Horizontaal en verticaal alignement

17/04/2014
Ontwerp van Verkeersinfrastructuur
Horizontaal en verticaal alignement
Jan Van Den Bossche Grontmij
Antwerpen 28 april 2014
Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Horizontaal en verticaal alignement

Bronnen:
– Road safety manual PIARC
World road association
committee on road safety C13 2003
– CROW Nederland
Wegontwerp Bubeko met HWO
Handboek voor Weg Ontwerp 2012
1
17/04/2014
ALIGNEMENTEN
3

Horizontaal alignement
–
–
–
–
–

Rechtstand
Cirkelbogen
Overgangsbogen
Verkanting
bochtverbreding
Verticaal alignement
– Rechtstand
– Topbogen
– Voetbogen

Combinatie horizontaal en verticaal
Horizontaal alignement

Opeenvolging van :
– Rechtstanden, overgangsbogen, cirkelbogen

Criteria:
–
–
–
–
Verkeersveiligheid
Verkeersafwikkeling
Rijcomfort
Voertuigafmetingen
Belangrijkste parameter:
Ontwerpsnelheid = Maximum toegelaten snelheid
2
17/04/2014
Horizontaal alignement

Rechtstanden:
– Maximum lengte: 20 x V0 (omwille van afwisseling, zichtbaarheid, wegbeeld)
– Rechte stukken vervangen door zeer ruime bochten
– Lengte van rechtstand of boog beter beperken tot 500m om overschrijding van
maximum snelheid te vermijden.
– Lang recht stuk gevolgd door krappe bocht is fout (opbouw van snelheid).
– Tussen gelijkgerichte bogen beter geen rechtstand. Indien toch:
minimale lengte = 6 x V0
– In tegengestelde bochten: rechtstand met maximale tussen de clothoïden:
L < 0,08 x (A1 + A2)
Horizontaal alignement
6
Lange rechte stukken
geven aanleiding tot
verhoging van de
snelheid en
onoplettendheid van de
bestuurder.
3
17/04/2014
Horizontaal alignement

Horizontale bogen:
– Te dimensioneren:
– Straal is functie van ontwerpsnelheid V0:
– Rijcomfort
– Middelpuntvliedende kracht
– Lengte van de boog
– Wat komt voor en na
Criteria:
– bochtherkenning,
– Zicht in de bocht
– berijdbaarheid
Horizontaal alignement

Bochtherkenning:
– te vermijden fouten voor bocht:
– Lange overgangsboog gevolgd door krappe bocht
– Zichtbeperkend element vlak voor boog (bv kunstwerk)
– Zorg ervoor dat voldoende zicht is in de bocht op wat voor ligt.
4
17/04/2014
Horizontaal alignement
9
FOUT:
Geen zicht op verloop
van de bocht
Horizontaal alignement

Zicht in de bocht:
– Verloop van buitenkantstrook van belang
– Verbeteren van zicht in boog:
– Verwijderen van misleidende elementen
– Bochtverloop verduidelijken door verticale elementen
– Rammelstrook of bebakening met reflectoren
5
17/04/2014
Horizontaal alignement
11
Verbetering zicht op bocht
Horizontaal alignement
12
Verbetering zicht op bocht
6
17/04/2014
Horizontaal alignement
13
R<400m: stijging aantal
ongevallen
Verbeteren van zicht op de bocht
Horizontaal alignement

Berijdbaarheid van de bocht: dimensioneren van de bochtstraal
Verband tussen bochtstraal, snelheid, wrijving en verkanting
7
17/04/2014
Horizontaal alignement
15
Verband tussen zijdelingse wrijvingscoëfficiënt (fz of ft) en de snelheid op nat wegdek.
Horizontale bochtstralen ifv V0 en verkanting (voor zijdel.
wrijvingscoëfficiënt ft is curve 4 genomen.
8
17/04/2014
Horizontaal alignement

Berijdbaarheid van de bocht: dimensioneren van de bochtstraal
Deze minimum straal moet groter genomen worden wanneer:
– Men een vloeiender wegbeeld wil
– Wanneer horizontale bocht samenvalt met krappe verticale boog
– Omwille van de zichtlijn in de binnenbocht
Opletten voor zijaansluiting in bocht
Horizontaal alignement

Opeenvolging van horizontale bogen en rechtstanden

De toegelaten snelheid tussen boog en rechtstand mag niet meer
verschillen dan

1-0,8 : veilig
 0,8 - 0,6: redelijk veilig
 0,6- 0,4 : gevaarlijk
9
17/04/2014
Horizontaal alignement

Opeenvolging van horizontale bogen

De toegelaten verschillen in stralen:
Horizontaal alignement
10
17/04/2014
Horizontaal alignement
 Overgangsboog Clothoïde: kromming neemt lineair toe met de lengte
Functie:




Geleidelijke stuurverdraaiing
Vermijden van knikken
Ruimte voor de verkantingsovergang
Verwezenlijken van bochtverbreding indien nodig
Horizontaal alignement
Overgangsboog Clothoïde:
11
17/04/2014
Horizontaal alignement


Eisen aan parameter A:
Zicht:
– > 1/3 Rh : om richtingsverandering duidelijk aan te geven
– < Rh :
om deel van boog in gezichtsveld te hebben

Comfort:
– Wijziging van middelpuntvliedend kracht mag niet te snel gebeuren
snelheid
km/h minimale A
100
207
80
117
70
96
60
76
50
60
Horizontaal alignement
Clothoïde toepassen als:
snelheid
km/h
100
90
80
70
50
straal
kleiner
dan
2500 m
2000 m
1400 m
800 m
300 m
Clothoïde eventueel aanpassen om verkantingsovergang binnen clothoïde te houden
12
17/04/2014
Horizontaal alignement

Verkanting:
– Maximaal 5%
– Buitenrand laten stijgen
– Maximaal stijgpercentage (bepaalt lengte van overgang):
3% bij 50 km/h, 1,75% bij 100 km/h
– Minimum boogstralen ifv snelheid en verkanting:
Minimum straal R
snelheid
km/h
100
80
70
60
50
+2,0%
+2,5%
+5,0%
550
305
220
150
100
535
300
215
147
97
455
260
190
130
86
Horizontaal alignement
bochtverbreding
13
17/04/2014
Horizontaal alignement

Bochtverbreding:
Achterwielen beschrijven baan die meer naar binnen ligt.
Normgevend voertuig trekker met oplegger
Bochtverbreding realiseren in overgangsboog aan de binnenzijde van rijstrook
Diverse programma’s beschikbaar om sleep te simuleren.
Horizontaal alignement
Controle stopzicht in horizontale boog
14
17/04/2014
Verticaal alignement
29


Bestaat uit holle en bolle cirkelbogen
Rechtstanden
boogstralen
hellingspercentage
Verticaal alignement
30

Maximale hellingspercentages
15
17/04/2014
Verticaal alignement
31

Maximale hellingspercentages fietspad
Verticaal alignement
32

Invloed op de snelheid van
vrachtwagens:
Als snelheidsverschil > 20km/h
best een kruipstrook voorzien
(of inhaalstrook).
16
17/04/2014
Verticaal alignement
33
 Verticale topboog
Bij geringe hoogteverschillen rechtstreeks aansluiten op holle voetboog.
Maatgevend: zichtafstand
Rv
Lz
h0
hh
= minimale boogstraal
= (maatgevende) zichtafstand
= ooghoogte bestuurder (1,1m)
= hoogte van object 0 m of 0,2 m of 0,5 m
Verticaal alignement
34
Stopzicht in
verschillende landen
17
17/04/2014
Zichtafstand
35
remafstand
Lrem
Verticaal alignement
36

vertikale
Straal verticale topboog
in functie van snelheid ,
hoogte object
18
17/04/2014
Verticaal alignement
37

Verticale holle voetboog
Rijcomfort is maatgevend: verticale versnelling beperken tot 1m/s²
Om indruk van tegenbogen of knikken tegen te gaan moet
Rvoet > 2 x Rtop
Verticaal alignement
38

Ingeval van kunstwerk
19
17/04/2014
Combinatie horizontaal verticaal
39

Fout: scherpe horizontale bocht na daling in vertikaal alignement
Combinatie horizontaal verticaal
40

FOUT: verticale topboog + horizontale boog: geen zicht op de bocht
20
17/04/2014
Combinatie horizontaal verticaal
41

Effect van combinatie horizontale boog met holle en bolle verticale boog
Alignementen
42
Voor vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met:
Jan Van Den Bossche
T +32 15451300
E [email protected]
21

Download Report