Twentse Taalbank
MAANDBLAD VOOR TWENTE
HET LANDSCHAP- DE STRUCTUUR
DE NATUUR- DE MENSEN - HET
LEVEN - DE CULTUUR- DE VOLKSTAAL- DE GESCHIEDENIS- DE GE·
BRUIKEN - DE STREEKB ELANGEN
DE ALG EMENE ONTWIKKELING
HFD. RED ..j.W.M.GIGENGACK
NR. 2 FEB. 1969 SE JRG .
•
Hij is tot
de booswichten
gerekend
(luc. 22, v. 87)
•
Redaktie en Administr. TWtNTSE POST
(waarin opgenomen tijdsch rift Twenteland)
Beekstr. 5 1 Hengelo (0 .) Tel. 17987
Amsterda m- Rotterdam Bank, Hengelo
Postreken ing : 820018 t. n.v. Twentse Post
Abonneme nts-prijs f 4.80 per jaargang
Losse nu mmers 50 cent per exem plaar
Advertentie -tari even op aan vraag. G ehele of gedeelteliike
-overname van art ike len enz. zon d er toeste mmi ng va n de Uitgeefster verbo d en. Alle publicatie s blij ven eige nd om v.d . U itg.
TWENTSE POST
Twentse Taalbank
PASEN
tv1
artin herinnert zich, dat zijn zus op haar
sterfbed de doodskou langzaam voelde opstijgen in de benen. Waarmee hij wil zeggen:
een mens sterft bewust.
Oom Dieks vertelt: zijn vrouw kon pas sterven
nadat ze hem met 'n uitvlucht van de ziekenzaal
had gestuurd. Zij wou me de smart van de scheiding besparen.
Sterven - meent de buurman - is 'n persoonlijke
daad.
'Ne oawergaave', mompelt de stok-oude 'meuje'.
Zij bedoelt geen kapitulatie, maar een akt van
v:ertrouwen.
-·---- - - - - - - - - - - - - -
J a, sprekende over het einde, zijn we beperkt in
onze uitleg. De dood is een éenmalige ervaring.
In het uur der onthulling verstommen de woorden:
de gestorvene zwijgt.
HET UUR DER ONTZETTING
e levensduur van de mens lijkt op een
kortstondige val door de Tijd. Aehter elk
mensenleven - hetzij opgebrand in hartstocht of verteerd door liefde - staat het raadsel
van de dood. Via een geslaagde harttransplantatie
of een retour aarde-maan: onafwendbaar begeleidt
de Tijd ons naar het uur der ontzetting.
D
De dood, zij is van déze wereld. Ook de Hengelose
kunstenaar Van Costrom kan daaraan niet voorbij.
Zijn atelier ligt tegenover de algemene begraafplaats in de Twentse metaalstad. Bijna dagelijks
ziet hij de lijkwagen hier stoppen, de doodskist uitladen en wegdragen en de volgzame rouwstoet:
de troostelozen in gezelschap van de zwijgzamen,
de beleefden naast de onwennigen en de geroutineerden - de aanspreker en de dragers die met
gefluisterde tekens het ceremonieel in zakelijk
gelid doen verlopen. Alles is gepland in een uurdienst: de onderneming moet rendabel blijven. Ook
de koffietafel vraagt een vlot verloop, want tussen
twee groepen door moet het vaatwerk worden gespoeld.
W onderbaarlijk leven -
naar de leer der evolutionisten uit de wereldzeeën opgestaan en uitgetild boven de plantaardige en dierlijke staat -,
jouw schitterende bekroning in het verschijnsel
Mens is niet te rijmen met het stuitend drama
van de dood. Geen gestroomlijnde rouwstoet, noch
bloemenkransen of graftakken, noch de soepele
- discipline van de begravers of de vernuftige lift
voor de afvaart in het kuilgraf kunnen onze gevoelens misleiden. Wij walgen van dit einde. En
plegen innerlijk verzet tegen haar verbijsterende
On-Zin.
Er
is een rijk bóven dat der planten, dieren en
mensen. Een onstoffelijk, geestelijk rijk, zo
boodschapt het Christendom. De dood is slechts
een poort, ,e en grensovergang. Eerst wanneer je
dát rijk meetelt, krijgt de dood betekenis en Zin.
Zij wordt de schakel in een nieuwe wijze van
persoonlijk voortbestaan.
TWENTSE POST
Twentse Taalbank
( entraai in dit bericht staat de verrezen Christus.
'Hij toonde hen met vele bewijzen dat Hij
in leven was.' Zijn bestaanswijze· is anders. , Hij
wordt gezien en plotseling niet gezien. Gesloten
deuren houden Hem niet buiten.
Van meet af aan staat dit nieuws in het hart van
de prediking. 'Als Christus niet is verrezen, is onze
prediking zonder inhoud en uw geloof zonder
grond .... ', zegt Paulus; 'zonder verrijZf;nis zijn
wij apostelen leugenaars en gij beZagenen . ... '
U
it eerbied voor het verschijnsel Mens - door
het Christus-mysterie in een nieuw licht gesteld - verbood de christenvorst Karel de Grote
(768-814) de verbranding der lijken en het plaatsen van de as in een grafheuvel, zoals in de IJzertijd ook in Twente algemeen hetgebruik. Voortaan
moest het lijk in een kist naar de kerk worden gebracht om daar te worden begraven.
Het bijzetten van afgestorvenen op kerkhoven en
begraafplaatsen werd in gekerstende landen een
ingewortelde traditie. En nog tot in onze dagen
wordt lijkverbranding door vele christenen aangevoeld als 'een uitdaging des ongeloofs.'
· blijft een schim uit het verleden of vervalt tot
humanist, zolang de mens niet eerst uitloopt op
H et plan om een crematorium te bouwen in de
Gods-idee. Hiertoe is een totaal gebaar nodig:
Twente (zie 'Twentse Post' van dec. '68) zal de bekentenis van eigen geschapenheid en stervebij de bewoners van deze streek zeker geen lijkheid! '
onverdeelde · instemming hebben gevonden. Reeds
Onze val door de Tijd blijkt van lieverlee een
de gedachte aan 'n inrichting voor lijkverbranding
knieval te zijn. Een knieval voor 'de Levende'. Tot
in onze direkte nabijheid, zal tijd vragen om te
de aanb,idding toe is de dood ons een verontrustend
wennen. In de voorstellingswereld van de kunsteTeken. Pasen voor ons het antwoord op een
naar Van Oostrom is een dergelijke inrichting (zie
(G.)
doodse leegte.
tekening) een koel en zakelijk bedrijf. Bijna zoiets
als een kunststof-fabriek. Ja, meer nog dan het
beáarden vermag het verássen van de dode ons
er aan te herinneren, dat we stof zijn en tot stof
zullen weerkeren. Men kan immers de as opvragen
en uitstrooien of bewaren in een urn!
D e Christen
ziet zijn huidige lichaam als een
voorschets van het eigenlijke. Niet om een nieuwe opbouw dáarvan gaat het, maar om de voltooiing van het geestelijk lichaam, dat in het hart
van onze persoonlijkheid zijn aanzet vindt. ·
Een merkwaardig geloof, dat in de Paasverschijningen tot een climax komt.
Dood, waar blijft je prikkel?
W
eliswaar gaan deze dingen ons verstand te boven, voor ons denken betekenen ze echter
geenszins een stootblok. Integendeel. Zodra de
vraag rijst hóe een verbinding tot stand kan komen tussen de mensheid en haar God, verschijnt
'de-Ene-Volmaakte' (de Mensenzoon) binnen ons
denken als ' een inwendige noodzaak. Men kan deze ·
volgorde ook omdraaien: de historische Christus
TWENTSE POST
,
3
I
Binnenkort verschijnt : (D. Taat)
OI iemolensingei30,T el.17586
Van den Broek en Atl olfs
Elke was apart - Hygiën isch
[I 16.90]
SPORT- en SAUNA instituut
A.v. d. leest Radio
Huitink
Televisie
Dames· Heren:- en
Kinde rclubs
Radio onderdelen • Electrotechnlsche arti~el e n
Erkend reparateur en Installateur
OLDENZAALS ESTRAAT 39·
BOERENLEENBANK
Enschede- Lon neker
de bank voor iedereen I
ADOLFS & PENNINK
studieboeken
pocketbooks • romans
FA. H. v. d. BERG
Remmalt Pit
OLDENZAALSESTRAAT 65 -
Kalande rstrat'l t 24 -L6
T EL. 12543
Levera n cier v o o r alle zi ekenfo ndsen
oos~v~se~
Speciaal adres veur oew kieere
« GEREEDSCHAPSLIJ PERI] »
•
1Yt6
•
Het adres voor alle soorten
staalwaren (slagersartikelen,
ENSCHEDE
BLEEKERSTR 18, TEL. 15509
~
COHO
ENSCHEDE
Voor herenkleding
FILM
~
het beste bij c:Be"ter6
Tel. 15271
Tel 16118
ADVERTEREN IS ETALEREN
Haverstr. 23
ENSCHEDE
scharen en messen, veescheer·
machine's enz.)
Haverstraatpassage ' 1-3
I,
Van Loenshof 12, Enschede
DAMES! lets nieuws voor U. He•
V.ILEDON ZOOMBAND. Zonder
draad en naald en z6'n zoom I In Uw
japon, rok of mantel. In mlnder dan
10 minuten bent U klaarl Zomen
thans geen probleem meer.
Verkr. bij de Twentas Fourniturenhandel
j. Wagelaar & Zoon
van Loenshof 56-58 Tel.15684
ENSCHEDE
Fijn hout- en Triplexhandel
TELEVISIE
Fa. W. LANGE
HOOR
APPARATEN
Spelbergsweg 37, Tel. 4538
levert• fijnhout, Triplex, Hard- en
zachtbaord, Vlas- en spaanplaat e nz .
Motor defed?
naarJULQ
direct lil
Pyrmontstroot 15 · 19
ENSCHEDE
Machinefabriek
I
./
fnschede
H.v.d.Meer&Zn
szn<1 s
Van Loenshof 10
Filiaal: Oliemolensingel 37
Een BRIl, die werke lijk prettig zit
is gemaa.kt door .
STEUNZOLEN, ELAST. KOUSEN,
BREUKBANDEN
FAZANTSTR. 116, ENSCH .• Bij kant.: Boule·
vard 1945 Ensch.; Scholt. Reimerotr. 31, Lon.
FOTO
VLUG EN VOORDELIG
TEL. 10688
Molenstr. 38, Tel.l2054
Prive: Tel.11521, Ensch .
.
WAS-0·-MATIC
"ENSCHEDE IN
OUDE ANSICHTEN"
DE KLOMP 9
Enschede
Twentse Taalbank
ARENS&Zn
tandwielen
Perikweg 52
I
•
Voor
..
lijn- en rastercliché's
RADIO
Clichébedrijf
S. TEN CATE
STAALHARDERIJ
Hessenweg I - 9
Tel. 154 13
MINTEX-REMDIENST
Dr. Benthemstr. 35
-
Tel. 154 J 8
NV v/h firma
M. J. v.d. loeH
~--------
Achter 't Hofje 3- 7, tel. 19266
Wee rekken kan geet naar
zölfbediening
Jan Stokkentre
PARAAT
Oude Metalen
Glanerbrug : biej TET ~bushalte
In 'n lun chroo m kö'j lekker etten en dreenken
Enschede
TWENTSE POST
'
Twentse Taalbank
Voor
een deskundig uitgewerkte
C.V,-installatie
E. HEIDEMANN & Zn
Voor een goede ge~
Botersiraal 13-15, tel. 2077
Eekboerslr. 71, lel. 2708; b.g.g. 2349
bruikte automobiel:
N.
V.
OLDENZAAL
Olde Monnikhof
Foto's könt
nich
kieken
(Mer oonze foto's mö'j bekieken)
Oldenzaal
Door de eeuwen heen een meubelstuk, dat sfeer geeft in elk interieur,
Permanente exposit ie in onze toon-·
zalen van vele mod ellen Gelderse
kussen- en rankenkasten
Tel. 4461
Sntellink
·- ~ JK\0~HlêLlltlK
-
fotohandel
't Kiekkeske
Oldenzaal
OL OEH Z AAL
]I(
Bij ons nog verkrijgbaar:
TWENTSE
"'n Buske
GEDICHTEN
1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
late bleujers" ;~oN
1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
BORGHUIS
Verder alle Twentse boeken
de zaak met meer
dan 150 toonkamera
BOEKHANDEL
BRUGGEMAN
Grotestraat
Zoveel schitterende geschenken •••
E n evenzoveel verschillende smaken.
G eef een geschenkbon.
Blij met een g e schertkbon
G. Morselt
Tel.
5
2029
Oldenzaal
l(IP
ll.IP
KIP
regelt Uw
schade
deukt Uw
auto uit
spuit Uw
auto
AUTOSPUITBEDR./UITDEUKINR.
Esstraat 6 - Tel. 2251 - Oldenzaal
ERRES
PH IUPS
TELEVISIE
t r icoleren
drymast eren
Ben Lansink Oldenzaal
Tel. 2981
Grotestr. 20
Autobus~ ·
onderneming
Oldenzaal
antiek, goud, zilver
en uurwerken
liiHI. BUDDE
OOTMARSUM
Spec. Repnratie-aj'd.
Antieke Uurwerken.
verven
Moderne sch oenen naar e l ke wens
Boerenleenbank De lutte
O otm.slr. 47-49
Scltoenenhuis
Tel. 2091
Hoveling
MET KANTOREN TE DE LUTTE
OVERDINKEL, GLANERBRUG
OL D ENZ OA L
/LlNOïL
DIVERSE PLAATSEN
Lijndiensten
Oldenzaal -
Hoge rente v oor al U w ingelegde spaar·
gelden.
Lage
hyp ...
en
voorschot-rente
TEL. 2517
- ':Denekamp Denekamp
Grens
-
Nordhorn
Moderne touringcars
Uitgebreid reizenprogramma
In de zomermaanden elke dag tochten in . Overijssel
en het Duitse grensgebied
om zijn natuurschoon, zij n bezienswaardigheden, waaronder een natuurhistorisch museum, en zijn goede logies
accomodatie, zeer bekend als
VACANTIEOORD
biedt tevens gunstige gelegenheid voor
INDUSTRIEVESTIGING
Voordeli g terrei n. ru ime arbe idsm arkt, bevolking
volk omen indu st ri e-m in ded. Inl. bij het Gem.huls.
TWENTSE FOST
Twentse Taalbank
GEMEENTE
GEEN CREMATIE-VERPLICHTING
OOTMARSUM - De gemeente Ootmarsum besloot
op 28 febr. jl. in principe toe te treden tot de gemeenschappelijke stichting 'Openbaar lichaam
Crematoria Twente' volgens het ontwerp van de
Stedenband.
Het raadslid J.C. Klaas (Gem. Belangen) opperde
bedenkingen tegen •c rematie, want 'dan blijft er
niets van de as over als aan het einde der dagen de
_ engel des oordeels op zijn hoorn blaast.' Ootmarsum heeft grond genoeg om zijn doden te begraven, aldus de heer Klaas, die verder eerst inlichtingen bij de geestelijkheid wenste in te winnen.
Volgens de burgemeester is de kerk niet tegen lijkverbranding. Daarnaast is iedereen vrij in zijn besluit, of hij begraven dan wel gecremeerd wil
worden.
Nadat tenslotte alleen de heer W. H. Silderhuis
(Gem. Belangen) zich er tegen verklaarde, ging
de raad met het voorstel akkoord.
VERKEER
VERSNELDE AANLEG E-8
HENGELO -- Op 18 febr. jl. deelde minister Bakker van verkeer en waterstaat in de Tweede Kamer
mee, dat hij tot zijn spijt voor 1973 geen geld be-
schikbaar heeft om het traject Holten-Bornerbroek
van de autosnelweg E-8 te realiseren. Technisch
zou het traject wel eerder te verwezenlijken zijn.
Als de streek het proj ect zelf zolang wil fin ancieren
gaat de minister daarmee akkoord.
De bewindsman zei verder dat hij op 17 februari
over deze voorfinanciering van gedachten heeft
gewisseld met de Twentse werkgroep E-8, waarbij
de misverstanden over het tempo van aanleg van
deze autosnelweg uit de weg zijn geruimd. Het gedeelte tot Holten komt in elk geval in 1971 gereed.
De Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers
heeft op nader overeen te komen voorwaarden aan
de Werkgroep E-8 een bedrag van twee miljoen
gulden aangeboden, zijnde bijna 10 pct. van de
totale kosten traject Holten-Bornerbroek.
De 26ste februari deelde Hengelo's burgemeester
jhr. mr. L. M. E. von Fisenne, voorzitter van de
Werkgroep E-8, op een persconferentie mee, dat de
Algemene Bank Nederland (voorheen Twentsche
Bank) zich in principe heeft bereid verklaard de
aanleg van het traject Holten-Bornerbroek (25
miljoen) te financieren, voor zover en voor zolang
de benodigde middelen niet kunnen worden verkregen uit het Rijkswegenfonds; (de burgemeester
heeft persoonlijk bij deze bankinstelling aangeklopt.) Wat de rente betreft van deze som, die
moet Rijkswaterstaat betalen, aldus de burgemeester; we hebben de belofte van twee ministers,
dat de weg in 1973 klaar zou zijn. Na 15 mrt. zal de
Werkgroep opnieuw praten met minister Bakker.
- - - - -- - · - - - -
'Met de gaostok door Twente en Salland'
door D. J. van der Ven
Levende folklore en historie
van 1916-1966
400 blz. - 350 ill. - 12 volksdansmel.
Intekenprijs: f 35.00, daarna f 39.00;
verschijnt medi o april a.s.
-0-
Twente 1940-1945
door G. J . I. Kokhuis
Een oorlogsdocumentatie van Twente
tijdens de 2e Wereld Oorlog.
250 blz. - 130 historische foto's.
Intekenprijs: f 19.50, na verschijnen
f 22.50; verschijnt medio mei.
Laat nu reeds een exemplaar reserveren
tegen intekenprijs bij:
Marktstraat 23 -
TWENTSE POST
Telef. 05400/ 13188
5
Twentse Taalbank
DAMES~. HEREN~.
KINDER~PYAMA'S
EN ~ONDERGOED,
PORTJE
Deldenerstraaf 8
Hengelo (0.)
de~:okclam~
voor DANSLES
Drienarstraat 37
Telefoon 13514
SCHORTEN. ENZ.
Altijd goedkoop
Ruischeren Hartgers
Voor eledrische apparaten
en installatiewerken
DRIENERSTRAAT 4
(tel. winkel: 14878 -
-
ÏMORSI
~SOLASPECIAALZAAK
HENGELO
tel. installatie-afd. I 0436)
Weemenstraat
E:nschedesestr.
22,
m
Hengelo
HoBBYHUIS
Het beste adres voor:
GEDISTILLEERD, WIJN, BIER,
LIKEUR,LIMONADE
'
Fa. ]ac. Krabbenbos
Molenstr aat 18
Hoekfort
..-.
BERG\~EG
Kotmansweg
Doe het self
HET SPEELGOEDPALEIS
'Ce u te link
en
Wij leveren hiervoor P.V.C. ·vloer- en
wandtegels (reeds vanaf H 5.80 p. m2),
plakplastics, mozaïek, lijmen, beits etc.
VLOERENBEDRIJF
A.F.Pierih &
F. Boerkamp n. v.
Wolter t. Catestr. 5, Tel. 14064
Hengelo (0.)
.
9, HENGELO
ADVERTEREN IS ETALEREN
COÖP.
~RAIFFEISENBANK
BOERENLEENBANK
Parallelweg L.S .
Hengelo
Tel . 10061
Bijkantoren: Oldenz.sfr. 168, Beukweg 81
e MEUBELEN
eTAPIJTEN
e BEDDEN
E[I
I
M
PETRI
.
voor
de moderne
woninglnrlchflngll
M A R KT sT R. 1 5
BLOEMSIERKUNST
~. ~unia & ~n.
Tuindorpstraat 38,
Tel.
12751
Timmerfabriek
Levering
Tel. 13701
van :
Krakers
AANNEMERSBEDRIl F
Tel.
Hengelo
12964
Hlauwbouw, Onderhoud- en Betonwerken
6
Beekstr.10, Hengelo
TEL. 05400-12612
VERSTEEG's vearve
veur hoes en earve
H. ter Braak
Gasconvectoren, Haarden,
en Sanitair
Electro·
Tel. 16137
Bornsestraat 24:
A ut om ob ielbed riJ/
ERNE
Delden.str 42
Tel. 2120
FIAT
vanaf:
f 3799
Molenstraat 20
Hengelo (0.) - Tel. 12'207
~
Rokken - Vesten
BEHANG EN VERF
Fa. Wed. j. Walhof
•
Beekstr. 29 Hengelo
Molenstr. 5, Tel.17382, Heng.
Automobielbedrijf
kozijnen, ramen, deuren, trappen
J.
(Ook bij U aan huis)
Blouses
enz. voor utiliteits~ en woningbouw
H
Self Service
maaltijden à f 2.85
CBonneterie sPE2::k~
Hannink
Hengelo (0.) -
VlOS gebouw
Van Laar
en
FeiJten
Enschedesestr.
127 • Tel. 13983 ·Hengelo
DAF
Beate
Leav'
Denk
Veur
leu, wed wa'j doot met oew geeld.
nich raak :zoaj wal weelt.
ter um, le'j manga wat op :zied,
nen krappen of slechten tied.
Breng dan
~~~AAJI~
§~~
~~~
z
;.:,
} {
oew gaald
naor de
;:1111;
~
~4-q E\.ft.~
V
Nutsspaorbaank
Now
4 pct
rente
NUTSSPAORBAANK
Drlenerstraote 43 • HENGEL
TWENTSE POST
Twentse Taalbank
STREEKTAAL
WAT HUTTEN-HIENDERK VERTöL
't Was in dee tied, da'k scheper was biej 'n Schöttelndrääier in Tukkerbrook wa'k ow a wal eerder
vertöllen hebbe. Ik was in dee tied der ok al eene
zonner zorgen en meute, ik at zat en ik harre niks
gen heufdbrekken a'k biej Zwiet en de schaope
in 't veld was: ik was urn zo te zeggen nen könnink
te riek of. Vèntestrekke zatten in miej in, as, ter
ooit in eene daon hef, en van al kunsen stun ik
meestied vuuran. 't Leup miej wa mangs tegen,
dat mo'k zeggen, al wa'k ok geröst as nen kikkert
in Reurinksvènke. Hoevölle kläppe zo'k mangs wa
nich had hemm'n vuur miene ondöggende strekke?
Zo ok ees 'n maol - mer dat was 'n Schöttelndrääier zien schold, dat was 't - ik wil nich zeggen dat 't miej nich good was, mer dat kwam zo:
Knollenboer en ikke wazzen gen al te grote vrènde,
jao, ik harr' zölfs nog 'n spil kläppe van em te goo,
zo a'k heurd harre! Mer daor kreeg de Knol gen
kans vU.ur, want vuur niks leup ik gen hazen vuurbie.i - asse in 'n strik zat. De reden van' onze
boetengewone 'kammeraodschop' zol dizzen wa
wèèn: ik harre ees 'n maol zienen Karro, nen
echten rottenbieter en nen groten schungeler,
'n Juk op miene wieze plaogd. Doo hee wier ees
biej ons langs leup, bun ik Karro nen oalen emmer
an 'n stet, wat kadoes zó op stelten brachte dat hee
te vollen sprong op Knollenboer zien hoes galpeerde, 'n emmer der as nen dollen achter an.
Knollen-Siena stun net met nen aarm vol dreug
wasgood vuur de duure en zag 't spektakel ankommen. Dat wol ze nich in hoes hemmen, ze har
de boole net klaor emaakt, urndat ze 's naomirrags
nog 'n luk vesite kreeg. Siena gaauw 't hoes in, de
du ure dicht - dan kon kadoes boeten blieven.
Den Karro, den hoe meer ;hoe meer op 'n biestern
kwam, en 't naa op de zenen kreeg duur a:l 't gerap
en geraos achter zich an, zag nerrens gen kans
of oetweg urn in hoes te kommen en sprung
- o leeve tied - in zienen nood met emmer en
alles . . . . duur de glaze.
Daor ha'j 't spil gangs, roeten kepot, bloompötte
net eender en antlesten harr' ik aarme jong 't wier
doan.
'n Maol daorop wo'k Knollenboer zölven ees zeen
dra ven. Ik wol em op nen donkern aovend bange
maken - zo bange, dat .e zich de klompe van de
veute leup. Onzen boer harre 't ok in de gaten
wa'k wol oetvoeren - en 't zol wa wèèn urn miej
dee strekke es of te leren, mer genog, hee gaf
Knollenboer daor bescheed van. Dat zèè hee nich
tèggen miej, mer dat heurde ik later wa; as e dat
mer ezegd harre, dat wèt iej: dan harre de jong
biej 'n heerd bleven.
TWENTSE POST
Ikke em dan op nen goo'n aovend opgepast met
'n oald hemd urn, achter 'n werfbusken, biej de
venmaot. Wochten op Knollenboer was de bosschop. Ik keek 'n diek op as nen vos den duur de
heege kik of de ganze haost wilt kommen. Metzin
jao .... , daor heurde ik klompe ankommen; het
was Knollenboer wa, dat zag ik daoluk wal an
'n gank.
Dow hee dan teggen miej was, begun ik luk in
't hoolt te brekken en te kuiern met nen vrömde
stemm' - of ik wal oet 't graf kwam urn Knollenboer met hoed en haor te halen. Jao, ik maakte a
'n luk anstalten urn ees neuger op Kriollenboer
ante gengein - mer dat bekwam miej onwies
slecht. Want met da'k der op an wol gaon, geet
hee dp miej an met ne bindgerre in de hand en gaf
ze miej met de gerre urn de pilooske bokse hen dat
't knapte duur de maot.
"Dat za'k ow ees 'n maol ofleren, jong", zeg e met
'n verdrääiden kop, "now za'k ze ow anmetten,
schaopstet , da'j biej 'n Drääier duur de glaze gaot
- daor! " En dan vernam ik wier nen slag; ik wol
van zeerte' mer
wa schreeuwd en bleerd hemmen
.
ik harre gen tied - vaste nich.
Mer dat "duur de glaze gaon" gung wa hen, want
ik was em in de gank oet de ogen, dat wa'k. Mer
dat ha'k ter zo vuur niks wier biejleerd, en daor
wö'j nich biesterder van. Ik harre onzen boer
's aovens wa met nen vèèln pankooke in de ogen
willen smieten, mer dat gung o'k al hen, want wiej
harren bloodkooke. Wat wa'k verdrääid in 'n kop.
Wat mossen ze lachen urn miej, en dan de maagd
wol absloet nog wetten hoe dat allens in zien wèrk
was egaon. De jong wus 't wa zovölle te better,
mer hee was zo wies en zee niks. Zwiet lag biej
'n heerd te nikkoppen, net of e zeggen wol: 'Jonge,
a'j toch nich 'n maol wiezer wödt!' Mer daor kump
heel wat vuur kieken.
H. Klaassen, Albèrge
'
WERKGELEGENHEID
MEER BUITENLANDSE WERKNEMERS
HENGELO - Per 1 februari jl. waren er 2834 gastarbeiders in Twente.
In Enschede werken 1405 buitenlanders.
In Almelo
. 681
"
In Hengelo
678
"
In Oldenzaal 70
"
Met hen verbleven in genoemde steden 626 vrouwen en 733 kinderen. Het totaal aantal buitenlanders in onze regio bedroeg 4193 personen.
De Spaanse school in Enschede, waaraan vier
leerkrachten zijn verbonden, begon het leerjaar
met 94 leerlingen uit Almelo, Hengelo, Enschede
en Haaksbergen.
I
7
Twentse Taalbank
/
KRONIEK VAN DORP EN STAD
C7"\ E LUTTE - Over de
rel~tie
tussen landbouw
~ en textiel in De Lutte staan ons weinig gegevens ter beschikking. In 1753 heeft men in verschillende Twentse plaatsen het aantal weefgetouwen geregistreerd en daarbij vermeld, hoeveel
er van in gebruik waren. Deze rapporten, die dienden om Gedeputeerde Staten van Overijssel te
wijzen op de textielcrisis omtrent het midden van
de 18de eeuw in dit gewest, lichten ons slechts in
over ongeveer 40 pct. van alle Twentse wevers. Ten
aanzien van Oldenzaal met omliggende buurschappen ontbreken dergelijke opgaven; 1 ). Stellig
heeft ook een deel der Lutterboeren en -keuters
vanouds de weverij uitgeoefend. De opkomst van
de weefindustrie te Oldenzaal in de 19de eeuw
steunt ongetwijfeld op een lange weeftraditie in
de wijde omgeving. De historicus Slicher van Bath
merkt op: 'sterke horigen-concentratie (meer dan
20°/ 0) en latere textiel-ontwikkeling vinden we o.a.
in De Lutte'; (voetnoot 1, blz. 698).
In 1835 noteerde kroniekschrijver Geerdink (toendertijd kapelaan in De Lutte) dat veel geld werd
verdiend met het snelweven in de snelfabrieken;
(zie vorige aflevering). In genoemd jaar had de
heer S. I. Zwartz aan de Hofstraat te Oldenzaal
een weverij van 'katoene en dergelijke goederen'
opgericht met waarschijnlijk 21 handgetouwen;
(vermoedelijk reeds sinds 1817 bestond hier ter
stede de handweverij van Ph. J. Gelderman; 2 ). In
1836 startte C. T. Stork te Oldenzaal een bedrijfje
met twee weefstoelen;. 3) . In 1860 werd de Oldenzaalse Weverij Maatschappij opgericht, wier stoomweverij in 1872 werd overgenomen door J. H. Molkenboer jr.; 4 ). In 1865 volgde de oprichting van
de firma H. P. Gelderman&Zonen; 5 ). In 1884 tenslotte werd opgericht de textielfabriek van W. Kan
te Oldenzaal; 6 )_. De Lutterboeren en -keuters, voor
wie in de landbouw geen plaats was; vonden een
bestaan in de Oldenzaalse weefindustrie.
I)
2)
3)
4)
5)
6)
Slicher van Bath: 'Een samenleving onder Spanning', blz. 20;.
L. A. Stroink: ,.Stad e,n La nd van Twente". blz. 432 en 493.
Idem, blz. 436; (zie ook Tw. Post van juli '68, p. 2).
Idem, blz. 469 en 503.
Idem, blz. 493.
Idem. blz. 525.
C.A.V.V. ,,De . Lutte"
Veevoeders onder C.L.O.-controle, Kunstmeststoffen, Brandstoffen, IJzerwaren en
Gereedschappen, Tankstation B.P.
Tel. 05415 - 229
8
DE LUTTE IN DE 20ste EEUW
In de 19de eeuw verloor De Lutte haar betekenis
als 'de hoegste marcke in den lande' . Niet langer
was deze landbouw-gemeenschap de eerste onder
haar gelijken in Twente. Gedurende ruim honderd
jaar heeft De Lutte daarna onopvallend de agrarische belangen gediend totdat in deze eeuw haar
recreatieve màgelijkheden werden ontdekt. Een
jaarlijks groeiend aantal stedelingen zoekt verpozing in de Lutter bossen en zandduinen en langs
de oevers of in het water van de Dinkel, welk riviertje niet gekanaliseerd is en zich nog in de oorspronkelijke staat door het fraaie landschap slingert. Bij 'de Kri bbebrug' is het op warme dagen
een onophoudelijk gaan en komen van auto's, motoren, scooters, bromfietsen en fietsen, terwijl dan
'de Gmene staart' wel wat lijkt op 't Scheveningse
strand. Sinds 1962 vindt men in De Lutte het bungalowkamp 'Florilympha' , groot 18 ha. met eigen
zwembad, dat vakantiegangers trekt uit geheel
het land; (zie ook TP van febr. 1963). En op verschillende punten in de buurschap zijn tenten en
caravans zomer's een alledaags verschijnsel. Het
Lutterzand is één der belangrijkste recreatiegebieden van Twente geworden; zes à zevenduizend bezoekers per dag is geen uitzondering·. Het geeft
eenieder datgene, waar hij om vraagt: zandduinen,
loof- of dennenbos, heidevlakten, vogelkonserten,
zonnige paden of donkere weggetjes, men kan er
genieten van prachtige jeneverbesbossen (wakelof waogbuske) en allerlei kleinwild. De korhoenders echter, die hier in de eerste helft van deze
eeuw nog bij honderden voorkwamen, zijn door het
groeiende toerisme voorgoed verjaagd.
Het zijn de Twentse industriebaronnen geweest,
die De Lutte het eerst als natuurgebied hebben
ontdekt. Daarvan getuigen nog verschillende landgoederen in de omgeving, zoals 'Egheria' (Ten
Cate, Almelo) en 'de Koppelboer' (Stork, Hengelo) .
Op 27 sept. 1967 werd laatstgenoemde villa met
boerderij en twee percelen weiland door de erven
Rosingh-Stork voor f 314.000 verkocht aan de' Hengelose zakenman schilder/drogist J. Rhee, die inmiddels het landhuis met 1 ha. grond doorverkocht
aan de Apeldoorns"e wegenbouwer Jaarsveld.
In 1910 richtte de textielfabrikant H. P. H. Gelderman-destijds wonende op de Oldenzaalse buitenplaats 'Kalheupink' - in De Lutte het arboretum
'Poort-Bulten' op, een verzamelplaats van houtachtige gewassen (in totaal ongeveer 2500 soorten
en vormen), aangelegd door de Haarlemse tuinarchitekt L. A. Springer, die destijds ook de aanleg
verzorgde van het arboretum te Wageningen. De
systematische indeling der gewassen geschiedde op
beide arboreta naar aanwijzingen van prof. dr. J.
Valekenier Suringen, hoogleraar in de plantenTWENTSE POST
Twentse Taalbank
systematiek te Wageningen. Tijdens de bezetting
1940/ 45 heeft het arboretum in De Lutte zeer veel
geleden; het was verwaarloosd terwijl ook bijna
alle naambordjes van de bomen waren verdwenen.
In opdracht van de fabrikant C. M. Gelderman werd
'Poort-Bulten' weer in orde gebraeht door de heer
W. J. Hendriks. Ook is het arboretum in een Stichting opgenomen, waarin nog enkelè andere objecten der NV H. P. Gelderman & Zonen te Oldenzaal
gebundeld zijn.
HET LUTTERZAND EN DE DINKEL
Op dit kaartje is het
geplande ruilverkavelingsgebied VolteDe Lutte gearceerd
aangegeven.
1
Volgens Geerdink in zijn eerdergenoemde kroniek
(blz. 89), leden de Lutterboeren in het jaar 1705
veel schade door verschuivingen van de zandduinen
aan de Dinkel. 'Meer dan 2000 mudden grond werden onder het stuifzand begraven' .
het ongerepte landschap aantasten. Daarom heeft
De wilde staat van het natuurgebied in De Lutte · het Streekplan Twente deze omgeving tot natuurheeft de boeren door de jaren heen al heel wat gebied en tendele zelfs tot natuurmonument verhoofdbrekens gekost. Nog in de afgelopen maand heven. Deze situatie brengt met zich mee, dat
beslechtte de Kroon een jarenlang lopend geschil diverse belangen in De Lutte soms met elkaar in
tussen verschillende overheidsinstanties over de botsing komen.
langzamerhand berucht geworden Zandhuizerweg,
een zijweg van de verbinding Oldenzaal-De Poppe WEL RUIL VERKAVELING,
(grens bij Bentheim) . Een besluit van de minister GEEN BEELDENSTORM
van volkshuisvesting èn ruimtelijke ordening, die
bepaalde dat de rulle zandweg niet verhard mocht De toekomstige ruilverkaveling van het gebied
worden vanwege landschappelijke en recreatieve Volthe-De Lutte, gericht op verbetering van de
belangen - een beslissing waarmee de gemeente infrastruktuur, heeft vele gemoederen in beweging
Losser het niet eens was - werd door deze instan- gebracht.
.
tie vernietigd. Heel wat boeren - zeer in het bij- De contact-commissie voor natuur- en landschapszonder de aanwonende landbouwers - hebben toen bescherming- het centrale orgaan van de partiverlicht adem gehaald zoals ook tientallen eige- culiere natuurbescherming in Nederland, waarin
naars van zomerhuisjes en caravans in deze omge- ruim 100 organisaties samenwerken - pleitte
ving, want de Zandhuizerweg, die bovendien nog in haar verslag over de periode van 1 nov. 1965 tot
de belangrijkste verbinding vormt met de camping 1 nov. 1967 voor een tijdelijke ophouding van de
'Dennenlust', is vele maanden per jaar totaal on- ruilverkaveling Volthe-De Lutte. "In de loop van
begaanbaar. In de zomermaanden bleven automo- 1966," aldus het verslag, "werd voor het laatste
bilisten vaak steken in het mulle zand. In de koude de ruilverkaveling Volthe-De Lutte in voorbereijaargetijden kwam er dikwijls een tractor aan te ding genomen. Een 4400 ha. groo.t en nog niet door
pas om de schoolkinderen op weg te helpen naar cultuurtechnische werken geschonden blok wordt ,
hun bestemming. De kosten vöor verbreding en begrensd door het kanaal Almelo-Nordhorn in het
verharding, in 1963 begroot op f 25.000, zullen in- noorden, de Dinkei in het oosten, de rijksweg
middels wel wat hoger liggen!
Oldenzaal-De Poppe in het zuiden en de straatweg
Een jaarlijks terugkerend probleem levert het wa- Oldenzaal-Rossum-Agelerbrug in het westen. Het
ter van de Dinkel. Bij een snelle dooi komt er uit gebied is van een uitzonderlijke schoonheid: het
eigen gebied en ook uit Duitsland zoveel water toe- sterk geaccidenteerde landschap van de hoge Lutte
gestroomd, dat grote stukken bouw- en weiland met tussen de essen een mozaiek van houtwallen
alsmede boerderijen en schuren in het water ko- en kleine boscomplexen, en de vele landgoederen
men te liggen. Deze maand nog dreigde weer grote - zoals Egheria met de Tankenberg, de Hakenberg
wateroverlast. De dienst van het waterschap 'De en de Austiberg- vormen een van de fraaiste landBeneden Dink el' had 2ÓOO ·zandzakken klaar staan schappen van Nederland. Het streekplan heeft op
om in geval van nood als waterkering te worden nagenoeg het gehele gebied terecht - aldus het
gebruikt.
genoemde verslag van de natuurbescherming Kultuurtechnische werken in dit gebied zouden de eonserverende bestemmingen 'landschappelijk
veel narigheden . kunnen uitbannen, maar tevens waardevol landbouwgebied', 'natuurgebied' en 'naTWENTSE POST
9
Twentse Taalbank
B r oekhuis
de boekhandel
met de grote keuze!
1
Enschedesestraat 19
H engelo
RADIO ,E N TELEVISIE
Eethuis
"'t Centrum"
TU5S[N 5TADI-1UI5· ~N 5T.lAM&RTU5TOR[N
Blaupunkt - Philips - Erres
Radio Redemeijer
(OOK VOOR KLE UREN-TV)
Eromastraat 13. Hengelo
(Eig. B. Droste)
BEEKSTRAAT 5
~
Voor uw cursus Steno, Typen, Talencorresp., Avond-Ulo, Middenst,,
Privé-secretaresse, Boekhouden naar:
HENGELO
prima keuken
VTS
•
Specialiteit: Zigeuner~Bief "
•
Steynstr. 51-53
Tel. 12406
•
Geopend van 23.30 tot 00.4 uur
Westen Woont Weemenstr. 15
GAAS- EN HEKWERKEN
Leveren en plaatsen afrasteringen. Alle
materialen ook los verkrijgbaar. Gedrukt geweven- en harmonikagaas etc.
Makelaarskantoor
-
ROTTINK N. V.
RUEPERT N.V. -
W illemstraat 72-78
Deldenerstraaf 36-38. Telefoon 13041, Hengelo (0.)
VASTE GOEDEREN
+
ASSURANTIËN
+
HYPOTHEKEN
T el. 12537
- H engelo
Diverse plaatsen
J.
H et wonder
van Hengelo
-
J.
A.
Strengers & Zn NV
tel. 05427/1297
Haaksbergen ~
Willemspl ein 37
1
HENGELO
\
Magazijn voor
\
BLANKE NBURG 3 - IJ
bronbemaling, grondboringen,
gas- en waterfittersbedrijf.
Rijwielen, Onderdelen en Electra ,
BOEREN LEEN BANK
Gara.ge
EEN ABONNEMENT OP DIT
BLAD KOST f 4.80 PER JAAR
'
qoeer.,elo='
J. wARMINK
Voor al uw
elektrische installaties
op elk gebied
Zoon
Datsun-dealer
Hengelo en omgeving
N.V. Electra
· Techn. Bureau
VERLICHTING
vlh Sterckel
BEEKSTRAAT lüa
~H ENGELO
en
SJOERD van der LAAN
spaarre nte.
'GESCHIEDENIS VAN HET
VOORMALIG WEESHUIS
IN ENSCHEDE'
met foto's;
prijs f 5.5b
In Februari verschijnt:
VLOEDBELD,
Tel. 18556
Marktstraat 19
H engelo
H oo gste
GEERTS,
v.. Merksteijn
Bu•g. Jansenplein 35
u w bankuke n.
V erschenen:
VOOR
S'-'nhoen e n en repara t.leS
10
V erzo rQt .,)
I
'KLOOTSCHEETERSWEDSTRIED',
. f 3.95
Uitg·. WITKAM, Enschede
I
de Klomp 22 (tel. 05420/12773)
TWENTSE POST
Twentse Taalbank
tuurmonument' gelegd. Het is duidelijk, dat hier
het belang van het behoud van natuur en landschap dient te prevaleren boven dat van de agrarische structuurverbetering; ervaringen elders in
Twente hebben geleerd dat ruilverkaveling een te
grof instrument is om op een dergelijk kwetsbaar
landschap te worden toegepast.''
"Van de ruilverkaveling Agelo-Reutum (2150 ha.),
die wegens de aanwezigheid van een zeer fraai
houtwallenlandschap de afgelopen jaren tot grote
bezorgdheid aanleiding gaf, verscheen in aug. '67
het rapport ex art. 34 van de Ruilverkavelingswet.
Een groot aantal houtwallen zal verdwijnen, vele
andere evenwel wil men behouden enjof reconstrueren. Aangezien men 'n herhaling van het beruchte
kaps,c handaal van 1964 in de aangrenzende ruilverkaveling Beneden-Dinkei wil voorkomen - aldus nog steeds het gemelde verslag - zullen de te
sparen en te planten houtwallen en singels in
eerste instantie woorden toegewezen aan 't Staatsbosbeheer. Bij de definitieve toewijzing kunnen deze wallen, indien er voldoende waarborgen voor instandhouding zijn, alsnog aan de particuliere eigenaren worden toegedeeld."
De Natuurbescherming meent dat het aan gerecht··
vaardigde twijfel onderhevig is, of de pogingen om
de schadelijke gevolgen van de ruilverkaveling
Agelo-Reutum voor het fraaie landschap ten zuidwesten van Ootmarsum, te beperken, succes zal
hebben. In afwachting van het resultaat van de
thans voorgestelde procedure zal de ruilverkaveling Volthe-De Lutte in elk geval moeten worden
opgehouden, zo meent zij . Dit biedt tevens de mogelijkheid naar andere wegen te zoeken om het
sociaal-economische klimaat in deze streek te verbeteren zonder onherstelbare schade aan het landschap te berokkenen, aldus besluit Natuurbescherming haar voornoemde beschouwing.
In de wintervergadering van het genootschap 'Het
Oversticht' (dec. 1967) keerde voorzitter ir. J. Nysingh zich tegen de uitlatingen van het Tweede
Kamerlid B. A. A. Engelbertink, als zouden de boeren door Monumentenwet gedwongen worden in
lemen bouwvallen te blijven wonen en dat ook de
Twentse houtwallen beter opgeruimd kunnen worden. De heer Nysingh vergeleek de huidige kultuurtechnische activiteit in Twente met het opruimen
van muren en poorten in onze oude vestingsteden
tijdens de vorige eeuw. Hele stadskernen zijn toen
gesloopt terwijl wij nu proberen de armzalige overblijfselen weer te restaureren. 'Laat een soortgelijke beeldenstorm thans, in de tweede helft van
de twintigste eeuw, geen herhaling mogen vinden
op het Twentse landschap,' aldus de Oversticht-
voorzitter.
TWENTSE POST
BEDREIGING VAN
B~ONNETJES-BOSSEN
In het maandblad 'Toorts' van het Nivon (mei '68)
waarschuwde de heer ·Jan P. Blijdesteyn ernstig
voor de gevolgen van een eventuele ruilverkaveling
Volthe-De Lutte, die een oppervlakte van 8.000 ha.
beslaat, waarvan 2.000 ha. bos- en natuurterrein.
'Hierbij is inbegrepen kultuurterrein omgeven door
houtwallen en bos van dusdanige aard, dat kultuurtechnische werken een niet te aanvaarden
schade zouden veroorzaken aan het aanzien van
het landschap en aan de natuurwetenschappelijke
waarde daarvan,' aldus de heer Jan Blijdesteyn.
Deze bezorgde woorden houden mede verband met
de vernielingen in de ruilverkaveling Beneden-Dinkei (Denekamp), het zogenaamde kapschandaalde kaalslag die leidde tot het nodeloos vellen van
o.a duizenden eikebomen, zodat een fraai landschap veranderde in een troosteloze kultuursteppe.
De schrijver zegt begrip te hebben voor een voorzichtige modernisering van het agrarische bedrijf,
'vooral dan wanneer voldoende aandacht wordt besteed aan een 1·econstructie en opbouw van het
totale landschap.' Instemming van de schrijver
heeft het feit, dat men in de ruilverkaveling AgeloReutum houtwallen enz. aan Staatsbosbeheer heeft
toegewezen, al zijn er nog vele twijfels over de beperking van de schade aan dit landschap.
Volgens de heer Blijdesteyn bestaat er in de geplande ruilverkaveling Volthe-De Lutte slechts de
mogelijkheid om minder dan de helft van het totale gebied in kultuurtechnis.ch opzicht te verbeteren 'en dan nog zo, dat de ruilverkavelingsmaniakken toch niet tevreden zouden zijn.'
De schrijver waarschuwt voor de gevolgen van de
verandering van de waterbeheersing. 'Ontwatering
kan een terrein waardeloos maken, waarom het
maken van een bufferzone gewenst is, zodat gebieden een "eigen bestaan" zouden kunnen leiden. In
het bijzonder denken we dan aan het Voltherbroek
en de vaak zeer fraaie en nog gave beken en dalen.
Als het ruilverkavelingsplan wordt aangepakt zonder enige beheersing, zal blijken, dat het onmogelijk is de waterhuishouding afdoende te verbeteren
zonder de Dinkel aan te tasten. De bronnetjesbossen van Twente zullen daardoor aan rijkdom
en karakter verliezen, juist doordat ze deze ontlenen aan de jaarlijkse overstroming,' aldus de
heer Blijdesteyn.
Intussen valt nog niet te bezien wanneer de ruilverkaveling Volthe-De Lutte een aanvang kan nemen. Omdat de boeren nog hun stem moeten uitbrengen, zal dit op haar vroegst in 1970 het geval
kunnen zijn. Hopelijk slaagt men er in de diverse
belangen in evenwicht te brengen en de ruilverkavelings-machine te dwingen tot een beheerste
gang.
0
11
Twentse Taalbank
KERKDORP DE LUTTE
BOEKEN
In 1967 bedroeg het totaal aantal parochianen in
De Lutte 2426 personen. De kudde wordt sinds 'GESCHIEDENIS fAN HET VOORMALIG
1952 geleid door de thans 71-jarige pastoor C. van WEESHUIS IN ENSCHEDE'
Boxtel (geboortig uit Utrecht), die assistentie heeft
van een kapelaan. Bij de parochiekerk, die in 1931 De Enschedeër H. Geerts, schrijver van diverse
w:erd vernieuwd en is toegewijd aan St. Pleehelmus historische-artikelen- ondermeer in het Jaarboek
vindt men een nieuwe lagere school die op 1 okt. voor Twente - heeft in een boekje van 60 tekst1963 werd geopend en 10 klassen telt met plm. 350 pagina's de geschiedenis vastgelegd van het voorleerlingen. Op 1 okt. 1965 werd een nieuwe kleuter- malig Hervormd Diaconaal Weeshuis te Enschede.
school in gebruik genomen met 120 kinderen ver- Dit tehuis, destijds gelegen aan de Oldenzaalsedeeld over 3 klasselokalen. Enkele winkels, een straat op de plaats waar thans de sportzaak van
boerenleenbank en een aantal burgerwoningen de firma Melching en van Ulzen is gevestigd, werd
completeren de dorpskern. De Lutte draagt in elk na een bestaan van 77 jaar in 1923 opgeheven.
opzicht het karakter van een plattelandsgemeenschap. Een kleine nederzetting temidden van In 1847 startte men met de opname van 8 weesessen en weilanden.
kinderen, waarover een Vader en Moeder waren
Dat de Twentse essen zeer geschikt zijn voor tuin- aangesteld. De verantwoordelijkheden van dit
bouw wordt hier bewezen door de heer J. H. Kui- , ouderpaar worden opgesomd in een uit 31 artikepers, die in De Lutte groenten teelt op de esgrond len bestaande instructielijst. Interessant zijn ook
waar zijn voorgeslacht rogge verbouwde. In zijn de gegevens over de financiën van het Huis, opkassen groeien jonge bietenplantjes, radijsjes, voeding en vakopleiding van de weeskinderen e. d.
nemia (een soort veredelde raapstelen), sla, to- Het meest sprekend e.c hter zijn wel de herinnematen- en komkommerplanten en ook diverse ringen die de schrijver optekende uit de mond van
nog levende oud-wezen alsmede de foto's achterin
bloemplanten.
het boekje.
In de grond van het boerenland, dat bij het erve
Sanderink Aust hoort, zijn door de jaren heen bij Tot besluit merkt de schrijver op, dat hij tijdens
het bewerken van de grond talrijke urnen naar de samenstelling van zijn verhaal tot zijn verbaboven gekomen. Jarenlang pogen van dr. Hijszeler •zing bemerkte, dat ook in Almelo - enkele jaren
(voormalig direkteur Rijksmuseum Twenthe) om na Enschede- een Ned. Hervormd Weeshuis was
hier met rijkssteun onderzoekingen te verrichten, opgericht. Blijkbaar is de schrijver er niet mee
werden in 1951 met succes bekroond. Bij de gevon- op de hoogte, dat ook in Hengelo een Ned. Herv.
den exemplaren bevond zich een zeldzaam model, Weeshuis heeft bestaan, waarvan het gebouw nog
dat nog niet eerder werd aangetroffen. Een grote overeind staat; ( ziè foto) .
urn, bijna 40 cm. hoog, die komvormig oploopt, met
een scherpe rand naar binnen buigt en bovenop UITGAVE DRIJ. TWENTSCHE COURANT ( 5.50)
een rechte kraag heeft. Er was nog een andere urn
van primitief model. De derde was kleiner. In de Voormalig N. H. Weeshuis Hengelo (Emmastraat)
twee grote urnen zat ook nog een kleine urn, die
waarschijnlijk gevuld was met graan om de doden
op hun laatste weg te spijzigen.
Zoals men ziet: rondkijkend in hetdorpje De Lutte
beland men al weer spoedig in de wijde omgeving.
We willen deze historische schets besluiten met de
aanbeveling om zélf eens nader kennis te maken
met dit bekoorlijke stukje Twente.
INGEZONDEN MEDEDELING
Tw. Post no. I. jan. "69. blz. 11 : .. niet één is er {uit Rusland) terug 1
gekeerd.'" Dat hef past o o r Geerdink nich good. Van de Lutter jonqs
is op het erve WOOLSINK-HANTER wá van de Beresinatocht
wierumroe kommen: Hanter, de vaar van Woolsink-Trui, waor
(ondergetekende) meester Leus good kunnig was. Zee reur'n de pap
op t lûsse vuir - op oe riessebos - in 1937, en drunk koffie oet de
smörre. Trui vertöl aaltied oawer eer vaar en de Beresinatocht. Ne
kopp"ren kettel van Woolsink, waor hee water in kokken, steet as
andènken nog bie mie in de kamer.
Meester P. H. W . Leus
Binnenweg 2, Rhenen
TWENTSH POST
Twentse Taalbank
I~IMolo~·l
HOTEL-CAFÉ-RESTAURANT
de Cfrlooie CV rouw
(TEVENS BENZINE-STATION)
Een van de oudste zaken in Twente
OOTMARSUMSESTRAAT '188
ALMELO
Veur MEUBELS en allens, wat
er zo biej komp kieken, naar:
DIVERSE
PLAATSEN
TOON a.d.Tuinstraat
Tel. 3880
In vrogger dage daansen de Jeu op
de del!' 'n veertoer. Weer völ later
'n zeuvensproonk. Rechtervoort foxtrot,
wals en cha cha cha in niejmoodse
daansscholen:
WimPOLMAN
Ootmarsumsestraat 26 -
BOERENLEENBANK
Albergen
De SPAARBANK voor stad en land
Maak gebruik van lopende rekeningen
Alle inlichtingen aan de bank
Tel. 4880
C.L.V. LANDBOUWERSBELANG
Nutsspaarbank
UW bank
FOTO ROOS ·
SINDS
toto-service
Hoqfdkantoor Almelo
WIERDENSESTRAAT 22
Bornsesfraat 26, Tel. 2563
Bijkantoren te Almelo, Wierden,
Vriezenveen, Rijssen, Nijverdal en
Coevorden
drogisterij- parfumerie
Het Twentse Serviezenhuis
Haaksbergen
1905
C.l.O.-mengvoeders
Ruwvoeders
Brandstoffen
BOEREN LEEN BANK
qoe9dam
PRIJMERS
Bornsestraat 72 - Tel. 5650
Voor alle bankzoken
Het huis voor geschenken
BOERENLEENBANK
DIVERSE PLAATSEN
Grotestr. 79, ALMELO
Nieuwstr.86 Hengelo
Wedgwood, Spade,
Royal ~ Copenhagen
Coöperatie
De Landbouwcoöperatie·
is een bolwerk ter beveiliging
ter verdediging
ter bevordering
van de economische belangen
van de vrije zelfstandige onder~
nemers in de landbouw te weten
de Boeren.
COöP. LANDBOUWERS~
BANK EN HANDELS VER.
ADVERTEREN IS ETALEREN
• VEEVOEDER
• KUNSTMEST EN
• LANDBOUW[BENODIGDHEDEN
in de beste kwaliteiten ! ! l
Door grote
omzet ·
lage
14
priji,~j~
A B
e
r.,
.~ e
B
e
A L M EL 0
Voorschotten 1
eredieten en lopend re ke ningverkeer .
Met onze mengvoeders altijd de
hoogste productie. Kunstmeststoffen; keuze uit vele soorten. Ruim
gesorteerd in vaste brandstoffen.
Bij ons is het rustig en voordelig
tanken voor brommers, auto's en
tractoren.
Bornerbroek
• De SPAARBANK
voor ied ereen
ADVERTEREN
•
verder alle
BANKZAKtN
IS ETALEREN
DENKT BIJ HET OPLOSSEN
VIIN UW PROBLEMEN
RUIMTEVERWARMING
C.A. & V. V. BORNERBROEK
OOK MN MRDGAS
Gem. Energiebedr. Rijssen
Coop. "De Landbouw" W.A.
GOOR
Het adres "oor:
Mengvoeders onder C.L.O.conlrêle, Meststoffen, Brandstóffen, Bestrijdingsmiddelen,
Kruidenierswaren, Landbouwwerkzaamheden enz.
C 0 0 P. Z U I V E L FA B RI E K
De Eendracht
ROSSUM
•
Het beste adres voor alle xuivolprodukten
Wiej helpt met an de
bleui en veuroetgang
MAAR K EL
Hotel
Haarhuis
Zenderen
In 't herle van
Twente
van
met wiede
•
•
I
"
umgeffing
Coöp. Boerenleenbank en
Coöp. landbouwvereniging
d e kop
ren smorre
"
,
Twents ethoes 1n Maarkei
an de grote weg van Hengel naor Deamter
.
I
(Twentse specialiteiten]
TWENTSE POST
Twentse Taalbank
:lk
heel Sondrc.,en
Js er
pc!ppie.
so~
iernc::ncL
ben Jl. Joor, mgn FJOpFÎe
die uoor m!j een nieuwe
wil :z.gn ?mommie
en iJ,..
2u.Llen
u. oll:yd.
Bemiddelii1gsbureau P. v. Hieuwenhoven
Postfach 1466 -
424 Emmerich -
J~
W. Deutschland
he,., h/.eine l...ise/.o 1:/..e.
u r-ag
end
lJ. /.tt.ml
QOn, ::zoLt
met rnyn
10 JOor
en
J...i:jk li
L/. ~n nieuWe pappie
mommie
k::mnismcJ...en uio;
Bemiddelingsbureau P. v. Hieuwenhoven
Postfach 1466 -
424 Emmerlch -
W. Deutschland
~--------------------·- ---· - ·---·- -· ------- - -·- -·
TWENTSE POST
15
Twentse Taalbank
JORZOLINO
GENTLEROY
VOOR
VRIJETIJDS.KLEDING
VAN
~'- SERVET
ll·~
TOT
tD. KOMPLETE
UITZET
11
KONINKLIJKE TEXTIELFABRIEKEN
10 I IN KWKE TEXTIELFABBIEIEI
JOBDUI· TER WEEIIE U. JIAAISBEBGEN
GEBR. VAN HEEK N.V. ENSCHEDE.
N.V. Aanneming-M ij . vh.
.
H. W. TE PAS
voor ~ levensmiddelen
Enschede
guller met zegels .. guller met guldens
Burgerlijke en Utiliteitsbouw
Üp VéGé-arlikelen steeds
10 OJo kort. in geldzegels
Grond- Water- en Wegenbouw
Gewapend Betonbouw
ERICA-SERVICE
Doe het zelf en maak van uw tuin
een LUSTHOF. Kosteloos maakt
ERICA voor U een grondplan.
Vraagt inlichtingen.
--------------------- -
BERVOETS - VAlEZELAAR
hengelovs
bier
pompvers
Schoenen V oor Verwende Voeten
Hengelosestraat 16 - Tel. 18669
Van Loenshof 5
Tel. 23257
Oldenzaalsestraat 93 - T el. 15553
Boerenleenbank
Denekamp
de bank
voor iedereen
16
TWENTSE POST
© Copyright 2024 ExpyDoc
