pdf-versie - Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken

TRANS
Nummer 1 •maart 2015
DEN HAAG TRANSMURAAL
VOOR PROFESSIONALS IN DE ZORG
GEMIVA-SVG GROEP
Traditionele kijk op beweging verandert
NETWERKTHEMA : BEWEGEN
Dubbelinterview over het nieuwe oud worden
Neuropsycholoog Erik Scherder en filosoof-ethicus Joep Dohmen
HAAGSE WIJK- EN WOONZORG
Hoe je ouderen tot meer beweging verleidt
IN DIT NUMMER
10
NETWERKTHEMA: Bewegen
6
14
Erik Scherder en Joep Dohmen:
Het nieuwe oud worden
10
Buurtsportcoach brengt wijkbewoners in beweging
‘Met elkaar zorgen voor preventie en verbinding’
11
Traditionele kijk op beweging verandert
Meer bewegen in alledaagse situaties
14
Gezonde leefstijl voor psychiatrische patiënten
Aan de slag met lichaam en geest
15
App Haga Orthopedie helpt heuppatiënten
Zorgverleners reageren enthousiast
18
15
Pilot bewegingsgerichte zorg PG
Langer zelfstandig, betere sfeer
19
Met steun van de Edwin van der Sar Foundation
Sophia Revalidatie start NAH-zwemmen
20
Hanneke Cornelissen, fysiotherapeut HWW zorg:
Hoe je ouderen tot meer beweging verleidt
24
In beweging!
Gratis sporten voor cliënten Stichting Anton Constandse
26
Runningtherapie in de GGZ
Hardlopen voor lichaam en geest
27
Succesvolle samenwerking huisartsen en Respect Zorggroep
Hoe je zorg kwetsbare ouderen verbetert
28
TRANS
2
Jaarlijks vijftig reconstructies kruisband
Weer sporten
24
RUBRIEKEN
4
4
9
Actueel in het netwerk
Het netwerkgevoel van ...
Personalia
Rondom een cliënt
Dorinde van der Neut, welzijnsmedewerker: ‘Binnen sociale
wijkzorgteams raak je goed op elkaar ingespeeld’
Ondertussen op het web
Het verhaal van ...
Nieuwe website Hulp Online Den Haag
12
16
Stage lopen bij WZH Nieuw Berkendael
Jeroen François: ‘Je ziet duidelijk fysieke verbetering’
Wij werken samen
22
Cardia en Cato brengen bewoners in beweging
Open uitwisseling leidt tot enthousiasme in project
De gouden tip van ...
29
Saffier de Residentiegroep: verbouwen?
Gezellig op vakantie!
Colofon
16
Berichten uit de Stichting
Column: Sport in beeld
PATRICIA HUIJBREGTS
Tweets
29
30
32
32
Voorbereid op de oude dag
Ooit heb ik als patiënt een nare ervaring met de zorg gehad waardoor ik dacht: dat moet toch anders kunnen. Vervolgens heb
ik verschillende functies bekleed, altijd gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Op zeker moment merkte ik
echter dat ik vooral beleidsmatig bezig was. ‘Heb ik wel aansluiting met de praktijk? Heeft wat ik doe wel meerwaarde? Doet
het er toe?’ Ik wilde “met mijn voeten in de klei” en werd vrijwilliger in een hospice.
Ook dat bleek een bepalende ervaring. Door het contact met mensen die de dood in de ogen kijken, zag ik
waar het werkelijk in het leven om draait, wat er écht toe doet. Dat bracht me ertoe om de pre-master humanistiek te beginnen aan de Universiteit voor Humanistiek. Een van mijn docenten was filosoof en
ethicus Joep Dohmen. In het hoofdartikel geeft hij samen met hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder zijn visie op het nieuwe oud worden. Waar gaat het om in de tweede levenshelft? Hoe word je
wie je bent? Erik Scherder gaat in op de vraag hoe je het ouder wordende brein in conditie houdt
– door inactiviteit te vermijden en in beweging te komen. Daarmee zijn we bij het thema van dit
nummer aangeland: bewegen.
Werk maken van bewegen – bewust kiezen voor activiteit - is werken aan bewustwording en gezondheid. Zoals Nietsche, die zei dat de échte gedachten komen tijdens het wandelen. En dat
je daarmee goed oud wordt. Dat kan bij uitstek in transmuraal verband, in de zorg rondom de
kwetsbaren in onze samenleving. In dit nummer vindt u daar voorbeelden van. Die bewustwording raakt uiteindelijk iedereen. Want we worden steeds ouder en krijgen allemaal te maken
met de gevolgen daarvan. Laten we ons daar grondig op voorbereiden – fysiek en geestelijk. Bewegen helpt daarbij. Aan de wandel! n
TRANS
3
ACTUEEL IN HET NETWERK
In de regio's Haaglanden, Midden-Holland, IJsselgemeenten, Lansingerland, Utrecht-West en Zoetermeer gaat per
1 april Plicare van start, een coöperatie van onafhankelijke wijkverpleegkundigen en betrokken zorgaanbieders.
Coöperatie Plicare wordt in eerste instantie opgericht
door drie zorgaanbieders; Fundis, Florence en WZH. Inmiddels hebben ook Stichting Wassenaarse Zorgverlening, Duinrust, Cardia en Zorgpartners Midden-Holland de
intentie uitgesproken aan te sluiten bij Plicare.
28 Wijkverpleegkundigen zijn nu aspirant-lid van de cooperatie. Zij hebben directe invloed op de inhoud van het
vak en op de samenstelling van de professionele teams
waarin zij acteren. ‘Het doel is om eind dit jaar 40 wijkverpleegkundigen in dienst te hebben’, aldus Marja van
Leeuwen, directeur Plicare.
De wijkverpleegkundigen van Plicare houden zich bezig
met de zogenaamde niet-toewijsbare zorg. Ook heeft de
wijkverpleegkundige een actieve rol bij het opsporen van
zorgmijders en het voorkomen van onnodige vervolgkosten. De zorg zit in het basispakket van de zorgverzekeraars. De wijkverpleegkundige van Plicare moet een
schakel vormen tussen het sociale en het zorgdomein en
is direct toegankelijk voor burgers en partners in de wijk.
Personalia
Foto: Studio Oostrum
Dr. Karel Rondaij is per 1 december
2014 aangetreden als directeur medische zaken van het HagaZiekenhuis. Naast deze bestuurlijke
functie zal hij als reumatoloog werkzaam blijven in het ziekenhuis.
Karel is sinds 1996 werkzaam in
het HagaZiekenhuis als reumatoloog en sinds 2006 is hij opleider
Reumatologie. In 2007 werd hij medisch manager van de
RVE Interne geneeskunde, reumatologie, oncologie, dialyse, maag- darm- leverziekten, ouderengeneeskunde en
buitenpoliklinieken.
TRANS
4
Ook WZC Ametisthorst
Buurthuis van de Toekomst
Foto: Eva Collette
Picare: nieuwe coöperatie
wijkverpleegkundigen
Na De Eshoeve en Rivierenbuurt is Ametisthorst de
derde locatie van HWW zorg die nu officieel drager is van
het predicaat Buurthuis van de Toekomst. Woensdag 11
februari 2015 werd het door wethouder Karsten Klein
aangeboden aan locatiemanager Lisa Brand. In een feestelijke sfeer werd stilgestaan bij de wijkgerichte activiteiten die de medewerkers van Ametisthorst ontplooien. Zo
komen er wekelijks peuters, kleuters en basisschoolleerlingen over de vloer, tot groot plezier van de bewoners. Er
komen geregeld musici optreden en oefenen. Wijkorganisaties en –verenigingen vergaderen er. En er is een
mooie samenwerking met het nabij gelegen Diamant College, een VMBO-school. Bewoners gaan er geregeld een
hapje eten en leerlingen komen van tijd tot tijd een wandeling maken met bewoners met de rolstoel en lopen
zelfs nu en dan stage in het huis.
Ondertekening convenant Sociale Wijk
18 Februari jl. hebben diverse partijen, waaronder de Stichting Anton Constandse, het convenant Sociale Wijkzorgteams
Den Haag ondertekend. Daarmee verklaren deze partijen een
interdisciplinair samenwerkingsverband aan te gaan, gericht
op een integraal dienstverleningsmodel voor Haagse inwoners
ACTUEEL IN HET NETWERK
IGZ: Hartcentrum HagaZiekenhuis functioneert goed
De afdeling Cardiochirurgie, onderdeel van het Haga Hartcentrum in Den Haag, functioneert goed. Dat blijkt na een bezoek
van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Eind december 2014 is het officiële rapport met de bevindingen verschenen.
De Inspectie heeft alle zestien Hartcentra in Nederland het afgelopen jaar bezocht. De IGZ concludeert dat de afdeling
Cardiothoracale chirurgie met succes een aantal veranderingen doorgevoerd (heeft) die wezenlijk zijn voor de goede kwaliteit
en veiligheid. Dit gebeurt in samenwerking met dedicated ketenpartners. Hierbij heeft de Inspectie gekeken naar governance
en leiderschap, professionaliteit en samenwerking, lerende cultuur en dossiervoering. De IGZ heeft dit jaar de sterftecijfers van
alle Nederlandse Hartcentra geanalyseerd. Daaruit blijkt dat die beter scoren dan die in andere Europese landen. Ook het
Haga Hartcentrum scoort goed, dat wil zeggen tenminste zo goed als het gemiddelde Nederlandse Hartcentrum.
Foto ter beschikking gesteld door de Gemiva-SVG Groep
Samen eten in Sparring
Activiteitencentrum Sparring aan de Leyweg 1452 in Den
Haag is gestart met het gezamenlijk bereiden en nuttigen
van maaltijden voor cliënten van het activiteitencentrum
en omwonenden (vaak ouderen en alleenstaanden). Op
woensdag en vrijdag kan iedereen voor 6 euro per maaltijd aanschuiven. Iedereen die kan levert een bijdrage in
de werkzaamheden (eten koken, tafels dekken en afruimen, boodschappen doen, administratie, enz.) Er is
steeds één menu per dag. Het sociale aspect staat centraal, daarom zitten de deelnemers aan één lange tafel.
De gemeente Den
Haag organiseert
voorafgaand hieraan
een sportuurtje in het
gebouw, iedereen
kan hieraan deelnemen. Meer informatie bij Sparring, tel.
(070) 350 43 23.
zorgteams
met multiproblematiek. Deze samenwerking wordt vormgegeven met Sociale Wijkzorgteams. Die richten zich op het voeren
van regie op de hulpverlening aan de doelgroep in de Haagse
wijken. Na het ondertekenen van het convenant werd deze
overhandigd aan wethouder Karsten Klein.
Op woensdag 29 april
2015 verhuizen het
Juliana Kinderziekenhuis, de Kinder Spoedeisende Hulp en het
Haga Juliana Geboortecentrum van de Sportlaan naar de locatie
Leyweg van het HagaZiekenhuis.
De Kinder Spoedeisende Hulp (KinderSEH) wordt in het
HagaZiekenhuis gevestigd in het Haga
Spoedplein en is bereikbaar via de
Escamplaan.
Het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) en het
Haga Juliana Geboortecentrum (HJGC)
bevinden zich in de
nieuwbouw van het
HagaZiekenhuis, locatie Leyweg 275. Ze zijn
bereikbaar via de
hoofdingang van het
HagaZiekenhuis,
locatie Leyweg.
TRANS
5
Foto: Arnaud Roelofsz
INTERVIEW
TRANS
6
Filosoof-ethicus Joep Dohmen (links) en neuropsycholoog Erik Scherder
INTERVIEW
NEtwErkthEma
Erik Scherder en Joep Dohmen:
Het nieuwe oud worden
De mannen kennen elkaar niet
als ze elkaar ontmoeten in
Dohmens appartement in
Utrecht. Maar er is een ferme
klik. Beiden zijn vanuit verschillende takken van wetenschap
bezig met de ouderdom en de
vraag hoe we ons daarop kunnen
– en moeten – voorbereiden. Die
ondersteunen? Hij is bekend van het televisieprogramma De Wereld Draait
Door, waar hij regelmatig aanschuift
om de wereld ervan te doordringen dat
bewegen moet en bijdraagt aan de lichamelijke en geestelijke gezondheid.
De titel van zijn boek ‘Laat je hersens
niet zitten’ zegt precies waar het om
draait,vertelt hij: ‘Het is een misverstand om te denken dat als je beweegt je
dus gezond blijft. De gezondheidswinst
van bewegen is uiterst bescheiden. Zelfs
dom is de kroon op het werk.’ Dohmen
is filosoof en ethicus aan de Universiteit
van Humanistiek. Hij houdt zich bezig
met moraal, mentaliteit en houding, en
in het bijzonder met levenskunst. Wat
is je speelruimte en hoe maak je iets
moois van je leven? Dohmen: ’Ik ben
het eens met Erik dat je zelf verantwoordelijk bent voor hoe je lichamelijk
ouder wordt. Dus dat je je brein in conditie moet houden door dagelijks te bewegen. Maar de opgave als mens reikt
vraag raakt niet alleen de ouderen zelf en hun mantelzorgers,
‘Ouderdom is de kroon op het werk’
maar ook de zorgverleners en
bestuurders.
MARIEKE KEUR, TRANS
Beweging is goed voor het brein
Scherder is hoogleraar Klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit.
Dit vakgebied houdt zich o.a. bezig met
de effecten van letsel en aandoeningen
van het brein op het gedrag. Bijvoorbeeld: welke functies van het brein
worden aangetast door dementie of
Alzheimer en hoe kun je een patiënt
als je veel sport, kun je kanker krijgen
of dement worden. Het gaat juist om de
negatieve effecten van niet-bewegen:
die zijn heel groot en zien we terug in
het metabolisme van het brein. Als
iemand niet meer van zijn plaats komt,
gaat zijn brein minder goed functioneren. Bij sommige mensen die met pensioen gaan en inactief worden, zie je het
gebeuren. Die worden opeens in korte
tijd oud.’
verder. De tweede levenshelft is bij uitstek het moment om tot zelfverwerkelijking te komen en te worden wie je
bent. Je kunt het zien als een herkansing. Ben je tevreden met je leven tot
dusver? Heb je je eigen wensen en ambities gerealiseerd of heb je je laten leiden door die van anderen? Vind je je
leven zinvol, of leef je enkel voor je plezier? Dat zijn de vragen die veel ouderen zichzelf stellen.’
Worden wie je bent
Over de richel
Veel mensen zien op tegen de oude dag,
met zijn kwalen en verval. Dat is onterecht, vindt Joep Dohmen: ‘De ouder-
Op de ouderdom rust een cultureel
taboe: in deze tijd willen veel mensen
wel oud worden, maar het niet zijn. De Â
TRANS
7
NEtwErkthEma
INTERVIEW
samenleving oordeelt hardvochtig over
ouderen, vindt Dohmen: ‘Ouderen zijn
lelijk, traag, vergeetachtig en niet op de
hoogte.’ Wie wil daar nu bij horen?
Door recente veranderingen in de wetgeving moeten ouderen langer thuis
blijven wonen en zelf hun zorg regelen,
met de inzet van familie, vrienden en
buren. Als het echt niet anders kan,
komt de professionele zorg in beeld.
Scherder windt
zich daar enorm
over op. ‘Ik ben
een groot voorstander van eigen
regie en zelf doen.
Onze samenleving
is veel te veel gehecht aan comfort. De markt
speelt daarop in
door producten te
ontwikkelen waardoor we zo min mogelijk hoeven te bewegen. Ik zeg: laat iemand maar moeite
doen en ga niet mee in het comfort.
Onderneem, uit je stoel, doe het zelf!
Maar, zodra iemand niet meer op dezelfde manier kan functioneren als
voorheen, omdat hij licht dementerend
is bijvoorbeeld, zijn brein minder goed
functioneert en de dingen niet meer
lukken, moet je direct ingrijpen en ondersteuning bieden. Daarin wordt nu
met de decentralisatie veel te weinig
voorzien. Daardoor gaan mensen straks
over de richel en dat vind ik niet kunnen.’
‘Zorgverleners
moeten zelf
kiezen voor een
Geen zieke, maar een mens
In de nieuwe situatie van thuiswonende
ouderen ziet Dohmen een duidelijke
opgave voor de zorgverleners. ‘De
nieuwe generatie ouderen zijn de babyTRANS
8
Foto: Arnaud Roelofsz
actieve leefstijl’
Over het nut van een actieve leefstijl: het brein leeft ervan op. En: ‘De filosoof Nietzsche schrijft dat de echt
boomers: geboren na de oorlog en opgegroeid in een wereld waarin van alles
kon. Het is een geëmancipeerde generatie, die geleerd heeft haar wil te vormen. Nu deze mensen hun oude dag
bereiken, moeten ze die zelf regisseren
en maken ze de balans op. Voor sommigen betekent dat dat er veel mentale ellende naar boven komt. Het zou heel
mooi zijn als een zorgverlener zich
hiervan bewust is en alert is op de signalen. Benader een oudere niet als een
zieke, maar primair als een mens. Een
mens die met zichzelf in het reine wil
komen en misschien verlegen zit om
een luisterend oor. Je kunt iemand ernaar vragen: waar was u vroeger goed
in? Waar liep u warm voor? Wat zou u
graag nog willen doen? Zo kun je mensen laten nadenken over hun leven en
hen verder helpen.’
Geef het goede voorbeeld
Veel Nederlanders, oud èn jong, leiden
een zittend bestaan en halen niet eens
de norm van een halfuur matig bewe-
ONDERTUSSEN OP HET WEB
gedrag en algemene fitheid. Zo kun je
het óók doen. Het begint met een proces van bewustwording, dat op den
duur een verandering in gang zet.’
Tragiek van het leven
te gedachten komen tijdens het wandelen.’
gen per dag. Scherder ziet één belangrijke voorwaarde voor de bestrijding
van inactiviteit onder ouderen en andere kwetsbare groepen die al dan niet
in een instelling verblijven. ‘Zorgverleners moeten zelf kiezen voor een actieve leefstijl. Pas dan kun je dit idee
overbrengen. Geef het goede voorbeeld.
Daarom zijn de initiatieven uit de ggz
zo goed, waarbij medewerkers samen
met cliënten sporten. Ik ken een instelling op de Veluwe die haar nieuwe medewerkers selecteert op hun beweeg-
Beide mannen zijn het erover eens dat
de samenleving een nieuwe visie op
ouder worden nodig heeft. Scherder:
‘De blik bepaalt wat je ziet en hoe je
handelt. Als je met een vooringenomen,
negatieve blik naar iemand met dementie kijkt, schrijf je hem veel te snel af.
Daarmee doe je iemand te kort. ‘
Dohmen: ‘Goed ouder worden gaat
niet vanzelf. Daar moet je aan blijven
werken en je er actief in opstellen.
Wacht op het juiste ogenblik, kom in
beweging en spring op die trein.
(Scherder: ‘Eens!’) De filosoof
Nietzsche schrijft dat de echte gedachten komen tijdens het wandelen. Heb
oog voor de tragiek van het leven en
durf los te laten. Gaandeweg zul je je
vrienden verliezen, familieden en misschien zelfs gezinsleden. Je levert in op
het vlak van de schoonheid, gezondheid, seksualiteit en vitaliteit. Allemaal
waar. En toch hoef je niet te verzuren,
want de toekomst kan het verleden
goedmaken.’ n
Joep Dohmen en Jan Baars: De kunst
van het ouder worden. De grote filosofen over ouderdom. Ambo 2014
Nieuwe website
hulp Online Den haag
Hulp vragen op het moment dat je
echt even hulp nodig hebt: ook al is
het midden in de nacht, of tijdens
de pauze op het werk. Maar ook:
hulp krijgen op het moment dat het
uitkomt. Dat kan sinds Xtra welzijn
de maatschappelijke hulpverlening
een aantal jaren geleden digitaal
beschikbaar heeft gemaakt. Alles is
bespreekbaar, van kwesties die variëren van zorgen over het kind dat
gepest wordt tot huiselijk geweld.
Met de ervaringen van de afgelopen jaren is er een nieuwe site gebouwd, www.hulponlinedenhaag.nl.
Wie online hulp zoekt kan via de
site voortaan nog sneller en eenvoudiger de hulp vinden die bij hem
of haar past, of zelf aan de slag
gaan met trainingen en apps. Met
deze nieuwe site is online hulpverlening in Den Haag klaar voor de
toekomst. n
Erik Scherder: Laat je hersenen niet
zitten. Hoe lichaamsbeweging de hersenen jong houdt. Athenaeum 2014
TRANS
9
NEtwErkthEma
Buurtsportcoach brengt wijkbewoners in beweging
‘Met elkaar zorgen voor preventie en verbinding’
In Laak Centraal draait sinds september de pilot “Buurtsportcoaches”. Jay van Veelen is in dienst van Florence, maar zijn functie is ontstaan vanuit een samenwerking tussen de Gemeente Den Haag, Stichting Mooi,
voetbalvereniging H.V.V. Laakkwartier en Florence. Deze partijen bundelen hun krachten om te zorgen voor
gezondheidspreventie en verbinding tussen de wijkbewoners.
Foto: Sebastiaan Nederhoed
SANDRA PUT, FLORENCE
bewegen draagt al bij aan een betere gezondheid. Daarom
werken we met diverse organisaties samen. Ons wijkverpleegkundigenteam komt bijvoorbeeld bij de mensen thuis en ziet
welke behoeften er zijn. Jay wil ook de relatie met de huisartsen verder verstevigen om zo nog meer mensen mee te laten
doen. Jay zorgt dat de drempels om te bewegen en om met elkaar in contact te komen worden verlaagd. Hij doet dat door
de prijzen laag te houden, mensen te informeren en te motiveren mee te doen.’
V.l.n.r.: Jay van Veelen, Erik Dubbink, wethouder Rabin Baldewsingh en Mark Kegel
tijdens de officiële start van de pilot “Buurtsportcoaches”
Combinatiefunctionaris
Jay heeft als buurtsportcoach een combinatiefunctie. Zijn specifieke opdracht is het organiseren van een makkelijk toegankelijk en betaalbaar beweegaanbod voor volwassenen in Laak
Centraal. Daarnaast zorgt hij voor verbinding tussen de sporten beweegaanbieders en sectoren als zorg, welzijn en onderwijs. Dat met de bedoeling om inactieve wijkbewoners (minimaal honderd per jaar) aan het bewegen te krijgen. ‘Wie
beweegt, werkt preventief aan zijn gezondheid’, aldus Jay. ‘En
deelnemen aan een sport zorgt voor meer verbinding met elkaar.’
Drempels verlagen
‘We vragen steeds meer om zelfredzaamheid. Daarvoor zijn
gezondheid en contacten belangrijk’, zegt Sandra Schouten,
beleidsmedewerker Laak bij Florence. ‘Een half uur per dag
TRANS
10
Beweegprogramma
Jay heeft een uitgebreid beweegprogramma samengesteld
waarin lessen van betaalbare sportaanbieders zijn opgenomen.
Zo is er onder meer bewegen voor ouderen, Zumba, hardlopen en judo. Waar Jay een vraag ziet, gaat hij binnen zijn netwerk op zoek. Zo wordt er dankzij hem ook gratis fitness,
joggen, basketbal en voetbal aangeboden. Het effect: een groot
aantal wijkbewoners is al in beweging gekomen. Het realiseren
van meer fitnessmogelijkheden in de buitenlucht en een wandel- en fietsroute door Laak zijn andere ideeën. Eind 2015
wordt de pilot geëvalueerd. n
Drie buurtsportcoaches
Den Haag heeft drie buurtsportcoaches: Jay van Veelen in het
Laakkwartier (Florence), Mark Kegel in de Schilderswijk (Buurthuis De Mussen) en Erik Dubbink in Moerwijk (Ergo Control).
Deze maand gaat de website www.buurtsportcoachesdenhaag.nl
online.
NEtwErkthEma
Traditionele kijk op beweging verandert
Meer bewegen in alledaagse situaties
Bij mensen met een lichamelijke beperking (lg) of niet-aangeboren hersenletsel (nah) vormt het letterlijk bewegen
een rode draad in de dagbesteding. In
de activiteitencentra van de GemivaSVG Groep in Haaglanden staat bewe-
beweging verandert echter.
HANS VAN AMSTEL, GEMIVA-SVG GROEP
Met een quattrobike kunnen vier mensen tegelijkertijd naar het zwembad fietsen
Herstel van vertrouwen in eigen
lichaam
Voor veel lg/nah-cliënten van de Gemiva-SVG
Groep is bewegen een van de belangrijkste redenen om naar de dagbesteding te komen. De
activiteitencentra Cygnus (Ypenburg), Het
Vizier (Den Haag-Zuidwest) en Sparring
(Leyweg), De Spil (Zoetermeer) en Aventurijn
(Delft) hebben diverse mogeWie beweegt lijkheden voor beweging.
Zeker bij mensen met nah is
komt bewegen niet alleen een doel
van A naar B op zich, maar ook een middel
om het vertrouwen in hun
eigen lichaam en doorzettingsvermogen te
herstellen. Daarbij is vaak de mentale ondersteuning en de bevestiging van de begeleiders
van groot belang. Doordat ze weer kunnen
bewegen, gaan mensen weer in zichzelf geloven. Bovendien draagt bewegen bij aan het fysiek onafhankelijker worden, iets wat veel
mensen na een herseninfarct graag willen.
Foto: Ilya van Marle
gen centraal. De traditionele kijk op
Beweeg, zo kan het ook!
De Gemiva-SVG Groep stimuleert mensen
meer te bewegen. In het project “Beweeg, zo
kan het ook!” worden begeleiders geattendeerd
op het meer bewegen dat geïntegreerd wordt
in het dagelijkse leven. Laat een cliënt iets vallen? Laat het hem zelf oprapen, want ook dat
is beweging. Flessen voor de glasbak? Geen
tassen vol verzamelen, maar vaker met kleine
hoeveelheden even naar de glasbak lopen.
Hoe simpel kan het zijn. Een volkstuintje als
vorm van dagbesteding vergt veel fysieke inspanning. Naar het zwembad? Met een quattrobike kunnen vier mensen tegelijkertijd
naar het zwembad fietsen. Bij aankomst zijn
de eerste bewegingen al gemaakt.
Bewegen met de wijkbewoners
Mensen met een beperking moeten participeren in de samenleving: dat is de wmo-gedachte. Activiteitencentra van de
Gemiva-SVG Groep spelen hierop in door
hun bewegingsapparatuuren ruimtes beschikbaar te
stellen aan buurtbewoners.
Enkele activiteitencentra
hebben zelfs buitenfitnessapparatuur. Buurtbewoners
mogen gebruik maken van
fitnessapparatuur in ruil
voor vrijwilligerswerk. Zo
bevordert het bewegen de
sociale integratie van mensen met een beperking en
wordt het een sociale activiteit voor zowel de cliënten
als voor de wijkbewoners.
Daarmee zet bewegen meer
mensen zowel letterlijk als
figuurlijk in beweging. En
wie beweegt komt van A
naar B. n
TRANS
11
HET NETWERKGEVOEL VAN...
Rondom een cliënt
Dorinde van der Neut,
‘Binnen sociale wijk
Dorinde, werkzaam voor Vóór Welzijn,
onderdeel van Xtra welzijn, heeft veel
ervaring met wat een goed netwerk
binnen een wijk te bieden heeft.
Samen met partners bouwde zij al
vóór het bestaan van de sociale wijkzorgteams aan verbindingen onder
wijkbewoners. Ze is enthousiast over
wat de nieuwe samenwerking tussen
zorg, welzijn en gemeente oplevert
voor cliënten.
GILLES BOEUF
Mensen helpen zichzelf
Foto’s: Gilles Boeuf
Dorinde ziet de wijk als een bijzondere mogelijkheid om mensen onderling te verbinden. Tot 1 januari 2015 maakte ze deel uit
van De Hofcirkel, een voorloper van het
HET NETWERKGEVOEL VAN...
welzijnsmedewerker:
zorgteams raak je goed op elkaar ingespeeld’
huidige sociale wijkzorgteam in het
Haagse Regentesse- en Valkenboskwartier. In het begin waren, volgens Dorinde, de zorg en de gemeente positief
verrast over wat welzijn bereikt met
vrijwilligers in de buurt. Mensen helpen
zichzelf te helpen, is inmiddels het devies. Er is overduidelijk een nieuwe
maatschappelijke tendens zichtbaar: ‘De
zorg en de gemeente zijn zelf ook heel
actief. Het is echt een beweging die we
met z’n allen maken. Als mensen zelfstandiger worden en meer voor elkaar
zorgen, is er minder professionele hulp
nodig.’
Elkaar leren kennen
Dorinde merkte al snel hoe belangrijk
het is elkaar als samenwerkingspartners
echt te leren kennen. ‘Toen de zorgmedewerkers ons als welzijn goed leerden
kennen, wisten ze ons ook te vinden
voor bijvoorbeeld het inschakelen van
vrijwilligers. Zo kon de zorg meer tijd
besteden aan specialistische dingen. Je
kunnen richten op waar je goed in bent
maar ondertussen snel je collega’s kunnen benaderen, dat is de kracht van samenwerken’, vindt Dorinde. ‘Binnen
nog beter zou kunnen. ‘Binnen het team
raak je goed op elkaar ingespeeld, maar
de organisaties erachter moeten soms
nog een stap zetten. Dat kost tijd.’ Zo is
het steeds weer betrekken van het net-
‘Belangrijk om zicht te krijgen op elkaars
deskundigheid’
het sociale wijkzorgteam bel je elkaar
gemakkelijk en kun je elkaar om advies
vragen.’
Om elkaar te leren kennen, gingen zorg
en welzijn samen bij cliënten op huisbezoek. Dorinde: ‘Samen kun je situaties
beter inschatten en beter afspraken
maken.’
Contact met de wijk
Hoewel de sociale wijkzorgteams nog
maar kort bestaan, zijn ze zeer actief.
Dorinde signaleert wat in de toekomst
werk van de cliënt bij de zorg iets wat
niet altijd even vanzelfsprekend is. Ook
ziet Dorinde wel wat overlap in de verschillende overleggen die over een cliënt
worden gevoerd en zou de onderlinge
afstemming beter kunnen. Haar eigen
wens is om vanuit de kern van het sociale wijkzorgteam nog meer contact te
hebben met de wijk, zodat woningcorporaties, de wijkagent, de huisartsen, de
bewonersorganisaties en de bewoners
zelf nog beter de weg naar het sociale
wijkzorgteam weten te vinden. n
TRANS
13
NEtwErkthEma
Gezonde leefstijl voor psychiatrische patiënten
Aan de slag met lichaam en geest
Meer bewegen en gezonder eten is voor mensen met psychiatrische
klachten een hele uitdaging. Door hun aandoening en medicatie zijn ze
vaak minder actief en fit dan gemiddeld. Daarom probeert Parnassia
een complementair pakket te bieden van behandeling en ondersteuning van een gezonde leefstijl.
lijkheid te nemen voor hun leefstijl. De
sociale contacten die ze hierbij opdoen,
zorgen voor een hoge opkomst. In de
laatste fase van het programma proberen we mensen toe te leiden naar regulier sportaanbod.
Na afronding van de behandeling
ANTOINETTE WESTERTERP, PARNASSIA
BARBARA CORNELISSEN, MAATSCHAPPELIJK STEUNSYSTEEM DEN HAAG (MSS)
Verantwoordelijkheid nemen
De afdeling Verstandelijk Beperkingen
& Psychiatrie heeft een laagdrempelig
aanbod voor gezondheidsbevordering.
Er is een traject opgezet voor de meest
kwetsbare groep, die niet uit zichzelf in
beweging komt. Doel is dat zij op termijn kunnen sporten, los van behandeling. Het traject omvat naast beweging,
ook aandacht voor gezond leven in de
breedste zin van het woord, en bestaat
uit twaalf sessies met per keer een onderdeel begeleid sporten. Thema’s die
aan bod komen zijn: slapen, spanning
en ontspanning, belang van bewegen,
gezond eten en drinken, roken en vrije
tijd. Omdat het effectiever is een goed
voorbeeld te geven dan er alleen over te
praten, sporten de hulpverleners mee.
Door te leren van en met elkaar hoe je
leefstijladviezen in de praktijk brengt,
lukt het de deelnemers verantwoorde-
Voor die laatste stap is via het Maatschappelijk Steunsysteem (MSS) Den
Haag samenwerking gezocht met sportmedewerkers van de REAKTGROEP.
Deze samenwerking heeft ertoe geleid
dat een van de twaalf sessies nu wordt
gehouden op een locatie van de REAKTGROEP. Daar kunnen patiënten
ook sporten na afronding van hun behandeling. Vóór 2015 was een knelpunt
hierbij dat de mogelijkheden voor sporten zonder behandeling werd ingeperkt
door de indicatiesystematiek van de
AWBZ. De overgang van de indicatie
naar de gemeente per 2015 opent hopelijk nieuwe deuren om te blijven werken aan een gezondere leefstijl voor
psychiatrische patiënten midden in de
maatschappij.
maatschappelijk Steunsysteem
Den haag mSS
Foto: Corné Bakker
MSS is een netwerk van Haagse maatschappelijke organisaties waar Parnassia nauw mee samenwerkt. Zij koppelen
vraag en aanbod op het gebied van activering en participatie. Individuele hulpvragen worden verbonden met bestaand
aanbod. Als er nog geen aanbod voor is,
kan een van de organisaties uit het netwerk zelfs nieuw aanbod opzetten.
TRANS
14
Hulpverleners sporten mee
NEtwErkthEma
Zorgverleners reageren enthousiast
App Haga Orthopedie helpt heuppatiënten
De afdeling Orthopedie van het Haga-
Medewerkers van Orthopedie HagaZiekenhuis zijn trots op de handige app
Ziekenhuis heeft op eigen initiatief een
applicatie voor smartphones en tablets
ontwikkeld, die patiënten informeert
over hun behandelpad. Vanaf het moment dat samen met de orthopedisch
chirurg wordt besloten tot operatie, tot
Foto: Studio Oostrum
en met de nazorg als ze weer thuis zijn.
Hiermee is de eerste behandelapp van
het HagaZiekenhuis een feit.
ELLY VAN SCHAIK, HAGAZIEKENHUIS
Voor iedereen toegankelijk
Sheila Bakker, medewerker Beleid & Kwaliteit,
Danielle Pronk, unithoofd polikliniek, en Antoinette van Buijtene, unithoofd verpleegafdeling, hebben de app gezamenlijk gemaakt. ‘We
willen met de tijd meegaan en hebben de papieren Behandelwijzer gedigitaliseerd,’ vertelt
Sheila Bakker. ‘Een voordeel hiervan is dat
iedereen de app met de naam “Haga orthopedie” kan downloaden en bijvoorbeeld mantelzorgers of familieleden overal kunnen
meekijken. Daarbij is de app actief, want popups herinneren de patiënten aan zaken die zij
voor of na de operatie moeten doen. Zo kunnen we mensen beter voorlichten op de juiste
momenten.’
Gratis te downloaden in de App- of Google Play Store
datum van de operatie en het selecteren van de ingreep start de app met een
tijdlijn waarin alle relevante informatie staat. Zowel over de fase vóór de opname, de fase van de opname als de fase na de opname. Ook zijn er acht filmpjes, waarin eigen medewerkers, zoals een gastvrouw, een verpleegkundige en
een fysiotherapeut de patiënten handige en belangrijke informatie geven.
‘Doordat patiënten deze personen in de app al zien, kan dit het gevoel van vertrouwen vergroten,’ zegt Sheila.
Trots
Orthopedie kan de inhoud zelf beheren en bijstellen, zodat de informatie niet
veroudert. De app wordt nu getest door patiënten die een heupprothese krijgen. De heupoperatie is de grootste ingreep met de hoogste frequentie (gemiddeld 830 per jaar) op de afdeling Orthopedie. Zodra de ervaringen van de
eerste patiënten bekend zijn, wordt de app aangeboden aan alle patiënten die
een heupprothese krijgen. Hierna wordt de app zo snel mogelijk uitgebreid,
zodat deze ook kan worden aangeboden aan patiënten die een andere operatie
ondergaan, zoals een knie- of schouderprothese, of een voetoperatie.
Alle relevante informatie
De app is gratis te downloaden in de App- of
Google Play Store. Na het invoeren van de
Orthopedie is vanwege dit mooie initiatief genomineerd voor de Planetree
Award. n
TRANS
15
HET VERHAAL VAN...
Stage lopen bij WZH Nieuw
Jeroen François:
Jeroen François is vierdejaars Lifestyle Coach student aan het ROC Mondriaan en stagiair bij WZH Nieuw
Berkendael. Zijn stage is een van de
vele onderdelen van het project
STRONG. Het doel van STRONG is de
samenwerking tussen werkgevers in
de gezondheidszorg en sport- en zorgopleidingen te stimuleren. Hoe ervaart
een student een stage in de zorg?
DAISY VAN STAALDUINEN, WOONZORGCENTRA HAAGLANDEN
Jongeren interesseren voor de zorg
STRONG staat voor Studie Route Net Gezondheid en is een samenwerking tussen
onder andere sport- en zorgopleidingen van
het ROC Mondriaan en werkgevers in de gezondheidszorg. Het is opgericht om jongeren
langdurig te interesseren voor
de (ouderen)zorg. STRONG
laat jongeren op een andere manier stagelopen in en kennis
maken met de (ouderen)zorg.
Jongeren zijn zich er vaak niet
van bewust dat er nog een heel
vakgebied met vele verschillende, en soms verrassende aspecten aan vastzit. STRONG wil ze dit laten zien en ervaren.
Jeroen en andere studenten van het ROC
Mondriaan zijn via STRONG bij WZH te-
NAH kan
Jeroen geeft uitleg over een fitnessoefening
TRANS
16
Foto: Daisy van Staalduinen
iedereen
overkomen
HET VERHAAL VAN...
Berkendael
‘Je ziet duidelijk fysieke verbetering’
Begeleiding van NAH-cliënten
Twee jaar geleden heeft Jeroen WZH Nieuw
Berkendael uitgekozen als stageplaats. Hij
vertelt: ‘Ik zat toen in het tweede jaar van de
opleiding Lifestyle van het ROC Mondriaan
in Delft. Destijds liep ik stage bij de dagactiviteiten van Nieuw Berkendael en deed ik minder met bewegen dan nu. Maar ik begeleidde
bijvoorbeeld wel de activiteit “Bewegen op
muziek”. Inmiddels zit ik in het laatste jaar
van mijn opleiding. Dit jaar moest ik zelf
mijn stage regelen en ik dacht meteen aan
Nieuw Berkendael.’
In Nieuw Berkendael verblijven mensen met
Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Sommigen komen voor revalidatie of dagbesteding, anderen wonen er. Vaak zijn dit jonge
mensen die voorheen volop in het leven stonden en nu moeten leren omgaan met een lichamelijke of geestelijke beperking.
Tijdens zijn stage schrijft Jeroen samen met
drie cliënten hun persoonlijk ontwikkelplan.
Jeroen: ‘Samen met de cliënt stellen we doelen
hiervoor op. Waar wil iemand aan werken?
Gezonder leven en meer bewegen kunnen
doelen zijn. Samen met de fysiotherapeut,
diëtist, logopedist en ergotherapeut bekijk ik
of dit plan voor iemand te realiseren is. Vervolgens gaat de cliënt acht weken lang, met
één les per week, samen met mij aan de slag.’
Fitness en CLUKS
zorgen, dat ik echt iets voor ze
kan betekenen. Tijdens mijn
stage ben ik me ervan bewust
geworden dat NAH iedereen
kan overkomen. Iedereen is gelijk en ik vind het mooi dat ik
mensen kan helpen die het echt
nodig hebben.’
Naast het opstellen van de persoonlijke ontwikkelplannen begeleidt Jeroen cliënten in de
fitnessruimte. De fitness bij Nieuw Berkendael is gestart omdat cliënten graag meer wilden sporten op hun eigen niveau. Volgens
Jeroen vinden cliënten de fitness leuk, gezellig
en het is ook nog eens goed voor hen. ‘Je ziet
duidelijk fysieke verbetering. Ook geven ze
aan dat het weer eens iets anders is dan een
van de vele creatieve activiteiten’, vertelt Jeroen. ‘De fitness wordt soms ook gecombineerd met de persoonlijke ontwikkelplannen.
We nemen fitness dan mee in de lessenreeks
die ik voor hen heb opgesteld.’
Door fitness maken veel cliënten vooruitgang
op de vijf punten van het “CLUKS”-principe:
Conditie, Lenigheid, Uithoudingsvermogen,
Kracht en Snelheid. ‘Met mijn lessen en de fitness probeer ik minstens één van deze aspecten per cliënt te verbeteren’, vertelt Jeroen.
Jeroen stelt een geschikt trainingsprogramma in en
geeft uitleg
Grote waardering
Door zijn stage doet Jeroen veel ervaring op
met NAH-cliënten. ‘Het is prachtig om te
zien wanneer iemand vooruitgang boekt’,
zegt hij. ‘Zo was er bijvoorbeeld een meneer
die binnenkwam in een rolstoel. Door veel
training en fysiotherapie maakte hij snel veel
vooruitgang en kon hij uiteindelijk weer
lopen. Een unieke ervaring!’
‘Wanneer cliënten vooruitgang boeken word
ik blij en krijg ik nieuwe energie’, vertelt Jeroen enthousiast. ‘De waardering is groot en
ik vind het fijn om hun een leuke dag te be-
Foto’s: Daisy van Staalduinen
rechtgekomen. De opdracht die hij bij WZH
Nieuw Berkendael uitvoert, is één van de activiteiten die is voortgekomen uit STRONG
en is van toegevoegde waarde voor WZH en
haar cliënten.
Balansoefeningen
TRANS
17
NEtwErkthEma
Pilot bewegingsgerichte zorg PG
Langer zelfstandig, betere sfeer
In Huize Eykenburg is op een van de
afdelingen voor psychogeriatrische
zorg afgelopen jaar een pilot gedraaid
humeur en het geheugen. Het is meestal het
beste medicijn om conditie, zelfstandigheid
en welbevinden in stand te houden en/of te
verbeteren.
Aanstekelijk
voor bewegingsgerichte zorg. Amy van
den Berg, activiteitenbegeleidster,
heeft de pilot samen met de zorgmedewerkers opgezet en begeleid. Zij
ziet dat de nieuwe manier van werken
Dagelijkse rapportage
Dagelijks wordt er op de afdeling in groepsverband of individueel een bewegingsactiviteit aangeboden, zoals: afwassen, de etenskar
ophalen, de tafels dekken, schoonmaken en
opruimen; wandelen, zowel buiten als bin-
aanslaat.
‘Wat lachen we toch veel!’
Goed voor humeur en geheugen
Het doel van de pilot was om bewegingsgerichte zorg te integreren in het dagelijkse
leven van de bewoners op de PG-afdeling. Beweging houdt spierkracht en coördinatie op
peil, waardoor praktische vaardigheden, zoals
zelfstandig naar het toilet gaan, langer in
stand blijven. Bewegen vertraagt het proces
van osteoporose (botontkalking) en voorkomt decubitus en obstipatie, doordat het
leidt tot een betere doorbloeding en een betere spijsvertering. Verder is het goed voor het
nen; aan tafel in de huiskamer bewegen in
spelvorm met gebruik van materialen, zoals
ballen en ballonnen.
Bewegen is als vast thema op de agenda van het
teamoverleg gezet. Tijdens dit overleg wordt de
voortgang besproken en komen nieuwe ideeën
naar voren. Elke dag rapporteren de medewerkers op de afdeling wat er aan beweegactivitei-
Bewoners reageren:
‘Het is fijn om je te helpen. ’
‘Zo ben ik het gewend, dit deed ik altijd.’
‘Vroeger heb ik de vierdaagse twee keer gelopen.’
‘Ik loop iedere dag zes keer de gang op en
neer, anders word ik te lui en te dik.’
TRANS
18
Ieder mens wil graag zinvol
bezig zijn. Bewoners voelen
zich nuttig wanneer zij meehelpen bij de dagelijkse bezigheden op de afdeling.
Daarbij is er ruimte voor een
gesprek en humor, waardoor
iemand zich prettig voelt en
de sfeer onderling verbetert.
Tijdens de groepsactiviteit
wordt er veel gelachen; dat
werkt aanstekelijk. Familieleden en mantelzorgers doen
mee en vrijwilligers schuiven
aan. Dit initiatief wordt verder uitgewerkt om het op alle
afdelingen te introduceren. n
Foto ter beschikking gesteld door Stichting Eykenburg
ANNELIES VAN GEEST, STICHTING EYKENBURG
ten is gedaan, welke cliënten
hebben meegedaan en hoe ze
dit hebben ervaren.
Bewegen: gewoon doen!
NEtwErkthEma
Met steun van de Edwin van der Sar Foundation
Foto ter beschikking gesteld door Sophia Revalidatie
Sophia Revalidatie start NAH-zwemmen
Edwin van der Sar Foundation
Zwemmen is een gezonde en prettige vorm van lichaamsbeweging voor
mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Met zwemmen verbeter je motoriek, evenwicht en uithoudingsvermogen. Helaas is er niet
voor iedereen een geschikte plek om na bijvoorbeeld een revalidatietra-
Onder het motto ‘Never ever give up’ zet
de Edwin van der Sar Foundation zich in
voor mensen met hersenletsel. De Foundation stimuleert deze doelgroep om in
beweging te komen, zowel tijdens de revalidatie als daarna. Beweging is noodzakelijk voor herstel van hersenfuncties
en creëert zelfvertrouwen en sociaal
contact.
Profvoetballer Edwin van der Sar en zijn
vrouw Annemarie hebben de Foundation
opgezet na de beëindiging van Edwins
voetbalcarrière. Aanleiding was de hersenbloeding van Annemarie in 2009.
Het motto ‘Never ever give up’ komt uit
haar revalidatietijd.
ject het zwemmen te vervolgen of op te pakken. Daarom is Sophia Revalidatie Den Haag met steun van de Edwin van der Sar Foundation in
januari 2015 gestart met NAH-zwemmen.
TAMARA BENNINK, SOPHIA REVALIDATIE
Te veel prikkels
Het NAH-zwemmen is er voor mensen
met niet aangeboren hersenletsel uit de
Haagse regio die graag weer willen
zwemmen, maar dat nog niet in een regulier zwembad kunnen doen. Voor
deze groep is de drempel om te gaan
zwemmen vaak hoog. Voor de een zijn
er in een normaal zwembad te veel prikkels, een ander heeft echt deskundige
begeleiding nodig en/of geschikte hulp-
middelen. NAH-zwemmen is voor hen
een uitkomst. Het vindt plaats in een
veilige en geheel aangepaste zwemomgeving. De begeleiding wordt aangeboden door een bewegingsagoog van
Sophia Revalidatie en twee studenten
‘Never ever give up’
van De Haagse Hogeschool. Er wordt
actief bewogen in het water en gewerkt
aan persoonlijke doelstellingen. De eerste keer is er een korte kennismaking
om een goed beeld te krijgen van de
wensen en doelen van de deelnemers.
Daarnaast is er ruimte voor lotgenotencontact en gezelligheid.
Buddyzwemmen
We werken met twee verschillende groepen. De eerste groep is voor zelfstandige
zwemmers en de tweede is voor deelnemers die graag met een buddy willen
zwemmen. De zwemgroepen zijn relatief klein, waardoor er veel ruimte is
voor persoonlijke aandacht en begeleiding.
Na twaalf zwembijeenkomsten volgt de
afronding en worden deelnemers doorverwezen naar een geschikte zwemvereniging of een geschikt zwembad. n
TRANS
19
NEtwErkthEma
Hanneke Cornelissen, fysiotherapeut HWW zorg:
Hoe je ouderen tot meer beweging
Hanneke Cornelissen werkt al meer dan twintig jaar als fysiotherapeut bij De
Beweging heeft een positief effect op
allerlei lichamelijke processen
Schildershoek, een multicultureel verpleeghuis. ‘De huidige generatie tachtigplussers is niet zo gewend aan beweging in engere zin’, vertelt ze. ‘Die mensen
hebben hun leven lang vaak hard gewerkt – soms fysiek zwaar werk. De opmerking dat je moet bewegen omdat het zo goed voor je is, maakt op hen weinig indruk.’ Hoe krijgt Hanneke haar cliënten dan wel in beweging?
MARIEKE KEUR, TRANS
Olga Commandeurplein
Voor HWW zorg is beweging een speerpunt
dat verder uitgewerkt wordt in een bewegingsplan. Inzet is om ouderen zoveel mogelijk ongemerkt in beweging te brengen en
beweging een natuurlijk onderdeel te maken
van het dagprogramma. Daarnaast heb je beweging als activiteit. Ook daar is veel aandacht voor.
atleet Olga Commandeur, bekend van het tvprogramma Nederland in Beweging van omroep MAX. Voor de aanleg van zo’n
voorziening kun je subsidie aanvragen. De
groep ouderen voor wie het plein bedoeld is,
is vaak nog erg zelfstandig. Daar oefenen zij
trapjes lopen, stoepjes en hellinkjes nemen.
Een absolute uitdaging vormen de touwtrap
Allereerst is het belangrijk te bepalen wat je
onder beweging verstaat, zegt Hanneke. ‘Voor
een “jongere oudere” is dat bijvoorbeeld een
bezoekje aan het Olga Commandeurplein in
onze binnentuin; maar voor iemand met dementie of Alzheimer kan het eigen haar borstelen al bewegen zijn. Het is helemaal
afhankelijk van wie je voor je hebt.’
Het Olga Commandeurplein is ontwikkeld
voor ouderen die in principe niet valgevaarlijk zijn. Het plein draagt de naam van oudTRANS
20
en de evenwichtsbalk; die vinden de meeste
bezoekers het moeilijkst. Je kunt er allerlei
parcourtjes op uitzetten en er een spelletje
van maken. Zo wordt beweging leuk – ook
“die kinderdingen”!’
Het Olga Commandeurplein is er ook voor
de wijkbewoners. Helaas zit de loop er nog
niet zo in, omdat het plein alleen bereikbaar
is via het gebouw. Daardoor is het onvoldoende bekend. ‘Het zou mooi zijn als er een
achteringang komt,’ vindt Hanneke. ‘Dan
Foto’s: Eva Collette
‘Soms heeft iemand gewoon een baaldag’
Hanneke Cornelissen en de heer Pisuisse
verleidt
komen er vanzelf mensen kijken en wat doen.
Dan gaat het vliegwiel draaien, want goed
voorbeeld doet goed volgen. Niet alleen vanuit het huis, maar ook vanuit de wijk.’
PG-fitness
Beweging heeft een positief effect op allerlei
lichamelijke processen. Voor mensen met een
somatische klacht geldt dat beweging vaak
een reactiverend effect heeft. Ze krijgen iets
terug dat ze kwijt waren. Iemand die een
heupoperatie heeft ondergaan, moet soms
opnieuw leren lopen. Door gerichte oefeningen kan iemand terugkeren op zijn oude niveau (of dat benaderen), waardoor de
mobiliteit weer toeneemt en de eigen regie op
het leven. Voor somatische cliënten is dat
vaak een verademing na een periode van afhankelijkheid.
Voor ouderen met dementie of Alzheimer
heeft bewegen nog een tweede functie. Hanneke: ‘Door hun aandoening vergeten sommigen hoe je moet bewegen. Ze weten het
gewoon niet meer. Bewegen wordt dan “preventie op vergeten”. Ik zoek dan een ingang
in hun levensgeschiedenis om hen letterlijk in
beweging te krijgen. Ik herinner me een dame
die niets van bewegen moest hebben. Maar
toen ik haar vroeg of ze mee naar de bakker
ging, sprong ze uit haar stoel. Dat loopje naar
de bakker had iets betekend in haar leven.
Een ander moet je iets anders vragen.’
Culturele achtergrond
Ook culturele achtergrond bepaalt hoe
iemand over bewegen denkt. De Schilders-
Hanneke Cornelissen
hoek ligt in de Haagse Schilderswijk en heeft
veel bewoners van allochtone afkomst. Hanneke: ‘De ervaring met bewegen verschilt per
cultuur. In sommige Aziatische culturen blijven mensen maar doorgaan. Die moet je echt
afremmen, anders lopen ze zichzelf voorbij.
In andere culturen vallen ouderen stil. Die
zeggen: “Ik heb mijn leven lang voor iedereen
gezorgd. Nu is het mijn beurt.” En die komen
niet meer uit hun stoel.’
Verzetje in een lange dag
Hanneke praat veel met haar cliënten om erachter te komen hoe ze hen kan reactiveren.
Ze gelooft niet in dwang. ’Bewegen moet geen
verplichting worden. Soms heeft iemand gewoon een baaldag. Dat respecteer ik, dat
moet kunnen. Als iemand echt niet wil en ik
geen ingang kan vinden, laat ik het daarbij.
Dan denk ik: prima, het is uw leven. Maar dat
komt niet zo heel vaak voor. Veel ouderen
zien bewegen als een verzetje: het breekt de
dag. Je kunt het gezellig met anderen doen en
na afloop lekker samen koffiedrinken.’ n
TRANS
21
WIJ WERKEN SAMEN
Cardia en Cato brengen bewoners in beweging
Open uitwisseling leidt tot enthou
Uit onderzoek blijkt dat ouderen die in een woonzorgcentrum wonen, te weinig bewegen en dat hun inactiviteit hoog is. De zorgmedewerkers zien het belang van bewegen wel in, maar het heeft in de praktijk vaak
geen prioriteit. Daarnaast geven zij aan dat het meestal lastig is om bewoners tot beweging te motiveren.
Daarom zijn Cato en Cardia samen een “beweegproject” gestart.
MARLEEN OTOIDE-VREE, CARDIA
TESSA VAN LEEUWAARDEN, CATO WONEN WELZIJN ZORG
Ontstaan van een samenwerking
Cato en Cardia behoren tot de kleinere ouderenzorgorganisaties in Den Haag en werken in eigen wijken. Uit gesprekken
tussen de bestuurders van beide organisaties bleken er vergelijkbare ideeën en ambities te leven over het in beweging
brengen van bewoners. Zo ontstond het plan om samen een
project hiervoor te starten.
Bewegen kan overal in terugkomen en kan zowel recreatief,
functioneel, therapeutisch als preventief zijn. Voor bewoners
van een woonzorgcentrum is het van groot belang dat zij al-
ledaagse bewegingen zo veel mogelijk zelf uitvoeren. Denk
daarbij aan het zelf aankleden, haren kammen, een kopje koffie halen in de keuken of afwas brengen naar het aanrecht.
Zorgmedewerkers moeten dit soort handelingen alleen ondersteunen of overnemen als het echt nodig is. Daardoor
gaan ouderen meer bewegen op een dag, zonder dat er veel
extra beweegactiviteiten nodig zijn.
‘Het is belangrijk dat zorgmedewerkers de basisprincipes van
bewegen goed kunnen toepassen. Dat geldt speciaal voor bewoners die zichzelf moeilijk kunnen verplaatsen. Die moeten
daarin gecoacht worden, anders bestaat het risico dat zij nog
passiever worden of juist in verzet komen. Zorgmedewerkers
TRANS
22
Tijdens de vossenjacht
Foto: ter beschikking gesteld door Cato
Elkaar keuzeruimte gunnen, met een goede
onderlinge afstemming
WIJ WERKEN SAMEN
moeten hierin regelmatig bijgeschoold worden,‘ zegt Han Kingma die als fysiotherapeut
werkt bij locatie Tabitha van Cardia en tevens
werkzaam is bij de masteropleidingen van het
Instituut voor Gezondheidszorg van de Hogeschool Rotterdam.
Beweegdag als aftrap
Om bewegen onder de aandacht van de bewoners te krijgen, heeft Cato in samenwerking met Hogeschool InHolland een
beweegdag georganiseerd in de vorm van een
vossenjacht. De beweegdag werd geopend
door Marc Nelissen, fysiotherapeut bij Cato.
Hij vertelde waarom beweging zo belangrijk
is en wat we onder beweging verstaan. Vervolgens werden de bezoekers uitgenodigd
om in groepen een parcours van verschillende activiteiten afleggen. Ongemerkt zijn
de deelnemers de hele middag actief geweest.
‘Bewegen moet vooral leuk zijn, anders houd
je het niet vol!’- aldus Marc Nelissen. Cardia
vond het idee van een beweegdag zo leuk, dat
het ook een beweegdag gaat organiseren, met
een programma waar de medewerkers hun
eigen invulling aan kunnen geven.
Samen werken, samen leren
‘Wat ik prettig vind aan de samenwerking
met Cardia is dat we onze kennis en ervaring
kunnen delen. Zo hebben we samen een vragenlijst ontwikkeld en hebben we een plan
van aanpak geschreven om het project binnen onze eigen organisatie vorm te geven.
Natuurlijk zijn er verschillen tussen de organisaties, maar de basis is grotendeels gelijk,’
vertelt Tessa van Leeuwaarden. Marleen
Foto: Marleen Otoide-Vree
siasme in project
Samenwerking is een bron van kennis, inspiratie en plezier
Otoide-Vree vult aan: ‘Beide organisaties
hebben de ruimte om keuzes te maken die
passen bij hun eigen karakter. Soms gaan die
over inhoudelijke zaken, zoals de mate van
betrekken van extramurale cliënten, soms
over de timing van activiteiten, zoals de
planning van de beweegweek. Elkaar mee
laten kijken en elkaar keuzeruimte gunnen,
met een goede onderlinge afstemming: dat
zijn belangrijke succesfactoren in een goede
samenwerking. Dan gaat het delen ook makkelijk op andere gebieden. Dat is een mooie
spin-off.’
Niet alleen op beleidsniveau
worden kennis en ervaring
uitgewisseld. Ook zorgmedewerkers van beide organisaties die iedere dag
bewoners stimuleren om
meer te bewegen, praten
met elkaar. En dat is winst.
Immers, een enthousiast
verhaal van een collega is
meestal veel inspirerender
dan een glanzende folder. n
wat vinden zorgmedewerkers van bewegen?
Om meer zicht te krijgen op de kennis en houding van zorgmedewerkers omtrent
bewegen en het aanbod van beweegactiviteiten, is onder hen een vragenlijst verspreid. De informatie die deze oplevert, wordt gebruikt om voorlichting te geven.
Voorbeelden van interessante observaties afkomstig van medewerkers van PG
groepswonen bij Cato:
- ‘De psycholoog geeft vaak “meer bewegen” als advies bij probleemgedrag.’
- ‘Veel van onze beweegactiviteiten zijn gericht op de armen. We moeten extra
aandacht aan de benen gaan besteden.’
- ‘Ik merk gelijk een effect als ik een beweegactiviteit heb gedaan. De bewoners
zijn soepeler. Helaas neemt dit effect na een paar uur weer af.’
TRANS
23
NEtwErkthEma
In beweging!
Gratis sporten voor cliënten Stichting
Bewegen is goed, bewegen moet! Met deze gedachte stimuleert de Stichting
Anton Constandse haar cliënten tot meer activiteit. Zij kunnen onder andere gratis naar een fitnesscentrum en naar het zwembad Overbosch. Tweemaal per
week is er “stoelgym” voor bewoners.
STEF VAN DELFT
Veel cliënten van de geestelijke gezondheidszorg zouden meer mogen bewegen. Menigeen slijt zijn dagen te veel in passiviteit. In
combinatie met het gebruik van medicijnen
leidt dat gemakkelijk tot overgewicht, vastzittende gewrichten, verslapte spieren en een
slechtere conditie. Niet goed, vond de directie van de Stichting Anton Constandse en zij
Het zijn enkele van de reacties die activiteitenbegeleidster Ineke krijgt van cliënten die
meedoen aan de stoelgym. ‘Die is heel laagdrempelig en vooral gericht op onze bewoners’, zegt Ineke. Iedere woensdag is er
stoelgym op de Zeester in Scheveningen. Gemiddeld komen daar zo’n vijftien mensen op
af. Op de donderdag in het Koetshuis komen
De belangstelling voor sporten groeit gestaag
zocht naar een extra stimulans om de cliënten in beweging te krijgen. Er bestond bij de
stichting al een aanbod van sport, zoals voetbal, een wekelijkse sportinstuif, zumba en
kickboxen. Sinds twee jaar kunnen cliënten
ook onder begeleiding gratis fitnessen bij
Basic Fit, of zwemmen in zwembad Overbosch. Daarnaast is er voor alle bewoners van
de stichting tweemaal per week stoelgym op
de locaties Koetshuis en Zeester. Het lijkt te
werken: de belangstelling voor deze activiteiten groeit gestaag.
Op de stoel
‘Ik had spierpijn na de gym.’ - ‘Nu ik het een
tijdje doe, gaan de oefeningen een stuk gemakkelijker.’ TRANS
24
doorgaans ongeveer tien mensen.
‘Ik vraag niet te veel van de mensen; het
moet vooral een leuk uitje voor ze zijn, waarbij ze ook in beweging komen. Dat kan al
heel eenvoudig door elkaar een bal door te
geven, of door een ballon door te tikken.’
Vaak begint de stoelgym met ademhalingsoefeningen, gevolgd door het losser maken
van de schouders. Ook buikspieroefeningen
vormen een vast onderdeel. Ineke: ‘In het
begin heeft een fysiotherapeute een tijd meegedaan en zij heeft oefeningen uitgezocht die
we kunnen doen met de bewoners. Veel van
hen hebben klachten, zoals rugpijn of een
nek die niet meer goed meewerkt. De fysiotherapeute heeft ons geleerd wat in die gevallen wel en niet verantwoord is.’
Foto’s: Annelies van der Linden
Sportaanbod
Ineke ziet duidelijk vooruitgang bij veel cliënten. ‘Ze
gaan zich gemakkelijker bewegen en proberen steeds
meer uit in de oefeningen.
Dat is mooi om te zien. En
ze treffen hier andere mensen, dat is ook belangrijk.’
Fitnessen
‘Een van mijn cliënten was
in het begin heel bang voor
de hardloopband. Door hem
daar telkens bij te begeleiden, lukte het binnen drie
Anton Constandse
zo’n zeventig cliënten nu regelmatig komen fitnessen. ‘Ik vorm vaak koppels,
zodat ze elkaar kunnen helpen bij de oefeningen. Maar er ontstaan ook contacten met de andere bezoekers.’
Een aantal van zijn deelnemers is zo sterk vooruit gegaan, dat Martin het aandurft om met hen tien kilometer te gaan hardlopen tijdens de City-Pier-Cityloop in maart. Voor anderen is dat niet haalbaar, maar het feit dat ze in
beweging komen vindt Martin al heel wat. ‘Ik zie dat veel van de cliënten die
gaan fitnessen, na verloop van tijd veel meer kunnen.’ Zoals de cliënt met
overgewicht, die begon te fitnessen en in een periode van drie maanden twintig kilo afviel.
In het water
Voor wie veel spieren tegelijk wil trainen, is zwemmen een optie. Zo’n vijftien
cliënten komen wekelijks naar zwembad Overbosch in de wijk Bezuidenhout.
Dat heeft een wedstrijdbad en enkele meer recreatieve baden. Activiteitenbegeleidster Jessamy begeleidt de zwemmers: ‘Een deel van hen krijgt les in het
wedstrijdbad, terwijl we met anderen activiteiten doen in het recreatieve deel.
Balspelen bijvoorbeeld. Het grappige is dat daar vaak kinderen bij aansluiten,
die het leuk vinden om een spel te doen. Een mooie match.’ n
weken om die angst weg te nemen. Nu rent
hij geheel zelfstandig op die band.’ Activiteitenbegeleider Martin is twee dagen per week
te vinden bij Basic Fit. Cliënten kunnen daar
dan onder zijn
begeleiding fitnessen. Vooral in
het begin is begeleiding bij de
oefeningen en
apparaten
nodig, anders is
het risico op
blessures te groot. Na verloop van tijd kunnen ze zelfstandig trainen. Martin schat dat
‘Nu ik het een tijdje
doe, gaan de
oefeningen een stuk
gemakkelijker’
TRANS
25
NEtwErkthEma
Runningtherapie in de GGZ
Hardlopen voor lichaam en geest
Het is bekend dat bewegen niet alleen goed is voor het lichaam maar ook voor de geest. Het kan de stemming verbeteren en cliënten voelen zich er rustiger en prettiger door. GGZ Rivierduinen biedt cliënten vaak
“runningtherapie” aan bij een behandeling voor depressie. Dit is rustig, regelmatig hardlopen als therapie.
Hulpverleners adviseren cliënten dan om deel te nemen aan deze speciale hardloopgroepen, naast medicatie
(zo nodig) en gesprekken. Sommige hardloopgroepen staan ook open voor cliënten met angst- en paniekklachten en slaapproblemen.
Grip op stemmingen
Ger van den Burg is bewegingstherapeut bij Rivierduinen en
betrokken bij runningtherapie. Hij vertelt: ‘We bieden maatwerk en proberen cliënten steeds een motiverende prikkel
mee te geven zodat ze het hardlopen zelfstandig leren oppakken. Hierbij gaat het niet om presteren, de afstand, of hoe
hard je loopt. Belangrijker is dat cliënten merken dat met
hardlopen hun stemming verbetert, ze er grip op krijgen en
dat ze het een onderdeel maken van hun leefpatroon. Cliënten voelen zich sterker en zekerder.’
Samen verder
Er zijn in diverse vestigingen van Rivierduinen runningtherapie-groepen, onder andere in Leidschendam, Zoetermeer,
Katwijk, Lisse, Voorhout en Leiden. Na een kennismakingsgesprek gaat een cliënt daar een of twee keer per week hardlopen, in een kleine groep. De voor- en nabespreking, de
warming-up en de cooling-down doet de groep gezamenlijk.
Het hardlopen gaat in het eigen tempo. De runninggroepen
zijn ook belangrijk omdat voor veel cliënten de stap naar een
reguliere sportvereniging groot is, terwijl hardlopen belangrijk is voor het herstelproces. Soms komt het voor dat cliënten die elkaar in de groep hebben leren kennen, besluiten om
na de runningtherapie het hardlopen gezamenlijk voort te
zetten.
reacties van cliënten
‘Mijn stemming is verbeterd. En mijn conditie ook!’
‘Ik leerde Anne kennen tijdens de runningtherapie. Nu lopen we
al zes jaar lang elke dinsdagavond hard.’
‘Elke woensdagavond moet ik wat overwinnen, maar als ik het
gedaan heb ben ik zo trots op mezelf.’
‘Als ik nu mijn eigen tempo kan lopen, kan ik dat na de runningtherapie ook.’
‘Ik heb het gevoel meer controle te hebben over mijn leven’
Bewegingstherapeut Van den Burg: ‘We leren cliënten heel geleidelijk hardlopen, zowel met de groep als zelfstandig. We
ondersteunen hen onder andere met “coaching op afstand”,
door een telefonische afspraak of via email. Voor cliënten is
het hardlopen behoorlijk pittig, maar als ze ervaren hoeveel
gezondheidswinst ze ermee kunnen boeken, is het ze heel veel
waard. Wij hebben er al jaren goede ervaringen mee!’ n
TRANS
26
Cliënten merken dat niet alleen hun stemming verbetert, maar hun conditie ook
Foto: GGZ Rivierduinen
MARIEKE HUFFENREUTER, RIVIERDUINEN
NEtwErkthEma
Hoe je zorg kwetsbare ouderen verbetert
Succesvolle samenwerking huisartsen en
Respect Zorggroep
ningse zorgverleners hard gewerkt om
de zorg aan kwetsbare ouderen te verbeteren. En met succes. De inzet van
Zichtbare Schakels heeft zijn vruchten
afgeworpen. Annie van Antwerpen,
manager extramurale zorg bij Respect
Zorggroep, over de samenwerking met
huisartsen en welzijnswerkers: ‘We
hebben alle kwetsbare ouderen in
beeld.’
KARIN HIRALAL, RESPECT ZORGGROEP
Scheveningen
In Scheveningen wonen relatief veel ouderen.
Een deel van hen is kwetsbaar en gebaat bij
goed georganiseerde, multidisciplinaire zorg.
‘We hebben daarom een aantal jaren stevig
geïnvesteerd in de samenwerking tussen
Scheveningse huisartsen, ouderenadviseurs
van Welzijn Scheveningen en onze wijkverpleegkundigen’, licht Annie toe. ‘Het delen
van kennis en ervaring, het werken met
teams georganiseerd rond de huisartspraktijken, het bespreken van het behandelplan in
een Gestructureerd Patiënten Overleg
(GPO): het zijn allemaal voorbeelden die uit
die samenwerking zijn gekomen.” De zorgprofessionals vinden elkaar via het Geria-
trisch Netwerk Scheveningen. Inmiddels zijn
hier 120 zorgprofessionals uit de eerste lijn
bij aangesloten.
Extra aandacht
‘We merken dat de lijnen nu korter zijn en
eerstelijns professionals elkaar makkelijker
aanspreken’, stelt Annie. ‘En, hoewel we het
niet met harde cijfers kunnen onderbouwen,
hebben we ook de indruk dat de ouderen
zich kunnen vinden in deze aanpak. Vaak
hebben zij meer last van sociale problemen,
zoals eenzaamheid, dan van lichamelijke
klachten. De extra aandacht die zij nu krijgen van de wijkverpleegkundige is vaak zo
welkom. Het kan net dat zetje zijn waardoor
iemand langer thuis kan en wil blijven
wonen.’ De wijkverpleegkundigen komen bij
cliënten thuis. Ze hebben tijd voor een gesprek, krijgen inzicht in de thuissituatie van
de cliënt en kunnen zo nodig doorverwijzen
naar hulpverleners, zoals een fysiotherapeut
of een diëtist. Signalen geven ze door aan de
huisarts en worden besproken in het GPO.
Annie: ‘Al met al hebben we nu een goed
beeld van wie de kwetsbare ouderen in onze
wijken zijn en met welke problemen zij kampen.’
Toekomst
‘Ondanks het feit dat de subsidie voor het
project Zichtbare Schakels per 2015 gestopt
is, willen wij toch door met deze vorm van
zorg verlenen,’vertelt Annie. ‘Ook de huisartsenpraktijken uit Scheveningen hebben
Annie van Antwerpen: ‘Deze vorm van
samenwerking heeft de toekomst’
Foto: Ronald van Erkel
De afgelopen jaren hebben Scheve-
aangegeven door te willen
gaan met de samenwerking.
We zoeken nu samen naar
een mogelijkheden om de
inzet van de wijkverpleegkundigen te financieren.
Deze vorm van samenwerking heeft de toekomst. Ik
ben er van overtuigd dat het
mensen helpt om langer zelfstandig thuis te wonen.’ n
TRANS
27
NEtwErkthEma
Jaarlijks vijftig reconstructies kruisband
Weer sporten
Met welke kwetsuren melden sporters zich het meest in Bronovo? ‘Met blessures aan de schouder, meniscus of de kruisbanden’, zegt chirurg en specialist orthopedische
geneeskunde Axel Deenik. ‘Maar deze letsels kunnen natuurlijk ook voorkomen bij niet-sporters.’ Bronovo kiest de
aanpak die het best bij de patiënt past. Dat is lang niet altijd
een operatieve ingreep. Deenik: ‘Training en fysiotherapie
bouwt daarmee spiermassa op die de verminderde functie
van het gewricht compenseert.’
GERBEN STOLK
Chirurg en specialist orthopedische geneeskunde Axel Deenik
Oudere en amateurvoetballer
In Bronovo werken de orthopedisch
chirurg, sportfysiotherapeut en sportarts
samen in een behandelteam. Deenik:
‘Wij stellen de vraag: wie heeft de blessure opgelopen en
Wie heeft de waarmee stelt hij zich
tevreden? Je kunt je
blessure voorstellen dat een
opgelopen en amateurvoetballer
van twintig jaar 100%
waarmee stelt hij wil herstellen om
zich tevreden? weer wedstrijden te
kunnen spelen, terwijl een senior van zeventig content is
als hij pijnloos kan wandelen en traplopen. Bij de twintiger zal normaal gesproken eerder tot de meest intensieve
behandeling worden besloten: een operatie. Bij de senior is de kans groot dat
TRANS
28
training en fysiotherapie het gewenste
resultaat opleveren.’
De sportarts en sportfysiotherapeut begeleiden degenen die met oefeningen
trachten uit te komen. Daarbij wordt
onder meer beoordeeld of de patiënt de
belasting aankan die na bijvoorbeeld een
kruisbandreconstructie nodig is voor
een goed herstel. Blijken training en fysiotherapie onvoldoende effect te sorteren, dan kan het besluit alsnog zijn dat
de patiënt wordt geholpen door de orthopedisch chirurg.
Wintermaanden
Zo verricht Deenik gemiddeld één keer
per week een kruisbandreconstructie, in
totaal ongeveer vijftig per jaar. De “pieken” doen zich voor rond het begin van
het voetbalseizoen en in de wintermaanden, de tijd van ijs- en skipret.
Hij vertelt hoe zo’n ingreep verloopt:
‘We maken een klein sneetje in het onderbeen, bij de aanhechting van de hamstringpezen. Daar gebruiken we pezen
waarmee we een nieuwe kruisband
maken. In de knie worden tunnels gemaakt, waarbij onder geleide van een camera de optimale positie wordt gezocht
om de kruisband te plaatsen. De pezen
worden door de boortunnels binnengebracht, in de juiste positie gelegd, aan
een kant vastgezet, op spanning gebracht
en tot slot aan de andere kant vastgezet.’
Na negen maanden intensieve fysiotherapie is de nieuwe band in principe stevig
genoeg ingegroeid en de coördinatie voldoende om weer te kunnen sporten. n
Foto: Frank van der Burg
kunnen volstaan om weer een stabiel gewricht te krijgen. Je
DE GOUDEN TIP VAN...
Saffier de Residentiegroep: verbouwen?
Gezellig op vakantie!
Bouwwerkzaamheden in een bewoonde locatie leveren overlast op voor bewoners en medewerkers. Saffier De
Residentiegroep heeft hier een eenvoudige en afdoende oplossing voor bedacht: tijdens de verbouwing gaan
de bewoners op vakantie. Daardoor kunnen de bouwers stevig doorwerken zonder in te zitten over mogelijke
overlast. De bewoners zijn helemaal blij met deze ‘vakantie’ die hun in de schoot geworpen is.
Foto ter beschikking gesteld door Saffier De Residentie
RIA VAN HAAFTEN, SAFFIER DE RESIDENTIEGROEP
Overlast? - Nergens last van!
De parterre van de locatie Swaenestate wordt
verbouwd. Er komt een wijkcentrum met de
huisartsen Leyendak, de apotheek Leyenburg,
de eerstelijnspraktijken van Saffier De Residentiegroep en een wijkservicepunt/zorgwinkel. Ook een thuiszorgteam van HWW zorg
verhuist hierheen. Het centrum gaat vóór de
zomervakantie open. Begin januari is de verbouwing daadwerkelijk gestart.
Het is niet de eerste keer dat er verbouwd
wordt in een bewoonde locatie. Meestal verhuizen de bewoners tijdelijk naar een andere
plek. Maar deze keer kozen we voor een andere
oplossing. Uit een analyse van de bouwactiviteiten bleek namelijk dat de meeste overlast
Gezellig met zijn allen er even tussenuit
den, vlakbij Arnhem. Het ligt op een prachtig
landgoed in de Veluwse bossen en is een complex van het Rode Kruis. Het heeft zijn eigen
zorgmedewerkers, die een deel van de zorg-
Bewoners genoten ontzettend van alle aandacht
voor bewoners en medewerkers drie aaneengesloten weken besloeg, die goed in te plannen
waren. - Drie weken? Dat is nog wel te overzien. Zo kwamen we op het idee van een bewonersvakantie. Van 2 t/m 21 februari. Drie
weken er lekker tussenuit!
Lekker in het zwembad
De reis ging naar Hotel De Valkenberg in Rhe-
diensten overnemen. Een aantal van onze
eigen zorgmedewerkers ging ook mee. Het
hotel biedt een geheel verzorgd verblijf en
heeft diverse zorgvoorzieningen, zoals een
zwembad dat toegankelijk is voor mensen met
een functiebeperking en een rolstoelvriendelijke tuin. Ideaal voor onze bewoners!
En die hebben er met volle teugen van genoten. Bijvoorbeeld van het zwembad. Eerst
stonden ze er wat huiverig
tegenover: ‘Dat doen we niet
hoor!’ Maar na een paar
dagen lagen de eersten heerlijk in het water. Een medewerker vertelt: ‘Er werden
spelletjes gedaan, tijdschriften en kranten door-/voorgelezen en de bewoners
gingen elke dag uit wandelen. Ze liepen dan de helling
af naar het dorp of door het
bos. ’s Middags werd er gezellig geborreld. Onze bewoners genoten ontzettend van
alle aandacht!’ n
TRANS
29
TRANS
DEN HAAG TRANSMURAAL
WoonZorgcentra Haaglanden
mr. L.E. Visserhuis, joods wooncentrum
Contactpersonen redactie
Bronovo-Nebo
hww zorg
Marjolein de Boo
www.bronovo.nl
Jürgen Burkhardt, Anneke de Lange
www.hwwzorg.nl
Cardia
kNmP departement Den haag
Cato wonen welzijn zorg
Parnassia specialist in psychiatrie
Marleen Otoide-Vree
www.cardia.nl
Pieter Sipkes
www.knmp.nl
Tessa van Leeuwaarden
www.centrumbezuidenhout.nl
Erica Holtheijer
www.parnassia.nl
Stichting anton Constandse
respect Zorggroep
Saskia Rikken
www.stichtingantonconstandse.nl
Kim van Bemmel-Roeleveld
www.respectzorggroep.nl
Stichting Eykenburg
Saffier De residentiegroep
Annelies van Geest
www.eykenburg.nl
Ria van Haaften
www.saffierderesidentie.nl
Florence
Sophia revalidatie
Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken
Jaargang 17, nummer 1 maart (2015)
tranS is een uitgave van de Stichting transmurale Zorg. De
Stichting bevordert de kennisuitwisseling en samenwerking
tussen een aantal zorgorganisaties in de haagse regio.
Stichting transmurale Zorg Den haag en omstreken
Patricia huijbregts (directeur)
monique Bergsma (contactpersoon redactie)
koningin Sophiestraat 120; 2595 tm Den haag
(070) 700 00 77
www.transmuralezorg.nl
Volg ons op t @transmuralezorg
LinkedIn Groep transmurale zorg en subgroep
medicatieveiligheid
Inlichtingen en adreswijzigingen:
[email protected]
Eddy Lieferink, Loes Kwint
www.florence.nl
Betsy Nieuwhof
www.sophiarevalidatie.nl
Gemiva-SVG Groep
mr. L.E. Visserhuis
GGZ haagstreek/Zoetermeer
wZh
Vormgeving en productie
Graphicom International, Pijnacker, [email protected]
hagaZiekenhuis
Xtra
Distributie
Zorgorganisaties die participeren in de Stichting, ontvangen
tranS. Losse nummers kunnen uitsluitend op aanvraag toegezonden worden.
Hans van Amstel
www.gemiva-svg.nl
Marieke Huffenreuter
www.rivierduinen.nl
Bart van Wolferen, Elly van Schaik
www.hagaziekenhuis.nl
Wim Moll
www.jbc-visserhuis.nl
Nikki Vader, Lisanne van der Ploeg
www.wzh.nl
Sandra Spronk
www.xtra.nl
huisartsen kring haaglanden
Henriëtte Dekkers
www.kringhaaglanden.nl
hoofdredactie
marieke keur tekst & advies
[email protected]
(070) 350 61 39
kopij
kopij vanuit de participerende organisaties kan voorgedragen worden via de contactpersonen van de redactieadviescommissie.
© 2015 alle rechten voorbehouden. Verspreiding van artikelen uitsluitend in overleg met de redactie.
www.transmuralezorg.nl
ISSN: 1873 - 8907
BERICHTEN UIT DE STICHTING
Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken
Nieuwe app:
transmurale werkafspraken haaglanden
Stichting Transmurale
Zorg Den Haag e.o.
introduceert een app
met het doel kennisdeling in de regio te
bevorderen. Alle
transmurale werkafspraken en regionale
richtlijnen in regio
Haaglanden zijn (ook
offline) beschikbaar
via smartphones en
tablets, waardoor ze
overal door zorgverleners geraadpleegd
kunnen worden. Ook
bij patiënten die geen
internet hebben.
Denk bijvoorbeeld aan de wijkverpleegkundige die bij de
cliënt thuis komt, niet altijd internet bij de hand heeft en ook
niet van elke richtlijn een papieren exemplaar bij zich heeft.
De wijkverpleegkundige kan op dat moment de richtlijn op
zijn/haar smartphone of tablet erbij pakken.
De naam van de nieuwe app is ‘Transmurale Werkafspraken
Haaglanden’ (TWH). Deze is ontwikkeld op initiatief van de
Federatie Medisch Coördinerende Centra (www.fmcc.nl) en
wordt al in meerdere regio’s gebruikt. Begin 2015 is de app
via de App Store (gratis) verkrijgbaar.
Meer informatie: [email protected].
regionaal Zorgprogramma traumatisch
hersenletsel
Hersenstichting Nederland heeft op advies van de landelijke
stuurgroep Traumatisch Hersenletsel (THL), subsidie toegekend aan regio Haaglanden voor implementatie van de Zorgstandaard THL. Regio Haaglanden is daarmee één van de
vier pilotregio's.
De Landelijke Zorgstandaard is een functionele beschrijving:
welke zorg moet op welk moment op welke wijze geleverd
worden? In het Regionale Zorgprogramma komt aan bod wie
deze zorg levert. Het is aan de regionale zorgaanbieders, de
gemeenten en de zorgverzekeraars om hier uitvoering aan
te geven.
De stuurgroep van het Netwerk Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) in regio Haaglanden zal onder leiding van Stichting
Transmurale Zorg actief aan de slag gaan met de ontwikkeling van het Regionale Zorgprogramma THL.
Naast regio Haaglanden gaat men in Overijssel, GroningenDrenthe en Midden Brabant ook aan de slag met het ontwikkelen van een Regionaal Zorgprogramma THL. De
verwachting is dat een eerste conceptversie halverwege
2015 klaar is.
Contactpersoon voor de pilot in regio Haaglanden is Heleen
van Milligen: [email protected].
Projectidee PaF goedgekeurd
Vanuit het Netwerk Medicatieoverdracht is geconstateerd
dat de bewustwording van de patiënt over zijn verantwoordelijkheid in zijn farmaceutische zorg een cruciale voorwaarde
is om de Transmurale Medicatieoverdracht te verbeteren.
Naast andere initiatieven die gestart zijn in de regio, is ook
een projectidee PAF (Patiënten Actief in hun Farmaceutische
zorg) ingediend bij ZonMw. Inmiddels is ons verzocht dit idee
verder uit te werken tot een concreet plan. In de zomer
horen we of dit gehonoreerd wordt. Het plan wordt opgesteld
in nauwe samenwerking met patiëntenvertegenwoordigingen, apothekers en het Netwerk Medicatieoverdracht.
Meer informatie: [email protected]
Zorgverleners haagse regio ontwikkelen keten mS
De ontwikkeling van een zorgketen MS gaat eind maart van
start met een werkconferentie. Doel daarvan is de juiste
zorg op het juiste moment aan de juiste patiënt te kunnen
bieden. Verder worden er afspraken gemaakt over de organisatie van casuïstiekbespreking.
Meer op http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/
activiteit/Multiple-Sclerose/17
regionale agenda
26 maart
Netwerkbijeenkomst mS
1 juni
Netwerkbijeenkomst mantelzorg: verbinding tussen
formele en informele zorg
TRANS
31
tweets
@drbrambakker "Walking is men's
best medicine." (Hippocrates, vader
van de geneeskunde)
@alzheimernl Je onderhoudt je auto,
tuin en verwarmingsketel. En je lijf en
brein? Hoe dan ook: beweeg! #ardschenk #hetfittebrein
@alzheimernl Promotieonderzoek
duikt in de complexe relatie tussen fysieke activiteit en dementie:
http://irs.ub.rug.nl/ppn/387643788
@maarNoor Hoe ik oud wil worden.
90 jarige patiënte van de #geriater
zegt tijdens anamnese: 'ik voel mij
nog erg jong in het hoofd'. Mooi vind
ik dat.
@margriet_bos Maar doordokteren
of 'zie de mens'? Wat we kunnen leren
van #huisartsen en #ouderengeneeskunde. http://www.discura.nl/auteurs/aliette-jonkers/torens-zonderloopbrug …
hetNieuweOuderworden
@hNOw_2012 10 social media tips
om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen! www.alleszelf.nl
@VanhuetCC "Afkeer van de teloorgang van het ouder worden zit diep in
ons," Prof. dr. #RudiWestendorp
@dementievandaag Wilt u uw verhaal
met anderen delen? Dat kan hier:
www.dementieverhalenbank.nl
COLUMN
Sport in beeld
Ik kan me niet herinneren dat ik mijn vader of
moeder hard heb zien lopen. Sterker nog, ik weet
ook niet wanneer ik zelf ergens harder voor ben
gaan lopen. Wij waren thuis niet zo van bewegen.
Maar we keken er wel veel naar. De “karikikas”,
zoals mijn vader de televisie noemde, stond vaak
afgestemd op sport. Sport in beeld. Voorovergebogen zat hij in zijn witte overhemd, de sigaret op
de lip, te genieten van anderen die zich in het
zweet werkten. Hoewel hij enige voorkeur had
voor schaatsen, voetbal en wielrennen, keek hij naar elke sport. Hij leerde zelf pas op
latere leeftijd fietsen, en zwemles had hij nooit gehad.
Zo groeide ik op in een passieve sportieve omgeving. En hoewel mijn broer, zus en ik echt
wel geprobeerd hebben te sporten, is het nooit iets geworden. We doen niets meer, althans
niets dat de moeite waard is om over op te scheppen. Eerst was er nog afgunst, ijdele hoop
en goede voornemens. Langzaam zijn die omgebogen van gelatenheid naar ergernis.
Zo is er weinig klein leed dat me zo kan raken als sporten in het openbaar. Mannen die –
de buik naar voren dragend – met geschoren benen in een te klein wielrenpak door het
landschap toeren. Vrouwen die met rode hoofden, lurkend als een kind aan een zuigflesje,
door park en stad ploeteren. Waarom moeten we alles zien? Doe dat achter gesloten deuren en niet achter manshoge ramen in een willekeurig winkelcentrum. Sport uit beeld, wat
mij betreft.
Foto: Jan Bakker
@VUmcamsterdam #Wegmetdatwoord: "oudjes" officieel weggestemd
uit Nederlandse taal door @Taalbank_INL
Mijn jonge vader werd oud en ziek. Roken deed hij niet meer. Naar sport kijken nog wel.
Soms keken we samen en leverden we commentaar op de prestaties. Daar hadden we,
al die jaren, wel recht op. Ervaren kijkers die naast elkaar op de bank afscheid van elkaar
namen. ‘Die ziekte heeft me te pakken, maar ik ga elke dag beneden in de flat de krant
halen’, vertelde hij monter. ‘Zo lang ik kan lopen, leef ik nog.’ Dat bleek te kloppen; de
krant bleef liggen en hij stierf. Mijn vader komt vaak langs in mijn leven; zeker wanneer
ik naar sport kijk. Heerlijk samen met hem, anderen zien bewegen. n
Bram Schinkelshoek

Download Report