Tarifs - Collège Maîtrise Notre-Dame

« Ar Bonedoù ruz »
GAVOTENN
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 1/19
GAVOTENN
Pierrick Kersanté – Alan Ar Martret
« Ar Bonedoù ruz »
Setu un heuliad gavotennoù ar Menez nevez savet, bet skrivet gant Pierrick Kersanté, eus
Kistreberzh, gant kenlabour Alan ar Martret, eus Sant-Teve, e-kerzh miz Genver 2014. Boas
eo an daou vignon da ganañ war al leurenn pa ne vez ket evit ar blijadur da dremen amzer agevret. Kavet o deus awen gant degouezhioù 2013 ha diwarno beajiñ en amzer. Ur bedadenn
da vont e kreizig-kreiz istor ar Bonedoù ruz eo, dre vont eus emsavadeg 1675, a vez graet
“Paper timbr” anezhi, da hini ar Bonedoù ruz hiziv-an-deiz, enni enkadenn an Ekotaos hag
afer ar porchedoù az a d’he ober. Emañ an amzer o treiñ evel ur rod vras, gwriziennet don ar
c’hanañ e kalon hon istor a zasson eus ur prantad d’egile.
Voici une suite gavotte des Montagnes, nouvellement composée par Pierrick Kersanté de
Questembert en collaboration avec Alan Ar Martret de Saint Avé au cours du mois de
janvier 2014. Les deux amis sont habitués à chanter sur scène ou simplement pour le plaisir
de partager un moment. Ils ont puisé leur inspiration dans les événements de 2013 et
proposent ici un voyage dans le temps. Il s’agit d’une invitation à plonger au cœur de
l’histoire des Bonnets rouges en passant de la révolte dite du « Papier timbré » en 1675 à nos
jours avec la « Crise de l’écotaxe et l’Affaire des portiques » que l’on pourrait également
qualifier de « Nouvelle révolte des Bonnets rouges ». La « grande roue du temps tourne » et
la chanson profondément enracinée sur le socle de notre histoire résonne comme un écho
entre les événements de 1675 et ceux de 2013…
Pierrick Kersanté (a-gleiz) hag Alan Ar Martret (a-zehoù), war al leurenn e Muzilheg.
Pierrick Kersanté (à gauche) et Alan Ar Martret (à droite), sur scène à Muzillac.
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 2/19
Evit ma mignon ha komper Alan Ar Martret
A mon ami et compère Alan Ar Martret
Trugarez da : Alan Ar Martret, Pierre Nicolas, Eric Quéméré, Bertrand
Deléon ha Gwenhael Ar Menteg evit o alioù hag o c’henlabour prizius.
Merci à : Alan Ar Martret, Pierre Nicolas, Eric Quéméré, Bertrand Deléon et
Gwenhael Ar Menteg pour leurs conseils et leur précieuse collaboration.
Heuliad gavotennoù ar Menez "Ar Bonedoù ruz " a zo bet kanet evit ar wech
kentañ e Leznoyal, war gumun Kistreberzh, d'ar merc'her 12 a viz Meurzh
2014 gant an daou gomper Pierrick Kersanté hag Alan Ar Martret.
La suite gavotte des Montagnes « Ar Bonedoù ruz » a été interprétée pour la
première fois à Lesnoyal, sur la commune de Questembert, le mercredi 12 mars
2014, par les deux compères Pierrick Kersanté et Alan Ar Martret.
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 3/19
Ton kentañ : «
Diazez an istor »
Savet ez eus bet an Ton kentañ kinniget diwar un ton bet roet dimp gant an talabardaer
Erig Kemere :
“Un ton an hini eo a zo ul lodenn eus pezh az a d’ober ma renabl soner daou-ha-daou, tennet
eus sonennoù giz kozh ar vro bet klevet ganin er bloavezhioù 70 e-kostez Gourin ha Langoned
e-kerzh gouelioù pe festoù-noz.”
Le "Ton kentañ" est proposé sur un air transmis par le sonneur de bombarde Eric
Quéméré :
"Il s'
agit d'
un thème qui fait partie intégrante de mon répertoire de sonneur de couple, et qui
est issu du répertoire traditionnel que j'
ai entendu chanter et sonner dans les années 70, dans
le secteur de Gourin-Langonnet, lors de fêtes ou de Festoù-noz."
An Ton kentañ : “1675 : Diazez an istor” anezhañ zo bet savet e koun an degouezhioù bet e
Breizh er XVIIvet kantved a-ziwar Emsavadeg ar Paper-timbr. Diouzh an hanez, dibunet e
lizhiri Markizez Sevigneg e-touez traoù all eo bet skrivet. War wel e laka an destenn ar
voustrerezh kriz ivez, kaset gant dragoned Loeiz XIV, bet evit mougañ an emsavadeg dre
lazhañ bugale, palforsiñ, aozañ krougadegoù, tangwallañ, ha torfedoù all…
Le « Ton kentañ » : “1675 : Le socle historique” a été rédigé en mémoire des événements
survenus en Bretagne au XVIIe siècle et relatifs à la Révolte du Papier timbré. L’écriture
s’appuie sur des faits précis, relatés notamment dans les courriers de la Marquise de Sévigné.
Le texte s’attarde en outre sur la répression particulièrement cruelle menée par les dragons de
Louis XIV, envoyés pour étouffer la révolte à force de meurtres d’enfants, viols, pendaisons
collectives, incendies, et autres exactions…
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 4/19
Ton kentañ : «
Diazez an istor »
Un ab’daez gant ma c’hanfard ’tiskenn eus al leurenn
’Oa bet lakaet ’ba hor soñj skrivañ ur ganaouenn
Gouestlet d'ar Bonedoù ruz hag holl emsaverien
Ha ’vit lâr d'ar gouarnamant e talc'himp betek penn
O treuziñ an amzerioù, douget gant an avel
Koun aberzh hon hendadoù o tasseniñ diabell
Ur c'hantved 'raok an Dispac'h oa savet ’ba’ ar vro
Emsav ar Bonedoù ruz evit ar c'hentañ tro
Trawalc'h vije d'ar c'houlz se da vezañ sunet re
Start vije 'vit darn vrasañ da c'hounit o zamm gle
Pa en doa soñjet roue Frañs sevel taolioù nevez
’Vit pourveziñ an arme doc'h brezel didalvez
A-viskoazh re c’halloudek o deus gwasket an den
Da viken ar Vretoned ’vo prest sevel o fenn
Gant taos ar paper timbret n'doa krog’ an enkadenn
Bastian Ar Balp oa bet choazet da gomandiñ ’n o fenn
Ha buan ’voe plantet reuz e pep korn eus ar vro
Diskaret ar burevioù eus Speied da Sant Malo
Er maezioù hag e kreiz kêr eus Dol da Gistreberzh
Savet e veze ar falc’h en esperañs da vout trec’h
Pevarzek a barrezioù ’doa savet un destenn
Setu ar « C’hod Peizant » ’ voe sinet Torrebenn
Buan ’voe lakaet ar gwask war an emsaverien
Lod anezhe ’ voe krouget war skourroù un dervenn
Ken sammet ’vije ar gwez gant pouez an holl gorfoù
Karget gant ar gwalleurioù e plege ar brankoù
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 5/19
C’hwec’h mil dragon ’voe laosket evel chas marnaoniek
’Voent ket pell evit mougañ tan ar re galonek
O vevañ war gein ar vro ’vel ur vandenn dridi
Soudarded Loeiz pevarzek ’voe leun a gasoni
‘Beg ar sabr hag ar c’hleze veze desket d’an dud
Peseurt doare gant ar Roue e veze ret chom mut
Erru e kostez Kemper n’oa ket gwasoc’h feulster
Gwelet e voe soudarded ’rost’ bugal’ ouzh ar ver
An Anken hag an Ankoun a zo bet a viskoazh
Mignoned kaer an Ankoù e skeud teñval ar groaz
« Marquise Sévigné » zoken a chomas sebezet
O wel e peseurt dienez ’oa ar bobl kondaonet
Gwashoc’h ’veze ket gwelet ’ba’ bro enebourien
Diskaret e voe zoken kleier bro vigoudenn
’Vel ma vije ket a-walc’h gant an holl zismantroù
Dispennet ’voe war un dro tourioù an ilizoù
Erru an diskar amzer ’ba maner Poullaouen
Lod a dorfedoù soñjet evit skeiñ ouzh ar penn
Drouklazhet e kreiz an noz eo bet Bastian Ar Balp
N’eus ket bet par d’ar poent se evit chañch penn d’ar vazh
Gant taol fall an nozvezh se ’voe hastet an dibenn
Kreiz ar bloavezh mil c’hwec’h kant pemzek ha tri ugent
Bet didouaret korf Ar Balp evit e varnadenn
Digarteliet, dispennet, diskouezet ’vel skouerenn
Sed pez’ doare ’voe flastret mouezh paotred Breizh Izel
Gant botez pounner ar roue ne c’heller ket chom pell
Met war sichenn hon istor e vez kavet alies
An awen hag an nerzhioù evit dazont hor Breizh…
Kistreberzh d’an 20 a viz Genver 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 6/19
Tamm kreiz : « War dachenn Kerampuilh »
Diwar un ton anavezet er vro eo bet savet an Tamm-kreiz-se. Dibabet eo bet ton
kanaouenn « Mari Perin » a vez kanet gant Yann Fanch Kemener.
Le Bal (ou « Tamm kreiz ») est proposé sur un air inspiré d’une chanson traditionnelle.
Le choix s’est porté sur la chanson « Mari Perin » qui est notamment interprétée par
Yann Fanch Kemener.
An Tamm-kreiz : « War dachenn Kerampuilh » az a da zeskrivañ dibunadeg istorel ar
Bonedoù ruz, bet dalc’het d’an 30 a viz Du 2013 e Karaez, dre soubañ enni. Un tañva eus ar
goulennoù savet gant ar vanifesterien an hini eo pa n’eo ket evit diskouez nerzh ha
talvoudegezh al livioù splann a sko an neb diwar an holl luc’hskeudennoù-se. Graet o deus tro
ar bed abaoe, ken e chomont bev e penn pep hini da virviken : Ruz, Gwenn ha Du…
Le « Tamm Kreiz » : “Sur le terrain de Kerampuilh” donne une vision descriptive de
l’ambiance qui régnait lors de la manifestation historique des Bonnets rouges, tenue le samedi
30 Novembre 2013 à Carhaix. On y retrouve un aperçu des demandes formulées par les
manifestants, mais également de la force et de la symbolique des couleurs resplendissantes
qui ressortent sur l’ensemble de ces clichés photographiques qui ont fait le tour du monde
depuis et resteront dans toutes les mémoires : Rouge, Blanc et Noir...
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 7/19
Tamm kreiz : « War dachenn Kerampuilh »
War dachenn Kerampuilh oamp bet
Gwisket hor penn gant ur boned
Da heul roudoù hon hendadoù
Ha ’vit difenn an uzinoù
Divizout ha bevañ er vro
Hag hol labour da chom bev
Deuet ’oamp eus pemp kornad ar vro
Eus Naoned da Landelo
Sevel farv ar Gwenn-ha-Du
Muioc’h tregont mil gant boned ruz
Ruz ’vel glaou-bev ’barzh an oaled
O tomm’ kalon ar Vretoned
Gwenn splann evel kan al loargann
Ha gwirionez hor santimant
Du pod evel un oabl arnev
O kemenn spi un amzer nev’
Kresk ’raio pouez an unvaniezh
’Vit kenderc’hel sevel hor mouezh
Kistreberzh d’an 21 a viz Genver 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 8/19
Ton diwezhañ : « Ar Porchedoù »
Savet ez eus bet an Ton diwezhañ kinniget diwar un ton bet roet dimp gant an
talabardaer Erig Kemere :
“Un ton an hini eo a zo ul lodenn eus pezh az a d’ober ma renabl soner daou-ha-daou, tennet
eus sonennoù giz kozh ar vro bet klevet ganin er bloavezhioù 70 e-kostez Gourin ha Langoned
e-kerzh gouelioù pe festoù-noz.”
Le "Ton diwezhañ" est proposé sur un air transmis par le sonneur de bombarde Eric
Quéméré :
"Il s'
agit d'
un thème qui fait partie intégrante de mon répertoire de sonneur de couple, et qui
est issu du répertoire traditionnel que j'
ai entendu chanter et sonner dans les années 70, dans
le secteur de Gourin-Langonnet, lors de fêtes ou de Festoù-noz."
An Ton diwezhañ : « Ar Porchedoù » zo gouestlet da zegouezhioù dibenn ar bloavezh 2013
gant ar Bonedoù ruz savet ouzh an Ekotaos hag ar porchedoù. Skrivet eo bet an destenn
diouzh doare un testeni a-vremañ az a da zibunañ degouezhioù pennañ ar prantad-se, ec’h
azgoulennoù meur savet gant ar Bonedoù ruz en e geñver, betek santad an amzer o treiñ hag o
ren er vro da c’houlz-se.
Le « Ton diwezhañ » : « Les Portiques » est consacré aux événements survenus à la fin de
l’année 2013 et relatifs au soulèvement des Bonnets rouges contre l’écotaxe et les Portiques.
Le texte a été rédigé comme un témoignage contemporain des principaux événements de cette
période, des revendications majeures formulées par les Bonnets rouges dans le cadre de ce
mouvement, mais également de l’atmosphère qui régnait en Bretagne à cette époque.
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 9/19
Ton diwezhañ : « Ar Porchedoù »
’Vel ne vo miret biken al labous da ganañ
E tiwano atav hor youl evit stourmañ
Meur a dro a zo bet graet gant rod vras an amzer
Pell ’zo ne vez ket mui komz eus emsav ar paper
Aet eo da boultren bremañ, korfoù ’n emsaverien
Met hêrezh ar gwir stourmoù ’chom bev da viken
Bremañ n’eo ket mui roue Frañs a blant reuz ’ba ar vro
Met kentoc’h pouez an arc’hant ’zo oc’h ober e dro
Dre forzh youl ar Vretoned ’deus krouet labourioù
Prest mont da labour bemdez en atant, uzinoù
Korf bloavezh daou vil trizek ’oa tarzhet ’ba ar vro
Kounnar ruz ar Vretoned eus Doux, Gad, Ar Sabco
Skuizh-divi dre forzh klevet kan labous an Ankoù
Degas gantañ an douetañs war dazont ’n uzinoù
Memes mar’ oa bet lañset gant gouarnamant Bro C’hall
War gein an holl girri-samm ’n taos biskoazh kement-all
Unvaniñ ar Vretoned poent bras ’oa ret ober
Setu Troadec o soñjal ’ba emsav ar paper
Ur stal vrudet ’n doa roet ’n tri c’hant boned kentañ
Setu an arouez nevez, liv ar gounnar gantañ
Kostez Pont’Veuzenn ’voe gwel’t boned ruz war o fenn
Ur vandennad fuloret o lak tan an ifern
Pa soñjer d’ar porchedoù kement ’zo bet staliet
’Benn nebeut war henchoù Breizh e vint holl ziskaret
Buan e kreskas ar vrud sevel ’vel ur wagenn
Eus Karaez da Naoned ’oa posubl n’em zifenn
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 10/19
Ugent mil ’voent e Kemper evit manifestiñ
Sav uhel ar Gwenn-ha-Du e tal ar Prefeti
Ur miz war lerc’h ’ba Karaez war dachenn Kerampuilh
O tont eus pemp korn ar vro, bez e oant tregont mil
Sur dic’halloud e chomas genoù pakañ kelien
Ya, gouarnamant Bro C’hall ’tal an emsaverien
Buan krogas an anken da gemm kamp me ’lâr deoc’h
O welet Bonedoù ruz ’ vont da vezañ kreñvoc’h
Pennoù bras, labourerien asambles ’terc’hel penn
Peadra da Velenchon lonkañ e gasketenn
Kroget ’oa da bennfoliñ penngazetennerien
Klask dielfennañ tamm pe damm e-kreiz ar gorventenn
’Ba Roazhon kentañ ministr ’oa deuet gant ar Prefed
Kontañ gevier, pentañ lern, se ’oa amzer gollet
Ur sport nev’ ’voe ijinet evit ar jañdarmed
Ruz’ botoù, c’hoari kartoù e troad ar c’hozh borched
Pegen fentus e veze ’gwel’ o fenn dipitet
Ret ’vez d’ar givri peuriñ el lec’h m’emaint staget
Kreñvoc’h e seblant bezañ c’hoant bras ar Vretoned
Labourat, bevañ er vro setu un dra dleet
War un dachenn ledanoc’h ’mañ ivez ar goulenn
Hini an identelezh, ar gwir da vout emren
Met ’vo ket tizhet ar pal hep ’Liger-Atlantel
Adkavomp hor bevennoù, re eus Breizh istorel
An Deputeed ’ba Pariz, sanket ’n o c’hadorioù
A chom ken diaes da fiñval eget ar peulvanoù
Ijinañ ur bed nevez ’vo ret o’r koulskoude
Poent bras eo bremañ selaou, ar re ’lâr “Re zo Re”
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 11/19
Labour chom c’hoazh war ar stern evit mont betek penn
Gant ma chomfe Bretoned e penn o flanedenn
Kistreberzh d’an 22 a viz Genver 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 12/19
Troidigezh / Traduction
« Les Bonnets rouges »
Ton kentañ : «
Le socle historique »
Un soir avec mon compère en descendant de scène
Germa en nous l’idée d’écrire une chanson
Consacrée aux Bonnets rouges et aux membres du mouvement Breton
Et pour signifier au gouvernement que nous tiendrons jusqu’au bout
Traversant les époques, porté par le vent
Le souvenir du sacrifice de nos ancêtres résonne dans le lointain
Un siècle avant la Révolution se leva dans le pays
La révolte des Bonnets rouges pour la première fois
C’en était assez à l’époque de se faire vampiriser
Les gens peinaient pour la plupart à gagner leur pitance
C’est alors que le roi de France eu l’idée
De lever un nouvel impôt pour alimenter une guerre inutile
Depuis toujours les puissants ont opprimé l’homme
A jamais, les Bretons seront prêts à redresser la tête
La crise débuta avec l’impôt sur le papier timbré
Sébastien Le Balp fut choisi pour commander à leur tête
Rapidement le Pays entier s’embrasa
Les bureaux furent saccagés de Spézet à Saint Malo
Dans les campagnes et les villes de Dol à Questembert (1)
On brandissait la faux dans l’espoir de la victoire
Quatorze communes rédigèrent un manifeste
Voici le Code Paysan qui fut signé Torreben (2)
Rapidement la pression fut mise sur les insurgés
Nombre d’entre eux finirent pendus à la branche d’un chêne
Les arbres étaient tellement chargés avec le poids des corps
Que croulant sous les malheurs les branches en pliaient (3)
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 13/19
Six mille dragons furent lâchés comme des chiens affamés
Ils ne mirent pas longtemps à étouffer le feu des plus téméraires
Vivant sur le dos du pays comme une bande d’étourneaux
Les soldats de Louis XIV étaient emplis de haine
Au bout du sabre et de l’épée on apprenait aux gens
De quelle manière on devait rester muet devant le Roi
En arrivant du côté de Quimper il n’y avait pas pire violence
On vit des soldats rôtir des enfants à la broche (4)
L’Anken (Chagrin) et l’Ankoun (Oubli) (5) ont toujours été
Les meilleurs amis de l’Ankou à l’ombre ténébreuse de la croix
Même la Marquise de Sévigné s’indigna
En voyant à quelle misère était condamné le peuple
On ne voyait pas pire situation en pays ennemi
On détruisit même les cloches du Pays Bigouden
Comme si toutes ces destructions ne suffisaient pas
On décapita également les clochers des églises
A l’automne dans un manoir de Poullaouen
Plus d’un mauvais tour se préparait pour frapper à la tête
Sébastien Le Balp fut assassiné en pleine nuit
Ce qui n’eut pas son pareil pour faire basculer la situation
Avec ce coup dur la fin fut précipitée
Au cœur de l’année 1675
Le corps de Le Balp fut exhumé pour son propre jugement
Ecartelé, décapité, exposé pour l’exemple
Voici de quelle manière fut écrasée la voix des gars de Basse Bretagne
Sous la lourde botte du roi on ne peut tenir longtemps
Mais sur le socle de notre histoire on trouve bien souvent
L’inspiration et les forces pour l’avenir de notre Bretagne…
Questembert le 20 janvier 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 14/19
Tamm kreiz : « Sur le terrain de Kerampuilh »
Nous étions sur le terrain de Kerampuilh
La tête revêtue d’un bonnet
Pour suivre les traces de nos ancêtres
Et pour défendre les usines
Décider et vivre au Pays
Et garder notre travail en vie
Nous venions des cinq coins du Pays
De Nantes à Landelo
Brandissant fièrement le Gwenn-ha-Du
Plus de trente mille Bonnets rouges
Rouge comme les charbons ardents dans l’âtre
Qui réchauffent le coeur des Bretons
Blanc resplendissant comme le chant de la pleine lune
Et la sincérité de nos sentiments
Noir comme un ciel d’orage
Annonçant l’espoir d’un temps nouveau
Le poids de l’union grandira
Pour continuer à élever notre voix
Questembert le 21 janvier 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 15/19
Ton diwezhañ : « Les Portiques »
Tout comme l’on n’empêchera jamais l’oiseau de chanter
Germera toujours notre envie de lutter
La grande roue du temps a fait plus d’un tour
Il y a bien longtemps que l’on ne parle plus de la révolte du papier
Les corps des insurgés sont réduits en poussière maintenant
Mais l’héritage des vraies luttes reste vivant à jamais
Aujourd’hui, ce n’est plus le roi de France qui sème la désolation sur le Pays
Mais plutôt le poids de la finance qui s’en charge
A force de volonté les Bretons ont créé de l’emploi
Prêts à travailler quotidiennement, dans les fermes, les usines
Au cœur de l’année deux mille treize éclata dans le Pays
La colère rouge des Bretons de Doux, Gad, La Sabco
Lassés à force d’entendre le chant de l’oiseau de l’Ankoù (6)
Apportant le doute sur l’avenir des usines
Au même moment le gouvernement français lança
Sur le dos de tous les camions, une taxe incroyable
Il était grand temps d’unifier les Bretons
Et voilà Troadec se remémorant la révolte du papier
Un établissement renommé fournit les trois cents premiers bonnets
Voici un nouveau symbole de la couleur de la colère
Du côté de Pont-de-Buis l’on vit coiffée de bonnets rouges
Une bande en furie mettant le feu de l’enfer
Lorsque l’on pense aux portiques, tellement ont été installés
D’ici peu sur les routes de Bretagne ils seront tous démontés
La rumeur se leva comme une vague
De Carhaix à Nantes il était possible de se défendre
Ils furent vingt mille manifestants à Quimper
Brandissant haut le Gwenn-ha-Du devant la Préfecture
Un mois plus tard à Carhaix sur le terrain de Kerampuilh
Venant des cinq coins du Pays ils étaient trente mille
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 16/19
Assurément impuissant et bouche bée demeura
Le gouvernement français face aux révoltés
Rapidement l’angoisse commença à changer de camp
En voyant la montée en puissance des Bonnets rouges
Les décideurs et les ouvriers, tenant tête ensemble
De quoi faire avaler sa casquette à Mélenchon
Les éditorialistes commençaient à s’affoler
Cherchant à analyser tant bien que mal au milieu de la tourmente
Le premier ministre se rendit à Rennes en compagnie du Préfet
Raconter des mensonges, « peindre des renards »(7), c’était du temps perdu
On imagina un nouveau sport pour les gendarmes
Traîner les pieds et jouer aux cartes, au pied des portiques
C’était ô combien amusant de voir leurs mines dépitées
Les chèvres doivent paître là où elles sont attachées (8)
La volonté des Bretons semble être plus forte
Travailler et vivre au Pays n’est finalement qu’un dû
La demande se situe également sur un terrain plus vaste
Celui de l’identité, du droit à l’autodétermination
Mais nous n’atteindrons jamais notre but sans la Loire-Atlantique
Retrouvons nos frontières, celles de la Bretagne historique
Les Députés, à Paris, enfoncés dans leurs sièges
Restent plus difficiles à faire bouger que des menhirs
Il faudra bien pourtant imaginer un monde nouveau
Il est grand temps d’écouter ceux qui disent « Trop c’est Trop »
Il reste de l’ouvrage sur le métier pour aller jusqu’au bout
Pourvu que les Bretons restent à la tête de leur destinée
Questembert le 22 janvier 2014
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 17/19
Notennoù / Annotations
(1) Ces quatre villes sont citées comme faisant partie des principaux foyers de révoltes
urbaines.
(2) Torreben (« casse-lui la tête » ou des « Casse-Têtes »), un cri de guerre qui sert aussi
de signature dans un des Codes paysans.
(3) Au milieu de la répression, le duc de Chaulnes a cette phrase terrible : "Les arbres
commencent à avoir le poids qu'
on leur donne".
(4) « Ils s’amusent à voler et tuer. Ils mirent l’autre jour un petit enfant à la broche. Toutes
ces troupes de Bretagne ne font que tuer et voler. » (Madame de Sévigné, décembre
1675).
(5) L’Anken (Chagrin) et l’Ankoun (Oubli) sont généralement associés à la vision de
l’Ankoù. Il s’agirait également, pour certains terroirs, des surnoms donnés aux deux
chevaux qui tirent la charrette de l’Ankoù.
(6) Expression bretonne : « Kan labous an Ankoù », littéralement « le chant de l’oiseau de
l’Ankoù », attribué au cri de la chouette et interprété comme un intersigne annonçant le
plus souvent un décès imminent. Expression encore en usage et entendue auprès de
Monique Caurant, à Kerenor, sur la commune de Gourin.
(7) Expression bretonne : « Pentañ lern », littéralement « Peindre des renards » et
signifiant raconter des histoires, dans le sens : des mensonges.
(8) Expression utilisée notamment en Pays Gallo et entendue auprès de ma grand-mère
paternelle, Marguerite Kersanté, originaire de Quévert.
Darempred / Contact
Postel : [email protected]
Pellgomz : 02.97.26.08.77
Dre lizher : Pierrick Kersanté, 2 rue du Doué, 56230 KISTREBERZH
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 18/19
Tonioù / Airs
Gavotenn : « Ar Bonedoù ruz »
Pajenn : 19/19