70 Brede School `t Berflo fris en vrolijk

/ PROJECT
De kleuren van de gevel keren terug in het interieur (foto: Luuk Kramer).
Brede School ’t Berflo:
fris en vrolijk
Sinds november vorig jaar is Hengelo met de ingebruikname van de Brede School ’t Berflo
een blikvanger rijker. De organische vorm, goud-zilveren aluminium gevel en gevelplaten
in de kleuren van de regenboog: hoe uitnodigend wil je het hebben? Binnen wacht een
warm welkom: een aangenaam binnenklimaat met een zeer lage energievraag.
Tekst: Wilma Schreiber
’t
Berflo huisvest drie basisscholen en verder onder
meer een consultatiebureau, een GGD-post, een
peuterspeelzaal en een kinderopvangcentrum. Tevens
zijn er enige multifunctionele ruimten, waaronder een
wijkzaal.
Tijdens een informatiesessie van het Centrum voor Gezonde
Scholen vertelt Ellen Wolkotte, locatieleidster basisschool
Paus Joannes XXIII, dat de wensen en het welzijn van de
gebruikers steeds centraal hebben gestaan bij de bouw.
“Het gebouw loopt rond, iets waarin kinderen zich vanaf dag
1 thuis voelen”, zegt ze. “Er is een klimaatbeheersingssysteem, maar leerkrachten kunnen in hun eigen lokaal de
temperatuur een paar graden hoger of lager zetten. De
ramen kunnen open en het licht is mooi.”
Duurzame Scholen | april 2015 |
69
Dankzij de organische vorm past het gebouw naadloos in het landschap (impressie: Spring Architecten).
Scherpst van de snede
Heldere businesscase
Uit een Gezonde Scholen-studie, waaraan 1.100 scholen
deelnamen, blijkt dat het binnenklimaat in scholen lang niet
altijd optimaal is. Onder druk van beperkte budgetten moet
op het scherpst van de snede gebouwd worden, waardoor
niet altijd de goede keuzes worden gemaakt omtrent duurzaamheid en gebruiksvriendelijkheid.
“Een op de drie scholen heeft klachten over het thermisch
comfort, terwijl ingrepen op dit vlak snel terugverdiend
kunnen worden. Daarnaast ervaart twintig procent van de
scholen klachten over het visueel comfort. Goed licht is
belangrijk voor de concentratie van de leerlingen en geautomatiseerde systemen zoals bewegingsmelders en diminstallaties dragen bij aan energiezuinigheid. Toch heeft 70
procent van de scholen een verouderde verlichting”, vertelt
Anneleen Vandenberk van het Centrum voor Gezonde
Scholen. Ook op het gebied van luchtvochtigheid, akoestiek
en geluidsisolatie en -absorptie bestaan nog pijnpunten.
Ook Rommie Spoelstra van Royal HaskoningDHV benadrukt
het belang om gebouw en gebruikers met elkaar te verbinden.
“In interactieve sessies met opdrachtgever en gebruikers
inventariseren we hun wensen. Deze functionele eisen
vertalen we vervolgens in technische eisen in het Programma
van Eisen.”
Royal HaskoningDHV werkt bij gebouwen met het 4B-model,
waarbij de B’s staan voor Behaaglijk, Betekenisvol,
Beïnvloedbaar en Begrijpelijk. “De businesscase is helder.
Maatregelen die de gezondheid en het welzijn van de gebruikers
bevorderen, zorgen voor een hogere productiviteit. Die
investering is echt de moeite waard.”
Bij ’t Berflo hebben Alfons Hams en Jurjen Vermeer van
Spring Architecten vol ingezet op het creëren van een
klimatologisch aangenaam, energieneutraal (passiefhuisconcept) en multifunctioneel gebouw, dat past bij het landschap.
Dit resulteerde in een organische vorm, gekoppeld aan
70 | april 2015 | Duurzame Scholen
/ PROJECT
bomen, het winkelcentrum en de watertoren. De vorm is
compact, de looplijnen kort. Gangen zijn er niet, vanuit enkele
vaste kernen loop je van plek naar plek: het Grand Café en de
theaterzaal. De kleuren aan de buitenkant komen binnen
terug. “Dat zorgt voor herkenning en versterkt de identiteit
van gebruikers”, verklaart Vermeer. Voor het ontwerp werd
nauw samengewerkt met gebruikers in een aantal dialoogrondes.
gekozen voor decentraal om afhankelijk van de plek in het
gebouw te kunnen reageren op de zon en de gebruikersvraag”, stelt Hams.
Om de akoestiek te optimaliseren, koos Spring Architecten
voor een hoogwaardig geïsoleerd plafond met steenwol en
een afgepleisterde open stuclaag. “Tevens hebben we
zwevende dekvloeren toegepast voor minder contactgeluid.”
Ruimtelijk effect
Een aantal keuzes van de architect had wel een nadelige
invloed op de uiteindelijke GPR-waarde van het gebouw.
“Decentrale luchtbehandelingskasten kosten meer energie,
omdat je meer motoren moet laten draaien. Maar omdat dit
de kwaliteit van het binnenklimaat vergroot, nemen we een
lagere score voor lief.”
Ook de keus voor een dikke betonnen vloer om installatiekanalen in het gebouw te vermijden, leverde minpunten op in
de categorie ‘Milieu’. Daar staat tegenover dat ‘t Berflo
zonder meer hoog scoort op gezondheid, gebruikskwaliteit en
toekomstwaarde.
De eerste ervaringen met het gebouw zijn positief, aldus
Wolkotte. “Het gebouw is kindvriendelijk, energieneutraal en
prettig om in te werken. We zitten hier vlakbij het spoor, toch
is van geluidoverlast geen sprake. Natuurlijk moeten er nog
puntjes op de i gezet worden, maar ik heb daar alle vertrouwen
in.” Voor een goede inregeling van het gebouw heb je alle
seizoenen nodig, beaamt Hams, die tevreden is over het
resultaat. “Het is mooi als gebruikers het gebouw gaan
omarmen, dat het hun gebouw wordt. Als zij het koesteren,
heb je wat bereikt.”
De gezondheidsaspecten, uiteenlopend van luchtkwaliteit,
thermisch comfort, ruimte, visueel comfort en akoestiek,
kregen alle aandacht met als uiteindelijk doel het optimaliseren
van de leerprestaties. Wat maakt ‘t Berflo tot een gezonde
school? “De extra hoge vrije ruimte van 3,5 meter geeft lucht
en vrijheid. Daarnaast hebben we holtes in het gebouw zo
veel mogelijk vermeden, hierin kan vuil ophopen. Dus geen
verlaagde plafonds, geen radiatoren en geen kruipruimten.
Het gebouw is zodoende goed schoon te houden”, vertelt
Hams.
Voor het ruimtelijk effect heeft het gebouw zo min mogelijk
kolommen en is in plaats daarvan gewerkt met een 40
centimeter dikke vloer, waarin tevens de installaties zijn
verwerkt. Panoramische ramen met uitzicht op het park,
patio’s en daklichten maken ‘t Berflo tot een bijzonder licht
gebouw. Lichtwering aan de binnenzijde en zonwerende
beglazing voorkomen overlast door zonlicht. Op het dak
bevindt zich een aantal decentrale luchtbehandelingskasten.
“Per vier lokalen is er één installatieschacht, waarlangs de
lucht via een doekbuis het lokaal in komt. We hebben
Toekomstwaarde
De uitzonderlijke verdiepingshoogte versterkt het gevoel van ruimte (foto: Luuk Kramer).
Duurzame Scholen | april 2015 |
71

Download Report