Bekijk presentatie - Samen werken aan Gelderland

FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Duurzame
Gebiedsontwikkeling
in combinatie met
grondstoffenwinning
Ir. Leonie van der Voort
Algemeen secretaris FODI
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
FODI
Federatie van Oppervlakte
Delfstoffenwinnende Industrieën
Landelijke koepelorganisatie van het Nederlandse grondstofwinnende
bedrijfsleven. De leden van FODI zijn in principe brancheorganisaties.
• Zand (beton, wegfundering)
• Grind (beton, wegfundering)
• Klei (Keramische industrie, bakstenen)
• Zilverzand (Glas…)
• Kalkzandsteen (Kalkzandstenen)
• Mergel (Cement)
Missie FODI:
§ Verwerven van maatschappelijk draagvlak voor grondstoffenwinning in
Nederland
§ Bevorderen van duurzame grondstoffenwinning
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Grondstoffen winnen….,
waarom?
Huizen en infrastructuur
Kantoren en aanleg wegen
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Grondstoffen zijn onmisbaar
§  Grondstoffen zijn onmisbaar in het dagelijks leven, waarschijnlijk
zonder dat u dat weet.
§  Iedere Nederlander verbruikt bijvoorbeeld gemiddeld jaarlijks
7000 kg zand en grind !
§  Dat zijn 20 vrachtwagens in een mensenleven
§  De Nederlandse overheid (het Min van I&M) heeft in het verleden in
de “structuurvisie infrastructuur en ruimte” en recent
de “nieuwe Structuurvisie Ondergrond” vastgesteld dat
grondstoffenwinning voor de eigen Nederlandse behoefte van
Nationaal Belang
is en dat daar dus ruimte voor moet zijn (moet worden gegeven..)
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Waar zijn grondstoffen voorradig in
Nederland?
§  Fijnere zandsoorten vinden we in
het westen
§  Grovere zand en grind in het
oosten (Gelderland: Rijn en Maas)
§  Grovere grind en Mergel in het
Zuiden (Limburg: Maas)
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Grondstoffenwinning in Nederland blijft
nodig
De grondstoffensector streeft naar een Circulaire economie.
Uit een recente inventarisatie van grondstoffenstromen
§  hoeveel is er beschikbaar ?
§  hoeveel is schoon genoeg ? en
§  waar bevinden deze secundaire materialen zich ?
is gebleken dat we na optimalisatie van sloop en breektechnieken
ongeveer 20 % van de primaire grondstof in bijvoorbeeld Beton kunnen
vervangen.
Winning van primaire grondstoffen blijft voorlopig nodig
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Uitgangspunten Duurzame winning
In Nederland is grondstoffenwinning alleen mogelijk indien:
Projecten een maatschappelijke meerwaarde hebben
“Term in het Deltaprogramma “Meekoppelen”
Grondstoffen winnen sec om de grondstoffen is in Nederland niet
meer toegestaan
Een van de FODI leden (Branche organisatie van zand en
grindproducenten) heeft een Leidraad ontwikkeld voor duurzame zanden grindwinning.
Geen blauwdruk, maar Procesaanpak
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Tegenover elkaar staan werkt niet! NIMBY
10 uitgangspunten voor duurzame
grondstoffenwinning
1.  Zoek functie combinatie
2.  Sluit aan bestaand ruimtelijk beleid
3.  Ontzie en versterk natuurwaarden
4.  Goede landschappelijke inpassing
5.  Samenwerking met andere stakeholders
6.  Beperk hinder en overlast
7.  Goede fasering
8.  Goede schaderegeling
9.  Goed beheerplan
10.  Goede communicatie
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Belangrijke punten voor gebiedsontwikkeling
5. Zoek samenwerking met overheden maar ook met
natuurorganisaties, landschapsorganisaties,
waterschappen etc.
4. Probeer actuele natuurwaarden zoveel mogelijk te
ontzien en te versterken
3. Plan optimaal in passen in landschappelijke
structuur, ruimtelijke kwaliteit regio verbeteren
§ 
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
FODI Gedragscode Flora en Faunawet
“Zorgvuldig Winnen”
§  De gedragscode is de concretisering van de algemene zorgplicht
voor de beschermde soorten genoemd in de Flora- en faunawet.
§  De gedragscode beschrijft hoe in redelijkheid, activiteiten kunnen
worden vermeden die schadelijk en nadelig zijn voor de genoemde
dieren en planten.
§  De genoemde gedragsregels zorgen
ervoor dat er geen wezenlijke invloed
van de werkzaamheden op het lokale
voortbestaan van de beschermde
soorten uitgaat.
§ 
FODI
Grondstofwinning
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Meekoppelmogelijkheden
• Rivierverruiming:
• Recreatie
• Natuurontwikkeling
• Wonen aan het water
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Grensmaas samenwerking met Natuurmonumenten
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Kraaijenbergse plassen met Brabants Landschap
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Marspolder met Gelders Landschap
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Gelders Project “Over de Maas”
148 mm waterstandsdaling
205 ha nieuwe natuurgebied
Cultuurhistorie
- zichtbaar maken oude Maasmeander oostzijde
- zichtbaar maken oude natte verbinding Maas en Waal
- oude eilanden in de rivier, te bereiken met een brug
- aanleg recreatieve routes aangesloten op hist. Plaatsen
oude voormalige veerstoep
jaagpad voor vee
schans van Fort Voorne
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Project “Over de Maas”
Landschappelijke waarde
- ooit een stuw bij Lith, waardoor geen landschappelijk onderscheid
binnen /buitendijks : landschappen wordt hersteld
- waterkrachtcentrale wordt ontzien
- getijde werking stopte bij de stuw, nu ook terug in de plas:
bijzonder natuur terug
- rekening houden met hoogte aan te leggen oevers
Vogel Uitkijkhut
Uiteindelijk Beheer met grote grazers.
Openstelling struingebied
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Deltaprogramma
Nederland veilig voor het water
Intensive samenwerking met het
Deltaprogramma
Op een slimme manier grondstoffen
winnen: houdt rivierverruiming betaalbaar
De veiligheidsmaatregelen worden betaald
uit de opbrengst van de grondstoffen
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Initiatiefnemers Millingerwaard
- Initiatief EZ en I&M
- Waterstandsdaling 9 cm
- 265 ha nieuwe natuur
- Kosten maatschappij €€aanzienlijk
- Initiatief Bedrijfsleven
- Waterstandsdaling 11 cm
- 200 ha nieuwe natuur
- Kosten maatschappij € 0
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Goede kansen voor samenwerking
§  Creëren van win- winsituatie voor alle partijen
§  Wederzijds begrip voor elkaars belangen
§  Met als doel:
§  People (maatschappelijk draagvlak)
§  Planet (duurzame gebiedsontwikkeling!)
§  Profit (rendabele winning bouwmaterialen)
Samenwerking met maatschappij / omwonende gaat over het
algemeen goed
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Samenwerking
Staatssecretaris van EZ Sharon Dijksma roept het bedrijfsleven
op tot samenwerking.
In de nieuwe Rijksnatuurvisie 2014 “Natuurlijk verder”
wordt reeds geconstateerd dat veel ondernemingen
natuur en biodiversiteit steeds meer als onderdeel
van hun productievoorwaarden en duurzaamheid als
kans om te concurreren
De grondstof winnende sector wordt met naam en toenaam in deze
visie genoemd. Terecht, wij hebben deze handschoen reeds lang
geleden opgepakt.
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Samenwerking met overheden
wordt er echter niet eenvoudiger op
..
Provincies:
Ontwerp Omgevingsverondering
van de Provincie Gelderland
“nieuwe ruimtelijke ontwikkeling binnen
het Gelders Natuur Netwerk
verboden tenzij er sprake is van
groot openbaar belang”
Rijksoverheid:
PAS: In NL teveel stikstof voor kwetsbare Natura 2000 Habitats. De
ontwikkelruimte die er is gaat vooral naar Prioritaire projecten:
Dat zijn met name projecten waarvan de initiatiefnemer de Overheid is.
(70-30% regel), veel reeds toegezegd aan de landbouw.
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Samenwerking met overheden
wordt er echter niet eenvoudiger op
Brussel / EU:
“Land Use Directive” in de maak:
In de toekomst 30% minder landgebruik
(Hoe komen we in de toekomst eigenlijk
nog aan onze grondstoffen?)
Ons bedrijfsleven heeft voorbereidingstijd nodig van 10 tot 20 jaar!
Enorme voorinvesteringen nodig. Niet zo handig als onderweg de
spelregels worden veranderd…
FODI
Federatie van Oppervlaktedelfstoffenwinnende Industrieën
klei, grind, zand, mergel e.d.
Tot slot
Om te blijven werken aan duurzame gebiedsontwikkeling..
Wens vanuit ons bedrijfsleven:
Rol overheid: geeft de kaders (hoeveel waterstand verlaging
etc. hoeveel nieuwe natuur) en bewaak het grote plan.
Timmer niet alles dicht op detailniveau: geef een ondernemer
de kans en de ruimte te ondernemen!
Geïnteresseerd geraakt?
Van harte uitgenodigd om een keer een kijkje te nemen bij het
Project “over de Maas”.
Dank voor uw aandacht