DE REGISSERENDE OPDRACHTGEVER 22 APRIL 2014 OPENING EN TOELICHTING REGISSEREND OPDRACHTGEVERSCHAP Jan Boeve Directeur Aedes vereniging van woningcorporaties #opdrachtgeverschap REGISSEREND OPDRACHTGEVERSCHAP; DE THEORIE Marleen Hermans Hoogleraar Opdrachtgeverschap TU Delft #opdrachtgeverschap Regisserend Opdrachtgeverschap Prof.dr.ir. Marleen Hermans Publiek opdrachtgeverschap in de bouw, TU Delft mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 4 Relevantie opdrachtgeverschap • Bouwsector moet veranderen. Economische crisis als katalysator. • (Publieke) opdrachtgever als ‘change agent’ voor de verandering van de sector. • Veranderingen zijn gewenst in: • Interactie & samenwerking met en in de keten (nieuwe samenwerkingsvormen). • De eigen interne organisatie en sturing, competenties en capaciteit. mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 5 Publiek opdrachtgeverschap in de bouw De wijze waarop een organisatie in de publieke sector ten aanzien van haar verantwoordelijkheden in de gebouwde omgeving haar interactie met de markt intern en extern vormgeeft en ten uitvoer brengt. Leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap wil een bijdrage leveren aan de professionalisering van opdrachtgevers binnen dit specifieke domein. mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 6 Werkgebied publiek opdrachtgever Stakeholder I Stakeholder II HET Stakeholder … BEANTWOORDEN AAN MAATSCHAPPELIJKE INFRASTRUCTUUR & EN CONTRACT-/ HUISVESTING LEVERANCIER B LEVERANCIER C LEVERANCIER … Intern Opdrachtgeverschap mede mogelijk gemaakt door INKOOP- MIDDELEN EFFECTIEVE EN EFFICIËNTE KETEN GEBRUIKER … AAN PRIMAIRE ORGANISATIEDOELEN EN DE EFFICIËNTE EN EFFECTIEVE INZET VAN LEVERANCIERSMANAGEMENT IN EEN GEBRUIKER 3 BIJDRAGE VAN PRODUCTEN EN DIENSTEN GEBRUIKER 2 LEVERANCIER A Publieke organisatie HET GEBRUIKER 1 LEVEREN EN MANAGEN VAN ADEQUATE EN POLITIEKE VERWACHTINGEN EN EISEN Extern Opdrachtgeverschap Challenge the future 7 Beschouwingsniveaus Beschouwing vanuit twee perspectieven: • De opdrachtgevende organisatie • Opdrachtgeven in een specifieke opgave mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 8 Professioneel opdrachtgeverschap Onder professionalisering verstaan we: ‘bewust bekwaam’ te laten zijn, blijven en/of worden in alle aspecten van het opdrachtgeven in alle fasen van de levenscyclus van de gebouwde omgeving. mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 9 Aspecten van professioneel opdrachtgeverschap • Organisatie en beleid • Cultuur en mensen • Omgaan met politiek, gebruikers & overige stakeholders • Integrale afwegingen • Invulling van maatschappelijke rol • Omgaan met publieke spelregels • Interactie met en ruimte voor de ‘markt’ • Professioneel handelen in opgaven mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 10 Woningcorporaties als opdrachtgever • Projecten in ontwikkeling: ca. 4 miljard • Onderhoudslasten: ca. 3,2 miljard (Sectorbeeld CFV 2013) Huidige opgaven: • Verbetering, aanpassing, verduurzaming • Onderhoud • Afstoot • Nieuwbouw Afbeelding: www.rijssensnieuws.nl mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 11 Regisserend opdrachtgeverschap • • • • • • • Kerntaken Sturing markt bedrijfsdoelen & eindresultaat Laagste kosten -> TCO & LCC Inspanningsgericht -> beloning naar prestatie Innovatie & kennis markt Risico’s (ver)delen Financiering (deels) bij marktpartijen • Maar ook: Onderling samenwerken vanwege schaalgrootte, kennis & vaardigheden mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 12 ‘Nieuwe’ samenwerkingsvormen Type Doel VRAAGGESTUURD Geïntegreerde contracten, Sturen op eindresultaat, ‘huisvesting als maincontracts dienst’ ESCO’s, DBFMO’s TCO / LCC, financiering en financiële prikkel bij markt Raamcontracten / Inkoopsamenwerkingsverbanden Benutten van schaalvoordelen en bundelen van expertise (objectongebonden) Partnerships / allianties / ketensamenwerking Stroomlijnen van belangen, samen ontwikkelen AANBODGESTUURD Conceptontwikkeling mede mogelijk gemaakt door Gestandaardiseerd integraal product, lean keten, gezamenlijke ontwikkeling Challenge the future 13 Nieuwe samenwerkingsvormen en hun effect • Ketensamenwerking (CPI): • Analyse 3 ketens • Halvering voorbereidingstijd • Reductie bouwkosten 10 – 30% besparing • DBFM(O) bij het rijk (AR): • Aanbesteding & bouw binnen tijd en budget • Budget o.b.v. NCW langjarig: 5 – 20% besparing mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 14 Prestatie-contracten onderhoud -/- 20% kosten (Straub, 2009) Lange termijn afspraken & ontwerpvrijheid als belangrijke randvoorwaarden! mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 15 Aandachtspunten • Verbinding tussen bestuur en werkvloer • Structurele inbedding • Rolbewust en rolvast • ‘Not invented here’ of ‘de kalkoen bij het kerstdiner’ • ‘Het moet de eerste keer goed’ • ‘De anderen doen het ook’ • Onvoldoende capaciteit (kwaliteit & kwantiteit) • Koppeling ‘werelden’ b&o & projecten • Te veel of te weinig vertrouwen in markt Afbeelding: www.dekritischebelegger.nl mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 16 Conclusies • Opdrachtgeverschap: Geen project ‘kunstje’, maar organisatie rol • Inbedden van hoog tot laag • Vernieuwing vraagt leiderschap en volharding • Samenwerkingsvormen kiezen die bij organisatie(ontwikkeling) passen • Durven leren, kennis bundelen • Niet alles tegelijk mede mogelijk gemaakt door Challenge the future 17 REGISSEREND OPDRACHTGEVERSCHAP; DE PRAKTIJK Alfred van den Bosch Directeur Vastgoed & Advies - De Alliantie #opdrachtgeverschap Tactiek is niet je man uitschakelen. Nee, het is weten waar je mee bezig bent. Alfred van den Bosch Directeur Vastgoed & Advies, de Alliantie Onderhoud: Hoe bont kun je het maken? - Het moet en kan anders. - Alleen zelf doen wat moet. - Meer rendement/ lagere kosten. - Met minder en professionelere bedrijven. Anders kijken, anders denken, anders doen. Inzet van de Alliantie Planmatig onderhoud Waardebehoud bezit. In stand houden. Energetische investeringen Reductie woonlasten. Maatschappelijk rendement (co2). Opgave ca 1.300 woningen per jaar naar label B. Financiële kaders: 75 miljoen onderhoud, waarvan ca 40 miljoen planmatig onderhoud. 90 miljoen investeringen bestaand bezit. 25% structurele kostenreductie in 3 jaar Anticiperen op toekomstperspectief: goed prognosticeren. Slim combineren, aansluiten op bestaande programma’s, integrale benadering. Goedkoper werken door ketenintegratie, reductie faalkosten Aandeel per activiteit 60% 50% 40% Aandeel Verslimmen door innovatie in product en beheer. Planmatig & Contractonderhoud Inkoop: mutatie & reparatie 30% Verduurzamen en verbeteren 20% Renovatie 10% 0% 2012 2013 2014 Jaar 2015 2016 Eerst anders organiseren en realiseren. 1. Van losse projecten naar productiestromen. 2. Woningtypen: standaard concepten per archetype Ons beeld van de markt: “onderhoudsbedrijven zijn vanuit hun oorspronkelijke activiteiten ambachtelijk ingesteld” “Aannemers zijn zakelijker in de benadering van een opgave” “Wij moeten nog veel leren maar zij ook” “Bedrijven moeten vooral doen waar ze goed in zijn en inzien dat ze niet alles kunnen, ondanks de verleiding tot hogere omzet” “Stichtingskosten bij aannemers liggen lager dan bij onderhoudsbedrijven” Uitgangspunten voor ons opdrachtgeverschap. • We gaan samen ondernemen • Inbreng van productie, kennis en capaciteit. • Gericht op de langere termijn • Doe je eigen werk gewoon goed • Opbrengsten delen Onze essentie • Bereid zijn om opnieuw te ontdekken • Benoem het professionele vakgebied, en bepaal positie in het speelveld. • Ga uit van professionaliteit, creëer zakelijke relaties. • Bundel krachten. • Stap voor stap, maar wel in de breedte • Maak meerwaarde meetbaar. Wat zijn de potentiële opbrengsten. 25 20 Overhead Innovatie 15 Bijkomende kosten Productiviteit 10 Risicopot Aan- en afloop 5 0 2014 2015 2016 2017 Proces ketensamenwerking Verduurzamen en Verbeteren projecten de Alliantie Projectgebonden Bewoners Participatie/ strategie Voorbereiden Draagvlak (70% instemming) Uitvoeren Nazorg Uitvoeren Opleveren Verbeterpunten vastleggen (80%) MJIB PVE Clustering Nijhuis Bouw B.V. Rutges Vernieuwt Co-makers T = -3 jaar Opname project (100%) Project plan Oplossing/ ontwerp Lege woning T = -0,5 jaar Beheren T = 0 jaar Rood = Nijhuis Bouw B.V. en Rutges Vernieuwt Tools/ proces/ documenten Menu kaart (KiB) Versie: 27-9-2013 Voorbereiden Vergunning T = -1,5 jaar Projectongebonden Bewoners keuze Modelwoning Blauw = de Alliantie Verbeter innovatie team Opname adres Configurator Integraal ontwerp QESH Participatie strategie/ bouwstenen model Innovatie Afspraken en contracten Dit model is een product van: Proces Definities Verbeteren Evaluatie Opdracht de Alliantie Menukaart en Configurator: verbinding voor gestandaardiseerde keuzes. projectgebonden projectongebonden Algemeen management Programmering en Projecten Menukaart (KiB) Configurator Productie Productie Opname/inspectie Innovatie productselectie Integraal ontwerp Bewonersparticipatie Projectmonitoring/QESH Lean methodiek en toepassing Wat is resultaat? Projectgebonden - Aansluitende projectprogrammering zorgt voor treintjes in de voorbereiding en in de uitvoering. - Projectopname, asbestinventarisatie, woningopname, projectvoorbereiding inclusief de uitvoering van de participatiestrategie gebeuren op tijd en met voldoende tijd. Projectongebonden - Van unieke processen; ‘het wiel steeds opnieuw uitvinden’, naar herhalende verbeterprocessen met inzet van projectongebonden hulpmiddelen. - Door gestructureerd het verbeteren en innoveren een plek te geven in het proces en voor het verbeteren van de hulpmiddelen, wordt het resultaat steeds beter. De eigen organisatie: • Andere rol. • Compacter, gerichter. • Vanuit vastgoedmanagement en opdrachtgeverschap. • Nieuwe energie. • Moeilijke boodschap. PAUZE #opdrachtgeverschap ROUTEPLANNER OPDRACHTGEVERSCHAP Leentje Volker en Reinier van der Kuij CPI #opdrachtgeverschap Link naar de website met het filmpje in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 36 Kortom: ROP in 4 delen 1. Toelichting Routeplanner - Uitgangspunten, doel, gebruikshandleiding en basis 2. Routeplanner - 14 vragen op de ‘waarom’ – kant - 7 vragen project, 7 vragen organisatie Antwoord leidt tot ‘past’ of ‘past niet’ bij een organisatievorm 3. Uitleg keuzes: - Toelichting van achterliggende redenen voor de keuze ‘past’ of ‘past niet’ 4. Handvatten uitwerking - De uitwerking van een bepaalde organisatievorm, de ‘wat’ en de ‘hoe’ in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 37 De vragen in ROP 14 Onderwerpen (vragen) waarvan een andere visie / aanpak leidt tot een verschil in aanpak qua organisatie - Op basis van literatuur, praktijk en spiegeling met een begeleidingsgroep - Project-specifiek en organisatie-eigenschappen Project: Opgave Doelstellingen Levenscyclus Financiering Participatie Repetitiefactor Draagvlak Organisatie: Concurrentiepositie Competenties Karakter medewerkers Rol opdrachtgever Vastgoedrollen Cultuur Innovatiebehoefte in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 38 De antwoorden in ROP De antwoorden zijn gelinkt aan de meest ‘passende’ organisatievorm - Iedere vraag ‘losstaand’ gelinkt Antwoord leidt tot ‘past’ of ‘past niet’ bij een organisatievorm in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 39 De organisatievormen in ROP 3: Coordineren 2: Opsplitsen 1: Aansturen in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 4: Verbinden 40 De discussie door gebruik van ROP 3 Lijnen van discussie 1. Over het antwoord per vraag 2. Over de relatie met de organisatievorm: onderwerp leidend > dus organisatievorm daarop kiezen of organisatievorm leiden en daarop het onderwerp anders invullen in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 41 De discussie door gebruik van ROP 3. Over de weging van onderwerpen onderling Disclaimer: onderstaand overzicht geeft een indicatie welke organisatievorm past bij het project en de organisatie, het is geen 'absolute waarheid'. Gebruik het niet als 'de meeste stemmen gelden', maar bediscussieer de achterliggende vragen en antwoorden en maak op basis daarvan een keuze. "Geschikt" "Niet geschikt" Aantal keer dat antwoord past bij een bepaalde organisatievorm Overzicht alle antwoorden: Aantal keer dat een antwoord niet past bij een bepaalde organisatievorm 8 8 6 6 4 4 2 2 lichte kleur is project, donkere kleur organisatie 0 0 Aansturen Opsplitsen Coördineren Verbinden in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker Aansturen Opsplitsen Coördineren 42 Verbinden De discussie door gebruik van ROP 3. Over de weging van onderwerpen onderling in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 43 ROP 1. Transparante tool 2. Input voor discussie over opdrachtgeverschap 3. Geeft richting aan de zoektocht naar invulling organisatievorm - Bewuste keuze - Onderlinge afstemming - Gelijke uitgangspunten in opdracht van Aedes Reinier van der Kuij / Leentje Volker 44 DEBAT HET ‘HOE OVERLATEN AAN DE MARKT’. • Wat levert dat op? En zijn bouwpartijen en corporaties er klaar voor? Debat met: Marleen Hermans (TU Delft) Alfred van den Bosch (de Alliantie) Joost Fijneman (Bouwend Nederland) Carel Hagemans (Onderhoud NL) #opdrachtgeverschap EINDE BEDANKT VOOR UW AANDACHT #opdrachtgeverschap
© Copyright 2024 ExpyDoc
