Jaap Lodewijks ND interview

portret
zaterdag 22 november 2014
.
Jaap Lodewijks
Jaap Lodewijks wil dienstbaar zijn. Ook als het
hemzelf niet uitkomt. En in situaties waarin niets
meer helpt. Hij schreef er een roman over.
Peter Bergwerff beeld W ilma Breunissen
!ANGESPROKEN
*AAP,ODEWIJKSSLUITBINNENKORTEENMEERDANGEMIDDELDE
CARRIÂREINDEJOURNALISTIEKAF*ARENLANGBEKLEEDDEHIJLEIDINGGE
VENDEPOSITIESBIJLOKALEDAGBLADEN
-AAROPSTATUSENLUXEKUNJEHEMNIETBETRAPPEN)KSPREEKHEM
INZIJNDOORSNEEHUISKAMERINEENDOORSNEEDOORZONWONINGINEEN
DOORSNEE!MERSFOORTSEBUITENWIJK-ISSCHIENHEEFTDIEKEUZEIETS
TEMAKENMETZIJNBEWONDERINGVOOR&RANCISCUSVAN!SSISIDIE
TALLOZENHEEFTGEÉNSPIREERDDOORZIJNONGEKUNSTELDEEENVOUD
-AARTEGELIJKIS,ODEWIJKSJOURNALISTGENOEGOMDISTANTIETE
BEWARENENZIJNRELATIEMETDEROOMSKATHOLIEKEHEILIGETERELATI
VERENl(IJISNIETZOIETSALSMIJNDINGETJEm
:IJNONTMOETINGMETDE&RANCISCAANSETRADITIEINEEN6ELPSKLOOS
TERGAFZIJNLEVENWELEENFUNDAMENTELEWENDING$ELIEFDEVOOR
HETKWETSBAREENDIENSTBAARHEIDDIEHIJDAARONTMOETTEPROBEERT
HIJSINDSDIENMETANDERENTEDELENONDERANDEREINLEIDERSCHAPS
TRAININGEN%NHIJGEEFTERSTEMAANINZIJNBOEKEN:OALSIN!DEM
EENROMANOVERDERELATIEVANEENVADERENEENPSYCHISCHZIEKE
ZOON,ODEWIJKSENZIJNVROUWKENNENDEWERKELIJKHEIDVANPSY
CHISCHGEKWETSTEMENSENVANNABIJ
l)KBENGEBORENIN&RIESLAND-IJNVADERWASBELASTINGAMBTENAAR
MIJNMOEDERHUISVROUW(OEWELZEACHTERlGODSDIENSTmALTIJDWEL
HETVAKJElHERVORMDmAANKRUISTENDEDENZEERNIETSMEERAAN
-IJNMOEDERIDENTIFICEERDEDEKERKVANUITHAARVERLEDENINEEN
'RONINGSDORPMETMACHTENCORRUPTIE4OCHSTUURDENZEMEWEL
NAARDEZONDAGSSCHOOLWANTZEVONDENDATMIJNZUSENIKVANZO
VEELMOGELIJKASPECTENVANHETLEVENMOESTENKENNISNEMEN)K
VONDDE"IJBELVERHALENDIEDAARVERTELDWERDENMOOI$ATVERHA
LENDEVOORALINDEEVANGELIÅNSPREEKTMENOGSTEEDSAAN6EEL
MEERDANDEDOGMAmSDIEERUITGEDESTILLEERDZIJN
-IJNOUDERSWARENSOCIAALDEMOCRATENINHARTENNIERENMAAR
NIETVANDEACTIVISTISCHESOORT:ELFHEBIKNAMIJNMIDDELBARE
SCHOOLWELZOmNACTIEPERIODEGEKENDIKWASBOOSOVERHET
ONRECHTINDESAMENLEVINGENGINGDATACTIEFTELIJF!ANVANKELIJK
HADIKJOURNALISTWILLENWORDENENOPDEMIDDELBARESCHOOL
KLUSTEIKALBIJALSSPORTVERSLAGGEVER-AARTOENINDE
/LYMPISCHE3PELENIN-ÖNCHENNADEDODELIJKEAANSLAGDOOR
0ALESTIJNENOPDE)SRAÅLISCHEPLOEGGEWOONDOORGINGENBENIK
DAARMEEGESTOPT!LSDITSPORTWASHOEFDEIKDAARNIETSMEERMEE
TEMAKENHEBBEN)KWILDEZELFWERKENAANMAATSCHAPPELIJKEVER
ANDERINGENNIETLANGERALSJOURNALISTAANDEKANTSTAAN$AAROM
GINGIKNAARDESOCIALEACADEMIE)NDIETIJDWASIKLIDVANDE30
.IETZOLANGWANTHETINTERNEKLIMAATVONDIKTEBENAUWENDAL
BENIKZOWELMETHEELVEELMENSENENHUNPROBLEMENINCONTACT
GEKOMEN
.AMIJNOPLEIDINGHEBIKEENPOOSJEGEWERKTMETJONGERENEN
PSYCHIATRISCHEPATIÅNTEN-AARDEJOURNALISTIEKBLEEFTREKKEN
4OENIKAANDESLAGKONBIJDE'OOIEN%EMLANDERIN(ILVERSUM
ALSLOKAALVERSLAGGEVERHEBIKDATGEDAAN)KHADONDERANDERE
"UNSCHOTEN3PAKENBURGINMIJNPAKKETENDAARHEBIKVEELGOEDE
GESPREKKENGEVOERDDIEMENSENLÃÃFDENHUNGELOOF6ERBINDING
ZOEKENMETMENSENHEBIKALTIJDERGBELANGRIJKGEVONDENINMIJN
JOURNALISTIEKEWERK)KWASBESTEENBIJTERTJEENIKKONOOKSNOEI
HARDZIJNMAARWELPROBEERDEIKALTIJDCONTACTTEHOUDENMETDE
MENSACHTERDEFUNCTIONARISMETWIEIKTEMAKENKREEG)NMIJN
LATEREPERIODEALSHOOFDREDACTEURVANDE!MERSFOORTSE#OURANTq
DEKRANTHADINDIEDAGENEENENORMEZUURGRAADqHEBIKOOK
STEEDSGEPROBEERDDEVERBINDINGTEZOEKENMETDEMÃNSEN
*OURNALISTENHEBBENEENENORMVERANTWOORDELIJKETAAKZEKERIN
EENLOKALEGEMEENSCHAP/VER:UID!FRIKAOF#HINAKUNJEGEMAK
KELIJKEENVLAMMENDSTUKJESCHRIJVENMAARDATHEEFTNATUURLIJK
GEENENKELEIMPACT3CHRIJVENOVERMENSENOFDINGENINJEEIGEN
STADOFDORPISWELWATANDERS$ELOKALEJOURNALISTIEKISINVERGE
LIJKINGMETVROEGERENORMUITGEKLEEDMAARIKVINDHAARNOG
STEEDSZEERESSENTIEELDAARBEGINTHET$E.EW9ORK4IMESENDE
7ASHINGTON0OSTZIJNPERSLOTOOKPLAATSELIJKEKRANTEN
(OEONZEKERDETOEKOMSTVANDEDAGBLADENOOKISJOURNALISTIEKBLIJFT
EENBELANGRIJKVAKMISSTANDENMOETENBESCHREVENBLIJVENWORDEN
ENERMOETTEGENSPELGEBODENWORDENAANONRECHTINDESAMENLE
VINGVOORALTENBEHOEVEVANMENSENDIEGEENSTEMHEBBENm
‘Wat kom je hier eigenlijk doen?’
l-IJNVROUW%LSKOMTUIT,IMBURGENISVANROOMSKATHOLIEKEN
HUIZE"IJHAARTHUISDEDENZEERWEINIGAANMAARHETGELOOFISBIJ
HAARWELBLIJVENSLUIMEREN/PEENGEGEVENMOMENTISZIJWEEK
ENDENGAANVOLGENOVER&RANCISCUSVAN!SSISIINHETKLOOSTERVAN
DEKAPUCIJNENDATISEENFRANCISCAANSEORDEIN6ELP:IJDACHT
DATDITOOKWELEENSIETSVOORMIJZOUKUNNENZIJNENZEHEEFTME
ERTOENMETEENLISTNAARTOEGELOKTOFIKHAAREVENMETDEAUTO
WILDEKOMENOPHALEN
4OENIKBIJHETKLOOSTERAANKWAMWERDDEDEUROPENGEDAANDOOR
EENBROEDERMETWIEHETDIRECTKLIKTE$ATVOELDEALSTHUISKOMEN
)KBENERTOENVAKERNAARTOEGEGAANENTIJDENSEENVANDEVIERIN
GENWERDIKERGGERAAKTDOOREENBROEDERDIEBADl(EERWILTUBIJ
*AAPZIJNHOEHIJ5OOKNOEMTm$ATGAFMIJEENONTZETTENDE
RUIMTE
%ENPOOSJELATERZATIKOPDEMEDITATIEZOLDERTEGENOVEREEN
AFBEELDINGVANHETKRUISVAN3AN$AMIANOHETKRUISWAAR
&RANCISCUSVAN!SSISIDEGEKRUISIGDETEGENHEMHOORDEZEGGEN
l(ERSTELMIJNKERKm)KZATEREENBEETJEVOORMEUITTESTARENTOEN
IKPLOTSELINGOOKEENSTEMHOORDE$IEVROEGl7ATKOMJIJHIER
EIGENLIJKDOENm'EENOPROEPTOTGELOOFDUSOFZOMAAREENDOOD
GEWONEOPENVRAAG(ETKLONKALSl7ATWILJENOUEIGENLIJKm)K
ERVOERDATALSEENGODDELIJKESTEMENINEENOPWELLINGLIEPIK
TOENDIRECTNAARBROEDER3AVIOENZEIIKl)KWILGEDOOPTWORDEN
HIERENDOORJOU%NALSDATNIETKANDANDOEIKHETNIETm
)KVERTELDITNUZOLOSJESMAARHETWASVOORMIJIETSHEELMOEI
LIJKSVOORALOMDATSPIRITUALITEITENHAPPINESSENDATSOORTDINGEN
l(ETGELOOFISMIJLETTERLIJK
OVERKOMENm
ZOONTZETTENDlINmZIJN)KHADDAARWEINIGMEE"OVENDIENSTELDE
IKMEZELFALSGOEDJOURNALISTNATUURLIJKDIRECTDEKRITISCHEVRAAG
WAAROMIKWÃLZOmNINGEVINGKREEGENMIJNBUURMANNIET4OCH
STONDHETVOORMIJVANHETBEGINAFAANVASTDATIKHETMENIET
VERBEELDHADMAARDATHETGINGOMEENWERKELIJKHEIDIETSDAT
VANBUITENBIJMIJBINNENKWAM(ETBIJZONDEREWASVOORMIJ
VOORALHETVOLSTREKTONTREGELENDEVANDIEVRAAG)KZATERHELE
MAALNIETOPTEWACHTENENINEENSWASHETERWHAMÚ$ATIK
DIRECTDAARNAZONDERENIGEAARZELINGNAARBROEDER3AVIOTOEGING
WASVOORMIJOOKATYPISCH.ORMAALGESPROKENZOUIKEERSTUIT
VOERIGHEBBENNAGEDACHTENHETMET%LSHEBBENBESPROKEN
0ASLATERZAGIKDEPARALLELMETDEGODSERVARINGVAN&RANCISCUS
$AARWASOOKEENSTEMENHIJGINGOOKMETEENAANHETWERK)K
VOELDEEENHEELSTERKEVERWANTSCHAP
(ETGELOOFISMIJDUSLETTERLIJKOVERKOMENm
Er is nog nooit iemand teruggekomen
l)KBENMEEREEN*EZUSMENSDANEEN'ODMENS$EFIGUURVAN
*EZUS#HRISTUSISMIJNANKER'ODKANIKNIETALSPERSOONZIENDAT
ISTEGROOTVOORMIJ'ODISHETWONDERDEDINGENDIEMIJZIJN
OVERKOMEN$ATIKGELOVIGBENGEWORDENDATVINDIK'OD)KPRO
BEERHETGODDELIJKEOOKTEZIENINANDEREMENSENENIKHOOPDAT
ZEDATOOKINMIJZIEN'ELOVENISVOORMIJLIEFDEENVERWONDE
RINGWERKENAANDELIEFDEOOKENTELKENSWEERKIEZENVOORHET
GOEDE(ETISDEWEGOMUITDEVERHARDINGTEKOMEN7ANTOOKIK
DWAALSTEEDSWEERAFDOORMIJNEGOENMIJNAMBITIE
*EZUSISDAARINMIJNHOUVAST(IJISMEERDANEENVOORBEELD
&RANCISCUSISVOORMIJEENVOORBEELDENZOZIJNERMEERMENSEN
AANWIEIKMESPIEGEL-AAR*EZUSISMEER(IJTREKTAANMIJ
(ETVERHAALVAN*EZUSGAATDOORINDELIEFDEENHETLIEFDEVOLHAN
DELENVANMENSENINDEGESCHIEDENISENOOKVANDAAG&RANCISCUS
ISEENVANDIEMENSEN
'ELOVENISVOORMIJDANOOKMEEREENLEVENSWIJZEDANEENHEILS
VERWACHTING/FEREENHIERNAMAALSISWEETIKNIET$ATISTE
MOEILIJKERISNOGNOOITIEMANDTERUGGEKOMENDIEERGEWEESTIS
)KZIEWELHOEHETGAAT
)KBEGRIJPWELDATDEIDEEVANEENHIERNAMAALSMENSENKAN
TROOSTEN$ATVERLANGENNAARTROOSTHEBIKOOKVOORALALSIKBID
-AARHETGAATDANALTIJDOMTROOSTINDITLEVENHIERENNU$IE
ZELFTROOSTHEBJENODIGOMTEKUNNENDRAGENWATJEMOETDRAGEN
,AATIKZOZEGGEN'ODHEEFTDEMENSENHIEROP»»RDENODIGNIET
INDEHEMEL(IJHEEFTZEHIERNODIGOMHIERZIJNWERKTEDOENEN
NIETOMLATERBIJHEMTEZIJNOFZOm
Franciscus kúste de melaatse
l&RANCISCUSVAN!SSISIISVOORMIJINZIJNDIENSTBAARHEIDONBAAT
ZUCHTIGHEIDENLIEFDEVOORHETKWETSBAREEENBELANGRIJKVOOR
BEELD)KVINDDATWEVEELVANHEMKUNNENLERENOOKALSHETGAAT
OMLEIDINGGEVEN)KHEBDATZELFINMIJNFUNCTIEALSHOOFDREDAC
TEURPROBERENTOETEPASSENINDERELATIEMETDECOLLEGAmSMAAR
ZEKEROOKINDIEMETDELEZERS)KHEBEROOKEENBOEKOVER
GESCHREVENENIKGEEFCURSUSSEN
-AARIKDWEEPNIETMETHEM(IJISNIETMIJNDINGETJE%RZIJN
MEERMENSENDIEMIJFASCINERENENINSPIREREN!LLEEN&RANCISCUS
ISVOORMIJEENTESMALSPOOR$AARBENIKOOKTEVEELEENVRIJDEN
KERVOOR"OVENDIENHEILIGENMOETJEBEWONDERENNIETNADOEN
&RANCISCUSZELFWILDEOOKNIETDATMENSENHEMNADEDEN
&RANCISCUSWILDEDEKERKVERNIEUWENMAARHIJLIEPNIETMETEEN
SPANDOEKl7EGMETDEKERKmDOOR2OME(IJZOCHTNIETHETCON
FLICTMAARKWAMSTEEDSWEERUITZIJNEIGENCOMFORTZONEOM
ANDERENTEONTMOETENENDIENSTBAARTEZIJN)KWILHEMDAARIN
GRAAGVOLGENMAARERVAARDATWELALSEENLASTIGEOPDRACHT
&RANCISCUSWASZEERRADICAAL)NDATEXTREMEVOLGIKHEMNIET
$IENSTBAARZIJNWILLENVEELMENSENVANDAAGOVERIGENSWEL
)NTERVIEWDEGEMIDDELDELEIDINGGEVENDEENHIJZALZEGGENDATHIJ
EENDIENENDLEIDERWILZIJN-AARINHETEVANGELIEGAATHETEROM
ÍÍKENJUISTDIENSTBAARTEZIJNOPDEMOMENTENDATHETJENIET
UITKOMT/FWANNEERJEIETSMOETDOENWATJEEIGENLIJKNIETKUNT
$ATHEBIKPROBERENTEBESCHRIJVENINMIJNNIEUWEBOEK!DEM
(ETGAATOVEREENVADERDIEZIJNPSYCHISCHZIEKEZOONMOETVER
ZORGENDIENAJARENVANOPNAMESINEENKALEFLATZONDERVLOERBE
DEKKINGWOONT:OmNKWETSBAARMENSVERZORGENDAARZITJENIET
OPTEWACHTEN%NDESAMENLEVINGVINDTDATZOmNJONGENZICHZELF
BEHOORTTEREDDEN
!DEMISNIETAUTOBIOGRAFISCHMAARERLIGTWELEENPERSOONLIJKE
LAAGONDER-IJNEIGENZOONWOONTINEENPSYCHIATRISCHEKLINIEK
%NMIJNVROUWENIKHEBBENVEELPSYCHISCHKWETSBAREMENSEN
ONTMOET:IJVORMENEENBELANGRIJKLEVENSTHEMAVOORMIJ7IJ
KENNENZE:EBEÉNVLOEDENMIJINHOEIKTEGENDEWERELDAANKIJK
TEGENHETNIEUWSTEGENETHIEK
7IJLEVENVAAKMETEENBEELDVANMENSENDIEAFWIJKEN:OHEB
BENWEEENBEELDVANlDEmJUNKlDEm!$($mERlDEmPSYCHIATRISCH
PATIÅNTZOALSMENSENINDETIJDVAN&RANCISCUSEENBEELDHADDEN
BIJlDEmMELAATSE-AAR&RANCISCUSKÔSTEDIEMELAATSEN(IJZAGDE
MENSACHTERDEZIEKTEENWILDEDIEMENSDIENEN:ELFSALSDIEUIT
BEHANDELDWASENNIETSMEERHIELP
$ATBETEKENTOVERGAVE$ATISWATANDERSDANlKUNNENLOSLATENm
WATJEVANDAAGZOVEELHOORT,OSLATENISTENDIEPSTEEENLELIJKE
TERM*EKUNTEENKINDDATONTSPOORTNIETLOSLATENNETZOMINALS
JEKANKERKUNTLOSLATEN-AAROVERGAVEISDATJEJEKLEINHEID
BESEFTENDATJEERBENTOOKALSJENIETSMEERKUNT$ATJEER
GEWOONBENTVOORDEANDER/VERGAVEISEENRELATIEm◆
journalist en romanschrijver
Jaap Lodewijks werd 12 november 1952 geboren in Warga,
Friesland, in een sociaal-democratisch middenstandsgezin. Hij volgde de opleiding cultureel werk aan een sociale
academie in Amersfoort en was daarna enkele jaren
werkzaam in psychiatrie en welzijnswerk.
In 1980 stapte hij over naar de journalistiek en werd verslaggever bij de Gooi- en Eemlander in Hilversum. Hij
klom er op tot adjunct-hoofdredacteur. In 1999 werd
Lodewijks hoofdredacteur van de Amersfoortse Courant.
Toen die vier jaar later als zelfstandige titel werd opgeheven, werd hij ombudsman van het Utrechts Nieuwsblad.
Op dit moment is hij adjunct-hoofdredacteur bij de regionale dagbladengroep De Stentor. Volgende maand neemt
hij afscheid.
Lodewijks is afkomstig uit een areligieus milieu, maar
kreeg tijdens een retraite in een klooster een godservaring, waarna hij zich liet dopen.
In 2011 schreef hij Als het wassen van andermans voeten.
Franciscus ontmoeten in leiding geven en werk. Dat boek
beleefde vijf drukken en werd in 2013 heruitgegeven
onder de titel Franciscaans leiderschap. Lodewijks verzorgt ook trainingen in leiderschap volgens franciscaanse
uitgangspunten.
Onlangs verscheen van zijn hand de roman Adem, over de
band van een vader met zijn psychisch zieke zoon.
Jaap Lodewijks is rooms-katholiek, is getrouwd met Els en
heeft twee kinderen.