Oproep kenniskringleden lectoraat Waarde(n) van

Oproep kenniskringleden lectoraat
Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs
Het lectoraat Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs
Onder ouders, leerkrachten, bestuurders, politici, wetenschappers en
onderwijsinspecteurs groeit het besef dat kinderen meer zijn dan
de som van hun cognitieve vaardigheden, en daarmee neemt ook de
onvrede toe over de huidige dominante focus op de kwalificatiefunctie
van het onderwijs en over de daarmee samenhangende definities en
indicaties van ‘goed onderwijs’. Onderwijspedagoog Biesta stelt dat de
discussie over wat goed onderwijs is, gebaat zou zijn bij de realisatie
dat onderwijsprocessen niet alleen het domein van kwalificatie
beïnvloeden, maar ook altijd dat van socialisatie en persoonsvorming
(of subject-wording); de functie van het onderwijs is dan ook primair
om kinderen en jonge mensen zo goed mogelijk in staat te stellen om
zich op deze drie doeldomeinen te ontwikkelen.
Deze brede benadering van de functie en doelen van het onderwijs,
namelijk gericht op de domeinen kwalificatie, socialisatie en
persoonsvorming, lijkt goed aan te sluiten bij de visie op onderwijs
binnen de Vrijescholen waarbij het onderwijs een evenwichtige
ontwikkeling van denken, voelen en willen van de leerling beoogt. Je
zou kunnen zeggen dat in het Vrijeschoolonderwijs, anders dan bij
de meeste huidige onderwijsstromingen, niet primair kwalificatie- en
socialisatiedoelen leidend zijn in de wijze waarop het onderwijs vorm
wordt gegeven, maar juist de subject-wording. Bij mensen die binnen
de Vrijeschoolgemeenschap werkzaam zijn, leeft sterk de overtuiging
dat het Vrijeschoolonderwijs juist op de gebieden van persoonsvorming
een toegevoegde waarde heeft ten opzichte van het onderwijs in
reguliere scholen. Enige bewijs hiervoor komt uit onderzoek dat liet
zien dat het Vrijeschoolonderwijs, in vergelijking tot andere scholen,
een positief effect lijkt te hebben op de ontwikkeling van
persoonsvaardigheden die cognitieve en bredere leerprocessen
ondersteunen en versterken, zoals academisch zelfbeeld,
prestatiemotivatie, relatie met leerkrachten en effectief gebruik van
leerstrategieën. Hoe dit gebeurt, met welke aspecten van het
Vrijeschoolonderwijs deze positieve opbrengsten samenhangen, is
echter nog niet onderzocht. Vooralsnog ontbreekt het in het
Vrijeschoolonderwijs aan een instrumentarium en een vocabulaire dat
scholen en leerkrachten in staat stelt om deze aspecten van de
ontwikkeling op zodanige wijze in kaart te brengen dat deze
toegevoegde waarden binnen de scholen zelf, maar ook met mensen en
instanties buiten het Vrijeschoolonderwijsveld besproken en
geëvalueerd kunnen worden.
Het lectoraat Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs heeft tot doel bij te
dragen aan het ontwikkelen van kennis en inzicht en het bevorderen
van professionaliteit van (aankomende) leraren in het
Vrijeschoolonderwijs en andere geïnteresseerde leraren en
professionals. Als achterliggend doel geldt: het versterken van de
doelen waar het Vrijeschoolonderwijs voor staat, zoals bijvoorbeeld
het realiseren van een brede en evenwichtige ontwikkeling van denken,
voelen en willen bij kinderen/jongeren zodat zij innerlijk vrij,
verantwoordelijk en moreel handelende volwassenen worden. Het
onderzoeksprogramma van het lectoraat beoogt de dialoog over en
kritische reflectie op de bestaande onderwijspraktijk te voeden,
handvatten te bieden voor onderwijsvernieuwingen en ingangen te
bieden om ook buiten de wereld van de Vrijeschool de dialoog aan te
gaan over wat goed onderwijs is en wat de Vrijeschool daaraan bij kan
dragen.
Binnen het lectoraat zijn twee onderzoekslijnen geprogrammeerd:
enerzijds funderend onderzoek naar de waarden die ten grondslag
liggen aan het Vrijeschoolonderwijs en de implicaties van deze waarden
voor onderwijsprocessen, doelen en opbrengsten; anderzijds
praktijkonderzoek dat zich richt op beschrijving, evaluatie en innovatie
van de didactische en pedagogische praktijken van het
Vrijeschoolonderwijs. Binnen dit praktijkgericht onderzoek wordt
nadrukkelijk ook gekeken hoe deze praktijken zich verhouden tot
andere onderwijsvormen en aansluiten bij, of afwijken van, empirisch
en theoretisch pedagogisch- en onderwijsonderzoek.
De kenniskring Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs
De kenniskring zoekt vier leden onder leerkrachten (werkzaam
binnen het primair onderwijs, voortgezet onderwijs of de
lerarenopleidingen), professionals werkzaam binnen het onderwijs
en onderwijsonderzoekers, die tussen mei en september 2015 willen
beginnen met onderzoek naar (vernieuwende) didactische en
pedagogische praktijken in het Vrijeschoolonderwijs, naar de betekenis
die deze praktijken hebben voor de brede ontwikkeling van leerlingen
en de implicaties die zij hebben voor leerkrachten en hun opleiding.
Hierbij zullen we nadrukkelijk op zoek gaan naar onderwijspraktijken
die het eigene van Vrijeschoolonderwijs weten te verenigen met
onderwijsvormen en ideeën die aansluiten bij de behoeften en wensen
van de (toekomstige) samenleving. Een van de uitdagingen hierbij is
het ontwerpen van praktijkgericht onderzoek dat zowel recht doet aan
het eigen karakter van Vrijeschoolonderwijs, inzichtelijk maakt wat de
opbrengsten op het gebied van subject-wording, socialisatie en
kwalificatie zijn, maar ook de dialoog met het reguliere onderwijsveld
en de wetenschappelijke wereld mogelijk maakt. Kenniskringleden
zullen een belangrijke rol spelen bij de verspreiding van de nieuw
opgedane kennis door middel van presentaties binnen en buiten de
eigen organisatie, publicaties in vakbladen en via de website van het
lectoraat.
Kenniskringleden zullen minimaal 1 dag per week werkzaam zijn binnen
de kenniskring. Vanuit het lectoraat is 0,4 fte formatie beschikbaar om
taakstellingen binnen de kenniskring te vervullen, het overige deel
(tenminste 50%) van de aanstelling zal worden gefinancierd door de
eigen werkgever. Leden worden voor 1 jaar aangesteld en na dat jaar
zal worden besproken of de deelname aan de kenniskring zal worden
verlengd.
Een lid van de kenniskring Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs:
1. heeft gedegen kennis van en ervaring met Vrijeschoolonderwijs
(primair onderwijs, voortgezet onderwijs of lerarenopleiding);
2. heeft aantoonbare ervaring met het verrichten van (onderwijs)
onderzoek;
3. heeft ambitie om de eigen onderzoekende houding en
onderzoeksvaardigheden te verdiepen;
4. is bereid om zich naast het individuele leerproces ook actief in te
zetten voor het gezamenlijke leerproces van de kenniskring;
5. heeft het vermogen om vernieuwend, analytisch en kritisch te
denken over de onderwijspraktijk;
6. is bereid en heeft het vermogen om (wetenschappelijke) nationale en
internationale vakliteratuur op het terrein van het eigen onderzoek te
zoeken, lezen en te verwerken;
7. heeft het vermogen om resultaten van eigen onderzoek te
publiceren in vakbladen en door middel van mondelinge presentaties
over te dragen binnen het beroepsveld;
8. is in staat en bereid om door middel van onderzoek opgedane kennis
te verspreiden en in te zetten binnen en buiten de eigen organisatie;
9. is bereid en in staat om 1 dag per week te besteden aan het werk van
de kenniskring en om aanwezig te zijn bij in principe alle
bijeenkomsten van de kenniskring in Leiden (1x per zes weken).
Heb je interesse in deelname aan de kenniskring Waarde(n)
van Vrijeschoolonderwijs dan kun je een motivatiebrief,
inclusief CV, sturen waarin je toelicht hoe jij aan het
hierboven geschetste profiel voldoet;
• welke expertise jij in wilt brengen in de kenniskring;
• welke praktijkgerichte onderzoeksvraag/-vragen jij relevant
acht en uit zou willen werken;
• welke professionaliseringskansen de kenniskring jou en
jouw organisatie biedt.
Je kunt de brief voor 15 maart richten aan Lectoraat Waarde(n)
van Vrijeschoolonderwijs, t.n.v. Aziza Mayo (emailadres:
[email protected]). De gesprekken zullen plaatsvinden in
de eerste weken van april.
Hogeschool Leiden
Zernikedreef 11
2333 CK Leiden
Postbus 382
2300 AJ Leiden
071 - 518 88 00
[email protected]
hsleiden.nl
facebook.com/HSLeidenNL
twitter.com/HSLeidenNL
linkedin.com/company/hogeschool-leiden

Download Report