De zaak van de dieren tegen de mensen - C

LesmaTERiaal
HETPALEIS
De zaak van
de dieren tegen
de mensen
Vanaf 12 jaar
1
2.Voorbereiding
1. Over de voorstelling
2.1. Pleidooi maken
Dieren en mensen bereiden zich voor op het proces van
de eeuw: de zaak van de dieren tegen de mensen. Slaaf
staat tegenover meester, meester tegenover slaaf. De
vraag is: wie is wie? Is de mens superieur aan de dieren?
Zijn de dieren de onschuldige slachtoffers die ze pretenderen te zijn? Beide partijen zoeken medestanders om
hun zaak te bepleiten, getuigen om hun argumentatie te
staven. In De zaak van de dieren tegen de mensen (12+)
wisselen sterke pleidooien en persoonlijke getuigenissen
elkaar af in woord, muziek en beeld.
In De zaak van de dieren tegen de mensen komen de
dieren in opstand tegen de mensen. De dieren beschuldigen de mensen van slavendrijverij, van martelpraktijken,
van vernedering, van opsluiting … Ze bereiden zich voor
op een rechtszaak. De dieren zijn op zoek naar de meest
geschikte kandidaat om hun soort te verdedigen voor
de rechtbank. De mensen zijn ook op zoek naar een kandidaat om zich te verdedigen tegen de klachten van de
dieren.
Het dierenrijk staat tegenover het mensdom (met deze
woordkeuze zijn de mensen niet zo gelukkig … waarom?)
Degene die het meest overtuigend zijn pleidooi brengt,
heeft ook de meeste kans om zijn zaak te winnen natuurlijk.
A. Medewerkers
Dimitri Leue regisseert een grote ploeg spelers met zowel jonge talenten (Rashif El Kaoui, Julia Ghysels, Samuel
Vekeman, Sari Veroustraete en Maxime Waladi) als HETPALEISbekenden (Janne Desmet, Lukas De Wolf, Jan
Fonteyn, Jonas Vermeulen).
Benjamin Boutreur, Antoon Offeciers, Tom Theuns en
Steven Van Gool maken live muziek. Sarah Yu Zeebroek
illustreert live.
— Hoe maak je een sterk pleidooi waarmee je een zaak
wint? Hoe bereid je je daarop voor? En hoe breng je het
uiteindelijk voor de publieksjury of voor de rechter?
Een advocaat maakt een pleidooi om een zaak voor de
rechtbank aan te klagen of te verdedigen. Het doel is om
zijn gelijk te halen bij de rechter of bij de publieksjury.
De rechter of de publieksjury moet uiteindelijk beslissen over schuld of onschuld. Hoe gaat een advocaat te
werk? Hij denkt na over begin, midden en einde van zijn
pleidooi. Hij maakt gebruik van een bepaalde strategie:
hij begint rustig, beschrijft de omstandigheden waarbinnen er iets gebeurd is. Hij kan het ook hebben over de
gevoelens van het slachtoffer of van de dader. Uiteindelijk brengt hij argumenten aan waardoor het ongelijk van
de tegenpartij onomstotelijk vast staat. Daarna bouwt hij
de spanning op naar een hoogtepunt en tot slot zegt hij
wat hij van de rechter verwacht. Hij denkt na over welke
woorden hij zal gebruiken, over welke intonatie hij in zijn
stem zal leggen en over welk ritme hij aanhoudt in zijn
betoog. Tegen het einde van zijn pleidooi doet hij er alles aan om de rechter of de publieksjury op zijn kant te
krijgen. Hiervoor kan hij gebruik maken van grapjes. Of
hij kan op de emoties van de toehoorders werken. Of hij
kan zijn publieksjury zelfzeker en recht in de ogen kijken.
Hij zal zijn uiterste best doen om iedereen te boeien en
uiteindelijk de rechtszaak te winnen.
B. Tekstfragment
Meneer de uil: Dat klopt. Vlieg, zou u even willen
vertellen wat u bij de mensen ziet?
Vlieg: Zzzzze eten soms met hun vingers uit de pot.
Pauw: Wat een topvertegenwoordiger!
Meneer de uil: En verder?
Vlieg: Zzzzee eten soms met hun vingers uit hun neus.
Pauw: Whoeoeoeoe, wat een monsters!
Vlieg: Soms wassen ze hun handen niet als ze
naar toilet zijn geweest.
Pauw: Komaan!
Meneer de uil: Ja, vlieg, en wat hebt ge nog gezien?
Vlieg: Zzzzze liegen. Ze spelen vals. Zze bedriegen.
Zzze plagen en zzze pesten. Zzzze slaan hun
vrouwen, hun kinderen. Zzzzze drinken, nee,
zze zzzuipen. Zzze misbruiken kinderen in hun
bed. Zzzzzzzze zzzzzzzzijn monzzzzzterzzzz.
Zzzzzzzzzzzzzzzzzzzze zzlaan ook andere menzzen,
laten hen creperen. Zzzzzzzzzzzzzzzzzzzze doden
— Maak nu je eigen pleidooi. Vorm duo’s. Elk duo kiest een
dier dat door mensen vernederd, mishandeld, gevangen
gehouden, opgegeten wordt. Je beeldt je in dat je zelf
dat dier bent. Je stelt jezelf dus in zijn plaats. Bedenk een
hachelijke situatie waarin je als dier moet (over)leven.
Beschrijf kort de situatie en je gevoelens daarbij. Zoek
dan een aantal klachten waarvan je de mensen beschuldigt. Maak met dit verhaal een kort pleidooi waarin je
opkomt voor jezelf (als diersoort) en waarin je de mens
beschuldigt en dus aanklaagt voor de rechtbank. Kortom,
je eist je vrijheid op en je bepaalt een straf voor de mens.
Nadat je het samen degelijk voorbereid hebt breng je het
pleidooi voor je klasgenoten. Zij zijn op dat moment de
publieksjury. Zij beslissen dus of je je vrijheid terugkrijgt
en of de strafbepaling voor de mens volstaat.
elkaar met mezzen, hamerzz. Ze gooien stenen
naar vrouwen. Ze rukken elkaar de tong uit.
Zzzzzzzzzzzzzzzzzze martelen, folteren, hakken
met machetes, knippen vingers af, gooien met zuur
in elkaars gezicht.
Zzzzze zzzzzijn monzzzzzteerzzzzz.
Meneer de uil: Ik vind dat persoonlijk bijzonder
overtuigend.
2
2.2. Discussiëren rond stellingen:
verdeel de klas in vier groepen.
Je kan inspiratie putten uit onderstaande voorbeelden.
Het is misschien een goed idee om het eerste pleidooi
met heel de klas samen uit te werken. Stel aan de hand
van een aantal vragen het verhaal samen. Iedereen
brengt ideeën aan. Schuif dit materiaal daarna in de
strategie voor een pleidooi. Die ‘strategie’ hoeft je niet te
blokkeren. Het is niet de bedoeling deze streng te volgen.
Het is gewoon een kapstok waardoor je makkelijker tot
een boeiend pleidooi kan komen. Het belangrijkste is dat
je je toehoorders kan overtuigen. Als het pleidooi eenmaal in elkaar zit mag een vrijwilliger proberen om
als ‘advocaat’ de publieksjury (de klas) te overtuigen.
Als er op school ergens een toga te vinden is (of een
zwarte cape, jas) dan trek je die aan. Op een verhoog
gaan staan helpt ook. Je zult merken dat je met een toga
om je schouders en op een verhoog je je vanzelf veel
machtiger en zelfzekerder voelt. Je voelt je sterker ...
je hebt dus meer kans om je zaak te winnen.
Deze stellingen of bedenkingen komen voor in De zaak
van de dieren tegen de mensen. Ze worden verwoord
door één van de personages. Je gaat er in de klas op
voorhand alvast met elkaar over praten. Denk eerst na
over de stelling zelf. Interessanter is het waarschijnlijk om
daarna verder te praten en gaat doordenken over andere
vragen die de stelling oproept.
Schrijf de stellingen op een bord of op kaartjes. Elke
groep kiest een stelling die hij wil bespreken. Na een
kwartier ongeveer (dat bepaalt het lessenrooster waarschijnlijk) stopt de discussie in de groep en brengt elke
groep naar voor welke denkpistes en bedenkingen er op
tafel kwamen over het onderwerp.
A. Beesten zijn geen mensen, beesten moeten
dus ook niet behandeld worden als mensen.
Als je verder doordenkt en je plaatst deze stelling in
onze maatschappij kan je ook zeggen: sommige mensen
worden in onze maatschappij behandeld alsof ze minderwaardige mensen zijn. Kun je daar voorbeelden bij
bedenken?
Stel je voor: je bent een duif.
Je werkt al vele jaren mee in een goochelshow. Je klaagt
je baas (de goochelaar) aan en beschuldigt hem voor de
rechtbank. Je pleit ervoor om je vrijheid terug te krijgen.
Beschrijf in welke omstandigheden je moet werken en
leven (als duif). Geef een beeld van wat dat met je doet,
fysiek en emotioneel. Verzamel een aantal klachten tegen
je baas. Vergeet niet om naar een spannend (dramatisch)
hoogtepunt toe te werken. Beëindig je pleidooi met een
duidelijke vraag of wens naar de toekomst toe?
B. De mens heeft de kunst van het bang maken
van dieren geperfectioneerd.
(Zolang het dier bang is, is de mens veilig.)
Een mens gebruikt de kunst van het bang maken niet alleen naar een dier. Hij richt zich ook tot een ander mens.
Kan je zo’n moment of zo’n situatie bedenken? Wat doet
dit met die persoon? Wat doet dit met degene die bang
maakt en met degene die bang gemaakt wordt? Ben je
zelf al eens door iemand bang gemaakt? Hoe maakte die
ander jou bang?
Stel je voor: je bent een gans.
Voor de mensen ben je een heel nuttig dier. Denk maar
aan donsdekens, paté, ovenschotels! Hoe zijn je leefomstandigheden en wat verwijt je de mensen?
Stel je voor: je bent een dolfijn.
Mensen die de zoo bezoeken vinden je schattig! Je leefgebied is een klein zwembad. Je moet 5x per dag dezelfde trucjes uitvoeren. Je bent kwaad op de mensen die de
baas over je spelen. Wat zou je als dolfijn zeggen tegen
die mensen? Hoe zou je jezelf verdedigen? Waarvan zou
je die mensen beschuldigen? Welke straf wens je die misdadige mensen toe? Waar vind je dat je recht op hebt?
C. Het is beter één diersoort op te offeren om er
duizenden te redden, om de planeet te redden.
Je kan jezelf ook de vraag stellen: het is beter één mens
op te offeren om duizenden andere mensen te redden,
om het land te redden. Ken je situaties waarin mensen
zich die vraag zouden kunnen stellen? Hoe denk je hierover? Stel dat jijzelf die ene mens bent die zich moet
opofferen? Of je beste vriend? Of als het iemand is die je
niet kent, maakt dat een verschil in de afweging?
Stel je voor: je bent een kip in een legbatterij.
Je zit je hele leven vast in een superklein hokje, je mag
niet bewegen, je mag/moet alleen maar eieren leggen.
En daarna ben je nog bruikbaar voor de soep. Maak in je
pleidooi duidelijk waarom je vindt dat je het recht hebt
om vrij rond te lopen in een tuin. Beschrijf eerst je situatie en je gevoelens tijdens je gevangenschap. Zoek
dan een aantal klachten bij elkaar waarvan je de mensen
beschuldigt.
Stel je voor: je bent een vis in een bokaal
Stel je voor: je bent een spin
Stel je voor: je bent ….
D. Mensen hebben meer hersenen dan dieren.
Sommige mensen hebben meer hersenen dan andere
mensen. Is diegene die minder slim is daardoor minder
waard? Kan een dier slim zijn? Welk dier? En in welke
situatie? Vergelijk die slimheid van een dier eens met de
slimheid of de domheid van een mens? Kunnen mensen
iets leren van de slimheid van sommige dieren?
3
2.3 Cijferkwis (om te spelen en tegelijkertijd
over na te denken)
Eén van de personages in De zaak van de dieren tegen
de mensen kent een heleboel cijfers zo uit zijn hoofd en
hij ratelt er meteen achteraan waarvoor die cijfers staan.
Dit is een reeks van cijfers die aangeven hoe destructief de mens te werk gaat en hoe wankel het ecologisch
evenwicht is op de wereld. Zoek zelf (je kan gebruik maken van onderstaande linken) nog andere cijfers die over
dat onderwerp gaan. Je hebt twee kwiskandidaten die
het tegen elkaar opnemen. De quizmaster leest telkens
een cijfer voor. Wie het eerste op de bel drukt, op de tafel
klopt, in een toeter knijpt, mag antwoorden en krijgt …
een pluim? Een Ferrari? Een cruise voor 2 personen haar
Haïti? Een bank vooruit en een kus van de juf? Hoerageroep ??? Kortom, bedenk zelf een originele prijs die de
winnaar mee naar huis mag nemen.
10.
Als we 10 procent minder vlees zouden eten, dan zouden
er honderdduizend mensen
kunnen gered worden uit de hongersnood,
als we honderd procent minder vlees zouden eten, dan
zou er geen honger meer zijn.
http://www.wwf.be/nl/wat-doet-wwf/impact-verminderen/577
http://www.greenpeace.org/belgium/nl/wat-doen-we/klimaatverandering/problemen
http://www.worldometers.info/nl/
3. Extra
Zoek je nog naar foto’s van de voorstelling of naar de
persmap waarin o.a uitgebreide bio’s van de acteurs te
vinden zijn, of naar nog andere speeldata (ook van de
reisvoorstellingen)? Dan kan je terecht op
http://www.hetpaleis.be/programma/167-de-zaak-van-de-die-
90.
90 procent van alle kleine vissen worden vermalen tot
veevoeder en zo moet de vegetarische koe dus wel vis
eten of ze nu wil of niet.
ren-tegen-de-mensen
30.
Zoveel jaar duurt het nog alvorens er geen vissen meer
zullen zijn in de zee, alleen kwallen. En algen en wieren.
2 MILJARD.
Zoveel dieren worden er elke week geslacht om de
mensen vlees te geven. 2 miljard per week, terwijl er maar
7 miljard mensen zijn op de planeet, terwijl er in totaal
nog maar 100 miljard mensen hebben geleefd op de
planeet. Er sterven dus 100 miljard dieren op 50 weken.
10000.
Tienduizend diersoorten sterven jaarlijks uit door
toedoen van één enkele diersoort: de mens.
32.
Zoveel Javaanse Neushoorns leven er nog.
33.
Zoveel Javaanse Neushoorns leefden er gisteren
(woehaa!).
50000.
Zoveel liter water is er nodig om 1kg vlees te produceren.
50000 liter water. Terwijl ondergrondse waterreservoirs
die gedurende miljoenen jaren water spaarden nu leeg
lopen.
Miljaar!
1 ‘miljaar’ mensen leven in hongersnood.
20 miljoen mensen zullen sowieso sterven
van de honger.
4
COLOFON
Dit lesmateriaal werd samengesteld door Paula
Stulemeijer, educatief medewerker in HETPALEIS.
De zaak van de dieren tegen de mensen ging in
première op 24 september 2014 in de Grote zaal
van HETPALEIS.
Hoofd educatie:
Anja Geuns
03 202 83 75
[email protected]
Medewerker educatie/contact onderwijs
Paula Stulemeijer
03 202 83 74
[email protected]
Medewerker educatie/administratie
Rita Pottier
03 202 83 59
[email protected]
HETPALEIS
Theaterhuis voor kinderen,
jongeren en kunstenaars
Meistraat 2
2000 Antwerpen
03 2028311
F. 03 2028353
[email protected]
www.hetpaleis.be
5