Algemene Beschouwingen bij de begroting voor 2015 Progressief Uitgeest P U Uitgeest een duurzame zelfstandige gemeente ! 6 november 2014 Geachte aanwezigen meneer de voorzitter, leden van de raad, In de Algemene Beschouwingen bij de begroting van 2014 stelde Progressief Uitgeest:" PU ziet een intensieve samenwerking met meerdere gemeenten als absolute noodzaak om als kleine gemeente zelfstandig te blijven. Wij zijn er van overtuigd dat met deze samenwerking nog veel te winnen is, zowel op kwalitatief alsfinancieelgebied". Naast de keuze tussen ambtelijke samenwerking of bestuurlijke fusie moest bovendien gekozen worden om dit te doen met de IJmond- of de BUCH gemeenten. Op 30 januari dit jaar is de keuze voor een intensieve samenwerking met de BUCH gemeenten gemaakt. Vanaf dat moment wordt er voortvarend gewerkt aan deze samenwerking, waarschijnlijk resulterend in een ambtelijke fusie van de BUCH gemeenten. Ook de samenwerking met de Regio Alkmaar begint zijn vruchten af te werpen. Aan het Regio Alkmaar model, waarbij innovatie en de dialoog tussen gemeenten en zorgaanbieders voorop staat, is in de zorgspecial van het VNG Magazine van 24 oktober terecht uitvoerig aandacht besteed. Dankzij de genoemde samenwerkingsverbanden gelooft PU nog altijd in een zelfstandig Uitgeest waarbij we zelf keuzes kunnen maken. Uitbreiding van gemeentelijke taken in het sociale domein en fors minder geld vanuit Den Haag voor het uitvoeren van deze taken onderstrepen de noodzaak voor deze samenwerking. Voorzitter, na de gemeenteraadsverkiezingen afgelopen maart, is een nieuw college aangetreden. Het collegewerkprogramma geeft inzicht in de ambities van het college, een planning en de inzet van menskracht en benodigde middelen. Voor Uitgeest is dit nieuw en de raad beschikt nu over een document waaraan periodiek getoetst kan gaan worden. Uitgangspunten van Progressief Uitgeest zoals zelfstandigheid, duurzaamheid, groen en sociaal beleid en het belang van de burger voorop, zijn in het werkprogramma goed verankerd. Het in stand houden van zo veel mogelijk voorzieningen heeft voor PU een hoge prioriteit. Een andere opzet en wijze vanfinancieringzijn daarbij noodzakelijk. Dat dit ook positief kan bijdragen aan gemeenschapszin van de Uitgeester bevolking blijkt uit het enthousiasme waarmee een grote groep vrijwilligers zich inzet om het zwembad de komende jaren voor Uitgeest te behouden. De sleutels zijn afgelopen maandag tijdens een hevige regenbui door de wethouder overhandigd aan voorzitter Jan Ros zodat de vrijwilligers nu aan de slag kunnen. Voorzitter, voorliggende begroting voor 2015 is sluitend en ook de huidige ramingen in de meerjarenbegroting voor de komende jaren zijn voorzichtig positief. PU kan zich dan ook in hoofdlijnen vinden in het voorgenomen beleid van het college. Onzeker blijft echter de balans tussen inkomsten en uitgaven voor de decentralisaties. Terecht stelt het College in de aanbieding van de Programmabegroting dat het onontkoombaar blijft kritisch te kijken naar deze balans. PU zal dit ook doen en positief bijdragen aan oplossingen mochten deze in de loop van 2015 noodzakelijk blijken. Progressief Uitgeest zal nu op een aantal programma's nader ingaan. Algemeen Bestuur. Uitgeest heeft gekozen voor een intensieve samenwerking met de BUCH gemeenten. PU is het van harte eens met deze keuze. Aan het tot stand brengen van een degelijke samenwerking zijn, ongeacht de keuze van de partner, kosten verbonden. Voor 2015 zijn de te verwachte kosten echter nog niet opgenomen in de kosten voor het Bestuursapparaat. Vraag: Zijn, eventueel bij benadering, deze kosten te begroten en op welke wijze zal de financiering plaatsvinden ? Verkeer, vervoer en waterstaat Onlangs kwam de ANWB met cijfers over de veiligheid van Provinciale wegen. Het aandeel dodelijke slachtoffers en ernstig gewonden op deze wegen is landelijk 25 Zo van het totaal. Helaas vormt de N203, de provinciale weg Krommenie-Limmen, hierop geen uitzondering. 0 Voorzitter, met belangstelling heeft PU kennis genomen van het plan om in 2015 een verkeerscirculatieplan voor de BUCH op te stellen. Een weg houdt immers niet op bij een gemeentegrens. Zoals bekend stelt PU reeds vele jaren het traject Uitgeest-Limmen van de N203 ter discussie. Nu een mogelijke aansluiting A8-A9 dichterbij komt pleit PU voor een integrale aanpak van de wegenstructuur in de regio. Het aanleggen van nieuwe wegen kan en moet naar onze mening gepaard gaan met het opheffen van oude wegen. PU blijft tegen het meebetalen van 700.000 euro aan eerder genoemde aansluiting, zeker als daar niet een ontlasting van verkeer door Uitgeest tegenover staat. Uitgeest wordt immers nu al zwaar belast door auto-, trein- en vliegverkeer. Vraag: Blijft het voor genoemde aansluiting bij een inspanningsverplichting of moet er een besluit tot mede financiering genomen worden en kunnen hieraan voorwaarden worden verbonden zoals bijvoorbeeld het opheffen van de N203 Uitgeest - Limmen ? Onderwijs. PU onderschrijft het nut van het opstellen van een langere termijnvisie op schoolgebouwen. Los van het argument "demografische ontwikkelingen" kan een multifunctioneel gebruik bijdragen aan het in stand houden van een aantal voorzieningen. PU denkt daarbij o.a. aan sportmogelijkheden en bibliotheekfunctie voor de jeugd. Wij zien de voorgenomen termijnvisie met belangstelling tegemoet. Cultuur en recreatie. De bibliotheek: Op 14 juni 2014 heeft de Tweede Kamer de nieuwe Bibliotheekwet aangenomen. De wet heeft als doel het bibliotheekstelsel toekomstbestendig te maken. Ook in Uitgeest is een bibliotheekvoorziening niet weg te denken.Gezien de afgesproken afbouw van de subsidie zal ook deze voorziening slechts kunnen blijven bestaan door een andere opzet en inzet van vrijwilligers. PU ziet uit naar de notitie van het college met betrekking tot het behoud van de bibliotheek. Nog beter, PU geeft het college in overweging om te komen met één beleidsnotitie "accommodaties" voor o.a. scholen, binnensporten, bibliotheek en andere voorzieningen voor jong en oud. Naar onze mening kan dit, zeker op termijn, aanzienlijke besparingen voor Uitgeest opleveren. Wij vernemen graag het standpunt van het college ten aanzien van dit voorstel. Openbaar groen: Een schone, groene leefomgeving draagt sterk bij aan een gezonde en prettige leefomgeving. De bereidheid van bewoners om deel te nemen aan het onderhoud is groot. De kwaliteit van het groen kan daardoor toenemen zonder meerkosten. PU stelt een actief beleid vanuit de gemeente voor. Wij denken daarbij aan opruimdagen, medewerking verlenen aan initiatieven vanuit de wijken, de mogelijke inzet van bureau HALT en voorlichting op scholen. Vraag: Is het college bereid op dit punt met voorstellen te komen? Toerisme: Uitgeest, een groene, recreatieve gemeente! Daar liggen de kansen voor Uitgeest. PU is daarom blij met het cultureel en toeristisch op de kaart zetten van Uitgeest. Ook het door ons reeds lang gewenste "Rondje Uitgeest" kan hieraan bijdragen. Sport: Reeds lang valt sport onder dit programmapunt. PU is echter van mening dat dit ook of misschien wel beter onder Volksgezondheid moet vallen. Sport draagt immers in hoge mate bij aan de volksgezondheid. Daarnaast heeft sport, vooral bij de jeugd, veel andere positieve kanten. Naar onze mening mogen bij discussies over de voorzieningen zoals het zwembad en sportzalen deze positieve kanten niet uit het oog worden verloren. Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. Voorzitter, een programma met aardverschuivingen in het komend jaar, zowel organisatorisch als financieel. Door de grote tijdsdruk staan overleg en besluitvorming onder druk. Voordeel is dat in BUCH- en Regio verband hard gewerkt wordt om ook voor Uitgeest alles op tijd geregeld te hebben. Er rust een zware taak op het college en de afdeling. In de raad van september j l . zijn de nodige besluiten genomen. De wethouder kreeg ruim baan om voortvarend te kunnen werken onder de toezegging dat terugkoppeling aan de raad met grote regelmaat zal plaatsvinden. Uitgangspunten daarbij zijn dat burgers die zorg nodig hebben die ook krijgen, dat zij daarvoor bij een zorgloket in Uitgeest terecht kunnen en dat de uitgaven voor sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening binnen het daarvoor beschikbare budget blijven. Voorwaar een grote uitdaging voor komend jaar. Volksgezondheid en Milieu Programma 7 heet nog altijd Volksgezondheid en Milieu. PU stelt voor deze tekst voortaan uit te breiden met Duurzaamheid. PU heeft duurzaamheid hoog in het vaandel en is blij dat in het College werkprogramma de portefeuille Duurzaamheid voor het eerst wel is opgenomen. Uitgeest loopt zeker wat duurzaamheid betreft binnen BUCH verband niet voorop. PU beschikt over een notitie duurzaamheid die wij graag in willen brengen t.b.v. het opstellen van een meerjarig milieubeleid. Eén van de voorstellen in onze notitie is een kortere verkoop- en afsteektijd voor vuurwerk. In meerdere gemeenten in Nederland is dit aan de orde. Graag ziet PU uitgezocht of dit, vooruitlopend op een landelijke regeling, op gemeentelijk niveau geregeld kan worden. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting "Nu bouwen is werken aan de leegstand van de toekomst". Voorzitter dit is geen uitspraak die Progressief Uitgeest even verzint, maar een waarschuwing die het PBL, Planbureau voor de Leefomgeving in september j l . liet horen in haar tweejaarlijkse rapportage over de woningmarkt. Om leegstand in de toekomst te voorkomen zal er slechts selectief gebouwd moeten worden. A l vele jaren en ook nu weer pleit Progressief Uitgeest voor een evenwichtig woningbestand. Met name het aandeel woningen voor starters en senioren moet daarom groeien. Het zal de doorstroming op de vastzittende woningmarkt ten goede komen. Zo laat een onderzoek uit 2013, uitgevoerd in opdracht van de ANBO, bij 122 gemeenten in Nederland een te kort van totaal 40.000 seniorenwoningen zien. De komende jaren neemt dit aantal jaarlijks met 12.000 toe. Vraag: Beschikt het college over cijfers voor Uitgeest m.b.t. woningbestand en woningbehoefte bij senioren? Voorzitter, Uitgeest beschikt slechts over beperkte ruimte binnen de rode contouren voor woningbouw. De aanvliegroutes boven Uitgeest, een eventueel opstelterrein van Prorail, en de aansluiting A8-A9 zijn van grote invloed op de leefbaarheid en de ruimtelijke ordening van Uitgeest. In hoeverre de nieuwe Omgevingswet daarin positief dan wel negatief zal uitwerken voor Uitgeest is nog onbekend. PU is dan ook benieuwd naar de uitgangspunten die het college nog dit jaar opstelt voor een nieuwe Structuurvisie tot 2030. Algemene dekkingsmiddelen Uitgaande van de septembercirculaire 2014 komt de uitkering 2015 uit het gemeentefonds fors lager uit dan was voorzien in de meerjarenraming voor 2015. Voeg daarbij een onvoldoende financiële vergoeding voor de taken die naar de gemeente komen en eventuele aanloopkosten voor de intensieve samenwerking en het zal duidelijk zijn dat de inkomstenkant zwaar drukt op een sluitende begroting. Dat dit o.a. consequenties heeft voor het voorzieningenniveau moge duidelijk zijn. Door de grote OZB verhoging, inzet van de Uitgeester bevolking, zuinig beleid en goede samenwerking met andere gemeenten kan Uitgeest de komende jaren het hoofd toch boven water houden. Opgemerkt moet worden dat dit niet een typisch Uitgeester probleem is. Bedrijfsvoering In toelichting D van dit programma worden de hogere kosten van incidentele inhuur derden in 2015 niet meer geraamd. Vraag: Hoe reëel is deze aframing voor 2015 en waar is die op gebaseerd? Voorzitter, leden van de raad, komend jaar wordt niet een van de makkelijkste jaren in de rijke Uitgeester historie. Het zal wel een jaar worden dat mede bepalend is voor de toekomst van Uitgeest. Het gemeentebestuur onder leiding van een nieuwe burgemeester, het ambtenarenapparaat, de brandweer, het grote aantal verenigingen en vooral het enorme leger aan vrijwilligers, zij allen dragen bij Uitgeest leefbaar te houden. Een zelfstandig Uitgeest waar het goed wonen, werken en recreëren is. Laten wij dit als bestuurders van Uitgeest altijd voor ogen houden. PU wil graag de eerste termijn beëindigen met dank zeggen aan de ambtenaren voor hun inzet bij de totstandkoming van voorliggende begroting.