Lees verder - Steunpunt Milieu en Gezondheid

PERSBERICHT
27 januari 2015
DE MILIEUGEZONDHEID VAN DE GEMIDDELDE JONGERE IN VLAANDEREN
Vlaamse jongeren hebben nu minder PCB’s, moeilijk afbreekbare bestrijdingsmiddelen,
benzeen, lood en cadmium in hun lichaam dan 10 jaar geleden.
De blootstelling aan poly-aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), die bij verbranding
kunnen vrijkomen, is niet gedaald. Ook aanwezigheid van giftige arseencomponenten,
voor de eerste keer uitgebreid gemeten in deze campagne, vraagt verdere aandacht.
In 2013 en 2014 onderzocht het Steunpunt Milieu en Gezondheid, in opdracht van de
Vlaamse overheid, de aanwezigheid van vervuilende stoffen en de vroegtijdige
gezondheidseffecten van deze stoffen in urine-, bloed en ademstalen van 208 jongeren die
minstens tien jaar in Vlaanderen wonen. Dit onderzoek maakt deel uit van een grootschalige
meetcampagne (humane biomonitoring), waar ook moeders met pasgeborenen en
volwassenen (50-65 jaar) aan deelnamen. De resultaten van deze twee groepen zullen later
dit jaar beschikbaar zijn.
Het onderzoek levert referentiewaarden op voor deze Vlaamse leeftijdsgroepen en
documenteert de milieugezondheid in Vlaanderen. Aangezien het steunpunt al sinds 2002
meetcampagnes organiseert naar de blootstelling van inwoners aan vervuilende stoffen en
de gezondheidseffecten daarvan, kunnen nu ook tijdstrends in Vlaanderen worden bekeken.
We stellen vast dat de daling van vervuilende stoffen in de omgevingslucht ook wordt
waargenomen in het lichaam van de Vlaamse jongeren. In vergelijking met de waarden die
tien jaar geleden werden gemeten, daalde de benzeenbiomerker in de urine en de
bloedconcentraties van zware metalen (lood en cadmium), PCB’s en de biomerkers voor de
verboden bestrijdingsmiddelen (DDT en hexachlorobenzeen). Blootstelling aan polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s) blijft een aandachtspunt, gezien voor het
afbraakproduct van deze schadelijke stoffen geen dalende trend kon worden waargenomen.
PAK’s kunnen vrijkomen bij verbrandingsprocessen (bijv. bij gebouwenverwarming, in het
verkeer, in industriële processen) en kunnen gevormd worden in de voeding (bijv. bij
barbecue).
Ook de waarden van een aantal nieuwere vervuilende stoffen zoals ftalaten (weekmakers in
plastics) zijn gedaald tijdens de laatste 5 jaar, waarschijnlijk deels te wijten aan de
verstrengde wetgeving hierover.
Een nieuwe analysemethode liet toe om de verschillende giftige en niet-giftige
arseenverbindingen in de urine te meten. Voor het eerst in Vlaanderen kon dus worden
nagegaan in welke mate de gevonden gehaltes schadelijk zijn voor de gezondheid. We
stelden vast dat ongeveer 11% van de Vlaamse bevolking is blootgesteld aan arseengehaltes
die een gezondheidsrisico kunnen inhouden.
Informatie uit de vragenlijstgegevens bevestigde dat de aanwezigheid van vervuilende
stoffen mede bepaald wordt door onze levensstijl en voedingsgewoonten. Enkele
voorbeelden: rokers hadden hogere cadmiumwaarden; jongeren die vaker eieren van eigen
kippen aten, hadden meer PCB’s en het afbraakproduct van DDT in hun bloed; en
stookgedrag (binnen en buitenshuis) had een invloed op de PAK’s-gehaltes in het lichaam.
Bij de Vlaamse jongeren werd ook de perceptie van milieuproblemen in hun woonomgeving
bevraagd. De meest gemelde vormen van milieuhinder zijn burenlawaai en lawaai van
wegverkeer.
Resultaten van vergelijkbare studies in kleinere afgebakende gebieden, zoals de Gentse
kanaalzone waar in dezelfde periode een meetcampagne bij jongeren liep, kunnen met deze
referentiewaarden worden vergeleken. Meer informatie hierover is terug te vinden in het
persbericht over de Gentse kanaalzone.
Het Steunpunt Milieu en Gezondheid wordt geleid door: Prof. Dr. W. Baeyens (VUB,
coördinator van het steunpunt); Prof. Dr. G. Schoeters (VITO, coördinator van de
biomonitoring); Dr. V. Nelen (PIH, woordvoerder van het steunpunt); Prof. Dr. I. Loots (U.
Antwerpen); Prof. Dr. T. Nawrot (U. Hasselt); Prof. Dr. B. Nemery (KU. Leuven); Prof. Dr. S.
Dehenauw (UGent)
Voor specifieke inlichtingen verwijzen naar de website www.milieu-en-gezondheid.be, waar
u uitgebreide informatie vindt over deze resultaten.
U kan ook contact opnemen met:
Vera NELEN
Woordvoerder Steunpunt Milieu en Gezondheid
Provinciaal Instituut voor Hygiëne Antwerpen
Kronenburgstraat 45, 2000 Antwerpen
telefoon: 03/259 12 90
of
Prof. Dr. Greet Schoeters, Dr. Elly Den Hond
Coördinatie humane biomonitoring
telefoon: 0477/42 77 46 of 014/33 51 61
Prof. Dr. Ilse loots, Bert Morrens, Dries Coertjens
Sociologen, perceptie
03/265 52 76