Krant van 22 augustus

WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
Gazet van Oostende
DUIDING
OOSTENDENAARS,
BEHOUD UW KALMTE!
Abonnementsprijs:
GRATIS
Uitgever:
V.U. Kristof Beuren,
Stadssecretaris,
Vindictivelaan 1,
8400 Oostende
Ook in Oostende zorgde het nieuws in verband met deze inval voor onrust en oproer.
De angst dat de Duitsers ook onze Stad
zouden bereiken, nam toe. Daarom voelde
5;,(">""*%",$=;(;*%"$7)"5.",%$0"$/330$3>$
zijn medeburgers op te roepen tot kalmte.
Paniek moest absoluut vermeden worden.
N"%$2",%,3;-"/$)/$!"%$&"'()*+!$'"(",$5'""M$
in Oostende sterk aanwezig, alsook de
trouw aan het vaderland.
Verschijningsmoment: elke vrijdag vanaf 8 augustus 2014
Plaatsen van verschijning: Toerisme Oostende - UiT-loket, CC De Grote Post, Hendrik Serruyslaan 18A Thuisloket, Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Bibliotheek Kris Lambert, Wellingtonstr. 7 - dienst Cultuur,
Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Opex: Bakkerij Maenhout, Voorhavenlaan 152 - Raversijde: Kruidenier
de 4 seizoenen, Nieuwpoortsesteenweg 919A - Zandvoorde: Bakkerij Filip, Zandvoordedorpstr. 42
Stene: Deneubourg, Gistelsesteenweg 105 - Westerkwartier: Bakkerij Hioco, Torhoutsesteenweg 102
Aankondigingen worden aangenomen:
dienst Cultuur stad Oostende
tel.: 059/562016 - email: [email protected]
Volg ons dagelijks op
www.oostendecultuurstad.be
www.facebook.com/gazetvanoostende
https://twitter.com/a_vervliet (@A_Vervliet)
Nieuws van het front
DE SPANNING IS TE SNIJDEN. DUITSE OPMARS ONSTUITBAAR?
Museumnocturne
Deze week was een donkere periode voor
België. In de week van 16 tot 22 augustus
!""#$!"%$&"'()*+!"$'"(",$!""'$-.%$/"0",'.gen en verliezen geleden. De Duitsers ruk1"/$ *%""0*$ 2",0",$ 34$ "/$ 5,./0*+!.6"/$ 0"$
dorpen en steden op hun weg.
zaterdag 30 augustus 2014
om 19.00 en om 20.00 uur
Venetiaanse gaanderijen,
hoek Zeedijk/Parijsstraat
16 augustus. Het laatste fort van Luik valt in
handen van de Duitse troepen, waardoor de
weg naar Namen komt open te liggen.
ACTIVITEITEN
KALENDER
7;+.*$[.%!",)/"$*+!,""M$!"%$53"1$
_7334(,.2"/$)/$=M,)1.$8F`FaWF`Fb:c
"/$13>%$%3"')+!%)/($("2"/$5)L$?)L/$-",1D
!$R/*+!,)L2"/$)*$/)"%$/30)(D
Beperkte plaatsen.
Bron: Le Bulletin Communal 1914, p. 627. Vindplaats: Archief stad Oostende
Weerkundige waarnemingen
Initiële research en concept: Virginie Michils,
dienst Cultuur Oostende
Samenstelling: Tammy Deley, historica;
Virginie Michils en Erwin Mahieu
18 augustus. Terwijl het gros van het Bel()*+!"$ 7"(",$ 89"'0'"(",:$ 2).$ 7";2"/$ "/$
<"+!"'"/$ %",;(%,"1%$ 34$ =/%-",4"/$ *%../$
&"'()*+!"$'"(",""/!"0"/$34("*%"'0$,3/03>$
Tienen, op de Getelinie. De eenheden van
o.a. het 3de$7)/)","()>"/%$5"2)/0"/$?)+!$)/$
Sint-Margriete-Houtem, Grimde en in de
voorposten in Oplinter, Neerlinter en Bunsbeek om de opmars van de Duitsers tegen
te houden. Er vallen verhoudingsgewijs
2""'$*'.+!%3@",*$3/0",$0"$3A+)","/B$-..,033,$ 0"$ +3>4.(/)"C/$ *%;;,'33*$ -3,0"/D$
E"("/$FGDHI$;;,$!""#$!"%$,"()>"/%$0"$.'("mene terugtrekking, op bevel van kolonel
J;@"/*B$ 34("*%.,%D$ K..,/.$ ?)L/$ 0"$ K;)%*"$
troepen 's avonds de stad Tienen binnengetrokken.
19 augustus.$ <.**.>33,0$ )/$ =.,*+!3%D$ K"$
inname is er niet moeiteloos verlopen. De
Duitsers hebben furieus gereageerd op de
!)/0",'.("/$ 2./$ 0"$ &"'()*+!"$ )/M./%",)"D$
N;)?"/$ ?)L/$ *O*%">.%)*+!$ )/$ 5,./0$ ("*%31"/B$ PQ$ 5;,(",*$ -",0"/$ 0330("*+!3%"/$ "/$
2,3;-"/$ 2",1,.+!%D$ R/$ %3%..'$ 13>"/$ FQI$
>"/*"/$)/$0"$2",("'0)/(*.+%)"$3>D
20 augustus. Brussel is ingenomen en
het Duitse leger eist van de stad voeding,
logement, voorraden en strikte gehoorzaamheid! Op 17 augustus had koningin
Elisabeth met haar drie kinderen Brussel
2",'.%"/$ "/$ -.,"/$ ?"$ ,)+!%)/($ =/%-",4"/$
vertrokken. Ze hebben er hun intrek genomen in het koninklijk paleis aan de Meir. De
regering, veel parlementsleden en diplomaten evenals het bestuur van de Marine zijn
!"/$ ("23'(0D$ N"%$ &"'()*+!$ !33M01-.,%)",$
"/$13/)/($='5",%$2",%,"11"/$2./;)%$7";2"/$
/..,$<"+!"'"/D
Vanaf 20 augustus. Een ware gruwel speelt
?)+!$.M$)/$0"$S..'*"$03,4"/$"/$*%"0"/D$=./$
0"$T.>5",$!""#$!"%$U,./*"$'"(",$0"$K;)%*"$
opmars twee dagen kunnen tegenhouden.
V$ R/$ =/0"//"WT")''"*$ 13>"/$ 033,$ K;)%*"$
represailles 262 mensen om. Ze zijn brutaal afgemaakt met kogels en bijlen.
V$ =./$0"$3"2",*$2./$0"$T.>5",X$)/$!"%$)/dustriële Tamines nabij Charleroi, hebben de Duitsers uren geplunderd. Daarna
hebben ze beslist om een willekeurig ge13?"/$(,3"4$)/-3/",*B$)/+';*)"M$1)/0","/$
Extern adviseur: Erwin Mahieu
Coördinatie: Amelie Ingelbrecht, dienst Cultuur
Oostende
Eindredactie: Virginie Michils, dienst Cultuur
Oostende en Martine Meire, directeur
Druk en lay-out: drukkerij Lowyck
Dank aan: Martine Vandermaes & Nadia
Stubbe, Bibliotheek Kris Lambert en Claudia
Vermaut, archivaris stad Oostende
De Duitse invasie van België in augustus 1914.
Duitse infanteriesoldaten steken het Karel Rogierplein in Brussel over terwijl de bevolking
toekijkt. © IWM (Q 88431)
bron: www.europeana.eu.
Internet, laatst geraadpleegd op 15/08/2014
De Duitse moordpartij op Belgische burgers
tijdens W.O. I. © IWM (Q 70083)
bron: www.europeana.eu.
Internet, laatst geraadpleegd op 15/08/2014
"/$ 3;0","/B$ 34$ !"%$ +"/%,.'"$ 4'")/$ 5)L""/$
te drijven. De Duitsers hebben mensen
onverbiddelijk het vuur geopend op de
groep. Een 38o-tal van hen hebben deze
moordpartij niet overleefd.
V$ K"$K;)%*"$+.2.'",)"$!""#$331$K)/./%$5"*%3,>0D$ &)L/.$ 0"$ !"'#$ 2./$ 0"$ 5"23'1)/($
)*$/..,$0"$./0","$3"2",$1;//"/$2';+!%"/B$
-..,$ 0"$ U,./*"/$ !"/$ 342)/("/D$ <..,$
voor zowat drieduizend mensen was het
te laat. De Duitsers hebben de burgers ge5,;)1%$.'*$>"/*"')L1$*+!)'0$%"("/$0"$U,./*"
.,%)''",)"D$ E"("/$ 0"$ <;;,$ 2./$ E*+!3@"/$
?)L/$ %)"/%.''"/$ >"/*"/$ 0330("*+!3%"/D$
9""'$!;)?"/$?)L/$)/$5,./0$("*%31"/D
V$ Y.,'$ 23/$ &Z'3-*$ E-""0"$ 7"(",$ !""#$ 0"$
forten van de vestingstad Namen, die de
,)2)","/$ T.>5",$ "/$ <..*$ >3"%$ 5"*+!",men tegen een Duitse invasie, onder vuur
genomen. Ondertussen ondernam de
!33M0>.+!%$ 2./$ !"%$ K;)%*"$ E-""0"$ 7"(",$""/$../2.'$34$0"$U,./*"/$5)L$[!.,'"roi, om hen van de forten weg te houden.
Ook in Namen bestookt het Duitse leger
de forten met zware artillerie, onder meer
met de 420mm-houwitser ‘Dikke Bertha’.
22 augustus. Het Duitse leger voert met
*+!"4"/$ ../2.''"/$ ;)%$ 34$ 0"$ &"'()*+!"$ !.2"/*%.0$ Y.'">)"$ 2./$ &"'()*+!W[3/(3$ ../$
het Tanganyikameer. De haven ligt aan
de monding van de Lukuga. De Duitsers
bleven tot in 1916 het meer beheersen.
<"%$ !;/$ GI$ %3/W>"%"/0"$ 33,'3(**+!)4$ 0"$
N"0-)($23/$S)**>.//$!"55"/$?)L$0"$"/)("$
33,'3(*533%$ 0)"$ 0"$ [3/(3'"*"$ S"",>.+!%$
34$ !"%$ E./(./O)1.W>"",$ !""#B$ 0"$ ='"\./0,"$ K"'+3>>;/"B$ 5"*+!3%"/$ ?30.%$ 0)"$ 3/bruikbaar wordt. De Duitse troepen snijden
op veertien plaatsen de telefoonlijn door.
Door die overduidelijke daad van sabotage 0"$+3>>;/)+.%)"')L/"/$'34"/$2).$0"$7;1;(.$
naar de Lualaba, dan via de spoorlijn naar
T%./'"O*%.0]Y)*./(./)$ "/$ %"/*'36"$ 2).$ 0"$
Congostroom naar de hoofdstad Leopold*%.0]Y)/*!.*.$^$!""#$&"'()C$../$K;)%*'./0$
)/$=M,)1.$0"$33,'3($2",1'..,0D
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
DUIDING
='$0)%$/)";-*$()/($.'*$""/$*+!31(3'M$033,!""/$ 0"$ /)"%W5"?"6"$ &"'()*+!"$ ("5)"0"/D$
De Duitsers leken ons land steeds verder te
1;//"/$5)//"/0,)/("/$?3/0",$03"'%,"@"/0"$%"("/*%./0B$3/0./1*$0"$!"'0!.#)("$*%,)L0$
2./$!"%$&"'()*+!"$'"(",D
Bovendien werd elke vertraging in de opmars van het Duitse leger op de burgerbevolking gewroken. De gebeurtenissen in
=/0"//"$"/$E.>)/"*$?)L/$!)",$""/$4)L/')L1$
233,5""'0$2./D$d'1$2",0-..'0$*+!3%$!""6"$
!"%$-",1$2./$M,./+W%),";,*$%"$?)L/B$"/$'31%"$
2",*+!,)11"')L1"$2",("'0)/(*.+%)"*$;)%D$
K"$>O%!"$2./$0"$M,./+W%),";,*$>..1%"$0""'$
;)%$ 2./$ 0"$ K;)%*"$ =5*+!,"+1;/(*%!"3,)"B$
""/$ >"%!30"B$ ;)%("0.+!%$ 033,$ ['.;*"-)%?B$
die de duur van de oorlog zou moeten
2",13,%"/X$ _93'("/*$ !">$ >3"*%$ 0"$ 5;,(",bevolking de gevolgen van de oorlog niet
worden bespaard. Zij moest integendeel de
druk voelen en door de strenge maatregelen gedwongen worden haar eigen leiders
%3%$2,"0"$../$%"$*43,"/Dc$9./$5)L$!"%$5"()/$
werden de Duitse soldaten door hun eigen
5"2"'!"55",*$("!",*"/*43"'0$%3%$?"$34,"+!%$
("'33M0"/$)/$!"%$5"*%../$2./$2,)L*+!;6",*D$
S.//"",$",$?)+!$0./$""/$)/+)0"/%$233,0""0B$
interpreteerden de Duitsers dat meteen als
een teken van verzet vanuit de burgerbe23'1)/(X$_>./$!.%$("*+!3**"/ec$d/$0.%$3>-
f4$ G$ .;(;*%;*$ )*$ ""/$ ')"M0.0)(!")0*+3>)%g$
34(",)+!%$)/$Nh%"'$0"$'.$[3;,$i3O.'"j)/$0"$
Y.4"''"*%,..%D$ N"%$ +3>)%g$ 5"*%..%$ ;)%$ !"%$
"+!%4..,$<.%!)";$"/$k.%!./B$0"$0.>"*$9./$
SO/"/0."'"B$ K"$ 7"";-B$ K!3/0%B$ 0"$ !"",$
='4!3/*"$ d''"53;0%$ "/$ J;*%..M$ 7"lm2,"D$
Ze zamelen geld in om aan soepbedeling te
kunnen doen. Ze willen vooral de families
van opgeroepen soldaten helpen.
d"/$ 4..,$ 0.("/$ '.%",$ -",0$ ",$ ""/$ 3A+)""'$
+3>)%g$ 34(",)+!%$ 3>$ !"%$ ("'0$ %"$ 2",0"'"/$
3/0",$ 0"$ 2",*+!)''"/0"$ ')"M0.0)(!")0*3,ganisaties. Het bestaat onder andere uit
*+!"4"/$ "/$ 233,?)6",$ N"+%3,$ K"$ 9,)"*"B$
*%.0**"+,"%.,)*$ U,./n3)*$ o3/gB$ (">""/%"3/%2./(",$ N)443')"%$ 9",>"),"B$ 0"1"/$
=+!)"'$ [.>",'O/+1B$ (">""/%",..0*')0$ =/%3)/"$ 7"*+,.;-."%B$ 2,"0","+!%",$ =;(;*%"$
Y"*%"'33%B$ 0),"+%";,$ 2./$ 0"$ %,.>*$ d0-.,0$
K"$ [;O4",B$ 0"$ !","/$ 9./$ J'.55"1"$ "/$
N"/,)$ 9./$ J,."M*+!"4"B$ 0"$ 0.>"*$ =;(;*-
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
DUIDING
-)''"$2./$0"$M,./+W%),";,*$0)"$")("/')L1$/)"%$
bestonden!
Door de val van het laatste fort rond Luik,
werd de vallei van Samber en Maas toegankelijk. De forten waren nooit aangepast aan
0"$/)";-*%"$.,%)''",)"3/%-)11"')/("/X$>3,%)","/$>"%$""/$1.')5",$2./$aP+>B$.M("2;;,0$
door de Duitse ‘Dikke Berthakanonnen’.
De periode tussen begin augustus en medio september 1914 is gekend als de ‘Slag
aan de Grenzen’ waarbij
0"$*%,)L0$?)+!$.M*4""'%$)/$
0"$=,0"/*"$,"()3$"/$!"%$
noorden van Metz tus*"/$ U,./1,)L1$ "/$ K;)%*land. Samber, Semois en
Maas kleuren bloedrood.
Bronnen:
Freddy PHILIPS, 14-18 op zee.
Belgische schepen en zeelui tijdens
de grote oorlog, Tielt, Uitgeverij
Lannoo nv, 2013, pp. 29. Vindplaats: Bibliotheek Kris Lambert,
Oostende.
S. DE SCHAEPDRIJVER, De
Groote Oorlog. Het koninkrijk
België tijdens de Eerste Wereldoorlog, Amsterdam/Antwerpen,
Uitgeverij Atlas, 1997, 366 p.
M. VERLEYEN EN M. DE MEYER,
Augustus 1914. België op de
Liefdadigheid
Reeds in het begin van augustus 1914 zet
de stad Oostende liefdadigheidsinitiatieven
op poten. Ze kennen vanaf 16 augustus een
"+!%"$5'3")4",)30"D$
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
%"$ N.>>./$ "/$ ='4!3/*"$ p)"%",*D$ 933,$ 0"$
*3+).')*%"/$ -3,0%$ 0"$ !"",$ d03;.,0$ 9./$
9'."/0","/$)/$!"%$+3>)%g$34("/3>"/D$N"%$
is een overkoepelende liefdadigheidsorga/)*.%)"$-..,)/$.''"$q'3*3q*+!"$*%,"11)/("/$
81.%!3')"1"/B$*3+).')*%"/B$')5",.'"/r:$2",%"genwoordigd zijn. Op 16 augustus komt het
3A+)""'$+3>)%g$*.>"/D
9",0",$>.1"/$("(3"0"$5;,(",0.>"*$3/0",(3"0$233,$33,'3(**'.+!%3@",*$)/$0"$'31.'"/$
2./$!"%$Y;,*..'$"/$2./$0"$_[",+'"$7)6g,.),"cD$ R/$ !"%$ Nh%"'$ 0"$ '.$ [3;,$ i3O.'"$ 0""'%$
_N"%$ S",1$ 2./$ 0"$ T3"4c$ "'1"$ 0.($ *3"4$ ;)%$
aan kinderen van armen en werklozen. Ook
0"$93'1*53/0$>..1%$"'1"$0.($aII$s$QII$')%",$
soep voor de werklozen.
=/0","$3,(./)*.%)"*$3>$M.>)')"*$)/$/330$%",$
!;'4$%"$13>"/B$?)L/$!"%$T)/%W9)/+"/%);*("/33%*+!.4$"/$0"$_K.>"*$2./$7)"M0.0)(!")0cD$
K"$ 1,./%"/$ _7"$ 7)63,.'c$ "/$ _K"$ t""-.+!%c$
doen ook hun duit in het zakje. Ze zamelen
HDPII$&"'()*+!"$M,./1$)/$3>$0"$M.>)')"*$2./$
de soldaten aan het front bij te staan. De opbrengst van ophalingen in kerken gaat nu
331$/..,$0"$33,'3(**'.+!%3@",*D
vlucht, Anwerpen, Manteau, 2013, pp. 62 & 64.
!"#$%%&&&'()&)*)+(,-*.)/'0)%1*234)+5%6789%7:%8;%66<
augustus-1914-de-dag-dat-de-onbekende-congolese-sol(112<5/)=>)+()?)/?!"#$%%&&&'@-*=,))*52)&)*)+(--*+-.'/+%
&343%3/()A'#!#%B)+).C>1/CD1,)/?)/?!"#$%%,)E!)+)/',1#2'
0)%&343%F)*52)CG)*)+(--*+-.C3/CH)E!)+)/?)/?!"#$%%&&&'
velpeleven.be/art1974_6_boutersem_wo1.htm Internet, laatst
geraadpleegd op 15/08/2014
L. VANDAMME, De Grote Oorlog in kleine verhalen.
Beeldvorming en representatie van de Eerste Wereldoorlog
in Vlaamse jeugdromans (1945-2007), onuitgegeven scriptie
voor het behalen van de graad van Master in de Geschiedenis, Universiteit Gent, Academiejaar 2007-2008, pp. 20.
Collectie: Erwin Mahieu
DUIDING
N"%$ 3A+)""'$ +3>)%g$ ?.'$ ("0;,"/0"$ 0"$ !"'"$
oorlog blijven bestaan. De liefdadigheid
deelt tijdens augustus 1914 6.000 broden
;)%$)/$4'..%*$2./$HII$s$aII$5,30"/$2uu,$0"$
oorlog. Niet enkel organisaties maar ook
4.,%)+;')","/$0,.("/$!;/$*%""/%L"$5)LD$9"'"/$
verkiezen om anoniem te blijven, anderen
-)''"/$ ("4;5')+"",0$ -3,0"/$ )/$ 0"$ '31.'"$
4",*D$ 9..1$ (..%$ !"%$ 3>$ ()#"/$ )/$ /.%;,.B$
zoals bijvoorbeeld de 25 wintermantels ge*+!3/1"/$033,$!"%$+3/M"+%)"!;)*$_K"$T%,334",c$;)%$0"$Y.4"''"*%,..%D
Bron: J. Aspeslagh, Al die mondjes hebben honger
B*-/$?!"#$%%531.*3=5'0)%531.*3=5%I#JKL;8M?
Internet, laatst geraadpleegd op 02/07/2014
E)L0"/*$ 0"$ ("2"+!%"/$ )/$ J,)>0"$ (..%$ ../$
&"'()*+!"$ ?)L0"$ 5)L/.$ 0"$ !"'#$ 2./$ 0"$ >./*+!.44"/$2",'3,"/D$f>$../$0"$3>*)/("')/($
en vernietiging door de Duitse troepen te
ontkomen, komt het restant van deze afdeling in de namiddag van 18 augustus tesamen met de overige afdelingen van het 3de
7)/)","()>"/%D$N"%$(.,/)?3"/$%,"1%$?)+!$2).$
E)"/"/$ "/$ Y;>%)+!$ 34$ &3;%",*">$ %",;(D$
Terwijl de Duitsers Tienen innemen en
Y;>%)+!$ 5"?"6"/B$ 1,)L(%$ !"%$ Hde Linieregi>"/%$%)L0"/*$0"$/.+!%$2./$Fb$34$F`$.;(;*%;*$
het bevel om nieuwe stellingen in te nemen
)/$0"$!334$0"$.#3+!%$2./$!"%$(,3*$2./$!"%$
&"'()*+!"$ 7"(",$ 5"%",$ %"$ 1;//"/$ 0"11"/D$
K"?"$/)";-"$3,0",*$-3,0"/$"+!%",$("("2"/$
op een bijzonder ongunstig ogenblik daar
het regiment reeds op weg is naar Boutersem en de wegen bovendien boordevol
2';+!%"')/("/$?)6"/$"/$%",;(%,"11"/0"$*3'0.%"/D$ K"$ 5"2"'"/$ -3,0"/$ /)"6">)/$ *%)4%$
uitgevoerd. Het 1ste bataljon, dat nog uit 3
+3>4.(/)"C/$ 5"*%..%B$ /"">%$ 3/>)00"'')L1$
*%"'')/("/$)/$34$*%,.%"()*+!"$4;/%"/$%;**"/$
S)''"5,)/("/$ "/$ Y;>%)+!$ 8Fste$ [)":B$ './(*$
0"$7";2"/*"*%""/-"($8Pde$[)":$"/$%"/$/33,0"/$2./$N3/*">$8Hde$[)":D$N"%$Pde bataljon
verzamelt in Roosbeek en verlaat die plaats
rond 21 uur, om de aangegeven voorposten
%"$ (../$ 5"?"6"/D$ E)L0"/*$ 0"$ 34>.,*$ -3,den ze door de Duitsers hevig onder vuur
("/3>"/B$?30.%$0"$%3+!%$*'"+!%*$>3")?..>$
23,0",%D$N"%$)*$0./$331$,""0*$>)00",/.+!%B$
wanneer de troepen eindelijk de aangewezen punten bereiken.
De 1ste Compagnie neemt stelling op de
7";2"/*"*%""/-"(B$ )"%*$ 2uu,$ Y;>%)+!v$ 0"$
2de$ [3>4.(/)"$ 34$ 0"$ J.'("/5",($ 8!33(%"$
ba:$%"/$/33,0"/$2./$0"$7";2"/*"*%""/-"($
80"$ (,3%"$ 5../:v$ 0"$ Hde en 4de Compagnie
%"/*'36"B$?3;0"/$43*)%)"*$>3"%"/$)//">"/$
,"*4"+%)"2"')L1$ 34$ !"%$ 1,;)*4;/%$ 2./$ 0"$
5../$Y;>%)+!W9)**"/.1"/$>"%$0"$5../$E)"/"/WT)/%$w3,)*WS)/("$"/$../$0"$9"'4"5,;(B$
waar deze rivier de baan Tienen-Sint-Jo,)*WS)/("$ 1,;)*%D$ R/$ 0"$ '334$ 2./$ 0"$ /.+!%$
"+!%",$ 13>%$ 34$ !"%$ !33M01-.,%)",$ !"%$ 5",)+!%$5)//"/$0.%$0"$*%"'')/("/B$0)"$../$5")0"$
'..%*%("/3">0"$ +3>4.(/)"C/$ %3"("-"?"/$
werden, inmiddels door de vijand bezet zijn.
Tegen 4 uur in de morgen van 19 augustus
beveelt het hoofdkwartier van de 1ste Legerafdeling de terugtrekking van alle voorpos%"/$/..,$7";2"/D$K"$H$+3>4.(/)"C/$2./$!"%$
1ste bataljon en de 1ste en 2de$+3>4.(/)"$2./$
het 2de bataljon ontvangen het bevel tegen
5.00 uur in de morgen, zij vertrekken onmiddellijk en bereiken Leuven veilig in de
'334$2./$0"$0.(D$N"%$,"()>"/%$5')L#$"+!%",$
zonder enig nieuws van de 3de en 4de Com4.(/)"D$ 9""'$ '.%",$ !""#$ >"/$ 1;//"/$ 2.*%*%"''"/$0.%$0"?"$5")0"$+3>4.(/)"C/$!"%$5"2"'$%3%$0"$.#3+!%$/33)%$3/%2./("/$!"55"/B$
2",>)%*$ 0"$ 5330*+!.44",*$ !"/$ /)"%$ >"",$
konden bereiken. Zij verlaten hun stellingen
dan ook maar pas tegen de morgen wan/"",$!"%$,""0*$%"$'..%$)*v$5")0"$+3>4.(/)"C/$?)L/$/3($%3%$)/$&3;%",*">$(",..1%v$-..,$
?"$"+!%",$)/$0"$5;;,%$2./$0"$f;0"$9)L2",*$
door de oprukkende Duitsers omsingeld
-3,0"/D$R/$0"$!"2)("$("2"+!%"/$0)"$0..,34$
volgen en die bijzonder bloedig zijn, lijden
0"$&"'()*+!"$*%,)L01,.+!%"/$?-.,"$2",')"?"/$
../$>./*+!.44"/B$%",-)L'$0"$32",'"2"/0"/$
door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt
-3,0"/D$ E)L0"/*$ 0"?"$ ("2"+!%"/$ -3,0"/$
1.4)%")/W+3>>./0./%$73;)*$8ade$[)":$"/$3/0",';)%"/./%$ S"*%"/03,4$ 8Hde$ [)":$ ("0330v$
1.4)%")/W+3>>./0./%$ J30".;\$ 8Hde$ [)":$
wordt zwaargewond en krijgsgevangen ge/3>"/B$"2"/.'*$3/0",';)%"/./%$9",*%3+1"/
8ade$[)":D
In totaal zullen er twaalf Oostendse soldaten sneuvelen. De 2de Compagnie van het
3de Bataljon van de 3de$ 7)/)"$ 83D'D2D$ Y.4)%")/W[3>>./0./%$ T)00",*:$ !.0$ _0"$ 1)"*"c$
340,.+!%$!"%$1,;)*4;/%$2./$0"$*433,-"("/$
/..,$K)"*%B$7;)1$"/$k.>"/$%"$5"?"6"/B$)/$%"$
,)+!%"/$"/$%"$2",0"0)("/D$T)00",*$*/";2"'%D
Bronnen:
!"#$%%&&&'>)+#)+)>)/'0)%1*28;KLCNC0-=2)*5),C&-8'!2,?
Internet, laatst geraadpleegd op 15/08/2014
3de Regiment de Ligne. Historique du Régiment pendant la
Campagne 1914-1918. 3de Linieregiment. Historiek van het
Regiment gedurende den Veldtocht 1914-1918, s.l., s.n., s.d.,
49 p. Vindplaats: Fonds Ostendiana, Bibliotheek Kris Lamber
Oostende
Les 3e et 23e Régiments de Ligne en Campagne, s.l., s.n.,
s.d., 116 p. Vindplaats: Fonds Ostendiana, Bibliotheek Kris
Lambert Oostende
Veldschetsen van de posities van de 3e Linie in de omgeving Tienen in de nacht van 18 op 19 augustus
1914.
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?6Q?@)0*=1*3?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/de.be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ K!3/0%$ =+!)"'W[.>)"'B$ >"+./)+)"/B$
0)"/*%4')+!%)($ *3'0..%$ Hde Linie 1/3,
stamboeknr. 55.937, °Breedene op 11
0"+D$ Fb`FB$ 2./$ d0;.,0B$ 5""/!3;-",$ "/
&.'')m,"$ p"'.()"B$ k)";-433,%*"*%""/-"($
159, gesneuveld bij Tienen op 18 aug.
1914 en begraven in Grimde in de oude
kerk.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?L?,11*2?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ f4*%."'"$ T",.4!)/B$ 3/0",';)%"/./%$ PHste
7)/)"B$yT')L4"$34$FP$M"5D$Fb`FB$2./$w./$8z:$
en Logier Joanne, Prinses Clementinaplein 10bis, gedood in Halen op 18 aug.
1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?L?,11*2?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ T)00",*$ w;'"*B$ 1.4)%")/W5"2"'!"55",$ Hde
Linie, ridder van de Leopoldsorde, rid0",$ 2./$ 0"$ 3,0"$ 2./$ 0"$ Y,33/B$ 2","",0$
met de herinneringsmedaille van de re(",)/($ 2./$ 7"343'0$ RRB$ yJ"/%$ 34$ PI$ 0"+D$
FbG{B$ 9"'30,33>*%,..%$ {HB$ "+!%(D$ 2D$ 9./
K"*+!.>4"'.","$&",%!.B$!""#$""/$03+!ter, gesneuveld in Tienen op 18 aug. 1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?L?,11*2?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
01"+,-,./,."01023
!"%&"('()*%+("!
Onze Oostendse gesneuvelden
PRECIEZE DAG ONBEKEND
!"+,-,./,."01023
V$ 9",5./+1$ i)+!.,0Wd>)"'Wp)"%",B$ PHste Linie, °Oostende, in juni 1891, van Gerard
"/$9",*%,."%"/$[!.,'36"W<.,)"B$Y.4;+)Lnentraat 2, gesneuveld in Tienen, in aug.
1914.
Bron: De Duinengalm 28 januari 1921
V$ <3,%)",$ w;'"*B$ (,"/.0)",B$ *%.>53"1/,D$
49.193, °Diksmuide op 12 feb. 1894, van
73;)*B$ %,")/>.+!)/)*%$ "/$ [.)'')"?$ <.,)"B$
bediende, wonende IJzerwegstraat 24, ge*%3,2"/$)/$!"%$'.?.,"%$2./$!"%$Y'")/$T">)/.,)"$)/$<"+!"'"/$)/$.;(D$F`FaD
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?88?@)0*=1*3?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/de.be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
04"+,-,./,."01023
V$ &)'$ 73;)*B$ PHste Linie 3/1, stamboeknr.
57.477, °Oostende op 27 apr. 1893, visser,
9)**",*1..)$PbB$"+!%(D$2D$k.**"'$9)+%3,)/"B$
!""#$""/$03+!%",B$("*%3,2"/$)/$E)"/"/$34$
18 aug. en begraven in Grimde.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?K?P1/=1*3?8;68'?B*-/$?!"#$%%.-('030--5tende.be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ &,;/""'$k3,5",%Ww./B$PHste Linie,
°Oostende op 3 apr. 1891, van Louis,
2)**",$"/$9",*%,."%"$d>"')"B$k)";-*%,..%$
23, gesneuveld in Tienen op 18 aug. 1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?K?P1/=1*3?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ 9./0"2O2","$ d0(.,0Wd>)"'B$ *",("./%W
majoor, 3de Linie, stamboeknr. 49.523,
yf3*%"/0"B$34$P$0"+D$FbbPB$T)/%Wp"%,;*W$"/$
p.;';*4'")/$`B$"+!%(D$2D$K"2,)"/0%$<.,)"B$
!""#$ ""/$ 03+!%",B$ ("*/";2"'0$ )/$ E)"/"/$
op 18 aug. 1914 en begraven in Grimde.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?6:?P1/=1*3?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/de.be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
ste
V$ KcN3/0%$ K./)"'Wp)"%",B$ 13,43,..'$ PH
Linie, stamboeknr. 55.821, °Oostende op
PF$ M"5D$ Fb`PB$ %"1"/..,B$ 2./$ w;'"*$ "/$ 9",>";'"/$U"')+)"$8z:B$-3/"/0"$)/$0"$1.?",/"B$ ("*/";2"'0$ )/$ N.1"/032",$ 8E)"/"/:$
op 18 aug. 1914 en begraven in Grimde.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?L?@)0*=1*3?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/de.be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ 9./!;''"$N)443')"%B$,)L1*-.+!%",B$y732"/degem op 8 sept. 1889, wonende in de
i)L1*-.+!%1.?",/"$=D$p)"%",*'../$H`B$("*/";2"'0$)/$Y;>%)+!$8E)"/"/:$34$Fb$.;(D$
V$ 9./0",5,"(%$<.;,)+"B$Hde Linie, °Ieper op
22 apr. 1893, van Gustaaf, stoker aan de
maalboten en Deine Estelle, Steenbak1",**%,..%$PPB$("0330$)/$Y"**"'W73$34$F`$
aug. 1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?88?,11*2?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
V$ J"'03M$ d>)"'B$ Hde Linie, °Stene op 1 juni
Fb`{B$2./$='3|*"B$*+!..,*')L4",$"/$[3>4%daer Leonie, Leeuwerikenstraat 25, gesneuveld in Boutersem op 19 aug. 1914.
B*-/$?O)?O=3/)/.1+,M?6Q?,11*2?8;68?<?!"#$%%.-('030--52)/()'
be/, Bibliotheek Kris Lambert Oostende
5#"+,-,./,."01023
V$ &,.+1\$ J;*%..MWi)+!.,0B$ 0)"/*%4')+!tig vanaf 1914, 23ste Linie 1/3, stamboeknr. 55.913 °Oostende op 15 juli
Fb`FB$ 2./$ J;*%..M$ 8z:$ "/$ Y3%"/$ T34!)"B$
T%3+1!3'>*%,..%$ H`B$ ("0330$ 34$ PH$ .;(D$
1914 en begraven in Tienen.
Bron: De Duinengalm, 4 februari 1921
!"#$%%.-('030--52)/()'0)%M?B30+3-2!))4?R*35?S1,0)*2?T-52)/()
NIEUWS
VAN ONS GARNIZOEN
TE VELDE
!"#E EN 23E"$%&%'"!
Ondanks de overwinning van het Bel()*+!"$ '"(",$ 5)L$ 0"$ _T'.($ 0",$ t)'2","/
Helmen’ op 12 augustus, moeten onze
&"'()*+!"$ *3'0.%"/$ -)L1"/$ 233,$ !"%$
K;)%*"$32",-)+!%D$N"%$'"(",$1,)L(%$5"2"'$
?)+!$%",;($%"$%,"11"/$,)+!%)/($=/%-",4"/D$ E)L0"/*$ !"%$ %",;(4'33)"/$ 34$ =/%werpen nemen eenheden van de 3de en
23ste Linie posities in in de omgeving
2./$E)"/"/B$-..,$?"$)/$_+3/%.+%c$13>"/$
met oprukkende Duitse troepen.
Engeland heet
vluchtelingen welkom
d/("'./0$ ?)"%$ ""/$ /)"%$ .x.%"/0"$ *%,33>$
2';+!%"')/("/$34$?)L/$(,3/0("5)"0$3/%*+!"pen. De Britse autoriteiten verdelen hen zo
(3"0$>3("')L1$32",$!"%$!"'"$'./0D$K"$2';+!%"')/("/$*+!;)2"/$,""0*$2./.M$G$;;,$c*$>3,("/*$)/$0"$Y",1*%,..%$../$3>$!;/$4.*433,%$
%"$'.%"/$3/0",%"1"/"/$033,$0"$d/("'*"$+3>>)**.,)*$0)"$)/$!"%$T%.0!;)*$34$!"%$S.4"/plein zetelt.
DUIDING
Gezien de evolutie van de oorlog hoefden
0"$2';+!%"')/("/$'.%",$/)"%$>"",$%"$5"*+!)1ken over een stempel in hun paspoort of
32",$ ""/$ ("'0)($ )/*+!"4)/(*5"-)L*D$ R0"/%)%")%*+3/%,3'"*$ ?3;0"/$ 34$ 5"4",1%"$ *+!..'$
2",,)+!%$ -3,0"/$ 033,$ 0"$ 0)"/*%"/$ 2./$ 0"$
Engelse havenimmigratie.
Bron: Freddy PHILIPS, 1418 op zee. Belgische schepen en zeelui tijdens de grote oorlog, Tielt, Uitgeverij Lannoo nv, 2013,
pp. 34-35. Vindplaats: Bibliotheek Kris Lambert, Oostende.
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
Engelse watervliegtuigen in Oostende
&;,(">""*%",$ 7)"5.",%$ !""#$ 0"$ 5"23'1)/($
34$FF$.;(;*%;*$)/("')+!%$0.%$""/$0)"/*%$2./$
_2')"(>.+!)"/"/$ "/$ !O0,34'./"/c$ ?3;$ )/gezet worden over de zee-engte van Dover
"/$%;**"/$k3,%!WU3,"'./0$"/$f3*%"/0"D$N)L$
vindt het belangrijk dat iedereen goed het
2",*+!)'$ 1"/%$ %;**"/$ 2)L./0"')L1"$ "/$ (".'')eerde vliegtuigen. De Oostenaars hebben
meteen ook een les in het herkennen van
vliegtuigen gekregen. De Burgemeester
roept ook op om een geallieerd vliegtuig in
nood te allen tijde te helpen. Sinds vrijdag-
3+!%"/0$Fa$.;(;*%;*$?)L/$)/$0"$T%.0$U,./*"$
soldaten en ook Engelse soldaten van het
_i3O.'$xO)/($+3,4*c$../-"?)(D
Bron:
Le Bulletin Communal 1914, p. 618.
Vindplaats: Archief stad Oostende
B. DENECKERE, Luchtoorlog boven West-Vlaanderen 19141918, Kortrijk, Uitgeverij Groeninghe n.v., 1998, pp. 14.
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
OPROEP AAN DE BEVOLKING DOOR DE S.E.O.
Oproep aan de
toeristen
='*$("23'($2./$0"$33,'3(**)%;.%)"$-3,0%$0"$
%3",)*%)*+!"$ *"+%3,$ )/$ f3*%"/0"$ ?-..,$ ("%,3@"/D$ N"%$ ../%.'$ %3",)*%"/$ )*$ 0"?"$ ?3>",$
aanzienlijk lager en de omzet beduidend
minder in vergelijking met de vorige jaren.
&;,(">""*%",$ =;(;*%"$ 7)"5.",%$ ,3"4%$ 0"$
2.1./%)"(./(",*$ >"%$ !"%$ 23'("/0"$ 5",)+!%$
op om voor Oostende te blijven kiezen als
vakantieoord. Hij verzekert iedereen van
het goede weer en de rustige sfeer in onze
T%.0D$ N)L$ 2",>"'0%$ 0.%$ ?3-"'$ !"%$ Y;,*..'$
.'*$ 0"$ +.Mg*$ ("34"/0$ 5')L2"/D$ ='*$ "\%,..%L"$
>",1%$!)L$34$0.%$0"$4,)L?"/$2./$2",*+!)''"/de hotels sterk gedaald zijn.
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 34 (16 TOT 22 AUGUSTUS 1914)
De maalboten draaien
op volle toeren
i""0*$ )/$ 0"$ "",*%"$ !"+%)*+!"$ 0.("/$ 2./$
deze maand hebben meer dan 30.000
&"'("/$ "/$ d/("'*"/$ !"%$ Y./..'$ 32",("*%31"/D$9)LM$2./$0"$%)"/$>..'53%"/$0)"$?)+!$)/$
.+%)"2"$2..,%$5"2)/0"/$"/$233,?)"/$?)L/$2./$
*+!3"4"/,.0","/$ ')(("/$ ("*%.%)3/"",0$ )/$
Oostende. Ze ressorteren onder de Staatsmarine en worden beheerd door het Be*%;;,$2./$!"%$t""-"?"/D$N"%$?)L/X$7g343'0$
RRB$ <.,)"$ N"/,)"6"B$ p,)/+"**"$ ['g>"/%)/"$
8R:B$p,)/+"**"$N"/,)"6"$"/$i.4)0"D$K"$53%"/$
staan in voor het overbrengen naar Enge'./0$ 2./$ &"'()*+!"$ ("?)//"/$ 0)"$ !"%$ './0$
-)''"/$ 3/%2';+!%"/D$ t"$ 2.,"/$ /)"%$ './(",$
naar Dover maar naar de vlakbij gelegen
!.2"/$2./$U3'1*%3/"$3>0.%$K32",$233,5"-
houden is voor de Britse admiraliteit.
Intussen blijven er in Oostende radeloze
mensen aankomen, de ene golf na de an0","D$ K)%$ ?3,(%$ 233,$ ""/$ "/3,>"$ +!.3*$ )/$
het zeestation en in de hele Stad. De afvaarten volgen elkaar op en elke keer als er een
maalboot aanmeert, wordt hij bestormd
door degenen die het geluk hadden een
1..,%L"$%"$1;//"/$134"/D$S.//"",$0"$32",beladen boot de trossen losgooit, keren zij
die geen plaats hebben, verslagen terug en
(../$?"$34$!;/$5.(.("$?)6"/B$-.+!%"/0$%3%$
""/$23'("/0"$533%$?)+!$../0)"/%D
Vluchtelingen staan te drummen om via de sluisdeuren vóór het eerste dok het voorplein van het
stationsgebouw te bereiken. Beladen met pakken en valiezen willen ze de ‘Débarcadère’ bereiken om
daar een maalboot te nemen naar Engeland.
Collectie: Erwin Mahieu
Bron:
H11/(5E!*3U?>1/?()?V'F'T'M?P=+3<1=.=52=5?8;8L'?B*-/$?!"#$%%.-('030--52)/()'0)%'?W3/(#+1125$?B30+3-2!))4?R*35?S1,0)*2?T-52)/()
Bron : L’Echo d’Ostende, 14-15 augustus 1914.
B*-/$?!"#$%%.-('030--52)/()'0)%'?
Vindplaats: Bibliotheek Kris Lambert Oostende
Militaire ondernemingen
in Oostende
Deze week zijn er in Oostende 7300 soldaten en vrijwilligers aangekomen voor hun
militaire trainingen. Het gaat vooral om
&"'("/$ "/$ U,./*"/D$ t"$ -3,0"/$ 3/0",("5,.+!%$ )/$ 0"$ 1.?",/"$ )/$ 0"$ -)L1$ N.?"(,.*D$
f3*%"/0"$ )*$ !)",233,$ 0"$ 4",M"+%"$ '3+.%)"$
3>0.%$3/?"$T%.0$?)+!$/3($2",$2./$!"%$33,logsgevaar bevindt. De trainingen kunnen
hier in alle rust uitgevoerd worden.
B*-/$?X'?YFWZF[\?FD?X'?]^B[F_]\VFDM?T-52)/()?8L<8:'?O))+?8M?T-52)/()?-/()*?()?O=325)?0)`)"3/.M?8;8L<8;8:M?W)=*/)M?
De Klaproos, 1995, pp. 21.
DUIDING
K.($"/$/.+!%$23",0"/$.''"$>..'53%"/$%.',)Lke missies uit. Zo werd op 22 augustus 1914
de goudvoorraad van de Nationale Bank in
f3*%"/0"$)/$2")')(!")0$("5,.+!%$../$533,0$
2./$0"$>..'533%$_T%.0$=/%-",4"/c}$"/$/..,$
7"$ N.2,"$ ("5,.+!%D$ K)"?"'M0"$ 0.($ 23",$ 0"$
T%.0$ =/%-",4"/$ /..,$ [."/$ 3>$ ""/$ (,3"4$
van 200 gewonde en zieke soldaten te eva+;","/$0)"$;)%$0"$!3*4)%.'"/$2./$&,;(("$"/$
f3*%"/0"$ .~3>*%)($ -.,"/D$ R/$ 0",("')L1"$
humanitaire missies zouden de maalboten
voortaan uitblinken.
*Dit was een passagiersschip door turbines aangedreven.

Download Report