- Financial Investigator

// THEMA Life Cycle Investing
Actualiteiten in DC:
stilte voor de storm?
Door Tjitsger Hulshoff
Aan het begin van het jaar blikken we traditioneel terug op het afgelopen
jaar en kijken we vooruit naar de ontwikkelingen in het nieuwe jaar. In dit
artikel doe ik dat voor DC-pensioen. In DC-land zijn er veel interessante
zaken gebeurd, maar welbeschouwd is het slechts stilte voor de storm.
Terugblik 2014
Noem het beroepsdeformatie, maar
2014 was in mijn ogen een spannend
jaar in DC-land. De langjarige trend
naar meer DC-regelingen heeft zich
onverminderd doorgezet. Meer en meer
bedrijven stappen over naar moderne
DC-regelingen, voornamelijk in PPI
vorm. De PPI-markt is gegroeid van
€ 380 miljoen eind 2013 naar meer
dan € 1 miljard in het derde kwartaal
van 2014 (zie figuur 1). Er zijn weer
twee PPI’s bijgekomen en ook nieuwe
buitenlandse IORP’s opgezet die de
Nederlandse markt gaan benaderen.
In 2014 is de PPI-wetgeving geëvalueerd1,
met een duidelijk positieve noot. Mede
door dit rapport is in 2014 de negatieve
beeldvorming die richting PPI in de
politiek bestond – grotendeels - weggenomen.
In eerdere publicaties sprak ik van de
drie-eenheid van DC: kosten, communicatie en beleggen. In 2013 zagen we een
sterke focus op kosten, met enorme
dalingen tot gevolg. In 2014 is de aandacht doorgeschoven naar communicatie, en dan vooral richting deelnemers.
Deelnemers in een DC-regeling hebben
real time, online inzicht in hun actuele
pensioensituatie en de verwachtingen
en risico’s naar de toekomst. Communicatie en participant empowerment is
een commerciële plus geworden.
Figuur 1: PPI-markt
Bron: DNB
34
FINANCIAL
INVESTIGATOR
NUMMER 1 / 2015
Na de kosten
en de communicatie
zal de aandacht nu
uit gaan naar
de beleggingen.
Actualiteit
Na jaren van debatteren over het
pensioenakkoord en na vele verwarde
discussies over rekenrente, uitsmeren
en beleidsdekkingsgraden verschuift de
aandacht in het pensioendebat steeds
meer naar DC. Helaas is de discussie
vooralsnog ingestoken vanuit bestaande
belangen. Net als dat de pensioenlobby
eerder het begrip ‘reëel kader’ misbruikte
om het bestaande stelsel onder minder
stringent toezicht te stellen, gebruikt
men nu de term DC om precies hetzelfde
te bereiken. Een discussie die wordt versluierd met onnodig complexe begrippen
als degressieve opbouw en collectief risicodelen, om te verhullen dat het gaat om
een systeem zonder eigendomsrechten
en zonder participant empowerment.
Tegelijkertijd is er nu aandacht voor
enkele van de nadelen van de huidige
DC-wetgeving, namelijk de restrictieve
Vooruitblik 2015+
Wellicht een platitude, maar in de
komende twee jaar zullen we de groei
naar DC zien versnellen. In andere
landen vindt de meerderheid van de
pensioenopbouw plaats in DC-vorm
(zeker waar het private sector werknemers betreft). In Nederland gaan we
dezelfde cijfers bereiken. Als we iets
dieper kijken, zien we binnen het
DC-werkveld een viertal thema’s:
Governance
In de uitvoering van DC-regelingen
staat het belang van de deelnemer
voorop. Het is daarom van belang dat de
deelnemers het vertrouwen mogen
genieten dat de diverse beslissingen
(onder andere beleggingsbeslissingen)
in het belang van de deelnemer worden
genomen. Vertrouwen volgt uit uitlegbaarheid en transparantie, maar ook uit
de governancestructuur, via afhankelijkheden en ‘incentives’.
DC bij pensioenfondsen
Op dit moment wordt een aantal
DC-regelingen uitgevoerd binnen een
pensioenfonds waar ook een DB-regeling wordt uitgevoerd. Vanuit het verleden een logische keus, want zo kan op
efficiënte wijze worden geprofiteerd
van de inkoopkracht van de grotere
DB-regeling. Nu de DC-regelingen
groeien, komt er meer aandacht voor
(het ontbreken van) ringfencing en het
correct toewijzen van de kosten, alsmede
voor de beste operationele uitvoering.
Versmalling en verbreding
pensioenlandschap
De enorme druk op kosten en de wens tot
Figuur 2: Raamwerk voor DC-propositie
Geavanceerd
Mate van
geavanceerdheid
gemaximeerde premie-inleg en de plicht
om 100% van het kapitaal om te zetten
in een levenslange annuïteit. Hier zijn
verbeteringen mogelijk. Waarbij ik wil
waarschuwen voor complexiteit en wil
pleiten voor het belang van de deelnemer.
Voorlopig zullen we in pensioenland nog
veel tijd met elkaar bezig zijn in al deze
interne discussies. Desondanks (of dankzij?) zullen we in 2015 en 2016 enkele
belangwekkende ontwikkelingen zien.
Allocatie gebaseerd op
bv. funding level en garantie
Volledige maatwerk invulling
Corporates
Multinationals,
Grote collectieven
Allocatie gebaseerd op
tijd tot pensioendatum
Algemene opzet
Allocatie gebaseerd op
tijd tot pensioendatum
Maatwerk strategie /
implementatie
MKB, corporates
Grote corporates,
multinationals
collectieven
Plain vanilla
Standaard
Mate van maatwerk
Maatwerk
Bron: i-PensionSolutions
eenvoud en uitlegbaarheid, leidt ertoe dat
er een markt is ontstaan voor standaard,
plain-vanilla DC-oplossingen. Het gaat
dan om eenvoudige lifecycles, die voor
alle deelnemers hetzelfde zijn. Eenvoudige beleggingsproducten in een begrijpelijke vorm gecombineerd, en tegen een
lage prijs. Binnen de diverse plain-vanilla
oplossingen is echter nog een wereld van
verschil (zie het volgende thema).
In 2015 zullen we een scherper onderscheid zien tussen deze producten en
maatwerkproducten enerzijds en
geavanceerde producten anderzijds
(zie figuur 2). Maatwerk in de zin dat de
beleggingsoplossing wordt afgestemd
op de specifieke risicobereidheid versus
risicocapaciteit van de deelnemers,
danwel de specifieke wensen van de
betreffende onderneming. Geavanceerdheid in de zin van specifieke toevoegingen aan de lifecycle voor speciale
vormen van garanties (kapitaalmarkt
of verzekeringen).
Terug naar de beleggingen
Na de kosten en de communicatie zal de
aandacht nu uit gaan naar de beleggingen. Het zijn immers de beleggingsresultaten die de pensioenuitkomst en
risico’s bepalen. De beleggingsresultaten worden bepaald door de strategie en
de implementatie. Ook binnen de plainvanilla proposities bestaan grote ver-
schillen in strategische keuzes; denk
bijvoorbeeld aan de mate van renteafdekking of de invulling van de
rendementsportefeuille. Maar ook in de
implementatie zijn er enorme verschillen; wordt renterisico met staatspapier
of credits afgedekt? Is er synthetische of
volledige replicatie van een passief
fonds? Welke manager wordt er gekozen
voor iedere beleggingscategorie? Hoe
wordt de propositie onderhouden? En
dit is slechts een selectie van de belangrijke vragen. Vraagstukken die nóg
belangrijker worden bij de maatwerk en
geavanceerde oplossingen.
Conclusie
Na een jaar van geleidelijke voortzetting
van bestaande trends zullen we in 2015
en 2016 een stormachtige ontwikkeling
meemaken. Er zal meer aandacht zijn
voor de fundamentele ontwikkeling
van de DC-markt, meer aandacht voor
governance, een verbreding van de
DC-proposities en meer aandacht voor
de beleggingen. Wij zijn er klaar voor! «
1) http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2014/05/23/rapport-evaluatie-ppifinale-versie.html
Dit artikel is geschreven door Tjitsger
Hulshoff, CIO en bestuurder van de Premie
Pensioen Instelling i-PensionSolutions.
NUMMER 1 / 2015
FINANCIAL
INVESTIGATOR
35