Brancherapport Groothandel

Brancherapport Groothandel
Brancherapport Groothandel
Brancherapport Groothandel
Onderzoek in opdracht van Exact
2
Brancherapport Groothandel
Inhoud
1 Inleiding4
2 Conclusies5
3 Samenvatting resultaten onderzoek6
4 Over het onderzoek15
3
Brancherapport Groothandel
1Inleiding
Overleven door samenwerking
In de Nederlandse Groothandel geldt dat samenwerken door de gehele keten heen, een voorwaarde
is om te kunnen overleven. Optimalisatie van deze samenwerking kan daarom als een hefboom op de
eigen kwaliteiten werken. Toch leven er veel managementvragen bij dit vraagstuk en kampt de sector
met een aantal belangrijke business uitdagingen en ontwikkelingen.
Exact Software heeft Heliview Research gevraagd een onderzoek uit te voeren onder beslissers binnen
de Nederlandse Groothandel, meer specifiek onder groothandel verbruiksartikelen en groothandel
gebruiksartikelen. Hiervoor zijn in totaal 111 ondernemers bevraagd, de respondenten waren
voornamelijk algemeen en logistiek directeuren van organisaties met 20 tot 200 werknemers.
In kaart is gebracht wat de situatie is waarin de sector zich momenteel bevindt. Welke uitdagingen er
voor Groothandelaren in het verschiet liggen, wat de toekomstverwachtingen zijn en welke oplossingen
overwogen en doorgevoerd worden om in de huidige economische situatie het hoofd te bieden.
In dit rapport vindt u een samenvatting van een aantal resultaten uit het onderzoek.
4
Brancherapport Groothandel
2Conclusies
De Nederlandse Groothandel is een relatief traditionele sector, doch bevindt zich in een instabiele
situatie. De business doelstellingen blijven - ook in de huidige economische tijden - het behalen en waar
mogelijk vergroten van omzet en volumes, alsmede het realiseren van groei. Dit laatste zou tot stand
moeten komen door onder andere het aanboren van nieuwe markten. Tegelijkertijd blijft de interne
aandacht gecentreerd rond kostenbesparing- en prijsdruk verlagende maatregelen.
Echter, gezien de problemen waar de sector mee kampt, is omzetgroei geen vanzelfsprekende.
De randvoorwaarden hiervoor moeten eerst op orde zijn. Men geeft bijvoorbeeld aan dat het
belangrijkste aandachtspunt voor de organisatie de continuïteit en het up-to-date houden van de
huidige infrastructuur is. Blijkbaar is deze verouderd. Ook de bijdrage van ICT aan de efficiency van de
organisatie staat op de agenda, en zijn nodig om de doelstellingen te kunnen realiseren.
Tegelijkertijd ziet 46% van de groothandels dat door middel van aanschaf van software kostenbeparing
kan worden gerealiseerd; 29% is van mening dat software kan worden gebruikt om verbeteringen aan te
brengen in het sales proces (meer omzet genereren) en dat hiermee de service naar klanten kan worden
verbeterd.
Ook werkt de traditionele houding van de (meeste) groothandels ten aanzien van ICT door in de
keten. 36% Van de groothandels met een eigen productiefaciliteit - dit is ongeveer de helft van
de groothandels in het onderzoek - ervaart ICT-gerelateerde problemen. Voorbeelden hiervan zijn
een gebrek aan ICT kennis of het ontbreken van een koppeling tussen de productiefaciliteit en het
voorraadsysteem. Dezelfde soort problemen ondervinden de groothandels met eigen verkooppunten
(29% van de bedrijven).
De huidige aandachtspunten in de keten blijven ook in de nabije toekomst grotendeels opspelen, gezien
de volgende ontwikkelingen:
• De meeste groothandels wensen hun productie en/of hun retail faciliteiten niet op te geven;
• De diversificatie neemt alsmaar toe: meer dan 50% van alle groothandels biedt de markt producten
en diensten buiten hun kernassortiment;
• Communicatieprocessen tussen de ketenpartners worden steeds beter.
Uit dit onderzoeksrapport blijkt dat de Groothandel kansen laat liggen waardoor aanzienlijke
besparingen worden misgelopen. De inzet van ICT kan hierbij een belangrijke hefboom vormen,
waarmee de sector voorkomt omzet mis te lopen.
5
Brancherapport Groothandel
3
De groothandel
BELANGRIJKE UITDAGINGEN VOOR DE INTERNE ORGANISATIE
De groothandel is een sector die in de huidige economische situatie omzetgroei als dé belangrijkste
business uitdaging aanmerkt. De sector streeft een betere financiële positie na, door de komende jaren
te groeien in omzet en winst of juist door kosten te besparen en het interne proces te optimaliseren.
Andere uitdagingen waar men zich voor gesteld ziet, zijn het aanboren van nieuwe markten en het
ontwikkelen van initiatieven door het werkveld te verbreden.
Feit is dat de sector zoekt naar manieren om de eigen positie te verbeteren.
Business uitdagingen
Groei
21%
Omzet vergroten
19%
New business (product / markt verbreden)
10%
Winst maken / vergroten
9%
Automatisering (optimaliseren)
8%
Continuïteit
8%
Verbeteren financiële positie / marges
7%
Intern proces aanpakken / optimaliseren
6%
Omzet halen / behouden
6%
Uitbreiden
6%
Kosten besparen / efficiency verhogen
6%
Crisis doorkomen / voortbestaan / overleven
6%
Klanten behouden / tevreden houden
5%
Bron:
Bron: Heliview
HeliviewResearch
Research
WAT ZIJN DE AANDACHTSPUNTEN VOOR DE INTERNE ORGANISATIE?
De aandachtspunten die men heeft geformuleerd ten aanzien van de bedrijfsvoering, hangen nauw
samen met de hierboven genoemde business uitdagingen. Een groot deel van de groothandelsbedrijven
geeft aan dat kostenbesparing een belangrijk aandachtspunt is. Aan de andere kant is een groot deel
van de bedrijven bezig met het differentiëren van de activiteiten. Daarmee kenmerkt de groothandel
zich als een sector die een zeer grote focus legt op kosten of op het door middel van diversificatie
uitbreiden van het productportfolio.
6
Brancherapport Groothandel
Aandachtspunten voor de organisatie in de komende 2 jaar (belangrijk tot
zeer belangrijk)
88%
Kostenbesparing of margedruk
76%
Prijsdruk
60%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe markten
49%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe producten
43%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: aanvullende diensten
37%
Internationalisering van bedrijfsactiviteiten vanwege int. concurrentie
33%
Internationalisering van bedrijfsactiviteiten door int. samenwerking
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: korte product cycli
28%
Bron: Heliview
Heliview Research
Research
Bron:
Men is vooral voornemens nieuwe markten aan te boren of nieuwe producten te leveren. Het verkennen
van mogelijkheden op internationale markten speelt weliswaar een rol van betekenis, maar blijkt relatief
ondergeschikt te zijn aan activiteiten binnen de Nederlandse markt.
Organisaties die op dit moment geen zaken doen in het buitenland lijken zich hier in de komende twee
jaar ook niet op te richten. Ze hechten significant minder belang aan internationale samenwerking
(10%) of aan internationaliseren vanwege de concurrentie (16%) dan organisaties die reeds
internationaal opereren.
Beoordeling van interne proces binnen de organisatie in rapportcijfer
De kostenefficiëntie van het interne proces
7,1
De mate waarin het interne proces optimaal verloopt
7,1
Bron:Heliview
HeliviewResearch
Research
Bron:
7
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Brancherapport Groothandel
Ondanks de genoemde knelpunten die men ervaart en de businessuitdagingen waar men zich voor
gesteld ziet, wordt het interne proces toch met een voldoende beoordeeld.
Kanttekening bij deze gemiddeldes is echter dat 29% een 6 of lager toekent voor de kostenefficiency
van het interne proces. En bij de mate waarin het interne proces optimaal verloopt geeft 21% van de
groothandels een 6 of lager.
Vooral de eerst genoemde categorie, de effectiviteit waarmee het interne proces is ingeregeld, laat zien
dat er volop ruimte tot verbetering is.
HOE DENKT MEN OVER ICT BEDRIJFSVOERING?
Belangrijke ontwikkelingen op ICT gebied die in andere sectoren vaak hoog op de agenda staan, spelen
minder in de groothandel. Voorbeelden hiervan zijn SaaS (Software as a Service), het nieuwe werken en
het communicatieprotocol XML (12% gebruik versus 32% gebruik van Excel als communicatiemiddel);
deze toepassingen worden in de groothandel nog sporadisch ingezet en opmerkelijker, vaak als minder
belangrijk beoordeeld.
Wel noemt men onderstaande aandachtspunten, waaruit te zien is dat de groothandel van plan is een
slag te maken in het up to date houden van haar systemen, dan wel aangeeft deze te willen vervangen.
Belangrijkste aandachtspunten binnen de ICT-bedrijfsvoering voor de
komende 2 jaar
Continuïteit / up-to-date houden
18%
Vernieuwing software/hardware algemeen
14%
Automatisering
11%
Efficiency
9%
Optimalisatie
8%
Implementatie (upgrade) ERP-systeem
7%
Integratie
5%
Afstemming / samenwerking
5%
Kostenbeheersing / kostenbesparing
5%
Centralisatie
3%
Beveiliging / veiligheid
3%
Cloud computing 1%
Uitbreiding / groei 1%
Bron: Heliview Research
Bron: Heliview Research
8
Brancherapport Groothandel
Belangrijkste overwegingen die ten grondslag liggen aan aanschaf
bedrijfssoftware
46%
Kostenbesparing (niet gespecificeerd)
Verbeteren van service aan klanten
29%
Verbeteren van de sales
29%
24%
Verbeterde planning
Standaarden verbeteren / kwaliteitsverbetering
19%
Verhogen omzet (niet gespecificeerd)
18%
Efficiencyvoordeel
Lean IT
12%
10%
Doorvoeren/ verbeteren van productinnovaties
9%
Betere bedrijfsvoering / optimalisering processen
7%
Nieuwe geografische markten aanboren
7%
Bron: Heliview Research
Beweegredenen om te investeren in ICT, is voor bijna de helft van de groothandels ingegeven om
de geplande kostenbesparingen te kunnen realiseren. Door de aanschaf van software verwacht
de groothandel daarnaast klanten beter te kunnen bedienen, en dient ICT ter optimalisatie van het
bedrijfsproces.
Men ziet daarnaast legio mogelijkheden ter verbeteringen van diverse activiteiten (service, sales,
planning, kwaliteit) als door te investeren in ICT. De doelstellingen met ICT hangen derhalve nauw samen
met de business doelstellingen.
DE (WAARDE) VAN KETEN INTEGRATIE
Een traditioneel samenwerkingsverband heeft meestal de vorm van een regulier project: er wordt een
begin- en eindpunt vastgesteld. In nieuwe samenwerkingsverbanden is de samenwerking tussen de
ketenpartners echter een continu, geïntegreerd proces en daarmee een voortdurend punt van aandacht.
Ruim 85% van de groothandels werkt samen met andere partijen waarbij de processen geïntegreerd
zijn. Het vaakst zijn de processen geïntegreerd met leveranciers (66%). Eén derde van de groothandels
heeft de samenwerkingsverbanden met retailers, transporteurs, distributeurs en collega-bedrijven
geformaliseerd.
De aanwezigheid van een samenwerkingsverband wordt veelal ingegeven door het type business. Zo
hebben groothandels in verbruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de leverancier
(76%) dan groothandels in gebruiksgoederen (60%). Omgekeerd hebben groothandels in
gebruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de distributeur (38%) dan de groothandels in
verbruiksgoederen (21%).
9
Brancherapport Groothandel
Deze samenwerking verloopt bij ongeveer 85% op een geautomatiseerde wijze. Dat gebeurt weliswaar
nog veelvuldig met Excel (32%), maar vaak zijn er ook meer specifieke communicatieprotocollen in
gebruik, zoals EDI of XML (50%). Uitdagingen die binnen deze samenwerkingsverbanden worden
ervaren, richten zich vaak op de kwaliteit van het automatiseringproces. In haar relatie met de
leveranciers bijvoorbeeld, geeft de groothandel met regelmaat aan dat het ontbreekt aan het afdoende
beschikbaar hebben van data en informatie.
VERTICALE INTEGRATIE IS GEMEENGOED BINNEN DE GROOTHANDEL
De aanwezigheid van verticale integratie structuren binnen de Groothandel is hoog te noemen, bijna de
helft heeft een eigen productie faciliteit. Eigen verkooppunten zijn minder vaak gemeengoed.
Structuur groothandel
Verbruiksgoederen
59%
Gebruiksgoederen
Groothandel overall
44%
35%
35%
29%
19%
Eigen productiefaciliteit
Eigen verkooppunt(en)
Bron: Heliview
Heliview Research
Bron:
Research
Indien wordt gevraagd naar de toekomstplannen met betrekking tot verticale integratie, komt het
volgende naar voren:
• V
an groothandels met een eigen productiefaciliteit geeft ruim een derde aan dat dit ook in de
komende jaren zo blijft. Eén op de vijf gaat daarnaast een eigen retail organisatie optuigen.
• Van groothandels die géén eigen productiefaciliteit hebben, geeft een derde aan te verwachten zich
binnen een periode van drie jaar naast groothandel, zich ook als retailer te gaan profileren.
• 26% Van de groothandelsbedrijven heeft de productie uitbesteed. Bijna de helft hiervan verwacht
hier de komende jaren ook geen verandering in aan te brengen.
• Groothandels met een eigen verkooppunt houden dit de komende jaren zo. Een kwart van deze
vestigingen gaat daarnaast aanvullend een eigen productiefaciliteit opzetten.
10
Brancherapport Groothandel
WAT ZIJN DE BEZWAREN BIJ AUTOMATISERING
Vanuit het perspectief van automatisering, kleven er wel bezwaren aan het hebben van eigen
verkooppunten, aldus de groothandels. Ruim een derde van de groothandels noemt in deze diverse
knelpunten:
Knelpunten bij de automatisering van verkooppunten
Geen IT kennis ter ondersteuning van verkooppunt
15%
Kassasysteem is verouderd / werkt niet goed
4%
Samenwerking met eigen vestigingen
4%
Ervaart geen knelpunten in automatisering
65%
Ook groothandels die een eigen productiefaciliteit hebben, zien knelpunten bij de automatisering ervan.
De verouderde IT infrastructuur vormt hiervoor de belangrijkste oorzaak, waardoor bijvoorbeeld ook de
koppelingen tussen de systemen niet te maken zijn.
Knelpunten bij de automatisering van het productie / assemblage proces
Productiesysteem is verouderd / werkt niet goed
14%
Geen koppeling tussen productie & voorraadsysteem
12%
Geen IT kennis ter ondersteuning van productie
10%
Samenwerking tussen productie & distributiepunten
Ervaart geen knelpunten in automatisering
2%
67%
DIVERSIFICATIE ALS OMZET AANJAGER
Groothandels zijn in toenemende mate aan het diversificeren: bijna de helft van de groothandels
biedt naast hun kernassortiment inmiddels ook andere diensten aan de markt aan. Het aanbieden van
producten en diensten die niet tot het kernassortiment behoren, heeft de afgelopen jaren een sterke
vlucht genomen. 60% Van de groothandels geeft aan door middel van diversificatie het assortiment en
de geboden dienstverlening richting markt te hebben uitgebreid.
11
Brancherapport Groothandel
Extra dienstverlening bieden is onoverkomelijk
Naast het uitbreiden van het huidige productassortiment, ziet bijna 90% van de groothandelssector ook
het aanbieden van extra diensten als belangrijke mogelijkheid tot verdere groei.
Mate waarin organisatie de volgende dienstverlening aanbiedt
Groothandel overall
Verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen
78%
74%
Het optreden als kennispartner voor uw klanten
80%
59%
54%
Het aanbieden van klantspecifieke producten
62%
49%
Het aanbieden van fieldservicediensten aan klanten
33%
58%
41%
Het ompakken van producten (in een andere verpakkingsvorm verpakken, bv
andere hoeveelheid)
51%
35%
Bron:Heliview
HeliviewResearch
Research
Bron:
Opmerkelijk genoeg scoort het ‘optreden als kennispartner voor klanten’ het hoogst op het aspect
van nieuwe dienstverlening. Geredeneerd vanuit de gedachte dat de groothandel voor haar specifieke
activiteiten het meest brede assortiment in portfolio heeft, is dit een verklaarbaar onderzoeksresultaat.
Zij zijn, vanuit de breedte van hun portfolio, in staat in te schatten hoe veranderingen in termen van
afzet van separate producten zich in de markt zullen gaan ontwikkelen. En dit is juist belangrijke
informatie voor detaillisten die keuzes moeten maken of en wanneer nieuwe producten aan het
assortiment dienen te worden toegevoegd. Aandachtspunt hierbij is wel in hoeverre zij hierin worden
ondersteund door ICT, gegeven de toestand van de IT infrastructuur van de meeste groothandels.
Integratie met IT
Echter, het aanbieden van meer diensten of producten leidt net als verticale integratie tot een grotere
complexiteit van processen. Beheer van en inzicht in het grotere assortiment verdient aandacht.
Het schort, zo geeft de groothandel desgevraagd aan, aan kennis om dit uitgebreidere assortiment
te managen. Ruim een derde van de groothandels verwacht dit op te kunnen lossen door haar
automatisering beter en op een slimmere wijze in te zetten. Kanttekening hierbij is dat gezien de (ICT)
knelpunten m.b.t. de verticale integratie, dit noopt tot ingrijpende veranderingen in het proces en
kennis. Daarnaast wil men door middel van samenwerkingsverbanden en het maken van afspraken met
leveranciers en klanten, de knelpunten die er bestaan oplossen.
12
Brancherapport Groothandel
Typologieën in de Groothandel en hun oplossingen
De data ten behoeve van dit onderzoek is aanvullend geanalyseerd op basis van de belangrijkste
business drivers die kenmerkend zijn voor de branche groothandel. Hieruit komen 3 typen organisaties
naar voren te weten:
• D
e ‘overlevers’: dit zijn bedrijven die in de gevarenzone verkeren of daar dreigen in te komen. De
aandacht binnen dit type bedrijven is gericht op kostenbesparingen, stabilisatie van omzet en
(eventuele) winst en personeelbehoud.
• D
e ‘optimisten’: dit zijn de bedrijven die de crisis te lijf gaan met de bekende “sprong naar voren”,
dus proberen om nieuwe markten en producten aan te boren, meer omzet binnen te halen en te
innoveren teneinde groei te realiseren.
• D
e ‘procesverbeteraars’: dit zijn de bedrijven die de interne organisatie (in alle aspecten) willen
optimaliseren en efficiënter maken middels het moderniseren van processen en infrastructuren.
Indien op basis van deze indeling naar de bevraagde groothandels wordt gekeken, zijn er opmerkelijke
verschillen vast te stellen. Zo is bijvoorbeeld te zien dat de procesverbeteraars veel vaker het aanbod
uitbreiden dan bijvoorbeeld de optimisten of de overlevers. De achterliggende redenering zou kunnen
zijn dat organisaties die een sterke focus hebben op het optimaal laten verlopen van de interne
procesgang, zich sneller in staat achten het product portfolio uit te breiden. Men heeft zogezegd het
interne proces op orde en verkrijgt daarmee de nodige flexibiliteit in het naar behoefte uitbreiden van
het assortiment.
Mate waarin organisatie producten en diensten aanbieden die niet direct
gerelateerd zijn aan het kernassortiment
Ja
Groothandel overall
Nee, maar in het verleden wel gedaan
Optimisten
Overlevers
Bron: Heliview Research
Bron: Heliview Research
13
6%
45%
Interne organisatieverbeteraars
Nee, en in het verleden ook nooit gedaan
50%
31%
69%
53%
9%
38%
48%
4%
48%
Brancherapport Groothandel
Tevens is te zien dat de optimisten al vroeg begonnen zijn met diversificatie, maar liefst 70% is de
afgelopen vijf jaar het producten- en dienstenaanbod gaan uitbreiden. Zij zijn dan ook veel minder bezig
met het bezweren van de crisis en grijpen kansen voor nieuwe markten. Bij de overlevers is te zien dat
een veel lager percentage hier mee bezig is geweest, zij zijn veel meer bezig met het doorkomen van de
crisis en staan vooralsnog zeer beperkt open voor het aanbieden van nieuwe producten en diensten.
Mate waarin diversificatie in de afgelopen 5 jaar is toegenomen of
afgenomen binnen de organisatie
Uitgebreid
Gelijk gebleven in de afgelopen 5 jaar
Groothandel overall
Interne organisatieverbeteraars
Bron: Heliview Research
14
30%
20%
50%
25%
70%
55%
11%
29%
60%
Optimisten
Overlevers
Beperkt/ minder geworden
45%
5%
0%
Brancherapport Groothandel
4
Over het onderzoek
Heliview Research heeft dit onderzoek in opdracht van Exact uitgevoerd. In totaal zijn er voor dit
brancherapport netto n=111 interviews afgerond. De branche groothandel is specifiek bevraagd in de
subsectoren gebruiksgoederen en verbruiksgoederen. De bevraagde organisaties hebben 20 tot 200
werknemers in dienst.
De functie van de respondent is bijvoorbeeld logistiek manager (28%), algemeen directeur (14%),
financieel directeur (11%) of bedrijfsleider (8%).
De telefonische interviews vonden plaats tussen 5 en 22 maart op het callcenter van Heliview Research
te Breda. Een interview duurde gemiddeld 20 minuten.
15

Download Report