen ondersteunen met
kleine klusjes of de boodschappen.
En we waarderen het vrijwilligerswerk in Den Haag. Vrijwilligers zijn in mijn ogen echte
Haagse Helden. Zij verdienen het om in het zonnetje gezet te worden. Daarom vind ik
waardering voor vrijwilligers enorm belangrijk. Wij organiseren een bedankfeest in ieder
stadsdeel en verschillende activiteiten om vrijwilligers te bedanken. Zoals een kaartje voor
een wedstrijd van ADO of meevaren tijdens Vlaggetjesdag. Ook hebben we een eregalerij en
reik ik Haagse Helden certificaten uit aan vrijwilligers die door hun eigen organisatie als
Haagse Held genomineerd worden.
Tot slot proberen we doelgroepen te motiveren die nog niet heel actief zijn als vrijwilliger,
maar dit wel graag zouden willen. Voor de vele expats in de stad hebben we de
vacaturebank daarom Engelstalig beschikbaar gemaakt en young professionals kunnen via
Laluz hun kennis inzetten om vrijwilligersorganisaties te helpen met hun vragen.
ActivAge: Hoe verhouden kwantitatieve doelstellingen zich tot kwalitatieve
doelstellingen voor het vrijwilligerswerk.
Karsten Klein: Een belangrijke kwalitatieve doelstelling is dat we het imago van
vrijwilligerswerk willen verbeteren. Heel veel mensen associëren vrijwilligerswerk met
koffie schenken in het buurthuis. Maar vrijwilligerswerk is veel breder dan dat. Bovendien
zijn er naast maatschappelijk bewustzijn nog veel meer redenen om vrijwilligerswerk te
doen. Omdat het een waardevolle en relevante aanvulling kan zijn aan je CV bijvoorbeeld.
Of omdat je nieuwe mensen wilt ontmoeten of graag je kennis en ervaring in wilt zetten.
Via bijvoorbeeld de Students who give a Shi(f)t vrijwilligersweek voor studenten of het Out
ActivAge
of Office festival voor young professionals proberen we te laten zien dat vrijwilligerswerk
heel breed is.
ActivAge: Zijn de lokale data over vrijwilligerswerk voldoende betrouwbaar en
robuust om vooruitgang op dit gebied überhaupt te kunnen meten?
Karsten Klein: Ja. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een extern onderzoeksbureau
onder een grote en diverse groep bewoners van Den Haag. De onderzoeksresultaten zijn
dus significant en betrouwbaar.
Naast deze jaarlijkse meting hebben wij vorig jaar in kaart gebracht wat de economische
waarde van al het vrijwilligerswerk in Den Haag is. Deze onderzoeksresultaten zijn
gevalideerd door hoogleraar Vrijwilligerswerk Lucas Meijs. Uit dit onderzoek komt naar
voren dat omgerekend maar liefst 17.000 FTE aan vrijwilligerswerk gedaan wordt. Ter
vergelijking: dit zijn meer mensen dan bijvoorbeeld in de Haagse Onderwijssector. Samen
verzetten wij voor ongeveer €270 mln aan vrijwilligerswerk.
ActivAge: Meet Den Haag (in het licht van vergrijzing van de bevolking) ook het
aandeel dat verschillende generaties in de werkzaamheden hebben?
Karsten Klein: Ja wij maken onderscheid naar leeftijd, maar weten bijvoorbeeld ook per
stadsdeel hoeveel vrijwilligerswerk wordt gedaan. Wat daarbij opvallend is dat
vrijwilligerswerk heel gelijkmatig over generaties verdeeld is. Het aandeel onder 16 tot 24
jarigen is met 28% ongeveer even groot als het aandeel van 65+, namelijk 25%.
ActivAgeL: Een sleutelbegrip in sociale en wijkontwikkeling lijkt de binding die
mensen hebben met hun omgeving of met organisaties in die omgeving of met
andere generaties. Hoe denkt u bij te kunnen dragen aan een sterkere binding?
Spelen nieuwe media daarin een rol?
Karsten Klein: Ik geloof erg in binding met de wijk. Dat is precies de reden waarom ik heb
besloten om de vrijwilligersfeesten en vrijwilligersparades per stadsdeel te organiseren.
Ook zijn we nu bezig om in ieder stadsdeel een vacaturebank met vrijwilligersvacatures in
je eigen directe omgeving te vinden. Je doet toch het liefste vrijwilligerswerk voor je eigen
wijk en omgeving. Dat bewijst het succes van de Burenhulpcentrale en het Buurthuis van
de Toekomst.
In het Buurthuis van de Toekomst delen verschillende organisaties uit een wijk een
gebouw. Zo vind je nu een bv. na-schoolse opvang (NSO) en huiswerkbegeleiding in het
gebouw van een voetbalclub, maar ook de lokale bridge-club en ouderengym.
Vier jaar geleden zijn we begonnen met het concept om dat samenleven actief stimuleren,
faciliteren en ondersteunen. Zo brengen we nu maatschappelijke organisaties samen op
stadsdeelavonden maar hebben we ook een online marktplaats ontwikkeld waar vraag en
aanbod samen komen. Daarnaast bieden we ook éénmalige subsidies aan voor
bouwkundige aanpassingen die gedeeld gebruik mogelijk maken. Een voorbeeld hiervan is
de scheidingswand tussen de voormelde voetbalkantine en de NSO.
ActivAge
Dit gedeeld gebruik van accomodaties levert natuurlijk besparingen op maar veel
belangrijker is dat het een extra impuls geeft aan de dynamiek in een wijk. Zo komen
organisaties met elkaar in contact die vroeger naast mekaar leefden. Dit zorgt voor extra
binding in een wijk tussen mensen van verschillende achtergrond en verschillende
generaties. Ondertussen zijn er meer dan 30 Buurthuizen van de Toekomst doorheen Den
Haag.
ActivAge: Wat vindt u zelf de meest spannende vernieuwingen of concepten op het
gebied van de stimulering en de ontwikkeling van burgerkracht?
Karsten Klein: In de eerste plaats wil ik benadrukken dat we nooit het vrijwilligerswerk uit
het oog mogen verliezen wat al jaren gebeurt. Focus op vernieuwing is prima maar blijf
altijd de mensen die jaar in jaar uit vrijwilligerswerk verrichten voor ogen houden. Dit zijn
de mensen bij de Zonnebloem, het Rode Kruis, de UVV, etc. etc.
Vernieuwingen waar ik het meest aantrek dat zijn de ontwikkelingen die inspelen op de
wens dat mensen wel vrijwilligerswerk willen verrichten maar meer op ad hoc basis, niet
een vast moment in de week. Dan wijs ik naar de Burenhulpentrale in Den Haag of de
particuliere vervoersdienst in Scheveningen. In korte tijd zijn duizenden mensen in Den
Haag bereid gevonden om zich hiervoor aan te melden. Deze vernieuwing is succesvol en
durf ik best een schot in de roos te noemen.
ActivAge: Vrijwilligerswerk kan betaald werk verdringen, wat niet zou moeten,
maar vrijwilligerswerk kan ook betaald werk scheppen of uitgroeien tot nieuwe
vormen van betaalde dienstverlening. Hebt u van dat laatste voorbeelden?
Karsten Klein: Wat echt een trend is in heel Nederland, maar ook in Den Haag is sociaal
ondernemen. Dit zijn ondernemers die naast winst ook een mooie samenleving nastreven.
Het schoonmaakbedrijf dat kwetsbare jongeren een intern opleidingstraject aanbiedt of
het telecombedrijf dat ICT oplossingen inzet om te voorkomen dat ouderen in een
isolement terecht komen.
Hartelijk dank
Ger Tielen / ActivAge

Download Report