NATUURWETENSCHAPPEN • Tweede graad: 3-4 uur • Derde graad: 4-5 uur 1 Waarom natuurwetenschappen? • Maatschappelijk belangrijk: economisch, technologisch, cultureel, filosofisch … Wetenschap voor de burger van morgen (breed vormend) • Zorgen voor een ‘kritische massa’: - wetenschappen (evt. verdere studies) - technische beroepen Wetenschap voor de wetenschapper – technieker van morgen (specifiek vormend) 2 3 Voor wie natuurwetenschappen? • Breed vormend is voor iedereen belangrijk! (los van onderwijsvormen!) De diepgang, de voorbeelden (contexten) … worden voor een deel bepaald door het studierichtingsprofiel (profiel van de leerling) • Specifiek vormend (los van onderwijsvormen!) Voorbeelden: - Wetenschappen aso - Techniek-wetenschappen, Biotechnische Wetenschappen - Industriële wetenschappen 4 Natuurwetenschappen in stw • Breed vormend: wetenschap voor de burger - contextrijk - kwalitatief versus kwantitatief - inzicht primeert op regeltjes • Specifiek vormend: verdere studies - voeding, dieetleer - verpleegkunde 5 Wat in natuurwetenschappen? Drie rubrieken in de algemene DS • Onderzoekend leren • Relatie wetenschap en samenleving • Attitudes Deze rubrieken sluiten aan bij de vakgebonden ET natuurwetenschappen voor de 2de graad tso 6 Wat in natuurwetenschappen? • Onderzoekend leren: hoe gaan wetenschappers tewerk? (aan wetenschap doen –versus- over wetenschap leren) Hypothesevorming, experimenteren en waarnemen, rapporteren, reflecteren over de onderzoeksresultaten. De onderzoeksvraag en werkwijze wordt binnen NW aangeboden. Eigenlijk wordt de wetenschappelijke methode als didactische werkwijze gebruikt. 7 Wat in natuurwetenschappen? • De relatie tussen ‘Wetenschap en samenleving’ - historische en conceptuele ontwikkeling van natuurwetenschappen (van Dalton tot Bohr, evolutieleer) - wisselwerking natuurwetenschappen en technologie (beginsel van Pascal, geleiding, convectie en straling, elektromagnetisme, biotechnologie, levensmiddelentechnologie, mechanica (traagheid, remweg, kinetische energie), kernfysica, …) - economische, culturele, sociale en ecologische gevolgen (biodiversiteit, biotechnologie, kunststoffen, kerncentrales, …) - ethische dimensie (duurzame ontwikkeling, genetica, …) 8 Wat in natuurwetenschappen? • Attitudes: Resultaten objectief voorstellen, conclusies verantwoorden, feiten tgo meningen, weerbaarheid in een technologische maatschappij, samenwerken, …. Veilig en milieubewust uitvoeren van experimenten: eigen gezondheid en die van anderen, opvolgen van instructies, GHS (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals: H- en P-zinnen) - hazard statements: gevaar zinnen (ex R-zinnen) - precautionary statements: voorzorgsmaatregelen (ex S-zinnen) 9 Hoe natuurwetenschappen geven? • Leerplandoelstellingen interpreteren vanuit onderzoekend leren, wetenschap en samenleving, attitudes. • Niet de feiten, formules, vraagstukken, … op zich zijn belangrijk! • Voorbeelden kiezen die aansluiten bij leefwereld van de leerling en het studierichtingsprofiel • De evaluatie toespitsen op onderzoekend leren, wetenschap en samenleving, attitudes. 10 Hoeveel uren NW: 2de graad? • • • • Het leerplan is geschreven voor 3 wekelijkse uren. 3 x 25 (lesweken) x 2 (schooljaren) = 150 lesuren. Indien 4 lesuren per week: 50 uur vrij in te vullen. www.vvkso.be (publicaties – lessentabellen). Zie p. 45 leerplan • 18 equivalentuur laboratoriumoefeningen over de graad • Uitbreidingsleerstof : - organische stofklassen (DS 80 – 83) - wet van Archimedes (DS 111) • Het deel “Metrologie” bied je best geïntegreerd aan. Leerplan versus handboek/cursus/leerwerkboek - bv. algemene gaswet, minerale stofklassen - aanpassingen leerplan sept. 2012 n.a.v. invoering NW in 1ste graad sedert sept. 2010: zie bijlage 11 12 Hoeveel uren NW: 3de graad? • • • • Het leerplan is geschreven voor 4 wekelijkse uren. 4 x 25 (lesweken) x 2 (schooljaren) = 200 lesuren. In het leerplan zijn voor ca. 170 lesuren voorzien. Dus ongeveer 30 uur vrij in te vullen (bepaalde onderwerpen meer uitdiepen, meer activerende werkvormen, gedifferentieerd, … ) • Indien 5 lesuren per week: 30 + 50 = 80 uur vrij in te vullen. • 40 uur laboratoriumoefeningen over de graad. 20 uur op jaarbasis • Er is geen uitbreidingsleerstof in het leerplan opgenomen. 13 Bronnen en informatie • Leerplannen: www.vvkso.be (elektronische ontsluiting) “lessentabellen” Rubriek “leerplannen” blijft bestaan. Je vindt er nieuwe leerplannen of ontwerpleerplannen. • Handboek of cursus Cursusmateriaal voor 3de graad, met dank aan Els Muys en Patrick Feys (Menen) 14 IO: enkele insteken • • • • • Insteek vanuit NW IO: link voeding – NW IO: link SW – NW IO: link expressie – NW IO: link mondeling presenteren - NW 15 IO: insteek vanuit NW • Het oog + lenzen: oogafwijkingen en remedies: bijziend, verziend, oudverziend, cataract, lenzen, oogchirurgie • Geluid en gehoorschade: (Brochure VerdOOrie) http://www.provant.be/publicaties/leren/vormingscentra/provinci aal_veilighe/didactisch_materiaal/brochures/verdoorie_.jsp http://www.folterpop.be • EM-straling bij GSM, DECT, WiFi, Bluetooth: (Brochures Mobiele telefoon en gezondheid + EM-straling en gezondheid) http://www.health.belgium.be/eportal/Environment/19066082 • Sorteren en reclycleren van afval: (Workshops vanuit FostPlus voor 4de /5de jaar) http://www.fostplus.be/Teachers/Pages/Nice_and_clean.aspx 16 IO: insteek vanuit NW • Veiligheid bij chemicaliën thuis Pictogrammen, H-en P-zinnen. Voor nieuw systeem, GHS: zie www.gevaarlijkestoffen.be • Zonnebrand en zonnebanken UV-straling, UV-index, UV-A en UV-B, bescherming • Lezen van de energiefactuur - Gloeilampen, halogeenlampen, spaarlampen, TL’s, LED-lampen - Electrabel, Nuon, Luminus, Eneco, … - Enkelvoudig tarief / tweevoudig tarief (dal / piek) / uitsluitend nachttarief - Relatie Elia / Eandis / Electrabel - Stroombegrenzing tot 10 A bij wanbetalers 17 IO: insteek vanuit NW • Verkeersveiligheid - Passief: helm, gordels, kreukelzone, airbag - Actief: snelheid (remweg – schrikseconde), rijgedrag, alcohol, geneesmiddelen en drugs in het verkeer • Allerlei ethische vraagstukken rond biosociale themata – Eugenetica, medische geassisteerde voortplanting, prenatale diagnostiek, biotechnologische toepassingen (stamcellen, gentherapie, klonen, …) 18 IO: link voeding-NW • Maten en gewichten op verpakkingen + omzettingen + vergelijken van gelijkaardige producten van verschillende merken Bv. fruitsap: % fruit, samenstelling, pH, energetische waarde, al of niet suiker toegevoegd Bv. hoeveel keer de Halletoren op om evenveel energie te verbruiken als de energetische waarde van een pizza • Conserveringstechnieken: in het verleden en nu + wetenschappelijke achtergrond (pekelen, koelen, vriesdrogen, vacuümverpakking, … ) • Sportdranken: zin en onzin, dorstlessers, hypotoon, hypotoon, hypertoon 19 IO: link voeding-NW • Info voor leraren wetenschappen vanuit faculteit bio-ingenieurswetenschappen KULeuven: http://www.biw.kuleuven.be/wetenschapscommunicatie/leerkrachten .aspx • Opzoeken van indelingen van koelkasten en diepvriezers – qua vrieskwaliteit (* / ** / ***) – qua energiezuinigheid (A / A+ / A++) Heel wat interessante tips i.v.m. energie besparen vind je op www.gezinsbond.be/energiebesparen 20 IO: link voeding-NW • Principe van de snelkookpan Vanuit maximumdampdrukcurve kom je tot koken onder verlaagde druk en koken onder verhoogde druk (bij 2 bar is water nog vloeibaar bij 120°C). Wat zijn de voordelen van een snelkookpan? • Types van kookplaten of hittebronnen bij koken: voordelen/nadelen - houtskool en barbecue - klassiek gasfornuis - elektrisch koken: klassieke kookplaat, halogeenkoken, inductiekoken - verschillende types van ovens 21 IO: link voeding-NW • Duurzaamheid en voedselproductie bio-producten, ecologisch verantwoord telen (VELT), fairtrade producten, gebruik van streekeigen en/of seizoensgebonden groenten, fruit … • Exotische producten in de keuken classificatie, biodiversiteit, … • Koken en chemie zie ook http://www.chem.kuleuven.be/department/koken%20en%20chem ie.pdf materiaal K Bruggemans: Kookkunst & wetenschap (Uitg. De Boeck) 22 IO: link SW-NW • Communicatie bij dieren: visuele, auditieve, chemische, tactiele, misleidende verder uitwerken • Groepsvorming bij organismen van eenzelfde soort: de sociale staat zoals bv. bij bijen, mieren kan verder uitgewerkt worden • Het brein – Bouw en functioneren van de hersenen 23 IO: link expressie - NW • Kleur artistiek en wetenschappelijk bekeken - associatie kleur en gevoelens - wit licht bevat alle kleuren, kleur van een voorwerp, mengen van gekleurd licht (additief), mengen van verf (subtractief) http://www.ping.be/~pin45664/cursi/farben/kuhu/index.html 24 IO: link mondeling presenteren - NW • Eenvoudige demo-proef uitwerken en voor de klas presenteren De boekjes van P. Walravens kunnen als inspiratiebron dienen • Een chemisch element uit het PSE voor de klas presenteren • Een beperkte biografie en het belang van een grote naam uit de wetenschap uitwerken en presenteren bv. Newton, Lavoisier, Darwin, Pascal, Dalton, … 25
© Copyright 2025 ExpyDoc