antibioticum afspraken dierenartspraktijk

bijlage bij de lezing AUV-DAG 08/11/2014
AFSPRAKENLIJST OP BASIS VAN FORMULARIUM-GEZELSCHAPSDIEREN
- dit document is bedoeld als leidraad voor het maken van afspraken binnen een dierenartspraktijk
- dit document volgt de opbouw van het formularium gezelschapsdieren hond en kat van november 2013 (http://wvab.knmvd.nl)
- in lichtgrijs is het antibioticumadvies van het formularium overgenomen. Bij meerdere keuze mogelijk heden is het minst-geavanceerde antibioticum
weergegeven
- hoewel het document met zorg is samengesteld, kan het fouten bevatten. De samensteller aanvaart geen verantwoordelijkheid.
- de dierenarts is en blijft verantwoordelijk voor zijn/haar eigen voorschrijfgedrag.
drs. J.T.Bosje
Medisch Centrum voor Dieren
Amsterdam
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam
ANTIBIOTICA: AFSPRAKEN VAN DIERENKLINIEK ………………………
1. RESPIRATIETRACTUS
ACUTE NIESZIEKTE kat
- conjunctivitis
1e keus chloortetracycline, chlooramfenicol
- rhinitis
2e keus: gentamycine lokaal
- voorste luchtwegen
1e keus doxycyline
antibiotica
/ controle
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
CHRONISCHE NIESZIEKTE kat
Bij chronische niesziekte is antibioticumtherapie zinloos
-
RHINITIS hond
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
LARYNGITIS / TRACHEÏTIS
Antibioticum kan geïndiceerd zijn bij complicerende factoren zoals diepere infecties.
…………………………………/………dagen
SINUSITIS
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
ONGESPECIFICEERDE BRONCHITIS / BRONCHOPNEUMONIE
1e keus doxycycline
…………………………………/………dagen
KENNELHOEST hond
Bij ongecompliceerde kennelhoest zijn antibiotica in principe niet geïndiceerd.
Bij een bronchitis/(broncho)pneumonie kan antibioticum geïndiceerd zijn: 1e keus doxycycline
…………………………………/………dagen
2. DIGESTIETRACTUS
GINGIVITIS
Antibiotica zijn niet geïndiceerd
-
PARADONTITIS
Antibiotica zijn niet geïndiceerd
-
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam
STOMATITIS
1e keus clindamycine of spiramycine + metronidazol
…………………………………/………dagen
EXTRACTIE (met/zonder kieswortelontsteking)
Antibiotica zijn niet geïndiceerd bij patiënten zonder verhoogd risico
-
FARINGITIS
Antibioticum kan geïndiceerd zijn bij complicerende factoren zoals diepere infecties
…………………………………/………dagen
GASTRITIS
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
ONGECOMPLICEERDE DIARREE
Dit type diarree is vaak zelflimiterend en antibiotica zijn meestal niet nodig
-
HEMORRAGHISCHE DIARREE
- Clostridium perfringens
In ernstige gevallen kan antibioticumtherapie overwogen worden
1e keus metronidazol of spiramycine + metronidazol
- Campylobacter spp. (zoönose)
In ernstige gevallen kan antibioticumtherapie overwogen worden
1e keus spiramycine + metronidazol of tylosine
- Salmonella spp. (zoönose)
Salmonellose komt zelden voor bij honden
3e keus fluorochinolonen (BO + ABG)
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
COLITIS
Antibiotica zijn daarom in niet geïndiceerd
Uitzondering : granulomateuze colitis (= histiocytaire ulceratieve colitis of Boxer colitis)
-
PANCREATITIS
Antibiotica zijn niet geïndiceerd bij pancreatitis
-
ANAALKLIERONTSTEKING
Ontstekingsmateriaal verwijderen en lokale behandeling met heeft de voorkeur
1e keus lokaal chlooramfenicol of chloortetracycline
1e keus systemisch spiramycine + metronidazol
…………………………………/………dagen
HEPATITIS
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam
CHOLANGITIS
1e keus doxycycline
Indicatie therapieduur: 3 weken
…………………………………/………dagen
3. UROGENITAALTRACTUS
VOORHUIDONTSTEKING
Desinfectie en /of (chemische) castratie heeft de voorkeur
…………………………………/………dagen
CYSTITIS hond
1e keus trimethoprim-sulfonamide combinatie
Indicatie therapieduur: variërend van 5 -7 dagen bij ongecompliceerde cystitis
…………………………………/………dagen
CYSTITIS kat
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
PYELONEFRITIS
2e keus amoxicilline (+ clavulaanzuur) of ampicilline
…………………………………/………dagen
VAGINITIS
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
ENDOMETRITIS / METRITIS / PYOMETRA
Bij pyometra heeft ovariohysterectomie de voorkeur
2e keus amoxicilline (+ clavulaanzuur) of ampicilline
…………………………………/………dagen
ACUTE PROSTATITIS hond
1e keus trimethoprim-sulfonamide combinatie
Indicatie therapieduur: 5 – 10 dagen
…………………………………/………dagen
CHRONISCHE PROSTATITIS hond
3e keus fluorochinolonen
Indicatie therapieduur: 10 - 28 dagen.
Genezing bevorderen door drainage van abcessen en/of (chemische) castratie van de hond
…………………………………/………dagen
4. BEWEGINGSAPPARAAT
OSTEOMYELITIS
1e keus clindamycine of spiramycine + metronidazol
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
…………………………………/………dagen
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam
5. HUID
DERMATITIS kat
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
-
OPPERVLAKTE PYODERMIE hond
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd. Gebruik een shampoo
-
OPPERVLAKKIGE PYODERMIE hond
Vaak is een shampoo voldoende
1e keus clindamycine
…………………………………/………dagen
DIEPE PYODERMIE hond
Wassen met antiseptische middelen
2e keus amoxicilline (+ clavulaanzuur) of ampicilline of cefalexine of cefadroxil
…………………………………/………dagen
BIJTTRAUMA
Ontsmetting en wondtoilet
1e keus clindamycine, metrazol
…………………………………/………dagen
NAGELRIEMONTSTEKING
1e keus clindamycine
Verbetering moet binnen 3 dagen optreden, anders een 2e keuze middel.
Schoonhouden en ontsmetten
…………………………………/………dagen
6. OOR
OTITIS EXTERNE kat
Antibiotica zijn in principe niet geïndiceerd
OTITIS EXTERNA hond
- Aspecifieke (meng)infectie
2e keus neomycine; gentamicine
- Pseudomonas aeruginosa
zie opm. formularium
2e keus gentamicine of neomycine of polymyxine B
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
-
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam
7. OOG
CONJUNCTIVITIS
1e keus chlooramfenicol, chloortetracycline of fusidinezuur
…………………………………/………dagen
CORNEABESCHADIGING
1e keus chlooramfenicol of chloortetracycline
…………………………………/………dagen
8. OVERIGE AANDOENINGEN
TETANUS
1e keus (procaïne)benzylpenicilline of doxycycline
Antitoxine overwegen
…………………………………/………dagen
LEPTOSPIROSE hond
Initiële behandeling: benzylpenicilline of doxycycline
Vervolgbehandeling streptomycine of doxycycline
…………………………………/………dagen
MASTITIS hond
1e keus trimethoprim-sulfonamide combinatie (hond)
…………………………………/………dagen
MASTITIS kat
2e keus amoxicilline (+clavulaanzuur), ampicilline (kat)
…………………………………/………dagen
SEPSIS
2e keus amoxicilline (+ clavulaanzuur) of ampicilline + gentamicine
…………………………………/………dagen
9. PERI-OPERATIEF
SCHOON (<5% risico)
geen antibioticum
SCHOON-GECONTAMINEERD (5-10% risico)
hooguit peri-operatieve profylaxe
GECONTAMINEERD (10-15% risico)
profylaxe, bij een bestaande infectie gevolgd door een kuur
VUIL (20% risico)
zo spoedig mogelijk antibioticumkuur starten
zie voor meer informatie het formularium gezelschapsdieren november 2013
…………………………………
…………………………………/………dagen
…………………………………/………dagen
J.tT.Bosje, Medisch Centrum voor Dieren, Amsterdam