“MOOIE MO(NU)MENTEN DEEL JE”

HERITA | JAARVERSLAG 2013
“MOOIE
MO(NU)MENTEN
DEEL JE”
Eveline (66 jaar) & Lynn (36 jaar)
in het Kasteel Beauvoorde in Veurne
INHOUD
00
p 4
VOORWOORD
01
p 5
INLEIDING
02
p 7
AFDELINGSNIEUWS
1 Marketing & Communicatie
2 Beheer
3 Netwerk
03
p 16
SOCIAAL - ECONOMISCH
VERSLAG
1 Omzet
2 Personeel
06
p 32
BEZOEKERS
04
p 21
LOSSE MEDEWERKERS
05
p 24
LEDEN
1 Vrijwilligers
2 Jobstudenten
1 Gezinsleden
2 Erfgoedzorgers
3 Dienstverlening
07
08
p 38
HERITA IN DE PERS
p 47
EVENEMENTEN
1 Activiteitenkalender
09
10
11
12
13
14
p 53
OPEN MONUMENTENDAG
VLAANDEREN
p 63
GOED BESTUUR
p 57
ORGANISATIEONTWIKKELING
p 64
BLIK VOORUIT
1 Netwerk Open Monumenten
2 Herita sensibiliseert
3 Laboprojecten
p 61
ORGANOGRAM
COLOFON
p 67
00VOORWOORD
Herita is volop in beweging. Nadat we in 2012 de basis
hebben gelegd voor de nieuwe erfgoedorganisatie, door
de fusie van Erfgoed Vlaanderen, Forum voor Erfgoedverenigingen en Open Monumentendag Vlaanderen,
werd 2013 het jaar waarin we de grote lijnen uitzetten.
Zoals dat bij een fusie gaat, hebben we tijd en overleg
nodig gehad om elkaar te vinden. Met het vastleggen
van een gezamenlijke missie, visie en strategie zijn de
krijtlijnen nu duidelijk voor een mooie toekomst. Daaruit
is intussen ook een stevige marketingstrategie gegroeid.
Onze bijna 40 medewerkers smeedden die strategie tot
concrete actieplannen en zijn er enthousiast mee aan de
slag gegaan.
Ons enthousiasme gaat niet onopgemerkt voorbij. Onze
nieuwsbrief bereikt intussen meer dan 7000 erfgoedliefhebbers. Door ledenacties, evenementen voor families op
onze erfgoedsites, een groeiende kern van vrijwilligers,
uitwisseling en kennisdeling met de vele erfgoedorganisaties in Vlaanderen, bouwen wij aan een stevig middenveld voor onroerend erfgoed.
Met Open Monumentendag organiseren we binnen de
Europese context een heus feest voor een half miljoen
bezoekers. Na 25 jaar getuigt deze dag meer dan ooit van
het grote draagvlak voor erfgoed bij de Vlamingen. De
tweede zondag van september blijft een vaste afspraak
op de publieke kalender.
Om dat alles in goede banen te leiden heeft Herita intussen stevig gesleuteld aan een efficiëntere interne
organisatie. We hebben afscheid genomen van enkele
personeelsleden, en nieuwe enthousiaste mensen verwelkomd.
Wanneer we achterom kijken zien we pas echt het indrukwekkende resultaat van een jaar hard werken en opbouwen. Er is nog werk en tijd nodig om van Herita de Vlaamse National Trust te maken, maar de basis is zeker gelegd.
Als algemeen directeur van Herita dank ik van harte al wie
samen met ons bijgedragen heeft aan het opbouwen van
een stevige organisatie met een mooie toekomst, in het
bijzonder de voorzitter van de raad van bestuur Jan van
den Nieuwenhuijzen.
Samen met u kijken wij vol vertrouwen de toekomst tegemoet.
Kristl Strubbe
HERITA JAARVERSLAG 2013
4
01INLEIDING
Herita is een Vlaamse non-profitorganisatie voor onroerend erfgoed die meer mensen fan wil maken van historisch waardevolle plekken. In september 2012 ontstond
onze organisatie uit de samensmelting van drie organisaties: Erfgoed Vlaanderen, Forum voor Erfgoedverenigingen en Open Monumentendag.
“ONZE MISSIE:
MÉÉR MENSEN FAN MAKEN
VAN HISTORISCH
WAARDEVOLLE
PLEKKEN EN DE PASSIE
DOORGEVEN”
HERITA JAARVERSLAG 2013
5
Herita neemt drie taken op zich:
In volle evolutie
1. Als netwerkorganisatie slaan we de brug tussen
erfgoedlocaties, publiek en erfgoedzorgers. We betrekken ook zoveel mogelijk andere maatschappelijke domeinen zoals natuur, cultuur en toerisme.
In 2013 was onze organisatie in volle evolutie. In dit jaarverslag leest u wat Herita in dat overgangsjaar gerealiseerd heeft.
2. Met onze publieksgerichte werking stimuleren we
de betrokkenheid bij erfgoed. We willen mensen
bewustmaken van monumenten, landschappen,
archeologie en varend erfgoed in hun omgeving.
Vervolgens willen we hen door middel van actieve
promotie en wervende communicatie inspireren om
dat erfgoed te ontdekken.
3. Mensen en organisaties die zich inzetten voor publieksgerichte erfgoedzorg ondersteunt Herita als
dienstverlener en spreekbuis. Daartoe zet Herita
zich in voor een ‘netwerk Open Monumenten’.
HERITA JAARVERSLAG 2013
6
02AFDELINGSNIEUWS
“IN 2013 LAG DE
NADRUK OP HET
SCHRIJVEN VAN
EEN GEZAMENLIJK
VERHAAL”
In september 2012 gingen drie organisaties op in Herita.
Elke organisatie droeg bij met haar historiek én engagementen. Onder de koepel van Herita werd de diverse inbreng gebundeld in een nieuwe organisatie. Zo stond het
voormalige coördinatiecentrum Open Monumentendag
opnieuw in voor het gelijknamige evenement. Erfgoed
Vlaanderen bracht dan weer dertien erfgoedlocaties
mee, waarvan zes met een actieve publiekswerking, en
een ledenbeweging van particulieren. Het Forum voor
Erfgoedverenigingen bracht eveneens leden aan, maar
dan in de vorm van organisaties uit de erfgoedsector die
rekenden op advies en ondersteuning. In 2013 lag de nadruk op het nakomen van de eerdere engagementen en
het schrijven van een gezamenlijk verhaal.
HERITA JAARVERSLAG 2013
7
1 MARKETING & COMMUNICATIE
Basiscommunicatie
Aandacht voor families
In 2013 voerde het Team Communicatie een coherente
huisstijl door op publieksgerichte communicatie zoals
infoborden, folders, websites, vlaggen, banners, … De
website herita.be werd uitgebreid en bijgeschaafd. We
lanceerden maandelijkse nieuwsbrieven voor zowel particulieren als organisaties. Herita zette haar eerste stapje
op Facebook en pakte uit met het Herita-magazine. Dat
jaarlijks ledenmagazine focust op mensen en monumenten.
Herita zet resoluut in op families met jonge kinderen. Uit
overleg over hoe we het aanbod voor die doelgroep kunnen versterken groeide de Zomeractie van Vlieg. Aan dat
eerste collectief gezinsproject namen vier Herita-sites
deel.
Nadat de grootste uitdagingen van de fusie achter de rug
waren, startte Herita eind 2013 met haar externe communicatie. We legden een mailinglijst voor geïnteresseerde
belanghebbenden aan. In de pers werd algemeen directeur Kristl Strubbe sterk uitgespeeld.
Communicatie voor collega’s
De afdeling marketing en communicatie leverde tevens
ondersteuning en advies voor communicatieprojecten en
evenementen van collega’s, zoals de initiatieven van het
Erfgoedpunt.
Ledenwerving
Erfgoed Vlaanderen bracht het idee van een ledenbeweging met erfgoedliefhebbers aan. Een eerste prioriteit bestond erin elk lid te overtuigen om over te stappen naar
de nieuwe organisatie. Sommigen van die bestaande leden haakten af, maar door de aangroei van nieuwe leden
was dit verlies tegen eind 2013 bijgebeend.
Vooraleer over te gaan tot actieve werving, leverde Herita
in 2013 inspanningen voor het versterken en diversifiëren
van het aanbod voor de leden, opdat nieuwe leden ook in
de toekomst lid zouden willen blijven. Daartoe werd de
sterke focus op de eigen Herita-locaties verruimd naar
initiatieven van partners.
Open Monumentendag
In 2013 vond de 25e Open Monumentendag (OMD) plaats,
met als thema ‘het beste van Open Monumentendag’. De
feestelijke editie verzamelde toppers uit eerdere edities.
Voor jongeren werden in de marge van Open Monumentendag twee projecten georganiseerd.
• Nationale Bank in Antwerpen,
Open Monumentendag 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
8
2BEHEER
Herita beheerde 13 erfgoedsites in 2013. Dit zijn ze op een rijtje:
Abdijsite Herkenrode
Den Wolsack en de Hofkamer
HASSELT
ANTWERPEN
Fort Napoleon en Oosteroever - landschap
Kapel Onze-Lieve-Vrouw Kinkenberg
OOSTENDE
VOEREN
Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Steenbergen
Kasteel Beauvoorde
OUD-HEVERLEE
VEURNE
Kasteel van Horst
Molen van Hoeke
HOLSBEEK
DAMME
HERITA JAARVERSLAG 2013
9
Paleis op de Meir
Paviljoen De Notelaer
ANTWERPEN
BORNEM
Sint-Annakapel
Sint-Donatustoren
VOEREN
LEUVEN
Tramsite Schepdaal
DILBEEK
HERITA JAARVERSLAG 2013
10
Restauratie
De restauratie van erfgoed vraagt een grondige en tijdrovende aanpak. Daarom spitste Herita zich in 2013 toe op
drie sites, met name het kasteel van Horst, de Sint-Annakapel en de Abdijsite van Herkenrode.
De restauratiecampagne op het kasteel van Horst omvatte de opstart van de bouwkundige afwerking en de technieken van de linkervleugel. Die werkzaamheden sloten
aan op de ruwbouwrestauratie. Het einde van de huidige restauratiefase is voorzien midden 2015. Dan zullen
de middeleeuwse ridderzaal en de aansluitende ruimtes
functioneel bruikbaar zijn voor diverse publieksgerichte
evenementen en activiteiten.
Begin 2013 legden vaklui de laatste hand aan het stucwerkinterieur van de Sint-Annakapel in Voeren. Op 25 mei
vond de feestelijke opening plaats.
Op de Abdijsite Herkenrode werden de werkzaamheden
aan de zuidelijke stallingen afgerond. Sinds december
2013 huist de hoofdzetel van Clavis Uitgeverij bvba, de
grootste uitgeverij van kinderboeken in de Benelux, op de
locatie.
"DE LANGVERWACHTE
INTEGRALE
OPWAARDERING VAN DIT
UNIEK TUINPAVILJOEN
STARTTE IN 2013"
• Boekentoilet in de tuin van Erfgoedhuis Den Wolsack te Antwerpen
NIEUWE INVESTERINGSPROJECTEN
De restauratiecampagne van de Hofkamer in de tuin
van het Antwerpse erfgoedhuis Den Wolsack en de afwerking van de paardenstallen op de Abdijsite Herkenrode zijn twee nieuwe investeringsprojecten, die in 2013
uit de startblokken schoten.
De ruwbouwrestauratie van de Hofkamer maakt werk
van de langverwachte integrale opwaardering van dit
uniek tuinpaviljoen, dat onder meer kan uitpakken met
het boekentoilet en een bijzonder plafondschilderij. De
eerste fase focust op gevels, daken en schrijnwerk.
HERITA JAARVERSLAG 2013
11
De bouwkundige afwerking van de paardenstallen op
de Abdijsite Herkenrode en de herbestemming ervan
tot horecapunt startten medio 2013. De stallingen worden omgevormd tot verbruikszalen. In een geïntegreerde nieuwbouwvleugel kwamen technieken (sanitair,
keuken, verwarming en een lift).
Ter voorbereiding van toekomstige investeringen
maakte Herita in 2013 technische dossiers op voor de
volgende projecten:
Voor de uitbating van deze nieuwe horecazaak werd
een overeenkomst afgesloten met Barbex nv die vanaf
2015 de exploitatie zal verzorgen.
• Heraanleg van het historische
drevenlandschap op de Abdijsite Herkenrode
• Technieken en de interieurafwerking
van de Hofkamer
• Gevel- en dakrestauratie van het
Paviljoen De Notelaer
• Gevel- en dakrestauratie van loods 1
op de Tramsite in Schepdaal
• Renovatie van de historische hoeve
op de Abdijsite Herkenrode
Ontwikkeling van nieuwe erfgoedprojecten
Actieve exploitatie van erfgoedsites
Herita ontwikkelde in 2013 toekomstplannen voor erfgoedsites.
Werken aan een rendabele dagelijkse exploitatie van
onze erfgoedsites was in 2013 een prioriteit voor Herita.
De realisatie van het historisch glacis en de bedekte
wegen rond het Fort Napoleon in Oostende maakt deel
uit van die toekomstplannen. Voor dit project startte
Herita met de opmaak van een landschapsbeheerplan in
samenwerking met diverse partners. De doelstelling van
dat plan? De erfgoed-, natuur- en toeristische waarden
van het landschap rond het Fort Napoleon en de als monument beschermde kustbatterijen af te stemmen op de
toekomstige stedelijke ontwikkeling van de Oosteroever
door het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing
Oostende (AGSO).
Voor de Abdijsite Herkenrode te Hasselt en het Paleis op
de Meir te Antwerpen sloot Herita exploitatieovereenkomsten af met externe partners, respectievelijk Barbex
nv en Flamant nv. De bestaande exploitatieovereenkomsten werden geactualiseerd en bijgestuurd. Verder werd
een juridische en financiële optimalisatie doorgevoerd
van het legaat van Arthur Merghelynck, waarbij Herita via
erfpacht het kasteel van Beauvoorde beheert.
In 2013 vatte onze organisatie de opmaak van een tweede landschapsplan aan, met name voor de ontwikkeling
en integratie van het cultuur- en natuurlandschap in en
rond de Abdijsite Herkenrode. Herita begon daartoe een
actieve samenwerking met het Agentschap voor Natuur
en Bos en het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Tenslotte was 2013 ook het jaar waarin de herontwikkeling met ontsluiting en beleving van de afgebroken kerk
op de Abdijsite Herkenrode werd aangevat. De koppeling
aan een kunstenaarsproject verruimde dit erfgoedproject.
Het ontwerp van een hedendaags kunstpaviljoen door de
kunstenaar Hans Op de Beeck was het tastbare resultaat,
waarin de ruimtelijke beleving, religie en mystiek van de
plek centraal staan.
Dit actieve beheer met optimalisatie van bestaande en
nieuwe exploitaties genereerde in 2013 heel wat bijkomende financiële opbrengsten. Het geld zal in 2014 geïnvesteerd worden in deze erfgoedsites en de toekomstige
openstelling ervan.
Verder zette onze organisatie stappen in het ontwikkelen
en stimuleren van locatieverhuur. In het kader van publieksbeleving vonden op meerdere sites werken plaats
op het vlak van inbraak- en brandbeveiliging. Voor het
Paleis op de Meir werd geïnvesteerd in de eerste fase van
de publieke openstelling voor individuele bezoekers.
HERITA JAARVERSLAG 2013
12
Delen van expertise
De erfgoedsector heeft grote nood aan professionele ondersteuning en het delen van expertise. Daarom stapte
Herita, in samenwerking met de Participatiemaatschappij Vlaanderen, mee in de ontwikkeling van de Vlaamse
Erfgoedkluis. Deze vennootschap werd, onder initiatief
van minister Bourgeois, eind 2012 opgericht.
Het doel ervan is financieel en inhoudelijk participeren in rendabele, commerciële en semi-publieksgerichte erfgoedprojecten in Vlaanderen. In 2013 werd binnen
deze nieuwe organisatie een participatie gerealiseerd in
het project Handelsbeurs in Antwerpen en het project
Sanatorium Joseph Lemaire in Tombeek (Overijse).
3 NETWERK
Herita als intermediair
Als intermediair neemt Herita engagementen op binnen
de erfgoedsector, maar evengoed tussen de erfgoedsector en andere beleidsdomeinen. Zo maakt Herita structureel deel uit van de Strategische Adviesraad Ruimtelijke
Ordening en Onroerend Erfgoed. De SARO adviseert de
Vlaamse Regering rechtstreeks over strategische onderwerpen zoals het onroerenderfgoeddecreet.
“BIJ DE ONDERSTEUNING
VAN ERFGOEDZORGERS
LIGT DE FOCUS NU
VEEL MEER OP
PUBLIEKSGERICHTE
ERFGOEDZORG”
Herita participeert als enige onroerenderfgoedorganisatie
van bij de opstart in 2009 aan het Cultureel-erfgoedoverleg, een open overlegstructuur van organisaties en instellingen die actief zijn in de sector van roerend en immaterieel erfgoed. Zo houdt Herita rechtsreeks een vinger aan
de pols bij de andere erfgoedorganisaties.
Marketingstrategie 2015-2020
Voor de erfgoedzorgers heeft Herita zich in 2013 hoofdzakelijk gericht op de voorbereiding van het ontwikkelen van een netwerk van erfgoedzorgers en het werven
van leden die behoorden tot het voormalige Forum voor
Erfgoedverenigingen. Bij de opmaak van de marketingstrategie 2015-2020 heeft Herita immers besloten om de
werking met leden-erfgoedzorgers aan te pakken vanuit
een netwerkstrategie. Daarbij lieten we het klassieke lidmaatschap en een erfgoedgerichte dienstverlening achter
ons. Bij de ondersteuning van erfgoedzorgers ligt de focus nu veel meer op publieksgerichte erfgoedzorg. Deze
verschuiving had een impact op onze organisatie: ook de
werking rond leden-erfgoedzorgers werd als ‘Cel Netwerk’
ondergebracht bij de afdeling Marketing & Communicatie.
De afdeling Ondersteuning bundelt de integrale ledenadministratie en het eerstelijnsonthaal.
• Moelandkasteel in Sint-Niklaas,
Open Monumentendag 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
13
Personeelsbeleid
Na de fusie maakte ons personeelsbeleid een nieuwe
start. Heel wat aspecten van het hedendaagse HR-management vroegen om onze aandacht.
In een nieuw arbeidsreglement verzoende onze organisatie zoveel mogelijk de arbeidscultuur van de vroegere organisaties met de noden binnen Herita als nieuwe werkgever. Het nieuwe arbeidsreglement werd goedgekeurd.
Voor enkele specifieke punten werden een intern beleid
opgesteld. Het gaat om de tussenkomst in gsm-gebruik,
woon-werkvergoedingen en de arbeidstijd bij werk buiten
kantoor.
2013 bracht ook de start van een syndicaal overleg met
vertegenwoordigers van de werknemers. Vernieuwend
was het akkoord dat afgesloten werd voor een cao tot
invoering van niet-recurrente resultaat gebonden voordelen, ook wel loonbonus genoemd. De medewerkers van
Herita kregen een extra loonbonus indien drie resultaten
behaald werden: een stijging van het ledenaantal met
2,5% tussen 1 juli 2013 en 31 december 2013, het afronden van functioneringsgesprekken met de medewerkers
en het afronden van twee businessplannen. Uiteindelijk
werden twee doelen bereikt zodat de loonbonus voor
twee derde werd uitgekeerd.
2013 was ook een jaar waarin meer aandacht ging naar
een startend VTO-beleid. VTO staat voor vorming, training en opleiding. Samen met alle medewerkers werd
een MBTI workshop ingericht. De ‘Myers-Briggs type
indicator’ is een instrument dat persoonlijkheidsverschillen in kaart brengt. Alle collega's kregen ook de uitnodiging om mee te werken aan een evaluatie van de organisatie en de waarden van de organisatie. De resultaten
worden meegenomen in toekomstige opleidingen.
Twee opleidingsessies brachten inzichten in het hoe en
waarom van functioneringsgesprekken. Deze werden in
het najaar met bijna alle medewerkers gevoerd. Dit is
meteen ook de eerste stap om vanaf najaar 2014 evaluatiegesprekken te kunnen voeren.
Financieel beleid
Met het vertrek van de vroegere financieel manager was
2013 op financieel vlak een overgangsjaar. Eind april nam
de nieuwe zakelijk manager het roer over. Pas halfweg het
jaar werd duidelijk dat de transitiekosten met zekerheid
gedragen konden worden in de lopende begroting.
Belangrijk is de start van een analyse rond kosten- en inkomstenstromen. Dat leidde onder andere tot een aantal beslissingen op personeelsvlak om de balans tussen
loonkosten en totale kosten in evenwicht te houden.
Onze organisatie ging op zoek naar een nieuw financieel
softwarepakket dat langetermijnprojecten beter kan opvolgen. Ook de analytische structuur van het pakket vroeg
om actualisering, onder andere op het vlak van begroten
en rapporteren op projectniveau. Eind 2013 werd gestart
met de installatie en inrichting van Exact Globe Next dat
vanaf 2014 operationeel zal zijn.
Tenslotte hebben we interne procedures zoveel mogelijk
vereenvoudigd of geautomatiseerd.
HERITA JAARVERSLAG 2013
14
Infrastructuur en uitrusting
ICT
De externe dienstverlening met betrekking tot ICT, de uitrusting, de processen,… Zowat alles was aan herziening
toe.
Herita liet twee audits uitvoeren, ter voorbereiding van
een offertevraag voor een nieuwe ICT partner. De overeenkomst werd uiteindelijke afgesloten met Accel.
Alle oude werkposten werden vervangen; een nieuw,
hedendaags back-upsysteem werd geïnstalleerd. We
koppelden de werkposten en de server aan een continu
monitoringsysteem zodat mogelijk problemen snel gedetecteerd en opgelost kunnen worden. Een proces richting
Cloud-gerichte toepassingen werd opgestart. Medewerkers kunnen nu rechtstreeks contact opnemen met een
helpdesk voor ICT-vragen.
Het tijdsregistratiesysteem van de medewerkers was niet
up to date. Veel manuele handelingen waren nog nodig.
Een tool om afwezigheden zoals vakantie en recuperatie
te plannen, bestond niet. De analyse en installatie van
een nieuw systeem startten in het najaar.
Adreslijsten, contactgegevens, verzending van nieuwsbrieven, opvolging projecten, … Bijna al deze punten resulteerden in vele Excel-lijsten. Een CRM-systeem was
dringend nodig. Na een intensieve zoektocht werd een
overeenkomst afgesloten met Archie XRM. Een interne
pilootgroep herdoopte het project tot Fideel.
INRICHTING
De nieuwe organisatie, de nieuwe structuur, nieuwe functies, dat alles leidde tot een uitgebreide interne verhuis.
Teams kregen een vergaderplek voor teamvergaderingen.
Nieuw kantoormeubilair werden aangekocht.
VEILIGHEID
In samenwerking met de collega’s van Monumentenwacht Vlaanderen werd in de kantoren van Den Wolsack
in Antwerpen in het najaar een evacuatie-oefening gehouden. Deze verliep vlot. Een planning werd opgemaakt
om op alle sites calamiteitenplannen op te maken en om
veiligheidsoefeningen te plannen.
Raad van bestuur / Algemene vergadering
SAMENSTELLING EN WERKING
De samenstelling van de raad van bestuur ziet eruit als
volgt: Jan van den Nieuwenhuijzen (voorzitter), Jan
Brocatus, Philippe De Backer, Luc Demeester, Leen Gysen,
Piet Jaspaert, Anne Kestens, Jan Klinckaert, Guido Knops,
Piet Lombaerde, Dirk Renard, Ghislain d’Ursel, Johan
Vanderheyden, Eric Van Hooydonk, Jozef Van Waeyenberge.
De algemene vergadering bestaat uit dezelfde personen,
aangevuld met Bo Coolsaet en Edgard Goedleven.
In 2013 waren binnen de raad van bestuur twee comités
actief. Het HR-Comité (Jan van den Nieuwenhuijzen, Guido Knops en Dirk Renard) en het Marketingcomité (Jan
Brocatus, Leen Gysen en Anne Kestens). Verder werden
er overlegmomenten over strategische dossiers zoals de
Vlaamse Erfgoedkluis en de marketingstrategie georganiseerd.
De leden van de raad van bestuur beraadslaagden o.a.
over de volgende punten: budget 2013-2014, resultaatsverbintenis, patrimoniumtaks, HR-traject, loonbeleid,
collectieve bonus, organogram, erfgoeddecreet, Erfgoedkluis, overdracht sites, toekomsttraject Open Monumentendag, marketingstrategie, open monumentenvereniging, adviesraad erfgoedverenigingen, …
De raad van bestuur kwam vijf maal samen, de algemene
vergadering twee maal. Het HR-comité vergaderde zes
maal en het marketingcomité één maal. Een strategisch
overleg met bestuurders vond twee maal plaats.
HERITA JAARVERSLAG 2013
15
03 SOCIAAL - ECONOMISCH VERSLAG
Herita onderging in 2013 een grondige verandering en er
werd werk gemaakt van belangrijke strategische beslissingen voor de toekomst. Dit heeft zijn weerslag op het
sociaal-economisch verslag van 2013. Vergelijken met
vorige jaren wordt daardoor niet eenvoudig. Ook in de
toekomst wordt aftoetsing met 2013 moeilijk.
“HERITA MAAKTE
BELANGRIJKE
STRATEGISCHE
BESLISSINGEN VOOR
DE TOEKOMST”
1 OMZET
Uitgaven versus inkomsten
Herita kan 2013 afsluiten met een positief boekjaar. De
totale opbrengsten bedroegen 4.726.945 euro. De uitgaven kwamen op 4.644.893 euro. Het nettoresultaat
vóór bestemming, dus zonder provisies voor toekomstig
onderhoud en herinvestering, bedroeg 82.052 euro.
JAAR
TOTAAL UITGAVEN
TOTAAL OPBRENGSTEN
RESULTAAT BOEKJAAR
2013
€ 4.644.893
€ 4.726.945
€ 82.052
HERITA JAARVERSLAG 2013
16
Bron inkomsten
Exploitatie-overeenkomsten vormden in 2013 de grootste
bron van bedrijfsopbrengsten. Daarna volgden ruilovereenkomsten met sponsors en toegangsgelden.
Bij de andere opbrengsten moet Herita het vooral hebben
van werkingssubsidies.
BEDRIJFSOPBRENGSTEN (EURO)
Lidgelden
41.982
Toegangsgelden
66.007
Verkoop uit shops
37.370
Advies
27.284
Exploitatieovereenkomsten
581.287
Sponsoring
32.475
Ruilovereenkomsten met sponsors
116.395
Overige
42.655
€ 945.455
ANDERE OPBRENGSTEN (EURO)
Werkingssubsidies
2.288.742
Loonkostensubsidies
329.176
Vrijval financieringen
784.523
Financiële opbrengsten
Overige
34.110
344.940
€ 3.781.491
HERITA JAARVERSLAG 2013
17
+7+17172048A
3+34571262A
Verhouding opbrengsten
%
48 %
20 %
17 %
WERKINGSSUBSIDIE
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
VRIJVAL FINANCIERING
7 %
LOONKOSTENSUBSIDIES
1 %
FINANCIËLE OPBRENGSTEN
7 %
OVERIGE
Verhouding bedrijfsopbrengsten
%
62 %
EXPLOITATIEOVEREENKOMSTEN
12 %
SPONSORRUILOVEREENKOMSTEN
7 %
TOEGANGSGELDEN
5 %
DIVERSEN
4 %
LIDGELDEN
4 %
VERKOOP UIT SHOPS
3 %
SPONSORING
3 %
ADVIES
HERITA JAARVERSLAG 2013
18
2 PERSONEEL
Aandeel loonkosten in totale uitgaven
De gemiddelde loonkost per voltijdse equivalent in 2013
bedroeg 68.478 euro. Deze kost lag hoog in 2013. De verklaring daarvoor zijn onder meer de vele — en hoge — verbrekingsvergoedingen die uitbetaald werden.
In 2013 werd immers, na de krachtenbundeling door de
fusie, binnen de bestaande organisatiestructuur werk gemaakt van de nieuwe strategische keuzes. Dit heeft in de
loop van het jaar geleid tot een aantal personeelsaanpassingen.
JAAR
TOTAAL UITGAVEN
TOTAAL LOONKOST
%
2013
€ 4.644.893
€ 2.355.632
50,71 %
Aantal personeelsleden en VTE’s
Herita telde op 31 december 2013 in totaal 39 vaste personeelsleden en 35,6 voltijds equivalent. Dit overzicht per
afdeling verduidelijkt het personeelsvolume.
2013
1
Kristl Strubbe
1
2
Karel Dendooven
1
2
3
Cathy Cardon
1
4
Liesbeth De Maeyer
1
5
Lies Pelsmakers
1
6
An Beullens
1
7
Kathleen De Clercq
1
8
Inge De Geyter
1
9
Stefanie Hap
1
10
Kurt Stockman
1
11
Ellen Van de Velde
1
12
Nena De Roey
TOTAAL DIRECTIE
TOTAAL MARKETING & COMMUNICATIE 0,8
9,8
HERITA JAARVERSLAG 2013
19
13
Christophe Soulliaert
1
14
Barbara Van den Broeck
1
15
Tim Bisschops
1
16
Els Derycke
1
17
vacature
1
18
Kristof Penders
1
19
Peter Cantaert
1
20
Ludwig Vanbelleghem
1
21
Hugo Saliën
1
TOTAAL ERFGOEDBEHEER 9
22
Eric Krols
1
23
Linda Vandervelde
1
24
Omkeltom Boulaich
0,8
25
Jamila Ahmindach
0,5
26
Faith Osayomore
1
27
Kathleen De Pestel
0,8
28
Marilou Dubois
0,8
29
Katrien Van den Houwe
0,8
30
externe medewerker
TOTAAL ONDERSTEUNENDE DIENSTEN 1
7,7
31
vacature
32
Natascha Nowé
0,6
33
Maarten Jacobs
0,8
34
Laure Dever
0,8
35
Barbara Struys
36
Ann Van den Eynde
37
Jody Visser
38
Martine Vanhooren
0,8
39
Moira Deledicque
0,6
TOTAAL MEDEWERKERS OP SITES 1
1
0,5
1
7,1
TOTAAL AANTAL VOLTIJDS EQUIVALENT IN 2013
35,6
TOTAAL AANTAL VASTE MEDEWERKERS IN 2013
39
HERITA JAARVERSLAG 2013
20
04LOSSE MEDEWERKERS
• Gent, Ledendag Herita 2013
1VRIJWILLIGERS
In 2013 leverde Herita inspanningen om de huidige vrijwilligerswerking in kaart te brengen. De bestaande taken
voor vrijwilligers, alsook de behoeften van de verschillende afdelingen en sites van Herita rond vrijwilligerswerk werden geïnventariseerd. Op basis daarvan werden
de eerste stappen gezet in de uitwerking van een toekomstvisie rond het vrijwilligersbeleid van Herita.
HERITA JAARVERSLAG 2013
21
Meer vrijwilligers in 2013
De uitbreiding van de openingsuren en een meer intensieve promotie voor Herita zorgden voor de aanwerving van
meer vrijwilligers. In 2012 telden we 137 vrijwilligers, van
wie er 115 actief werden ingezet. In 2013 steeg het aantal
tot 163 vrijwilligers. 142 van hen werden actief ingezet.
Vrijwilligers kiezen voor heel specifieke taken. Ze willen
werken als fotograaf, cartoonist of redacteur. Ze verkiezen ook vaak een bepaalde periode of een specifieke locatie.
Het potentieel van de 70 mobiele vrijwilligers werd
nog niet optimaal benut.
De taken die vrijwilligers uitvoeren, vormen een cruciale
schakel binnen onze werking en op onze erfgoedsites. De
vrijwilligers zorgen immers voor 9,3% extra mankracht (of
3,3 voltijdse equivalent bovenop de 35,6 voltijdse equivalent) binnen de organisatie.
Opvallende trends in 2013
Met 15 nieuwe vrijwilligers verdubbelde het Kasteel van
Horst bijna zijn vrijwilligersaantal. Extra openstellingsuren van de site verklaren die toename. Het Paleis op de
Meir startte in het najaar met de openstelling voor individuele bezoekers op zondag. Voor het onthaal werd het
aantal vrijwilligers er vervijfvoudigd.
Opvallend is ook de stijging van 55 naar 70 vrijwilligers
voor de promotie. Ze bemanden Herita-standen tijdens
Open Monumentendag, op andere evenementen en tijdens begeleide bezoeken.
ACTIEVE VRIJWILLIGERS IN 2013
VRIJWILLIGERS
# VW
# DAGEN
Kasteel van Horst,
Holsbeek
32
94
Fort Napoleon,
Oostende
13
125,5
Paleis op de Meir,
Antwerpen
20
58
Kasteel Beauvoorde,
Veurne
13
74,5
Molen van Hoeke,
Damme
1
33,5
Tramsite Schepdaal,
Dilbeek
5
9,5
Mobiel
promotie
70
108,5
ledenadministratie
en –actie
31
Open Monumentendag
coördinatiecentrum
54,5
Undercover
9
72
163
661
Sites
TOTAAL
HERITA JAARVERSLAG 2013
22
2JOBSTUDENTEN
JOBSTUDENTEN
SITES
Lander De Coster
Den Wolsack
10
Matthijs De Graeve
Fort Napoleon
15
Manon De Grieck
Kasteel Beauvoorde
23
Katrien Deherdt
Open Monumentendag
24
Thalia Dossche
Kasteel Beauvoorde
21
Jeremy Struyf
Den Wolsack
10
Sara Van As
Open Monumentendag
20
Donovan Verhelst
Fort Napoleon
23
Jonathan Verlaak
Kasteel van Horst
2
Verplancke Thomas
Fort Napoleon
21
TOTAAL AANTAL DAGEN
AANTAL VOLTIJDSE
DAGEN
169
De jobstudenten werden ingezet voor volgende taken:
balie en onthaal op sites, onderhoud op sites, tijdelijke
ondersteuning voor Open Monumentendag, redactiewerk
voor Open Monumentendag, opruiming archief.
HERITA JAARVERSLAG 2013
23
05LEDEN
“IN 2013 ZETTE
HERITA STERK IN OP
COMMUNICATIE MET
DE LEDEN - ERFGOEDLIEFHEBBERS”
1GEZINSLEDEN
Ledenaantal en –analyse
Op 1 januari 2013 telde Herita 783 gezinnen die als lid
aangesloten waren. Op 31 december 2013 was dat aantal
met 1318 gezinnen toegenomen. Met 2101 aangesloten
gezinnen op de teller kende ons ledenaantal een stijging
van 168,3% ten opzichte van het ledenaantal op 1 januari
2013.
LEDENAANTAL OP 31/12/2013
1917
+184
=2101 LEDEN
Herita-leden vanuit
Erfgoed Vlaanderen
nieuwe leden
HERITA JAARVERSLAG 2013
24
Samenstelling van de gezinnen
De 2101 gezinnen die lid zijn van Herita vertegenwoordigen een achterban, alleenstaanden maken 12,16% van de
aangesloten gezinnen uit. 52,55% van de gezinnen bestaat uit twee gezinsleden. 35,11 % telt meer dan twee
gezinsleden. Dit betekent in feite dat ruim 5357 mensen
zich langdurig engageren voor Herita.
12%
1 PERSOON
13%
+13614253A
12
2101
3 PERSONEN
6%
5 PERSONEN
2
+14273751A
Gemiddelde leeftijd van de leden
53%
2 PERSONEN
14%
4 PERSONEN
1%
6 PERSONEN
Gemiddeld is het aangesloten gezinshoofd 62 jaar oud.
36,98% van de aangesloten gezinshoofden is tussen de
54 en 63 jaar. Slechts 1,55% van de aangesloten gezinshoofden is 30 jaar of jonger.
2%
1920 - 1929
14 %
1930 - 1939
27 %
1940 - 1949
37 %
1950 - 1959
2101
14 %
1960 - 1969
5%
1970 - 1979
1%
1980 - 1989
HERITA JAARVERSLAG 2013
25
Ledenwerving
Communicatie
In 2013 focuste onze ledenwerving vooral op het aantrekken van leden vanuit Erfgoed Vlaanderen. Elk lid diende
persoonlijk gemotiveerd te worden om over te stappen
naar onze nieuwe organisatie. Daarvoor ondernam Herita
enkele acties die duidelijk gericht waren op de doelgroep:
mailings met een specifiek aanbod en verzending van
onze publicatie 100% Herita.
In 2013 zette Herita sterk in op communicatie met de leden-erfgoedliefhebbers. Alle aangesloten leden ontvingen in februari 2013 een exemplaar van 100% Herita. Die
eerste Herita-publicatie bevatte een uitgebreide voorstelling van de Herita-sites en de betrokken medewerkers. In
december volgde een Herita-magazine voor alle leden.
Andere initiatieven mikten op een nieuw publiek. Daartoe
waren onze promoteams aanwezig tijdens verschillende
evenementen (Sage van de Eenhoorn in de Abdijsite Herkenrode, de Herita-dag in Gent, Cultuurmarkt Antwerpen, het Gordelfestival, Open Monumentendag 2013). De
teams maakten een breed publiek warm voor Herita en
zamelden contactgegevens in. In oktober werden nieuwe
geïnteresseerden aangeschreven tijdens een eerste grote
ledenwervende actie.
Maandelijkse elektronische nieuwsbrieven hielden de
leden, maar ook andere geïnteresseerden, op de hoogte
van nieuws en activiteiten. Ook activiteiten van Herita en
leden-erfgoedzorgers kwamen hierin aan bod. Het aantal
abonnees steeg in 2013 met ongeveer 73% van 3999 naar
6915.
AANTAL ABONNEES NIEUWSBRIEVEN VOOR
GEZINSLEDEN EN GEÏNTERESSEERDEN
6915
3999
2012
+73%
2013
• Postkaart ledenwervende actie, oktober 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
26
Ledenfidelisering
Om nieuwe leden aan te trekken en de band met bestaande leden te versterken, heeft Herita in de tweede helft
van 2013 haar aanbod gediversifieerd.
Hierbij werd en wordt de focus van de eigen Herita-sites
verruimd naar initiatieven in samenwerking met kwalitatieve partners.
TYPE ACTIVITEIT
TITEL
TIMING
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Rondleiding in Leuven
17/03, Leuven
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Rondleiding in Kapel van
Steenbergen
6/04, Oud-Heverlee
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Rondleiding en afternoontea in
Paviljoen De Notelaer
18/04, Hingene
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Wandeling in de Voerstreek
20/04, ’s-Gravenvoeren
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Rondleiding Rubenianum en
Hofkamer
24/04, Antwerpen
Wedstrijd in publicatie 100% Herita
Rondleiding Tramsite Schepdaal
27/04, Dilbeek
Jaarlijks evenement
Herita-dag
16/06, Gent
Wedstrijd
5 duotickets voor Theater aan Zee
08/07, Fort Napoleon,
Oostende
Wedstrijd
5 publicaties rond 50 jaar OKV
22/08
Korting
Wandelgids 'Van Eyck vermist.
op zoek naar de Rechtvaardige
Rechters'
24/10
Rondleiding
Een blik achter de schermen
24/11, Kasteel Van Horst,
Holsbeek
Rondleiding
Een blik achter de schermen
1/12, Kasteel Van Horst,
Holsbeek
Wedstrijd
10 tickets voor Sinterklaastrein
1/12, Maldegem
Wedstrijd
4 duotickets voor Historium in
Brugge
Korting
Op bezoek aan Winteravonden
en 60’s tentoonstelling in domein
Bokrijk
Wedstrijd
5 kerstcd’s via Algemeen
Nederlands Zangverbond
Wedstrijd
3 exemplaren van publicatie
Omloop van de Slagvelden
26/12 tot 30/12
19/12
HERITA JAARVERSLAG 2013
27
2ERFGOEDZORGERS
De nadruk lag in 2013 op het werven van leden die behoorden tot het voormalige Forum voor Erfgoedverenigingen. Ze werden allemaal gecontacteerd met een
lidmaatschapsvoorstel. Dat verliep op twee sporen: via
collectieve communicatie en via persoonlijke contacten.
In de loop van 2013 mocht Herita 180 ex-leden van het
Forum voor Erfgoedverenigingen verwelkomen. 33 nieuwe organisaties sloten zich eveneens aan.
“EIND 2013
WAREN 231
ERFGOEDZORGERS
AANGESLOTEN BIJ
HERITA”
Op 1 januari 2013 waren achttien nieuwe erfgoedzorgers
aangesloten bij Herita. Die erfgoedzorgers waren voorheen geen lid van het Forum voor Erfgoedverenigingen.
Op 31 december kwam het totaal zo op 231 aangesloten
erfgoedzorgers. Ze bestaan uit een mix van verenigingen,
bedrijven, organisaties, besturen en natuurlijke personen
die zelf actief zijn in erfgoedzorg.
Herita heeft ook een nieuwe doelgroep actief verkend:
de lokale besturen. Aangezien zij heel wat onroerend
erfgoed beheren, is dit een interessante doelgroep voor
Herita. Focusgesprekken met diverse lokale openbare besturen brachten de noden en verwachtingen in kaart.
LEDENAANTAL OP 31/12/2013
180
33
+18
=231 ERFGOEDZORGERS
Herita-leden vanuit het Forum
voor Erfgoedverenigingen
nieuwe erfgoedzorgers
lopende lidmaatschappen uit 2012
• Mechelen, Open Monumentendag 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
28
Nieuwe en ex-Forum leden
10% van deze 231 erfgoedzorgers is een publieke organisatie (gemeentebesturen, kerkfabrieken, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, enzovoort). De andere
90% bestaat uit private erfgoedzorgers (vzw’s, natuurlijke personen, stichtingen, enzovoort).
78% van de leden-erfgoedzorgers bestond uit ex-Forumleden die de overstap naar Herita maakten. Nieuwe leden
die voorheen niet behoorden tot het Forum zijn goed voor
22%.
51
A
65
+
10
A
90
+
35
22
PUBLIEKE
LEDEN
209
NIEUWE
LEDEN
231
PRIVATE
LEDEN
180
EX-FORUM
LEDEN
22+78A
Private en publieke leden
231
Bijdragen
De lidmaatschapsbijdrage voor het kalenderjaar 2013
bedroeg €50 of €100, afhankelijk van de grootte van de
organisatie. Ongeveer twee derde van de leden (65%) betaalde €50 lidgeld. Een derde (35%) betaalde €100 lidgeld.
82
LIDGELD
€ 100
150
232
LIDGELD
€ 50
HERITA JAARVERSLAG 2013
29
Communicatie en vorming
Alle aangesloten erfgoedzorgers ontvingen in februari 2013 de publicatie 100% Herita met een uitgebreide voorstelling van Herita. Maandelijkse elektronische
nieuwsbrieven hielden erfgoedzorgers op de hoogte van
de regelgeving en de actualiteit binnen en buiten de erfgoedsector. Ook activiteiten van Herita en leden-erfgoedzorgers kwamen aan bod. Rond het nieuwe onroerenderfgoeddecreet verscheen een extra nieuwsflash.
Herita organiseerde in 2013 ook een werkbezoek aan de
restauratiewerken in het Kasteel van Horst en in samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut een debat
over de wisselwerking tussen erfgoedzorg en hedendaagse architectuur, in de voormalige gevangenis van Hasselt.
Erfgoedplein 2013 was het jaarlijks netwerkmoment voor
erfgoedzorgers. 73 Mensen van een 40-tal organisaties
gaven op 19 oktober 2013 present in Kazerne Dossin te
Mechelen. Na een toelichting over de werking van Herita,
verzorgde het Agentschap Onroerend Erfgoed een uitgebreide presentatie over het onroerenderfgoeddecreet. In
de namiddag volgde een korte toelichting over de Vlaamse Erfgoedkluis en over de publiekswerking van Kazerne
Dossin. Er werd afgesloten met een individueel bezoek.
“HET AANTAL
ABONNEES VAN
ONZE MAANDELIJKSE
NIEUWSBRIEVEN KENDE
EEN OPVALLENDE
STIJGING”
AANTAL ABONNEES
E-BRIEVEN VOOR ERFGOEDZORGERS
1877
1121
2012
+67%
2013
Samen met Heemkunde Vlaanderen, FARO en Stichting
Open Kerken organiseerde Herita in het voorjaar van 2013
de workshopreeks Creatief met erfgoed: ideeën genereren om je verhaal te presenteren. De reeks richtte zich tot
kleine vrijwilligersverenigingen die wensen deel te nemen
aan publieksevenementen zoals Open Monumentendag.
Een tweede gezamenlijke workshopreeks Promoot je
activiteit vond plaats in het najaar.
HERITA JAARVERSLAG 2013
30
OVERZICHT VAN DE HERITA - ACTIVITEITEN
TYPE ACTIVITEIT
TITEL
TIMING
Gezamenlijke vorming
Creatief met erfgoed: ideeën
genereren om je verhaal te
presenteren
21/03, Brussel
26/03, Kortrijk
28/03, Hasselt
23/04, Gent
25/04, Antwerpen
Jaarlijks netwerkmoment
Erfgoedplein 2013
19/10, Dossinkazerne, Mechelen
Gezamenlijke vorming
Promoot je activiteit
08/10, Hasselt
17/10, Adegem
24/10, Turnhout
30/10, Sint-Martens-Bodegem
5/11, Ieper
Werkbezoek
Bezoek aan Kasteel van Horst
(excl. voor leden)
1/12
Debat ism het Vlaams
Architectuurinstituut (VAi)
Scheidsrechters of spelbrekers:
spraakverwarring tussen
hedendaagse architectuur
en erfgoedzorg
12/12, Oude Gevangenis, Hasselt
3DIENSTVERLENING
In 2013 omvatte de dienstverlening een aanbod van modeldocumenten, projectrekeningen, fiscale attesten en
een gespecialiseerde adviesverlening met een focus op
publieksgerichte erfgoedzorg. Ter uitbreiding van het
dienstenaanbod ontwikkelde onze organisatie een ledenzone op de website. Die wordt samen met de vernieuwde
website in het voorjaar van 2014 gelanceerd.
HERITA JAARVERSLAG 2013
31
06BEZOEKERS
“?”
KASTEEL
BEAUVOORDE
AANTAL BEZOEKERS
Individueel bezoek
4299
Groepen (volwassenen)
36 groepen, 913 bezoekers
Groepen (kinderen)
17 groepen, 460 bezoekers
Open Monumentendag
TOTAAL
855
6527
HERITA JAARVERSLAG 2013
32
“?”
PALEIS OP
DE MEIR
AANTAL BEZOEKERS
Individuele bezoekers
Groepen (volwassenen)
1460
72 groepen, 1448 bezoekers
Nocturnes
417
Erfgoeddag
900
Open Monumentendag
3000
TOTAAL
7225
HERITA JAARVERSLAG 2013
33
KASTEEL
VAN HORST
AANTAL BEZOEKERS
Individuele bezoekers
Groepen (volwassenen)
Groepen (kinderen)
Vlieg zomeractie
3488
42 groepen, 687 bezoekers
135 groepen, 2533 bezoekers
304 volwassenen, 459 kinderen
Erfgoeddag
440
Music Knights
269
Kasteelfeesten
6500
Vertelfestival Heks Lillo
310
Open Monumentendag
1296
Cultuurweekend Holsbeek
1850
TOTAAL
18.136
HERITA JAARVERSLAG 2013
34
FORT
NAPOLEON
AANTAL BEZOEKERS
Individuele bezoekers
Groepen (volwassenen)
Groepen (kinderen)
26.423
82 groepen, 4626 bezoekers
44 groepen
Prikfort
4038
Marine Art
1568
Bob Gruen
5858
Erfgoeddag
317
Open Monumentendag
TOTAAL
1056
43.886
HERITA JAARVERSLAG 2013
35
ABDIJSITE
HERKENRODE
AANTAL BEZOEKERS
Bezoekers Inspiratietuinen
2826
Bezoekers Belevingscentrum
4283
Bezoekers Combiticket
6054
TOTAAL
Inbegrepen De Sage van de Eenhoorn
13.163
3500
Inbegrepen Open Monumentendag
331
Inbegrepen Erfgoeddag
373
HERITA JAARVERSLAG 2013
36
PAVILJOEN
DE NOTELAER
AANTAL BEZOEKERS
2669
HERITA JAARVERSLAG 2013
37
07 HERITA IN DE PERS
In 2013 begon Herita met haar externe communicatie.
Algemeen directeur Kristl Strubbe verwoordde in de
pers waar Herita voor staat en wat onze uitdagingen en
ambities zijn. Een gesmaakte Knack-fotoreportage met
Stromae illustreert ons streven naar toegankelijk erfgoed.
HERITA JAARVERSLAG 2013
38
Monumenten maken emoties los
“Onze opdracht is het maatschappelijk draagvlak vergroten voor erfgoed. Idealiter zou het elke dag Open
Monumentendag moeten zijn. We moeten kunnen mobiliseren, enthousiasmeren. Monumenten maken altijd emoties los en daar moeten we op inspelen.”
“Het enthousiasme dat er bestaat voor erfgoed kan gebruikt worden om aan fondsenwerving te doen; zeker als
daar fiscale stimuli tegenover staan.”
“MONUMENTEN
MAKEN ALTIJD
EMOTIES LOS EN DAAR
MOETEN WE OP
INSPELEN”
DE MORGEN, 12/05/2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
39
Een monument is meer dan een gebouw
“DOOR CONTRAST EN
CONFRONTATIE
KOMEN GEBOUWEN EN
KUNSTWERKEN BETER
TOT HUN RECHT”
“Er is meer dan alleen onroerend erfgoed en historische
verzamelingen: ik wil ook samenwerken met hedendaagse
en beeldende kunsten om monumenten op die manier tot
leven te laten komen, met dingen die daar op het eerste
gezicht niet echt thuishoren, zoals videokunst. Door contrast en confrontatie komen gebouwen en kunstwerken
beter tot hun recht. Dat zou ik graag met Herita willen
doen.”
OMTRENT, maart 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
40
HERITA JAARVERSLAG 2013
41
Na 25 jaar wordt Open Monumentendag
steeds jonger
“The heritage that can be discovered has become more diverse throughout the years and we are devoting ever more
attention to monuments that are threatened by demolition or which have just been restored. The offer of activities has also been broadened, to reach more families and
youngsters.”
FLANDERS TODAY, 4/09/2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
42
HERITA JAARVERSLAG 2013
43
Gelieve aan te raken
“Een monument moet een verhaal vertellen dat meer dan
alleen de klassieke erfgoedliefhebber raakt. Die houdt wel
van een rondleiding van twee uur met een ernstige audiogids. Ik kan het weten, want ik ben er zo een. Maar mijn
kinderen vragen iets anders. Die willen spelen, ontdekken
en verrast worden. Ergens op kruipen, overal aankomen.
Laat ons dus ervoor zorgen dat er opgekropen en aangekomen mag worden. Ruk die glazen stolp weg en breng de
kinderen binnen. Dat is wat wij met Herita veel meer gaan
doen: uitzoeken wat gezinnen raakt. Uitproberen wat tieners uit hun kot lokt.”
“Monumenten, dat gaat over mensen natuurlijk. Zonder
mensen die er waarde aan hechten, een betekenis aan geven of het gewoon al mooi vinden, blijft er niet veel meer
over dan een hoop stenen.”
BRIEF VAN DE DAG, DE MORGEN van 5/12/2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
44
HERITA JAARVERSLAG 2013
45
Stromae past formidable in Herita-erfgoed
Fotograaf Athos Burez deed voor Focus Knack een fotoshoot met Stromae, de internationaal gelauwerde muzikant. Als locatie koos hij het Antwerpse Paleis op de
Meir. De shoot was een formidabele opsteker voor de ontsluiting van het Herita-erfgoed.
• Foto's © Athos Burez
HERITA JAARVERSLAG 2013
46
08EVENEMENTEN
“?”
1ACTIVITEITENKALENDER
HERITA 2013
Herita organiseerde doorheen het jaar verschillende
activiteiten en evenementen voor het grote publiek.
Dit zijn zowel activiteiten op onze eigen locaties als op
die van derden. Herita tracht met deze activiteiten verschillende doelgroepen te bereiken.
DATUM
TITEL
OMSCHRIJVING /
OPMERKING
LOCATIE
TYPE /
DOELGROEP
23/02/2013
Bijeenkomst
Horstgemeenschap
Kasteel van Horst
netwerk
Kasteel van
Horst
1/04/2013
Opening Herita-sites
30/03 05/05/2013
Kunsttentoonstelling
‘prikfort’
I.s.m. Ladda
Fort
Napoleon
grote publiek
31/03/2013
Muziekfestival
‘Kasteelklanken’
Kasteel
Beauvoorde
grote publiek
20/04 12/05/2013
Tentoonstelling
Westhoekacademie
‘Inside -Outside’
I.s.m. Westhoekacademie
Kasteel
Beauvoorde
grote publiek
HERITA JAARVERSLAG 2013
47
21/04/2013
Deelname aan Erfgoeddag:
Stop de Tijd
Abdijsite
Herkenrode,
Kasteel van Horst,
Paleis op de Meir,
Fort Napoleon,
Paviljoen
De Notelaer
grote publiek
27/04/2013
Lancering Kabongers
Organisatie van
de West-Vlaamse
musea (Kasteel
Beauvoorde, De
Oude Kaasmakerij
Passendale,
Fransmans
museum Koekelare,
Hopmuseum
Poperinge,
Nationaal
Tabaksmuseum
Wervik en het
Bakkerijmuseum
in Veurne)
Kasteel
Beauvoorde
grote publiek,
families
16/05 09/06/2013
Kunsttentoonstelling:
‘MarineArt Expo’
organisatie van
Academie voor
Beeldende Kunst
Gent, het Vlaams
Instituut voor de
Zee en het Marine@UGent consortium
Fort Napoleon
grote publiek
19/05/2013
Happening ‘De sage van de
eenhoorn’
I.s.m. vtbKultuur en
Stad Hasselt
Abdijsite
Herkenrode
grote publiek
25/05/2013
Feestelijke opening
Sint-Anna Kapel in Voeren
Sint-Annakapel
Voeren
PR
2/06/2013
Zomerconcerten: Zomeren
in Paviljoen De Notelaer
Organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
16/06 15/09/2013
Kunsttentoonstelling:
ZOOM - 300 jaar
Grensverhaal
I.s.m. SYAN
Kasteel
Beauvoorde
grote publiek
26/06 01/09/2013
Deelname aan de schatten
van Vlieg
Abdijsite
Herkenrode,
Kasteel van Horst,
Paleis op de Meir,
Fort Napoleon
grote publiek,
families
28/06 15/06/2013
Expo Bob Gruen
I.s.m. Toerisme
Oostende
Fort Napoleon
grote publiek
29/06/2013
Vergadering
Horstgemeenschap
Kasteel van Horst
Horstgemeenschap
HERITA JAARVERSLAG 2013
48
29/0 31/07/2013
Kunsttentoonstelling Dany
Tulkens
Organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De Notelaer, Bornem
grote publiek
29/06 en
30/06/2013
Open Tuinen
Organisatie
Abdijsite
Herkenrode
Abdijsite
Herkenrode
grote publiek
30/06/2013
Zomerconcerten: ‘Zomeren
in Paviljoen De Notelaer’
Organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
04/07 07/07/2013
Muziekfestival ‘Music
Knights’
I.s.m. Vision M
Kasteel van Horst
grote publiek
14/07 31/10/2013
Kunsttentoonstelling
‘Notelaer Incorporated’
Organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
02/08 09/08/2013
Theater aan zee in Fort
Napoleon
Organsiatie Theater
aan Zee
Fort Napoleon
grote publiek
15/08 en
18/08/2013
Kasteelfeesten
Organisatie
Pynnockridders,
rondleidingen door
Herita en standjes
door de
Horstgemeenschap
Kasteel Van Horst
grote publiek
25/08/2013
Picknick
Organisatie
Abdijsite
Herkenrode
Abdijsite
Herkenrode
grote publiek
25/08/2013
Deelname aan de
Cultuurmarkt
Rondleidingen en
fotoactiviteit voor
families met
kinderen
Paleis op de Meir
grote publiek
31/08/2013
Deelname aan
Museumnacht Oostende
Fort Napoleon
31/08 en
1/9/2013
Heks Lilo’s vertelfestival
t.v.v. het
Wonderfonds,
georganiseerd door
Els Lenaerts
Kasteel van Horst
grote publiek
31/08 07/09/2013
Exclusieve bezoeken voor
partners in het kader van
Open Monumentendag
I.s.m. Radio 2, één,
cobra en De
Standaard
Oostende, Aalst,
Antwerpen, Leuven, Lanaken, De
Panne en Maaseik
grote publiek
8/09/2013
Open Monumentendag:
Het beste van …
Heel Vlaanderen
grote publiek
8/09/2013
Toonmoment un(der)cover
Jongerenproject in
het kader van Open
Monumentendag
8 Open
Monumentendag
locaties
grote publiek
09/09 13/09/2013
OMDjunior
Open
Monumentendag
voor scholen
diverse locaties
Vlaanderen
scholen
HERITA JAARVERSLAG 2013
49
15/09/2013
Toekoersfestival
samenwerking
Abdijsite
Herkenrode,
Open Doel Limburg,
Koor & Stem en
Vlamo 17/09 11/11/2013
Tentoonstelling ‘Het tij
keert! Watergebonden
erfgoed langs de Rupel’
organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
21/09/2013
Holsbeekse Biertocht
I.s.m. dienst
Toerisme Holsbeek
Kasteel van Horst
grote publiek
22/09/2013
Gezinshappening
Wondermooie Wielen
organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
19/10 20/10/2013
Cultuurweekend Holsbeek
I.s.m. Gemeente
Holsbeek
Kasteel van Horst
grote publiek
27/10/2013
ANB - Benefietconcert
Abdijsite
Herkenrode ism
ANB
Abdijsite
Herkenrode
grote publiek
3/11/2013
Lezing WO1 met prof.
Sophie De Schaepdrijver
I.s.m.
Vredescentrum /
Antwerpen 14-18
Paleis op de Meir
grote publiek
17/11/2013
Concert Trio Archeggiamo
organisatie van De
Notelaer vzw
Paviljoen De
Notelaer, Bornem
grote publiek
21/11/2013
Bekendmaking winnaars
Flash Back
Fotoproject in het
kader van Open
Monumentendag
jongeren,
scholen
29/11/2013
Reeks Kruidenlezingen
organisatie
Abdijsite
Herkenrode
Abdijsite
Herkenrode
grote publiek
7, 8, 14, 15,
21 & 22/12
2013
Kerstmarkt
I.s.m exploitanten
Flamant, Café
Imperial, The
Chocolate Line
Paleis op de Meir
grote publiek
15/12/2013
Lezing Albert I met prof. Jan
Velaers
I.s.m.
Vredescentrum / Antwerpen 14-18
Paleis op de Meir
grote publiek
HERITA JAARVERSLAG 2013
50
Locatieverhuur
Herita organiseert niet alleen eigen evenementen op haar
sites. Onze sites kunnen ook afgehuurd worden voor privé-evenementen, fotoshoots, nocturnes, …
REKENING
OMSCHRIJVING
DATUM
OMSCHRIJVING
SITE
Zaalverhuur,
domeinverhuur
11/02/2013
Fotoshoot 14/01/2013 Pierre Balmain Swiss Watches
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
19/04/2013
Alexis bvba
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
16/05/2013
Belgian Wines
Kasteel van Horst
Nocturnes
24/05/2013
Vito nv
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
20/06/2013
Make a Wish
Kasteel van Horst
Nocturnes
26/06/2013
Arthur D. Little Services
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
30/06/2013
Kasteel Beauvoorde
Kasteel Beauvoorde
Nocturnes
17/07/2013
Belfius Bank nv
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
17/07/2013
BVBA Monique Van Endert
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
22/08/2013
Pynnockridders Horst
Kasteel van Horst
Zaalverhuur,
domeinverhuur
30/08/2013
Belmodo Media
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
4/09/2013
Outside Travel Bvba
Kasteel Beauvoorde
Zaalverhuur,
domeinverhuur
10/09/2013
De Morgen/De Persgroep Publish
Paleis op de Meir
Nocturnes
4/10/2013
D-Sidegroup
Paleis op de Meir
Nocturnes
4/10/2013
Eurotel td
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
4/10/2013
Yacha Bachmadova
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
31/10/2013
Sanoma Media Belgium nv
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
14/11/2013
Kunstmaan
Kasteel van Horst
HERITA JAARVERSLAG 2013
51
Zaalverhuur,
domeinverhuur
20/11/2013
Terras cvba
Kasteel Beauvoorde
Nocturnes
20/11/2013
Medicongress Services nv
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
28/11/2013
CAVIAR LAB
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
28/11/2013
Burez Athos
Paleis op de Meir
Zaalverhuur,
domeinverhuur
19/12/2013
Vredescentrum vd prov. en stad Antwerpen
vzw
Paleis op de Meir
HERITA JAARVERSLAG 2013
52
09 OPEN MONUMENTENDAG
VLAANDEREN
Het zilveren jubileum van Open Monumentendag vond
plaats op zondag 8 september 2013. Voor de feestelijke
25ste editie werd geen overkoepelend thema gekozen.
Wel zetten Vlaamse steden en gemeenten toppers van
de voorbije edities in de schijnwerpers onder het motto
‘Het Beste van Open Monumentendag’. Bouwkundig,
landschappelijk of archeologisch erfgoed werd gratis
opengesteld om de ontsluiting van hun erfgoedwaardes
te bevorderen.
2013: HET BESTE
VAN OPEN
MONUMENTENDAG
HERITA JAARVERSLAG 2013
53
Partners
Deelnemerscijfers
In 2013 kon Herita rekenen op heel wat partners die Open
Monumentendag ondersteunden.
In 2013 namen 195 steden en gemeenten deel. Er werden
twaalf intergemeentelijke samenwerkingen opgezet. 625
sites, bestaande uit een mix van monumenten, archeologische sites en landschappen werden opengesteld.
Bezoekers konden ook kiezen uit 405 activiteiten: tentoonstellingen, fietstochten, (geleide) wandelingen, bustochten, boottochten,… We telden 93 kindvriendelijke
activiteiten, die het Vlieg-label droegen.
FINANCIËLE PARTNERS
Naast de subsidies van de Vlaamse Overheid (Agentschap
Onroerend Erfgoed) droegen ook de vijf Vlaamse provincies financieel hun steentje bij, naast hun inhoudelijke inbreng. Ook brouwerij Duvel Moortgat sponsorde voor een
laatste keer, in het kader van de driejarige samenwerking.
RUILOVEREENKOMSTEN
In het kader van Open Monumentendag 2013 werden
opnieuw ruilovereenkomsten met enkele mediapartners afgesloten, meer bepaald met De Standaard, één,
cobra.be, Radio 2, Cultuurnet Vlaanderen en Kinepolis.
Het doel van deze ruilovereenkomsten is om, ondanks
het beperkte communicatie-en promotiebudget van
Open Monumentendag, een zo goed mogelijke visibiliteit te hebben via diverse kanalen, verspreid over heel
Vlaanderen. Ook met Priorweb werd een overeenkomst
afgesloten, meer bepaald om de hosting en de capaciteit
van de website van Open Monumentendag op de piekmomenten te garanderen.
In totaal zijn er van 179 gemeenten (92%) bezoekerscijfers verzameld. Extrapolatie bracht het bezoekersaantal
van 2013 op ongeveer 470.000.
“VOORAL IN GENT TROK
HET GECLUSTERD
PROGRAMMA HEEL WAT
EXTRA KIJKLUSTIGEN”
ADVERTEERDERS
In de Monumentenkrant werd opnieuw ruimte voor advertenties voorzien. Het merendeel van de advertentieruimte was voor advertenties in het kader van ruilovereenkomsten. Een klein deel werd verkocht aan betalende
adverteerders.
Indrukken van de Lokale Comités
In de grote steden (Antwerpen, Gent, Brugge,…) telde
men over het algemeen iets meer bezoekers dan vorig
jaar. Vooral in Gent trok het geclusterd programma heel
wat extra kijklustigen. Nogal wat Locale Comités (LC’s)
gaven aan dat ze meer gezinnen met kinderen konden
ontvangen. Het aandeel van de 50-plussers bleef het
grootst. De exclusief opengestelde sites trokken het
grootste publiek. Sommige LC’s (zoals Sint-Niklaas of
Nazareth) waren daar minder goed op voorzien.
HERITA JAARVERSLAG 2013
54
Promotiemateriaal
Mobiele website
Het promotiemateriaal bestond uit wegwijzers, badges,
vlaggen, A2-affiches, invulaffiches op A3-formaat, folders, covers en stickers. De wegwijzers, badges en vlaggen uit duurzaam materiaal zijn herbruikbaar.
Bezoekers konden via hun smartphone het programma
doorzoeken op http://m.openmonumenten.be. Dat was
mogelijk met een eenvoudige zoekmachine en met een
applicatie waarbij de gebruiker een lijst van monumenten
en activiteiten in de omgeving kon opvragen. Zo’n 10.000
mensen bezochten de mobiele website.
In 2013 werd er een Monumentenkrant verspreid. Het
agendagedeelte, onderverdeeld per provincie, stond
daarin centraal. De oplage van de Monumentenkrant bedroeg 93.000 exemplaren voor verspreiding via Herita.
Daarnaast werden 110.000 exemplaren verdeeld via De
Standaard van zaterdag 7 september.
Publiekswebsite
De publiekswebsite www.openmonumenten.be was samen met de Monumentenkrant het belangrijkste communicatiekanaal gericht op het grote publiek. In alle communicatie (radio- en televisiespot, advertenties,…) werd
dan ook volop verwezen naar de website. De website was
raadpleegbaar vanaf 5 augustus en bleef online tot en
met 4 november 2013.
OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE CIJFERS
IN DE PIEKPERIODE (VAN 06/08/2013 TOT 11/09/2013)
Unieke bezoekers
98.437
Bezoeken
145.719
Gemiddelde tijd
5’13”
Paginaweergaves
59.157
Op OMD: bezoeken
1.155.871
Op OMD: bezoekers
46.376
OMD op Facebook
Op www.facebook.com/openmonumentendag stond de
berichtgeving helemaal in het teken van het grote (jonge)
publiek. Vanaf mei werd de Facebookpagina regelmatig
aangevuld met weetjes, foto’s,… Intussen werden 1.718
mensen lid van onze pagina.
Perscampagne
De perscampagne van OMD werd vanaf eind mei op gang
getrokken. Op 22 augustus verspreidde Herita een tweede, uitgebreider persbericht naar alle perscontacten.
Daarin kwamen alle aspecten van Open Monumentendag aan bod en werden ook de toppers gepresenteerd.
Ook de regionale perskanalen ontvingen een persbericht
op maat. Op Open Monumentendag zelf werd uitgebreid
met de pers gecommuniceerd door middel van persberichten, persupdates, telefonische contacten, …
De meest bezochte pagina van de website tijdens die periode was uiteraard de homepagina. Daarna volgden:
• Open Monumenten in jouw buurt
• uitgebreid zoeken
• het programma van de stad Antwerpen.
HERITA JAARVERSLAG 2013
55
Jongerenprojecten
ONDERWIJSPROJECT OMD JUNIOR
In de week na Open Monumentendag konden kinderen
uit de lagere school in klasverband een bezoek brengen
aan een opengesteld monument of deelnemen aan een
erfgoedactiviteit. De LC’s werkten daarvoor een speciaal
programma uit, aangepast aan verschillende leeftijdsgroepen. In 2013 werden er tien projecten voor Open Monumentendag Junior ingediend.
FOTOPROJECT FLASH BACK
Het fotoproject Flash Back kwam tot stand in samenwerking met het FotoMuseum Provincie Antwerpen. Flash
Back was in 2013 aan zijn zesde editie toe. Jongeren van
12 tot 18 jaar konden onder het motto ‘een jonge blik op
een open monument’ individueel of klassikaal een foto
insturen via de website www.openmonumenten.be/
jongeren/flashback/galerij. In een galerij vonden geïnteresseerden alle resultaten. Een e-cardapplicatie bood de
mogelijkheid om een favoriete foto door te sturen naar
vrienden of familie. Websitebezoekers konden op hun favoriete inzending stemmen voor de publieksprijs. Een jury
van experts uit de erfgoed- en fotografische sector koos
half november de 14 leukste foto’s. In totaal namen 520
jongeren en zo’n 20 scholen deel aan de wedstrijd.
“BEZOEKERS VAN DE
WEBSITE KONDEN
GERICHT ZOEKEN OP
KIND- EN GEZINSVRIENDELIJKE
ACTIVITEITEN”
UN(DER)COVER
Kind- en gezinsvriendelijk
In 2013 sloegen Open Monumentendag en AmuseeVous
de handen in elkaar voor de organisatie van Un(der)cover.
Een selectie van 9 Un(der)cover-kunstenaars tussen 18
en 26 jaar gaf een eigen impressie van een zelf gekozen
monument uit het OMD-programma. De kunstdisciplines
waren heel divers: opera, dans, keramiek, installatie, illustratie, mixed media,…
LC’s konden bij hun inschrijving aangeven of de door hen
georganiseerde openstellingen en activiteiten kind- en
gezinsvriendelijk zijn. Initiatieven die aan deze criteria
voldeden kregen het Vlieg-label in de Monumentenkant
en op de website. Van de 405 activiteiten kregen 93 activiteiten dat label. Bezoekers van de website konden heel
gericht zoeken op kind- en gezinsvriendelijke activiteiten
in de zoekmachine.
Alle voorbereidingen en resultaten werden verzameld op
de projectblog http://omdundercover.tumblr.com.
In de periode augustus – september telde de blog 913
unieke bezoekers. De projecten werden gebundeld in een
digitale publicatie. Een hoofdstukje daarvan bevat tips
voor beheerders van monumenten om met jongeren samen te werken rond kunstprojecten.
In 2013 liep er een klein proeftraject met een gezinsfolder.
De Monumentenkrant is in zijn huidige vorm immers niet
helemaal afgestemd op de doelgroep gezinnen met kinderen. Daarom ontwikkelde Herita een instrument op
maat: een drieluik folder met een kwalitatieve selectie
uit het volledige programma. De selectie werd gemaakt
op basis van volgende criteria: inhoudelijke invulling, link
met (onroerend) erfgoed, de moeite van een verplaatsing
waard,…
Deze folder werd gedrukt in een oplage van 16.500 exemplaren en verspreid via verschillende LC’s, Kinepolis, met
de Monumentenkrant en op de Cultuurmarkt.
HERITA JAARVERSLAG 2013
56
10ORGANISATIEONTWIKKELING
2013 was een jaar waarin de interne organisatie van
Herita grondig werd aangepakt, bijgestuurd en verder
uitgebouwd. Tegelijk legde Herita de basis om zowel de
medewerkers als de organisatie op zich verder duurzaam
te laten ontwikkelen en om de kwaliteit te verhogen.
“2013 WAS EEN JAAR
WAARIN DE INTERNE
ORGANISATIE VAN
HERITA GRONDIG WERD
AANGEPAKT, BIJGESTUURD
EN VERDER UITGEBOUWD”
HERITA JAARVERSLAG 2013
57
Personeelsleden van Herita krijgen daarbij tijd en ruimte
om interne en externe opleidingen te volgen, om deel te
nemen aan studiedagen, debatten, conferenties en andere. Een overzicht van de belangrijkste topics:
INTERN:
Workshop arbeidsreglement, SD Worx, 4 maart 2013, Antwerpen
Training werkomgeving en -organisatie, CiEP, maart-juni 2013, Antwerpen
• Workshop teambuilding MBTI, SD Worx, 5 juli 2013, Oostende
• Training functioneringsgesprekken, SD Worx, 22 augustus, 22 oktober 2013, Antwerpen
• Erfgoedplein, Herita - Kazerne Dossin, 19 oktober 2013, Mechelen
• Facebookmarketing, Publiek Centraal, 10 oktober 2013, Antwerpen
• Training CRM-software, Archie, november 2013, Antwerpen
• Debat Scheidsrechters of spelbrekers? Hedendaagse architectuur en erfgoedzorg,
Herita en Vlaams architectuurinstituut, 12 december 2013, Hasselt
•
•
EXTERN:
Postgraduaat Renovatietechnieken en Monumentenzorg, Howest, Brugge
• Studiedag Dag van de Cultuureducatie, 29 januari 2013, Gent
• Studiedag Jongeren, vrije tijd en erfgoed, E-land - tapis plein - Faro, 22 februari 2013, Mechelen
• Workshop Discussietekst cultureel erfgoed, Cultureel-Erfgoedoverleg, 27 februari 2013, Gent
• Workshop Beleidsbeïnvloeding, Faro, 23 maart 2013, Brussel
• Algemene vergadering Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden van België, 13 april 2013,
Groot-Bijgaarden
• Studiedag eventplanning software Yesplan, Vooruit, 11 maart 2013, Gent
• Opleiding Samenwerken met vakbondsafvaardiging, Sociare, 12 maart 2013, Brussel
• Inspiratiedag Schatten van Vlieg, CultuurNet, maart 2013, Brussel
• Slotconferentie 21st Century Parks, Stad Oostende, 24 april, Oostende
• Studiedag Historisch Interieur, 17 mei 2013, Universiteit Gent, Gent
• Debat De kunst van het niet-bouwen, Vlaams Architectuurinstituut, 28 mei 2013, Antwerpen
• Jaarvergadering Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 3 juli 2013, Veurne (Beauvoorde)
• Reflectiemoment Afsluiting pop up Diamantmuseum, Diamantmuseum Antwerpen, 27 augustus 2013, Antwerpen
• Infosessie Kader Gidsen, Toerisme Vlaanderen/Provincie Vlaams Brabant, 5 september 2013, Leuven
• Opleiding Preventieadviseur niveau 3, september - november 2013, Provinciaal Veiligheidsinstituut, Antwerpen
• Debat Debatteer mee over onroerend erfgoed, 11 september 2013, Intercommunale Leidedal en Overleg Cultuur
Regio Kortrijk, Zwevegem
• Inspiratiedag Krokuskriebels, Gezinsbond, september 2013, Aalst
• Inspiratiedag Erfgoeddag, Faro, 26 september 2013, Gent
• Sectormoment Toerisme Hageland, Provincie Vlaams-Brabant, 30 september 2013, Aarschot
• Colloquium Europese Subsidies, Provincie Vlaams-Brabant, 11 oktober 2013, Leuven
• Studiedag Staten-Generaal Strategisch Beleidsplan en Toerismepact 2020, Toerisme Vlaanderen, 11 oktober 2013, Mechelen
• Opleiding Basiscursus ‘kort’ (Paritair Comité 329), Sociare, 16-17 oktober, Brussel
• Sectormoment Groot Onderhoud, Faro, 25 oktober 2013, Brugge
• Studiedag Bouwmaterialen en constructietechnieken in het interbellum, WTA, 8 november 2013, Leuven
• Studiedag Heemkunde Actueel, Heemkunde Vlaanderen, 16 november 2013, Mechelen
• Praktijkdag Het Nieuwe Werken, Sociare, 19 november 2013, Brussel
• Studiedag Staten-Generaal van het Antwerpse platteland, Kempens Landschap, 26 november 2013, Tongerlo
• Voorstelling Maritieme Museumavond, Watererfgoed Vlaanderen, 26 november 2013, Antwerpen
• Opleiding Stapstenen naar Effectief Leiderschap, Kluwer, december 2013, Antwerpen
• Studiedag Europa Nostra Heritage Policy Conference, Europa Nostra, 5 december 2013, Brussel
• Studiedag ETWIE-ontmoetingsdag, ETWIE, 7 december 2013, Mechelen
•
HERITA JAARVERSLAG 2013
58
Studiedag Actua (Paritair Comité 329), Sociare, 5-6 december 2013, Brussel
Opleiding Tijdsregistratie, ProTime, 11 november en 2 december 2013, Aartselaar
• Workshop Overheidsopdrachten, Sociare, 30 september 2013, Brussel
• Vorming Workloadmeting, School voor Social Profit en Publiek Management (Universiteit Gent),
24 september 2013, Gent
•
•
Daarnaast krijgen Herita en haar medewerkers regelmatig
vragen om deel te nemen als spreker of moderator, om
(gast)docentschappen op te nemen, interviews te geven
of om structureel of tijdelijk deel uit te maken van een
bestuursraad of van werkgroepen, advies- en beoordelingscommissies. Hierbij een overzicht:
SPREKER/MODERATOR:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uitwisselingsmoment Natuurpunt educatie, 24 januari 2013, Mechelen
Netwerkmoment COMEET, 9 april 2013, Eeklo
Gastspreker bedankavond donateurs De Roma, 6 mei 2013, Borgerhout
Gastspreker conferentie Geomodus, 20 juni 2013
Gastspreker ceremonie afgestudeerden Antwerp Management School, 25 juni 2013, Antwerpen
Spreker vernissage tentoonstelling Danny Tulkens in De Notelaer, 30 juni 2013, Hingene
Regeringsmededeling n.a.v. OMD, augustus 2013
Gastspreker tentoonstelling OMD Deinze, 8 september 2013
Gastspreker Artemis Leuven, 26 september 2013
Gastspreker Festival van de Politiek Vlaams Parlement, 20 oktober 2013, Brussel
(GAST)DOCENTSCHAPPEN:
•
•
•
Wat te doen met een diploma kunstwetenschappen op de arbeidsmarkt?, opleiding Kunstwetenschappen,
Universiteit Gent, 7 mei 2013
Erfgoedmarketing, opleiding Meertalige bedrijfscommunicatie, Universiteit Gent, 6 december 2013
Voorstelling Herita, opleiding Kunstwetenschappen, Universiteit Gent, 9 december 2013
TEKSTEN:
•
•
Column voor tijdschrift Omtrent (Davidsfonds), 4 december 2013
Opiniestuk Monument for Life in De Morgen, december 2013
INTERVIEWGESPREKKEN:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Interview i.k.v. bachelorproef studenten Financiën en Verzekeringen, Artevelde Hogeschool Gent, 10 april 2013
Interview i.k.v. OMD in Kasteel van Horst, Radio 2 Vlaams-Brabant, 10 september 2013
Interview i.k.v. OMD in Kasteel van Horst, De Streekkrant, 11 september 2013
Interview i.k.v. doctoraatsonderzoek ‘Verbetering regelgeving onroerend erfgoed’ door Stijn Aerts, Antwerpen,
17 september 2013
VRT Klara 9 januari 2013
Interview voor tijdschrift Omtrent (Davidsfonds), februari 2013
Interview voor De Morgen, 30 april 2013
Interview voor tijdschrift Sectorlink, 3 mei 2013
Interview voor tijdschrift Flanders Today, 24 juli 2013
Interview voor de Zevende dag, 16 juni 2013
Interview voor Libelle TV, 29 augustus 2013
Interview voor De Standaard, 3 september 2013
Interview voor De Morgen, september 2013
Interview voor Het Journaal (VRT), 8 september 2013
Interview voor Het Nieuws (VTM), 8 september 2013
Interview voor Q-music, 8 september 2013
Interview voor Radionieuws (VRT), 8 september 2013
HERITA JAARVERSLAG 2013
59
BESTUURSRADEN:
•
•
•
•
•
Stichting Monumentenstrijd private stichting
Abdijsite Herkenrode vzw
META vzw
Vlaamse Erfgoedkluis nv
Sociare vzw
WERKGROEPEN, ADVIES- EN BEOORDELINGSCOMMISSIES:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening - Onroerend Erfgoed (SARO)
Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening en Huisvesting (VLORO)
Beheerscommissie Landschapsbeheersplan Oosteroever (Oostende)
Beheerscommissie Abdijsite Herkenrode
Stuurgroep Erfgoeddag
Cultureel-Erfgoedoverleg
Programmacommissie Openbaar Kunstbezit Vlaanderen
Redactieraad Praktijkboek Cultuur en Vrije Tijd (Politea)
Jury masteropleiding Conservatie en restauratie, Academie - Artesis Hogeschool Antwerpen
In 2013 zijn slechts een beperkt aantal stagiairs actief geweest bij Herita. Het aantal werd bewust laag gehouden
omdat de interne herstructureringen weinig ruimte boden
om stagiairs kwalitatief te begeleiden.
HERITA JAARVERSLAG 2013
60
11ORGANOGRAM
HERITA JAARVERSLAG 2013
61
Organogram op 31/12/2013
KRISTL STRUBBE
KAREL DENDOOVEN
DIRECTEUR
Stafmedewerker
CATHY CARDON
COMMUNICATIE
PUBLIEKSONTWIKKELING
NETWERKONTWIKKELING
Marketingmanager
LIESBETH DE MAEYER
KATHLEEN DE CLERCQ
KURT STOCKMAN
Pers en communicatie
Ledenwerking
Ontwikkeling netwerk
LIES PELSMAKERS
INGE DE GEYTER
ELLEN VAN DE VELDE
Redactie en online communicatie
Ontwikkeling dienstverlening
AN BEULLENS
Collectieve evenementen
en educatie
Vormgeving
STEFANIE HAP
Collectieve dienstverlening
NENA DE ROEY
Open Monumentendag
CHRISTOPHE SOULLIAERT
PROJECTONTWIKKELING
TECHNISCH BEHEER
Erfgoedmanager
BARBARA VAN DEN BROECK,
TIM BISSCHOPS
KRISTOF PENDERS
Ontwikkeling erfgoedlocaties
Restauraties
PETER CANTAERT,
LUDWIG VANBELLEGHEM,
HUGO SALIËN
VACANT
Technisch onderhoud
ELS DERYCKE
Technisch beheer
Technische ondersteuning
ERIC KROLS
Zakelijk manager
ONTHAAL EN
ONDERSTEUNING
HR
FINANCIËN
KATHLEEN DE PESTEL
EUGENE GOETSTOUWERS
LINDA VANDERVELDE
HR en verzekeringen
Financiën
Managementassistentie
MARILOU DUBOIS
KATRIEN VAN DEN HAUWE
OMKELTOM BOULAICH
Vrijwilligerswerking
Boekhouding en administratie
Logistiek
JAMILA AHMINDACH
Onthaal en ondersteuning
FAITH OSAYOMORE
Onderhoud
PALEIS OP DE MEIR
KASTEEL VAN HORST
KASTEEL BEAUVOORDE
FORT NAPOLEON
MAARTEN JACOBS
BARBARA STRUYS
VACANT
MARTINE VANHOOREN
Locatieverantwoordelijke
Locatieverantwoordelijke
Locatieverantwoordelijke
Onthaalverantwoordelijke
LAURE DEVER
ANN VAN DEN EYNDE
NATASCHA NOWÉ
MOÏRA DELEDICQUE
Onthaal en ondersteuning
Onthaalverantwoordelijke
Onthaal en ondersteuning
Onthaal en ondersteuning
JODY VISSER
Onthaal en ondersteuning
HERITA JAARVERSLAG 2013
62
12 GOED BESTUUR
In 2012 keurde de raad van bestuur van Herita een ‘Code
Goed Bestuur’ formeel goed. Om te voldoen aan haar
verplichtingen inzake goed bestuurlijk gedrag, verplicht
de raad van bestuur zich er toe de in deze code vervatte
bestuurlijke gedragsnormen na te leven en deze als leidraad te nemen in haar werkzaamheden.
De ‘Code Goed Bestuur’ legt basisprincipes vast die een
beroep doen op de professionaliteit van bestuurders en
leden van het managementteam. De principes zeggen
iets over de waarden die aan de grondslag liggen van
het gedrag en de cultuur. De houding van waaruit betrokkenen handelen is eveneens van belang. De code is
uitdrukkelijk niet alleen bedoeld voor bestuurders en leidinggevenden, maar ook voor belanghebbenden binnen
en buiten Herita.
DEEL 1 DE VERENIGINGSCULTUUR /
WAARDEN
Integriteit
DEEL 3 AFSPRAKEN VAN GOEDE
BESTUURLIJKE EN COLLEGIALE PRAKTIJK
Openheid
Intentie van strategisch bestuur
Positieve houding
Intentie om op een consistente manier
aanwezig te zijn op een vergadering
Collegialiteit, teamspirit, werken
in een geest van samenwerking
Geen belangenvermenging
Solidariteit en loyaliteit ten opzichte van Herita
Extern optreden Verantwoording
Vertrouwelijkheid van informatie
DEEL 2 RELATIE BESTUURDER /
PERSONEEL
DEEL 4 VERGADERAFSPRAKEN
Intentie van goed personeelsbeleid
Aansturing gebeurt binnen personeelskader
Positieve ingesteldheid en respect
Openheid en informatiedoorstroming
Geest van samenwerking en wederzijds vertrouwen
HERITA JAARVERSLAG 2013
63
13 BLIK VOORUIT
Als erfgoedorganisatie kijkt Herita resoluut naar de toekomst. De volgende vijf jaar wil Herita vier projecten op
de rails krijgen. De gemeenschappelijke noemer? Het
draagvlak voor erfgoed verbreden en vernieuwende samenwerkingen rond erfgoed stimuleren.
“HERITA ZAL
VERNIEUWENDE
SAMENWERKINGEN
ROND ERFGOED
STIMULEREN”
HERITA JAARVERSLAG 2013
64
1 NETWERK OPEN MONUMENTEN
2 HERITA SENSIBILISEERT
Samen met andere erfgoedzorgers zal Herita een netwerk Open Monumenten ontwikkelen. Het publieksgerichte netwerk zal op termijn monumenten, landschappen, archeologie en varend erfgoed omvatten. Herita
wil op basis van haar expertise een belangrijke bijdrage
leveren in de ontwikkeling van publieksgerichte erfgoedzorg voor de hele erfgoedsector.
Via een actieve perswerking en de coördinatie van Open
Monumentendag 2014 sensibiliseert Herita de bevolking
over erfgoed en erfgoedzorg. Via lidmaatschap streeft
onze organisatie naar een duurzame publieksopbouw.
Actieve promotie en communicatie, twee grote jaarlijks
wervingsacties en de jaarlijkse Herita-dag zullen de ledenwerving aanzwengelen. Herita wil in 2014 het aantal
gezinslidmaatschappen met 5% doen toenemen in vergelijking met 2013. De ledenfidelisering wordt versterkt
door wedstrijden, exclusieve uitnodigingen of werfbezoeken. De jaarlijkse Herita-dag en het Herita Magazine
dragen ook bij tot ledentrouw.
Diensten
Voor partners realiseert Herita diensten op het vlak
van kennisdeling en expertise-ontwikkeling. Daarbij
zet onze organisatie in op nieuwsbrieven, een online
kennisbank met dossiers, studiedagen, werkbezoeken
en gezamenlijke laboprojecten. Voor gezamenlijke publieksgerichte projecten verzorgt Herita instapformules
zoals Open Monumentendag, promotie-acties en projectrekeningen.
Kennistrajecten
In 2014 participeert Herita actief aan verdiepende kennistrajecten. Het bepalen van een toekomsttraject voor
Open Monumentendag maakt daar deel van uit. Onder
leiding van Kunststeden vzw stippelt Herita ook het toeristisch onthaal in erfgoedlocaties mee uit. Draagvlakonderzoek en de ontwikkeling van een engagementsmodel rond verschillende vormen van lidmaatschap
staan eveneens in de steigers.
Experts
Verder voert Herita vandaag al verkennende gesprekken met experts zoals National Trust, FARO, CultuurNet
Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen om kennis te delen en
een structurele samenwerking uit te bouwen. Om kennis te delen met de erfgoedsector participeert Herita in
de Vlaamse Erfgoedkluis, waar men de expertise binnen
het domein van publieksgerichte erfgoedzorg toepast
op sites van derden.
Stimulatie van erfgoedbezoek
Ons divers activiteitenaanbod op Herita-sites activeert
erfgoedbezoek. In de toekomst zal Herita met beeldbepalende publiek toegankelijke activiteiten de erfgoedwaarde van de locaties nog meer in de kijker zetten.
We willen tevens kinderen en jongeren aanzetten tot
actieve erfgoedparticipatie. Onze sites nemen dan ook
actief deel aan activiteiten voor gezinnen met kinderen
en jongeren, zoals zoals Krokuskriebels, Erfgoeddag en
Zomeractie van Vlieg. Ons vernieuwingstraject voor het
educatief programma en gezinsaanbod in het Kasteel
van Horst is een eerste stap. In de nabije toekomst zullen
we een gelijkaardig traject uitwerken voor andere sites.
Het activeren van jongeren in samenwerking met partners wordt in de toekomst eveneens geïntensifieerd.
HERITA JAARVERSLAG 2013
65
3 LABOPROJECTEN
De sites in eigen beheer wil Herita optimaliseren. Onze
organisatie zoekt naar pistes om de sites op termijn
break-even te laten draaien en te ontsluiten. Op die manier wil Herita een goed toekomstplan voor iedere site
bepalen en kunnen we in de toekomst zoeken naar een
geschikte commerciële invulling voor sites met respect
voor de erfgoedwaarden.
Op 4 sites organiseren we laboprojecten om de
kennis op het vlak van publiekswerking en publieksgerichte erfgoedzorg te versterken en uit te dragen. Het
gaat concreet over deze projecten:
•
•
Verder investeren we in het beheer, onderhoud en publieke openstelling van 8 sites en het beheer en onderhoud
van onze 7 sites die momenteel geen actieve publiekswerking hebben. Restauratie- en investeringstrajecten
dragen bij tot de verdere ontwikkeling van sites zoals het
Kasteel van Horst en Fort Napoleon.
•
•
Kasteel van Horst:
educatief programma en gezinsaanbod
Paleis op de Meir:
meertalige ontsluiting en locatieverhuur
Abdijsite Herkenrode:
communicatie tijdens restauratie- en bouwwerken; kunstproject op het Historisch Hart
Kasteel Beauvoorde:
erfgoedlogies in de conciërgewoning
De publieke veiligheid en toegankelijkheid van onze
sites worden verhoogd.
HERITA JAARVERSLAG 2013
66
14COLOFON
JAARVERSLAG 2013 VAN HERITA VZW
Vragen, suggesties of opmerkingen
over dit jaarverslag?
Mail ons via [email protected] of
bel ons via het nummer 03 226 31 85
Redactie en vormgeving
Canjotto Communication
Fotografie
Stefan Dewickere
Daniel de Kievith
Koen De Waal
Toon Grobet
Jan Crab
Adres
Herita
Oude Beurs 27
2000 Antwerpen
www.herita.be
Volg Herita ook via Facebook
Antwerpen, april 2014
HERITA JAARVERSLAG 2013
67
www.herita.be

Download Report