6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr.ir. Stef Aerts Odisee University College Ethics@Arenberg Overzicht Dierenwelzijn en dierethiek Dierenwelzijn als “hot topic” Dierenwelzijn als concept Antwoord op de vraag Vragen en discussie 2 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 1 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn en dierethiek Sommige dingen hebben betekenis voor het dier • Voedsel, pijn, … Sommige dingen hebben betekenis voor de mens • Gezelschaps-, nuts-, intrinsieke “waarde”, … • “Waarde” is een menselijke constructie • “Waarde” heeft voor een dier geen betekenis 3 Dierenwelzijn en dierethiek Peter Singer: diergerichte ethiek op basis van pijn/lijden • “Animal Liberation” (1975) • Pathocentrisme • Alle gevoelige wezens (“sentient beings”) betrokken partij • Diergebruik problematisch zodra niet-proportioneel lijden • Niet alle diergebruik a priori verboden 4 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 2 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn en dierethiek Tom Regan: diergerichte ethiek op basis van ervaringspotentieel • “The case for animal rights” (1983) • “Subjects of a life” ↔ objecten • Rechten om op bepaalde manieren (niet) behandeld te worden • Zelfs als er geen lijden is, kan iets toch problematisch zijn • Elk (instrumenteel) gebruik verboden 5 Dierenwelzijn en dierethiek “De case van de kip” • Leghen, broedgedrag uitgeselecteerd, lage densiteit, individuele veterinaire zorg, eieren dagelijks verzameld • Conclusie Singer? • Conclusie Regan? Dierethiek > dierenwelzijn • Er zijn (relevante) morele vragen die geen betrekking hebben op dierenwelzijn, maar wel op diergebruik. 6 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 3 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn en dierethiek Tussentijdse conclusie: • Twee discussies worden vermengd: scheiden! • Discussie ontwijken = uitstel van executie • Discussie aangaan, eigen argumentarium ontwikkelen op beide vlakken 7 Dierenwelzijn als “hot topic” Waarom is dierenwelzijn/diergebruik zo’n hot topic de laatste decennia? • Fundamentele veranderingen in de maatschappij qua landbouw en mens-dierrelaties 8 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 4 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn als “hot topic” Veranderingen na WO II • Productie-intensivering in landbouw: afname areaal, toename productie, afname arbeidskrachten (en boeren), motorisatie, automatisatie, nieuwe staltypes, selectie • Afname “hobbyboeren” en “backyard animals” • Tweeverdieners: convenience, supermarkten, luxeproducten Landbouwdieren “verdwenen” uit de maatschappij 9 Dierenwelzijn als “hot topic” Verdwijnen landbouwdieren ≠ verdwijnen relaties met dieren ! • • • • Zelfs veel diverser dan voorheen Veel mensen nog wel relaties met dieren Eigenschap van dier niet relevant voor relatie Economisch nut zelden nog relevant George Orwell had gelijk: • ‘All animals are equal … but some are more equal than others.’ (Animal Farm, 1945) 10 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 5 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn als “hot topic” Hoe ontstaan normen en waarden? • “Socialisatie”: eigen achtergrond, ervaringen, … extrapoleren naar maatschappij Andere normen zijn “abnormaal” en bedreigend (Dieren)(welzijns)normen zijn niet anders 11 Dierenwelzijn als “hot topic” Publiek: • • • • Geen economische relatie, waarde dier = persoonlijk, innerlijk Belang (sociale) omgeving, levensduur Individueel dier Referentie = gezelschapsdier Veehouder/veearts/…: • • • • Economische relatie, kosten/baten-analyse Meetbare parameters (ziekte, bewegingsruimte, …) Groepen dieren Referentie = nutsdier Clash visies = clash referentiedieren • Maatschappelijke evolutie “referentiedier” van nutsdier naar gezelschapsdier 12 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 6 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn als concept Evolutie in concept DWZ • 1960 2000 • Fysiek/fysiologisch/stress fysiek + mentaal • Verschillende interpretaties (“scholen”) • Functioneren (Functioning based) • Gevoelens (Feelings) • Gedrag (Behaviour) • Integriteit (Integrity) 13 Dierenwelzijn als concept Functioning: Biologische noden, geen ziekte, aanpassing aan omgeving, goede groei, … • Goed dierenwelzijn uit zich in goede groei en (re)productie • Fysiek aanpassingsvermogen staat centraal Feelings: Afwezigheid negatieve ervaringen, aanwezigheid positieve • Gedrag en fysiologie geven info over emoties/gevoelens • Ervaringen van dieren staan centraal • Fysieke gezondheid en welzijn niet meer synoniem 14 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 7 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Dierenwelzijn als concept Behaviour: Natuurlijk gedragsrepertoire • Omgeving moet verschillend natuurlijk gedrag toelaten • “Ingebakken natuur” (telos) moet uitgedrukt kunnen worden Integrity: Fysieke ongeschondenheid • Amputaties om niet-medische redenen als probleem • O.a. omwille van acute en chronische pijn, maar ook indien positieve effecten aanwezig 15 Dierenwelzijn als concept Interpretatie sector ~ functioning Interpretatie publiek/wetgever ~ feelings/behaviour Tussentijdse conclusie: • Interpretaties worden vermengd: scheiden! • Interpretaties ontwijken = uitstel van executie • Discussie aangaan, eigen argumentarium ontwikkelen op beide vlakken 16 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 8 6de Vlaamse Fokkerijdag 5/11/2014 Antwoord op de vraag Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? • (abstractie van discussie over efficiëntie als term) • Geen inherente reden waarom dit niet het geval zou zijn • Wel vragen over interpretatie dierenwelzijn adresseren • Alleen zal dit niet alle discussies oplossen • Er blijven immers relevante morele vragen die niet over dierenwelzijn gaan 17 Vragen en discussie (met dank voor uw aandacht) Verder leesvoer: • De Tavernier, Lips & Aerts (2010). Dier en Welzijn. LannooCampus. 18 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr. Ir. Stef Aerts 9
© Copyright 2024 ExpyDoc
