Uitkomstbekostiging in de zorg Een (on)begaanbare weg? Frank Eijkenaar en Erik Schut Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Clingendael European Health Forum Maart 2015 2 De huidige bekostigingssystematiek: • houdt fragmentatie in stand – afzonderlijke bekostiging per type zorgverlener – samenwerking en coördinatie niet beloond • belemmert doelmatige substitutie – aparte macrobudgettaire deelkaders • stimuleert overproductie – betaling per verrichting / consult / DBC-zorgproduct • heeft geen relatie met kwaliteitsuitkomsten • ontmoedigt preventie (gezond houden) – behandelen / in zorg nemen loont 3 Kamer: uitkomstbekostiging in 2020 MOTIE VAN HET LID SMILDE C.S. Voorgesteld 10 november 2011, 33 000 XVI, Nr. 45 De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende, dat kwaliteit en doelmatigheid samen gaan en dat dit alleen mogelijk is als de daadwerkelijke medische resultaten van zorg bekostigd worden; overwegende, dat dit alleen mogelijk is wanneer er inzicht is in de kwaliteit van de medische resultaten – kwaliteitstransparantie – waardoor het mogelijk wordt de focus te verleggen naar het maximaliseren van de waarde van zorg; overwegende, dat hiervoor een breed gedeelde en breed gedragen visie moet zijn over wat goede zorg is, met indicatoren die daadwerkelijke medische resultaten van de geleverde zorg meten; roept de regering op, in overleg met alle partijen te komen tot een breed gedragen visie met als uitkomst de introductie van uitkomstbekostiging uiterlijk in 2020, liefst eerder en de Kamer hierover voor de volgende begrotingsbehandeling te informeren, en gaat over tot de orde van de dag. 4 Minister: inzetten op uitkomstbekostiging! Kamerbrief minister Schippers, 31-10-2012, 33400-XVI nr. 15 “Het leveren van doelmatige zorg van hoge kwaliteit moet aantrekkelijker worden dan alleen het leveren van zoveel mogelijk zorg. Uitkomstbekostiging biedt wat mij betreft de mogelijkheid om dit te bereiken. Ik deel de oproep van uw Kamer van harte om hier de komende jaren stevig op in te zetten.” 5 ‘Veld’: bekostiging idealiter o.b.v. uitkomsten ‘Investeer in een geleidelijke ontwikkeling naar pay-for-performance afspraken’ Is er een model waarin we zorg kunnen financieren op basis van uitkomsten? Het is een vraag die steeds terugkeert op de beleidsagenda. We zouden daar geleidelijk naar toe moeten groeien met meetbare zorgprestaties, zegt Rob Dillman van het Zaans Medisch Centrum in deze video. Bron: NZa, Stand van de zorgmarkten 2013 ‘Dokter per verrichting betalen is onhoudbaar’ Medisch specialisten zouden in de toekomst niet langer per verrichting betaald moeten worden, maar moeten afgerekend op uitkomsten. Dat bepleit bestuursvoorzitter Hans Feenstra van het Martini ziekenhuis in Groningen. “De situatie waarin we dokters betalen per verrichting is niet houdbaar. We moeten juist toe naar een situatie waarin professionals betaald worden voor prestaties en uitkomsten voor de patiënt.” Bron: Skipr, 3 augustus 2012 6 De VS zet zelfs in op 2018! Bron: http://www.hhs.gov/news/press/2015pres/01/20150126a.html 7 Doelstellingen onderzoek 1. Het definiëren van ‘uitkomstbekostiging’ en het in kaart brengen van essentiële bouwstenen en randvoorwaarden voor adequate uitkomstbekostiging; 2. Het inventariseren van buitenlandse ervaringen met uitkomstbekostiging en het hieruit afleiden van lessen voor Nederland; 3. Het ‘beoordelen’ van de huidige bekostigingssystemen en het formuleren van een agenda en aanbevelingen voor de verschillende stakeholders. 8 Adequate uitkomstbekostiging Vijf dimensies van goede uitkomsten van zorg 1. Goede kwaliteit van zorg 2. Kostenbewust gedrag 3. Goede coördinatie van zorg 4. Kosteneffectieve innovatie 5. Effectieve preventie Adequate uitkomstbekostiging = Een zo eenvoudig mogelijk, vraaggericht bekostigingssysteem dat expliciet is gericht op het stimuleren van zorgaanbieders tot het realiseren van goede uitkomsten van zorg in termen van kwaliteit, kosten, coördinatie en (primaire) preventie, en dat tevens stimuleert tot kosteneffectieve innovatie en geen prikkels bevat voor ongewenst gedrag. 9 Bouwstenen adequate uitkomstbekostiging 1. Een integrale basisbekostiging per verzekerde 2. Expliciete financiële prikkels voor goede kwaliteit via resultaatbeloning 10 Tien randvoorwaarden 1. Adequate afbakening populatie 2. Adequate definitie zorgbundels 3. Risicodragende zorgaanbieder(s) 4. Adequate basisbekostiging 5. Waarborgen voor goede kwaliteit 6. Gedeelde ICT-infrastructuur 7. Gezonde concurrentie 8. Wederzijds vertrouwen 9. Geen belemmeringen in wet- en regelgeving 10. Eenvoud en uitvoerbaarheid 11 Ervaringen uit het buitenland Succes- en faalfactoren 12 13 Belangrijke lessen voor Nederland • Problemen bij definiëren afzonderlijke zorgbundels pleit voor bekostiging per verzekerde • Meerjarencontracten belangrijk om investeringen in zorgverbetering en preventie aantrekkelijk te maken • Risicobeperkende maatregelen noodzakelijk • Adequate vormgeving resultaatbeloning niet eenvoudig • Implementatie gedeelde ICT kost veel tijd en is duur • Leiderschap en betrokkenheid van zorgaanbieders essentieel 14 Naar uitkomstbekostiging in 2020? • Voorzichtige stappen richting meer uitkomstgerichte bekostiging, vooral t.a.v. de dimensies ‘kosten’, ‘coördinatie’ en ‘innovatie’ • Desondanks nog lange weg te gaan alvorens sprake is van adequate uitkomstbekostiging, zeker als het gaat om de dimensies ‘kwaliteit’ en ‘preventie’ 15 Introductie in 2020 onhaalbaar… Gelet op - waar we nu staan, - de noodzakelijke randvoorwaarden, - en de lessen uit het buitenland is brede introductie van adequate uitkomstbekostiging in 2020 onrealistisch. 16 … maar geen reden om te wachten met het zetten van concrete stappen! • Adequate uitkomstbekostiging in bepaalde regio’s en voor bepaalde zorgvormen (e.g. Parkinsonzorg) mogelijk wel tijdig haalbaar. Hetzelfde geldt voor minder adequate vormen van uitkomstbekostiging. • Buitenlandse lessen sporen weliswaar aan tot behoedzaamheid en een weldoordacht en meerjarig implementatietraject, maar laten ook zien dat het géén onbegaanbare weg is. • Conclusie dat brede introductie in 2020 niet realistisch is moet juist worden ervaren als stimulans om nu te beginnen met het gezamenlijk zetten van concrete stappen! 17 Stapsgewijze invoering uitkomstbekostiging 1. Van bekostiging per monodisciplinaire activiteit/bundel naar bekostiging per multidisciplinaire bundel per episode/patiënt; 2. Geleidelijk verruimen van de multidisciplinaire zorgbundels; 3. Vaststellen van kostendoelstellingen voor afgebakende zorgvormen voor bepaalde patiëntpopulaties, en vervolgens het delen van eventuele besparingen; 4. Geleidelijk verschuiven van het risico voor overschrijdingen van de kostendoelstellingen naar zorgaanbieders; 5. Het zetten van de finale stap naar integrale bekostiging per verzekerde. Adequate correctie voor zorgzwaarte/risico en resultaatbeloning voor goede kwaliteit van zorg bij elke stap belangrijk, maar vooral bij integrale bekostiging per verzekerde. 18 Aanbevelingen voor de overheid • Laat onderzoek doen naar relevante risicokenmerken en (statistische) modellen voor risicocorrectie en -deling. • Faciliteer/subsidieer de ontwikkeling en implementatie van gedeelde ICT. • Stuur strak(ker) op kwaliteitstransparantie. 19 Aanbevelingen voor veldpartijen • Investeer in vertrouwensrelaties door te werken aan uniforme set betrouwbare indicatoren en meerjarenafspraken te maken met concrete uitkomstdoelen. • Werk gezamenlijk aan de ontwikkeling van modellen voor risicocorrectie en risicodeling. • Zorgverzekeraars: trek gezamenlijk op bij inzichtelijk maken van (verschillen in) uitkomsten. • Zorgaanbieders: geef openheid over de inhoud en de uitkomsten van zorg, en accepteer meer centrale sturing op transparantie. • Werk gezamenlijk aan het implementeren en faciliteren van hoogwaardige, gedeelde ICT. • Betrek de patiënt expliciet bij het eigen zorgtraject én de meting van kwaliteitsuitkomsten. 20 Tot slot Hoewel 2020 niet realistisch is, is de lastige route richting adequate uitkomstbekostiging een noodzakelijke en – met weldoordachte stappen – tevens begaanbare weg! Uitkomstbekostiging in de zorg Een begaanbare weg! (maar wel een lastige) Frank Eijkenaar en Erik Schut Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Clingendael European Health Forum Maart 2015
© Copyright 2024 ExpyDoc
