TKI Solar Energy Wat doet het TKI Solar Energy? Het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) Solar Energy is een van de zeven TKI’s binnen de Topsector Energie. Energie is een van de negen topsectoren waarin Nederland wereldwijd sterk is. Nederland heeft een uitstekende kennis- en technologiepositie op het gebied van zonnestroom. Daarnaast neemt het gebruik van zonnestroomsystemen in ons land de laatste jaren sterk toe. Het TKI Solar Energy wil de ontwikkeling en toepassing van zonne-energie in Nederland verder versnellen en de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie zo groot mogelijk maken. Partners in projecten onder het TKI Solar Energy richten zich op de ontwikkeling van efficiënte, goedkope en duurzame zonnepanelen, inclusief de apparatuur en de materialen om die te maken. Ook werken zij aan de integratie van zonnestroomsystemen in de gebouwde omgeving, de infrastructuur, het elektriciteitsnet en opslagsystemen. Op dit moment participeren er in het TKI Solar Energy al meer dan honderd bedrijven en kennisinstellingen. Dit aantal zal de komende tijd nog verder toenemen. Het TKI Solar Energy programma Het TKI Solar Energy heeft jaarlijks een budget beschikbaar om innovatieve projecten financieel te ondersteunen. Elk jaar wordt in het 3e kwartaal in samenspraak met de zonne-energiesector een Actieplan voor het daaropvolgende jaar geschreven, met daarin de belangrijkste thema's waar in desbetreffende jaar nieuwe projecten voor worden gezocht. Vóór het einde van het jaar wordt dit Actieplan door het Topteam Energie beoordeeld en wordt bekend gemaakt welk budget er voor dit Actieplan beschikbaar wordt gesteld. In de eerste helft van het daaropvolgende jaar worden publieke tenders uitgeschreven waarin bedrijven en onderzoeksinstellingen worden uitgenodigd om samen projectvoorstellen (met subsidieaanvraag) in te dienen op de beschreven prioriteitsthema's. Het is vervolgens de bedoeling dat vóór het einde van dat jaar de projectvoorstellen door een deskundige jury zijn beoordeeld, gerangschikt en dat die projecten waar subsidie voor beschikbaar is ook daadwerkelijk een subsidiebeschikking hebben ontvangen. Op deze manier verwacht het TKI Solar Energy haar ambities, zoals beschreven in het Innovatiecontract Solar Energy, te verwezenlijken. Het meerjarige programma van het TKI Solar Energy is georganiseerd langs twee programmalijnen: 1. PV technologieën; gericht op het ontwikkelen en demonstreren van technologieën voor (de productie van) 2. innovatieve PV-cellen en -panelen; 3. Zonne-energie in de Gebouwde Omgeving (ZEGO): gericht op het ontwikkelen en demonstreren van innovatieve zonne-energiesystemen in de Gebouwde Omgeving (in samenwerking met het TKI EnerGO). Binnen de Topsector Energie werkt het TKI Solar Energy onder meer samen met de TKI’s EnerGO (Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving) en Switch2SmartGrids. Daarnaast heeft het TKI Solar Energy verbindingen met de Topsectoren High Tech Systems and Materials (HTSM) en Creatieve Industrie (ClickNL). 1. Programmalijn PV technologieën De Nederlandse hightech industrie heeft mondiaal gezien, een toppositie op het gebied van apparaten en processen voor de productie van PV -cellen en -panelen. Ongeveer de helft van alle PV-cellen en -panelen die in de wereld worden geproduceerd bevat Nederlandse technologie. De programmalijn 'PV technologieën' richt zich in het bijzonder op de ontwikkeling van technologieën voor (de productie van) innovatieve PV-cellen en -panelen. Deze programmalijn is opgebouwd uit 5 programma's: 1.1 Wafergebaseerde kristallijn silicium PV technologieën 1.4 Applicatieontwikkeling en demonstratie van Nederlandse PV-technologieën In dit programma worden innovatieve technologieën ontwikkeld voor (de productie van) wafergebaseerde silicium PV-cellen en -panelen. De focus van dit programma ligt op de toepassing van nieuwe materialen, geavanceerde cel- en moduleconcepten (inclusief toepassingspecifieke oplossingen), gerelateerde productieprocessen en -apparatuur en duurzaamheidaspecten zoals ‘design for recycling’ en 'design for sustainability'. In dit programma worden innovatieve PV-producten ontwikkeld en gedemonstreerd die voornamelijk zijn gebaseerd op Nederlandse kennis en kunde, zodat deze succesvoller en sneller op de markt kunnen worden gebracht en vóór 2020 (ook in Nederland) geïmplementeerd kunnen worden. De focus van dit programma ligt op applicatieontwikkeling en demonstratie. Er wordt met name gewerkt aan PV-producten die een exportpotentieel hebben. Hierbij is de “bankability” van Nederlandse innovaties belangrijk. 1.2 Dunne film PV technologieën 1.5 Infrastructuur voor Nederlandse innovaties in PV-cellen en –modules In dit programma worden innovatieve technologieën ontwikkeld voor (de productie van) dunne film PV-panelen. De focus van dit programma ligt op de toepassing van nieuwe materialen, geavanceerde cel- en moduleconcepten (inclusief toepassingsspecifieke oplossingen), gerelateerde productieprocessen en - apparatuur en duurzaamheidaspecten zoals ‘design for recycling’ en 'design for sustainability'. 1.3 Nieuwe, hybride en generiek toepasbare PV technologieën In dit programma worden innovatieve concepten en technologieën ontwikkeld voor (de productie van) PVpanelen met een zeer hoog omzettingsrendement zoals hybriden van kristallijn silicium en dunne film PV technologieën. De focus van dit programma ligt op de toepassing van nieuwe materialen, de ontwikkeling van innovatieve cel- en moduleconcepten, gerelateerde productie-processen en -apparatuur en duurzaamheidaspecten zoals ‘design for recycling’ en 'design for sustainability'. Tevens worden in dit programma generiek toepasbare PV-technieken ontwikkeld. In dit programma wordt infrastructuur opgezet voor het ontwikkelen en testen (met flexibiliteit ten aanzien van de technologieën) en voor het demonstreren van productie en 1e producttoepassingen (op basis van “bevroren” technologie) van PV-cellen en -panelen met een hoog omzettingsrendement voornamelijk gebaseerd op Nederlandse kennis en kunde. Met dit programma worden de infrastructuurdoelstellingen van het Silicon Competence Centre (SiCC) project en van Solliance nagestreefd, en worden de infrastructuurbehoeften in de fase daarna geadresseerd (die wordt gekenmerkt door een productierelevante schaal en “bevroren” technologie). Deze demonstratieproductiefaciliteit kan eventueel later worden uitgebreid naar een 'full scale' (gigawatt) productiefaciliteit en dient tevens als staalkaart voor export van de 'full-scale' versie. 2. Programmalijn ZEGO- Zonne-Energie in de Gebouwde Omgeving De programmalijn Zonne-Energie in de Gebouwde Omgeving (ZEGO) is een gezamenlijke programmalijn van het TKI Solar Energy en het TKI EnerGO. Deze programmalijn richt zich volledig op de toepassing van zonnestroom (PV) en zonnewarmte (zonT) in de gebouwde omgeving in de breedste zin van het woord (gebouwen en fysieke infrastructuur). Grootschalige toepassing van zonne-energie in een dichtbevolkt land als Nederland is alleen mogelijk als de zonne-energiesystemen worden geïntegreerd in de gebouwde omgeving en in de infrastructuur (meervoudig ruimtegebruik). De kern van deze programmalijn betreft daarom outputoptimalisatie en integratie, waarbij optimalisatie van de energieopbrengst en drastische prijsdalingen hand in hand gaan met esthetische kwaliteit, duurzaamheid, veiligheid en gebruikersgemak. Deze programmalijn is opgebouwd uit 5 verschillende programma's: 2.1 Componenten en diensten om de output van zonne-energie systemen te optimaliseren In dit programma worden innovatieve componenten en diensten ontwikkeld die de opbrengst van zonne-energie systemen in de gebouwde omgeving optimaliseren. Hierbij gaat het met name om oplossingen die hogere opbrengst en/of lagere kosten bereiken. Eén van de doelstellingen van het TKI Solar Energy is een bijdrage te leveren aan grootschalige implementatie van zonne-energie in Nederland, maar bij een toenemende penetratiegraad van zonne-energie worden het toepassen van intelligente elektronica, een goede afstemming van vraag en aanbod en/of opslag technisch noodzakelijk en vanuit economisch oogpunt ook aantrekkelijk. Heel expliciet vraagt grootschalige toepassing van zonne-energie in de gebouwde omgeving anders geoptimaliseerde elektronica dan grote grondgebonden systemen. Partiële beschaduwing, mogelijke vervuiling en de wens om systemen in fases uit te kunnen breiden, bijvoorbeeld, geven aanleiding tot de introductie van andere systeemontwerpconcepten, regelstrategieën en diensten. 2.2 Multifunctionele bouwdelen met zonneenergie (PV en zonT) opwekfunctie In dit programma worden bouwelementen voor dak en gevel ontwikkeld die naast het vervullen van klassieke functies als wind- en waterdichtheid en isolatie, ook elektriciteit en/of thermische energie (warmte en koude) kunnen opwekken. De te ontwikkelen oplossingen vinden hun toepassing in de bestaande bouw, de nieuwbouw en in de glastuinbouw. Het is van belang dat de gecombineerde oplossing een aantoonbaar voordeel heeft ten aanzien van kosten, kwaliteit of andere belangrijke factoren ten opzichte van het “stapelen” van individuele oplossingen. 2.3 Energetische integratie van zonne-energie met (slimme) netten en opslagsystemen In dit programma worden innovatieve oplossingen ontwikkeld voor het beter balanceren van energievraag en -opwekking over de dag en over de seizoenen heen, door integratie met (slimme) energienetten en opslagsystemen. De waarde en toepasbaarheid van grootschalige implementatie van PV- en zonT-systemen neemt toe met een goede integratie in het energiesysteem van gebouw tot net. De ontwikkeling van opslagsystemen, de structuur van het slimme net en het aanbieden van mogelijke tariefdifferentiatie liggen buiten de focus van dit programma, maar het “smart grid compatibel” maken van zonne-energiesystemen ligt wel binnen het domein van dit programma. 2.4 Demonstratie van esthetische integratie van zonne-energie in infrastructuurobjecten In dit programma worden innovatieve zonneenergiesystemen (grootschalig) in 'real life environment' gedemonstreerd. Voor een grootschalige uitrol van zonne-energie in Nederland is het opportuun om multifunctioneel gebruik van oppervlak in de gebouwde omgeving uit te breiden naar infrastructuurobjecten zoals wegen, dijken, geluidschermen, viaducten, parkeervoorzieningen, spoorlijnen, etc., waarbij uiteraard de primaire functie van het element behouden blijft. Daarnaast liggen er uitdagingen qua systeem lay-out, veiligheid, levensduur, storingsgevoeligheid en rendement op investering. 2.5 Demonstratie van esthetische integratie van zonne-energie in bouwelementen In dit programma worden alle aspecten van multifunctionele bouwelementen waarmee ook zonne-energie kan worden opgewekt in de praktijk gedemonstreerd. De waarde van multifunctionele bouwdelen, waarbij klassieke functies zoals wind- en waterdichtheid en isolatie worden aangevuld met de mogelijkheid om zonnestroom en/of zonnewarmte op te wekken, wordt voor een belangrijk deel bepaald door ze te vergelijken met klassieke bouwelementen waaraan een zonne-energiesysteem wordt toegevoegd. Specifieke omstandigheden vragen om speciale oplossingen: zo vragen daken met weinig draagvermogen om lichte dakelementen en daken met een gebogen constructie om vormvrijheid in het bouwelement. De esthetische kwaliteit, formaat, levensduur en betrouwbaarheid, onderhoudsgevoeligheid, installatiegemak en lage kosten spelen uiteindelijk een doorslaggevende rol spelen bij de daadwerkelijke marktintroductie van dergelijke innovatieve multifunctionele bouwelementen. In dit programma wordt expliciet de nadruk gelegd op grootschalige toepassing in lastige gebouwschilcomponenten (draagvermogen, vorm) waarbij, behalve het behalen van de projectdoelstellingen, het herhalingspotentieel van groot belang wordt geacht. De stichting TKI Solar Energy Het bestuur van de stichting TKI Solar Energy bestaat uit 6 experts die gezamenlijk de gehele Nederlandse PV sector in Nederland representeren. Albert Hasper (voorzitter) vertegenwoordigt de Nederlandse bedrijven gericht op de ontwikkeling en verkoop van (apparatuur voor productie van) wafergebaseerde kristallijn silicium PV cellen en panelen; Wiro Zijlmans vertegenwoordigt de Nederlandse bedrijven gericht op de ontwikkeling en verkoop van (apparatuur voor de productie van) dunne film PV panelen; Oscar Goddijn vertegenwoordigt de Nederlandse toeleveranciers aan de mondiale PV industrie; John van Laarhoven vertegenwoordigt de Nederlandse bedrijven gericht op de ontwikkeling, verkoop en installatie van integrale PV systemen; Wilfried van Sark vertegenwoordigt de Nederlandse onderzoeksgroepen gericht op de ontwikkeling van integrale PV systemen; Ando Kuypers vertegenwoordigt de Nederlandse onderzoeksgroepen gericht op de ontwikkeling van PV technologieën. De dagelijkse leiding van het TKI Solar Energy is in handen van: Wim Sinke (Directeur) Wijnand van Hooff (Programmadirecteur) Met ondersteuning vanuit de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) en Holland Solar: Bert Janson, RVO.nl Arthur de Vries, Holland Solar Topsector Energie Schone en efficiënt opgewekte energie, die Nederland economisch sterker maakt. Dát is waar de Topsector Energie zich voor inzet. Energie-innovaties dragen bij aan het verlagen van kosten voor het reduceren van de CO2-uitstoot, het ontwikkelen van hernieuwbare energiebronnen en het slimmer benutten ervan. Energieonderzoek en -innovatie zijn de dragers van de fundamentele transitie naar een CO2-arme Nederlandse energiehuishouding. De Topsector Energie draagt bij aan het creëren van economische kansen voor Nederlandse bedrijven en daarmee aan de concurrentiekracht, de werkgelegenheid en de welvaart. De technologische en sociale innovaties geven de energiesector een leidende positie in de wereldwijde nieuwe economie. Binnen de Topsector Energie hebben zeven Topconsortia voor Kennis en Innovatie ieder een thema uitgewerkt: Bio-energie, Wind op zee, Smart Grids, Solar Energy, Energiebesparing Gebouwde Omgeving, Gas en Energiebesparing Industrie. In de TKI’s werken overheid, kennisinstellingen en bedrijven samen. Kijk voor meer informatie op www.topsectorenergie.nl. Voor meer informatie over alle projecten van alle TKI’s: zie http://www.rvo.nl/programmas-regelingen/energie-innovatiecatalogus. Voor meer informatie en contact TKI Solar Energy Wim Sinke Directeur Wijnand van Hooff Programmadirecteur 088 - 515 40 40 [email protected] www.tkisolarenergy.nl Colofon Dit is een uitgave van de Topsector Energie. www.topsectorenergie.nl [email protected] Rijksdienst voor Ondernemend Nederland / maart 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
