Ut queant laxis - Vrijeschoolliederen

Ut queant laxis
Hymnus in Ioannem - Johannes-hymne
& œj œj œj œ œ œ
j j
j j
œ œ œj œ œ œ
Ut qué - ant lá - xis re - so - ná - re
fí - bris,
Op - dat de u - wen on - be - lem - merd zin - gen
j
& œ œ œ œ œ œj œ œ
5
Sól
rei
-
ve
nig
pol - lú - ti
hun lip - pen
t. Paulus Diaconus (ca.725-799)
m. Guido van Arezzo (ca.991- ca.1050)
v. Jan Willem Schulte Nordholt (1920-1995)
j j
œ œ œ œ œj œ œj œ
j œj œj œj
œ
œœœ
Mí - ra ge - stó - rum fá - mu - li tu - ó - rum,
met
ster - ke stem - men van uw gro -te da - den,
j
j
j
œ œj œ œ œ œ œ
lá - bi - i re - á - tum,
van de smet der
zon - de,
œ œ œ œ œj œj œ
Sánc - te
Hei - l’ge
Io - án - nes.
Jo - han - nes.
De accentstreepjes geven de klemtoon aan.
Guido d' Arezzo (van de stad Arezzo in Toscane, Italië)
wordt beschouwd als één van de belangrijkste grondleggers
van de muzieknotatie. De grote uitvinding van Guido d'Arezzo
is dat hij met behulp van de in zijn tijd overbekende hymne
Ut queant laxis een methode bedacht om de grootte van de
secunde-stap eenduidig te kunnen noteren.
Deze hymne ter ere van Johannes de Doper begint iedere regel
een secunde hoger. Guido d'Arezzo gebruikte de beginlettergrepen ut-re-mi-fa-sol-la als basis van zijn vastlegging.
De enige halve stap in deze hexachord-reeks is tussen mi en fa.
Guido d'Arezzo ontwikkelde een compleet toonsysteem gebaseerd
op deze hexachorden (reeks van zes opeenvolgende tonen).
In de 19e eeuw werden de beginletters van Sancte Ioannes
gebruikt om de zevende toon si aan de reeks toe te voegen.
In sommige landen wordt de ut vervangen door do, omdat
ut niet echt geschikt is om te zingen (men voorkomt zo de
zogeheten glottisslag). Zo ontstond de ons bekende reeks
do-re-mi-fa-sol-la-si die dus niet helemaal van d' Arezzo
afkomstig is.
In het tweede deel van de 20e eeuw werd sol vervangen door
so vanwege de consequente vorm, en si door ti zodat alle
beginletters verschillend waren.
ook opgenomen in Over de Stroom
uitg. Christofoor, Zeist
gedownload van www.vrijeschoolliederen.nl, het verzamelde liedrepertoire van vrijescholen in Nederland