BELEEF DE NATUUR!

April 2014 Lente-editie
Het Lelieblad
Kwartaaluitgave IVN afdeling Zoetermeer e.o.
BELEEF DE NATUUR!
Van de redactie
Daar gaan we dan....! Een druk op de knop en de
eerste editie van het Lelieblad ligt bij de drukker.
Het was spannend. We hadden weken gestoeid met
artikelen, foto's en het nieuwe programma van Edi
too. Hoe zal het uiteindelijke resultaat er uit zien en,
nog belangrijker, hoe zal het worden ontvangen?
Daar was al snel duidelijkheid over. We zijn over
spoeld met positieve reacties. 'Ons' Lelieblad is een
groot succes gebleken. Niet alleen IVN leden reageer
den enthousiast, ook andere verenigingen, die een
glimp van Het Lelieblad hebben opgevangen, zijn
bijzonder verrast door ons blad. We zijn dan ook erg
trots dat ook deze tweede editie wat ons betreft weer
een knaller is geworden.
Uiteraard zijn er altijd dingen voor verbetering vat
baar en daarom staan we open voor suggesties en
ideëen. Bovendien wordt en blijft het Lelieblad alleen
een succes met hulp van jullie allen. Mooie foto's, stukjes over opmerkelijke ervaringen, workshops en
andere belevenissen in en met de natuur zijn altijd
welkom!
3 4 Van de bestuurstafel 6 Mossenexcursie
7 Column: Te vroeg of te laat
9 Het leven van de eikengalwesp
De tuin van... Henk Lubberding Kinderpagina
10
11 15
Bomen behouden
Pam's Pagina COLOFON
VOORZITTER: Arjen Wardenier Nimfkruidvaart 38, 2724 SV Zoetermeer
079-3428529 PENNINGMEESTER:
Rob Schouten
Zuringvaart 21, 2724 VX Zoetermeer
079-3411828
SECRETARIS:
Henk Bessembinders
Natuursteenlaan 89, 2719 TB Zoetermeer
079-3619277
REDACTIE:
Fred Baerveldt, Petra Wardenier
Jennifer Smit, Els van Venetië REDACTIEADRES: Koerberg 1, 2716 GC Zoetermeer 079-3210383 [email protected] LEDENADMINISTRATIE & WEBSITE:
Taco Slagter
079-3213659
[email protected]
DRUKKER:
Editoo B.V. te Arnhem
www.ivnzoetermeer.nl [email protected]
2
IVN ZOETERMEER
Van de bestuurstafel
Door Arjen Wardenier
Wat hebben we een stroom aan positieve reacties ontvangen op ons vernieuwde verenigingsblad.
Hartverwarmend om alle reacties te lezen. Bij deze dan ook aan een ieder die ons complimenten
en of een reactie heeft gegeven, dank!
Voor diegene die zich zorgen maakte over de continuering van de nieuwe opzet, we zullen het
zeker doorzetten, getuige deze editie. Mocht je ideeën hebben gekregen voor een artikel, of foto's
op de plank hebben liggen waarvan je denkt, die moeten nou echt eens mooi in kleur in ons blad,
schroom niet en laat het ons weten of stuur je kopij in.
De voorbereidingen voor de Westerparkdag (1 juni!) zijn volop aan de gang. Fijn dat er naast en
thousiaste leden, vele anderen zijn die op deze dag voor de nodige inbreng gaan zorgen.
Ook de excursies en rondleidingen zijn weer in alle hevigheid losgebarsten. De eerste excursie van
dit jaar, mossen en korstmossen door Taco, werd ondanks de koude door een behoorlijk aantal
mensen bijgewoond. Als dat een voorbode is voor de rest van het jaar, krijgen we nog aardig wat
geïnteresseerden en belangstellenden rond te leiden.
De voorbereidingen voor de gidsencursus (start eind dit jaar) vorderen gestaag. Overigens kunnen
we hiervoor de nodige ondersteuning nog zeker gebruiken.
Bij deze lente-editie van Het Lelieblad zijn los de jaarstukken opgenomen voor de ALV in april. Er
is weer hard gewerkt (Henk, dank!) om alles compleet en overzichtelijk te krijgen. We hebben ons
uiterste best gedaan de tekst voor deze stukken zo kort en overzichtelijk mogelijk te houden.
Neem deze stukken mee naar de ALV op 23 april. Dat bespaart weer wat papier en inkt.
Graag tot 23 april.
Het bestuur.
Stippellijn 2en
kolommen
Uitnodiging
agenda ALV
Uitnodiging van het bestuur
Op woensdagavond 23 april houden wij weer
onze Algemene Leden Vergadering (ALV).
Alle leden van IVN Zoetermeer zijn hiervoor van
harte uitgenodigd.
De ALV vindt plaats in het leslokaal van stads
boerderij "het Buitenbeest" aan de Voorweg 93
te Zoetermeer en begint om 20.00 uur (het lokaal
is open om 19.30 uur).
Tijdens het eerste uur van de bijeenkomst stel
len we formele zaken aan de orde. We sluiten af
met een leuke en informatieve presentatie van
Proficiat!
Beste mensen,
Even de aangename verrassing van vanmorgen delen: wat een prachtig nieuw kwartaalblad viel bij ons op de kantoormat vanochtend!
Proficiat!!
We hadden via Editoo al wel vernomen dat jullie
nu ook gebruik maakten van de services van dit
bedrijfje, maar hierbij het bewijs. Leuk hoor.
.....
In ieder geval is de eerst stap voorwaarts
prachtig!
hartelijke groet, Peter Mol
April 2014 Lente-editie
Susanne Ramselaar van imkerij de Honingpot.
Zij zal ons het één en ander vertellen over de
honingbij in de stad.
De agenda voor deze ALV luidt als volgt:
1. Opening en vaststelling van de agenda
2. Verslag van de ALV (Erwtensoepsessie) van 23
november 2013*
3. Bestuurssamenstelling (zie toelichting)
4. Jaarverslag 2013*
5. Financiële rapportage 2013*
6. Verslag kascommissie
7. Benoeming nieuwe kascommissie
8. Begroting 2014*
9. Jaarplan 2014*
10. Rondvraag
* = Stukken hiervoor zijn los ingestoken in het
Lelieblad en bij de ALV (beperkt) beschikbaar.
Ad. agendapunt 3.
Henk Bessembinders (secretaris) en Anke Smits
(bestuurslid) zijn aftredend en stellen zichzelf
herkiesbaar. Een voordracht van (tegen)kandi
daten moet worden ondersteund door tenmin
ste vijf leden en moet voor de aanvang van de
ALV schriftelijk bij het bestuur worden inge
diend.
Het Lelieblad
3
Bomen behouden
Door Rob Wiewel
Natuurlijk valt er te leven in een omgeving met
weinig bomen. Neem Malta. Er wordt daar ge
leefd dat het een aard heeft! Ondanks het belab
berde bomenbestand. Maar ik heb dan toch lie
ver Holland. Helaas zijn de wouden van weleer,
met als laatste het Beekbergerwoud bij Apel
doorn, voortvarend gesloopt. En ook het 700
hectare grote rustgebied als onderdeel van het
2100 grote Planken Wambuis in Gelderland,
heeft inmiddels kennisgemaakt met des men
sen kapdrift. ‘Niets doen’ is voor de meeste na
tuurbeheerders iets wat tegen hun eigen natuur
indruist. Bovendien hou je dan als terreinbehe
rende organisatie geld en medewerkers over;
leden en donateurs stappen op, ontslagen zullen
vallen. Het bestaansrecht van je organisatie
komt ernstig in gevaar. Dat kan nooit de bedoe
ling zijn.
Laat ze groeien
Zoetermeer is met zijn circa 40.000 straat- en
laanbomen en (wijk)parken behoorlijk bomen
rijk. Ondanks de lokale kapdrift, waar een mens
niet goed van wordt. Laat staan een boom.
Waarom mogen zo weinig bomen in onze stad
oud worden? Laat ze groeien, laat ze bloeien. Wat
mij betreft mag een boom pas gekapt worden als
het echt niet anders kan. Dat is hier op papier
een hoopvol beleid: ‘geen kap, tenzij’. De praktijk
is helaas nogal eens weerbarstig. Ik zag in Den
Haag in tal van straten zware schaduwgevende
knoerten van kastanjes op vijf meter afstand van
woningen. Waarom kan dat hier niet? Kap met
het instandhouden van de ‘puberteitsfase’ van
de bomen in Zoetermeer. Het is mode om te
kiezen voor duurzame boomsoorten, zoals beuk
en eik. Maar menig boomsoort wordt vanzelf
duurzaam als je er maar vanaf blijft. Gun meer
bomen leven, laat ze oud worden, blijven. En laat
‘wijkers’ blijvers worden! O ja: maak van gezon
de bomen vooral geen totempalen door ze te ‘
onthoofden’ en ze zo aantrekkelijk te maken
voor spechten. Hou toch op met dat gekunstel.
Net als het ringen van gezonde bomen. Toch een
vorm van ‘moord’.
Meimaand: Bomenmaand!
Dit jaar is er voor het eerst het initiatief Mei
maand: Bomenmaand! In mei zijn veel bomen
op hun mooist, dus zo’n actiemaand zal veel
mensen juist in die periode aanspreken. Het IVN
zou één of meer speciale wandel- of fietsexcursie
voor volwassenen/kinderen kunnen organise
ren, bijvoorbeeld langs een aantal monumenta
4
le bomen in onze stad. Of juist fruitbomen. Of
een fotowedstrijd: welke boom in onze stad vind
je het mooiste – en waarom? Kunstenaars kan
worden gevraagd bomen uit te beelden. Het
aantal mogelijkheden is legio.
Meimaand: Bomenmaand! is wat mij betreft veel
meer dan een ludiek idee. Wie zich verdiept in
de massale bomenkap die overal in het land om
de meest uiteenlopende redenen plaatsvindt,
zal het ludieke karakter willen omzetten in een
prettige noodzaak. Verder is het plan om in
september een eerste Boomblijfdag te organise
ren, als evenknie van de alom bekende Boom
feestdag. Bij de Boomfeestdag ligt het accent op
de aanplant van bomen; bij Boomblijfdag gaat
de aandacht juist uit naar het behoud van
bomen.
Boomblijf
Intussen is er een levendige twitteraccount:
www.twitter.com/@boomblijf, met soms felle,
maar vaker inspirerende, leuke en humorvolle
tweets. Want er zijn vele wegen die naar Rome
(lees: behoud van bomen) leiden. Een boswach
ter twitterde: “Soms moeten bomen wijken voor
ander natuurdoel”. Waarop een volger reageer
de: “Dat klinkt alsof dat normaal is ! We moeten
‘s ophouden andere natuur te “maken”. Omarm
wat er is !” Reacties op dit artikel en ideeën zijn
welkom op onderstaande e-mailaccount. Be
dankt voor je reactie. Er valt veel te winnen, ook
in Zoetermeer!
www.twitter.com/@boomblijf
[email protected]
www.twitter.com/@BoswachterRob.
Kaalslag Westerpark Foto @BoswachterRob
IVN ZOETERMEER
Een nieuwe 'Big Five'
Door Fred Baerveldt
Langzamerhand zijn er aardig wat ‘Big five’s’ in
omloop. De bekendste is natuurlijk de Zuid
Afrikaanse big five en niet te vergeten ons eigen
vijftal: Het door Rob Wiewel samengestelde
lijstje van de top vijf van Zoetermeerse groenge
bieden. Maar er is weer een lijstje bijgekomen.
De Europese grote vijf en dat zijn: veelvraat,
bruine beer, wolf, lynx en wisent. Laat er nu één
van de vijf, de wisent, in de Nederlandse natuur
voorkomen. De wisenten leven sinds 2007 in de
duinen bij Zandvoort en doen het prima. Mo
menteel telt de kudde 24 dieren waarvan twee
derde in het Kraansvlak geboren is. Het Kraans
vlak is een wisentproject in het Nationaal Park
Zuid Kennemerland.
Voor meer informatie over wisenten is er de
website www.wisenten.nl
Wisent met jong kalf (foto: Leo Linnartz)
Stippellijn
2 kolommen
Vraag
en antwoord
Iedere editie behandelen we een vraag van iemand die iets eigenaardigs is tegengekomen in de
natuur. We leggen de vraag voor aan deskundigen, zodat we te weten komen wat er aan de hand
is.
In de vorige editie was Jennifer Smit benieuwd
of iemand de wants herkende die ze op haar fiets
vond. Rob Schouten kwam met het volgende
antwoord:
"Hierbij nog een foto van een wants. Op de foto
van Jennifer Smit is het niet goed te zien. Is dit
dezelfde wants? Zo ja, dan is het de Rhopalus
subrufus."
Op mijn raam zag ik afgelopen zomer een heel
klein vliegje. Heel groen en mooie zwarte oog
jes.... Wie weet hoe hij/zij heet?
Van de ledenadministratie
Rob had zelf ook het een en ander te vragen! We
stellen zijn eerste vraag in deze editie aan de
orde. In de volgende editie volgt zijn tweede
vraag.
April 2014 Lente-editie
Wij verwelkomen:
Groot, Y.G. (Yoeri) lid
Koster, M.E. (Marijke) Donateur
Merbis, J.M. (Annie) Donateur
Pelle, G.H. (Geertje) Donateur Wij namen afscheid van:
Bregonje, W.H.M (Wil) lid
Degen, E. (Eloy) lid Unnik, R. van (Rob) lid Ramirez Crisostomo, R. (Rocio) Donateur Het Lelieblad
5
Mossenexcursie
Door Taco Slagter
De winter is ten einde en daarmee ook het sei
zoen voor de werkgroep mossen. Mossen zijn
echt een winteraangelegenheid doordat ze dan
kunnen profiteren van het licht dat de kale
bomen tot op de grond doorlaten. Bovendien
kunnen ze heel goed tegen de kou, dat is dus
geen belemmering.
Dit seizoen hebben we gelukkig eens geen
sneeuw en gladheid gehad en de mossenwerk
groep kon daardoor in januari de mossenexcur
sie, in tegenstelling tot de twee voorgaande
jaren, gewoon laten doorgaan.
Dat hebben we geweten!
We hebben hiervoor één gids (met assistenten)
beschikbaar en er was een topaantal van 24
deelnemers komen opdagen. Wat doe je? Mos
sen zijn, door hun kleine omvang, een moeilijk
onderwerp voor een grote groep. Het is gemak
kelijker om naar een boom te wijzen die ze op
dat moment allemaal kunnen zien dan naar een
nietig mosje tussen je voeten.
Je vraagt daarom begrip voor de situatie, maakt
duidelijk dat je bij demonstraties van mossen/
schema’s gelukkig over enkele assistenten be
schikt die plukjes mossen kunnen uitdelen en
dat je desnoods het verhaal een paar keer voor
kleinere groepjes zult herhalen. Verder probeer
je enige zelfwerkzaamheid te stimuleren door
mensen zelf enkele wat bijzondere mossen te
laten ontdekken.
Loepjes vormen daarbij een belangrijk hulpmid
Schijfjesmos
zelf centraal een verhaal te vertellen.
Tijdens de excursie is niemand afgehaakt, inte
gendeel, er zijn nog een paar deelnemers bijge
komen. Omdat de excursie wat dreigde uit te
lopen hebben we de deelnemers op de mogelijk
heid gewezen op een eerder punt af te haken in
plaats van helemaal terug te lopen tot ’t West
punt. De meeste deelnemers gaven er echter de
voorkeur aan nog verder mee terug te lopen
omdat sommigen (die al eens eerder hadden
meegedaan) toch ook nog graag het 'Platgesla
gen Sinterklaasmutsenmos' (Gewoon kantmos)
wilden zien en dat was pas tegen het eind van
de excursie beschikbaar.
Gezien de vele bedankjes aan het eind van de
excursie hebben we geconcludeerd dat het al
met al een geslaagde activiteit is geworden.
Gewoon kantmos
Bleek boomvorkje
del. Geef de mensen een loepje in de hand, leg
even uit hoe ze daarmee moeten werken en voor
een deel gaat de excursie vanzelf. Mensen gaan
zelf op zoek en grote delen van het traject kun
je je beperken tot coaching in plaats van steeds
6
IVN ZOETERMEER
Column: Te laat of te vroeg
Door Rob Schouten
Het is altijd wat en nooit goed. Zelf ben ik overal
ruim op tijd. Zelden te laat. En als ik ergens veel
te vroeg ben, wandel ik nog een blokje om, en
bel dan precies op tijd aan. Nee, mij valt niets te
verwijten.
Maar de natuur, daar kun je niet van op aan.
“De laatste jaren kwam de lente steeds vroeger
in Nederland aan,” las ik bijvoorbeeld. Waar
komt die vandaan, vraag ik me dan af. Had die
dan niet een trein later kunnen nemen? Of dacht
die, zoals ik ook vaak doe: van de NS kun je niet
op aan, laat ik maar een trein eerder nemen. Kom
ik zeker op tijd. “Toch kan er weleens een jaar
tussen zitten waarbij dat niet het geval is,” ver
volgde de deskundige. Ja, dat hebben we vorig
jaar dus gemerkt. “De kou hield wel heel erg lang
aan en bracht vogels in de war.” Welke vogels?
Die uit het zuiden lagen nog lekker ergens rond
de Middellandse Zee of in Afrika in het zonnetje
te bakken. Die dachten natuurlijk: ik ga me daar
in Holland toch niet zitten kleumen. Nee, die
hadden groot gelijk. Niet zij waren in de war, ik
was in de war! Net als vorige jaren zat ik achter
mijn raampje te wachten op mijn eerste vlinder.
Maar die zat nog lekker ergens in een schuurtje
te wachten op betere tijden.
En de mensen beginnen de natuur ook nog na te
doen. Neem die meivakantie! Had ik een rustige
vakantie gepland, eind april. Dan zijn de vakan
ties nog niet begonnen, dacht ik in al mijn on
schuld. Maar wat blijkt? Begint de meivakantie
al in april! Veel te vroeg dus.
Dat gebeurt me met Pasen ook nogal eens. Die is
ook het ene jaar (te) vroeg, en het andere (te) laat.
Wat staat er in de kranten over de Koningsspe
len? ‘Veel scholen zijn dicht, omdat Pasen laat
valt.’ Dat hangt samen met Jezus van Nazareth,
die dat jaar te vroeg, of te laat, is opgestaan. En
Hij heeft wél de natuur in zijn hand! Hij kan een
paar vissen in een hele vrachtauto vol verande
ren. Dat zie ik een gewone visser uit Schevenin
gen niet doen. Dat zou heel wat overbevissing
schelen! Hij liet ook een storm bedaren. ‘Toen
stond Hij op, en bestrafte de winden en de zee;
en er was grote stilte.’ Handig als er een orkaan
op komst is! Maar op tijd opstaan? Ho maar.
“Het is de laatste jaren een trend dat planten en
insecten door hoge temperaturen vrij vroeg tot
ontwikkeling komen. De trekvogels stemden
daar hun komst niet op af en kwamen dus te laat.
Tegen de tijd dat bijvoorbeeld de bonte vliegen
April 2014 Lente-editie
vanger op zoek ging naar voedsel nadat hij was
hersteld van de trek, een nest had gebouwd en
eieren gelegd, hadden we de rupsenpiek al
gehad." Dat is dus autochtone natuur tegen al
lochtone natuur. Groot gelijk hebben die rupsen.
Even pieken, denken ze, voordat we door die
buitenlanders opgepikt worden. Vliegen een rot
eind hierheen om ons te verorberen, en gaan dan
na gedane arbeid weer terug! Seizoenarbeiders.
Laten die vogels maar rupsen in hun eigen land
pikken. Eigen dieren eerst!
U kent vast wel de fenolijn. Zondagochtend,
Vroege Vogels. Jan en alleman kan zijn of haar
natuurvondsten doorgeven. Een prima klach
tenlijn. “Het is 2 december. Ik kijk uit mijn raam
de tuin in. En wat zie ik? Twee houtduiven met
jongen! En het is nog niet eens winter!” Te vroeg
dus. Of te laat? “26 december, wat zie ik in mijn
tuin? Een azalea praecox, in bloei! Dat is wel erg
praecox!” Veel te vroeg dus. “4 januari. Vanmor
gen hoorde ik de tjiftjaf. De tjiftjaf op 4 januari!
En wat bloeide er? Speenkruid! Ik krijg de lente
in mijn kop!”
Nee, van de natuur kun je niet op aan. IVN wil
de mensen zo graag de natuur laten beleven met
allerhande educatieve activiteiten. Maar moeten
we niet eerst de natuur zelf eens op gaan voe
den?
voor al je
biologische
boodschappen
Natuurwinkel
Pilatusdam 15
2712 BD Zoetermeer
tel. 079 - 320 0700
maandag:
di t/m do:
vrijdag:
zaterdag:
Wij zi
v/d N jn
at
... jij uur
ook?
9.00 - 18.00 uur
8.30 - 18.00 uur
8.30 - 21.00 uur
8.30 - 17.00 uur
Het Lelieblad
7
Fietstocht 23 mei 2014
Voor onze leden, huisgenootleden en donateurs
organiseren wij op zondag 25 mei 2014 een
fietstocht rondom Wassenaar.
Al fietsend gaan wij, onder begeleiding van Henk
van Haastregt (IVN Leiden), kijken naar de nog
duidelijk aanwezige strandwallen en strand
vlaktes met de daarbij waarneembare wijzigin
gen in begroeiing en bebouwing.
De tocht zal inclusief een koffiepauze en een
lunchmoment (lunch zelf meenemen), 4 tot 5 uur
duren. We zullen daarbij in de ochtend om 10
uur starten in Wassenaar en ongeveer 35 kilo
meter fietsen. We schatten in dat we voor 17:00
uur terug zullen zijn in Zoetermeer.
Vooralsnog gaan wij uit van vervoer van de
fietsen naar Wassenaar. Hiervoor willen wij een
transport bus huren. Om te zorgen dat een ieder
in Wassenaar komt willen we daarnaast gebruik
maken van beschikbare auto's bij deelnemers.
Mocht je zelf op de fiets naar Wassenaar willen,
is dat natuurlijk ook mogelijk. De verzamelplaats
Kasteel Oud Wasenaar gebouwd op een strandvlakte
in Zoetermeer en Wassenaar zullen wij later aan
de deelnemers doorgeven.
Om alles in goede banen te kunnen leiden willen
wij graag zo snel mogelijk weten of je:
1. mee gaat?
2. op eigen gelegenheid naar Wassenaar fietst?
3. gebruik wilt maken van het transport van je
fiets naar Wassenaar?
4. de beschikking hebt over een auto om hiermee
zelf en met een aantal deelnemers naar
Wassenaar te rijden. De onkosten voor brandstof
zullen worden vergoed.
Uiterlijk 20 april willen wij graag je reactie heb
ben ontvangen.
S.v.p. mailen aan info@ivn
zoetermeer.nl onder ver
melding van “fietstocht”.
De fietsroute is in een boek
je uitgegeven en voor € 2,-te verkrijgen. Mocht je hier
over vooraf willen beschik
ken laat het ons dan even
weten via: info@ivnzoeter
meer.nl.
Lakenvelders strandvlakte in Rust en Vreugd
Stippellijn 2 Zoetermeerse
kolommen
Vorderingen
IVN natuurgidsencursus
Door Anke Smits
We werken nog steeds toe naar een start van
deze cursus in januari/februari 2015.
De cursus zelf duurt bijna anderhalf jaar en is
dan voor de zomer van 2016 afgerond.
We hebben het voornemen om de cursus in
Zoetermeer te gaan geven officieel aangemeld
bij het landelijk IVN. Inmiddels hebben we ook
een cursuscoach toegewezen gekregen die ons
met raad en daad ter zijde zal staan. Het is een
oude bekende (uit het cursusteam van de regio
cursus) geworden waar we erg blij mee zijn.
8
Op dit moment zijn we in het stadium van
puzzelen. Puzzelen welke onderwerpen aan bod
moeten komen, op welk moment in de cursus,
wie dat onderwerp gaat geven, welke excursies
daarbij horen en waar we die gaan houden. Van
die dingen.
Het plan van een korte cursus in de eerste helft
van dit jaar (zoals in het vorige Lelieblad stond)
hebben we laten varen.
Alle tijd en aandacht gaat nu naar het vormgeven
van de natuurgidsencursus.
Wordt vervolgd !
IVN ZOETERMEER
Het leven van de Eikengalwesp
Door Sinie de Jonge
Wie kent ze niet, de kleurige galappels op de
herfstbladeren van een eik.
In dit bolletje huist de larve van een galwesp. Een
wesp van slechts enkele millimeters groot met
een fascinerende levenscyclus.
Eiken galwesp
Galappels in de herfst
De paring
Eikengalwespen paren in mei. Na de paring zit
het leven van de mannetjes er zo goed als op; na
de paartijd gaan ze dood.
Eitjes leggen
Begin juni prikken de vrouwtjes een klein gaatje
in de nerf van een eikenblad. Daarin leggen ze
hun eitjes en een stofje dat het blad infecteert.
Het bladweefsel gaat woekeren; in de zomer
ontstaat er een gal van ongeveer 2 à 3 cm door
snede.
Galappels in de zomer
De galappel
Binnen dit beschermende bolletje groeit de larve,
die zich voedt met het galweefsel. Tegen de
herfst verpopt de larve zich in de galappel tot
April 2014 Lente-editie
galwesp.
Uitvliegen
In de herfst valt het blad met de gal uit de boom.
Tegen de winter knaagt de inmiddels volgroeide
galwesp een gaatje in de galappel en vliegt uit.
Alle in de herfst uitvliegende galwespen zijn
vrouwtjes!
Knopgalletjes
Zonder te zijn bevrucht, leggen deze vrouwtjes
nu eitjes in eikenknoppen. Hier vormen zich in
de lente kleine paarse fluweelgalletjes. Daaruit
vliegen de galwespen: vrouwtjes en mannetjes.
Zo is de cyclus rond en kan het feest weer op
nieuw beginnen.
Bron Natuurbehoud
Foto’s Eikengalwesp Bert Pijs
Je kunt van galappels inkt
maken!
Wat heb je nodig:
Bruine harde houtachtige galballen, die op de
takken van een eik groeien. Pluk wel alleen die
galballen waar een gaatje in zit. De galwesp is
dan uitgevlogen.
- leeg jampotje
- hamer
- roestige spijker
- water
En zo maak je inkt.
Sla de galappels met een hamer stuk (pas op je
vingers!). Doe de stukjes in een leeg jampotje
en doe er een beetje water bij. Gooi er tot slot
een roestige spijker bij. En... na een dag heb je
inkt!
Het Lelieblad
9
De tuin van...
Door Henk Lubberding
Vijftien jaar geleden zijn we in Zoetermeer
komen wonen. In Delft waren we begonnen met
een tuin met Nederlandse planten en we wilden
die hobby graag uitbreiden. De keuze voor ons
huis met tuin werd vooral bepaald door een
flinke populatie brede wespenorchis net achter
onze tuin en zo bleek later, ook in onze tuin.
Ondertussen hebben we vele verschillende mi
lieus in de tuin, alle gevoed door regenwater van
ons dak:
· Bos met o.a. daslook, dalkruid, muskuskruid,
boswederik en prachtschubwortel (foto 1); in het
bos liggen ook houtrillen met daarin schuilend
egels en – incidenteel – een bunzing.
· Voedselarm water met moerashertshooi en
wateraardbei, met langs de oever kievitstulp,
waterdrieblad en paarbladig goudveil.
· Kalkrijk water met teer guichelheil.
· Veen-zandgrond met parnassia, zonnedauw en
vetblad.
· Kalkrijke heuvel met Karthuizer anjer, wilde
weit en wildemanskruid.
Voedselarme vijver met ratelaar en rietorchis (foto 2)
Appelboom met maretak (foto 3)
Onze tuin blijft één groot experiment. Lang niet
alles lukt of het gaat woekeren. Onze tegeltjes
wijsheid is dan ook: Het doet het niet of het wordt
een plaag.
Na een moeizaam begin staat nu de tuin ’s zo
mers vol met kleine en harige ratelaar (foto 2).
Naast de twee wilde appels staan er ook twee
gecultiveerde appelbomen, waarvan de appel
opbrengst mooi meegenomen is, maar ze dienen
als drager voor maretakken (foto 3), hoewel blijkt
dat maretakken het ook goed doen op het Drents
krentenboompje. Incidenteel wordt onze tuin
verrijkt met Nederlandse orchideeën, verkregen
via weefselkweek. Geïnteresseerden zijn wel
kom voor een bezoekje ([email protected]).
Bos met prachtschubwortel en daslook (foto 1)
10
IVN ZOETERMEER
April 2014 Lente-editie
Het Lelieblad 11
Wat is leven?
Door Fred Baerveldt
Werkgroep Natuur en Beleven
Onderstaand verhaaltje kreeg ik toegestuurd:
Op een mooie dag, rond het middaguur, heerste
er overal in het bos een diepe stilte. De vogels
hadden hun kopjes onder hun vleugels gestoken
en alles was in ruste.
Toen stak een goudvink zijn kopje op en vroeg:
“Wat is leven?” Iedereen was onder de indruk
van deze diepzinnige vraag.
Een roos, die net uit haar knop kwam en verlegen
het ene bloemblaadjes na het andere openvouw
de, genoot van het zonlicht dat ze net ontdekt
had. “Leven is Worden” zei ze.
De vlinder was minder filosofisch. Hij vloog
dartel van de ene bloem naar de andere en nipte
overal aan de verrukkelijke nectar. “Leven is
puur genieten en zonneschijn” verkondigde hij.
Op de grond sleepte een mier zich voort onder
het gewicht van een stukje stro dat tien keer zo
groot was als hijzelf. Hij zei: “Leven is niets dan
zwoegen, zweten en zwaar werk”.
Het had heel goed uit kunnen lopen op een fikse
discussie over de zin van het leven, als het niet
zacht was gaan regenen, en de regen sprak:
“Leven bestaat uit tranen, alleen maar tranen.”
Hoog boven het bos beschreef een adelaar ma
jestueuze cirkels in de lucht en stortte zich toen
op zijn prooi. “Leven” sprak de adelaar, “is een
constant opwaarts streven”.
Wat is leven? Misschien ook een beetje Natuur
Beleven?
Zoetermeer
bovenaf
Stippellijn 2 van
kolommen
Evert Verschoor woont bijna op de bovenste verdieping van het Spaziocomplex aan het Buitenom
in Zoetermeer centrum. Van daaruit hebben hij en zijn vrouw een fantastisch uitzicht over Zoetermeer en omstreken. Hieronder een foto-impressie.
12
IVN ZOETERMEER
Indianenwandeling; de lente
Door Jacqueline van Zoest
Werkgroep Natuur en Beleven
Een mooie warme zondagmiddag in het Buyten
park. Zonnig, met zo nu en dan wat sluierbewol
king.
Op ’t schoolplein aan de Cesar Franckrode heb
ben twaalf mensen zich rond een Indiaans Me
dicijnwiel verzameld. Het thema van deze Indi
anenwandeling in de Lente is de kracht van het
oosten met het element 'Vuur'.
Iedereen krijgt een maïskorrel aangeboden om
daaraan een vraag of een intentie te verbinden.
De kracht van 'Vuur' uit zich in plotselinge in
spiratie, inzicht en nieuwe creativiteit. Bij Indi
anenstammen vormt alles wat leeft een eenheid.
Er is een grote kans dat er, dankzij de 'Vuur
kracht' van de wandeling, innerlijk iets in gang
gezet wordt of dat er een antwoord komt op een
vraag die je bezighoudt. Dat gaan we ondervin
den en beleven.
Met behoedzaamheid en respect wordt er d.m.
v. oefeningen contact gemaakt met de omrin
gende natuur. De zintuigen worden geopend en
de verdieping in beleving en gevoel neemt toe.
Tijdens de wandeling is er een aantal keer een
keuze: een korte route nemen of toch de lange
route? Unaniem wordt er gekozen voor de lange
route.
Enkele uitspraken van deelnemers aan de wandeling
‘Inspiratie opgedaan om mijn vuur brandend te
houden’
‘Inspiratie opgedaan over het vervolg van mijn
levenspad’
‘Opnieuw gevoeld hoe sterk mijn band met de
Natuur is’
‘Meer de Natuur opzoeken en tegen mij laten
spreken’
‘Contact met de Natuur voelt als thuiskomen’
Kijk, dat is de kracht van 'Vuur' en de kracht van
het oosten; geboorte, vernieuwing, inspiratie en
transformatie. De boodschap van de rups, die we
onderweg tegenkwamen, is het vertrouwen
hebben in verandering. Zelf het grote voorbeeld
van transformatie, kroop hij op de heenweg op
ons pad. Aan het slot van de wandeling dartelen
er veel vlinders rond. Het eind van een transfor
matieproces en klaar voor een nieuw begin.
De maïskorrel wordt tenslotte neergelegd op een
plaats waar alle windrichtingen samenkomen.
Of de korrel wordt meegenomen naar huis. Dat
is een vrije keuze.
Aan het eind van de wandeling wordt er nog
maals vergaderd rond het Medicijnwiel om kort
ervaringen te delen. De ervaringen waren bijzon
der en positief.
April 2014 Lente-editie
Het Lelieblad 13
IVN Zoetermeer
’t Westpunt
‘t Westpunt is een klein bezoekerscentrum in het Westerpark, naast de Natuurtuin. Van half maart
tot half november is ’t Westpunt bijna iedere zondagmiddag geopend. Op de eerste zondag van de
maand zijn er van 13.00 -16.00 uur vrijwilligers van IVN Zoetermeer aanwezig.
Excursies
IVN Zoetermeer organiseert excursies op diverse locaties. Deze excursies worden gegeven door
enthousiaste, deskundige natuurgidsen. Ook verzorgt IVN excursies op aanvraag. Je kunt hiervoor
contact opnemen met Evert Verschoor: 079-342 36 61 of [email protected]
Cursussen
Vanzelfsprekend organiseert IVN ook cursussen op het gebied van natuur en duurzaamheid. De
natuurgidsen-cursus is weer volop in voorbereiding. Deze start in 2015!
Stippellijn 2 kolommen
Agenda
20 april Excursie: Het Prielenbos; de bodem in
Het Prielenbos eens heel anders be
licht. De verschillende fases van suc
cessie komen aan bod en door het doen
van grondonderzoek kom je meer te
weten over het ontstaan van het ge
bied.
De excursie start om 14.00 uur op het
parkeerterrein van restaurant Aa-
Zicht en duurt ± 1,5 uur.
27 april Natuurontbijt bij ‘t Westpunt
Genietend op een prachtige plek van
een vogelconcert tijdens een heerlijk
ontbijt , met als toetje een bijzondere
excursie. Dit zijn de ingrediënten van
Het Natuurontbijt. Kijk voor meer in
formatie en aanmelden op www.na
tuurontbijt.nl.
4 mei
Natuur in de wijk: Het Binnenpark
Tijdens deze excursie in de wijk De
Leyens gaan we op zoek naar bijzon
dere bomen en bloemen. Deze gezins
excursie start om 14.00 uur bij verzor
gingshuis Buytenhaghe aan de Berg
manstrook en duurt ± 1,5 uur. Aanmel
den is verplicht en kan via de website
of bij Sinie de Jonge 06-400 462 62.
18 mei Excursie: Bomen in bloei
Verschillende bomen, verschillende
bloeiwijzen. Dit is de ideale tijd van het
jaar om deze eens goed onder de loep
te nemen. De excursie start om 14.00
uur bij ’t Westpunt in het Westerpark
en duurt ± 1,5 uur.
25 mei Fietsexcursie: Wassenaar e.o.
Deze fietsexcursie is alleen bedoeld
voor leden van IVN Zoetermeer. Zie de
informatie op pagina 8.
14
1 juni
15 juni
21 juni
22 juni
Westerparkdag
In het Westerpark worden van 13.00 tot
17.00 uur, door verschillende Zoeter
meerse (natuur)verenigingen verras
sende activiteiten georganiseerd. Leuk
voor jong en oud! Kijk op de website
voor nadere informatie of volg ons op
Twitter.
Excursie: Geneeskrachtige en eetbare
kruiden
Voor dit thema is altijd veel belangstel
ling; vandaar ook dit jaar weer een
excursie. Veel planten zijn namelijk
eetbaar of hebben zelfs een genees
krachtige werking. De excursie start
om 14.00 uur bij ’t Westpunt in het
Westerpark en duurt ± 1,5 uur.
Gezinswandeling: Beleef de Midzomernacht
De zomerzonnewende is altijd een
bijzondere gebeurtenis. Het Buyten
park is de plek bij uitstek om de zons
ondergang die dag te bewonderen. De
wandeling start om 21.00 uur op het
parkeerterrein bij SnowWorld en duurt
± 2 uur. Aanmelden is verplicht en kan
via de website of bij Evert Verschoor 079-342 36 61. Deze datum valt op een
zaterdag.
Indianenwandeling: Zomer
Indianen zijn echte natuurvolkeren.
De werkgroep Natuur en Beleven laat
je, door bijzondere verhalen en ware
beleving, kennis maken met de levens
wijze van die Indianen. De wandeling
start om 14.00 uur bij het parkeerter
rein van Intratuin aan de Voorweg.
NB. Deelname aan activiteiten is kos
teloos, tenzij anders vermeld. Ook
aanmelden is niet nodig, tenzij anders
vermeld. Kijk op onze website voor
meer informatie over de activiteiten.
IVN ZOETERMEER
April 2014 Lente-editie
Het Lelieblad 15
Contactpersonen Werkgroepen IVN Zoetermeer
Excursies Cursussen Zoogdieren (vleermuizen) Mossen Paddenstoelen Kinderactiviteiten Bomen Vlinders Natuur en Beleven PR Evert Verschoor
Anke Smits
Agnes van der Linden
Taco Slagter
Sinie de Jonge
Jennifer Smit
Johan van der Bijl
Anke Smits
Jeanne Dictus
Sinie de Jonge
079 - 342 36 61
079 - 351 12 93
079 - 316 78 18
079 - 321 36 59
06 - 400 462 62
079 - 351 73 24
079 - 361 30 60
079 - 351 12 93
079 - 361 23 83
06 - 400 462 62
Lidmaatschap
Donateur of lid worden?
Steun je het werk van IVN Zoetermeer? Word dan donateur! Je ontvangt dan vier keer per jaar ons
afdelingsblad en wordt op de hoogte gehouden van onze activiteiten via onze digitale ‘Nieuwsflits’.
Donateurs krijgen bovendien 10% korting op de prijzen van de eigen publiekscursussen. De mini
mum donatie bedraagt € 15,00 per jaar, een hoger bedrag is uiteraard welkom. Wil je zelf aan de
slag met natuureducatie en duurzaamheid bij jou in de buurt? Word dan lid. Leden kunnen
meedoen met de speciale ledenactiviteiten, ontvangen ons afdelingsblad , de digitale ‘Nieuwsflits'
en, vanuit de landelijke organisatie, het magazine Mens en Natuur.
Contributie per jaar:
Leden € 20,00, huisgenootleden € 7,50, donateurs € 15,00.
Op vertoon van de Zoetermeerpas is het lidmaatschap tegen inlevering van coupon 3 of 4 gratis.
IBAN: NL38 INGB 0005 5198 00 t.n.v. Penn IVN Afd Zoetermeer.
Donaties zijn welkom.
Beeindiging van je lidmaatschap/donateursschap:
Schriftelijk vóór 1 december aan de ledenadministratie.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen niet of op een later tijdstip te
plaatsen, in te korten of te wijzigen. Voor het volgende nummer kan tot vrijdag 11 juli 2014 kopij
ingezonden worden.

Download Report