24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 1 • Onafhankelijk kenniscentrum • Activiteiten: • Metingen in situ • Optimalisatiestudies • EPB-studies • Labo testen • Warmteverliesberekening 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Sensoren voor temperatuur, relatieve vochtigheid, licht en tocht 2 Contactgegevens: Universiteit Gent Onderzoeksgroep Bouwkunde en Landmeten Prof. ir. Patrick Ampe Valentin Vaerwyckweg 1 9000 GENT t. 0475 / 46 56 67 e. [email protected] https://www.facebook.com/ZEBbuilding 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 3 1. De Europese wetgeving Kerndoelstellingen 2020: 3 kerndoelstellingen Doelstellingen ten opzichte van de situatie in 1990 Global warming 20% minder uitstoot van broeikasgassen Energy efficiency 20% meer energie-efficiëntie Renewable energy 20% van de energy moet hernieuwbaar opgewekt worden. Klimaat- en energiedoelstellingen: het 20-20-20 plan 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 4 Totaal energieverbruik (%) Bron: Europese Commissie, doelstellingen Europa 2020 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 5 2. Energieconcepten In Europa alleen al zijn er 23 termen die energie-efficiënte gebouwen beschrijven, hetzij officieel, hetzij officieus. Vb. BREEAM Building (UK) Emission Free House Low Energy House Nearly Zero Energy Building Passive House (DE) Triple Zero House (DE) Zero Energy House 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 6 Heel wat informatie op internet hieromtrent is dubbelzinnig, onduidelijk en heel vaak fout. Vb. 1) « Een BEN-woning moet per definitie passief zijn. » 2) « Een BEN-woning kost meer dan een passiefhuis. » 3) « Een passiefhuis is ecovriendelijker dan een BENwoning. 4) « Energiezuinig bouwen kan enkel met houtskeletbouw » 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 7 kiest voor de nulenergiewoning volgens de Europese norm. ‘Towards nearly zero-energy buildings – Definition of common principles under the EPBD’ - 18 maart 2013 “Nearly zero-energy building’ means a building that has a very high energy performance. The nearly zero or very low amount of energy required should be covered to a very significant extent by energy from renewable sources, including energy from renewable sources produced on-site or nearby.” 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 8 Een nulenergiegebouw… ‘Towards nearly zero-energy buildings – Definition of common principles under the EPBD’ - 18 maart 2013 “The energy performance of a building shall be determined on the basis of the calculated or actual annual energy that is consumed in order to meet the different needs associated with its typical use and shall reflect the heating energy needs and cooling energy needs (energy needed to avoid overheating) to maintain the envisaged temperature conditions of the building, and domestic hot water needs.” Energieperformantie te bepalen op basis van jaarlijks energieverbruik voor verwarming en koeling EN sanitair warm water 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 9 Een nulenergiegebouw… ‘Towards nearly zero-energy buildings – Definition of common principles under the EPBD’ - 18 maart 2013 “The principle of cost optimality, which gives guidance for the energy performance requirements of new buildings, existing buildings undergoing major renovation, and retrofitted or replaced elements that form part of the building envelope” Het begrip ‘kostenoptimaal’: voorlopige definitie vastgelegd door de Europese Commissie = het energieprestatieniveau dat leidt tot de laagste kost gedurende de geschatte economische levenscyclus 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 10 Een nulenergiegebouw… Strikte en blinde toepassing “trias energetica” leidt tot lock-in ! Lock-in = bepaalde vooropgestelde keuze is dominant ten opzichte van andere oplossingen, niet omdat de kost laag is of omdat de performantie hoog is, maar omdat het de voordelen geniet van een hoge implementatiegraad veelal oplossing te duur oplossing niet optimaal comfort niet bewaakt optimaal begroot op vaste bezetting 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 11 Een nulenergiegebouw… Daarom: geïntegreerde oplossing met doorgedreven interactie tussen verschillende actoren keuze geen gebruik fossiele brandstoffen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 12 Met verzekering van comfort… Belangrijk dat comfortniveau verzekerd wordt thermisch binnenluchtkwaliteit visueel akoestisch bron:hln bron:joostdevree 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 13 Casestudie nieuwbouw 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 14 Architect: Tom Van Mieghem Bouwheer: De gelukkige haard Begeleiding: ZEB building + (Ugent) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 15 Architect: Tom Van Mieghem Bouwheer: De gelukkige haard Begeleiding: ZEB building + (Ugent) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 16 Architect: Tom Van Mieghem Bouwheer: De gelukkige haard Begeleiding: ZEB building + (Ugent) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 17 Technische berging +0 Bewoning op +1 en +2 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 18 Naar E0… Invloedsparameters… Oriëntatie en inplanting hebben directe invloed op energetisch gedrag woning Voorbeeld: rijhuis met beglazing O en W verschil van 4% 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 19 Ramen: Naar E0… Invloedsparameters… lagere isolatiewaarde van transparante delen ten opzichte van opake richtwaarden oppervlakten ten opzichte van geveloriëntatie bij ontwerp: N: 6%; O: 8%; Z: 28%; W:13% gewenste daglichttoetreding afhankelijk van gewenste comfort richtlijn: 20% van vloeroppervlakte van de ruimte Voorbeeld: rijwoning glas O en W toename E-peil: 16% ten opzichte va ondergrens bij 15 % toegenomen glasoppervlakte 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 20 Naar E0… Invloedsparameters… Beschaduwing: zorgen voor maximale zonnewinsten in winter en voor vermijden oververhitting in de zomer Soorten zonnewering: Primaire: vaste, structurele zonneweringen Secundaire: aangebrachte buitenzonwering: lamellen, screens, zonnetenten Tertiaire: binnenzonnewering Bron:bep2020 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 21 Naar E0… Invloedsparameters… Gebouwafhankelijk: compactheid en gebouwtypologie Compactheid VB (m³) AT (m²) C (m) K-peil (-) E-peil (-) NEBverw (kWh/m².a) 720 388 1,85 720 672 1,07 720 552 1,30 720 516 1,40 720 480 1,50 720 416 1,73 720 352 2,04 20 - 25 84 91 23 78 76 22 77 72 21 75 67 20 72 60 19 69 53 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 22 Naar E0… Invloedsparameters… Grotere compactheid heeft een positieve invloed op het K-peil 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 23 Naar E0… Invloedsparameters… Compactheid Spreker: Prof. ir. P. Ampe 24 juni 2014 24 Naar E0… Invloedsparameters… Schikking ruimtes o.i.v. temperatuurzones in gebouw lagere temperatuur in circulatieruimtes hogere temperatuur in leefruimtes vides: negatieve invloed op het thermisch comfort tijdens stookseizoen; bij voorkeur te kiezen in zone met lager comfort (trappenhal) kelder: binnen beschermd volume als woonfuncties of technische ruimtes met verwarmings- of ventilatietoestellen, anders erbuiten (energetisch en economisch aspect) garage: buiten beschermd volume, indien mogelijk aangebouwd (aangrenzende onverwarmde ruimte) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 25 Naar E0… Invloedsparameters… Schikking ruimtes o.i.v technieken Plaats badkamer en technische ruimte zodat leidingen zo kort mogelijk om verliezen te beperken Plaats technische ruimte: voor ventilatie en zonnepanelen bij voorkeur boven – niet naast slaapkamer; andere bij voorkeur op gelijkvloers of in kelder (voorraadvat) Ventilatiekanalen zo kort mogelijk, scherpe bochten en flexibele kanalen vermijden, voorzien plaats voortoegangsstukken voor reiniging Bekabeling van PV-panelen naar omvormer zo kort mogelijk voor minder verliezen Ruimtes schikken volgens ventilatiebehoefte Oppervlakte technische ruimte Plaats voor de kanalen voorzien 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 26 Naar E0… Invloedsparameters… Interne zonering: voor en na Spreker: Prof. ir. P. Ampe 24 juni 2014 27 Naar E0… Invloedsparameters… Wettelijke vereisten U-waarde bv. U-waarde ≤ 0,24 W/m²K pleisterwerk 10 mm snelbouwsteen 140 mm isolatie ? luchtspouw gevelsteen 90 mm voor muur met U-waarde = 0,24 W/m²K en isolatiemateriaal met λ= 0,023 W/m²K bedraagt de minimum isolatiedikte bijna 10 cm de optimale oplossing… 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 28 Naar E0… Invloedsparameters… U-waarde buitenmuur (met PUR isolatie) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 29 Naar E0… Invloedsparameters… Invloed wijzigende isolatiedikte op E-peil Startsituatie rijwoning: 14 cm PUR met λ = 0,023 W/m²K 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 30 Naar E0… Invloedsparameters… Luchtdichtheid - effect op E-peil: gunstig effect op energievraag en comfort risico op condensatie daalt bij renovatie: makkelijk te verbeteren Rijwoning: toename Epeil van 19% ten opzichte van ondergrens 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 31 Naar E0… Designrules Warmteopwekkingssysteem met behulp van hernieuwbare energie: invloed op E-peil 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 32 Naar E0… Invloedsparameters Ventilatie - Invloed op het E-peil 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 33 Naar E0… Invloedsparameters Energieproductie - PV-installatie PV-installatie beïnvloedt het E-peil sterk E0 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 34 Naar E0… Invloedsparameters… Gebruikersafhankelijk: daglichttoetreding optimaliseren leidt tot lager elektriciteitsverbruik sanitair warm water keuze van de toestellen (verbruik) Bron:aliexpress 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Bron:Climategate.nl 35 bron:nieuwsblad Bron:steinel-professional Casestudie renovatie 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 37 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 38 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 39 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken Bouwjaar 1968 Grote raampartijen met dubbele beglazing Niet geïsoleerde buitenmuren en vloeren 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 40 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken Karakteristiek Waarde Beschermd Volume 596,14 m³ Gebruiksoppervlakte 235,38 m² Warmteverliesoppervlakte 465,61 m² Compactheid 1,28 m Oriëntatie Vrijstaand, glaspartijen op alle zijden van het gebouw Totaal geveloppervlakte (opaak + transparant) 220,54 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Eenheid m² 41 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken Karakteristiek Waarde Totaal glasoppervlak 48,3 m² • noord 11,27 m² • oost 14 m² • zuid 8,63 m² • west 14,4 m² Ratio glasoppervlak / totaal geveloppervlak 22 % 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Eenheid 42 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 3. Systeemkarakteristieken Karakteristieken Waarde warmtetransport Elektrische weerstand - vloerverwarming opwekkingstoestel verwarming Elektrische weerstand - vloerverwarming • rendement 1 hulpenergie - ventilatie Niet aanwezig zonwering Vaste obstakels door uitkraging en inspringing E-peil 202 E-prim 259.499 MJ NEB 73.614 MJ of 86,9 kWh/m².a 24 juni 2014 Energieverbruik Spreker: Prof. ir. P. Ampe 43 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 4. EPC - certificaat 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 44 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 5. In situ metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 45 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 5. In situ metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe v50 5,95 U-waarde raam vooraan 2,454 W/m².K U-waarde plat dak 1,09 W/m².K U-waarde muur beneden 1,295 W/m².K U-waarde hellend dak 0,269 W/m².K 46 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 7. Concepten en technische haalbaarheid E30 en E0 Genomen maatregelen in volgorde E-peil; start 202 Verbeteren n50 (naar 2,5) 192 PV-panelen (24 op zuid) 159 Verwarming (VV + WP (COP5) 24 Naïsoleren spouw 22 Ventilatie C 19 Glas van 1,1 naar 0,8 19 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 47 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 8. Kostenoptimalisatie en PARETO analyse Stap 1 dICT Pvoor (MJ) Pna (MJ) dP dICT/-dP Naïsoleren spouw 4089,766 73.614 66870 -6.744 0,60643 Glas van 1,1 naar 0,8 11918,63 73.614 71146 -2.468 4,829267 Verbeteren n50 (naar 2,5) 490,56 73.614 68431 -5.183 0,094648 Verwarming (VV + WP(COP 5)) 29783,13 84.614 22278 -62.336 0,477784 PV-panelen (24 op zuid) 10290 259.499 216719 -42.780 0,240533 Ventilatie C 3300 73.614 59589 -14.025 0,235294 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe E K 188 197 190 60 169 176 48 52 54 54 54 54 48 Villa Schoten voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 8. Kostenoptimalisatie en PARETO analyse 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 49 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 50 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 1. Geometrie Appartement met 10 kamers hoofdoriëntatie noordoost-zuidwest gevelbreedte 12,40 m bouwdiepte tot 17m gebruiksoppervlakte 160 m² 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 51 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 1. Geometrie 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 52 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken bouwjaar 1968 grote raampartijen met dubbele beglazing niet geïsoleerde buitenmuren en vloeren 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 53 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken Karakteristiek Waarde Beschermd Volume 482 m³ Gebruiksoppervlakte 161 m² Warmteverliesoppervlakte 94 m² Compactheid 5,14 m Oriëntatie Grootste glaspartijen noordoost - zuidwest Totaal geveloppervlakte (opaak + transparant) 44 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Eenheid m² 54 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 2. Gebouwkarakteristieken Karakteristiek Waarde Totaal glasoppervlak 44 m² • noord (noordoost en noordwest) 27,26 m² • oost - m² • zuid (zuidoost en zuidwest) 16,38 m² • west - m² Ratio glasoppervlak / totaal geveloppervlak 46% % 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Eenheid 55 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 3. Systeemkarakteristieken collectieve verwarming met olie voor 8 appartementen afzondelijke elektrische boiler voor keuken en badkamer 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 56 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 3. Systeemkarakteristieken Karakteristieken Waarde warmtetransport water opwekkingstoestel verwarming niet condenserende oliebrander • rendement 0,67 hulpenergie circulatiepomp voor verwarming ventilatie niet aanwezig zonwering niet aanwezig E-peil 192 E-prim 132.115 MJ kWh/m².a NEB 47.605 MJ of 82,2 kWh/m².a 24 juni 2014 Energieverbruik Spreker: Prof. ir. P. Ampe 57 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 4. EPC - resultaten Naam Waarde Eenheid Berekende energiescore 177 kWh/m².a Totaal primair energieverbruik 28.470 kWh/a Bruikbare vloeroppervlakte 161 m² Primair energieverbruik ruimteverwarming 22.799 kWh/a Primair energieverbruik SWW 4.828 kWh/a Primair energieverbruik hulpenergie 843 kWh/a Primair energieverbruik koeling 0 kWh/a Primaire energiebijdrage PV 0 kWh/a Primair energiebijdrage WKK 0 kWh/a CO2 emissie 6.747 kg/a Gemiddelde 24 juni 2014 U-waarde van de gebouwenschil 2,4 W/m².K Spreker: Prof. ir. P. Ampe Gemiddeld installatierendement 0,67 58 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 5. In situ metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe v50 2,29 U-waarde dubbel glas 1,890 W/m².K U-waarde plat dak 1,366 W/m².K 59 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 7. Concepten en technische haalbaarheid E30 en E0 Genomen maatregelen in volgorde E-peil; start 198 WP-boiler 119 PV-panelen 68 Ventilatie C+ 58 Glas naar U=0,6 40 Naïsoleren spouw 33 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 60 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 8. Kostenoptimalisatie en PARETO analyse Stap 1 Naïsoleren spouw Glas naar U=0,6 Ventilatie C+ WP-boiler PV-panelen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe dICT Pvoor (MJ) Pna (MJ) dP dICT/-dP 1005,76 47.605 39406 -8.199 0,122669 10910,5 47.605 31759 -15.846 0,688533 3300 47.605 37451 -10.154 0,324995 3000 94.375 22817 -71.558 0,041924 8575 132.115 96954 -35.161 0,243878 E 176 153 171 120 141 61 Appartement Oostende voorstelling – karakteristieken – systemen – EPC – in situ – E30/ E0 - kost 8. Kostenoptimalisatie en PARETO analyse 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 62 Optimale keuzes Welke investering heeft het hoogste rendement? Om dit te weten moet je eerst een analyse doen van het bestaande gebouw. Het is niet zinvol om sowieso extra isolatie te steken als er andere maatregelen zouden zijn die prijs/energiebesparing een beter resultaat geven. Een goed plan is belangrijk voor een correcte analyse van het gebouw. 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 63 Thermografie Metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 64 Thermografie - infraroodmethode Types defecten karakteristieke vorm op thermisch beeld luchtlek: onregelmatige vormen met ongelijke grenzen en grote temperatuursverschillen Bron: egeon.be 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe ontbrekende isolatie: regelmatige vorm , geleidelijke temperatuursverschillen aanwezigheid van vocht in de structuur: een gevlekt en diffuus patroon Bron: q-essense 65 Thermografie - installaties Controleren van installaties: Verwarming en airconditioning / ventilatie Detecteren van thermische afwijkingen Lekken warmwaterleidingen te identificeren Prestatie van verwarmingssysteem kan gecontroleerd worden (bijvoorbeeld vloerverwarming) Conditie van aanvoer- en retourverbindingen Detectie van lekken en waterschade 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 66 Luchtdichtheid Blowerdoor Metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 67 Luchtdichtheid n50 = 3 à 5/h: haalbaar streefdoel aandacht bij ontwerp n50 = 1/h aanzienlijke meerkost 1 cm² ≈ 2,5 m³/h bij 50Pa woning 500 m³, deurspleet 5 mm lek ± 0,2/h Bron:wtcb 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 68 Binnenklimaat en binnenluchtkwaliteit Luchtkwaliteit - Installaties Controle ingeblazen of afgezogen lucht aan zuigmond kan met behulp van een vleugelradsonde en ovententen Doordat de diameter gekend is en de snelheid gemeten wordt, is het debiet per mond meetbaar. Dit moet overeenstemmen met het berekende debiet. Daarnaast moet gecontroleerd worden of het werkelijke debiet voldoende is om de CO2 in die ruimte onder controle te houden. 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 69 Binnenklimaat en binnenluchtkwaliteit Luchtkwaliteit CO2 < 1.000 ppm Te hoge concentraties leiden tot vermoeidheid, verlies van concentratie, ziekte…. CO en CO2 kunnen gemeten worden De luchtkwaliteit wordt ingedeeld in IDA klasses. Hierbij is het de bedoeling om te richten op IDA2, maar IDA3 is aanvaardbaar. IDA 4 is nooit aanvaardbaar en IDA1 is economisch moeilijk haalbaar. Klasse IDA 1 IDA 2 IDA 3 IDA 4 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe Omschrijving Uitstekende luchtkwaliteit Matige luchtkwaliteit Aanvaardbare luchtkwaliteit Lage luchtkwaliteit 70 optitool – thermografie – luchtdichtheid – binnenklimaat – Uwaarde - flow U-waarde Metingen 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 71 optitool – thermografie – luchtdichtheid – binnenklimaat – Uwaarde - flow U-waarde meting – type 1 - principe Binnenluchttemperatuur (vb. gemeten aan voelerstekker) Binnenwandoppervlakte – temperatuur (3 met kneedgom aan de wand gekleefde thermokoppeldraden) Buitentemperatuur (draadloze voeler buiten) 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 72 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 73 24 juni 2014 Spreker: Prof. ir. P. Ampe 74
© Copyright 2025 ExpyDoc