Boekverslag: Ik (k)en mijn ikken, ontdek andere kanten van jezelf

Boekverslag: Ik (k)en mijn ikken, ontdek andere kanten van jezelf. Karin Brugman, Judith Budde en
Berry Collewijn
Waarom dit boek?
Reden voor mij om voor dit boek te kiezen is dat een aantal mensen die ik ken het boek gelezen
hebben en er heel positief over zijn. Daarnaast vind ik Voice Dialogue een interessante methode,
tijdens mijn vorige opleiding hebben we ermee leren werken en volgens mij is het een methode die,
net als TA, in een uur of in 3 jaar uitgelegd kan worden.
Wat zijn de hoofdlijnen die besproken worden?
Het boek bestaat uit een aantal hoofdstukken:
1. De psychologie van de ikken
2. Subpersonen aan het woord
3. Patronen in relaties
4. Hoe werkt de Voice Dialoguemethode
5. Wat bijlagen
Alle hoofdstukken bevatten voorbeelden, oefeningen en een samenvatting. Voor ieder wat wils dus..
Op Bol. com staan 9 recensies over dit boek; het boek krijgt 5 x 5 sterren en 4 x 4 sterren (schaal is 1
tot 5 sterren). Wat kreten: leest makkelijk weg, we zouden allemaal dit boekje moeten lezen, boek
waar je gemakkelijk doorheen leest, beschrijft herkenbare situaties, dit is echt een aanrader voor
coaches. Kortom, heel positief! En, dat ik ook eigenlijk mijn mening over dit boek.
Hoofdstuk 1 begint met de metafoor dat je persoonlijkheid uit een bus vol ikken bestaat, waarbij
soms je pleaser de bus bestuurt en soms weer je pusher. Voor mij een hele duidelijke manier om uit
te leggen dat we uit meerdere subpersonen bestaan.
Sommige subpersonen zijn primair en anderen zijn verstoten, deze zijn verdwijnen naar de
achterbak. Vanuit een overlevingsstrategie ontwikkel je die kanten van jezelf die ervoor zorgen dat je
krijgt wat je nodig hebt, dit worden je primaire ikken.
Mooi geformuleerd: ‘al je mogelijkheden zijn in potentie in je aanwezig. Of ze tot bloei komen hangt
af van je ontwikkeling’. Daar geloof ik heel erg in. Beetje nature versus nurture discussie. Volgens mij
veranderen de opvattingen hier om de zoveel jaar over, maar ik pas hier de 80/20-regel toe waarbij
ik vermoed dat 80% van je gedrag bepaald is door je genen en dat slechts 20% te beïnvloeden is.
De verstotende ikken verdwijnen niet, maar reizen als een schaduw met je mee. Dit vind ik wederom
mooi uitgelegd: ‘voor iedere primaire ik die achter het stuur van onze persoonlijkheidsbus kruipt,
moet een tegenovergestelde ik naar de achterbak worden verbannen’.
Daarnaast heeft een mens ook nog onderontwikkelde kanten. Dit zijn de kanten van jezelf die je niet
kent doordat ze niet eerder zijn aangesproken.
Vervolgens worden wat consequenties uiteengezet van het hebben van subpersonen: bijvoorbeeld
dat je primaire ikken je beperken in je keuzevrijheid en dat het onderdrukken van je verstoten kanten
veel energie kost.
Ook wordt beschreven wat er gebeurt als je je ikken wilt veranderen: dat je verstoten ikken het heft
in handen nemen en je vervolgens het risico loopt om door te slaan in heel ander gedrag (dan denk ik
altijd aan die vrouwen die een assertiviteitscursus hebben gevolgd, overkomen als een kenau en dan
zeggen: ja , vroeger liet ik echt zo over me heen lopen.. Herkenbaar, toch?).
Het goede nieuws is dat je je ikken kunt managen, dit is de rol van het bewuste ego. Hoe beter deze
buschauffeur zich ontwikkeld heeft, hoe beter jij in staat bent jezelf te besturen. Tenslotte wordt
beschreven uit welke stappen het ontwikkelen van een bewust ego bestaat: beseffen dat je uit
meerdere ikken bestaat, je verschillende ikken onderscheiden en het scheiden van je ikken.
Hoofdstuk 2 geeft meer inzicht in de verschillende ikken die actief zijn. De pleaser, de pusher, de
rationele denker, de innerlijke criticus, het innerlijke kind en nog veel meer subs..
De verschillende subpersonen worden volgens beschreven aan de hand van de volgende punten:
kennismaken met xx, het ontstaan van xx, xx in de praktijk, plezier hebben van je xx, waar beschermt
xx je tegen?, de schaduwzijde van xx, de tegenpool van xx, wat als je je bewuste ego inschakelt & wat
als je geen xx hebt.
Een vrij volledig uiteenzetting van de meest herkenbare subs. Grappige is dat je onder het lezen heel
veel herkenning hebt bij de verschillende subs. Dit maakt het allemaal heel begrijpelijk (& soms wat
confronterend ;)
Wat ik verder interessant vond om te lezen, is dat subs mede cultureel bepaald zijn (bijvoorbeeld dat
het eerder van vrouwen verwacht wordt dat ze pleasen dan van mannen, maar dat in, met name,
Westerse landen, het ook van vrouwen verwacht wordt dat ze onafhankelijk en assertief zijn. Heel
begrijpelijk dat je als vrouw in een squeeze terecht kan komen.
Wat ik ook nog leuk vond om te lezen is dat sommige subpersonen archetypen zijn: de patriarch, de
held, de ridder, de heks, etc. De patriarch wordt uitgebreid beschreven. Deze sub hebben we ook
allemaal in ons en deze sub vertegenwoordigt oude tradities, normen & waarden. Zoals het
voorbeeld waarin Anne aangaf dat ze zich soms schuldig voelt omdat ze een werkende moeder is.
Hoofdstuk 3 gaat in op patronen die zich in relaties voordoen. In je relaties tot anderen is het
meestal niet zo dat het ene bewuste ego in gesprek is met het andere bewuste ego. Meestal zijn er 2
subpersonen aan het werk. Dat betekent dat deze patronen je heel veel informatie geven over welke
ikken je allemaal aan het stuur laat. Wanneer een subpersoon het van je bewuste ego overneemt en
dit ook bij de ander gebeurd is er sprake van een bindingspatroon, bijvoorbeeld: de hulpbehoevende
en de zorgzame. Bindingspatronen kunnen zowel positief als negatief zijn of van positief in negatief
omslaan.
Het boek beschrijft dat je je verstoten ikken in de ander tegenkomt, hoe die maken dat je je
aangetrokken kan voelen tot iemand of juist een hekel kan hebben aan iemand. Lijkt op
kernkwadrant: je allergie is teveel van je uitdaging. Overigens komt hier ook veel vanuit de TA in
terug: hoe je gaat redden, veroordelen of slachtoffer wordt.
Volgens de auteurs is een bindingspatroon een deur naar zelfontplooiing, omdat ze je zoveel
informatie geven over de ikken die je in huis hebt.
En wat ik een hele interessante vond is dat wanneer je vaak met iemand in een negatief
bindingspatroon zit, deze persoon jouw verstoten kanten in zich draagt. Die zorgen ervoor dat het
patroon in stand blijft. Bijvoorbeeld: hoe emotioneler jij wordt, hoe afstandelijker de ander wordt.
Gelukkig is het ook mogelijk om de patronen te doorbreken: door het bindingspatroon te herkennen,
te onderzoeken wat het patroon heeft geactiveerd en te onderzoeken welke verstoten kanten de
ander voor jou draagt.
Hoofdstuk 4 beschrijft hoe de Voice Dialoguemethode werkt. Aan de hand van een voorbeeld wordt
een sessie beschreven. Wat ik prettig vind aan dit hoofdstuk is dat heel concreet beschreven wordt
voor welke vragen Voice Dialogue geschikt is.
Punt van kritiek is dat ik hier verwacht had dat een verdieping zou plaatsvinden op de methode. Dit
viel mij tegen. Het boek is een kennismaking met subpersonen en gaat niet zozeer over de methode
van Voice Dialogue.
Tot slot wordt in dit hoofdstuk de rol van de begeleider beschreven. De begeleider is er om inzicht te
verschaffen in jezelf en in je innerlijke krachtenveld. Hierbij worden 3 niveaus van leren beschreven:
het ervaren van de verschillende subpersonen, het ontwikkelen van een bewust ego en het
gewaarzijn (dat je als begeleider de sessie samenvat).
Wat leverde het je aan (nieuwe) inzichten?
Wat mij triggerde was het gedeelte over bindingspatronen: dat wat je aantrekt in een ander is wat je
in jezelf verstoten hebt. Dit betekent dus ook dat wanneer je verstoten kanten in jezelf omarmt, je
relaties tot anderen kunnen veranderen. Hier zie ik een opening ten aanzien van het oplossen van
relaties met een negatief bindingspatroon.
Wat ik een groot pluspunt aan dit boek vind, is dat het me helpt om Voice Dialogue heel eenvoudig
uit te leggen aan coachees.
Wat het me niet gebracht heeft, en waar ik wel op hoopte, is dat ik het soms lastig vind om te
pinpointen welke subpersonen een rol spelen bij de door de coachee gestelde hulpvraag. Bij het
toepassen van Voice Dialogue ben ik er meerdere malen tegenaan gelopen dat het niet altijd goed
lukte om de juiste subpersonen te benoemen en aan het woord te krijgen.
Voorbeelden/oefeningen hoe je dit boek gaat gebruiken/gebruik hebt in je coachpraktijk?
Ik pas Voice Dialogue wel eens toe, met wisselende resultaten. De eerste keer dat ik het toepaste,
maakte het heel veel los bij mijn coachee: een besef van hoe weinig aandacht ze had voor het kind in
zichzelf. Door de toepassing van Voice Dialogue ontdekte ze een verlangen bij zichzelf dat ze al heel
lang genegeerd had. Eerlijk gezegd was ik best geschrokken van de impact van de toepassing van
Voice Dialogue!
Een minder succesvolle toepassing was tijdens deze opleiding. Mijn coachee vond het heel
ongemakkelijk, lukte niet goed om hem van het ene deel naar het andere deel te laten verplaatsen.
Het sloeg niet aan, dus heb ik de oefening afgebroken. Denk dat ik achteraf, met het lezen van dit
boek, het wel weer stukje laagdrempeliger had kunnen uitleggen. Dat had wellicht verschil gemaakt.
Maaike

Download Report