Van de redactie - Doopsgezinde Gemeente Utrecht

Van de redactie
Deze maand weer een bomvolle Menno Sticht! Hieruit kunnen we opmaken dat de bedrijvigheid
binnen onze gemeente ook dit jaar groot is. In deze editie treft u allerlei oproepen en
aankondigingen van activiteiten. Pak uw agenda erbij voordat u aan deze Menno Sticht begint. U
kunt dan de interessante activiteiten gelijk noteren.
Natuurlijk vindt u ook weer de vertrouwde rubrieken, zoals een bijdrage van een van onze
predikanten, het laatste nieuws van de kerkenraad, het lied dat mij raakte. In het interview maken
we kennis met onze nieuwe predikante Carolien Cornelissen. En krijgen we weer een stukje
doperse geschiedenis aangereikt door Angelique. Kortom: genoeg leesvoer voor de komende
weken. Veel leesplezier!
De redactie: Sanne, Sandra, Nienke en Laura
Van de predikante
“De weg zoeken in Utrecht”
Nu ben ik dan echt Utrechter. Zo’n eerste tijd op een nieuwe plek betekent veel zoeken. Om te
beginnen: zoeken in huis. Niet dat mijn huis zo kolossaal is dat ik het toilet niet kan vinden, maar
waar zijn alle spullen gebleven? De kamers zijn anders, de kasten staan anders. Waar heb ik toch
sinasschiller gelaten en de map met jeugdmateriaal?
Dan op weg naar buiten. Mijn huis had ik snel geplaatst op de kaart van Utrecht en na een paar
keer kon ik de weg erheen gemakkelijk vinden. Eén keer dacht ik af te snijden, maar toen
belandde ik in een andere wijk. Niet meer doen dus. Ook de stip op de kaart waar de kerk zich
bevindt, was snel gezet. De weg van huis naar kerk was eenvoudig, vrijwel een rechte lijn, dwars
door Utrechtse wijken. Daarna breidde de kring zich uit. Waar ga ik naartoe voor de dagelijkse
boodschappen, de supermarkt, de bakker en de groenteman? Waar is het dichtstbijzijnde
tankstation – of het de goedkoopste is, laat ik voorlopig maar buiten beschouwing. Waar zijn de
leuke en lekkere winkeltjes? De huisarts, de tandarts, de bushaltes en de afvalbrengplaatsen.
Langzaamaan krijgt alles een plaatsje op de kaart en de routes erheen worden ingetekend. Een
andere opgaaf is het vinden van al uw adressen om op huisbezoek te gaan. Het zal nog wel even
duren voor ik overal heg en steg weet te vinden. Dus als ik te laat op een afspraak kom, bij
voorbaat excuus.
Ondertussen zoek ik ook in de gemeente mijn weg. Gelukkig heb ik een collega als vraagbaak en
steunpunt. De Kerkenraad had ik al leren kennen; het Bureau heb ik ontdekt als ankerpunt voor
(bijna) al mijn vragen. Verder gaat mijn zoektocht. Wie gaat over wat? Het contactwerk, de
gebouwen, de kringen, het jeugdwerk, de koffie (heel belangrijk), de redactie, de website,
enzovoorts enzovoorts. Ik reis niet zonder de Wegwijzer in mijn tas door de gemeente. Maar dan
nog verdwaal ik wel eens. Ziet u langs de kant van de weg een verdwaasd uit de ogen kijkende
dominee, dan weet u hoe het komt. Wil mij dan weer op weg helpen. Misschien moet u dingen
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 1 van 22
wel drie keer vertellen, maar gaandeweg zal het wel in mijn geheugen beklijven. Misschien moet
u ook uw naam wel drie keer noemen; onthouden van namen is niet mijn sterkste kant, wat niet
echt handig is in dit vak, dus ook hiervoor bied ik bij voorbaat mijn verontschuldigingen aan.
Bij al dat zoeken en vinden en verdwalen, houd ik steeds het doel voor ogen: in verbondenheid
met elkaar Christus navolgen. De weg van de navolging is de weg die wij allemaal samen gaan.
Laten we elkaar op die weg bij de hand houden. Zijn wij in U een, samen op uw wegen, dan wordt
ons tot zegen lachen en geween. (lied 418)
Carolien Cornelissen
Welkom, collega Carolien
Sinds een maand zijn we in Utrecht weer met z'n tweeën, ik ben er blij om. Niet alleen kan het
werk weer verdeeld worden over een 1.3 predikantsplaats, maar ook is er weer te overleggen, te
delen en te bespreken.
Als ik terugkijk op de afgelopen 10 maanden, realiseer ik me dat niet alles wat ik wilde doen mij
ook daadwerkelijk gelukt is. Ik hoop en verwacht dat u daar begrip voor zult hebben. Maar met
zeer frisse moed gaan wij, Carolien en ik, onze schouders zetten onder het werken in de
gemeente. Eén deze dagen vindt er een breed overleg plaats tussen predikanten en kerkenraad,
waarin we heel goed het geheel van taken zullen bestuderen en over de beschikbare 0.5 en 0.8
zullen verdelen. Ook moeten er natuurlijk prioriteiten worden vastgesteld binnen de
doelstellingen van de gemeente.
Het is fijn om weer een team te zijn.
Dominee Anneke van der Zijpp
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 2 van 22
Van de kerkenraad
We zijn op weg, in deze tijd op weg naar Pasen. We verdiepen ons straks in de stilte van de week
voor Pasen met het avondmaal op Witte Donderdag en de Passielezing op Goede Vrijdag. En dan
is het Pasen!
De meteorologische lente is inmiddels aangebroken en de vogels en tuinen nemen al hun
voorproefje op de echte lente.
De Kerkenraad heeft zich de afgelopen periode bezig gehouden met de PR. De commissie die zich
hier in onze gemeente mee bezighoudt was uitgenodigd in de vergadering van februari. We
hebben de activiteiten en de resultaten van de PR, zichtbaar in de huisstijl en de nieuwe posters
en flyers, met waardering besproken. Ook de plannen voor het vernieuwen van de Doopsgezinde
Wandeling zien er goed uit. We hebben geconstateerd dat de publiciteit naar buiten eigenlijk
redelijk goed gaat: de Doopsgezinde kerk wordt vanuit de stad meer gezien en vaker gevonden.
Toch valt het wat tegen dat veel activiteiten die door de DGU worden georganiseerd in
verhouding weinig eigen leden en vrienden trekken. Komt dat omdat het gebodene niet
voldoende aanspreekt, hebben we het te druk, is de kerk te moeilijk bereikbaar? Wat de oorzaak
is, weten we eigenlijk niet. Misschien heeft u hierop een antwoord?
Na de geslaagde intrededienst van ds. Carolien Cornelissen waar veel mensen bij aanwezig waren,
ook veel Alkmaarders die Carolien over de drempel hielpen, hebben we als gemeente gelukkig
weer een volledig predikanten team.
De kerkenraad wil graag haar dank en waardering uitspreken voor het werk dat ds. Ineke
Reinhold, ds. Corrie van Egmond en ds. Sybout van der Meer in de afgelopen periode hebben
uitgevoerd.
Veel waardering is er ook uitgesproken voor het vele werk dat ds. Anneke van der Zijpp heeft
verzet in de periode dat zij er alleen voor stond. De Kerkenraad en ds. van der Zijpp hebben een
studieverlof van zes weken afgesproken in de periode na Pasen, van 13 april tot 25 mei.
In het Kerkenraadsberaad van 28 februari j.l. hebben we ons beleidsplan Een Baken Gezet (20132017) tegen het licht gehouden en gekeken of we op koers liggen en waar het mogelijk moet
worden bijgesteld. Er zal extra aandacht worden gegeven aan de begeleiding van Kom maar in de
Kring en de herstart van een mogelijke crèche tijdens de kerkdiensten.
In gesprek met de Schakelgroep zal worden gekeken of er mogelijkheden zijn om de oudere
gemeenteleden in de buitengebieden meer te betrekken bij de gemeente. Vaak zijn dit leden en
vrienden die jaren actief zijn geweest in de Doopsgezinde wereld en/of onze gemeente.
Vervolgens hebben we samen met onze beide predikanten de taken en de tijdsbesteding
besproken. Het was duidelijk dat in de grote hoeveelheid taken en de prioriteiten vanuit ons
beleidsplan een goede basis ligt voor de invulling van de predikantstaken verdeeld over een 0,8 en
0,5 aanstelling. Het pastoraat is verdeeld op basis van deze aanstelling van onze predikanten. Ds
Carolien zal binnenkort met de huisbezoeken beginnen; in grote lijnen zal zij de contacten van ds
Alex Noord overnemen, met hier en daar wat verschuivingen.
De Kerkenraad is op zoek naar een extra vertegenwoordiger in het Buurkerkenoverleg (dat betreft
de kleine kerken binnen de Singels). Het is een interessante kennismaking in de oecumene.
Voor vragen in deze kunt u terecht bij Ida Wassenaar en Freddy den Herder.
Daarnaast is er doordat Jan Niemantsverdriet niet meer in de Commissie Vieringen (CieVie) mee
doet, een vervanger nodig. Wij hopen dat deze vacatures snel kunnen worden ingevuld.
Een goede Paastijd wens ik u allen toe,
Namens de Kerkenraad
Teije Bakker
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 3 van 22
Tentoonstelling in de gemeentezaal
Enige jaren geleden hingen er collages van mij in de gemeentezaal. Dat was werk dat ik een hele
tijd eerder gemaakt had. Collages maken vind ik leuk, maar het is voor mij een gelukstreffer of het
wat wordt. Op het ogenblik doe ik het niet meer.
Ik ben al vanaf de zeventiger jaren bezig met schilderen en dat doe ik nog steeds. Meestal samen
met anderen, want dat vind ik inspirerend.
De tien werken die nu te zien zijn, heb ik recent gemaakt. Ze zijn met aquarel of met acryl
geschilderd. Soms op doek en soms op dik speciaal papier.
Het zijn dit keer allemaal landschappen. Soms van kleine plaatjes in de krant, in toeristische
reclame of fotoboeken en soms van foto’s van uitstapjes of reizen die we zelf gemaakt hebben.
Alle landschappen zijn me bekend. Natuurlijk komen de meeste uit Frankrijk waar we als familie
een huis hebben en waar ik in de zomer veel ben. Daar schilder ik ook wel naar de natuur. Maar
altijd moet iets me geraakt hebben, wil ik ermee aan de gang gaan. Hopelijk vinden jullie ze leuk
om naar te kijken.
De vorige keer hebben bezoekers gevraagd of ze verkocht werden. Daar hadden we niet op
gerekend. Maar nu wil ik ze graag verkopen en de opbrengst schenken aan een doel dat door de
DGU gesteund wordt. Het is de Stichting Dienstverlening aan Buitenlanders, die geheel afhankelijk
is van giften. Het werk wordt helemaal door vrijwilligers gedaan en bestaat uit juridische en
sociale hulp aan uitgeprocedeerde vluchtelingen. Je kunt er over lezen op dsb-Utrecht.nl
De grote werken kosten €100 en de kleinere €75. Schrijf je naam en adres en het nummer en de
titel van het werk in het boekje dat in de zaal ligt. Dan neem ik contact op.
Els Schrader-van Ommen
Van de predikante
"Alles draait om God"
Het dorp waar ik woon is klein, agrarisch en christelijk. Het eerste feit maakt het overzichtelijk,
het tweede is merkbaar aan - zoals mijn vrienden het noemen - de vele mishandelde bomen,
waarmee ze buxussen bedoelen. Het derde gegeven is sinds kort prominent aanwezig op een
rotonde waar ik dagelijks omheen rijd. Daar is een bord geplaatst met daarop de tekst 'Alles draait
om God'.
Het stemt wel tot nadenken. In eerste instantie dacht ik: daar heb je ze weer, die christelijkerds,
die twee-maal-per-zondag-kerkgangers, die hoed-op-mensen, die tegen-die-ene-op-zondag-openzijnde-winkel-mensen. Kunnen ze nou zelfs geen rotonde met rust laten? Maar in tweede
instantie dacht ik: draait ook bij mij niet alles om God?
Natuurlijk heb ik er mijn beroep van gemaakt: praten over God. Soms kom ik thuis en bedenk bij
mezelf dat ik deze dag zes uur heb gepraat, waarvan drie uur minstens over God. En over Jezus,
en over de bijbel, en over geloof en houvast, en over twijfels en vermoedens, maar dat ligt
tenslotte allemaal in elkaars verlengde. Ook mijn woonkamer wordt volledig gedomineerd door
God, in de vorm van bijbels in allerlei soorten, maten, vertalingen en leeftijden. In mijn
boekenkasten staan dan weer grote hoeveelheden boeken om die bijbel uit te leggen, want van
het een komt het ander.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 4 van 22
Zijn we niet eens uitgepraat, moe van al dat gecirkel rond dat geheimenis, klaar met tasten en
zoeken, stamelen en vragen en soms even vinden? Nee, ik denk het niet, niet zolang het leven nog
niet klaar met mij is. Want: men zegt dat God het Ene, allesdoordringende Al is, men noemt Hem
de Onuitsprekelijke, de Eeuwige, de Onveranderlijke, en zo kan ik nog wel langer doorgaan met
het spelen met Hoofdletters. Maar misschien moge Hij niet veranderen, wij mensen veranderen
wel. We zijn jong, maar elk mens wordt elk jaar weer een jaar ouder. De tijd verandert. Daarmee
openen zich steeds nieuwe, andere gezichtsvelden.
Ik ben er van overtuigd dat het beeld dat wij van God hebben mee-verandert in de verschillende
fasen van ons leven. Daarom zie ik het ook nooit als een probleem als mensen mij vertellen dat
hun beeld van God niet helemaal kant en klaar is. Nee, gelukkig niet. Ik ken eigenlijk geen mensen
die honderd procent zicht op God hebben, maar misschien moet ik eens met die mensen van de
rotonde gaan praten. Als ik daar aan denk ontvouwen zich reeds twijfels in mij. Ze zullen me
hoogstwaarschijnlijk allerlei grootse zaken verkondigen, maar zolang er niet iets binnenin mij 'ja'
roept, blijft het een woordenspel en vormt zich geen geloofsovertuiging.
Ik denk dat er maar één ding hierin van belang is. Dat is: er op de een of andere manier mee bezig
zijn en blijven. In gesprek gaan met de liefde voor God die op de bodem van je ziel ligt. Denkt u
daar maar eens over na. En voor straks verheug ik mij nu al op de rotonde. Ik denk dat ik hem
tweemaal neem.
ds. Anneke van der Zijpp
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 5 van 22
Kerkdiensten: aanvang 10.00 uur, tenzij anders aangegeven
Datum
Predikant
Bijzonderheden
Kom maar in
de kring (0-6
jr)
Kinderdienst
(6-12 jr)
MAART
15
Geen dienst in onze kerk
Ringdag
Amersfoort
nee
nee
Zr. Cocky Brouwer
Ds. Carolien Cornelissen
nee
ja
ja
ja
Ds Anneke v.d. Zijpp en Ds. Witte donderdag,
Carolien Cornelissen
avondmaal
Br. R. Harmsen
Goede vrijdag
Ds. Carolien Cornelissen
Pasen
Ds. Henriette van Dunné
Zr. Tjarda Brouwer
Ds. Carolien Cornelissen
nee
nee
nee
nee
nee
ja
nee
nee
ja
ja
ja
ja
Ds. Corrie van Egmond
Zr. Laura Henderson
Zr. Freddy den Herder
Ds. Carolien Cornelissen
Ds. Carolien Cornelissen
nee
nee
nee
nee
ja
nee
nee
nee
ja
ja
22
29
APRIL
2
3
5
12
19
26
MEI
3
10
17
24
31
Collecte doelen:
Maart
22
Stichting Doopsgezinde
Monumenten in Friesland
29
St. Omduw Oecumenisch Diakonaal
werk In de stad Utrecht
April
5
St. Omduw Oecumenisch Diakonaal
werk In de stad Utrecht
12
Stichting de Tussenvoorziening
19
26
Mei
3
10
17
24
31
Stichting Vriendschapsband UtrechtLeón
Huize Agnes, plaats voor vrouwen en
kinderen ver van huis
St. Omduw Oecumenisch Diakonaal
werk In de stad Utrecht
Stichting Doopsgezind Wereldwerk
Interkerkelijk Platform voor
Studenten Pastoraat Utrecht
Projecten van Doopsgezinde zending
Stichting Dienstverlening aan
Buitenlanders
Menno Sticht 2015 nr. 2
Project: Meisjesstad. Tijdelijk onderdak aan
vrouwen ( met of zonder kinderen) en meisjes die
in een crisissituatie zitten en dakloos zijn.
Project: De strijd tegen huiselijk geweld en aids
Vrouwen en kinderen, zonder papieren in een
veilig huis.
Interkerkelijk werk voor studenten vanuit
Protestantse gemeenten in de stad Utrecht; PKN,
Lutheranen, Remonstranten, Doopsgezinden
SDB steunt mensen zonder papieren door sociaal
juridische ondersteuning in Utrecht.
Voortgekomen uit de Utrechtse Raad van Kerken
blz. 6 van 22
Agenda
Maart 2015
Wo
11
Zo
15
Wo
18
Wo
18
Do
19
Zo
22
Di
24
Wo
25
Zo
29
Taizédienst
Ringdag Amersfoort
Bijbelkring Bilthoven
Geloofsverdieping
Starters
Repetitie Gemeentekoor
Ubi Caritas
Marcus Passie o.l.v. Gerard Legeland
Repetitie Jeugdorkest
20.00
10.00
10.00
20.00
18.30
11.30
19.30
20.00
11.30
April 2015
Wo
1
Do
2
Vr
3
Za
11
Zo
12
Di
14
Wo
15
Wo
15
Do
16
Zo
19
Zo
19
Tafel van 12
Avondmaal
Goede Vrijdag dienst
Spelletjesdag t.b.v. Broederschapshuis Schoorl in de kerk
Ledenvergadering
Kerkenraadsvergadering
Bijbelkring Bilthoven
Taizédienst
Starters
Repetitie Gemeentekoor
Repetitie Jeugdorkest
17.30
19.30
20.00
10.00
11.30
19.30
10.00
20.00
18.30
11.30
11.00
Mei 2015
Wo
6
Zo
10
Di
12
Wo
13
Wo
20
Do
21
Zo
24
Zo
31
Tafel van 12
Repetitie Gemeentekoor
Kerkenraad
Taizédienst
Ubi Caritas
Starters
Repetitie Gemeentekoor
Repetitie Jeugdorkest
17.30
11.30
19.30
20.00
19.30
18.30
11.30
11.30
OPROEP KUNSTCOMMISSIE
Na vele jaren gaat br. Kees van den Berg de kunstcommissie verlaten. Dat betekent dat we (de
overige leden, Joke Landheer en Ali Swart) op zoek zijn naar een nieuw lid.
De kunstcommissie organiseert 3 à 4 keer per jaar een tentoonstelling in de gemeentezaal. De
gegadigden worden zoveel mogelijk in eigen kring gezocht, d.w.z. binnen de DGU of binnen de
doopsgezinde wereld. Dit vraagt zo’n 3 à 4 dagdelen voorbereiding per tentoonstelling en 2 à 3
besprekingen per jaar.
Heeft u affiniteit met kunst (en organisatie) en lijkt het u leuk om te zorgen voor mooie exposities,
meldt u dan bij Joke of Ali
Namens de kunstcommissie, Ali Swart
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 7 van 22
Interview met Carolien Cornelissen
Kan je iets over je achtergrond en je jeugd vertellen?
Ik kom uit een Rooms-Katholiek gezin. Ik heb altijd veel interesse gehad in godsdienstige zaken.
Na de middelbare school ben ik gaan studeren aan de Frederik Muller-Academie, een hboopleiding voor het bibliotheekvak. Die opleiding duurde maar twee jaar, dus na afloop had ik nog
geen genoeg van het studeren. Ik ben toen theologie gaan studeren, van 1985-1992. Mijn
drijfveer was in eerste instantie wetenschappelijk: hoe kan het toch dat mensen om godsdienstsredenen geweld gebruiken? In die tijd speelde het geweld in Noord-Ierland, de strijd tussen
protestanten en katholieken. Ik wilde heel graag begrijpen wat voor die mensen de relatie was
tussen hun geloof en het geweld dat ze tegen elkaar gebruikten. Tijdens mijn studie volgde ik
vooral vakken over andere godsdiensten en minder vakken die te maken hadden met het
predikantschap zoals exegese of liturgie.
Wilde je dan geen dominee worden?
Nee, hoewel ik steeds kerkelijk actief was binnen de RK-kerk, wilde ik toen geen predikant
worden. Pastor worden viel buiten mijn blikveld, vanuit mijn katholieke achtergrond natuurlijk.
Toch ging het langzaam wel kriebelen. Achteraf kan ik een aantal dingen aanwijzen die bij dat
proces belangrijk zijn geweest. Ik had een vriendin die doopsgezind was en via haar kwam ik in
contact met de doopsgezinden.
Hoe ging dat contact met de doopsgezinden?
In 2000 heb ik contact opgenomen met Tjitske (de toenmalige predikant in de DGU – red). Toen
ging het snel! Ik las dingen over de doopsgezinden en bij iedere zin dacht ik: dat vind ik ook! Dat
vond ik eigenlijk altijd al! Dingen als de volwassenendoop, geen eed zweren, geweldloos proberen
te leven. Wij hebben bijvoorbeeld onze kinderen niet laten dopen, omdat wij vonden dat zij dat
als volwassenen zelf moesten beslissen. Ik leefde dus eigenlijk al als een doopsgezinde. Ik heb ook
niet het idee dat ik op een bepaald moment doopsgezind ben geworden. Ik heb ontdekt dat ik het
was.
Ik kan me trouwens nog goed herinneren dat ik voor de eerste keer in de doopsgezinde kerk aan
de Oudegracht kwam. Er stond een zuster aan de deur die me een hand gaf. Ik voelde me zo
welkom!
Met Palmpasen 2001 heb ik belijdenis gedaan bij Alex Noord. Meteen daarna ben ik naar het
Seminarium gegaan om daar mijn studie af te ronden. Ik wilde predikant worden.
Je bent toen predikant geworden bij de Doopsgezinde Gemeente Alkmaar. Wat is denk je het
verschil tussen Utrecht en Alkmaar?
Beide gemeentes hebben een verschillende sfeer. Het is moeilijk te zeggen waardoor dat komt, en
het is ook moeilijk de verschillen precies te beschrijven. Het hangt denk ik samen met de ligging in
Nederland: Utrecht en Noord-Holland zijn heel anders. Bovendien is Utrecht een veel grotere
stad, met een universiteit en dus meer jonge mensen. Er is meer cultuur. Alkmaar is veel
plattelandser. Al realiseer ik me terdege dat de gemeenteleden in Utrecht niet allemaal
stedelingen zijn. Verder zijn er in Utrecht meer kinderen. Dat hangt denk ik samen met het
gegeven dat de gemeente groter is, dus je hebt meer kans op gezinnen met kinderen.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 8 van 22
Hoe kijk jij tegen het begrip gemeente aan? Is een gemeente nodig om je geloof te kunnen
beleven?
Ik ervaar zelf sterk dat mensen bij de gemeente kunnen horen, ook als ze nooit of weinig in de
kerk komen op zondag. Van oudsher was de dienst altijd het hart van de gemeente. Dat is voor de
meeste mensen nog zo, maar je moet accepteren dat het voor veel mensen nu anders kan liggen.
Om allerlei redenen kunnen mensen er niet toe komen zondag naar de kerk te gaan. Toch kunnen
ze zich heel verbonden voelen met de gemeente. Dat kan zich dan uiten in werkzaamheden doen
voor de kerk of in de deelname aan groepen door de week. Dat geldt in ieder geval voor tieners
en twintigers. En voor mensen met kinderen soms. Ik vind gespreksgroepen, gewoon in de
huiskamer, heel wezenlijk voor ons geloof.
Ik gebruik in deze discussie vaak de woorden “believing” en “belonging”. Vroeger kwam eerst het
geloven en daarna het gemeentegevoel. Nu is het vaak andersom, mensen voelen zich eerst er bij
horen en stilletjes aan sluipt het geloof erbij.
Het oorspronkelijke gemeente-idee was interactief. Dat is toch eigenlijk wat anders dan een
dienst. Hoe je ook je best doet mensen te betrekken bij de dienst en bij de voorbereiding ervan,
het is toch vooral éénrichtingverkeer vanaf de kansel.
Deze week was ik in Utrecht bij de Taizé-viering. Het was maar een klein groepje maar een mooie
dienst. Ik kan me goed voorstellen dat er mensen zijn die zich juist aangetrokken voelen tot zo’n
verstilde dienst, meer dan een gewone zondagse dienst.
Voor mij is het begrip “ziel” een belangrijk thema. Je ziel maakt deel van jezelf uit, en is onderdeel
van je religieuze ervaring. Veel mensen hebben er geen woorden voor hun religieuze ervaring. In
de kerk hebben we er wel woorden voor, en beelden en een vorm. Ik was bijvoorbeeld een keer in
het kerkje in Mennorode. We keken daar in stilte naar de natuur buiten het kerkje, we hoorden
en zagen de wind, en tijd en ruimte vielen weg. We voelden ons in dat kerkje verbonden met het
grotere geheel. Wij kunnen dat God noemen, en begrijpen elkaar dan. Sommige mensen kunnen
meer met het begrip “engelen”: ik voelde me geleid door een engel zeggen ze dan. Ik voelde dat
ik dit of dat moest doen. Over dat soort dingen wil ik graag praten met de mensen, en een eindje
met ze oplopen.
Wat valt je op in Utrecht?
Daar kan en wil ik nog niet veel over zeggen. Het valt me op dat er veel leeftijdsgroepen zijn. Het
is mooi dat groepen mensen gezamenlijk optrekken in het leven, samen ouder worden. Je maakt
veel met elkaar mee en mensen kunnen dan echt wat aan elkaar hebben. Het mooie van groepen
is verder dat ze vaak onafhankelijk van de dominee opereren. Ze zijn autonoom. Ik zie alleen wel
het risico dat leeftijdsgroepen gesloten worden, dat het moeilijk wordt voor nieuwelingen er bij te
komen. Ik weet niet of dat in Utrecht zo is hoor. Ik vind het in het algemeen belangrijk dat
groepen een zekere dynamiek hebben, dat het niet verstard is.
Wat wil je in Utrecht gaan doen?
Ik heb veel ideeën maar die zijn nog niet concreet. Ik wil om te beginnen ervaren hoe het hier is,
hoe mensen dingen beleven. Dan ontdek ik vanzelf waar behoefte aan is en waar ik kan
inspringen.
Ik vind het fijn dat hier verschillende soorten vieringen zijn: de jong- en ouddienst en de Taizévieringen. Ik vind het fijn dat er een liturgiecommissie is. En ik waardeer het enorm dat ik een
collega heb om mee te sparren.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 9 van 22
Hoe zie je de oecumene en de contacten met andere geloven?
Utrecht heeft een gemêleerde bevolking, meer dan Alkmaar. En hier zijn meer moskeeën. Daar
verheug ik me op, om meer contacten te leggen met de wereld van de islam. De vrijdag voor mijn
intrededienst ben ik, met andere vertegenwoordigers van christelijke kerken, andere
godsdiensten en de synagoge in Utrecht, in Overvecht naar de moskee geweest. Het was
georganiseerd door het Utrechts Platform Levensbeschouwing en Religie. Na het vrijdaggebed
kwamen we binnen. Voor de niet-moslims werden eerst stoelen gehaald. Ik ging liever gewoon op
de grond zitten. Iedereen vertelde wat. Ik vind het geloofsgesprek tussen christenen, joden en de
islam erg belangrijk, het sluit ook aan bij de interesses die ik had tijdens mijn studie. Tegelijk is het
heel moeilijk het gesprek inhoud en diepgang te geven. Vaak blijft het bij het benoemen en
accepteren van concrete verschillen. Of het blijft heel oppervlakkig, en de verschillen worden als
het ware onder het tapijt geveegd door te zeggen dat “we eigenlijk toch hetzelfde geloven”.
Hoe zou het dan kunnen?
Ik heb een keer een cursus gevolgd over interreligieuze communicatie. Die cursus probeerde
handvatten te geven om verder te komen dan alleen beleefd verschillen uit te wisselen. Er zijn
bijvoorbeeld overeenkomsten tussen de ramadan en de veertig-dagen-tijd. Je kan dan zeggen dat
het eigenlijk het zelfde is. Maar dan stopt het gesprek voordat het echt begonnen is. Je kan denk
ik verder komen door juist de verschillen te benoemen en de ander te vragen waarom dat voor
hem belangrijk is. Uiteindelijk kom je dan misschien ook weer tot hetzelfde gevoel of motivering,
maar het gaat dieper. Ik zou het fijn vinden als dat hier in Utrecht zou lukken. Ik zie zulke
gesprekken als een dienst aan de samenleving. Het leidt niet direct tot grootse dingen, en al
helemaal niet tot meer dopelingen. Maar ik geloof echt dat dat kan bijdragen aan vrede.
Wat doe je nog meer in de doopsgezinde wereld?
Ik zit in de Adviesraad voor Geestelijke zaken. Dat is een groep van de ADS die op landelijk niveau
nadenkt over bijvoorbeeld nieuwe vormen van gemeente-zijn. Met Ineke Reinhold en anderen
werk ik aan de mappen van het Doopsgezind Broederschapswerk. Dit jaar is het thema
“Opstandig”. Het is fijn werk, en het mooie is ook dat ik ze door dat ik er zo intensief mee bezig
ben geweest (overigens als vrijwilliger) makkelijk kan gebruiken in de gemeente. In Alkmaar had ik
vier groepen die met de mappen werkten. Ik ben benieuwd hoe dat hier in Utrecht zal gaan.
Verder maakte ik deel uit van de gastenleiding in Mennorode. Die is tot mijn spijt echter
opgeheven.
Kan je tot slot iets over je gezin vertellen?
Ongeveer tien jaar geleden ben ik gescheiden. Ik heb twee dochters, Jennifer van 20 en Nathalie
van 18. De oudste studeert in Amsterdam en woont nog thuis bij mij. De jongste studeert in
Groningen en woont daar op kamers. Ik heb nu een flat in Utrecht in Tuindorp-Oost gevonden
waar ik heel blij mee ben. Ik ben met een kwartiertje fietsen op de Oudegracht. Dus nu ik verhuisd
ben, staat niets mijn nieuwe leven als jullie predikant in de weg!
Laura van Rossum du Chattel
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 10 van 22
Studieverlof
Een week na Pasen, op 13 april om precies te zijn, begint het studieverlof, waarvoor ik
toestemming van de Kerkenraad van de DGU heb gekregen. Het is een groot privilege voor
dominees om elke 5 jaar een aantal weken vrij te krijgen om zich te verdiepen in een speciaal
onderwerp. Voor mij gaat het om 6 weken vrijheid om boeken te openen. Ik verheug mij er heel
erg op.
Het onderwerp waarvoor ik gekozen heb is 'Verschillende vormen van bewustzijn". Ik heb
daarvoor gekozen vanuit de vraag waarom wij via de (om)weg van de bijbel ons geloof in de kerk
ter sprake brengen. Wat is dan de kracht van het verhaal? Wat doen verhalen met mensen?
Waarom 'leeft' elke wereldgodsdienst van verhalen over schepping, oergrond, chaos die
bedwongen wordt, licht en duisternis, en ga zo maar door?
Ik noem het verhalen, maar je zou ze ook mythen kunnen noemen. Waar ik met name mee bezig
wil zijn, is het bestuderen van het mythisch bewustzijn.
Daar mee in samenhang wil ik een andere vorm van bewustzijn bestuderen: het mentale
bewustzijn. Dat is een wijze van denken waarin de overtuiging overheerst dat de voor ons
zichtbare werkelijkheid van de fysieke vormen de enige werkelijkheid is. Dit denkpatroon is
overduidelijk te herkennen in onze huidige maatschappij. Het is een wetenschappelijke, logische
wijze van omgaan met de werkelijkheid, waarmee als vanzelf de religieuze praktijken naar de
marge worden geschoven.
In mijn ogen heeft het verstand op veel gebieden recht van spreken, maar door (bijbelse) mythen
terzijde te schuiven en af te doen als 'toch maar sprookjes', begeeft het zich voor mij op
ongeoorloofd terrein. Mijn hart en mijn ziel veren nooit op van wetenschap, maar wel van
oerverhalen.
Ik realiseer me heel goed dat het een groot gebied is, waar ik mij op begeef, maar ik ben er van
overtuigd dat ik er mijn weg in kan vinden en dat ik er spiritueel gesterkt uit zal komen.
Ds. Anneke van der Zijpp
Data inleveren kopij en verschijning Menno Sticht 2015
Nummer
3 Pinksteren
4 Nieuw seizoen
Menno Sticht 2015 nr. 2
Inleverdatum kopij
3 mei
2 augustus
verschijningsdatum
15 mei
14 augustus
blz. 11 van 22
Jeugdpagina
Jong- en Oud-dienst
Op 8 februari was er een Jong- en Oud-dienst over de tien-geboden. Deze dienst is georganiseerd
door de leiding en de kinderen van de kinderdienst. Er werden door de kinderen verhalen
voorgelezen over de tien geboden. Hieronder ziet u twee van deze verhaaltjes:
Het eerste gebod; “Ik ben de Here God, die u uit Egypte, uit de slavernij bevrijd heeft.
Vereer geen andere goden naast Mij”.
Als ik zondagmorgen met mijn ouders meega naar de kerk, denk ik wel eens: moet dat
nou? Ik weet dat ze in de kerk over God praten en zingen, mooie verhalen uit de Bijbel
vertellen. Ik vindt het er wel fijn, maar wie is God nou eigenlijk?
Misschien is God een aardig spook, of een groot laken dat om de wereld heen hangt.
God is niet iemand die je zomaar kunt begrijpen, maar wel iets wat je voelt en waarvan je
voet dat hij iets me je doet. Of “zij”, dat kan natuurlijk ook.
Het vijfde gebod; “Toon eerbied voor je vader en je moeder”.
Soms willen ouders kinderen wel achter het behang plakken, maar wat ze niet weten is dat
kinderen dat soms met hun ouders willen doen.
Maar meestal zijn ouders en kinderen heel tevreden met elkaar.
Want ze houden van elkaar. Ouders moet je met respect behandelen, want ze doen hun
best om die kinderen goed op te voeden.
En zij weten als ouders zoveel meer dan wanneer je net komt kijken, over hoe het allemaal
moet in de wereld, en dat is eigenlijk best wel knap.
Behalve dit was er ook een filmpje over de tien geboden. Hierbij werden de tien geboden op een
mooie en leuke manier uitgelegd.
Verder gingen de kinderen de kerkzaal in om een aantal vragen te stellen aan de mensen in de
kerk. Ze vroegen onder andere welk gebod het makkelijkste en welk gebod het moeilijkste was.
Het was een erg geslaagde dienst, waarin zowel jong als oud aan bod er delen waren voor jong en
delen voor Oud.
Plaatje bij het derde gebod:
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 12 van 22
Regioweekend 28 en 29 maart
Op 28 en 29 maart is er een Regioweekend voor jongeren van 12 t/m 18 jaar. Het Regioweekend
begint op zaterdag om 17.30 uur en duurt tot zondag 13.00 uur. De kosten bedragen € 7,50.
De locatie is het scoutinggebouw van de Laurentiusgroep in de Bilt.
Kleurplaat
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 13 van 22
Het lied dat mij raakte
Uit Het Nieuwe Liedboek Zingen en bidden in huis en kerk
koos ik lied 636: Liefde is licht, opnieuw geboren, couplet 1 en 3.
1. Liefde is licht, opnieuw geboren, wakker uit nacht en eenzaamheid;
liefde wil strelen niet verstoren hunkering naar geborgenheid.
Liefde heeft handen, ogen, oren zo open als de dageraad:
liefde heeft nooit de hoop verloren – liefde leeft langer dan de haat.
3. Liefde is licht, uit Hem geboren die zelf de bron van liefde is;
Hij heeft zijn kind aan ons verloren, Pasen schrijft zijn geschiedenis.
Laat dan uw ziel in zonlicht dopen; weg boze dromen – wees gerust!
Boven mij gaat de hemel open: Gods liefde die ons wakker kust.
Dit lied over de liefde spreekt mij erg aan, omdat het de liefde beschrijft als licht dat altijd weer
komt na de nacht. Liefde heeft handen, ogen, oren ̶ als wij mensen onze handen, ogen en oren
gebruiken voor de liefde naar onze medemensen toe, dan is hoop niet verloren en voor mij de
vaste overtuiging dat de liefde sterker is dan de haat.
Liefde is licht, uit Hem geboren, die zelf de bron van liefde is. Op weg naar Pasen. Het is voorjaar,
het wordt al langer licht. Hij heeft zijn kind aan ons verloren, maar Gods liefde geeft ons weer
zonlicht en boze dromen mogen weg.
Ik vind dit een ontroerend lied, omdat er heel duidelijk de donkere kanten van ons bestaan in
worden genoemd, maar het belangrijkste is dat we mogen vertrouwen op Gods liefde – kijk maar
naar de laatste twee regels – Boven mij gaat de hemel open:
Gods liefde die ons wakker kust.
Ons gemeentekoor heeft dit lied recent gezongen in de dienst en ik heb met veel plezier hiervoor
gerepeteerd, want voor mij is juist de combinatie van de tekst met muziek heel belangrijk. In dit
lied past de tekst heel goed bij de harmonie van de muziek. Op meerdere plaatsen komen de
woorden van licht en liefde op de hoge tonen van de melodie en dat maakt mij blij.
Natuurlijk vind ik veel meer liederen mooi, maar dit lied raakte me bijzonder.
Fienke van der Laag
Domineesvrouw in deeltijd
Laura’s man werkt als predikant in Twente. Laura woont in Utrecht en is als domineesvrouw in het
weekend vaak in Twente. Als stadse geniet zij van het dorpsleven.
Wij zijn nu al drie jaar hier in Twente maar nog nooit was ik het op het Gala geweest. Dat is een
van de vele feestjes in het kader van carnaval. Ik dacht eerst dat het een groot dansfestijn was in
chique kleren, maar dat klopte helemaal niet. Het blijkt een soort bonte avond te zijn in een grote
feestzaal.
Er zijn drie gala-avonden. Ongeveer 400 mensen per avond, plus nog alle deelnemende personen
op het podium (minstens vijftig). Bedenk dan dat het dorp 1900 inwoners telt. Ik was dus dolblij
dat ik nog een kaartje had kunnen bemachtigen. Die zijn hier heel snel uitverkocht ondanks de
prijs van 20 euro.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 14 van 22
In eerdere jaren waren er vijf gala-avonden per jaar. Dit werd echter een te zware belasting voor
de organisatoren en de spelers. Omdat dit jaar kon worden uitgeweken naar een grotere zaal,
konden ze nu volstaan met drie avonden.
De zaal was helemaal volgezet met lange rijen smalle tafels in de lengte van de zaal. Ik was door
een gelukkig toeval nummer 26 en daardoor zat ik vrij vooraan. Ondanks dat je door de plaatsing
van de tafels de hele avond scheef in je stoel moest zitten om naar het podium te kunnen kijken,
kon ik alles goed zien. De avond duurde van acht uur stipt tot kwart voor twaalf, met twee korte
pauzes en een zeer strak tijdschema. Het begon met het binnenlopen van prins carnaval met zijn
hulpje en de Raad van Elf. Iedereen ging staan en prins en raad gingen op het podium zitten in een
bank die mij sterk deed denken aan een kerkenraadsbank. Ook het feit dat wij allemaal stonden
toen zij binnen liepen, gaf mij associaties met een kerkdienst of een promotie.
Wat kregen we te zien? Er was een aantal sketchjes die een beetje flauw waren maar amusant, en
vlot gespeeld. Er waren drie buutredenaars, een soort stand up comedians met een one-man of
woman show van een kwartier elk. Er was muziek, dans, een soort poppenspel, playback-shows
en dergelijke. Ik heb me geen moment verveeld. De buutredenaars vond ik het knapst, al
ontgingen me sommige grapjes omdat die gingen over dorpsroddels die ik niet kende. En het
dialect zat mij soms in de weg.
Tijdens de show liepen er steeds obers rond met grote bladen drank en voor je het wist stond er
weer een glas voor je neus. Handig hoor die tafels! Ik kwam enkele protestanten tegen maar de
meeste protestanten mijden het carnaval en het gala.
Op weg naar de uitgang om twaalf uur, liep ik langs een bar in het zalencomplex, waar stevig
gerookt werd. Toen ik later mijn verbazing hierover deelde met dorpsbewoners, werd ik hartelijk
uitgelachen. Controle op roken, en dan nog wel met carnaval, dat doen we hier echt niet in het
oosten!
Kerknieuws
Eind januari in de week voor de Eenheid van de Christenen, was ik in een oecumenische dienst in
een aanpalend dorp. De dienst was georganiseerd door de RK kerk, de PKN, de Doopsgezinden en
de Baptistengemeente. De kerk was tot de laatste stoel toe gevuld. Het thema, aangedragen door
de Raad van Kerken, was “dorst”. Het thema werd onder andere uitgewerkt door de vier
verschillende dooptradities naast elkaar te zetten. De vier voorgangers vertelden over de
voorbereiding van deze dienst. Vanuit hun verschillende achtergronden zochten ze naar
gemeenschappelijke belevenissen om de dienst te kunnen vormgeven. Tijdens de vergadering
begonnen ze spontaan een lied te zingen, om te checken of ze allemaal wel dezelfde versie in hun
hoofd hadden. Op die manier wordt vergaderen ook een klein feestje! We eindigden met het lied
“De steppe zal bloeien” van Huub Oosterhuis, met de strofe “Het water zal stromen, het water zal
tintelen, stralen, dorstigen komen en drinken”. Altijd mooi, zo’n lied dat iedereen kent.
Laura van Rossum du Chattel
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 15 van 22
Dopersdoen spelletjesdag
Op 11 april gaan we weer spelletjes spelen voor Dopersduin.
Spelletjesfanaten en Vrienden van Dopersduin komen uit het hele land naar Utrecht voor een
gezellige dag met veel spelletjes en leuke ontmoetingen. Bij deze wil ik jullie allemaal van harte
uitnodigen mee te komen spelen. De spelletjesdag is voor jong en oud, met klassiekers als
Scrabble en Rummikub. Maar ook de nieuwerwetse spelletjes als Ticket to Ride en Dominion
liggen voor u klaar.
Gedurende de dag zullen er hapjes en lekkernijen worden verkocht voor de verbouwing van
Dopersduin. Daar kunnen we jullie hulp weer goed bij gebruiken. Vindt u het leuk om iets lekkers
te bakken voor de spelletjesdag (denk aan pizzapunten, quiche, cake, taart, appelflappen) dan
horen wij dat graag.
Er zal ook een kraam aanwezig zijn waar tweedehands spelletjes worden verkocht. Heeft u nog
spelletjes thuis liggen, die nooit worden gespeeld? Dan kunt u die meenemen of van te voren
inleveren bij de kerk.
Verder kunnen we ook tijdens de dag nog wel wat extra handen gebruiken. Houdt u wel van
gezelligheid, maar laat u het spelletjes spelen graag aan anderen over? Kom dan gezellig helpen
als hulpkoster of met het verkopen van hapjes.
Hopelijk spelen jullie allemaal mee!
Groetjes,
Annette en Gerard
Alle praktische informatie op een rij
Tijd: van 10.00 tot 22.00
Entree: 5 euro (meer geven mag altijd). Daarvoor krijg je: een hele gezellige dag/avond, eindeloos
veel spelletjes, gratis uitleg en leuke ontmoetingen.
Aanmelden
U kunt zich aanmelden bij Annette Koops
OPROEP, OPROEP, OPROEP, OPROEP, OPROEP, OPROEP
Voor nieuwe kosters, nieuwe gidsen tijdens Kerken Kijken en voor het delen van foto’s.
Zo dat is heel wat en dat realiseren we ons terdege. Toch willen we via deze weg proberen om u
enthousiast te maken wat tijd te investeren in het kosteren, in Kerken Kijken Utrecht en in het
delen van foto’s.
Om met het makkelijkste te beginnen.
Foto’s
Heeft u onlangs of in het verleden mooie digitale foto’s gemaakt van activiteiten van de DGU?
Stuurt u ze dan a.u.b. op naar [email protected]. Dan zorgt Han van der Laag ervoor
dat ze digitaal gerubriceerd en gearchiveerd worden. Grotere bestanden kunt u sturen met
wetransfer.com.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 16 van 22
Kosters
Het blijkt steeds moeilijker om het rooster voor de kosters rond te krijgen. Wie wil voor en na de
dienst helpen bij het kosteren zodat de huidige kosters niet zo vaak ingeroosterd hoeven te
worden?
Twijfel? Is dat wel wat voor mij? Kan ik dat wel? Loop een paar keer mee met doorgewinterde
kosters en ervaar dat het niet zo moeilijk is maar juist gezellig.
Kerken Kijken Utrecht
De DGU doet ’s zomers mee met Kerken Kijken Utrecht, wat betekent dat we van het laatste
weekend van juni tot en met het monumenten weekend in september, iedere week van
woensdag tot en met zaterdag van 12.00 uur tot 17.00 uur open zijn voor bezichtiging van onze
prachtige kerkzaal. Ook de tentoonstelling in de gemeentezaal kan bekeken worden als deze zaal
niet verhuurd is. Dit jaar worden er extra veel toeristen verwacht vanwege de Tour de France. Dit
betekent dat we voor deze 3 dagen, per dag minimaal 5 gidsen nodig hebben. Op de overige
dagen roosteren we graag 3 gidsen in, want de toerist blijft vast langer in Utrecht. Dit gaat voor
onze DGU zeker extra bezoekers trekken.
Kortom, meldt u bij het kerkelijk bureau voor koster en/of KKU medewerker. E-mail:
[email protected]
Ineke Akkerman
De Marcus Passie van Boelee
Op woensdagavond 25 maart wordt de Marcus Passie van Hans Boelee uitgevoerd in de
Doopsgezinde Kerk Utrecht, door het Hervormd Kerkkoor uit ‘s-Gravendeel met als dirigent
Gerard Legeland. Hans Boelee heeft Marcus’ Lijdensevangelie van Christus op muziek gezet en
daarbij tekst en muziek gecombineerd. Het verhaal, dat uit drie delen bestaat, begint bij Marcus
14 waarin de hogepriesters en schriftgeleerden zochten naar een list om Jezus in handen te
krijgen en te doden. Jezus’ lijden wordt gevolgd in de periode van gevangenneming tot de
terechtstelling op Golgotha.
Qua muzikale structuur lijkt deze Passie op de beroemde Passies van J.S. Bach, de Mattheüs en de
Johannes
Passie.
Een
paar
grote
verschillen
vallen
direct
op:
Bij deze Marcus Passie spreekt de evangelist zijn teksten, bij Bach worden deze in recitatief-vorm
gezongen. Daarnaast is de Passie van Boelee volledig in het Nederlands. Ook maakt hij gebruik
van bekende liederen uit het Liedboek die in het stuk vervlochten zijn. Het publiek zingt mee en is
hierdoor actief onderdeel van de handeling.
Lector voor de gesproken teksten is ds. Anneke van der Zijpp, organist is Edwin Vooijs, solisten zijn
de mezzosopraan Els van der Waard, en Gerard Legeland als Christus.
Het tijdstip van uitvoeren van deze Passie is bewust laat in de lijdenstijd gekozen, als
voorbereiding op de Stille of Goede Week en Pasen.
Deze prachtige uitvoering is voor iedereen te bezoeken. De toegang bedraagt € 10,00.
U kunt van tevoren kaarten reserveren via het kerkelijk bureau van de Doopsgezinde Gemeente
Utrecht: [email protected]
Aanvang is 20.00 uur. De kerk is open om 19.30 uur.
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 17 van 22
De gedoogpartner1 - vijf vragen aan een niet-doopsgezinde partner
In de nieuwe rubriek ‘vijf vragen aan een niet doopsgezinde partner’ stellen we vijf vragen aan
Henk Dikker Hupkes, man van Laura van Rossum du Chattel
1. Je bent niet doopsgezind. Hoor je bij een andere kerk of ben je niet gelovig? Kun je dat
toelichten?
Toen Laura en ik elkaar begin jaren zeventig tijdens de studie in Utrecht ontmoetten, waren we
geen van beiden bij een kerk betrokken. Onze behoefte om de kerk weer op te zoeken, kwam
later, in de negentiger jaren. Aanvankelijk bezochten we vooral de buurtkerk (Tuindorpkerk) en
vele andere kerken in het centrum. Uiteindelijk bleken wij ons het meest thuis te voelen in de
kerk van onze jeugd, voor Laura was dat de doopsgezinde en voor mij de hervormde kerk, nu PKN.
Ik ben een gelovig mens – dat is geen statisch kenmerk, zoals ‘ik hou van muziek’, maar een
levensoriëntatie die voor mij een levenslange zoektocht inhoudt. Die zoektocht heeft als resultaat
gehad dat ik theologie gaan ben studeren. Uiteindelijk ben ik begin 2012 ook nog bevestigd als
predikant in Twente. Lezers van Menno Sticht weten dat misschien van Laura’s rubriek
‘Domineesvrouw in deeltijd’.
2. Wat vind je van de doopsgezinden en de doopsgezinde gemeente Utrecht?
Ik heb veel respect voor de doopsgezinde traditie. Ik zie het als een stroming waarvan de wortels
ook in veel andere protestantse kerken herkenbaar zijn. Ik waardeer de doopsgezinde theoloog
Frits Kuiper (1898-1974) van wie ik enkele boeken in mijn kast heb staan. Zelf zie ik geen groot
theologische verschil met de hoofdstroom van de Protestantse Kerk in Nederland.
Volwassenendoop komt al heel lang ook binnen de PKN voor, ook onder predikantsgezinnen.
Vredeskerk? Alle kerken zijn voor vrede. De verschillen zijn meer historisch en cultureel bepaald.
De DGU ervaar ik als een betrokken gemeenschap.
3. Ga je wel eens mee naar een dienst van de DGU? Waarom wel of niet?
Tegenwoordig zelden meer. Vroeger heel vaak en een paar jaar geleden ben ik er ook nog eens
voorgegaan. Tegenwoordig ben ik maar weinig zondagen meer in Utrecht.
4. Hoe is het om als stel niet bij dezelfde kerkelijke gemeente te horen?
Het heeft voor- en nadelen. Het voordeel is dat je over de grens van je eigen gelijk kijkt en dan
vaak de betrekkelijkheid van allerlei gewoontes – die voor sommigen heilig zijn – ziet. En je kunt
onderling wat uitwisselen. Hé, misschien moet ik in ons kerkblad ook deze rubriek invoeren! Het
grote nadeel is dat je je kinderen wat hebt uit te leggen. Om die reden heb ik eind jaren negentig
nog wel overwogen toe te treden tot de DGU.
5. Heb je een tip voor de DGU?
Wees niet te intern gericht. Treed naar buiten, wees kerk voor de wereld. Als je een schat in huis
hebt (en dat heb je), toon en vertel het dan aan de mensen buiten. Maar ook: blijf niet hangen in
je eigen gelijk en tevredenheid dat je het als doopsgezinden zo fijn hebt met elkaar. Ga
samenwerking aan met andere geloofsgemeenschappen en met niet-kerkelijke initiatieven.
Overigens weet ik dat er op dat gebied al wel het een en ander gebeurt.
1
Deze naam is ontleend aan de naam van een rubriek in de Nieuwsbrief van de Amsterdamse
Studentenekklesia
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 18 van 22
Dopers badhuis?
“Wat kreeg ik nu te horen? Een dopers badhuis in Utrecht? Moeten we Kerken Kijken Utrecht
(KKU) straks in badpak? Even zonder dollen; de nieuwsgierigheid wordt aangewakkerd!”
Aldus een mailtje van een creatief gemeentelid, tevens actief KKU-gids. Een badhuis? Hoezo? Ik
weet van niets. Ben ik zo vergeetachtig? Na wat heen-en-weer gemail is het mij duidelijk: ik
vertelde enige tijd geleden aan een van onze leden over een ‘stooftgen’ onder het huis van een
doopsgezinde broeder in de 17e eeuw en vroeg me toen af wat dat zou zijn. Een verwarmd
vertrek, misschien zelfs een soort badruimte...? Vandaar het badhuis. Dat is het echter niet, maar
wat wel?
Onlangs dook ik weer eens in de geschiedenis van onze gemeente, met name in die van de
gemeenteleden uit de 17e eeuw. Op zoek naar een leuk verhaal voor Menno Sticht trof ik in de
notariële akten van de stad Utrecht de samenvatting aan van een akkoord over een ‘stooftgen’. Ik
dacht aan de voetstoven, zoals wij er in de kerk nog een of twee hebben staan en die nu door
kerkgangers met korte benen regelmatig gebruikt worden als voetenbank. In het verre verleden
werd in zo’n stoof een testje van aardewerk of metaal geplaatst met gloeiende kooltjes erin,
zodat de kerkbezoekers warme voeten hielden.
Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Zouden Joost Stevensz van Griethuysen, vader van een van
onze voorgangers uit die tijd, en Tobias Fransen van de Weert, beiden leden van onze gemeente,
ruzie hebben gehad over een voetstoof en de ruzie nu willen bijleggen?
Dankzij het werk van een groot aantal nijvere vrijwilligers komen steeds meer notariële en andere
aktes op Internet beschikbaar. Behalve de samenvatting van de aktes zijn ook scans ervan te
downloaden. Vaak heb je aan de samenvatting genoeg, maar in dit geval raadpleegde ik de akte
zelf. Onder het huis van Joost Stevensz bevond zich een ‘stooftgen’, dat hij kennelijk niet nodig
had. Daarom sloot hij met zijn ‘broeder’ Tobias Fransen het volgende akkoord: Tobias en zijn
nakomelingen mogen het stoofje ten eeuwigen dage gebruiken tegen een bedrag van f.6-60-0 (6
gulden, 60 stuivers) en een nieuwe hoed, welke Joost Stevensz inmiddels heeft ontvangen. Mocht
de laatste of een van zijn erfgenamen echter een kelder onder het huis willen graven, dan moet
Tobias toestaan dat de stoof verwijderd wordt. Bovendien moet hij de bouwmaterialen leveren
en het arbeidsloon betalen. “Waermede sij verclaeren alsoo met den anderen in vrintschap
veraccordeert ende verdragen te sijn, [...]. t’Oirconde henluyden onderteyckent binnen Utrecht
op de 25sten october 1664.” (HUA, U075c001, akte 6)
Een voetstoof zal het niet geweest zijn, maar wat wel? Raadpleging van een woordenboek leverde
als mogelijkheden op: verwarmd vertrek, droogoven, stoof voor de bereiding van meekrap,
badstoof, gelegenheid voor warme baden, heet bad. Daar hebben we het badhuis! Vermoedelijk
ging het hier echter om een meekrapstoof, een soort oven die diende voor het drogen van
meekrapwortels. Meekrap werd als landbouwproduct vooral geteeld voor de rode kleurstof
alizarine, die werd gebruikt voor het kleuren van textiel en leer. Ook gebruikte men meekrap in de
miniatuurschilderkunst, als pigment om olieverf te kleuren. Uit het feit dat Tobias naast een som
geld een nieuwe hoed aan Griethuysen moet overhandigen, leid ik af dat hij evenals zijn zoons
Matthijs en Dirck en kleinzoon François hoedenmaker was. Waarschijnlijk werden hoeden
gekleurd met meekrap.
Geen badhuis dus, geen ruzie, maar gewoon een zakelijk akkoord tussen twee doopsgezinde
broeders. Maar of we daar nu met Kerken Kijken iets aan hebben?
Angelique Hajenius
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 19 van 22
Tour-in Kerkenstad Utrecht
De stad Utrecht bereidt zich voor op het grootste wielerevenement, de Tour de France. Begin juli
komt de toercaravan naar Utrecht voor de tijdrit op zaterdag 4 juli en het begin van de eerste
etappe op zondag 5 juli. De verwachting is dat 400.000 – 800.000 bezoekers naar onze stad
komen. In een groot deel van de stad zal je alleen maar kunnen lopen en niet fietsen laat staan
met de auto kunnen komen. Dat geldt ook voor de zondag en daarmee is voor velen de
gebruikelijke kerkgang op die dag niet ‘gewoon naar de kerk gaan’! De Utrechtse Stedelijke Raad
van Kerken (USRK) heeft zich dat gerealiseerd en is in het afgelopen najaar al begonnen met
gesprekken hierover. Zonder aan de beperkingen voorbij te gaan wil de raad vooral de
mogelijkheden pakken die aan dit grote gebeuren verbonden zijn. Natuurlijk zijn er ook
vraagtekens te plaatsen: ‘waarom moet dit nu?’ en ‘waarom moet het zoveel geld kosten?’.
Duidelijk is wel dat Utrecht hiermee meer op de kaart komt en de USRK wil dat inkleuren met
kerken en geloven. Een DUW-groep is bezig met het voorbereiden van een aantal activiteiten.
Op zaterdag 27 juni worden 2 toertochten georganiseerd. De voettocht gaat langs de kerken die
in de buurt van het parcours van de tijdrit liggen. Deelnemers aan deze tocht doen voornamelijk
binnenstadskerken aan. De fietstocht volgt meer het parcours van de eerste etappe en gaat zelfs
door Leidsche Rijn naar De Meern. Voorafgaande aan deze proloog-tochten heeft dan op 19 en 20
juni al de Kerkennacht met de ‘Tour van de Ziel’ plaats gevonden. Voor 4 juli wordt een
oecumenische viering op het Nicolaaskerkhof voorbereid. Het oecumenische karakter van deze
bijeenkomst, die om 19.30 uur begint, zal tot uitdrukking komen in de liederen, de muziek en de
boodschap van voorgangers uit verschillende kerken. We hopen op goed weer en kiezen voor het
plein en niet voor de Nicolaïkerk. De mooie orgels in die kerk zullen op zondag weer klinken, maar
op het plein wordt het anders met verrassende muziekinstrumenten waarvan een aantal niet vaak
in een kerkdienst klinken. De wijze waarop de diensten op zondag gaan verlopen is aan iedere
kerk te bepalen. Binnen de USRK leeft wel de gedachte dat de kerken zoveel mogelijk open zijn
zodat de bezoekers van Utrecht ook mee kunnen krijgen dat Utrecht een mooie kerkenstad is en
dat niet alleen vanuit cultuurhistorisch perspectief. Er ‘wonen’ ook vitale gemeenten en
geloofsgemeenschappen in die mooie Godshuizen!
Steven Slappendel en Teije Bakker Duw-groep USRK
Menno Sticht 2015 nr. 2
blz. 20 van 22
Achterstand vrijwillige bijdragen 2014
Een aanzienlijk aantal leden/vrienden blijkt de vrijwillige bijdrage over het vorig jaar (nog) niet te
hebben overgemaakt! Daardoor is er minder binnengekomen dan het begrote bedrag aan
bijdragen. Wilt u in uw administratie eens nagaan of dat bij u het geval is? U kunt het uiteraard
nog goedmaken. Graag dan bij de overschrijving vermelden of de bijdrage is bedoeld voor 2014 of
voor 2015.
Jan Niemantsverdriet, penningmeester
Van de financieel assistent
Het nieuwe jaar is onderhand begonnen. In het begin van het jaar zijn er altijd een aantal ‘extra’
klussen, zoals het inrichten van nieuwe mappen voor 2015. En, bijvoorbeeld, de zaken voor Kerk
Balans klaar maken en trachten die op tijd de deur uit te krijgen.
En dan, als alles bijna klaar is, zie je toch nog een foutje! Enkele gemeenteleden hebben mij dat
ook gemeld: het banknummer van de gemeente is NL30ABNA 0555 0288 79 (met een 0 tussen A
en 5). Op de laatste bladzijde van deze Menno Sticht staat het nummer goed.
Een ander klusje is het ‘verzamelen’ van de vrijwillige bijdragen en vaststellen wat het bedrag is
dat in januari en in februari is ontvangen.
Het zal u niet verbazen dat ik niet zo blij was toen ik de figuur zag. De start was wat ‘aarzelend’
ten opzichte van 2014 (€ 2.164 t.o.v. € 6.278). De achterstand van € 4.000 hebben we in februari
2015 niet ingehaald. De lijn moet wat naar boven worden omgebogen willen we het gestelde doel
bereiken. Het is nog niet te laat!
100.000
Vrijwillige bijdragen 2015
90.000
per maand
2.164
7.893
totaal gemiddeld
2.164
7.917
10.057
15.833
23.750
31.667
39.583
47.500
55.417
63.333
71.250
79.167
87.083
95.000
80.000
70.000
60.000
bijdrage
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
januari en februari incl. nagekomen 2014
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Peter Reinhold, financieel assistent.
Collecteopbrengsten
Datum
Doel 1ste collecte
4-1-2015
11-1-2015
18-1-2015
25-1-2015
1-2-2015
8-2-2015
15-2-2015
22-2-2015
OMDUW
Vrijplaatsenfonds AKC
MWC Wereldcongres
Stichting Inlia
Inloophuis Almere
OMDUW
Amnesty International
Do-Re-dienst in Geertekerk
Menno Sticht 2015 nr. 2
1ste collecte
2de collecte
(DGU)
70,75
74,00
59,75
57,50
248,35
53,70
64,65
blz. 21 van 22
32,80
47,84
39,20
33,75
39,76
Data inleveren kopij en verschijning Menno Sticht 2015
Nummer
3 Pinksteren
4 Nieuw seizoen
Menno Sticht 2015 nr. 2
Inleverdatum kopij
3 mei
2 augustus
verschijningsdatum
15 mei
14 augustus
blz. 22 van 22

Download Report