BUDGET 2014 - National Treasury

AFRIKAANS
BUDGET 2014
n Gesamentlike publikasie van die Nasionale Tesourie en die Suid-Afrikaanse Inkomstediens
ISSUED BY:
National Treasury: Tel (012) 315 5757
SARS: Tel 0800 007 277
www.treasury.gov.za | www.sars.gov.za
national treasury
Department:
National Treasury
REPUBLIC OF SOUTH AFRICA
WAT IS DIE
BEGROTING
Jaarliks, gedurende Februarie, kondig die Minister van Finansies die regering se spanderings-, belasting-, en leningsplanne vir die volgende drie jaar aan.
Dit word die Nasionale Begroting genoem. Die Nasionale Begroting verdeel geld tussen nasionale departemente, provinsies en munisipaliteite.
BEGROTING
FOKUS OP
EKONOMIESE
GROEI
D
ie 2014 Begroting fokus
op ingrypings wat daarop
gemik is om die ekonomie
op ‘n nuwe groeibaan te plaas.
Die Regering se hoofoogmerk,
soos in die Nasionale Ontwikkelingsplan
uiteengesit, is om reële ekonomiese
groei na tussen 5 en 6 persent per
jaar te verhoog. Hierdie hoër vlak
van ekonomiese groei sal inkomste
’n hupstoot gee en die regering
in staat stel om die hoeveeheid
geld te verhoog wat spandeer word
om mense se lewens te verbeter,
deur werkloosheid, armoede en
ongelykheid aan te spreek.
Die ekonomie het teen ’n beraamde
1.8 persent in 2013 gegroei. Toestande
in die land, tesame met die stadige
herstel van die wêreldekonomie,
het ’n verlangsaming in produksie
en indiensnemingsgroei tot
gevolg gehad. Die ekonomie sal na
verwagting met 2.7 persent in 2014
groei en 3.5 persent in 2016 bereik.
Verskeie faktore sal hierdie
verwagte verbetering ondersteun.
Besteding deur die Staat op
infrastruktuur - na verwagting
R847.3 miljard oor die volgende drie
jaar – behoort vertragings in die
voorsiening van elektrisiteit en vervoer
2
Minister se boodskap
20 Jaar van vryheid
3. Maatskaplike besteding
4. Maatskaplike toelaes
1.
2.
te verminder en privaat beleggings
aan te moedig, terwyl sterker
indiensnemingsgroei huishoudelike
besteding sal ondersteun. Suid-
Afrika behoort ook baat te vind by
verbeterde uitvoergeleenthede
wat deur beter globale vooruitsigte
geskep word.
WAT DIE BEGROTING VIR JOU BETEKEN
• NYWERHEIDSHULP
R10.3 miljard sal bestee word aan
vervaardigingontwikkelingsaansporings; R15.2 miljard vir die
ekonomiese mededinging- en
ondersteuningspakket vir besighede;
R3.6 miljard vir werkskepping in
spesiale ekonomiese sones.
INFRASTRUKTUUR
Die regering is daartoe verbind om in
infrastruktuur te belê wat lewensomstandighede verbeter. In 2014,
byvoorbeeld, sal daar R11 miljard aan die
Passasier Spooragentskap betaal word
vir nuwe treine en die opgradering
van sinjaalinfrastruktuur.
• WERKSKEPPING
Die regering streef daarna om
in die volgende 5 jaar 6 miljoen
werksgeleenthede deur die Uitgebreide Openbare werkeprogram
te skep, teenoor die 4 miljoen in
die vorige 5 jaar.
ONDERWYS EN OPLEIDING
Besteding op onderwys is hoër as
enige ander kategorie. R78 miljard
sal oor die volgende drie jaar aan
universiteitsubsidies bestee word en
R34.3 miljard vir die oprig van skole.
BEKAMPING VAN KORRUPSIE
Werk deur die Hoof Voorsieningsbeampte om die voorsieningstelsel
te hervorm en te verseker dat geld
met omsigtigheid bestee word, het in
alle erns begin. Hierdie pogings is daarop
gemik om korrupsie te bekamp.
3
1.
LANDBOU ONDERSTEUNING
Die Landboubeleidaksieplan sal die
NOP se mikpunt van werkskepping
in die landbou ondersteun. Die
regering sal meer as R7 miljard tov
toelaes aan provinsies bestee om
ongeveer 435 000 bestaansboere en
54 500 kleinboere by te staan.
Primêre gesondheidssorg
2. Werkskeppingsinisiatiewe
3. Waar
geld vandaan kom
4. Hoe sal dit bestee word
4
1.
DIE VERWAGTE
STERK GROEI IN SUBSAHARA-AFRIKA SAL
HELP OM SUID-AFRIKA
SE EKONOMIESE
VOORUITSIGTE OOR DIE
VOLGENDE DRIE JAAR
TE VERBETER
Die oprigting van nuwe en
die opgradering van bestaande
infrastruktuur - wat die uitbreiding van
elektrisiteitsvoorsiening, belegging
in geïntegreerde openbare vervoer
netwerke en die rehabilitasie van die
land se vyf groot wateroordragskemas
insluit – is die middelpunt waarom die
regering se beplanning draai.
Suid-Afrika sal ook voordeel trek
uit die aktiewe uitbreiding van handel
en beleggings in die Afrika-kontinent.
Die verwagte sterk groei in subSahara-Afrika sal help om Suid-Afrika
se ekonomiese vooruitsigte oor die
volgende drie jaar te verbeter. Die
regering sal dus toenemend sy beleid
rig om ekonomiese integrasie met die
Afrika-kontinent te ondersteun.
Belastingverligting
2. Kleinsake-ondernemings
Belastingtoegewings
vir spaarplanne
3.
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
50c per sms
1
BUDGET 2014
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
BOODSKAP
VAN DIE
IMPAK VAN
MAATSKAPLIKE
BESTEDING
MINISTER
Maatskaplike besteding
beskerm lae inkomste
huishoudings en is ʼn instrument
om armoede te verlig.
SKOLE
Die regering sal 433 skole oor die
volgende 3 jaar herbou. 60 persent
van skole hef nie skoolgelde nie
en in 2014 sal 8.8 miljoen leerders
toegang tot vry onderrig hê.
‘N TROTSE NASIE:
G
edurende die afgelope 20
jaar het ons merkwaardige
vordering gemaak. Ons
het staatsfinansies gestabiliseer
en beleid geïmplementeer wat
bygedra het tot die verbetering
in die lewensomstandighede van
baie. Hierdie beleid was bestand
genoeg om skokke soos die globale
ekonomiese en finansiële krisis wat
gedurende 2008 en 2009 ondervind
is, te weerstaan.
Sedert 1994 het ons ekonomie
met meer as 80 persent uitgebrei,
wat hulpbronne gegenereer het wat
dit vir die regering moontlik gemaak
het om die voorsiening van openbare
dienste uit te brei. Die regering
kon, onder andere, maatskaplike
toelae betalings uitbrei na meer as
15 miljoen mede Suid-Afrikaners,
waarvan die meerderheid kinders en
senior burgers is. Die regering het
ook meer as 2.7 miljoen huise gebou
en het die aantal huishoudings wat
toegang tot elektrisiteit, skoon water
en beter sanitasie het, aansienlik
verhoog. Die groter ekonomie het ook
werksgeleenthede geskep, duidelik nie
genoeg om die groeiende aantal nuwe
werksoekers te akkommodeer nie.
Hierdie jaar se begroting voorsien
steeds hulpbronne ter ondersteuning
van maatskaplike besteding,
werkskepping en infrastruktuur, wat die
lewensomstandighede van ons mense
sal verbeter. Belegging in infrastruktuur
sal die koste verminder vir besighede
om goedere binne Suid-Afrika en vir die
uitvoermarkte te verskuif.
Ons voorsien meer fondse vir
die bou van huise, opgradering
van paaie en die verbetering van
gesondheidssorg en die fasiliteite
(klinieke en hospitale) waarin hierdie
sorg voorsien word.
2
20 JAAR
VAN VRYHEID
Die Suid-Afrikaanse ekonomie het oor die afgelope twee dekades
getransformeer. Ten spyte van betekenisvolle probleme wat ons in die gesig
staar, is Suid-Afrika vandag ʼn meer oorvloedige samelewing, met meer toegang
tot ekonomiese geleenthede en ʼn afname in die vlakke van armoede:
SKOOLVOEDINGSSKEMA
Sedert die skoolvoedingsprogram oorgeneem is deur
die Onderwys department in
2004, is dit uitgebrei en word
9.2 miljoen skoolkinders op ʼn
daaglikse basis gevoed.
BEHUISING
Tussen 1994 en 2013 het die regering
meer as 2.7 miljoen huise gebou.
KINDERSTERFTES
Die tempo waarteen kinders jonger
as 5 sterf, het gedaal vanaf 68 per
1000 geboortes in 2004 tot 41 in 2012.
GELETTERTHEID
HIV/VIGS
In 1996 het 19.1 persent van
alle volwassenes geen
skoolopleiding ontvang nie.
In 2011 het hierdie getal na 8.7
persent verminder.
Suid-Afrika bestuur die wêreld se
grootste antiretrovirale program
met jaarliks meer as 500 000 nuwe
pasiënte wat ARVs gebruik.
SANITASIE
Die aantal huishoudings met
toegang tot spoel- of chemiese
toilette het amper verdubbel
vanaf 4.6 miljoen in 1996 tot
oor die 9 miljoen in 2011.
TOEGANG TOT WATER
Die aantal huishoudings met
toegang tot kraan water het
toegeneem van 9.1 miljoen in
1996 tot 13.2 miljoen in 2011.
BABASTERFTES
Die tempo waarteen kinders
jonger as 1 jaar sterf, het
afgeneem vanaf 45 per 1000
lewende geboortes in 1994
tot 33 in 2012.
BEHUISING
6 metros is geïdentifiseer om te deel
in ʼn nuwe toekenning van R300
miljoen per jaar, om hul beplanningskapasiteit vir geïntegreerde
behuising, te verbeter. Die regering
het R899.2 miljoen in 2014/15 aan
provinsies beskikbaar gestel om
sanitasie- infrastruktuur op te gradeer.
HOSPITALE
Die fondse wat aan klinieke,
hospitale en gemeenskapsfasiliteite
bestee word sal tot R94 miljard
in die 2016/17 finansiële jaar
toeneem, vanaf R9 miljard in
2012/13. Voorkeur sal aan die
opknapping van klinieke en
hospitale gegee word.
VERBETERINGS TOV
SANITASIE
Oor die volgende 2 jaar sal R1.9 miljard
bestee word aan die totale uitfasering
van die emmerstelsel en R15.4 miljard
oor 3 jaar aan grootmaat infrastruktuur
op streeksvlak.
MAATSKAPLIKE TOELAES
Die maatskaplike bystandsprogram is
die regering se mees regstreekse manier
om armoede te verlig. Oor die afgelope
dekade het die aantal begunstigdes
wat maatskaplike toelaes ontvang vanaf
7.7 miljoen in 2003/04 na 15.8 miljoen
in 2013/14 verdubbel. Maatskaplike
toelaes sal as volg verhoog word:
2013/14
2014/15
STAATSOUDERDOMSPENSIOEN
1 265
1 350
STAATSOUDERDOMSPENSIOEN, OUER AS 75
1 285
1 370
TOELAE VIR OUDSTRYDERS
1 285
1 370
ONGESKIKTHEIDSTOELAE
1 265
1 350
800
830
1 265
1 350
295
315
PLEEGSORG TOELAE
SORGAFHANKLIKHEIDSTOELAE
KINDERONDERHOUDSTOELAE
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
BUDGET 2014
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
WERKSKEPPINGSINISIATIEWE
DIE REGERING ONDERSTEUN
WERKSKEPPING DEUR VERSKEIE INISIATIEWE:
UITGEBREIDE OPENBARE
WERKE PROGRAM
Sedert sy bekendstelling in 2004,
het hierdie program meer as
5 miljoen, hoofsaaklik korttermyn en
deeltydse werksgeleenthede geskep.
Die volgende fase behoort 6 miljoen
werksgeleenthede te skep.
GEMEENSKAPSWERK
PROGRAM
Hierdie program verseker dat
deelnemers twee dae per week kan
werk, of agt dae per maand, met die
hooffokus om plaaslike ekonomiese
aktiwiteit te genereer.
INDIENSNEMING
BELASTINGVOORDEEL
Bekendgestel in Januarie 2014. Die
aansporing subsidieer die salarisse van
nuutgewerfde werkers tussen 18 en
29 jaar.
NASIONALE
JEUGDIENSPROGRAM
Die program lei die jeug op om
vakmanne te wees in die infrastruktuuromgewing.
VERBETERING VAN DIE
GEHALTE VAN PRIMÊRE
GESONDHEIDSORG
D
ie regering voorsien
primêre gesondheidsorg
kosteloos en ander
gesondheidsdienste teen
gesubsidieerde tariewe aan arm
Suid-Afrikaners. Oor die volgende
drie jaar sal die regering:
1
2
3
R77 miljard spandeer aan primêre
gesondheidsorg en R240 miljard
aan staatshospitale.
Die Kantoor vir die Nakoming
van Gesondheidstandaarde
in 2014/15 bekendstel as
ʼn onafhanklike openbare
entiteit verantwoordelik om
gesondheidsfasiliteite te
inspekteer.
ʼn Verdere R600 miljoen toeken
vir die bekendstelling van die
nuwe Menslike Papilloomvirus
entstof, wat kanker van die serviks
voorkom.
4
ʼn Verdere R1 miljard toewys aan
die HIV/VIGS voorwaardelike
toekenning in 2016/17 om met die
implementering van antiretrovirale
behandeling voort te gaan. ʼn Totaal
van 2.5 miljoen mense is tans
onder behandeling, en 500 000 nuwe
pasiënte sal na verwagting elke jaar
by die program bygevoeg word.
Infrastruktuur aan die
loodsdistrikte wat die Nasionale
Gesondheidsorgversekering
implementeer versnel, sowel as die
kontrakte van algemene praktisyns.
R19.3 miljard sal bewillig word vir die
opknap van klinieke en hospitale
en R1.2 miljard vir die kontrakte van
algemene praktisyns.
WAAR DIE GELD
VANDAAN KOM
BELASTINGINKOMSTE
PERSOONLIKE INKOMSTEBELASTING
KORPORATIEWE INKOMSTEBELASTING
BTW
DOEANEBELASTING
BRANDSTOFHEFFINGS
ANDER
TOTAAL
2013/14
%
335,9 MJD
198,9 MJD
267,2 MJD
81,4 MJD
47,5 MJD
62,7 MJD
993,7 MJD
33,8
20,0
26,9
8,2
4,8
6,3
100,0
HOEVEEL ONS
LEEN/ TERUG BETAAL
S
uid-Afrika verkry inkomste
deur belastings te hef. As die
inkomste wat gevorder word
minder is as die beplande uitgawes,
leen die regering die verskil.
Vir die 2014/15 jaar, het
die regering geraam dat
belastinginvorderings R1.099
triljoen sal beloop terwyl uitgawes
op R1.25 triljoen geraam is. Die
regering sal dus R153.1 miljard
van plaaslike en oorsese beleggers
moet leen deur skuldbriewe uit te
reik. As gevolg van die verswakking
in belastinginkomste het die
regering se skuld van 5.26 miljard
in 2008/09 na R1.6 triljoen teen die
einde van 2014/15 toegeneem.
Staatskuldkoste het aansienlik
toegeneem vanaf R54.4 miljard
in 2008/09 en sal R139.2 miljard
teen 2016/17 bereik. Hierdie
toename in die skuldlas beteken
dat meer geld gespandeer
word om skuld te diens, in plaas
daarvan om prioriteitsprojekte
soos infrastuktuur,
onderwys, gesondheid en
werkskeppingsinistiatiewe te
finansier.
Die regering is deeglik bewus
van die risikos wat verband hou
met hoë skuld en wil hê dat
departmente meer doeltreffend
met openbare fondse moet werk en
vermorsing moet verminder.
HOE SAL DIT
BESTEE WORD
Verdediging
R48 MJD
Ander
R118 MJD
Maatskaplike
beveiliging
R144 MJD
5
Ekonomiese
infrastruktuur
R93 MJD
Ekonomiese
dienste
R50 MJD
Wetenskap, tegnologie
en omgewingssake
R19 MJD
Onderwys
R254 MJD
Behuising en
gemeenskapsontwikkeling geriewe
R143 MJD
Openbare
orde en
veiligheid
R116 MJD
Gesondheid
R146 MJD
Werkskepping
en maatskaplike bestaansbeveiliging
R57 MJD
Algemene
openbare dienste
R65 MJD
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
3
BUDGET 2014
VOBEL 20
OR AS 14
ST TIN
EL G
LE
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids
DAVIS BELASTING KOMITEE:
KLEINSAKE-ONDERNEMINGS KRY ’N
HUPSTOOT
K
leinsake-ondernemings
word op progressiewe
belastingkoerse belas.
Hierdie verligting spreek nie
belastingnakomingskoste aan nie
en bevoordeel slegs winsgewende
ondernemings.
Die Davis Belasting Komitee beveel
aan dat die bestaande progressiewe
belastingkoers struktuur vervang word
met ‘n belastingnakomingskorting vir
klein en medium ondernemings wat
getrou belasting betaal.
‘n Verdere aanbeveling van die
komitee is om die omsetbelasting
vir mikro-ondernemings te behou.
Dit beveel egter aan dat die vlak
van belasbare omset teen ‘n nul
belastingkoers verhoog word en
dat die maksimum belastingkoers
van 6 tot 5 persent verminder word.
Openbare oorlegpleging oor hierdie
aanbevelings sal binnekort begin.
BELASTINGVERTABAK,
LIGTING VIR INDIVIDUELE ALKOHOL
BELASTINGBETALERS
AKSYNS-
D
ie begroting maak
voorsiening vir persoonlike
inkomstebelastingverligting
van R9.25 miljard vir individuele
belastingbetalers. Persoonlike inkomste
belastingkerwe en –kortings is aangepas
om verligting te gee vir die effek
van inflasie. Belastingverligting is so
gestruktureer dat belastingbetalers wat
minder as R350 000 per jaar verdien die
grootste voordeel sal ontvang.
BELASTINGDREMPELS
Onder die ouderdom van 65
Ouderdom 65 en ouer
Ouderdom 75 en ouer
Hierdie groep belastingbetalers
sal voordeel trek uit 56 persent van
die belastingverlingting, terwyl
belastingbetalers wat tussen R350 000
en R750 000 verdien, 30 persent van
die belastingverligting ontvang.
Die bedrag wat ’n persoon moet
verdien voordat van hulle verwag
word om belasting te betaal, is vir die
belastingjaar wat van 1 Maart 2014 to 28
Februarie 2015 strek, soos volg verhoog:
BELASTINGJAAR:
2013/14
R67 111
R104 611
R117 111
BELASTINGJAAR:
2014/15
R70 700
R110 200
R123 350
Die korting (die vermindering in die belasting wat jy moet betaal) vir individuele
belastingbetalers is ook soos volg verhoog:
BELASTINGKORTINGS
Primêr (vir alle individue)
Sekondêr (ouderdom 65 en ouer)
Tersiêr (ouderdom 75 en ouer)
BELASTINGJAAR:
2013/14
R12 080
R6 750
R2 250
BELASTINGJAAR:
2014/15
R12 726
R7 110
R2 367
WAT DIE NUWE BELASTINGTARIEWE VIR JOU SAK SAL BETEKEN
O
4
Aksynsbelasting op alkoholiese drank
(spesifiek die van bier, vonkelwyn en sterk
drank) sal met tussen 6.2 en 12 persent
verhoog. Daar is geen verhoging in die
aksynsbelasting op tradisionele Afrikabier en bierpoeier nie. Die stygings in
aksynsbelasting is as volg:
NEEM TOE
MET:
Moutbier
9c per
340ml blikkie
Ongefortifiseerde wyn
13c per
750ml bottel
Geforitfiseerde wyn
27c per
750 ml bottel
Vonkelwyn
62c per
750 ml bottel
Appelwyn en
alkoholiese vrugte
drankies
9c
per 330ml
bottel
Sterk drank
R4.76 per
750 ml bottel
Sigarette
68c per
pakkie van 20
Sigarettabak
87c
per 50g
Pyptabak
9c
per 25g
Sigare
R5.11
per 23g
Belasting betaalbaar vir die belastingjaar wat 28 Februarie 2015 eindig
BELASBARE INKOMSTE
VAN INDIVIDUE (R)
BELASTING BETAALBAAR (R)
0 tot 174 550
174 551 tot 272 700
272 701 tot 377 450
377 451 tot 528 000
528 001 tot 673 100
673 101 en meer
18% van belasbare inkomste
31 419 + 25% van belasbare inkomste bo 174 550
55 957 + 30% van belasbare inkomste bo 272 700
87 382 + 35% van belasbare inkomste bo 377 450
140 047 + 38% van belasbare inkomste bo 528 000
195 212 + 40% van belasbare inkomste bo 673 100
Trusts, uitgesluit
spesiale trusts
Belastingskaal van: 40%
BELASTINGTOEGEWINGS VIR SPAARPLANNE
m individue aan te moedig
om deur belastingvoorkeur
spaarrekeninge te spaar, sal
belastingvrystellings tov rente, dividende
en kapitaalwins vir beleggings van
minder as R30 000 per jaar per individu,
toegestaan word.
Beleggings in bankdeposito’s,
kollektiewe beleggingskemas, beurshandel
fondse en kleinhandel spaareffekte sal
voortaan deur banke, batebestuurders,
BELASTING
STYG
lewensversekeraars en makelaars op hierdie
spaarrekenings aangebied mag word.
Verdere besonderhede sal in die loop van die
volgende 12 maande beskikbaargestel word.
Enkelbedragbetalings deur
aftreefondse word belas deur die gebruik
van ander belastingskale as dié wat op
normale belasbare inkomste van toepassing
is. Die tariewe vir hierdie enkelbedrae sal
aangepas word om gevalle te beperk waar
daar van laer inkomste belastingbetalers
verwag word om belasting op
enkelbedrae te betaal. Dit geld vir
gevalle waar sulke belasting betalers
nie bevoordeel is deur ‘n aftrekking vir
bydraes tot die aftreefonds nie, omrede
hul belasbare inkomste onder die
belastingvrye drumpel geval het.
Hierdie aanpassings sal tot gevolg
hê dat ‘n enkelbedrag betaalbaar by
aftrede belastingvry sal wees indien die
bedrag R500 000 of minder is.
TOENAMES IN
BRANDSTOFHEFFINGS
Die algemene brandstofheffing
en die Padongelukkefondsheffing
sal met 12c per liter en 8c per liter
onderskeidelik vanaf 2 April 2014
verhoog. Dit sal die algemene
brandstofheffing op brandstof opstoot
na R2.25 per liter vir brandstof en
R2.10 per liter vir diesel.
HET JY HIERDIE PUBLIKASIE
NUTTIG GEVIND
SMS JA
OF NEE NA
50c per sms.
Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids | Die publiek se gids