Twin Peaks II Bedreiging of opportuniteit?

Twin Peaks II
Bedreiging of opportuniteit?
Tom Van Dyck
28 januari 2014
T: 02 551 15 51
M: 0491 340 782
E: [email protected]
Brussels • London - www.liedekerke.com
Twin Peaks II – Bedreiging of opportuniteit?
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Zijn de nieuwe regels een bedreiging of opportuniteit?
Hoe beletten dat het misgaat?
Brussels • London - www.liedekerke.com
2
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Wie wordt geïmpacteerd?
In werking?
Verzekeringsondernemingen
30 april 2014
Verzekeringstussenpersonen
30 april 2014
Tussenpersonen in bank- en
beleggingsdiensten
30 april 2014
Brussels • London - www.liedekerke.com
3
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Februari 2014
Koninklijke besluiten
Maart 2014
FSMA Circulaire
April 2014
FSMA FAQ
Mei 2014
FSMA reglement (documentenbeheer)
Augustus 2014
FSMA reglement (inducements; rapportering)
Brussels • London - www.liedekerke.com
4
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Maar wat is de houdbaarheid van dit « Belgische » kader?
Februari 2014
Op 14 januari 2014 werd immers –na jarenlange onderhandelingen–
een politiek akkoord bereikt over MiFID II en IMD II
Maart 2014
« The new regime also provides for strengthened conduct rules such
as an extended scope for the appropriateness tests and reinforced
information
April 2014 to clients. Independent advice is clearly distinguished
from non-independent advice and limitations are imposed on the
receipt of commissions (inducements). […] [T]he new framework
also
Meicovers
2014 structured deposits and amends the Insurance Mediation
Directive (IMD) to introduce some rules for insurance-based
investment products »
Augustus 2014
(Michel Barnier, 14 januari 2014)
Brussels • London - www.liedekerke.com
5
Twin Peaks II – Bedreiging of opportuniteit?
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Zijn de nieuwe regels een bedreiging of opportuniteit?
Hoe beletten dat het misgaat?
Brussels • London - www.liedekerke.com
6
Wat zijn de nieuwe regels?
Overzicht
Wat zijn de nieuwe regels?
Impact?
Loyauteitsplicht
Laag
Belangenconflicten
Hoog
Aandachtspunt; maar wellicht zonder
LAGE IMPACT
Informatie moet correct,
duidelijk en niet misleidend
zijnop de
Medium
impact
organisatie
Verplichting om passende informatie te verstrekken
Medium
Actie vereist; maar wellicht zonder
Verplichting om de
geschiktheid
te beoordelen
Hoog
MEDIUM
IMPACT
substantiële impact op de organisatie
Verplichting om de passendheid te beoordelen
« Know your product
» IMPACT
HOGE
Hoog
Actie vereist;Hoog
wellicht met
substantiële impact op de organisatie
Dossierplicht
Medium
Rapporteringsplicht
Medium
Brussels • London - www.liedekerke.com
7
Wat zijn de nieuwe regels?
Overzicht
Wat zijn de nieuwe regels?
Impact?
Loyauteitsplicht
Laag
Belangenconflicten
Hoog
Informatie moet correct, duidelijk en niet misleidend zijn
Medium
Verplichting om passende informatie te verstrekken
Medium
Verplichting om de geschiktheid te beoordelen
Hoog
Verplichting om de passendheid te beoordelen
Hoog
« Know your product »
Hoog
Dossierplicht
Medium
Rapporteringsplicht
Medium
Brussels • London - www.liedekerke.com
8
Wat zijn de nieuwe regels?
Loyauteitsplicht
Algemene « paraplu »-bepaling
Concretisering van de algemene plicht
om zorgvuldig te handelen
Makkelijk inroepbaar door misnoegde
klanten
Maar meestal stoot dit op de
bewijsproblematiek
LAGE IMPACT
« De zogenaamde MiFIDgedragsregels, die vandaag
van toepassing zijn op de
kredietinstellingen en
beleggingsondernemingen,
inclusief hun agenten, voorzien in
dat verband zowel algemene als
zeer precieze regels. De
algemene gedragsregels houden
de verplichting in om zich op
loyale, billijke en professionele
wijze in te zetten voor de belangen
van hun cliënten en om aan
cliënten enkel informatie te
verstrekken die correct,
duidelijk en niet misleidend is »
• Brengt geen echt nieuwe verplichtingen
met zich mee
Brussels • London - www.liedekerke.com
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
9
Wat zijn de nieuwe regels?
Belangenconflicten
Belangenconflicten
Hoe prescriptief zal het FSMA
reglement zijn?
Impact van MiFID II m.b.t.
« onafhankelijke adviseurs »
(ban op inducements)
FSMA inspectie 2013
« [D]e Koning [wordt] ook
gemachtigd om te voorzien in
regels ter voorkoming van
belangenconflicten die de
verzekeringsondernemingen
moeten naleven. Deze bepaling
[…] vormt een nuttige aanvulling
omdat de Mifid-regels inzake
belangenconflicten niet allemaal
voortvloeien uit de artikelen 27 tot
28bis van de wet van 2 augustus
2002 »
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
HOGE IMPACT
• Indien er een FSMA reglement komt, kan
een hoge impact verwacht worden
• Indien er geen FSMA reglement komt,
verhoogt het risico op a posteriori
toepassing
Brussels • London - www.liedekerke.com
10
Wat zijn de nieuwe regels?
Belangenconflicten
Bijzondere regels m.b.t.
«vergoeding
[D]e Koning [wordt]
ook
«
Belangrijk
is
dan
ook
dat
deze
variabele
niet
tot
belangenconflicten
gemachtigd om te voorzien in
gevolg mag hebben dat de agent er de voorkeur
aantergeeft
aan die
regels
voorkoming
van
(categorieën
te verkopendie de
belangenconflicten
FSMA
reglementvan) beleggingsproducten of diensten
verzekeringsondernemingen
waarvoor zijn vergoeding het hoogst is »
moeten naleven. Deze bepaling
[…] vormt een nuttige aanvulling
FSMA
inspectie
« […]
als er 2013
tussen de cliënt en de onderneming
relatie van
omdateen
de Mifid-regels
inzake
belangenconflicten
beleggingsadvies of vermogensbeheer bestaat,
'incentives' niet
perallemaal
voortvloeien
uit de artikelen
product of voor een zeer nauw gedefinieerde
categorie
van 27 tot
28bis van de wet van 2 augustus
producten niet aanvaardbaar zijn »
2002 »
Memorie
Toelichting,
« De FSMA is de mening toegedaan dat […] systemen
[metvan
targets
HOGE IMPACT
7 juni 2013
opgelegd per individu of kantoor] het risico op belangenconflicten
• Indien erineen
FSMA reglement
komt,
kantoenemen »
belangrijke
mate
doen
een hoge impact verwacht worden
• Indien er geen FSMA reglement komt,
verhoogt het risico op a posteriori (FSMA Inspectie, 2013)
toepassing
Brussels • London - www.liedekerke.com
11
Wat zijn de nieuwe regels?
Belangenconflicten
Bijzondere regels m.b.t.
belangenconflicten
« [D]e Koning [wordt] ook
gemachtigd om te voorzien in
regels ter voorkoming van
Bedreiging of opportuniteit?
belangenconflicten die de
FSMA reglement
verzekeringsondernemingen
moeten naleven. Deze bepaling
• Fundamentele onderscheid tussen « onafhankelijk
advies » en
[…]
vormt
een
nuttige aanvulling
FSMA
inspectie advies
2013 » (MiFID II / IMD II) : Maak zo snel mogelijk
« afhankelijk
omdat de Mifid-regelseen
inzake
belangenconflicten niet allemaal
doordachte keuze (profilering naar de klant toe)
voortvloeien uit de artikelen 27 tot
28bis van de wet van 2 augustus
• Impact op retrocessies… Transparantie lost2002
veel» op (maar niet
alles). Interessant om dit te anticiperen (of zelfs uit te spelen naar
Memorie van Toelichting,
de klanten)?
7 juni 2013
HOGE IMPACT
• Zal de MiFID I belangenconflictenregeling
worden uitgerold naar tussenpersonen – Of
gaat men verder?
Brussels • London - www.liedekerke.com
12
Wat zijn de nieuwe regels?
Kwaliteit van de informatie
Informatie moet correct, duidelijk en niet
misleidend zijn
Samenlezing met de Wet
Marktpraktijken (« kunnen misleiden »)
Geldt ook voor reclame
Verweer dat de informatie niet is
opgesteld door de tussenpersoon?
MEDIUM IMPACT
« De zogenaamde MiFIDgedragsregels, die vandaag
van toepassing zijn op de
kredietinstellingen en
beleggingsondernemingen,
inclusief hun agenten, voorzien in
dat verband zowel algemene als
zeer precieze regels. De
algemene gedragsregels houden
de verplichting in om zich op
loyale, billijke en professionele
wijze in te zetten voor de belangen
van hun cliënten en om aan
cliënten enkel informatie te
verstrekken die correct, duidelijk
en niet misleidend is »
• Eigen logo of eigen briefpapier vermijden?
• Opletten met emails
• Opletten met terminologie zoals
« kapitaalbeschermd »; « veilig »
Brussels • London - www.liedekerke.com
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
13
Wat zijn de nieuwe regels?
Passende informatie
Verplichting om passende informatie te
verstrekken
Informatie omtrent de soorten
overeenkomsten, strategieën, kosten,
risico’s enz, zodat de cliënt
« redelijkerwijze » in staat is met
kennis van zaken te beslissen
« Voor de verzekeringsondernemingen en
verzekeringstussenpersonen
bestaan weliswaar al
gedetailleerde regels aangaande
de inhoud van contracten en
aangaande bepaalde
precontractuele informatie die
aan de verzekeringnemer moet
worden verschaft […] »
Uitwerking in koninklijk besluit
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
MEDIUM IMPACT
• Moet een makelaar deze documenten zelf
opstellen?
•Betekent dit dat men nieuwe
informatiebrochures moet opstellen?
• Hoe bewijzen dat informatie is verstrekt?
Brussels • London - www.liedekerke.com
14
Wat zijn de nieuwe regels?
« Know your client »
Verplichting om de geschiktheid te
beoordelen (« suitability »)
Indien « advies » wordt verstrekt
Informatie inwinnen omtrent
(1) Kennis en ervaring (m.b.t. een
« specifieke » soort verzekering)
(2) Financiële situatie
(3) Doelstellingen
« […] [C]oncepten als suitability of
appropriateness […] zijn
daarentegen momenteel voor die
sector als dusdanig nog niet
wettelijk verankerd. De praktijk
leert echter dat beleggingsverzekeringen niet zelden als
alternatief voor fondsen worden
aangeboden, en dat strikt
financiële en verzekeringsproducten dus dezelfde
beleggingsdoelstellingen kunnen
dienen »
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
HOGE IMPACT
• Cruciaal onderscheid tussen
«geadviseerd» en «niet-geadviseerd»
• Hoe de kennis en ervaring meten?
• Probleem van « meerdere petten »?
Brussels • London - www.liedekerke.com
15
Wat zijn de nieuwe regels?
« Know your client »
Verplichting om de passendheid te
beoordelen (« appropriateness »)
Indien geen « advies » wordt verstrekt
Informatie inwinnen (enkel) omtrent
kennis en ervaring (m.b.t. een
« specifieke » soort verzekering)
« I am not convinced that applying
the appropriateness test in Article
25(2), MiFID II in a non-advised
sale of a complex product such as
an insurance PRIP, achieves an
optimal outcome for consumers,
since this test does not include
specifying the “demands and
needs” of customers as is
currently contained in Article 12(3),
IMD1, thus reducing consumer
protection »
Gabriel Bernardino, Chair of
EIOPA, 19 September 2013
HOGE IMPACT
• Zie vorige slide
Brussels • London - www.liedekerke.com
16
Wat zijn de nieuwe regels?
« Know your client »
Verplichting om de passendheid te
beoordelen (« appropriateness »)
« I am not convinced that applying
the appropriateness test in Article
25(2), MiFID II in a non-advised
sale of a complex product such as
Indien geen « advies »Bedreiging
wordt verstrekt
an insurance PRIP, achieves an
of opportuniteit?
optimal outcome for consumers,
since this test does not include
•
«
Ken
je
klant
»
kan
leiden
tot
een
beter
zicht op
totaleand
Informatie inwinnen (enkel) omtrent
specifying
the de
“demands
needs” of customers as is
portefeuille
van bestaande
klanten
kennis
en ervaring
(m.b.t. een
currently contained in Article 12(3),
« specifieke » soort verzekering)
IMD1, thus reducing consumer
• « Suitability » kan leiden tot diepere relatieprotection
van « vertrouwen
»
»
(cf. The Trusted Advisor, 2000 : « Have I earned the right to give an
Gabriel Bernardino, Chair of
answer? »)
EIOPA, 19 September 2013
HOGE IMPACT
• Zie vorige slide
Brussels • London - www.liedekerke.com
17
Wat zijn de nieuwe regels?
« Know your product »
Verplichting om de producten te
begrijpen (en te kunnen uitleggen)
Gaat verder dan « MiFID »
Dit geldt ook voor de
verantwoordelijken voor de distributie
en werknemers
HOGE IMPACT
« Daardoor is het bijvoorbeeld mogelijk
dat bij het verstrekken van beleggingsadvies weliswaar voor de cliënt
geschikte financiële instrumenten
worden aangeboden en de vereiste
documenten worden overgemaakt […] ,
maar dat de persoon die in contact staat
met de cliënt het financiële instrument
zelf onvoldoende kent en begrijpt om te
kunnen uitleggen of het gaat om
rechten van deelneming in een instelling
voor collectieve belegging dan wel om
een schuldinstrument, en wat de
voornaamste gevolgen van dat
onderscheid zijn voor de cliënt (bv. het
tegenpartijrisico bij een schuldinstrument).»
• Hoe documenteren?
• Hoe bewijzen?
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
Brussels • London - www.liedekerke.com
18
Wat zijn de nieuwe regels?
« Know your product »
Verplichting om de producten te
« Daardoor is het bijvoorbeeld mogelijk
begrijpen (en te kunnen uitleggen)
dat bij het verstrekken van beleggingsadvies weliswaar voor de cliënt
Bedreiging of opportuniteit?
geschikte financiële instrumenten
Gaat verder dan « MiFID »
worden aangeboden en de vereiste
« De vereiste productkennis heeft betrekking
opworden
de essentiële
documenten
overgemaakt […] ,
kenmerken van het product. Aspecten
al dan
maarzoals
dat dede
persoon
die inniet
contact staat
Dit geldt
ook voor de
met de cliënt
instrument
vaststaande
opbrengst, het risico op verlies
van het
de financiële
inleg maar
zelf onvoldoende kent en begrijpt om te
verantwoordelijken
vooraard
de distributie
ook de juridische
van het product
(die belangrijk kan zijn
kunnen uitleggen of het gaat om
en werknemers
voor onder meer een beoordeling van rechten
het tegenpartijrisico)
van deelneming in zijn
een instelling
voor collectieve
belegging
daarbij van belang. Omgekeerd betekent
dit niet
dat dan
de wel om
eenvan
schuldinstrument,
en wat
contactpersoon van de cliënt alle details
een prospectus
zoude
voornaamste gevolgen van dat
moeten kennen en kunnen weergeven »onderscheid zijn voor de cliënt (bv. het
tegenpartijrisico bij een schuldinstruHOGE IMPACT
Memorie van Toelichting,ment).»
7 juni 2013
• Hoe documenteren?
• Hoe bewijzen?
Memorie van Toelichting,
7 juni 2013
Brussels • London - www.liedekerke.com
19
Wat zijn de nieuwe regels?
Dossierplicht
Verplichting om per cliënt een dossier aan te leggen
Wat nu reeds verwacht wordt van een zorgvuldige tussenpersoon
Cliënt kan achteraf de documenten opvragen
… Maar: FSMA reglement in voorbereiding
MEDIUM IMPACT
• Implementatie van een procedure
• « Check the box »
Brussels • London - www.liedekerke.com
20
Wat zijn de nieuwe regels?
Adequate rapportering
Verplichting om per cliënt adequaat te rapporteren
Grotendeels de verantwoordelijkheid van de
verzekeringsonderneming of emittent
Wat is « adequaat »?
… Maar: FSMA reglement in voorbereiding
MEDIUM IMPACT
• Implementatie van een procedure
• Bewaarproblematiek
Brussels • London - www.liedekerke.com
21
Twin Peaks II – Bedreiging of opportuniteit?
(Wanneer) wordt u geïmpacteerd?
Zijn de nieuwe regels een bedreiging of opportuniteit?
Hoe beletten dat het misgaat?
Brussels • London - www.liedekerke.com
22
Hoe beletten dat het misgaat?
Drie « tikkende tijdbommen »
In werking?
Art. 30ter
9 september 2013;
30 april 2014
Mystery shopping
9 september 2013;
30 april 2014
De rechtsvordering tot collectief herstel
2014 (?)
Brussels • London - www.liedekerke.com
23
Hoe beletten dat het misgaat?
Indien aan de toepassingsvoorwaarden van art. 30ter voldaan is (…)
Misnoegde belegger dient volgend bewijs te leveren
Bewijs dat men afnemer is van financiële producten of diensten
Bewijs dat er een verrichting heeft plaatsgevonden
Bewijs dat een geviseerde inbreuk is gepleegd
Bewijs dat deze inbreuk is gepleegd door een geviseerde persoon
Bewijs dat er schade is ingevolge de verrichting
(…) dan krijgt de belegger een aanzienlijk bewijsvoordeel
Weerlegbaar vermoeden dat de financiële verrichting in kwestie
plaatsgevonden heeft als gevolg van de inbreuk
Brussels • London - www.liedekerke.com
24
Art. 30ter (6/12)
Toepassingsvoorwaarde nr.3 : De “inbreuk”
Bewijs dat een geviseerde “inbreuk” is gepleegd
"“in de meest ruime zin van
het woord, de aankoop van,
Loyauteitsplicht
de verkoop van, de
inschrijving op, de lening
Informatie moet correct, duidelijk en niet misleidend
zijn van, de
van, de uitoefening
plaatsing van, de ruil van,
Verplichting om passende informatie te verstrekken
de terugbetaling van, het
houden van, het aanbieden
Verplichting om de geschiktheid te beoordelen
of verstrekken van een
Verplichting om de passendheid te beoordelen
bepaald financieel product
of een bepaalde financiële
Verplichtingen inzake “execution-only”
dienst”“
Geviseerde inbreuken (in groen)
art. 27, §1
art. 27, §2
art. 27, §3
art. 27, §4
art. 27, §5
art. 27, §6
art. 27, §7
Dossierplicht
art. 27, §8
Rapporteringsplicht
art. 27, §2bis
Toepassing van art. 27, §2 op spaarrekeningen
MiFID
Spiegelbepalingen in lidstaten van herkomst
Brussels • London - www.liedekerke.com
Art. 30ter, §2
25
Hoe beletten dat het misgaat?
Bescherm uzelf met goede documenten
Opgesteld in duidelijke, begrijpelijke taal
Getekend
Implementeer meteen « suitability »
Bescherm uzelf nog beter met de juiste procedures
Procedures moeten eenvoudig en duidelijk zijn
Train uw werknemers om producten te begrijpen
« Bewijs, bewijs, bewijs »
Brussels • London - www.liedekerke.com
26
Hoe beletten dat het misgaat?
Wat kan Liedekerke Banking voor u betekenen?
Know-how:
Nieuwsbrieven en trainingen
Adviesverlening:
Documenten en procedures
Onderhandelingen:
Met klanten of de FSMA
Litiges:
Uw rechtszaak winnen
Brussels • London - www.liedekerke.com
Thierry Tilquin
Head Corporate & Finance
[email protected]
+32 2 551 15 47
Tom Van Dyck
Partner Banking
[email protected]
+32 2 551 15 51 (direct)
+32 491 34 07 82 (mobile)
Jan Vincent Lindemans
Partner Banking
[email protected]
+32 2 551 15 58
27