6 DINSDAG 14/04/2015 DeMorgen. 7 DeMorgen. DINSDAG 14/04/2015 Scandinavië verenigt zich tegen Moskou Poetin laat levering luchtafweer aan Iran toe ZWEDEN FINLAND 4 NOORWEGEN Noord-Europese landen schakelen versnelling hoger in militaire samenwerking AN DRIE S FLUI T De Scandinavische landen willen hun militaire samenwerking fors versterken. Het is een rechtstreekse reactie op Rusland na een reeks incidenten in en rond de Baltische Zee. In de nasleep van de Oekraïne-crisis noemen ze Rusland de ‘grootste uitdaging voor de Europese veiligheid’. De Noord-Europese landen zijn van plan om samen militaire oefeningen te organiseren, informatie uit te wisselen en militair materieel aan te kopen. Want terwijl het conflict in Oekraïne nog niet achter de rug is, voelen ook de Scandinavische landen de hete adem van Rusland in hun nek. De afgelopen maanden zijn er tientallen militaire incidenten geweest met het Russische leger in de regio (zie kaart). Een simulatie van luchtaanvallen in Denemarken, een vermeende duikboot voor de Zweedse kust tot zelfs een Estse veiligheidsagent die ontvoerd is. Zweden, Estland, Letland en Litouwen hebben vorig jaar hun militaire uitgaven gevoelig verhoogd als reactie op de aanwezigheid van Russen in de regio, dat staat in een rapport van het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), en die trend zet zich wellicht dit jaar door. Afgelopen donderdag hebben alle defensieministers van Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland en IJsland aangekondigd om hun militaire samenwerking, die sinds 2009 bestaat, een versnelling hoger te schakelen. “Na de Oekraïnecrisis is de hele Baltische regio ongerust over wat Rusland kan aanrichten”, zegt brigadegeneraal Jo Coelmont, defensie-expert van het Egmont Instituut. “Dit is een natuurlijke gang van zaken.” ‘Not amused’ De Baltische staten, Noorwegen, Denemarken en IJsland zijn NAVO-leden, Zweden en Finland niet. Die twee laatste kunnen dus geen beroep doen op het befaamde ‘Artikel 5’, dat stelt dat een aanval op één lid een aanval op alle leden is. “Daarom wil Zweden een sterker defensief pact”, zegt defensie- specialist Paul Ivan (European Policy Centre). Specialisten zien de Russische intimidatie vooral als spierballengerol. Ivan: “Het land gedraagt zich zoals tijdens de Koude Oorlog en wil tonen waar het toe in staat is, maar als je kijkt naar de militaire uitgaven van Rusland, kun je alleen maar vaststellen dat het een wedstrijd is die Rusland niet kan winnen.” Volgens het SIPRI-rapport geeft Rusland 4,5 procent van zijn budget aan het leger, in NAVO-lidstaten is dat amper 1,4 procent. “NAVO-landen hebben nog ruimte voor hogere militaire uitgaven, Rusland veel minder”, zegt Ivan. Rusland is not amused met de samenwerking. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken liet in een officiële reactie weten dat “de Scandinavische samenwerking tegen Rusland is ‘Door zich zo te gedragen, duwt Rusland landen als Zweden en Finland net in handen van de NAVO’ PAUL IVAN EUROPEAN POLICY CENTRE gericht op een manier die het positieve engagement van het afgelopen decennium kan ondermijnen”. Volgens Coelmont is het een voorspelbare reactie die, net als de intimidatie, past in een poging om de aandacht van het conflict in Oekraïne af te leiden. “Poetin ligt hier echt niet wakker van, het is voorspelbare propaganda.” Maar het is net de propaganda en het spierballengerol aan de grens dat landen dichter bij elkaar brengt. “Het is een selffulfilling prophecy,” zegt Ivan. “Rusland is niet gediend met een verregaande samenwerking, maar door zich zo te gedragen, duwt Rusland landen als Zweden en Finland net in de handen van de NAVO.” 5 3 DENEMARKEN 1 5 september 2014 RUSSEN PAKKEN ESTSE VEILIGHEIDSAGENT OP ESTLAND 4 RUSLAND LETLAND Russische agenten arresteren een Estse veiligheidsagent op Ests grondgebied. Tijdens de raid gebruiken ze rookbommen en verstoren ze de communicatie. Het incident komt meteen nadat Amerikaans president Barack Obama belooft om de Baltische staten te beschermen tegen Rusland. LITOUWEN 2 WIT-RUSLAND POLEN DUITSLAND BELGIË Militaire incidenten met Rusland 1 3 maart 2014 BIJNA-BOTSING TUSSEN PASSAGIERSVLIEGTUIG EN RUSSISCH TOESTEL Een vliegtuig van de Scandinavische maatschappij SAS, met 123 mensen aan boord, botst voor de zuidkust van Zweden bijna met een Russisch militair toestel. Dat laatste stuurt zijn positie niet door, een crash wordt op het nippertje vermeden door de goede zichtbaarheid die dag. 2 Juni 2014 GESIMULEERDE LUCHTAANVAL OP DEENS EILAND Een gewapend Russisch gevechtstoestel nadert het dichtbevolkte eiland Bornholm en breekt de route pas op het einde af. Het Deense leger noemt de gesimuleerde aanval “offensiever dan wat recent is gezien”. Op het moment van de simulatie is een conferentie met Deense politici en journalisten aan de gang. Thuisverpleegkundigen zijn niet te spreken over het Koninklijk Besluit dat het Riziv tegen 1 juli wil klaar hebben. Dat staat voor nog meer administratieve lasten en kosten, zeggen ze. ‘Die willen we niet op de patiënt verhalen.’ Wurgend. Zo noemt de Vlaamse Beroepsvereniging van Zelfstandige Verpleegkundigen (VBZV) de maatregelen die het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering vanaf 1 juli wil opleggen. De maatregelen houden onder meer in dat thuisverpleegkundigen elke patiënt maandelijks een bewijsstuk moeten overhandigen. Daarin moetenondermeerdekosten,deaard van de hulp en de gegevens van dehulpverlenerwordenvermeld. De VBZV is er allerminst mee opgezet. “In tijden waarin men dweept met administratieve vereenvoudiging gaat men nu extra rompslomp creëren”, laakt ze. Volgens voorzitter Lucien Speeckaert hebben thuisverpleegkundigen nu al een grote administratieve last: ze factureren toegediende zorgen digitaal aan de mutualiteiten maar moeten ze hen ook nog eens diezelfde attesten op papier nasturen. “Nog een formulier erbij zal voorvelendedruppelteveelzijn”, gelooft hij. Een bewijsstuk voor de patiënt opstellen betekent niet alleen aanzienlijk meer werk, klinkt het, maar ook aanzienlijk meer kosten. Zo moet de software aangepast en de briefwisseling betaald. Speeckaert haalt ook aan dat de thuisverpleegkundigen straks bij elk bezoek de identiteitskaart van de patiënt moet registreren. “Dat kan ook veel tijd kosten. En ook de kaartlezer is ten laste van de thuisverpleegkundige zelf.” Eind vorig jaar raakte nog bekend dat vier op de tien fraudedossiers bij het Riziv gaan over thuisverpleging. In totaal werd er in de sector in 2013 voor 2,1 miljoen euro aan inbreuken vastge- 16 juli 2014 RUSSISCH GEVECHTSVLIEGTUIG PROVOCEERT ZWEEDS TOESTEL 17-27 oktober 2014 RUSSISCHE DUIKBOOT GESPOT VOOR ZWEEDSE KUST Een gewapend Russisch toestel onderschept een Zweeds militair vliegtuig dat oefeningen uitvoert tussen het eiland Gotland en Letland, in internationaal luchtruim. Het Russiche vliegtuig nadert op amper tien meter van het Zweedse toestel, wat als zeer agressief wordt aanzien. Na berichten over ‘onderwateractiviteit’ jaagt de Zweedse marine voor de eigen kust op een Russische onderzeeër. De Zweedse zeemacht is bereid om wapens te gebruiken, de Russen ontkenen staalhard. Het incident haalt het wereldnieuws. GRAFIEK DEMORGEN / BRON BBC ‘In tijden van vereenvoudiging creëert men extra rompslomp’ LUCIEN SPEECKAERT VLAAMSE BEROEPSVERENIGING ZELFSTANDIGE VERPLEEGKUNDIGEN steld. De VBZV benadrukt niet tegen controle of transparantie te zijn. “Ook het feit dat patiënten via dit bewijsstuk gesensibiliseerd worden over de kostprijs van thuisverpleging, vinden we een goede zaak. Vaak weten de patiëntendoorhetderdebetalerssysteem niet wat zorg kost”, aldus Speeckaert. Dat het de thuisverpleegkundigen zelf moeten zijn die hiervoor moeten opdraaien, vinden ze evenwel niet correct. “Verpleegkundigen moeten verplegen. Het zijn geen administratieve krachten. Ons inziens zijn het de mutualiteiten die hier moeten inspringen: zij zijn beter geplaatst om de patiënten de bewijsstukken te leveren.” De Federale Neutrale Beroepsvereniging voor Verpleegkundigen (FNBV) deelt de ongerustheid, maar zegt dat het nog niet zeker is hoe groot de extra lasten worden. “Er lopen nog discussies met het Riziv”, luidt het. Een Leuvense taverne die een halve euro aanrekende voor het opwarmen van een papflesje, heeft zich de woede van twitterend Vlaanderen op de hals gehaald. Gitte Denteneer genoot zondag van de lentezon. “Ons eerste uitstapje. Wij hadden er gegeten en gedronken toen zoontje Lucca hongerkreeg. Mijnmangingvragen of we de flesverwarmer ergens konden insteken. Eerst was het geen probleem, tot een ober vertelde dat dat 50 cent zou kosten. Kort nadien kwam nog iemand voorbij, en ook hij herinnerde ons eraan dat het geld zou kosten. We hebben dan gezegd dat we dat wel straf vonden. “Ook voor ons stijgen de energiekosten”, was het antwoord. Onder het eten en drinken – goed voor 29 euro – stond op het Iraans akkoord 5 3 ‘Papierwerk wurgt thuisverpleegkundigen’ Twitterstorm over Leuvense ‘papflestoeslag’ FEMKE VAN GARDE R E N President Vladimir Poetin heeft een decreet getekend dat een einde maakt aan het exportverbod van S-300-luchtafweerraketten aan Iran. Het Kremlin had het islamitische land in 2007 toegezegd de raketten te leveren, maar kwam daar in 2010 onder grote internationale druk op terug. Vooral de Verenigde Staten en Israël wilden toen niet dat Iran de hand zou leggen op geavanceerde luchtverdedigingssystemen, die kunnen worden gebruikt om nucleaire installaties te beschermen. Iran eiste vervolgens miljarden dollars schadevergoeding wegens contractbreuk. Rusland betaalde 166,8 miljoen dollar (bijna 120 miljoen euro). Met de deal zou destijds in totaal een bedrag van 800 miljoen dollar gemoeid zijn geweest. Rusland heeft nog een andere deal met Iran gesloten: Moskou koopt ruwe olie van Teheran in ruil voor Russische goederen. Dat zei onderminister Sergej Ryabkov van Buitenlandse Zaken. Iran heeft die deal nog niet bevestigd. Het zou gaan om maximaal 500.000 vaten olie per dag. Ryabkov had het alleen over een deal “op grote schaal”. 50 cent kostte het opwarmen van het inmiddels beruchte flesje kassaticket fijntjes ‘Electriciteit 0,50’ vermeld en daar nog eens onder dat daarop 6 procent btw betaald moest worden. “Stomverbaasd waren we”, aldus de jonge moeder. Een foto van het ticket werd intussen al meer dan 1.200 keer gedeeld op Twitter. “Dat had ik niet verwacht. Het was ook niet onze bedoeling om er een rel van te maken.” Maar hoe klantonvriendelijk de‘papflestoeslag’ookmaglijken, wettelijkishetperfectinorde,laat Ho.Re.Ca Vlaanderen weten. “Al is het erg ongebruikelijk”, vertelt woordvoerder Gerrit Budts. “Dit hebben we eigenlijk nog nooit gehoord,99procentvandezaken zal dit kosteloos doen. Al moet het vooraf wél gecommuniceerd worden als je er wat voor aanrekent.” (HLN) Minder geld naar defensie? Niet bij buren van Rusland Globale militaire uitgaven in 2014 waren goed voor 1.683 miljard euro. Dat is 0,4 procent minder dan een jaar eerder. Een bescheiden daling, maar wel de derde op rij. Tot die conclusie komt het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), dat elk jaar de militaire uitgaven in de wereld oplijst. De top vijf is onveranderd gebleven: de Verenigde Staten voeren de rangschikking aan, gevolgd door China, Rusland, Saudi-Arabië en Frankrijk. Nog steeds geeft de VS met 578 miljard euro even- veel uit als de zeven volgende landen, maar wel 6,5 procent minder dan in 2013. Die daling is het gevolg van budgettaire besparingen. De trends van de afgelopen jaren houden volgens SIPRI aan: minder geld naar het leger in de VS en Europa, meer in de rest van de wereld. De crisis in Oekraïne zorgt wel voor een trendbreuk in CentraalEuropa. Polen heeft een tienjarenplan uitgetekend om het leger te moderniseren, in 2014 gaf het land 13 procent meer uit, dit jaar rekent het op een 50 % was de stijging van militaire uitgaven in Litouwen toename van 19 procent. De motor van die groeiende militaire uitgaven in Polen – deelname aan NAVO-operaties en het Amerikaanse antiraketschild – is de historische angst voor Rusland die aangewakkerd is door het conflict in Oekraïne. Diezelfde angst zie je in de Baltische staten. Ook daar nemen militaire uitgaven fors toe: in Estland met 7,3 procent, in Letland met 14,9 procent en in Litouwen met 50 procent. De oorlog in Oekraïne en recente inciden- ten met Rusland (zie hiernaast) hebben de traditionele angst voor de oostelijke buur alleen maar doen toenemen. NAVOgevechtsvliegtuigen houden het luchtruim in het oog, maar dat is niet genoeg, vrezen de kleine staten. Estland, de kleinste van de drie, heeft om een permanente aanwezigheid van NAVO-grondtroepen gevraagd. Het parlement van Litouwen heeft enkele weken geleden de dienstplicht voor 19- tot 26-jarigen goedgekeurd, voor een periode van vijf jaar. (AF) ► Oktober 2014: nadat een Russische onderzeeër wordt gesignaleerd, zet Zweden alle middelen in om hem te vinden. De nieuwe handelsbetrekkingen tussen Rusland en Iran volgen op het afsluiten van een raamakkoord over het Iraanse kernprogramma. De vijf permanente leden van de VNVeiligheidsraad plus Duitsland sloten de overeenkomst begin deze maand met Iran. De details moeten nog worden ingevuld. Daarvoor hebben de betrokken landen tot eind juni de tijd. (ANP) © AFP ► Het S-300-systeem kan kerncentrales beschermen. © AP
© Copyright 2024 ExpyDoc
