Natuurbrand Fochteloërveen.pdf

bran d van de maan d
natuurbrandverspreidingsmodel
ingezet bij grote brand
Fochteloërveen
brandweerkorpsen uit Friesland en drenthe worden op vrijdag 13 maart gealarmeerd voor
twee verschillende natuurbranden in het Fochteloërveen. de inzet is gericht op het
opwachten van de branden bij de stoplijnen en daarmee het voorkomen van verdere
uitbreiding. Om inzicht te krijgen in de verspreiding van de brand, wordt ook het
natuurbrandverspreidingsmodel ingezet. dat model schetst een zorgwekkend scenario dat
achteraf niet blijkt te kloppen.
10
nummer 4 april 2015 - Sdu Uitgevers
LTR_P010_LTR-BR-04-2015 10
brand&brandweer
25-3-2015 16:15:54
bran d van de maan d
Op veel plaatsen is het Fochteloërveen
moerassig en kunnen brandweerlieden niet ver
het veld in. Fotografie: Klaas de Groot
brand&brandweer
LTR_P010_LTR-BR-04-2015 11
Sdu Uitgevers - nummer 4 april 2015
11
25-3-2015 16:16:04
bran d van de maan d
De inzet is gericht op het opwachten van de brand vanaf wegen en zandpaden die door het gebied lopen.
Door Jildou Visser
Fotografie klaas de groot
O
fficier van Dienst (OvD) Jurjen Timmerman van Brandweer Drenthe, wordt omstreeks 14.50 uur gealarmeerd
als één van beide TS’en bij één van de brandhaarden
extra hulp nodig heeft. ‘In de beginfase was het chaotisch. Omdat er meerdere vuurhaarden waren en het een groot
natuurgebied is, weet je niet waar je precies moet zijn. Het ging
uiteindelijk om twee losse brandende gebieden. Het is lastig om
daar overzicht over te krijgen’, vertelt de OvD.
Inzet
‘Ik wilde de brand in ieder geval opwachten bij de wegen en
zandpaden die door het gebied lopen. Daar had ik meer eenheden
voor nodig en dus heb ik opgeschaald naar een compagnie’, aldus
Timmerman. ‘Gelukkig waren Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer snel ter plaatse met al het benodigde kaartmateriaal.
Daarnaast hebben we de politiehelikopter gealarmeerd om luchtbeelden te maken, zodat we een beter overzicht konden krijgen.’
De brand blijkt bij het fietspad aan de oostkant van het gebied te
zijn begonnen en is het veld over gelopen richting de asfaltweg
in zuidwestelijke richting. ‘Die asfaltweg, was onze stoplijn. Daar
hebben we de brand opgewacht en opgevangen’, aldus Timmerman. Ook aan de noordkant van het Fochteloërveen woedt een
brand. Deze dreigt over te slaan naar het bosgebied, maar ingezette eenheden weten dat te voorkomen.
12
nummer 4 april 2015 - Sdu Uitgevers
LTR_P010_LTR-BR-04-2015 12
Dan komt ook Hoofdofficier van Dienst (HovD) Ronald Boxma
ter plaatse. ‘Met Timmerman heb ik het inzetplan toen verder
afgestemd. Op basis van de grote natuurbrand in dit gebied in
2011 en de leermomenten die daaruit zijn gekomen, hebben
we nadrukkelijk gekozen voor een defensieve inzet. Langs alle
randen van het gebied hebben we op zandpaden, fietspaden en
de asfaltweg eenheden ingezet om de brand op te wachten. Het
gebied is moerassig en daarmee gevaarlijk. Natuurmonumenten
weet dat ook en zij hadden dus direct het beeld helder dat we in
het gebied niets konden doen, niet meer dan zorgen dat de brand
niet over de stoplijnen heen over zou slaan’, vertelt Boxma. ‘Bij
zo’n brand is het goed dat je het realistische beeld van wat je in
zo’n gebied kunt doen, aan de voorkant al gezamenlijk vaststelt,
zodat er geen verwachting ontstaan die je niet waar kunt maken.
Daar hebben we tijdens deze inzet profijt van gehad. Daarnaast
blijft bij zo’n inzet, waar je soms een tijd staat te wachten op de
brand, de veiligheid van je personeel een aandachtspunt. Je ziet
soms brandweerlieden vanuit hun gedrevenheid toch iets verder
het veld in gaan dan de bedoeling is. Een brand opzoeken om deze
te bestrijden zit toch in onze genen. Maar in dit geval kon dat niet.
Daar moet je op blijven sturen. ‘
De beelden uit de politiehelikopter geven dan aan dat het gevaar
voor uitbreiding naar het bosgebied is geweken. Het grootste
aandachtspunt bevindt zich in het zuidwesten van het natuurgebied. Een straffe wind uit noordoostelijke richting zorgt ervoor dat
de brand zich daar uit wil breiden. Door een goede inzet van de
brandweerlieden ter plaatse wordt dat voorkomen.
Brand&Brandweer
25-3-2015 16:16:05
bran d van de maan d
‘Je ziet soms brandweerlieden vanuit hun gedrevenheid toch iets verder het veld in gaan dan de bedoeling is.’
Natuurbrandverspreidingsmodel
Bij de brandbestrijding wordt ook het natuurbrandverspreidingsmodel van het IFV ter plaatse ingezet. ‘Natuurmonumenten had
veel informatie beschikbaar over de vegetatie, de vochtigheid en
de weersomstandigheden. Die informatie is in het model ingevoerd. Het was de ultieme mogelijkheid om te zien hoe de brand
zich in de volgende zes uren zou verspreiden. De duisternis zou
aan het einde van die periode invallen en we wilden weten wat de
situatie dan zou zijn. Hoe ga je de nacht in?’, is de grote vraag die
Boxma dan heeft. Het antwoord dat het model geeft, is zorgwekkend. ‘Het model liet zien dat de brand zou terugkabbelen richting
het bosgebied in het noorden. Dat was precies de plaats waar we
hem absoluut niet wilden hebben. Zodra de brand overslaat naar
het bos, ontwikkelt zich veel meer energie en wordt het lastiger de
situatie onder controle te houden.’ De eenheden in de noordelijke
richting geven dan echter aan dat de vuurlinie in het noorden er
niet meer is. ‘Dat was in de plot niet meegenomen. Toen we dat
ontdekten, hebben we wel even opgelucht ademgehaald’, aldus
Boxma. ‘Hoe het kan dat het model dit aangaf, weten we nog niet.
Dat gaan we verder onderzoeken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat
verkeerde informatie is ingevoerd, want het model heeft absoluut
toegevoegde waarde. Als dit wel het scenario was geweest hadden
we daar vroegtijdig op kunnen anticiperen. Je moet alleen dus wel
altijd controleren of dat wat het model aangeeft, ook klopt.’
Brand meester
Als Boxma om 20.13 uur in het CoPI-overleg zit en met de multidisciplinaire partners bekijkt wat er moet gebeuren voordat de nacht
Brand&Brandweer
LTR_P010_LTR-BR-04-2015 13
invalt, loopt een tevreden pelotonscommandant het overleg in.
‘Hij kwam met het heuglijke nieuws dat er geen vuur meer was.
We hadden verwacht dat de brand rondom de vennetjes wat zou
voortkabbelen, maar het vuur was compleet gedoofd. Dat gaf een
enorm andere wending aan het CoPI-overleg. Ik heb toen ook het
sein brand meester gegeven’, vertelt de HovD. ‘We zaten natuurlijk
nog wel met het risico dat het opnieuw kon oplaaien, dus er moest
toezicht blijven. Met Natuurmonumenten hebben we de afspraak
gemaakt dat we als brandweer volledig zouden afschalen en zij die
nacht de wacht zouden houden. Ik had hun mijn mobiele nummer
gegeven, voor het geval ze in de nacht behoefte hadden dingen af
te stemmen. Op deze manier was dit eenvoudig en direct mogelijk. Met het uitgaan van de laatste pollen is deze inzet definitief
geëindigd, want ik ben niet gebeld.’
Samenwerking
Zowel Timmerman als Boxma spreken van een goede samenwerking met zowel Natuurmonumenten, andere hulpverleningsdiensten als de brandweercollega’s uit Friesland. ‘Ik heb in het
veld er niets van gemerkt dat we met een interregionale inzet
bezig waren. Dat is echt een groot voordeel van een gezamenlijke
meldkamer’, aldus Timmerman. Boxma vult aan: ‘Met Natuurmonumenten hebben we geleerd van de inzet in 2011, want al het
kaartmateriaal dat we toen misten, hadden ze nu vanaf het begin
paraat. En de politie heeft goed gefasciliteerd met de helikopter.
Vanuit de lucht heb je een sneller een beter overzicht dan dat je
rondjes moet rijden.’ ■
Sdu Uitgevers - nummer 4 april 2015
13
25-3-2015 16:16:06

Download Report