Speurtocht - Teylers Universum

Loop naar de Eerste Fossielenzaal. In het midden staat een
grote, glazen vitrine.
Speurtocht
Je kent Nessie misschien
wel, het monster dat in
een diep meer in
Schotland leeft. Het meer
heet Loch Ness. Voor je
ligt het broertje van Nessie… Hij heet
‘Plesiosaurus’. Het is een soort zwemmende
dinosaurus van wel 200 miljoen jaar oud.
2
Zoek zijn kop en bekijk
die goed. Teken zijn
tanden hier:
Zou hij jou opgegeten
hebben, denk je?
Loop door naar de Tweede
Fossielen­zaal. Ga naar links,
naar de 1e inham en zoek de
liegstenen.
Dat zijn nepfossielen, die door een
professor in de 18e eeuw zijn gemaakt
om zijn collega te pesten. Die tuinde
erin en dacht dat ze echt waren…
Welk dier op de plaatjes
herken je op een van de
liegstenen?
Zet de letter van
je antwoord in
het hokje:
S
Pieter Teyler
en de beestjes
In mijn museum wemelt het van de dieren,
wist je dat? In bijna elke zaal zitten er een
paar verstopt. Loop maar eens met me mee,
dan vind je ze misschien!
Kijk eerst eens goed rond in de
hal. Boven de deur links naast
de kassa (er staat garderobe/lift
boven de deur) is al een dier
te vinden.
Hij is lang geleden gevonden. De mensen
wisten toen niet wat het was en dachten
met een éénogige reus (een ‘cycloop’)
te maken te hebben! Volgens de verhalen
was hij dol op mensen – om op te eten
dan...
Hier zie je een plaatje
van zijn schedel. Geef
met een pijl de plaats
van zijn oog aan.
Vergelijk het skelet met
de twee plaatjes hieronder.
Bij wie hoort het?
Zet de letter van het goede
antwoord in het hokje:
8
15
4
7
Aan het begin van de inham
zie je een enorm ei.
10
T
Het is van de olifantsvogel. Hij woonde
vroeger op het eiland Madagaskar bij
Afrika, maar is in 1650 uitgestorven.
6
8
Op het plaatje zie je zijn skelet.
Geef aan hoe groot jij bent.
3m
2m
Welk dier lijkt het
meest op het insect
dat links in het hars
verstopt zit?
Zet de letter van
je antwoord
in het hokje:
H
Hoe denk je dat het Handdier
eruit heeft gezien? Teken het hier:
R
Vlakbij zie je stukjes barnsteen
liggen, met daarin ook dieren.
Lang geleden is een druppel hars
van een boom op hun kop gevallen.
Daardoor zitten ze nu voor altijd gevangen
in een druppel!
G
3
A
Van welk dier zie je de kop?
Van een:
14
5
Rechts in de zaal staat het skelet
van een heel groot wezen.
Welkom in mijn museum, het oudste van
Nederland. Ik heet Pieter Teyler en Teylers
Museum is dus naar mij genoemd. Ik heb
namelijk in mijn testament geschreven dat
er na mijn dood iets met mijn geld moest
worden gedaan voor kunst en wetenschap.
Daarom is in mijn achtertuin de eerste zaal
van dit museum gebouwd. Dat was in
1784 en hij heet nu de Ovale Zaal. Je komt
er straks doorheen.
1
Dit zijn de pootaf­drukken van
het ‘Groot Handdier’.
1m
11
I
Wat denk je,
is het ei van een dinosaurus
groter of kleiner dan dit ei?
13
B
Achter je, op de
wand tegenover
de liegstenen, zie
je een grote plaat
met pootafdrukken.
9
Ga nu op zoek naar onze dinoeieren! Ze zijn van de ‘Hypselosaurus’ en ze liggen ergens in
de middenvitrine verstopt.
10
En? Zijn de eieren groter
dan het olifantenvogelei?
Zet de letter
van je antwoord
in het hokje:
A
B
nee
ja
In de een na laatste nis (de 4e
vanaf het begin van de zaal)
aan je linkerhand is een heel
bijzonder dier te zien, een vogel
van wel 145 miljoen jaar oud!
Zijn naam is
Archaeopteryx…
6
11
Hoe zijn die gaten daar
gekomen, denk je?
13 16
Maar hij heeft ook een
makkelijke naam. Welke?
Iets verder ligt onderin de middenvitrine het schild van een reuzenschildpad. Ga maar op je knieën
zitten om het te bekijken. Het is
het achterste schild.
Als je goed kijkt zie je een
paar grote gaten in zijn schild.
2
-
16
Zou hij ook eitjes op een nest uitgebroed
hebben, net als onze moderne vogels?
Teylers Museum, maar is het ook
van Archaeop­teryx geweest?
12
Zet de letter van je antwoord in het hokje:
P
R
S
4
5
Dit nestje is in een
druip­steengrot gevonden
en is zo’n 250 jaar oud.
Zet de letter van je antwoord in het hokje:
Hoeveel dubbele tanden tel je?
3
Om het antwoord te vinden ga
je rechtdoor, via de Instrumentenzaal naar de Ovale Zaal.
Zoek in de middenvitrine.
Zie je het eitje nog liggen?
Wat denk je, is het van Archaeopteryx?
Net als bij een
haai groeiden zijn
tanden zijn hele
leven door; in zijn kaak zie je soms al een
tand onder een andere tand klaar liggen.
Heel anders dan bij ons dus. Wij krijgen één
melkgebitje en daarna voor altijd ons ‘grote
mensen gebit’.
5
<< Het is geschilderd door Wybrand
Hendriks. Hij was van 1785 tot 1819 de
eerste conservator in mijn museum. Hij
heeft wel 8 soorten dieren in dit schilderij
verstopt! Hier zie je een kopie van het
schilderij en van de dieren.
Trek een lijntje van het dier naar de plek
waar het verstopt zit.
Op een van de penningen
in de middenvitrine is een
gevecht gaande tussen
een man met een knots
en een draak...
19
Zoek hem maar eens op. Hoeveel koppen
heeft de man al afgeslagen?
12
Er ligt wel een vogelnestje in
Bijna aan het eind van de vitrine
ligt een stuk kaak van de
Mosasaurus, een enorme hagedis
die vroeger in de Maas leefde.
Hij is wel zo’n 70 miljoen jaar oud…
Recht tegenover mijn portret is
een uitgang. Neem deze en ga
rechtdoor naar het Munten- en
Penningenkabinet. Hier ligt een
deel van mijn eigen verzameling!
T
U
ja
nee
15
7+9
14
De Ovale Zaal is in mijn
achtertuin gebouwd.
Achter de deur naast mijn
portret ligt nog steeds mijn vroegere huis.
Bekijk mijn portret eens goed.
Wat was mijn verjaardag? Ik deelde dan
altijd krentenbrood uit aan de armen.
Met de draak
wordt eigenlijk
de stad Duncannon
in Ierland bedoeld.
De man is Willem III,
die de stad in 1690
belegerde.
Lief hè… Hoeveel jonge katjes tel je?
17
Wie zou er winnen,
de mens of de stad?
De
1
17
3
Loop het kabinet weer uit en ga
gelijk naar rechts. Je komt in de
Eerste Schilderijenzaal.
18
Ik heb nog één vraag
voor je. In de zaal
hiernaast, de Tweede
Schilderijenzaal,
hangt een schilderij
van een nest jonge
katjes. Ga ze maar
bekijken.
Er hangt een groot schilderij
van een bloemstuk links
achterin de zaal. >>
Zet de letter van
A
je antwoord
in het hokje:
8
B
C
9
10
4
Je bent aan het eind gekomen
van de speurtocht. Ik hoop dat
je genoten hebt!
In de antwoordhokjes heb je cijfers zien
staan. Verzamel de letters uit de hokjes met
de nummers en zet ze hieronder in de
hokjes met dezelfde nummers. Als je alle
letters op de goede plek hebt ingevuld lees
je hieronder een zin:
De schildpad
is door de....
1
2
3
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
4
17
Bij de kassa in de hal kun je
checken of je de antwoorden
goed hebt. Kom je nog een keer
terug? Dan kijken we samen
naar de andere mooie dingen
in mijn museum!
-