Agenda ALV 2015 - Kennemer Zwemclub

Dinsdag stopt Microsoft met het ondersteunen van Windows XP. Alleen al in Nederland draaien nog een miljoen computers op dat besturingssysteem, waaronder die van veel bedrijven. Voor hackers
wordt het een koud kunstje die computers binnen te dringen.
door Freke Remmers
H
et wordt al vergeleken
met de millenniumbug,
er worden nieuwe termen bedacht zoals de
XPocalypse. Zo’n vaart
zal het niet lopen, maar
het wordt opletten geblazen als Windows XP vanaf komende dinsdag niet meer ondersteund wordt. Hierdoor
kan elke computer met dat besturingssysteem kinderlijk eenvoudig worden gehackt.
Vergelijk het met een deur, waar een steeds
beter slot op is gezet, terwijl de deur zelf zo
kan worden ingetrapt, legt Hans Bos, technisch directeur van Microsoft Nederland, de
situatie uit.
Als op 8 april Microsoft stopt met het updaten van Windows XP wordt geen enkel lek
dat daarna nog wordt ontdekt meer gedicht.
Dit ondanks het feit dat XP wereldwijd nog
het op een-na-populairste besturingssyteem
is. Ruim 17 procent van alle computers in de
wereld draait op Windows XP, blijkt uit cijfers van Statcounter, een bedrijf dat het internetverkeer analyseert. Dat geldt voor bijna alle geldautomaten in de wereld, voor gas- en
elektriciteitscentrales in Amerika die het gebruiken voor hun werkstations en het geldt
voor de Chinese overheid. En in Nederland
zijn veel gemeenten nog niet overgestapt en
gebruiken nog ruim één miljoen consumenten het besturingssysteem.
Het Team High Tech Crime van de Nederlandse politie signaleerde al in oktober dat
hackers grote aanvallen voorbereiden, maar
hun kruit drooghouden tot echt niemand bij
Microsoft zich meer bekommert om Windows XP. Het is dan een koud kunstje om
lekken te ontdekken aan de hand van beveiligingsupdates voor andere Windowsbesturingssystemen. Die hebben namelijk
vaak dezelfde gaten in de beveiliging als
Windows XP, maar die worden nog wel aangepast.
„Windows XP is dertien jaar na de introductie niet meer van deze tijd. Toen het werd
geïntroduceerd gebruikte de helft van de Nederlanders überhaupt nog geen internet, betaalde je nog via acceptgiro, was er nog geen
wifi en moesten smartphones nog opkomen”, illustreert Bos. „Windows XP is niet
ontworpen voor het huidige gebruik. Als je
nu online gaat met Windows XP en kijkt
wat dan kan gebeuren, is het gewoon niet
veilig genoeg meer.”
Volgens Microsoft is een computer met Windows XP nu al zes keer onveiliger dan een
computer met Windows 7. „Windows
XP-machines hebben meer kans dat een bedreiging de computer uiteindelijk ook echt
besmet. De enige oplossing is overstappen
naar software die wel wordt ondersteund.”
Dat is makkelijk gezegd door een computerbedrijf, dat ook een belang heeft bij snel over-
SPECTRUM 7
DE TWENTSCHE COURANT TUBANTIA ZATERDAG 5 APRIL 2014
6 SPECTRUM
stappen op een ander systeem. Wie dat doet,
is al snel minstens 100 euro kwijt en nog
meer als een nieuwe computer moet worden
gekocht. En dat terwijl de computer op 9
april gewoon opstart en z’n ding doet.
Toch waarschuwen ook banken dat consumenten een XP-computer straks niet meer
moeten gebruiken om te internetbankieren.
Inloggen met DigiD om je zaken met de overheid te regelen is evenmin veilig. Zelfs de internationale politieorganisatie Europol slaat
alarm. Eigenlijk wordt met Windows XP alles op internet onveilig, want via elk besmette website of gevaarlijke e-mailbijlage kunnen kwaadwilligen nóg makkelijker een computer binnendringen en overnemen om bijvoorbeeld persoonsgegevens te stelen of via
de webcam besturen. Dat laatste deed een
18-jarige Rotterdammer, die zo op andermans computer ook nog een gestolen eindexamen Frans vond.
Voor bedrijven en overheden is het probleem zo mogelijk nog groter. „Wereldwijd
draait 30 procent van de werkplekken nog op
Windows XP. Dat zijn niet alleen de gewone
kantoorplekken, maar bijvoorbeeld ook geldautomaten en systemen in de chemische industrie. Daar maken wij ons zorgen over”,
zegt Wim van Campen, vicepresident
Noord- en Oost-Europa van interbeveiligingsbedrijf McAfee. Het probleem is dat industriële systemen 24 uur per dag en 7 dagen per week moeten draaien en niet even
uitgezet kunnen om er een nieuw besturingssysteem op te zetten. Voor zover dat
laatste al kan, omdat veel software speciaal
geschreven is voor Windows XP en niet gebruikt kan worden op een ander besturingssysteem.
Zo maakt in Nederland één op de vijf waterschappen nog gebruik van Windows XP, óók
voor het zogenaamde primaire proces van de
waterhuishouding. Er zijn wel ‘risicobeperkende maatregelen genomen en veiligheidsafspraken gemaakt met leveranciers’, verzekert de Unie van Waterschappen. De
waterzuiveringsinstallatie van waterschap
Vechtstromen (Twente, Noordoost-Overijssel, Zuidoost-Drenthe) is bijvoorbeeld losgekoppeld van het internet. Waterschap Rijnland gebruikt Windows XP ook voor de automatisering. Volgens het waterschap is dat voldoende afgeschermd met een firewall (een
digitale bescherming tegen aanvallen van
buitenaf) en door slechts een beperkt aantal
personen toe te laten tot het systeem.
“
Windows XP is als een deur
die op slot zit, maar die je
zo kunt intrappen
Volgens professor Sandro Etalle, hoogleraar
Embedded system security aan de TU Eindhoven, zijn die veiligheidsmaatregelen
slechts tijdelijk afdoende. „Het enige probleem zijn dan de mensen: wie hebben er
toegang tot het systeem?”, waarschuwt hij.
Ontevreden werknemers met een usb-stickje kunnen ook veel schade toebrengen. „Windows XP blijft een groot gevaar voor de toekomst”, benadrukt Etalle.
Dat een usb-stick in combinatie met een
XP-computer grote schade kan toebrengen,
bewezen hackers vorig jaar. Toen sneden criminelen geldautomaten open om er via zo’n
stickje kwaadaardige software op te installeren. Daarmee konden ze de automaat dwingen al het aanwezige geld uit te spuwen. Die
geldautomaten draaiden op Windows XP:
geen uitzondering, want wereldwijd draait
95 procent van de pinautomaten op dat systeem.
Volgens McAfee hoef je voor zo’n digitale
roof niet eens een heel getalenteerde hacker
te zijn. „Er is software die je zo kan kopen. Je
hoeft het alleen nog aan te passen op waar je
het voor wil gebruiken. Daar heb je weinig
detailkennis van malware (kwaadaardige
en/of schadelijke software, red.) voor nodig”,
aldus Van Campen. Een ander bekend voorbeeld van het verspreiden van een computervirus via usb-sticks was Stuxnet. De Amerikaanse overheid had jarenlang gewerkt aan
dat geavanceerde virus om er kerninstallaties
in Iran mee te sabotteren, zo werd in 2010 bekend.
Van Campen waarschuwt dat sommige bedrijven bovendien geen idee hebben welke
netwerken en computers met elkaar verbonden zijn. Hij geeft een voorbeeld: „In Amerika drongen hackers het kassasysteem van
winkelketen Target binnen. Zo werden de gegevens van 40 miljoen creditcards gestolen.
Ze kwamen binnen via de serviceverbinding
van de aircoleverancier, die daarmee controleerde of de airconditioning goed werkte.”
Het bleek dat het airco- en kassasysteem via
via met elkaar verbonden waren. „Sommige
bedrijven hebben hun netwerken goed gescheiden, maar er zijn ook bedrijven waar alles aan elkaar is geknoopt om met elkaar te
communiceren. Gescheiden en gekoppelde
systemen vind je in alle sectoren, van financiële instellingen tot petrochemische bedrijven.”
Ondanks alle waarschuwingen denkt Van
Campen niet dat de wereld nu afstevent op
een nieuw soort millenniumbug: „Dankzij alle aandacht voor de millenniumbug is toen
ook niets gebeurd.” Volgens hem is daarom
aandacht voor de gevaren van Windows XP
absoluut nodig, ook bij niet-IT’ers. „Incidenten zijn al de norm van de dag, maar nu
komt er een risico bij.”
Hans Bos, Microsoft Nederland
reageren?
[email protected]
De ondergang van
Windows XP
actueel
beeld Windows/De Persdienst
Wat zijn de opties na
Windows XP?
䢇
Koop een nieuwe computer met
een besturingssysteem zoals Windows 7, 8, 8.1 of een Apple.
䢇
Koppel de oude XP-computer los
van het internet.
䢇
Voorzie je pc van een nieuw besturingssysteem zoals Windows 7 of
8. Let op dat de computer dat
nieuwe systeem aankan.
䢇
Vervang Windows door een gratis
besturingssysteem van Linux, zoals Ubuntu.

Download Report