Realizing health care and welfare in an age of supercomplexity Door: Dr. J. van Andel Hogeschool Windesheim Flevoland Lectoraat Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg Onderwerpen • Lectoraat Klantenperspectief: wat doen wij? • Ondersteuning Eigen regievoering • Netwerkontwikkeling en Inclusie • Robocare Context: an age of supercomplexity Barnett (2000): Kenmerken: • …is subject to infinite interpretability • …allows multiple interpretations of our actions • …in which we are faced with a surfeit of data knowledge or theoretical frames within one’s immediate situation • …and in which unpredictability is a sure ground… Context: an age of supercomplexity Supercomplexiteit binnen zorg en welzijn: • Mix van verzorgingsstaat, participatiesamenleving, inclusieve samenleving en waarborgstaat • Minder middelen beschikbaar • Hogere eisen aan zorg (kwaliteit, effectiviteit) • Meer keuzevrijheid • Veeleisendere zorgvrager (e.g. Babyboomers) • Meer ict-toepassingen (maar… wat gebruiken, waarom en waartoe?) • Meer eigen verantwoordelijkheid zorgvrager • Meer en vaker samenwerken met informele sociale netwerk (i.e. netwerkgericht werken of netwerkontwikkeling) Context: an age of supercomplexity Simpliciering als tegenreactie: • Dominant economisch discourse (i.e. bezuinigingen en regelingen) • Producent – consument -relatie • Resulterend in concepten als ‘gastvrijheid’ , cliënt satisfaction, CQindex, etc. • Technocratische discussies zoals bijvoorbeeld ‘specialist vs generalist (door bv Spierts, 2014 getypeerd als ‘ lege begrippen’) • En in oxymora als ‘ professionaliseren van vrijwilligers’ en ‘verplicht vrijwilligerswerk’ ( Linders, 2014) Lectoraat KIOZ • Onderzoek naar perspectief van de klant om gedrag van professionals te veranderen en organisaties te beinvloeden • Opdracht: van inspraak naar invloed • Klantenperspecief = De eigen visie van de cliënt: op het al dan niet tijdelijk leven met een beperking èn op de bijkomende ondersteuning en zorg. Deze visie wordt bepaald door eigen wensen en verlangens mbt het leven van het eigen leven (een goed leven leven in eigen ogen) (Verkooijen, 2006) • Kernconcept: individuele diversiteit Ondersteunen Eigen regievoering • Professionele zorg in ieder geval geen negatieve invloed op leven van de zorgvrager • Dit gaat verder dan gastvrijheid of tevredenheid met zorg… • > Herontdekken begrip autonomie? • Complexiteit erkennen • Holistische benadering • Niet consumptief maar humanistisch (?) • Spanning tussen verantwoordelijkheid professional en autonomie zorgvrager • > Tot hoe ver gaat eigen verantwoordelijkheid? • Kansen en mogelijkheden: • Persoonlijke netwerk/straat/wijk/samenleving • Innovatie (e-health, robocare, etc.) Netwerkontwikkeling Newerkgericht werken of netwerkontwikkeling: …een professional helpt bij het ‘krachtiger’ maken van het persoonlijke netwerk van een hulp- of zorgvrager. Doel daarbij is het versterken van de steunfunctie van het persoonlijke netwerk van een hulp- of zorgvrager (Verkooijen, Van Andel & Hoogland, 2014). Er zijn twee vormen van netwerkontwikkeling onderscheiden: • Persoonsgerichte netwerkondersteuning • Omgevingsgerichte netwerkondersteuning Netwerkontwikkeling Vragen en dillema’s: • Hoe dwing je met formele middelen informele zorg af? • Post-modern burgerschap? • Nieuw politiek bewustzijn? • Burenhulp nog wensbaar en werkbaar? • Wie is/wordt/blijft verantwoordelijk voor kwaliteit zorg? En hoe? • Werklozen van nu > vrijwilligers van morgen? • Netwerk: altijd fysiek? (i.e. digitaal? robots?) Inclusie Lectoraat KIOZ richt zich met name op: • Inclusief onderwijs (i.e. passend onderwijs) • Inclusief MKB Inclusie Vragen en dillema’s: • Hoe dwing je inclusief onderwijs en inclusief werkgeverschap af? • Post-moderne solidariteit? • Hoe kun je werken aan wederkerigheid en betekenisvolheid? • Tot hoe ver gaat verantwoordelijkheid van onderwijs en bedrijfsleven voor inclusie? Robocare: RITA Reliable Interactive Table Assistent: • • • • • • • • Bewaakt Verzorgt Verbindt Monitort Vermaakt Communiceert Leert Werkt vanuit behoeften klant Robocare Vragen en dillema’s bij robocare: • Inzet robots (on)menselijk? • Risico van ‘op hol geslagen robot?’ (i.e. wetten van Asimov) • Nieuwe ethische vraagstukken: • Menselijke inzet vs inzet robots • PedoBot (de Mul, 2014) > ethisch verantwoord? • Gevoelens voor robots (zie bijv. film ‘Her’) Robocare: RITA RITA in actie: https://www.youtube.com/watch?v=RhWBVOBEiP4 Dank voor de aandacht! Meer weten? Twitter: @WF_KIOZ Website: http://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/ge zondheid-en-welzijn/klantenperspectief E-mail: [email protected]