bouw & zorg Interview: Wijnand Beemster Maastricht UMC+ ontving in januari het BREEAM-NL certificaat voor duurzaamheid voor de nieuwbouw. Het gaat om een drie sterren BREEAM-NL Nieuwbouw Ontwerpcertificaat. Over dit ziekenhuis en in het bijzonder het behaalde BREEAM-NL 'very good'-label een interview met Tom Bonnemayers, van Architecten aan de Maas. Tom Bonnemayers, Architecten Jullie hebben Maastricht UMC+ ziekenhuis aan te spreken om de gezamenlijke ambitie uit- ontworpen. Kun je iets zeggen over het eindelijk waar te kunnen realiseren. Een dergelijke programma? integrale aanpak tijdens alle stadia van het ont- aan de Maas. wikkelingsproces is absoluut noodzakelijk omdat “Het Academisch Ziekenhuis Maastricht en BREEAM duurzaamheid niet alleen op separate de Universiteit Maastricht vormen samen het onderdelen, maar vooral over de volle breedte Maastricht UMC+, dat door ons bureau in de van het ontwikkelingsproces van het gebouw afgelopen jaren is vormgegeven in Randwyck, aan nastreeft en beoordeelt. de zuidrand van Maastricht. In aanbouw is nu Maastricht UMC+: eerste ziekenhuis in Nederland met BREEAM-NL certificaat maastricht umc+, serrehal. 32 een uitbreiding waarmee de oppervlakte van het Verreweg de meeste duurzaamheidaspecten complex met 22.500 vierkante meter BVO wordt van de nieuwbouw van het Maastricht UMC+ vergroot. Verdeeld over zes verdiepingen worden zullen niet zichtbaar, of op zijn minst nauwelijks in deze nieuwbouw onder andere ondergebracht: herkenbaar zijn voor personeel, patiënten en het logistiek centrum, het MRI-complex, polikli- bezoekers. Daarom is er in overleg met onze nieken voor erfelijkheid, vrouw en kind, kantoren opdrachtgever voor gekozen om in de zuidgevel en twaalf O.K.’s waarvan twee hybride O.K.’s. De over het totale gevelvlak, tussen de raamstroken technische installaties worden ondergebracht in antracietkleurige elementen met PV-cellen te inte- de kelder, op de vijfde bouwlaag boven de O.K.’s greren, om ook zichtbaar uitdrukking te geven en in een dakbouw. Via een grote transparante aan de duurzaamheid van de in aanbouw zijnde serrehal met een tweetal verticale stijgpunten nieuwbouw.” ‘BREAAM bevordert de bewustwording in het denken over duurzaam ontwerpen en bouwen.’ wordt de nieuwbouw op alle niveaus verbonden met de bestaande bouw. Op de derde verdieping Gelden voor ziekenhuisbouw andere ontstaat zo in feite een volledig nieuw O.K.- BREEAM-eisen dan voor woning- en complex door een integrale verbinding van de kantorenbouw? nieuwe O.K.’s met het te verbouwen bestaande O.K.-blok.” “In de ziekenhuisbouw is het op onderdelen niet mogelijk om BREAAM-credits te scoren, die in de Vraagt de hoge duurzaamheidambitie woning- en kantorenbouw wel haalbaar zijn. Als (BREEAM) om een andere organisatie? En is voorbeeld kunnen in een O.K.-complex vanwege die ambitie ook zichtbaar in bijvoorbeeld infectiegevaar en verstoring van de luchthuishou- materiaalgebruik? ding natuurlijk geen te openen delen in de gevel worden toegepast, terwijl dit in de kantorenbouw “Duurzaamheid is in de afgelopen jaren voor het wel positief wordt beoordeeld en BREEAM-credits Maastricht UMC+ en ons bureau een belangrijk oplevert. Omdat de ziekenhuisbouw zo specifiek aandachtspunt geweest. BREEAM draagt ertoe is ten aanzien van de BREEAM-certificering in bij dat nog bewuster dan voorheen, vanuit het vergelijking met woning- en kantorenbouw, wor- programma, in de ontwerpfase en tijdens de uit- den voor ziekenhuisgebouwen voor een deel ook voering, zeer nadrukkelijk, door alle ontwerpende andere BREEAM-eisen gesteld dan voor woon- of en uitvoerende partijen een duurzaamheids- kantoorgebouwen. Omdat het UMC+ als eerste ambitie, aan de orde te stellen. Daarbij dienen ziekenhuis de ambitie had om een BREEAM- partijen elkaar op creatieve wijze te inspireren, uit certificering te behalen, is met het Dutch Green te dagen en onderling op verantwoordelijkheden Building Council een zogenaamd ‘bespoken’- stedebouw & architectuur | nr. 2 | april 2014 33 bouw & zorg dinsdag 17 juni ZUIDWEST. Architecten aan de Maas Architecten aan de Maas is gevestigd traject doorlopen om onder andere te bezien of, in overleg met een aan te stellen BREAAM- in de Maassteden Maastricht en op basis van praktijkervaring, de gestelde eisen assessor een lijst opstellen van de credits die Rotterdam. Als full service architec- haalbaar zijn, of dat ze op onderdelen wellicht worden nagestreefd om te behalen. Alle betrok- tenbureau zijn zij werkzaam in de bijgesteld zouden moeten worden, of dat ken partijen dienen een creditverantwoordelijke gezondheidszorg, scholenbouw, mogelijk andere kwaliteiten van het gebouw in aan te wijzen, die verantwoordelijk is voor het utiliteitsbouw in de meest brede zin aanmerking zouden kunnen komen voor een verzamelen en aandragen van alle benodigde en in de woningbouw. Zij staan als positieve beoordeling in het kader van duurzaam- bewijslast door de betreffende partij. Vanuit dit integraal werkend architectenbureau heid.” BREAAM-overleg worden in feite alle betrokken met circa 45 medewerkers al jaren partijen in hun werkzaamheden aangestuurd niet alleen voor het ontwerp van ten aanzien van het behalen van de beoogde een gebouw, de complete bouw- BREEAM-score.” technische uitwerking en directie- Kijkt BREEAM verder dan het gebouw? “De kwaliteit van de omgeving van het gebouw F E I R A T K E O B G VROE ! i e m 6 1 t o t , €195 CONTACT Erna Jansen [email protected] 038-4606384 voor advisering in de initiatieffase, aanwezige, of aan te leggen infrastructuur dient BREEAM maakt het gebouw duurder? Of stedenbouwkundig ontwerp en advi- te voorzien in een goede en veilige bereikbaar- rekent de opdrachtgever conform Total Cost sering, financiële begeleiding, het heid en ontsluiting voor voetgangers, fietsers en of Ownership? opstellen van meerjarenonderhoudsplanningen en advisering omtrent parkeergelegenheid. De goederen aan- en afvoer “BREAAM bevordert de bewustwording in het gebouwbeheer. Zij stellen zich voort- over het terrein dient op een veilige wijze te denken over duurzaam ontwerpen en bouwen. durend tot doel om alle opdrachten worden georganiseerd. Het terreinplan dient Wanneer je vanaf het begin van het ontwik- binnen de gestelde eisen van tijd gelegenheid te bieden om op aangename wijze kelingstraject heel bewust, met alle betrokken en geld op een hoog technisch en rondom het gebouw te kunnen verpozen. Samen partijen een bepaalde duurzaamheidsambitie architectonisch niveau uit te voeren. Op dinsdag 17 juni 2014 organiseert Acquire Publishing de Nationale Parkeerdag 2014. met de aard en kwaliteit van het voorzieningen- nastreeft, hoeft dit over het totale project niet per Deze expertise en ervaring liggen niveau in de directe omgeving van het gebouw, definitie kostenverhogend uit te pakken. Wanneer zeker voor een belangrijk deel op het wordt hiermee de kwaliteit en de BREEAM-score naar de Total Cost of Ownership wordt gekeken terrein van de gezondheidszorg en van de situatie, waarin het gebouw ligt ingebed, kunnen zeker bepaalde extra investeringen ten met name de ziekenhuisbouw. Naast bepaald.” aanzien van duurzaamheid worden overwogen, de nieuwbouw voor het Maastricht Het ontmoetingspunt voor parkeerprofessionals én iedereen die vanuit verkeer, ruimte, vastgoed, bouw en economie te maken heeft met parkeer gerelateerde vraagstukken. die op termijn kunnen worden terugverdiend.” UMC+ werken zij momenteel voor Vereist BREEAM een ander proces, een De Nationale Parkeerdag brengt alle kennis(sen) op het gebied van parkeren bij elkaar. Op dit congres kunt u kennis halen, brengen én delen. andere rolverdeling? 25 verschillende andere ziekenhuizen Ziekenhuisbouwen volgens BREEAM: zoals het Catharina Ziekenhuis Eind- wat zijn de lessen? hoven, Haga Ziekenhuis Den Haag, “BREEAM vereist nog nadrukkelijker dan wij St. Anna Ziekenhuis Geldrop, Atrium altijd al nastreefden, dat het ontwikkelingsproces “Zoals gezegd is het van belang dat je nog Medisch Centrum Heerlen, Elkerliek integraal wordt aangepakt door alle betrokken nadrukkelijker dan voorheen met alle betrokken Ziekenhuis Helmond en Medisch partijen. Procedures en protocollen, ontwerp- partijen een integrale aanpak van het project Centrum Leeuwarden. Andere recent beslissingen en uitvoeringsgegevens dienen nastreeft. Dat je nog bewuster ontwerp- en gerealiseerde projecten zijn onder nauwkeurig te worden vastgelegd vanaf de initia- bouwprocedures, protocollen, en besluiten gedu- andere Woonzorgcentrum Aldenhof tieffase, tijdens het ontwerptraject en gedurende rende het volledige ontwikkelingstraject vastlegt. Born, Zorgcentrum De Litserborg Den de uitvoeringsfase. Maar vooral natuurlijk dat je niet alleen vanwege Dungen, Centrumlocatie Maasveld Voor de duur van het ontwikkelingstraject van het een te behalen score, maar uit overtuiging een Maastricht, Brede Maatschappelijke betreffende project dient een separaat BREEAM- hoge duurzaamheidambitie dient na te streven.” Voorziening Heusden en Regio- overleg te worden georganiseerd, waarin partijen Programma-informatie en aanmelding via www.nationaleparkeerdag.nl 34 Wat zijn de financiële consequenties? per openbaar vervoer of auto, met voldoende FACTS & FIGURES Dinsdag 17 juni 2014 IJsseldelta Center Zwolle (PEC Zwolle Stadion) voering tijdens de bouw, maar ook is absoluut een belangrijk aandachtspunt. De stedebouw & architectuur | nr. 2 | april 2014 kantoor RaboBank Maastricht. 35