Symposium Opleiding Docent Muziek vrijdag 23 mei 2014 M z u i e k OF t a a Over de relatie tussen (taal)ontwikkeling en muziek(educatie) l Programma 10.00 Ontvangst met koffie/thee 10.15 Welkom door Marc Rutten hoofd opleiding Docent Muziek Conservatorium Maastricht Annelijn van Asseldonk 10.30 Lezing door Mark Mieras wetenschapsjournalist 11.30 Roger Brakelé & Léon Packbier Workshopronde 1 Annelijn van Asseldonk lokaal 20 Roger Brakelé & Léon Pakbier lokaal 18 Susan Spoormans lokaal 16 Vincent Lamers lokaal 7 12.15 Lunch 13.00 Lezing door Elisabeth Dumont promovenda Orthopedagogische Muziekbeoefening Susan Spoormans 13.30 Workshopronde II Annelijn van Asseldonk lokaal 20 Roger Brakelé & Léon Pakbier lokaal 18 Susan Spoormans lokaal 16 Vincent Lamers lokaal 7 14.15 Korte pauze Vincent Lamers 14.30 Mini Forum 15.15 Afsluiting met borrel Conservatorium Maastricht heet u van harte welkom op het symposium Taalmuziek of Muziektaal? Tijdens dit symposium staat centraal hoe Orthopedagogische Muziekbeoefening ingezet kan worden ter ondersteuning van de taal- en spraakontwikkeling. Wetenschapsjournalist Mark Mieras en promovenda Orthopedagogische Muziekbeoefening Elisabeth Dumont geven beiden een lezing over de relatie tussen taal- en spraakontwikkeling en muziek(educatie). Daarnaast worden er vier workshops georganiseerd rondom dit thema, waarvan u er tijdens het symposium twee naar keuze kunt bezoeken. Lezingen Elisabeth Dumont promovenda Orthopedagogische Muziekbeoefening Mark Mieras wetenschapsjournalist Mark Mieras (1962) is wetenschapsjournalist en auteur van Ben ik dat? en Liefde. De veel gelezen boeken uit 2007 en 2010 geven een onthullend beeld van ons bewegelijke brein, dat zich altijd ontwikkelt. Hoe bepalen onze hersenen wie wij zijn, waarmee worstelen we en hoe worden we gelukkig? Mieras studeerde cum laude af in de theoretische natuurkunde. Hij schrijft voor onder andere de Volkskrant. Mieras heeft een uitgesproken mening over het belang van kunst educatie. Hij is betrokken bij de Stichting Cultuurprofielscholen, waar hij onder andere in de Raad van Advies en Aanbeveling zit. Mark Mieras: ‘Vorm en inhoud gaan bij lezingen en presentaties hand in hand. De kunst is het verhaal zo te vertellen dat je mensen raakt. Dat vergt meer dan woorden. Ik confronteer mensen met hun eigen hersenen.’ Tijdens de lezing zal Mieras zich richten op het effect van muziek op de auditieve hersenen, ofwel de ‘kunst van het luisteren’. Hij zal ingaan op de mechanismen van het leren, waarbij naast cognitie ook emotie een doorslaggevende rol speelt. Daarnaast laat hij zien dat muziek en het leren van een tweede taal een vergelijkbaar leereffect hebben op de hersenstam. Plezier, interactie en focus op de context zijn drie elementen die in muziekonderwijs van nature aanwezig zijn. Elisabeth Dumont (1980) is promovenda aan de Universiteit Maastricht en doet onderzoek naar de relatie tussen muziek beoefening en de ontwikkeling van de executieve functies. Zij studeerde ontwikkelings- en neuropsychologie aan de Univer siteit Maastricht en voltooide in 2011 de Master opleiding piano co-repetitie aan Conservatorium Maastricht. Dumont werkte binnen het speciaal onderwijs en bij Virenze, een instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg. Naast haar docentschap aan de opleiding Docent Muziek van Conservatorium Maastricht verricht zij in samenwerking met Kennisontwikkeling Vaktherapieën (KenVak) en Universiteit Maastricht in het kader van haar promotie onderzoek naar Orthopedagogische Muziekbeoefening (OMB). Bij OMB worden muzikale activiteiten en orthopedagogische inzichten ingezet om het functioneren van een kind te ondersteunen op emotioneel, cognitief en/of gedragsmatig gebied. Uit afstudeerscripties van studenten OMB blijken positieve effecten van de inzet van OMB op het functioneren van een kind binnen het speciaal onderwijs. Toch is nog niet duidelijk welke mechanismen een rol spelen in het bewerkstelligen van deze positieve effecten. Door middel van kwalitatief en kwantitatief onderzoek wordt getracht meer helderheid te bieden. In deze presentatie wordt ingegaan op ervaringen en visies van studenten OMB en professionals. Vervolgens wordt bekeken hoe deze kennis heeft bijgedragen aan het vervolg onderzoek. Hierbij staat de mogelijke invloed van OMB op executieve functies en lees- en rekenprestaties van kinderen binnen het speciaal basisonderwijs centraal. Workshops Er zijn twee workshopsrondes, waarbij gelijktijdig vier workshops plaatsvinden. U kunt per ronde één workshop naar keuze bijwonen. Functie van muziek bij spraak- en taalstoornissen van jonge kinderen door Annelijn van Asseldonk lokaal 20 Annelijn van Asseldonk (1988) is tijdens haar afstudeertraject van de studie Docent Muziek op zoek gegaan naar een mogelijkheid om muziek en logopedie met elkaar te verbinden. Het resultaat is een liedbundel die kan worden ingezet bij de behandeling van kinderen met afwijkende mondgewoonten en articulatiestoornissen. Ook in haar vervolgstudie logopedie blijft muziek een belangrijk thema. Momenteel is Annelijn van Asseldonk logopedist bij de vroegbehandeling van Kentalis in Maastricht. Hierbij worden kinderen tussen de twee en vijf jaar met ernstige communicatie- problemen behandeld. Tijdens deze workshop staat de praktische inzetbaarheid van muziek centraal, met name waar deze een positieve bijdrage kan leveren aan de behandeling van kinderen met spraak- en taalstoornissen. Positief effect van muzieklessen op taalvaardigheden De ontwikkeling van taal en muziek door Roger Brakelé & Léon Packbier lokaal 18 Roger Brakelé (1967) is pianodocent en muziek- en ontwikkelingspsycholoog. Hij studeerde hoofdvak piano aan Conservatorium Maastricht en ontwikkelings psychologie aan Universiteit Maastricht. Hij is pianodocent en verzorgt speciaal piano-onderwijs aan leerlingen met ontwikkelingsproblemen. Tijdens zijn studie heeft hij zich gespecialiseerd in muziek psychologie en cognitieve neurowetenschap. Als psycholoog werkt hij als consultant ‘Muziek, hersenen en gedrag’. Léon Packbier (1968) studeerde Orthopedagogische Muziekbeoefening en Elektronische toetsinstrumenten aan Conservatorium Maastricht. Hij is vakdocent speciaal onderwijs, eigenaar van ‘More in Music’ en professioneel podiummuzikant. Léon werkt als docent muziek op SBO het Palet in Weert. Met ‘More in Music’ is hij een schakel tussen cliënt en docent/begeleider door mensen met een beperking van aangepast muziekinstrumentarium en multimediale toepassingen te voorzien. In hun workshop gaan Roger en Léon in op de auditieve hersenstructuren en de ontwikkeling van het muzikale gehoor. Tegen deze achtergrond zal de betekenis van muziek voor de taal ontwikkeling worden belicht. Dit wordt toege spitst op de ontwikkeling bij kinderen met een verstandelijke beperking. door Vincent Lamers lokaal 7 Hoe helpt muziek bij behandeling fonetische articulatie stoornis? door Susan Spoormans lokaal 16 Susan Spoormans (1992) behaalde in 2013 haar bachelor Docent Muziek aan Conservatorium Maastricht. Ze specialiseerde zich in Orthopedagogische Muziekbeoefening (OMB) en schreef haar essay over de bijdrage van OMB bij de behandeling van een fonetische articulatiestoornis. Na haar studie begon ze als muziekdocent op het United World College Maastricht bij de peuterspeelzaal, de basisschool en de middelbare school. Daarnaast is ze werkzaam als gitaar- en pianodocent en geeft ze regelmatig muziekworkshops bij stichting Jem Jam, een stichting voor jongeren en volwassenen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking. …Speel de woorden, Draai de taal, Spreek de akkoorden, En versta het allemaal… Tijdens haar workshop gaat Susan in op de rol van muziek educatie bij de behandeling van een fonetische articulatie stoornis. Op welke manier kan muziek educatie bijdragen aan de taal ontwikkeling? En waarom is muziek effectief? Vincent Lamers werkt als vakleerkracht muziek in het speciaal onderwijs. Momenteel werkt hij op mytylschool De Regenboog in Haarlem en op De Waterlelie in Cruquius, een school voor langdurig zieke kinderen. Binnen deze scholen geeft hij aan verschillende niveaus les, van leerlingen met een fysieke beperking tot meervoudig gehandicapte leerlingen. Tevens is hij als muziek consulent verbonden aan Hart, centrum voor de kunsten in Haarlem. Naast zijn werk is Vincent Lamers student van de master kunsteducatie opleiding aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Tijdens de workshop presenteert Vincent Lamers op interactieve wijze de uitkomsten van zijn literatuuronderzoek ‘Muziek is de melodie waarvan de wereld de tekst vormt’. In dit onderzoek beantwoordt hij vanuit een aantal wetenschappelijke artikelen twee vragen: welke positieve effecten kunnen muzieklessen op de ontwikkeling van taalvaardigheden bij leerlingen hebben en hoe kun je die effecten in de praktijk bereiken? Vincent zal voorbeelden geven die zowel in het regulier als speciaal onderwijs toepasbaar zijn. Conservatorium Maastricht biedt een excellente opleiding Docent Muziek, Orthopedagogische Muziekbeoefening en een verkorte opleiding voor afgestudeerde musici. Praktische gegevens symposium Datum: vrijdag 23 mei 2014, 10.00-15.00 uur (inloop vanaf 09.00 uur) Locatie: dependance Conservatorium Maastricht, Fr. Romanusweg 90, Maastricht Kosten: €40 inclusief lunch / €20 studenten inclusief lunch (op vertoon studentenpas) Meer informatie en aanmelden: [email protected] Bereikbaarheid Per trein: 10 minuten lopen vanaf station Maastricht Per auto: 5 minuten lopen vanaf parkeergelegenheid: Q- Park De Griend, Griend 4 te Maastricht Heruitgave Muziekstrategie Een heuglijk feit: Het in 2005 uitgegeven handboek Muziekstrategie – Orthopedagogische Muziekbeoefening (Miriam Stuijts en Marc Rutten) werd reeds in 2009 vertaald en geredigeerd voor de internationale markt. Tijdens dit symposium zal de Nederlands talige heruitgave gepresenteerd worden aan het publiek. Het boek is te koop met symposiumkorting voor 20 euro.