Bouwstenennotitie - Bouwstenen voor een takendiscussie Bouwstenen voor de onderhandelingen Bouwen aan Oldambt Bouwen Februari 2014 INHOUDSOPGAVE BOUWSTENENNOTITIE: 1. Inleiding en leeswijzer ........................................................................................................................................................... 2 2. Belangrijke actuele ontwikkelingen ....................................................................................................................................... 3 3. Bouwstenen .......................................................................................................................................................................... 4 3.1 Toepassing overheidsparticipatietrap ................................................................................................................................. 4 3.2 Opbouw van de bouwstenen .............................................................................................................................................. 5 3.3 De huidige rolneming van de gemeente Oldambt .............................................................................................................. 5 3.4 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het maatschappelijk domein .............................................................. 7 3.5 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het ruimtelijk domein ......................................................................... 9 3.6 Toelichting op de (opbouw van de) A3 overzichten per beleidsthema ............................................................................. 11 3.7 A3 overzichten per beleidsthema ..................................................................................................................................... 11 4. Meer regie bij dorpen en wijken: wat vinden de dorpen en wijken ervan ............................................................................ 33 5. Vervolgtraject ...................................................................................................................................................................... 36 Bijlage 1: Relevante Raadsbesluiten ......................................................................................................................................... 37 Bijlage 2: Overzicht van relevante actuele documenten binnen gemeente Oldambt ................................................................. 37 Bijlage 3: Overzicht van activiteiten ........................................................................................................................................... 37 Bijlage 4: Literatuurlijst............................................................................................................................................................... 38 1 1. INLEIDING EN LEESWIJZER Voor u ligt de bouwstenennotitie. Met deze bouwstenennotitie reiken wij u de handvatten aan om een takendiscussie te voeren, overeenkomstig het raadsbesluit van 3 juli 2013. De regiegroep Takendiscussie biedt deze bouwstenennotitie aan alle politieke partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014 aan. De huidige raad heeft de timing van de oplevering van dit document zodanig gekozen dat dit document beschikbaar is tijdens de coalitieonderhandelingen, volgend op deze verkiezingen. Bij het opstellen van deze bouwstenennotitie zijn de richtinggevende uitspraken van de raad d.d. 22 mei 2013 leidend geweest. De raadsbesluiten van 3 juli en 22 mei 2013 zijn als Bijlage 1 in deze notitie opgenomen. In Hoofdstuk 2 zijn in het kort een aantal belangrijke ontwikkelingen geschetst die enerzijds van belang zijn voor de takendiscussie en anderzijds het nut van een takendiscussie benadrukken. Hoofdstuk 3 bevat de bouwstenen. Deze bouwstenen zijn ambtelijk voorbereid en geven inzicht in alle rolnemingen die mogelijk zijn. Het hoofdstuk begint met een inleiding op de bouwstenen en de beleidsthema’s die daaraan zijn gekoppeld. De samenhang tussen de beleidsthema’s is weergegeven. Keuzes op het ene beleidsthema kunnen namelijk gevolgen hebben voor één of meer andere beleidsthema’s. Door de regiegroep is gevraagd om keuzes te kunnen maken per domein en daarbinnen nog per thema. De gemeente kiest derhalve niet voor één rol, maar de rol kan variëren per domein en daarbinnen nog per thema. De bouwstenen hebben we zo kort en bondig mogelijk gehouden. Het is mede hierdoor heel goed mogelijk dat teksten in de bouwstenen nog vragen oproepen. Uiteraard zijn wij altijd graag bereid om een en ander te verduidelijken en nader toe te lichten. De 21 A3 overzichten met de huidige situatie, beleidsvrijheid en mogelijke keuzes per beleidsthema, zoals opgenomen in $ 3.7, vormen het hart van deze bouwstenennotitie. Bij het aanbieden van deze bouwstenennotitie zijn een aantal presentaties verzorgd. Deze presentaties zijn ook beschikbaar gesteld. Op 3 juli heeft de raad ook besloten om de kansen in wijken en dorpen te verkennen. In de periode september tot en met december 2013 is hier uitvoering aan gegeven door met vertegenwoordigers van alle wijken en dorpen in gesprek te gaan. Het verslag naar aanleiding van de verkenning in de dorpen en wijken is opgenomen als Hoofdstuk 4. In de laatste vergadering d.d. 5 februari 2014, heeft de regiegroep desgevraagd aangegeven dat het niet meer nodig is om de bezuinigingsvoorstellen verder uit te werken en aan te sluiten op de veranderende taakopvatting / rolneming. In Hoofdstuk 5 hebben wij een korte schets van het vervolgtraject gegeven, zoals wij die op het moment van schrijven voor ogen hebben. Daarin geven wij ook aan op welke wijze wij u van dienst zijn bij het beantwoorden van eventuele vragen. Bijlage 2 geeft een overzicht van relevante documenten van de gemeente Oldambt. Bijlage 3 geeft een overzicht van activiteiten die op dit moment al plaatsvinden binnen de gemeente Oldambt en relevant zijn of kunnen zijn in het kader van de rol van de gemeente en/of de veranderingen in de rol van de gemeente. In Bijlage 4 is een overzicht gegeven van relevante literatuur. 2 2. BELANGRIJKE ACTUELE ONTWIKKELINGEN Er zijn vele actuele ontwikkelingen die relevant zijn voor de takendiscussie. Ontwikkelingen, waaruit blijkt dat het een juiste keuze is geweest om nú een takendiscussie voor te bereiden en te voeren. Het is goed om de huidige koers tegen het licht te houden en wellicht nu er voor te kiezen om een andere koers te gaan varen. Niet alleen omdat ‘bezuinigen met de kaasschaaf’ niet meer kan, maar ook omdat de maatschappij en de burger verandert, omdat de gemeente er veel meer taken bij krijgt, omdat het aantal inwoners in de gemeente en omgeving daalt, omdat de economische crisis haar sporen nalaat bij bedrijven en inwoners én omdat de samenstelling van de bevolking zich in een voor de gemeente ongunstige richting ontwikkelt. In dit hoofdstuk komen in het kort een aantal ontwikkelingen aan de orde: • De veranderende rol van de overheid • De decentralisaties • De herindeling • De daling van het aantal inwoners en de verandering in leeftijdsopbouw De veranderende rol van de overheid Enerzijds worden burgers mondiger en nemen ze meer zelf initiatieven. Anderzijds dreigt de wijze waarop alles nu is geregeld, onbetaalbaar te worden. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen zijn inmiddels meerdere rapporten en brochures verschenen: zie hiertoe de literatuurlijst. Citaat: “Politiek en bestuur hebben wél de belangrijke taak sturing te geven aan het proces en de omslag bij de overheid die meer ruimte en verantwoordelijkheid geeft aan de vitale samenleving.”1 De kabinetsnota “De Doe-democratie” legt de nadruk op de manieren waarop het openbaar bestuur en maatschappelijke instellingen de vele (mogelijkheden tot) maatschappelijke initiatieven beter kunnen stimuleren, mogelijk maken en ondersteunen, om zo bij te dragen aan de leefbaarheid van ons land. Alle rapporten wijzen in dezelfde richting: de wijzigende verhoudingen tussen overheid, burger en markt vragen van ‘de’ overheid dat deze actief vertrouwen en ruimte biedt aan maatschappelijke initiatieven in het publieke domein en daarbij haar sturende rol meer loslaat en zeggenschap overdraagt. Vaak is dit misschien nog wel het moeilijkste: loslaten, als ambtenaar maar ook als politiek bestuurder. Zie in dit verband ook hoofdstuk 7 van het boekje “Loslaten in vertrouwen” en hoofdstuk 7 van het boekje “Burgerkracht in de wijk”. Rode draad in de rapporten is een overheid die anders opereert en reageert, en dan niet door eerst op de tekentafel een andere overheid te ontwerpen, maar direct begint te veranderen door te doen. Decentralisaties Een andere belangrijke ontwikkeling zijn de decentralisaties. De gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheden. Het Rijk draagt forse budgetten, na aftrek van een korting, over aan de gemeenten. Een andere aanpak is noodzakelijk. De gemeenten kunnen deze taken niet op dezelfde wijze (laten) uitvoeren. Er moet meer vanuit de ‘systeemwereld’ worden teruggebracht naar de ‘leefwereld’. Dit is heel helder in beeld gebracht in een filmpje op youtube. Herindeling De gemeente staat mogelijk aan de vooravond van een nieuwe herindeling. Wellicht is er ten tijde van de coalitieonderhandelingen en de takendiscussie al meer duidelijkheid over de partners waarmee de gemeente samengaat. Maar ook als dat (nog) niet het geval is, is het van belang dat de gemeente Oldambt voor zichzelf duidelijk heeft waar de gemeente voor staat en voor wil gaan. Daling van het aantal inwoners en verandering in de leeftijdsopbouw Daling van het aantal inwoners en verandering in de leeftijdsopbouw heeft invloed op (het gebruik van) voorzieningen. Zo zien we b.v. dat het aantal leerlingen op scholen afneemt, maar het aantal inwoners dat gebruik maakt van zorg toeneemt. Welke voorzieningen op welke wijze en waar is dan een relevante vraag. Tevens zal dit invloed hebben op de leefbaarheid in wijken en dorpen en de wijze waarop wordt bijgedragen aan de leefbaarheid. 1 Loslaten in Vertrouwen, Naar een nieuwe verhouding tussen overheid, markt én samenleving, van de Raad voor het Openbaar Bestuur, december 2012, pagina 70. 3 3. BOUWSTENEN Met dit hoofdstuk geven we inzicht geven in de keuzes die u kunt maken in de taken en rolopvatting van de gemeente. Dit doen we aan de hand van zes bouwstenen: Leefbaarheid, Sociale voorzieningen, Leren en werken, Cultuur en ontspanning, Wonen en Ruimte en Economisch klimaat. Dit hoofdstuk bestaat achtereenvolgens uit: 3.1 Toepassing overheidsparticipatietrap 3.2 Opbouw van de bouwstenen 3.3 De huidige rolneming van de gemeente Oldambt 3.4 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het maatschappelijk domein 3.5 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het ruimtelijk domein 3.6 Toelichting op de opbouw van de beleidsthema’s in A3 overzichten 3.7 A3 overzichten met huidige situatie, beleidsvrijheid en mogelijke keuzes per beleidsthema 3.1 Toepassing overheidsparticipatietrap In onze beschrijvingen onderscheiden we vijf rolopvattingen: reguleren, regisseren, stimuleren, faciliteren en loslaten. Deze rolopvattingen komen voort uit de overheidsparticipatietrap. De participerende overheid Veel taken die we nu als overheidstaken beschouwen, zijn ooit begonnen als particulier initiatief. Zelfs zaken als buitenlands beleid en het voeren van oorlog werd tot voor vrij kort door monarchen als een privéaangelegenheid beschouwd. “De staat, dat ben ik”, zei Lodewijk de Veertiende in de 18e eeuw. De centrale vraag voor onze gemeente in 2014 luidt derhalve: Wat voor gemeente willen wij op welk beleidsterrein en in welke situatie zijn? Deze rolopvatting kan verschillen per beleidsthema en per situatie. Met wie heeft de overheid te maken en waar gaat het over? Het mag duidelijk zijn dat de bejegening van een burger inzake subsidiebeleid een heel andere is dan de bejegening van een groot bedrijf inzake een aanbestedingsprocedure. De context bepaalt zo de rolopvatting en dus de mate van overheidsparticipatie. De Raad voor het Openbaar Bestuur (Rob) onderscheidt vijf treden van overheidsparticipatie: loslaten, faciliteren, stimuleren, regisseren, reguleren. Ruimte geven aan de vitaliteit van de samenleving krijgt meer kans als de overheid de participatietrap zo weinig mogelijk beklimt. Het vertrekpunt qua denken is dus niet vanuit de bestaande rolneming, maar vanuit het loslaten. Toelichting op rolneming 5. Reguleren Bovenaan de trap staat het zwaarste instrument dat de overheid kan inzetten, namelijk regulering door wet- en regelgeving. Als consequentie van dit middel kan de overheid regels ook handhaven en overtreding daarvan sanctioneren. 4. Regisseren Wanneer de overheid kiest voor regisseren, betekent dat ook andere partijen een rol hebben, maar dat de overheid er belang aan hecht wel de regie te hebben. 3. Stimuleren Een trede hoger heeft de overheid wel de wens dat bepaald beleid of een interventie van de grond komt, maar de realisatie daarvan laat ze over aan anderen. Ze zoekt slechts naar mogelijkheden om die anderen in beweging te krijgen. 2. Faciliteren De overheid kiest een faciliterende rol als het initiatief van elders komt en zij er belang in ziet om dat mogelijk te maken. Vertrekpunt: 1. Loslaten Wanneer de overheid een taak helemaal loslaat, heeft ze inhoudelijk noch in het proces enige bemoeienis. De overheidsparticipatietrap 4 3.2 Opbouw van de bouwstenen De bouwstenen die we hanteren zijn: Leefbaarheid, Sociale voorzieningen, Leren en werken, Cultuur en ontspanning, Wonen en Ruimte en Economisch klimaat. We maken in onze beschrijvingen onderscheid tussen een twintigtal beleidsthema's en de hiervoor benoemde vijf rolopvattingen: reguleren, regisseren, stimuleren, faciliteren en loslaten. In deze bouwstenennotitie onderscheiden we onderstaande beleidsthema’s: 1. Accommodaties 8. Economische zaken 15. Sociaal werk 2. Begeleiding 9. Jeugdhulp 16. Sport 3. Begraven 10. Kunst en cultuur 17. Toezicht en Handhaving 18. Veiligheid 4. Beheer 11. Milieu 5. Cultureel erfgoed 12. Onderwijs 19. Voorzieningen WMO en WWB 6. Dienstverlening 13. Recreatie en toerisme 20. Werk en re-integratie 21. WSW2 7. Dorps- en wijkgericht werken 14. Ruimtelijke ordening We hebben gekozen voor deze beleidsthema’s, omdat gemeenten hierbinnen ook keuzemogelijkheden hebben. Beleidsthema’s waar gemeenten niet tot nauwelijks keuzevrijheid hebben, zijn niet uitgewerkt in het kader van deze takendiscussie. Te denken valt hierbij aan vergunningverlening, verstrekken van uitkeringen en belastingheffing. Ook bedrijfsvoering is niet als thema uitgewerkt, aangezien bedrijfsvoering niet gaat over de doelen die de gemeente beoogt, maar voorwaardenscheppend is om dit te doen. Vanuit dat perspectief ademt de bedrijfsvoering als het ware mee met de keuzes die binnen de takendiscussie gemaakt worden. Als uitgangspunt hanteren we daarbij dat we altijd onderzoeken hoe efficiëntere inrichting van de bedrijfsvoering mogelijk is door procesverbetering in huis, uitbesteden van of samenwerken bij bedrijfsvoeringsaangelegenheden. 3.3 De huidige rolneming van de gemeente Oldambt Om de overheidsparticipatietrap en het samenvallen van de beleidsthema’s met de bouwstenen te verduidelijken, geven we een schets van de huidige rolneming. Daarvoor hebben we de 21 beleidsthema’s ondergebracht in een bouwstenentabel. Hieronder lichten we eerst de bouwstenentabel toe. Vervolgens gaan we in op voor- en nadelen ten aanzien van de vijf verschillende rolnemingen. Toelichting bouwstenentabel In de bouwstenentabel ziet u verticaal de vijf tredes van de overheidsparticipatietrap. Horizontaal zijn de beleidsthema’s verdeeld over de bouwstenen Leefbaarheid, Sociale voorzieningen, Leren en werken, Cultuur en ontspanning, Wonen en ruimte en Economisch klimaat. Tevens hebben we in de tabel aangegeven in welke mate de thema's van invloed zijn of invloed hebben op de betreffende bouwsteen. Thema’s waarbij de gemeente op dit moment meerdere rollen inneemt, dus op meerdere tredes van de ladder opereert, zijn zowel primair (geel gearceerd) als secundair benoemd. Ter illustratie geven we een toelichting op thema 12. Onderwijs. Dit thema valt primair onder de bouwsteen 'Leren en werken'. Omdat de inzet van de gemeente zich vooral richt op taken als leerplicht, preventie van voortijdig schoolverlaten (VSV) en leerlingenvervoer, moeten we de rolneming hier voornamelijk bestempelen als 'reguleren'. Toch hebben deze taken secundair ook een regisserend karakter naar het onderwijs en de zorgpartners. En met het onderwijszorgcentrum De Stuwe speelt de gemeente ook een faciliterende rol, al is dit (nog) geen primaire taak. Door de regisserende taken van onze leerplichtambtenaren en VSVpreventiemedewerkers is onderwijs daarnaast ook van invloed op de bouwsteen 'Sociale voorzieningen' (zowel jeugd, begeleiding als werk/re-integratie). Ten slotte is de gemeente verantwoordelijk voor de onderwijshuisvesting waarmee ze in faciliterende zin invloed heeft op de bouwsteen 'Leefbaarheid'. 2 WSW staat voor Wet Sociale Werkvoorziening 5 Leefbaarheid Reguleren Faciliteren Beheer Cultureel erfgoed WMO en WWB Werk/reïntegratie 6. Dienstverlening 20. Werk/reïntegratie Cultuur en ontspanning Beheer Ruimtelijke ord. Veiligheid WSW Accomodaties Dorp- en wijkger. Milieu Sociaal werk 2. 6. 12. 16. Begeleiding Dienstverlening Onderwijs Sport Begraven Beheer Milieu Veiligheid 12. Onderwijs 15. Sociaal werk 21. WSW 12. Onderwijs 15. Sociaal werk 12. Onderwijs 17. Toezicht en handhaving 14. Ruimtelijke ordening 1. Accomodaties 3. 4. 16. 18. Begraven Beheer Sport Veiligheid 10. Kunst & cultuur 13. Recreatie en toerisme 7. Dorp- en wijkger. 8. Economische zkn. 8. Economische zkn. 10. Kunst en cultuur 16. Sport Economisch klimaat 14. Ruimtelijke ord. 5. Cultureel erfgoed 16. Sport 1. 7. 11. 15. Wonen en ruimte 3. 4. 11. 18. 6. Dienstverlening 9. Jeugdhulp 19. WMO en WWB 7. Dorps- en wijkgericht werken 15. Sociaal werk 4. 14. 18. 21. Stimuleren Leren en werken 6. Dienstverlening 2. Begeleiding 12. Onderwijs 9. Jeugdhulp 20. Werk en 19. Voorzieningen reïntegratie WMO en WWB 21. WSW 4. 5. 19. 20. Regisseren Sociale voorzieningen 8. Economische zaken 7. Dorp- en wijkger. 16. Sport 20. Werk/reïntegratie 2. Begeleiding 4. Beheer 6. Dienstverlening 12. Onderwijs 20. Werk/reïntegratie Loslaten Als we zo het ruimtelijk en maatschappelijk domein overzien dan concluderen wij dat onze gemeente zich voornamelijk opstelt als regulator en regisseur. Wij hanteren dus een vrij intensieve vorm van overheidsparticipatie. Elke vorm heeft zo zijn voor- en nadelen. Voor- en nadelen van de vijf verschillende rolnemingen Reguleren Deze rolneming sluit aan op de huidige behoefte en gewoonte in ons gebied. Bij de rolopvatting ‘reguleren’ voert de gemeente zelf het beleid uit en staat dicht bij de burger. Hierbij kunt u denken aan de uitvoering van de Wwb. De burger heeft in dit model een overwegend passieve rol. De gemeente initieert en is verantwoordelijk. Voordelen van een overwegend regulerende gemeente zijn onder meer: goed kunnen inspelen op de wensen van burgers (veel ‘regelruimte’), gunstig voor de werkgelegenheid bij de gemeente (meer ambtenaren nodig) en controle op microniveau (uitvoering). Of dit laatste daadwerkelijk een voordeel is, wordt door sommigen betwist. Nadelen van een overwegend regulerende gemeente zijn onder meer: op termijn (financieel) niet houdbaar, ‘logge’ organisatie, waarschijnlijk hogere lokale lastendruk, risico van ‘ad hoc’-beleid. Regisseren Bij de gemeentelijke rolopvatting ‘regisseren’ staat de gemeente iets meer op afstand van de uitvoering. Deze rol wordt met name ingenomen waar het de interactie met instellingen en bedrijven betreft. De gemeente is hier opdrachtgever en geeft de kaders aan. Hierbij kunt u denken aan de aanbesteding van de huishoudelijke hulp of het wegenonderhoud, en het verwerven van welzijnsdiensten. Voordelen van acteren op de participatietrede ‘regisseren’ zijn onder meer: smallere en flexibelere ambtelijke organisatie, kosteneffectieve taakuitvoering, sturen op macroniveau. De nadelen van deze rolopvatting zijn onder meer: minder ‘regelruimte’, grotere mate van afhankelijkheid van uitvoerende organisaties en externe adviseurs en minder expertise (en werkgelegenheid) bij de gemeente. Stimuleren De gemeente in haar rol ‘stimuleren’ zien we met name terug bij het ter beschikking stellen van incidentele subsidies. Zo worden diverse initiatieven van burgers rond de jaarwisseling bijvoorbeeld ondersteund met een bescheiden geldbedrag. Een beweging van ‘reguleren’ naar ‘loslaten’, indien gewenst dan wel noodzakelijk geacht, vergt een mentaliteitsverandering, zowel bij burgers, politiek, bestuur en ambtelijke organisatie. Een goed voorbeeld van deze andere mentaliteit vormt ‘de kanteling’ van de Wmo. Er wordt hierbij niet langer gedacht in termen van voorzieningen en ‘wat kunt u niet meer?’, maar in termen van maatwerk en ‘wat kunt u zelf regelen in uw eigen omgeving met familieleden of buren?’ De verantwoordelijkheid blijft hierbij te allen tijde bij de burger liggen. Faciliteren en loslaten Een stap verder, ‘faciliteren’, zou kunnen betekenen dat de burger voor zichzelf, voor zover dit in zijn mogelijkheden ligt, een adequate voorziening treft. De kosten van deze voorziening kunnen dan geheel of gedeeltelijk, afhankelijk van zijn of haar financiële positie, worden verhaald bij de overheid. ‘Loslaten’ in het sociale domein is in de huidige rolneming van de gemeente nog een brug te ver. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de populatie van deze regio, met veel kwetsbare burgers. 6 3.4 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het maatschappelijk domein In de A3 overzichten per beleidsthema staan we uitgebreid stil bij de mogelijke rollen die u per beleidsthema kunt nemen: wat gebeurt er als de gemeente op dit specifieke thema uitsluitend zou gaan reguleren, regisseren, stimuleren, faciliteren of loslaten. Daar presenteren we u de keuzemogelijkheden per beleidsthema. Maar veel thema's zijn bijna niet los van elkaar te zien. Politiek gezien is het dan ook interessant om op het niveau van de 6 bouwstenen te kijken naar de gevolgen van een verschuiving in rolopvatting (maar ook waar dit wordt begrensd door wettelijke taken). Deze paragraaf gaat in op twee punten: • De context van de toekomstige ontwikkelingen waarbinnen u verschuiving van rolneming moet plaatsen • De rode draden ten aanzien van het maatschappelijk domein. Deze rode draden door alle afzonderlijke beleidsthema's in het maatschappelijke domein schetsen we aan de hand van de bouwstenen Leefbaarheid, Sociale voorzieningen en Leren en Werken. De overige drie bouwstenen komen binnen het ruimtelijk domein aan bod. Context van de toekomstige ontwikkelingen waarbinnen u verschuiving van rolneming moet plaatsen De decentralisaties en de mogelijkheid om een tegenprestatie te vragen zijn belangrijke toekomstige ontwikkelingen om in ogenschouw te nemen. Deze lichten we hieronder toe. Decentralisaties We staan als gemeente aan de vooravond van een aantal ingrijpende veranderingen in het sociale domein. Gemeenten worden vanaf 2015 (volgens de huidige planning van het kabinet) namelijk verantwoordelijk voor de gehele jeugdzorg, arbeidsparticipatie en langdurig zorg/begeleiding. Een deel van deze taken hebben zij nu ook al, maar een deel nemen zij over van de Rijksoverheid. Deze taken worden dus gedecentraliseerd. Daarnaast is er nog een vierde 'decentralisatie' in de vorm van het passend onderwijs. Dit wordt weliswaar geen primaire verantwoordelijkheid van de gemeente maar raakt wel aan de regierol die de gemeente moet nemen in het kader van de jeugdzorg. Deze taakverschuivingen gaan gepaard met forse financiële kortingen (de verwachting is gemiddeld 20%). Met name in onze regio komt dit extra hard aan doordat het aantal mensen dat afhankelijk is van enige vorm van ondersteuning (hetzij zorg, begeleiding, voorzieningen of financiële bijstand) veel hoger is dan landelijk. Zo is het aantal inwoners dat een baan heeft in de sociale werkvoorziening in Oost-Groningen 3,5 keer, en het aantal kinderen dat gebruik maakt van AWBZ gefinancierde zorg vanwege een handicap 2 keer zo veel als de landelijke aantallen. Met de Jeugdwet worden de verantwoordelijkheden van de gemeenten met betrekking tot de jeugdzorg uitgebreid. Vanaf 2015 zullen alle vormen van jeugdzorg onder de gemeenten vallen. Dat betekent dat gemeenten vanaf dat moment naast de bestaande taken ook verantwoordelijk worden voor de gesloten jeugdzorg, de huidige provinciale jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd (ook in het kader van jeugdstrafrecht), de zorg voor verstandelijk gehandicapte jongeren, begeleiding en verzorging, de jeugdbescherming en de jeugdreclassering. De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) 2015 is onderdeel van de herinrichting van de langdurige zorg. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt omgevormd tot een nieuwe kern-AWBZ waarin de intramurale ouderen- en gehandicaptenzorg wordt georganiseerd. Daarvoor wordt de functie begeleiding (en mogelijk ook verzorging) overgeheveld naar de WMO, wat een gemeentelijke verantwoordelijkheid is. De centrale doelstelling van de WMO is namelijk het bevorderen van de maatschappelijke participatie van mensen met een beperking. Door samenvoeging van de AWBZ-begeleiding met alle andere gemeentelijke instrumenten wordt de verantwoordelijkheid voor deze ambitie bijna geheel in één hand gelegd. Daardoor kan ook de kwaliteit van de ondersteuning aan de mensen verhoogd worden en het doel beter worden bereikt. Met de invoering van de Participatiewet worden gemeenten verantwoordelijk voor de uitkeringsverstrekking en re-integratie van niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikte jonggehandicapten en een voorziening voor beschut werk voor wie geen regulier werk kan verrichten. Gemeenten zijn op dit moment al verantwoordelijk voor het uitvoeren van de bijstand en de sociale werkvoorziening. Zij krijgen daarnaast de verantwoordelijkheid voor jonggehandicapten met arbeidsvermogen. Tegenprestatie Sinds 2012 heeft de gemeente al de bevoegdheid om mensen met een uitkering op grond van de WWB, IOAW of IOAZ3 onder bepaalde voorwaarden om een tegenprestatie te vragen. Dit is de verplichting om naar vermogen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te verrichten. Met de invoering van de participatiewet (of zelfs al eerder) wordt deze bevoegdheid mogelijk omgezet in een wettelijke taak. Om hier op voorbereid te zijn, zal de sociale dienst in het voorjaar van 2014 al op beperkte schaal het gesprek met cliënten aangaan over de tegenprestatie, overigens nog zonder dit verplicht te stellen. 3 IOAW staat voor de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers. IOAZ staat voor de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen 7 De rode draden binnen het maatschappelijk domein Leefbaarheid • • • Huidige rolneming is vooral regisseren en beperkt stimuleren Meer reguleren is nauwelijks mogelijk Een meer faciliterende rol innemen is een optie die leidt tot verschillen in de leefbaarheid per dorp of wijk Hoe werken we nu? Leefbaarheid is een heel breed begrip, het gaat over onderlinge betrokkenheid, veiligheid, zorg, onderhoud van de openbare ruimte, activiteiten en voorzieningen, het leefklimaat en woonplezier in de dorpen en wijken. Om de leefbaarheid te bevorderen, voeren we nu als gemeente regie op het sociaal (gebied)werk, met name door onze eigen rol in het dorps- en wijkgericht werken. Het gaat hier over de instandhouding van alle aspecten van de openbare ruimte, de participatie van burgers hierin en het klassieke welzijnswerk dat samen met de eerstelijns begeleiding van bijvoorbeeld maatschappelijk werkers wordt ingezet in dorpen en wijken. Door veranderende maatschappelijke ontwikkelingen (mondigheid, eigen verantwoordelijkheden) dient er stapsgewijs maatwerk geleverd te worden daar waar burgers hun eigen woon-, leef- en werkomgeving willen vormgeven en inrichten en onderhouden. Wat zijn de opties? De gemeente richt haar rol van 'regisseren' in het bijzonder op de gebiedscoördinatie. Er is structureel overleg met alle dorpen en wijken, ook om dorps- en wijkorganisaties te 'stimuleren'. Meer regie naar dorpen en wijken, dus meer loslaten zou betekenen dat we als gemeente minder faciliteren, maar de ideeën van burgers, organisaties en ondernemers bevorderen of afwachten. Dit kan tot grotere verschillen leiden in de invulling van leefbaarheid per dorp of wijk, aangezien dit dan meer afhankelijk wordt van de wensen, de activiteiten en de capaciteiten van de bewoners zelf. Een zelfde tendens zullen we zien bij thema's als cultuur en onderwijs, al is het gemeentelijk beleid daar nu al voornamelijk ingericht op initiatieven uit het veld en zullen we daar niet zo'n sterke invloed hebben op de leefbaarheid als bij het gebiedswerk. Overigens heeft de preventieve en signalerende functie van het sociaal werk een stevige invloed op de aard en omvang van de sociale voorzieningen (meer curatief en intensief). Voor alle thema's in deze bouwsteen geldt dat meer reguleren nauwelijks mogelijk is. Leefbaarheid gaat immers over betrokkenheid, veiligheid en woonplezier in de dorpen en wijken. Sociale voorzieningen • • • Door decentralisaties krijgt de gemeente in steeds meer voorzieningen een regulerende of regisserende rol Geheel loslaten is vaak niet mogelijk, doordat we wettelijk verplicht zijn een vangnet te bieden Door te verschuiven naar een stimulerende rol kan de gemeente de potentie en eigen kracht van inwoners bevorderen Hoe werken we nu? Onder deze bouwsteen valt alle ondersteuning voor (psychische, psychosociale, emotionele, fysieke en financiële) problemen die niet meer op eigen kracht of met steun van sociaal werkers en huisartsen zijn op te lossen. Denk aan ernstige opvoed- en opgroeiproblematiek, verslaving, ouderdom, armoede en beperkingen in het huishouden of bij vervoer. Wat komt er op ons af? De gemeente krijgt in steeds meer sociale voorzieningen een regulerende of regierol. Dit geldt vooral voor de eerder genoemde decentralisaties van de jeugdzorg, de AWBZ en de participatiewet naar de gemeente. Wat zijn de opties? Een gemeentelijke rolneming, waarbij minder wordt geïnvesteerd in sociale voorzieningen betekent voor inwoners dat ze mogelijk minder snel in aanmerking komen voor begeleiding, ondersteuning of zorg dat nodig is om mee te kunnen doen in de samenleving. Wanneer de gemeente ook af ziet van een regierol dan zullen we hier in elk geval niet meer vanzelfsprekend professionele instellingen voor inschakelen. In de rol 'stimuleren' zal de gemeente zich gaan inspannen voor particuliere initiatieven (om professionals in te zetten, te ondersteunen of vervangen) en zo de ‘potentie’ en ‘eigen kracht’ van de inwoners bevorderen. Daarmee kan een beroep op de sociale voorzieningen deels worden voorkomen. Indien de gemeente inzet op 'faciliteren' of 'loslaten' dan zijn kwetsbare inwoners geheel aangewezen op de sociale omgeving of op zichzelf. Overigens is geheel ‘loslaten’ bij veel gemeentelijke sociale voorzieningen niet mogelijk doordat we op veel terreinen nog een wettelijk vangnet moeten bieden (denk aan de WWB). 8 Leren en werken • • • De rolneming van de gemeente is nu vooral regulerend De gemeente kan ervoor kiezen meer ruimte te bieden voor keuzes die mensen zelf maken Bij de huidige rolneming houdt de gemeente meer invloed – balans is gewenst Hoe werken we nu? De bouwsteen 'Leren en werken' gaat over de mate waarin de gemeente stuurt op de ontwikkeling van haar inwoners tot burgers die van betekenis zijn, zowel voor zichzelf als voor de samenleving, door nu of later nuttig werk te kunnen verrichten. In het algemeen opereert de gemeente hier nu op de hoogste trede van de participatieladder: reguleren. Een andere rolneming betekent dan ook minder invloed vanuit de gemeente in deze ontwikkeling en betekenisgeving van haar inwoners. Dit wil niet zeggen dat de rol van de gemeente hier minder belangrijk wordt of dat ze minder investeert. Wat zijn de opties? Door thema's als onderwijs en werk meer te gaan regisseren, stimuleren of zelfs faciliteren zal de gemeente in haar rolneming steeds meer ruimte bieden voor de keuzes die mensen daar zelf in maken. Of minder sturen op het aanbod van docenten, begeleiders en werkgevers. Dit kan leiden tot een beleid waarin degene die initiatieven neemt om een opleiding te volgen of werk te vinden volop wordt ondersteund en thuiszitters 'met rust' worden gelaten. Maar ook tot scholen, instellingen en bedrijven die met hulp van de gemeente vooral investeren in kansrijke kinderen, jongeren en werkzoekenden. Zolang de gemeente dichtbij de huidige rolneming blijft in deze bouwsteen kan ze invloed houden op juist de minder kansrijken, de risicogroepen en zelfs de thuiszitters. Aan de andere kant zien we aan de verbindingen die nu ontstaan in het nieuwe onderwijszorgcentrum De Stuwe dat een zekere balans tussen de verschillende niveaus van overheidsparticipatie een impuls kan geven aan de expertise en betrokkenheid uit het veld. 3.5 Rode draden ten aanzien van de rolneming binnen het ruimtelijk domein Deze paragraaf gaat in op de rode draden ten aanzien van het ruimtelijk domein. Deze rode draden door alle afzonderlijke beleidsthema's in het ruimtelijk domein schetsen we aan de hand van de bouwstenen Cultuur en ontspanning, Wonen en ruimte en Economisch klimaat. Cultuur en ontspanning • • De gemeente opteert voor een meer of mindere samenwerking met het maatschappelijk veld c.q. het toeristisch bedrijfsleven om gewenst aanbod en ontwikkelingen mogelijk te maken. De belangrijkste rolopvatting van de gemeente is te vinden bij regisseren, stimuleren en faciliteren Hoe werken we nu? Het thema cultuur en ontspanning betreft de mate waarin de gemeente stuurt op: enerzijds de culturele mogelijkheden en cultuurparticipatie van haar inwoners en anderzijds op de toeristisch-recreatieve infrastructuur, actief ondernemerschap en promotie van het gebied. Voor beide onderwerpen opteert de gemeente voor een meer of mindere samenwerking met het maatschappelijk veld c.q. het toeristisch bedrijfsleven om gewenst aanbod en ontwikkelingen mogelijk te maken. Wat zijn de opties? De belangrijkste rolopvatting van de gemeente is te vinden bij regisseren, stimuleren en faciliteren. Regisseren als het gaat om majeure voorzieningen (zoals: De Klinker, toeristische vaarwegen, Blauwestad toeristische ontwikkeling). Stimuleren als het gaat om betrokkenheid te creëren en initiatieven te benutten van bevolking en toeristische ondernemers bij gebruik en inrichting van culturele voorzieningen en toeristische gebruiksmogelijkheden. Faciliteren als het gaat om voldoende randvoorwaarden te bieden (accommodaties, advies, subsidies, vergunningen) om een actieve burger en ondernemer in staat te stellen naar eigen inzicht activiteiten te ontwikkelen en te ondernemen. De regisserende rol zal naar verwachting in de toekomst (nog) meer gaan verschuiven naar een stimulerende en faciliterende rol. Wonen en ruimte • • De gemeente acteert op dit moment op de hoogste trede van de participatieladder. De gemeente kan ervoor kiezen meer ruimte te bieden voor keuzes die mensen zelf maken. Hoe werken we nu? De bouwstenen 'beheer openbare ruimte', ‘ruimtelijke ordening’ en ‘dorps- en wijkgericht werken’ gaan over de instandhouding van alle aspecten van de openbare ruimte, ruimtelijke ordening en de participatie van burgers hierin. De mate waarin de gemeente op dit moment acteert op de hoogste trede van de participatieladder heeft met name te maken met de rol die oudsher van de overheid werd verwacht. 9 Wat zijn de opties? Door veranderende maatschappelijke ontwikkelingen (mondigheid, eigen verantwoordelijkheden) kan er stapsgewijs maatwerk geleverd te worden daar waar burgers hun eigen woon-, leef- en werkomgeving willen vormgeven en inrichten en onderhouden. De gemeente ondersteunt deze ontwikkeling op die onderdelen waar dit gevraagd en mogelijk is en levert hierin maatwerk. Economisch klimaat Hoe werken we nu? De rolneming van de gemeente binnen het economisch klimaat is op dit moment een gevarieerde rol en bevindt zich voor een groot deel op reguleren (o.a. ruimtelijke ordening) en regisseren. Wat zijn de opties? Reguleren In het economisch beleid wordt richting gegeven aan de gewenste ontwikkelingen m.b.t. de bedrijventerreinen, detailhandel, landbouw, en andere economische activiteiten. Daarbij is deels de rijksregelgeving en provinciale regelgeving richtinggevend. Daarnaast speelt de ruimtelijke visie van de gemeente een belangrijke rol. Regulerend optreden blijft dan ook een belangrijke rol om ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen tegen te gaan. Tevens schept het duidelijkheid voor (potentiële) investeerders. Regisseren/ De interactie met instellingen en bedrijven is van belang om kennis te krijgen en te houden van de lokale en partnerschap regionale ontwikkelingen. Dit is noodzakelijk om kansen in de markt te kunnen signaleren en ontwikkelingen in de voor ons gewenste richting te sturen. Dit is het geval bij de vestiging van bedrijven op de bedrijventerreinen, de positie van de detailhandel in de binnenstad, de vestiging/uitbreiding van landbouwbedrijven, etc. Stimuleren Stimuleren is vooral in de initiërende fase van belang. Een voorbeeld is de opstart van de Vereniging Parkmanagement Oldambt en recent de binnenstadaanpak. Na een stimuleringsbijdrage dient een kanteling plaats te vinden naar de eigen verantwoordelijkheid van het georganiseerde bedrijfsleven om hun rol te nemen in de private sfeer. Stimuleren is vooral van belang wanneer blijkt dat het organiserend vermogen van individuele ondernemers/bedrijven tekortschiet en de gemeenten wel bepaalde zaken wil realiseren. Voorbeelden daarvan zijn het Binnenstad project, revitaliseringsprojecten en het glasvezelproject. Veelal wordt voor stimuleringsprojecten gebruik gemaakt van externe financiering. Een andere vorm van stimulering is het samenbrengen (verbinden) van partijen om daarmee samenwerking tussen bedrijven, innovatie, export, etc. op gang te brengen. Het slechten van de duits-Nederlandse grens is voor onze gemeente daarbij een extra uitdaging. Faciliteren Voor de groei van economische activiteiten en werkgelegenheid in de gemeenten is faciliteren van bedrijven en ondernemersinitiatieven cruciaal. Hierbij ligt het initiatief bij derden. De gemeente zal zoveel mogelijk de diensten verlenen om ondernemersinitiatieven tot een succes te maken. Ook is een koppeling en integratie met arbeidsmarktbeleid (werk en inkomen) van groot belang. Loslaten De economie werkt door op bijna alle facetten van de samenleving. Het gaat om werkgelegenheid, inkomen en koopkracht, ruimtelijke, stedenbouwkundige invulling, voorzieningen, verkeer- en vervoer, etc. Van belang is dat de gemeente een speler blijft in het economische krachtenveld en de gemeentelijke belangen daarin te bewaken. Volledige marktwerking zal tot problemen leiden in de bebouwde omgeving (bijvoorbeeld leegstand en verloedering) en de uitsluiting van groepen kansarme inwoners. Een bijzonder aspect bij economische zaken is dat de gemeente zich in een concurrerende positie bevindt t.o.v. omliggende plaatsen en andere regio’s. Dit geldt zowel voor de positie als regionaal koopcentrum als voor de gemeente als vestigingsplaats voor bedrijven. Het loslaten van economisch beleid en faciliteren van ondernemers zal daardoor snel leiden tot achteruitgang en uiteindelijk verlies aan werkgelegenheid. 10 3.6 Toelichting op de (opbouw van de) A3 overzichten per beleidsthema De A3 overzichten zijn ingedeeld in 3 onderdelen: 1. Waar staan we nu? (het bovenste blok) 2. Waar zitten we aan vast? (het middelste blok) 3. Welke opties kunnen we overwegen? (het onderste blok) Ad 1 Waar staan we nu? In dit eerste onderdeel wordt enige relevante feitelijke informatie gegeven over de betreffende taak: • Wat zijn de hoofddoelen? • In hoeverre sluiten de doelen aan op de ambities van Grenzeloos Goud? • Wat zijn de kernactiviteiten? • Omvang van de taak? Hier is geprobeerd om een indicatie te geven van de omvang van de taak, uitgedrukt in geld, uren en/of formatie. Op basis van deze informatie kan nog niet worden vastgesteld hoeveel een eventuele bezuiniging oplevert als deze taak minder of niet meer wordt uitgevoerd. Het is puur bedoeld om aan te geven of het om een relatief omvangrijke of minder omvangrijke taak gaat. • Wat is onze rolneming op dit moment? Ad 2 Waar zitten we aan vast? In dit tweede onderdeel wordt aangegeven waar in elk geval rekening mee moet worden gehouden bij het maken van afwegingen en keuzes. • Dit zijn in de eerste plaats uiteraard de verplichtingen die worden opgelegd door het Rijk en/of de Provincie. Daarnaast zijn er wellicht nog langlopende verplichtingen die de gemeente zelf is aangegaan. In het laatste geval is een koerswijziging wellicht wel mogelijk, maar pas op langere termijn (na afloop van verplichtingen). • Met een beweegbaar balkje is visueel gemaakt hoe groot de beleidsvrijheid is door het balkje te schuiven tussen “zeer groot” en “zeer klein”. In de toelichting bij Rijk, Provincie en Gemeente is aangegeven welke beperkingen in beleidsvrijheid er dan zijn. Ad 3 Welke opties kunnen we overwegen? Dit is het belangrijkste onderdeel van het A3 overzicht. In dit onderdeel is aangegeven welke (verschuivingen in) mogelijke rolnemingen denkbaar zijn en welke maatschappelijke effecten elke mogelijke rolneming heeft of kan hebben. Tevens is aangegeven welke mogelijke uitvoeringsniveaus er zijn. Kan het minder? Of kan het juist ook meer? Waar mogelijk is geprobeerd om ook hier een indicatie te geven wat betreft de kosten. In het blok rechtsonder is aangegeven of er eventueel nog investeringen denkbaar zijn m.b.t. die betreffende taak. En zo ja, welke dan en welk budget (incidenteel of structureel) daar dan voor nodig zou zijn. Noot: Wat betreft de kosten: Bij een takendiscussie gaat het niet primair om geld (kosten of bezuinigingen). Uiteraard zal er bij de afwegingen wel rekening moeten worden gehouden met het feit dat de beschikbare middelen zeer beperkt zijn en dat er straks (nog) minder middelen beschikbaar zijn. Maar pas ná de takendiscussie, wanneer de keuzes op hoofdlijnen zijn gemaakt, zullen de keuzes nader worden uitgewerkt en doorgerekend. Er volgen nog een uitvoeringsprogramma en (jaarlijkse) begrotingen. In de nadere uitwerking zullen derhalve nog (o.b.v. de beschikbare middelen) nadere keuzes kunnen en moeten worden gemaakt. 3.7 A3 overzichten per beleidsthema De A3 overzichten per beleidsthema vormen het hart en de essentie van de bouwstenennotitie. Op de hierna volgende 21 pagina’s is per pagina een beleidsthema uitgewerkt conform de opbouw, zoals toegelicht in paragraaf 3.6. Deze documenten vormen de handvatten om keuzes te kunnen maken ten aanzien van de toekomstige taak- en rolopvatting per beleidsthema. 11 1. BEHEER EN ONDERHOUD ACCOMMODATIES WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? In stand houden van accommodaties voor maatschappelijke doelen zoals scholen, bibliotheken, cultureel centra, zwembaden, sporthallen, peuterspeelzalen, gymzalen en steunstees. Daarbij wordt aangesloten bij het raadsbesluit van 22 mei 2013 (o.a. meer regie bij wijken en dorpen en uitgaan van wat mensen nodig hebben). WATWAAR ZIJN DESTAAN KERNACTIVITEITEN WE NU? DIE WE DAARVOOR DOEN? Beheer en onderhoud van ongeveer 250 accommodaties op het gebied van sport, welzijn, cultuur, onderwijs, recreatie, monumenten en gemeentelijke taken. Er zijn raakvlakken met verschillende andere formats in de bouwstenennotitie, zoals sport, onderwijs, en cultureel erfgoed. De rolneming die voor die onderwerpen wordt gekozen, kan ook gevolgen hebben voor de bijbehorende accommodaties. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate De doelen staan niet genoemd in Grenzeloos Goud. Voorzieningen die niet gesteund worden, kunnen worden afgesloten. Wenselijke voorzieningen kunnen geprivatiseerd worden. Deze indeling leidt tot de volgende lijst met categorieën af te stoten of te privatiseren voorzieningen: scholen, gymzalen, peuterspeelzalen, steunstees, dorpshuizen, MFC’s, sport- en speeltuinvoorzieningen, zwembaden, bibliotheken, musea, monumenten, molens, kerktorens, jachthavens, kantoren, werkplaatsen, kwekerijen, dierenverblijven, horeca, woningen en boerderijen. (Bron: vastgestelde accommodatienota gemeente totaal niet Oldambt) WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? Er wordt onderscheid gemaakt in de volgende woonmilieus: Stedelijke Kern, Centrum dorp, Basis dorp en Buurtschap. Per woonmilieu wordt onderscheid gemaakt tussen basisvoorzieningen, wenselijke voorzieningen en niet gesteunde voorzieningen. WAT ZIJN DE LASTEN? 2014 2015 2016 2017 € 2.755.000 € idem € idem € idem Alleen kapitaalslasten en onderhoud bij de budgethouder voor technisch beheer. Excl. exploitatielasten. WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? Dit is niet precies te zeggen. De meeste % accommodaties vallen momenteel in de Reguleren categorie reguleren. Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten HOE GROOT IS ONZE WAAR ZITTEN WEBELEIDSVRIJHEID? AAN VAST? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? In beperkte mate In beperkte mate In sterke mate Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? Krimp. Slechte markt voor vastgoed. zeer klein Provincie Gemeente WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN WELKE DENKBAAR? OPTIES Mogelijke invulling Accommodaties afstoten en privatiseren. Andere rolnemingen zijn denkbaar, maar kunnen leiden tot meer kosten. De gemeente selecteert een beperkt aantal accommodaties, die door de gemeente beheerd gaan worden. Op basis van bijvoorbeeld de woonmilieus uit de accommodatienota. Overige accommodaties worden afgestoten of geprivatiseerd Regisseren Accommodaties afstoten en privatiseren. Andere partnerschap rolnemingen zijn denkbaar, maar kunnen leiden tot meer kosten. De gemeente bepaalt (in samenspraak met bv dorpen en wijken) in welke accommodaties nog geïnvesteerd wordt. Het daadwerkelijk beheer kan mogelijk ook bij de partners worden neergelegd, de regieuitvoeringsniveau blijft bij de gemeente Beknopte schets huidig Stimuleren Accommodaties afstoten en privatiseren. Andere partnerschap rolnemingen zijn denkbaar, maar kunnen leiden tot meer kosten. De gemeente stimuleert partijen (dorpen en wijken, scholen en particuliere initiatieven) om gemeentelijke accommodaties zelf in stand te houden. Dorps- en wijkgericht werken kan hierin een rol spelen Reguleren Faciliteren samenleving Loslaten samenleving Accommodaties afstoten en privatiseren. Andere rolnemingen zijn denkbaar, maar kunnen leiden tot meer kosten. De gemeente stoot accommodaties zoveel mogelijk af. Wanneer partijen geïnteresseerd zijn in de instandhouding van de accommodatie, dan kan de gemeente –op initiatief van de partijen- dit mogelijk ondersteunen met subsidie, advies of regelingen Accommodaties afstoten en privatiseren. Andere rolnemingen zijn denkbaar, maar kunnen leiden tot meer kosten. Alle accommodaties afstoten en/of privatiseren, ook WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? Voor 2014 en volgend is de bezuinigingstaakstelling € 275.000 structureel. Daarvan is reeds € 125.000 ingevuld en resteert nog ongeveer € 150.000. Contracten m.b.t. privatisering, beheer, onderhoud e.d. bevatten opzegtermijnen. In het geval van structurele subsidies moeten afbouwperiodes in acht genomen worden. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? KUNNEN WE OVERWEGEN? Maatschappelijke effecten Beperkt voorzieningenaanbod met name in de dorpen. Minder leefbaarheid, jeugd verlaat mogelijk dorp. Gebrek aan burgerparticipatie. Mogelijke inventieve plannen en potentie van ‘eigen kracht’ van inwoners wordt niet benut. Het voorzieningenaanbod wordt mogelijk beter afgestemd op vraag en potentie van die inwoners. Eigen kracht en zelfredzaamheid worden bevorderd. – Versobering uitvoeringsniveau n.v.t. % Indicatie kostendaling n.v.t. % n.v.t. % Indicatie kostenstijging % n.v.t. % Indicatie kostendaling Door af te stoten en te privatiseren kan ongeveer 10% bespaard worden op kapitaalslasten en onderhoud zonder dat het voorzieningenniveau significant wordt aangetast. Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging + n.v.t. Indicatie kostendaling Voorzieningen worden mogelijk beter afgestemd op vraag en potentie van die inwoners/dorp/wijk. Eigen kracht en zelfredzaamheid wordt bevorderd. Risico dat dorpen/wijken met minder eigen kracht veel minder voorzieningen behouden blijven Beperkt voorzieningenaanbod in dorpen of wijken met ‘minder eigen kracht’. Doordat minder integraal gekeken naar wat de gemeente aan accommodaties nodig heeft, kan het zijn da bepaalde taken niet meer kunnen worden uitgevoerd Uitvoering van taken komt bij markt en samenleving of worden niet meer uitgevoerd Verruiming uitvoeringsniveau n.v.t. 10% Indicatie kostenstijging % n.v.t. Indicatie kostenstijging Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Slechts enkele accommodaties voor gemeentelijke taken dienen in eigendom van de gemeente te blijven. Daarbij gaat het vooral om huisvesting voor ambtenaren en buitendienst. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Afhankelijk van de soort accommodatie zullen kosten gemaakt moeten worden voor technisch onderzoek, juridisch advies, makelaardij, taxatie, notaris e.d. De kosten kunnen gedekt worden uit opbrengsten voor verkoop. Incidenteel: € 100.000 Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € % 2. Begeleiding (AWBZ vanaf 2015 en OGGz) WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? Onder ‘begeleiding’ verstaan we de ondersteuning van kwetsbare burgers in de omgang met de sociale, psychische, emotionele en fysieke belemmeringen die zij ervaren. Dit met als doel om hun zelfredzaamheid te bevorderen, te behouden of te compenseren, zodat verwaarlozing, opname in een instelling en teveel belasting voor de directe omgeving wordt voorkomen. WATWAAR STAAN WE NU? ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? OGGz-coördinatie en - meldpunt (vangnet bij openbare zorg en overlast). Coördinatie en begeleiding van multiprobleem-situaties. Coördinatie en hulpverlening bij huiselijk geweld. Sociaal-psychische begeleiding bij geestelijke problematiek en verslaving. Ondersteuning in de structuur, het huishouden en de participatie van mensen met somatisch, psychogeriatrische of psychiatrische problematiek . Idem voor mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate Deze vormen van begeleiding sluiten aan bij de ambitie van Grenzeloos Goud om gezondheid en zorg in samenhang en op innovatieve wijze te versterken, in het bijzonder voor sociaal kwetsbare groepen. totaal niet WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? Deze begeleiding is van belang voor de uitspraak dat iedereen mee doet. De begeleiding wordt alleen geboden bij noodzaak en is dus geen automatisch recht. WAT ZIJN DE LASTEN? 2014 € 241.000 2015 € 200.000 2016 € 180.000 2017 € 140.000 De bedragen voor 2015 en verder zijn indicatief. Exclusief AWBZ. WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % Op dit moment heeft de gemeente nog geen Reguleren 60 verantwoordelijkheid in de AWBZ-taken. De Regisseren 30 rolneming op het gebied van OGGz, Stimuleren 10 multiproblematiek en huiselijk geweld is nu behoorlijk regulerend. De begeleiding bij Faciliteren 0 geestelijke problematiek en verslaving is in het Loslaten 0 algemeen te kenmerken als regisserend. HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? WAAR ZITTEN WE AAN VAST? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Ja Nee Nee Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? Ten aanzien van de OGGz-functies is het regionaal kompas 2014-2017 van de gemeente Groningen bepalend. Onder regie van deze centrumgemeente komen de Groninger gemeenten in 2014 met een nieuwe Regiovisie huiselijk geweld. Het kabinet zal de 2e en 1e kamer dit voorjaar nog voorstellen om de AWBZ-functies in (de loop van) 2015 te decentraliseren van Rijk naar gemeenten. Op basis van de prestatievelden 5, 7 en 8 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is de gemeente nu al verantwoordelijk voor: deelname aan het maatschappelijk verkeer, voor het zelfstandig functioneren van zeer klein mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en huiselijk geweld. het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg. Op soortgelijke wijze zullen ook de AWBZ-begeleidingstaken onder verantwoordelijkheid van de gemeente worden gebracht. Dit betekent een grote mate van beleidsvrijheid, aangezien de wet inhoudelijk geen verplichtingen stelt. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? DENKBAAR? (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? Reguleren Mogelijke invulling Er komen strikte en nauwgezette voorschriften voor het inzetten van elke specifieke vorm van dergelijke begeleiding. Maatschappelijke effecten Het appèl op de gemeente voor professionele ondersteuning als een vanzelfsprekend recht zal weer toenemen. De gemeente krijgt, in lijn met de kabinetsplannen, de verantwoordelijkheid voor maatwerk, maar laat de invulling daarvan over aan haar maatschappelijke partners. Meer verantwoordelijkheid bij de instellingen voor het aanbod van activiteiten en de effecten daarvan. – Versobering uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau De hieronder bij ‘regisseren’ genoemde dienstverlening zal worden omgezet in verordeningen met een nauwkeurige omschrijving van de begeleidingssoorten en de omstandigheden waarin burgers zich hierop kunnen beroepen. Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap 5% Loslaten samenleving Er wordt niet meer geïnvesteerd in de begeleiding van kwetsbare doelgroepen. Groot risico dat specifieke doelgroepen zichzelf verwaarlozen en een belasting of zelfs risico vormen voor hun directe omgeving en de openbare orde/welzijn /gezondheid. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? De Awbz wordt overgedragen met een korting van 25%. Indicatie kostenstijging 5% Indicatie kostenstijging % De gemeente zal een kaderstellende visie en verordening opstellen dat de voorwaarden zal bepalen waaronder subsidies kunnen worden toegekend aan maatschappelijke initiatieven voor de begeleiding van kwetsbare burgers. Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging % Bij de gemeente is budget en specifieke deskundigheid beschikbaar om in te zetten voor ideeën en wensen van burgers als zij daar zelf niet toe beschikken. Indicatie kostendaling Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? 5% Indicatie kostenstijging basis Er bestaat enige onduidelijkheid voor wat betreft de reikwijdte van het overgangsrecht Awbz. Behoorlijk bestuur brengt met zich mee dat de gemeente niet ‘zomaar’ de zorgverlening sterk kan terugbrengen. De gemeente zou er verstandig aan doen om in het kader van de WMO en de openbare orde altijd een zeker vangnet te organiseren, maar dit staat op gespannen voet met het concept ‘loslaten’. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Investeren in ‘slimme arrangementen’ is noodzakelijk om de bezuinigingen op te vangen. Een bedrag is hier lastig aan te koppelen. … % De gemeente maakt als regisseur nu resultaatafspraken met instellingen over het niveau van dienstverlening. Dit kan naar elk gewenst niveau worden aangepast. De aard en mate van aanpassing heeft dan gevolgen voor de volgende diensten: bemoeizorg als iemand een risico vormt voor de gezondheid of veiligheid van zichzelf of zijn/haar sociale omgeving (zeker als dit kinderen betreft), crisis- en kindhulpverlening bij een huisverbod, preventie en coördinatie van multiproblematiek. voorkomen van en ondersteunen bij huiselijk geweld, zorg- en veiligheids-gerelateerde dienstverlening. Indicatie kostendaling Beknopte uitvoeringsniveau De betrokkenheid en Stimuleren schets huidig De gemeente nodigt en partnerschap verantwoordelijkheid tussen daagt instellingen/ burgers burgers onderling en uit om initiatieven te met/van professionals wordt ontwikkelen die passen in groter. haar visie en maakt deze vervolgens financieel mogelijk. Er bestaat een aannemelijk Faciliteren De capaciteit van de risico dat er niet voor alle samenleving gemeente wordt alleen nog doelgroepen (passende) maar ingezet voor het maatschappelijke mogelijk maken van initiatieven ontstaan. begeleiding als anderen hiertoe het initiatief nemen. + Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € % 3. Begraven WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Voldoen aan de uitgangspunten gesteld in de Wet op de Lijkbezorging • Tegemoetkomen aan de maatschappelijke wensen vanuit de burgers OMVANG VAN DE TAAK? 2014 2015 2016 2017 2,0 fte 2,0 fte 2,0 fte 2,0 fte In kosten, formatie en/of uren. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Vanuit de “eigentijdse graanrepubliek” verwijzen naar de rijke cultuurhistorie van het gebied totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Kostendekkendheid van begraven • Inkomsten vanuit begraven versus de kosten van onderhoud en beheer zeer klein Provincie Gemeente • Wet op de Lijkbezorging waarin is vastgelegd dat er minimaal 1 openbare, actieve begraafplaats beschikbaar dient te zijn in de gemeente • Voeren van een deugdelijke (digitale) begraafplaatsadministratie… • … • … • Privaatrechtelijke overeenkomsten voor onderhoud van graven en grafmonumenten mits rechthebbenden dit met bewijs kunnen aantonen. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Mogelijke invulling Reguleren Maatschappelijke effecten (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau • Meenemen (actief) van bedrijfsleven voor zorg voor de kernactiviteiten van begraven Financieel voordeel op de uitvoeringskosten. Financieel nadeel op kosten eigen dienst. Financieel voordeel op de uitvoeringskosten. Financieel nadeel op kosten eigen dienst. Financieel voordeel op de uitvoeringskosten. Financieel nadeel op kosten eigen dienst. • Overdragen naar bedrijfsleven van actieve zorg voor de kernactiviteiten voor begraven. Loslaten samenleving • Overdragen van alle verantwoordelijkheden naar bedrijfsleven voor zorg van de kernactiviteiten voor begraven. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Alternatieven overwegen ten aanzien van het open houden of sluiten van bestaande begraafplaatsen • Verandering van rolneming heeft een nadelig effect op de eigen bedrijfsvoering. • Te onderzoeken waar het mogelijk is om meer tegenprestaties te vragen. Financieel voordeel op de uitvoeringskosten. Financieel nadeel op kosten eigen dienst. 1-2 % Indicatie kostenstijging 1-3 % Indicatie kostenstijging 1-3 % Efficiëntieslag 1-5 % Indicatie kostenstijging Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? 1-5 % basis Respecteren en controleren van de uitgangspunten van de Wet op de Lijkbezorging en de privaatrechtelijke overeenkomsten (langdurige en eeuwig durende rechten) mits rechthebbenden dit met bewijs kunnen aantonen. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … 1-2 % Luxere uitvoering Efficiëntieslag Indicatie kostendaling % Luxere uitvoering Efficiëntieslag Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Stimuleren Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau • Stimuleren (actief) van bedrijfsleven voor zorg voor partnerschap de kernactiviteiten voor begraven % Efficiëntieslag Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving + Verruiming uitvoeringsniveau • … Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap Ja Nee Ja WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Meer regie naar wijken en dorpen in het kader van onderhoud in zijn algemeenheid WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • Het feitelijke begraven met bijbehorende activiteiten wordt in eigen Reguleren 100 % beheer verzorgd door het team Beheer. Regisseren 0% Stimuleren 0% Faciliteren 0% Loslaten 0% WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Het (feitelijk) begraven en administreren. • Het onderhouden vanuit privaatrechtelijke verplichting van grafmonumenten en graven als rechthebbenden op basis van bewijsstukken kunnen hardmaken dat de gemeente deze verplichting heeft. 4. Beheer Openbare Ruimte WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Het beheren & onderhouden van diverse onderdelen van die openbare ruimte zoals: wegen, water, civieltechnische kunstwerken, openbare verlichting en groen en het begraven • Realiseren van nieuwe werken zeer klein Provincie Gemeente • • • • • • • • • • … 4 jarig contract met Ziut t.a.v. beheer en onderhoud van de Openbare Verlichting (2012-2016) 10 jarig contract met Oldambtster Wegenbouw Combinatie t.a.v. Wegenonderhoud (2013-2023) 4 jarig contract met Moekotte t.a.v. klein onderhoud bruggen (2012-2016) Synergon Meerjarige contracten t.a.v. bebording (bijv. ANWB, verkeersborden etc.) Maatschappelijke effecten (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Indicatie kostendaling Indicatie kostendaling Vergroten betrokkenheid bij leefbaarheid wijken en dorpen Mogelijke toename aantal mensen buiten arbeidsproces Mogelijk verschil onderhoudsniveaus per wijk/dorp • Onderhoud sportcomplexen (excl. gebouwen) volledig onder de verantwoordelijkheid brengen van bijv. sportverenigingen • Onderhoud groenvoorzieningen (excl. bomen) volledig onder de verantwoordelijkheid brengen van dorpen en wijken (verenigingen, bedrijven etc.) Vergroten betrokkenheid bij leefbaarheid wijken en dorpen Toename aantal mensen buiten het arbeidsproces Mogelijke verstoring in de continuïteit v/d kwaliteit per wijk/dorp Initiatief ligt bij de burger WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Verandering van rolneming heeft een nadelig effect op de bedrijfsvoering van Synergon en de eigen dienst (eigen uren) t.g.v. afname werkgelegenheid • Het voortijdig beëindigen van langlopende contracten (wegenonderhoud, openbare verlichting, onderhoud bruggen, bebording)zal leiden tot (forse) schadeclaims • Uitstellen van klein en groot onderhoud aan wegen zal leiden tot kapitaalvernietiging (in strijd met wegenwet) • Uitstellen van klein en groot onderhoud aan bruggen zal leiden tot kapitaalvernietiging en gevaarlijke situaties (in strijd met bouwbesluit) • Bouwsteen Dorps- en wijkgericht werken (meer regie naar dorpen en % Vergroten betrokkenheid bij leefbaarheid wijken en dorpen Mogelijke toename aantal mensen buiten het arbeidsproces • Onderhoud sportcomplexen (excl. gebouwen) overlaten aan bijv. sportverenigingen • Onderhoud groenvoorzieningen (excl. bomen) overlaten aan wijken en dorpen (verenigingen, bedrijven etc.) Indicatie kostenstijging Indicatie kostenstijging -15% Gelijkblijvende kwaliteit (zoals vastgesteld) maar lagere kosten % Indicatie kostenstijging -10% Gelijkblijvende kwaliteit (zoals vastgesteld) maar lagere kosten % Indicatie kostenstijging -10% Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Controleren, inspecteren, keuren en monitoren t.a.v. kwaliteit en veiligheid i.v.m. normen en regels (bijv. sportvelden) WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … % Gelijkblijvende kwaliteit (zoals vastgesteld), maar lagere kosten Indicatie kostendaling Loslaten samenleving % Uitvoering tegen marktconforme prijzen Optimaal gebruik maken van (innovatieve) kennis van de markt Verschuiving werkgelegenheid Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving + Verruiming uitvoeringsniveau Instandhouding eigen organisatie en SW-bedrijf Continuïteit in kwaliteit WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Inspectie speeltoestellen Groot onderhoud aan bruggen en watersysteem Boomonderhoud en –inspecties Onderhoud speelplekken en –toestellen Onderhoud sportcomplexen (excl. gebouwen) Onderhoud groenvoorzieningen (excl. bomen) Begraven in eigen beheer Groot onderhoud aan wegen, openbare verlichting, bruggen en watersysteem langdurig vermarkten (aanbesteden) • Het volgende laten uitvoeren door een marktpartij: Boomonderhoud en –inspecties Onderhoud speelplekken en –toestellen Onderhoud sportcomplexen (excl. gebouwen) Onderhoud groen (excl. bomen) Begraven • Stimuleren van wijken en dorpen (bedrijven) om het onderhoud speelplekken en –toestellen respectievelijk het onderhoud groenvoorzieningen (excl. bomen) gezamenlijk uit te voeren • Stimuleren van bijv. sportverenigingen om het onderhoud sportcomplexen (excl. gebouwen) gezamenlijk uit te voeren • • • • • • • • Ja Nee Ja Wegenwet (artikel 16) Burgerlijk Wetboek (artikel 6) in kader van risicoaansprakelijkheid Bouwbesluit Wet op de Lijkbezorging WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Mogelijke invulling Reguleren • Klein onderhoud door de eigen wijkteams en Synergon WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Bezuinigingen waardoor veiligheid in gedrang komt, kapitaalvernietiging optreedt, klachten en meldingen toenemen, zo ook een toename van schadeclaims i.h.k.v. risicoaansprakelijkheid • Verschuiving van rolneming kan leiden tot verstoring in de continuïteit v/d kwaliteit op de lange termijn Stimuleren partnerschap ca 92fte ca 14 milj ca 92fte ca 14 milj ca 92fte ca 14 milj ca 92fte ca 14 milj WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • Groot en klein onderhoud bruggen, water, bomen etc. Reguleren 50% Regisseren 35% • Wegenonderhoud en openbare verlichting Stimuleren 10% • Incidentele participatie (bijv. Drieborg) Faciliteren 5% • Incidentele participatie (bijv. Drieborg) Loslaten HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk Regisseren partnerschap 2014 2015 2016 2017 In kosten, formatie en/of uren. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Vanuit “eigentijdse graanrepubliek” verwijzen naar rijke cultuurhistorie van gebied (groen) • Vanuit “jongste watergemeente” verwijzen naar ambities en faciliteren van watersport gerelateerde ontwikkelingen (wegen, water, civieltechnische kunstwerken, openbare verlichting en groen) • Vanuit “ruimte voor pionieren” verwijzen naar bereikbaarheid via land en water om zo kansrijke ontwikkelingen te stimuleren totaal niet WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Meer regie naar wijken en dorpen in het kader van onderhoud • De visie, zoals vastgelegd in Grenzeloos Goud, als leidraad hanteren • Meer prioriteit te geven aan vitaliteit dorpen en iedereen doet mee OMVANG VAN DE TAAK? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Vitale, herkenbare, veilige, plezierige, (be)leefbare duurzaam ingerichte en goed beheerbare openbare ruimte voor alle gebruikers. • In standhouden van alle aspecten in de openbare ruimte binnen landelijke wet- en regelgeving • Hiervoor worden de uitgangspunten (beleid- en beheerplannen) en onder-houdsniveaus (niveau B+C) aangehouden die door de gemeenteraad in 2012 zijn vastgesteld. Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € 15 5. Cultureel erfgoed WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Ontwikkelen gemeentelijk erfgoedbeleid; uitvoeren gemeentelijk archeologiebeleid en erfgoedverordening OMVANG VAN DE TAAK? 2014 2015 2016 2017 0,8 fte 0,8 fte 0,8 fte 0,8 fte In kosten, formatie en/of uren. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • De rijke (cultuur)historie vindbaar en verklaarbaar maken (de monumentaliteit van het gebied) is één van de doelen die in ‘Grenzeloos goud’ onder de ambitie ‘Eigentijdse Graanrepubliek’ wordt genoemd; doel sluit daarom naadloos aan op ambitie van de toekomstvisie totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? zeer klein WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Verval en verloedering monumentale boerderijen Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk Provincie Gemeente WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren Mogelijke invulling • Geen verschuivingen voor wat betreft reguleren i.k.v. Monumentenwet en Wet archeologische monumentenzorg mede gelet op aanscherping en kwaliteitscriteria Interbestuurlijk Toezicht • … • … • … • … Maatschappelijke effecten (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap Loslaten samenleving % Betrokkenheid bij instandhouding cultuurhistorisch erfgoed % Indicatie kostenstijging % Momenteel geen middelen beschikbaar voor ontwikkeling en uitvoering eigen gemeentelijk beleid; idem Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging 0% Bereidheid tot investeren in instandhouding cultureel erfgoed • Faciliteren in zin van actieve informatievoorziening over restauratieregelingen op rijks- en provinciaal niveau Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? • … WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • In uitvoerende sfeer directe relatie met vergunningverlening, toezicht en handhaving Indicatie kostenstijging basis Uitvoering wet- en regelgeving in kader van Monumentenwet en Wet op de archeologische monumentenzorg WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Stimuleren • Alsuitvoeringsniveau gemeente particulier initiatief stimuleren tot Beknopte schets huidig partnerschap herstel monumentale panden door beschikbaar • stellen restauratiesubsidie/instellen fonds laagrentende lening + Verruiming uitvoeringsniveau Momenteel voor gemeentelijk beleid geen middelen in de gemeentebegroting opgenomen; geen indicatie te geven van percentuele kostenstijging Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving % Bewustwording cultuurhistorische rijkdom gemeente Oldambt • Als gemeente méér de regie nemen door de ontwikkeling van gemeentelijk erfgoedbeleid In uitvoerende sfeer Monumentenwet en Wet op de archeologische monumentenzorg Regels in kader van Interbestuurlijk Toezicht Nee WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Geen vastgesteld gemeentelijk erfgoedbeleid; geen richtinggevende uitspraken met uitzondering van de in ‘Grenzeloos Goud’ geformuleerde doelen in het kader van de ‘Eigentijdse Graanrepubliek’ WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • Rol van gemeente op dit moment m.n. gericht op uitvoering wet- en regelgeving Reguleren 90% (Monumentenwet 1988 en Wet op de Regisseren 10% archeologische monumentenzorg) in kader Stimuleren van vergunningverlening en Faciliteren handhaving/toezicht Loslaten WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Cultuurhistorie zichtbaar en beleefbaar maken o.m. door het cultureel erfgoed te verankeren in gemeentelijke beleidsterreinen (ruimtelijke ontwikkeling, toerisme en recreatie, economie, cultuur) 6. Dienstverlening WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Excellente dienstverlening • Efficiënte bedrijfsvoering. WAT ZIJN DE LASTEN? 2014 2015 2016 2017 €? € € € Het betreft de totale begrote bedragen incl. toegerekende kosten IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • … Goede dienstverlening is hier in als één van de ambities opgenomen. • Focus op klantgericht handelen • Invoeren van een midoffice (medewerkersportaal) • Kanaalinrichting volgens “gemeente heeft antwoord”” totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Anticiperen op de komende herindeling. • Informatiebeveiliging • Vermindering regeldruk en administratieve lasten zeer klein Provincie Gemeente • • • • … • … • Programma Excellente Dienstverlening, Visie op dienstverlening, Informatiebeveiligingsplan. Faciliteren samenleving Loslaten samenleving • Reductie aantal klantkontakten door vermindering administratieve lasten . • Minder bewijslast bij de burger neerleggen (vergunningen automatisch verstrekken bij ongewijzigde omstandigheden). • Stimuleren digitale vaardigheden (buurthuizen, vrijwilligers) (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? Maatschappelijke effecten 24/7 digitaal bereikbaar Face to Face contact (werken op afspraak, huisbezoek, hostmanship) daar waar nodig. Teleurgestelde klanten en toename klachten Tevreden klanten – Versobering uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau + Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Geen. Langere reistijden Meer face to face contacten Geen Uitbreiding verkooppunten. Toename aanbod dienstverleners. Maatwerk Toename burgerparticipatie. Vermindering legesopbrengst. Meer vertrouwen geven. Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging Geen Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? • Techniek en afhandeling telefonie uitbesteden aan Teleurgestelde klanten. een andere gemeente of marktpartij. Bereikbaar zijn. Maatwerk + • Beëindiging uitgiftelocatie Niet ingezetenen ( reisdoc. Geen Nederlanders in het buitenland ) • Uitreiking waardedocumenten overlaten aan marktpartij. • Landelijke verspreiding stempassen WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? • kandidatenlijsten. • Innovatie (systemen deels ontsluiten voor burgers en ondernemers Opties + benodigd budget etc.) … • Competenties medewerkers • Draagvlak, commitment • Ambitie. … basis Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € % WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Stimuleren • Herijken uitvoering niet wettelijke taken. Als partnerschap voorbeeld: verkooppunten Eigen Verklaringen (rijbewijs) aan de dienst leverende partij.(arts, werkgever, CBR etc.) overlaten. • Uitreiking waardedocumenten door marktpartij op door de aanvrager te bepalen locatie. In grote mate Nee nee Programma Gemeente heeft Antwoord I-NUP richt zich op digitalisering van dienstverlening Paspoortwet, PUN, Wegenverkeerswet 1994, Reglement Rijbewijzen, Gemeentewet, Burgerlijk Wetboek, Wet Basis Registratie Personen. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Mogelijke invulling Reguleren • Sluiting fysieke loketten. • Maatregelen nemen om baliebezoek te beperken (digitaal tenzij). • Selfservice via het digitaal kanaal te bevorderen door prijsdifferentiatie. • Uitsluitend diensten en producten aanbieden via digitaal loket (digitaal tenzij). • Werken op afspraak 100% doorvoeren. • Telefonische bereikbaarheid verminderen. Regisseren • Vooruitlopend op de herindeling samenwerking Partnerschap zoeken met toekomstige partners met als doel het inrichten van gezamenlijk e dienstverleningskanalen. • Aanschaf en beheer publicatieborden verkiezingen aan de markt overlaten. WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Zaak- en procesgericht werken • Meedoen in de D!mpact samenwerking • Dienstverleningsprocessen LEAN maken • Digitaal, tenzij … WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % … Reguleren 100 Regisseren Stimuleren Faciliteren 100 Loslaten WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Inrichten van eenduidige en klantgerichte dienstverlening via alle dienstverleningskanalen t.w. balie, digitaal, post en telefonie. Met nadrukkelijke sturing op het digitaal kanaal ( Digitaal tenzij..) 7. Dorps- en wijkgericht werken WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • In stand houden van leefbare dorpen en wijken • De participatie van de burger staat hierin centraal IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Zorgen voor een goede volkshuisvesting in leefbare dorpen en wijken totaal niet WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • De demografische ontwikkelingen en de woningmarkt. • Doorontwikkeling Burgerparticipatie in- en extern • Instandhouding leefbaarheidsfonds • Instandhouding ondersteuning dorpen en wijken door SWO • Instandhouding noodzakelijke voorzieningen Regisseren partnerschap In kosten, formatie en/of uren. Excl. Inzet SWO uren HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk zeer klein • • Ja Ja Nee De Woningwet; De Wet op de Ruimtelijke Ordening. Provincie • Provinciaal Omgevingsverordening Gemeente • Diverse verordeningen, waaronder verordening burgerparticipatie, convenant gemeente/dorpen en wijken Mogelijke invulling • Bestaand beleid: • Woonkwaliteit huurvoorraad staat centraal • Inclusief omgeving, voorzieningen en leefbaarheid • Wijk- en dorpsvernieuwing gericht op: • Fysieke ingrepen in woningen en omgeving • Sociale interventies in leefbaarheid en veiligheid • Nieuwbouw maakt deel uit van kwaliteitsslag • Nieuwbouw aansluitend op de woonwensen van doorstromers en starters • Uitvoering Regionaal Woon en leefbaarheidsplan • Samenhang tussen zorg, wonen en welzijn • Meer betrokkenheid van bewoners • Uitvoering woon- en leefbaarheidsplan Maatschappelijke effecten Afstemming met corporaties over kosten en deelname in leefbaarheid, zowel fysiek als financieel. Integrale afstemming met dorps- en wijkraden (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Geen woningmarktonderzoeken Geen visies Indicatie kostendaling Meer samenwerking Saamhorigheid / eigen verantwoording Zorg op afstand Indicatie kostendaling Spreiding van de kosten % % Minder budget uittrekken % Indicatie kostenstijging % jaarlijks bezoek dorpen en wijken door Collegeleden, voorafgegaan door een schouw % Geen facilitering en ondersteuning Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Breedband aanleggen voor iedereen Beeldzorg 3 jaarlijks bezoek dorpen en wijken door Collegeleden, voorafgegaan door een schouw Indicatie kostendaling + Verruiming uitvoeringsniveau Woningmarktonderzoeken uitvoeren Integrale visies opstellen Indicatie kostenstijging % Bij meer regie naar dorpen en wijken zorgen voor meer ondersteuning ambtelijk en SWO % Indicatie kostenstijging % Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis In stand houden van sterke levensloopbestendige dorpen en wijken Geld inzetten voor startersleningen en particuliere woningverbetering Stimuleren van energiebesparende maatregelen WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Revolving fund voor startersleningen Revolving fund voor leningen ten behoeve van particuliere woningverbetering (€ 200.000,-- per onderdeel) Cofinanciering krimpgelden, regionale marktmonitor en organisatie beurzen Incidenteel: € Structureel: € 600.000 resp. € 200.000 Incidenteel: Structureel: WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Stimuleren • Samenwerking: partnerschap • met corporaties en hogere overheden • Zorgpartners : scheiden wonen en zorg • Politie • Stichting Welzijn Oldambt • WMO • Huurdersorganisaties • Andere gemeenten in de regio (Oost-Groningen) • Provincie Groningen • Dorps- en wijkorganisaties Faciliteren • Energiedorp Nieuwolda samenleving • SWO (bv. sociaal team Parkwijk, opbouwwerk, jongerenwerk) • Bestaande en nieuwe dorpsvisies • Ontwikkeling in kader meer regie naar dorpen en wijken • Doorontwikkeling Buurtbeheer (vb. Drieborg) Loslaten • Zelfredzame dorpen en wijken samenleving WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? Veranderingen van de wet en regelgeving als mede verschuiving verantwoordelijkheden in de zorg van Rijk naar gemeenten Woonakkoord van het Rijk Bij verschuiving gemeentelijke rol naar faciliteren en loslaten verandering ambtelijke organisatie nodig € 354.000 € 350.000 € 350.000 € 350.000 WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • Het Rijk en de provincie reguleren Reguleren 25% • De gemeente regisseren, stimuleren, faciliteren en zullen in sommige gevallen Regisseren 30% in overleg met de dopen en wijken Stimuleren 30% loslaten Faciliteren 10% Loslaten 5% WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren 2014 2015 2016 2017 WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • ook met minder mensen, meer woonkwaliteit in dorpen en wijken • gemeente regisseert de samenwerking van de betrokken partijen • een decentrale en gebiedsgerichte aanpak • meer regie naar dorpen en wijken (uitspraak raad) • prioriteit instandhouding vitale dorpen en wijken (uitspraak raad) OMVANG VAN DE TAAK? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Het opstellen van integrale dorps- en wijkvisies • Het op orde brengen van de woningmarkt • Het op orde brengen van toegankelijkheid van de voorzieningen en de zorg • Het bevorderen van de leefbaarheid • Structureel overleg met dorpen en wijken • Financiering organisatie en leefbaarheid dorpen en wijken 8. Economische zaken WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN • Economisch promotie en acquisitie (o.a. deelname beurzen) • Revitalisering van bedrijventerreinen • Creëren en onderhouden van zakelijke netwerken/accountmanagement • Organiseren van (thema)bijeenkomsten i.s.m. bedrijfleven. • Economische activiteiten/projecten, o.a. i.s.m. VPO • Het monitoren van de detailhandel en detailhandelsbeleid • Samenwerking en afstemming met regiogemeenten op het gebied van economische zaken • Samenwerking W&I IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • • • • Leefbaar Oldambt (kwaliteit bedrijventerreinen, centrumfunctie) Oldambt werkt Ruimte voor pionieren (kweekvijver van nieuwe werkgelegenheid en ondernemerschap) Optimale dienstverlening aan en met ondernemers. OMVANG VAN DE TAAK? 2014 2015 2016 2017 2,9 fte 2,9 fte 2,9 fte 2,9 fte In kosten, formatie en/of uren. WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • … Reguleren 10% Regisseren 20% Stimuleren 30% Faciliteren 40% Loslaten 0% WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Het stimuleren van ondernemerschap en de groei en vestiging van bedrijven in de gemeente. • Het verbeteren van het vestigingsklimaat voor bedrijven. • Het vergroten van de werkgelegenheid. totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? zeer groot Rijk • Nee In beperkte mate In sterke mate RO-instrumentarium zeer klein WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Onderhoud en beheer van bedrijventerreinen (rol private bedrijven/VPO) • Nieuwe vestigingsvoorwaarden, m.n. digitale ontsluiting • Verknoping sectoren (economie, zorg, energie) • Vergroening (landbouw, energie) • Duurzaamheid en innovatie • Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt • Grensoverschrijdende samenwerking Provincie • Provinciaal Omgevingsverordening (o.a. SER-ladder) Gemeente • • • • Regionaal Convenant bedrijventerreinen Oost Groningen Netzwerk Noord Convenant Binnenstad Convenant OOG WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren Mogelijke invulling • Vermindering beleid en monitoring t.a.v. vestigingsplaats van ondernemingen. • Minder actieve rol in projectontwikkeling. Maatschappelijke effecten Ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen: Bedrijven/winkels op ongewenste plekken. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau + Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap • Loslaten van de rol t.a.v. georganiseerde bedrijfsleven (Ondernemerskring, Handel & Nijverheid, VPO, etc.) Stimuleren partnerschap Faciliteren samenleving • Geen/ minder actieve rol meer in netwerken (verbindingsrol) • Passievere opstelling t.a.v. ondernemersinitiatieven en potentiele vestigers. Verlies aan kennis m.b.t. lokale/regionale economische ontwikkelingen en wensen. Daardoor minder in staat om in te spelen op nieuwe kansen. Ongewenste ontwikkelingen achteraf repareren. minder inzet fte Zie onder regisseren. Minder initiatieven/samenwerking o.a. grensoverschrijdend. Minder onderlinge betrokkenheid overheidbedrijfsleven. Kansen op nieuwe bedrijvigheid worden gemist door gebrek aan kennis en contacten. Verlies concurrentiepositie aan buurgemeenten. Minder inzet fte Indicatie kostendaling Indicatie kostendaling WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • • • • Invloed op en samenhang van economie met werkgelegenheid, zorg, demografie, voorzieningen, etc. wordt losgelaten. • Loslaten economisch beleid Regionale samenwerking en afstemming (vraag-aanbod bedrijventerreinen, promotie& acquisitie, detailhandel….) Oriëntatie t.a.v. herindelingspartners. Samenhang/wisselwerking met andere beleidsterreinen (werk&inkomen, zorg, onderwijs, wonen en voorzieningen). Behoud positie 2e werkgelegenheidsgemeente in de provincie. Indicatie kostenstijging 0% % Indicatie kostenstijging % % Indicatie kostenstijging % Optimaliseren netwerkfunctie en accountmanagement Meer fte inzetten Indicatie kostendaling Loslaten samenleving 0% % Indicatie kostenstijging Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Blijven participeren in partnerschappen/ netwerken/ lokaal georganiseerde bedrijfsleven. In stand houden kwaliteit van het vestigingsklimaat. Oldambt op de kaart zetten als vestigingsplaats voor bedrijven. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € % WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Dynamische starters- en pioniersgemeente • A7/N33/A31 als economische slagaders • Gemeente als facilitaire organisatie • Sterke netwerken • Regiopositie versterken (“beste Koopstad”) 9. Jeugdhulp WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Jeugdigen gezond en veilig laten opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige volwassenen • Als ondersteuning hierbij nodig is, dan moet deze hulp zo vroeg, zo licht mogelijk en zo snel mogelijk dichtbij huis plaatsvinden • Bevorderen dat er vanuit de ouders, school, buurt en samenleving aandacht is voor (de zorg) voor jeugdigen, ruimte voor eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid staan hierbij voorop. WATWAAR ZIJN DESTAAN KERNACTIVITEITEN WE NU? DIE WE DAARVOOR DOEN? Regierol van gemeente op de uitvoering van de jeugdketen, waaronder: • Preventie: jeugdgezondheidszorg, ondersteuning bij opvoeding en opgroeien. • Signaleren: Zorg voor Jeugd Groningen (verwijsindex). • Toeleiding naar jeugdhulp: Centrum voor Jeugd en Gezien (CJG). • Aansluiting zorg en onderwijs, o.a. door Onderwijs Zorgcentrum (OZC). • Hulpverlening en ondersteuning: jeugdwerk, maatwerk GGD, vanaf 2015 bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor uitvoering jeugdzorg. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate Ons beleid sluit aan op twee ambities uit grenzeloos goud. Het uitgangspunt is altijd dat elk kind de kans moet krijgen om volwaardig mee te doen. Daarbij willen we gezondheid, zorg, sport en verblijven liefst in samenhang en op innovatieve wijze versterken, in het bijzonder voor sociaal kwetsbare groepen. Het gaat hierbij om het integrale karakter van de jeugdhulp. Daarom zetten we fors in op de samenhang met het onderwijs, maar er zijn ook raakvlakken met andere vormen van zorg, sportvoorzieningen, wijkvernieuwingen en lokaal sociaal beleid. totaal niet WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • De jeugdige of ouder pakt het allereerst zelf op, indien nodig met inschakeling van het eigen netwerk • Preventie, vroegtijdige signalering en concrete acties daar waar risico’s dreigen voor jongeren • Ondersteunen in uitval/probleemsituaties waarin niet anders kan WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Decentralisatie Jeugdzorg • Decentralisatie AWBZ • Passend Onderwijs • Invoering Partcipatiewet • Doorontwikkeling OZC • Bovengemiddeld veel jonge mensen krijgen hulp in onze gemeente Rijk zeer klein Provincie Gemeente Mogelijke invulling We normeren als gemeente op strikte wijze het recht op jeugdhulp en investeren niet meer in preventie. Bijvoorbeeld door enkel jeugdigen uit de verwijsindex of jeugdigen die zich melden bij de gemeentelijke basiszorg en/of voldoen aan de geformuleerde eisen in een gemeentelijke verordening in aanmerking te laten komen voor jeugdhulp. Regisseren We voeren als gemeente de regie over een sluitende partnerschap jeugdketen, samen met uitvoerende zorgpartners. De gemeente maakt hierbij afspraken met zorgpartners over hoe ze te werk gaan (‘transformatie-afspraken’). Het credo bij de zorg is zo vroeg mogelijk, zo licht mogelijk, zo dicht mogelijk en in onderlinge samenhang. Hierbij vindt een geleidelijke verschuiving naar het voorliggende veld plaats, waarbij ouders en de sociale omgeving proberen eerst zelf een oplossing te vinden. Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau We stimuleren ouders, jeugdigen, netwerken en Stimuleren partnerschap organisaties met regelingen, faciliteiten en advies om zelf begeleiding en hulpverlening te organiseren om de hulpvraag van de jeugdige te beantwoorden. Signalering van problematiek vinden we als gemeente belangrijk, evenals toeleiding naar de hulpverlening. Over het zorgaanbod voert de gemeente minimale regie, de jeugdige krijgt bijvoorbeeld een vorm van pgb. Faciliteren We ondersteunen extra begeleiding en zorg alleen als samenleving daar om gevraagd wordt door bijvoorbeeld jeugdigen, ouders, scholen of sociale omgeving. De gemeente investeert minder in een samenwerking met zorgpartners en onderwijs. Signalering van problematiek bij jeugdigen krijgt minder prioriteit, immers: de zorgvraag is leidend Reguleren Er wordt geen ondersteuning meer aangeboden vanuit de gemeente, behalve dat wat door de wet wordt voorgeschreven. Er wordt niet meer geïnvesteerd in zaken als preventie en jongerenwerk. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Zodra de Jeugdwet wordt vastgesteld, zal de jeugdzorg naar verwachting op 1 jan. 2015 in handen van de gemeente liggen. Het gaat hierbij om ondersteuning en hulpverlening aan kwetsbare jeugdigen, waar in deze gemeente relatief veel van woonachtig zijn. Dit gaat gepaard met een budget van circa 13 miljoen euro. Hierop wordt de daaropvolgende jaren een fikse korting van minimaal 12,5% toegepast. De gemeente loopt met de transitie aldus forse (financiële) risico’s, dit terwijl we de vraag op ondersteuning van de jeugdige moeten kunnen ‘garanderen’. 2014 2015 2016 2017 € 799.000 € 863.000 € 863.000 € 863.000 Het betreft de bedragen exclusief de transitiemiddelen die vanaf 2015 naar de gemeente komen WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • De gemeente wordt momenteel (vóór de decentralisatie) in wetgeving opgedragen Reguleren 10 welke elementen de jeugdketen moet Regisseren 75 bevatten, er is echter sprake van een Stimuleren 10 sterke regierol. Bij de invulling heeft de Faciliteren 5 gemeente enige beleidsvrijheid in hoe het Loslaten 0 keten samen met partners de uitvoering vormgeven. HOE GROOT IS ONZE WAAR ZITTEN WEBELEIDSVRIJHEID? AAN VAST? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN WELKE DENKBAAR? OPTIES Loslaten samenleving WAT ZIJN DE LASTEN? In sterke mate Niet In zekere mate De Jeugdwet (op moment van schrijven nog niet vastgesteld). Het Regionaal Transitie Arrangement (RTA): garantie van zorg continuïteit tot eind 2015. De WMO: preventieve ondersteuning aan jongeren en ouders met problemen bij opgroeien en opvoeding (binnen CJG). De Wet Publieke Gezondheid (jeugdgezondheidszorg: consultatiebureau, schoolartsen): vroegtijdig signaleren, coördineren en organiseren van zorg en tevens landelijke Verwijsindex Risicojongeren. De raad heeft ingestemd met het provinciaal RTA 2015-2018 dat zorgcontinuiteit biedt tot eind 2017. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? KUNNEN WE OVERWEGEN? Maatschappelijke effecten Meer jeugdigen en gezinnen zullen allereerst niet in aanmerking komen voor passende ondersteuning, risico’s op gebied van ontwikkeling, onderwijs en sociale omgeving jongere Jeugdigen krijgen de kans om op te groeien tot gezonde en zelfstandige individuen. Meer maatwerk, maar ook meer afhankelijk van andere organisaties. Mensen kijken meer naar elkaar om, de focus ligt op eigen kracht, niet zorg maar ondersteuning. De ondersteuning van kwetsbare jeugdigen wordt afhankelijk van maatschappelijke initiatieven. Gevaar voor ontwikkelingsproblemen, onveilige gezinssituaties en maatschappelijke onrust Jeugdigen die ondersteuning nodig hebben zijn vooral op zichzelf en hun sociale omgeving aangewezen voor hulp. Risico’s ontstaan op het gebied van ontwikkeling onveiligheid en ontsporing De aanwezige ondersteuning is beperkt. Jeugdketen niet sluitend, veel jeugdigen zullen de zorg niet eens bereiken. – Versobering uitvoeringsniveau Door een ‘strengere selectie’ komen minder jeugdigen in aanmerking voor hulp of ondersteuning. Hierdoor minder kosten in de uitvoer. Verruiming uitvoeringsniveau + Op termijn mogelijk hogere vraag naar duurdere en specialistische zorg (immers, de problematiek kan verergeren), dus meer kosten in de uitvoer Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging 15% Indicatie kostenstijging 10% Op termijn wordt een verlaging van de kosten op uitvoerend niveau verwacht van circa 15% Indicatie kostendaling De vraag naar hulp en ondersteuning zal ongeveer gelijk blijven, omdat er weinig regie is op het zorgaanbod is er het risico dat de zorgkosten gaan stijgen Indicatie kostendaling 0% Indicatie kostenstijging 5% Lagere uitvoeringskosten ondersteuning en hulpverlening jeugdige Op langer termijn mogelijk kans op hoger zorgkosten door ontstaan ernstigere problematiek (met duurder specialistische zorg, in uiterst geval jeugddetentie) Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging 5% 10% Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Faciliteren jeugdgezondheidszorg, Verwijsindex, verplichtingen vanuit de Jeugdwet en afspraken met zorgaanbieders en huidige jeugdigen in zorg, gemaakt in het Regionaal Transitiearrangement Groningen. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Incidenteel: € Structureel: Incidenteel: € Structureel: € 10. Kunst en Cultuur WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Faciliteren, van organisaties en personen bij het uitvoeren van beleid • Stimuleren, zodat er voldoende en kwalitatief goed cultureel aanbod beschikbaar is en de participatie verhoogt • Initiëren, van samenwerkingsverbanden om de posities van lokale culturele instellingen te bevorderen • Subsidiëren, met financiële middelen bijdragen aan de uitvoering van onze plannen. Muziekschool, bibliotheek, musea, Klinker, etc. • Ontmoetingsfunctie (zowel binnen verenigingen als bij een uitvoering) IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Ambitie 2, de eigentijdse Graanrepubliek: de eigen identiteit als Oldambt uiten in culturele activiteiten • Ambitie 3, ruimte voor pionieren: mogelijkheid om nieuwe initiatieven te ontplooien • Doel 9, Oldambt versterken als festival- en evenementengemeente. Dit is in samenwerking met Stichting Marketing Oldambt en beleidsterrein Toerisme en Recreatie totaal niet WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Ontwikkelingen m.b.t. cultuurhuis De Klinker (met de aandacht op samenwerking c.q. afstemming van alle partijen binnen het cultuurhuis en de amateurkunst binnen Oldambt). • Uitvoering geven aan het cultureel educatieplan op de basisscholen ( Cultuureducatie met kwaliteit). • Bevorderen van de samenwerking instellingen op cultureel erfgoedgebied. (bijv. de organisatie van monumentendag) • Aandacht vragen voor de kwaliteit van de buitenkunst • WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • Wij faciliteren voornamelijk via subsidies. Dit houdt o.a. in subsidies aan Reguleren 0 verenigingen, de muziekschool, musea, Regisseren 15 bibliotheek en lokale omroep. Gemeente Stimuleren 15 heeft een stimulerende rol op het gebied Faciliteren 60 van cultuureducatie in de vorm van de Loslaten 10 combinatiefunctionaris cultuur (tot mrt 15) HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? zeer groot Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk • • zeer klein Provincie Gemeente • • Mogelijke invulling Algemene subsidieverordening en beleidsregels subsidieverlening. Afbouwregeling nodig. De langlopende verplichtingen vloeien voort uit de structurele subsidies verstrekt aan diverse organisaties. Maatschappelijke effecten De gemeente stelt een beleid op, waarin een basis cultuuraanbod wordt beschreven. Bijv. alleen in de hoofkernen. De gemeente is zelf de uitvoerder, dus verenigingen zijn niet meer nodig. Subsidies zijn ook niet meer nodig. Verschraling van het culturele klimaat, verdwijnen van verenigingen en dorpshuizen, afname sociale cohesie en zelfredzaamheid. • Samenwerking gemeente en culturele organisaties bij het samenstellen van het cultuurbeleid. Gemeente heeft meer sturing op het culturele aanbod. Verschraling van het culturele klimaat door het lamleggen van eigen initiatieven. Mogelijke versterking sociale cohesie in de hoofdkernen en ‘daadkrachtige’ en efficiëntere partners in de uitvoering. Versobering uitvoeringsniveau – Verruiming + uitvoeringsniveau Het cultuuraanbod wordt overgenomen door de gemeente (dus ook de activiteiten van de verenigingen). Docenten worden ingehuurd/ in dienst genomen. . Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau • Stimuleert partnerschap Faciliteren samenleving • Ideeën uit het culturele veld stimuleren middels een financiële bijdrage. Investeren in de cultuursportstimuleringsregeling. De nadruk ligt hierbij vooral op de cultuureducatie in de basisscholen. Ontplooien van nieuwe culturele initiatieven; participatie in de samenleving, sociale cohesie en verbetering van de leefbaarheid. • Het handhaven van de huidige situatie, dat betekent individuele en structurele subsidies voor verenigingen, muziekschool, bibliotheek, musea, CHC. Of kiezen voor subsidiëring alleen voor incidentele activiteiten. Een gezond cultureel klimaat – een gezonde mix tussen de bemoeienis van de gemeente en de inbreng van andere partijen. Participatie, vernieuwend. Geen subsidie, geen ondersteuning vanuit de gemeente. Cultuur is niet meer voor iedereen toegankelijk en betaalbaar. Verenigingen verdwijnen en ook de leefbaarheid. • Loslaten samenleving • WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Vanaf 2016 zijn alle subsidies cultuur en recreatieve activiteiten uit de begroting gehaald. Dit zijn de incidentele en structurele subsidies voor de verenigingen (€ 135.000,-). Tot 2016 worden de subsidies bekostigd uit het cultuurfonds, daarna zijn er geen financiën meer om dergelijke subsidies te bekostigen • Tot slot is vanaf 2015 de middelen voor de cultuur- en sportstimulering (combinatiefunctieregeling) van de begroting gehaald, welke een groot deel van het aanbod aan cultuureducatie verzorgd % Indicatie kostenstijging 15% 15% Indicatie kostenstijging % Op langere termijn een versobering van de uitvoeringskosten. Bijv. op het gebied van subsidies. Indicatie kostendaling Meer kosten. Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging 15% Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging % Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Uitvoering geven aan het convenant bestuurlijk kader onderwijs op het gebied van cultuureducatie. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget • Per 2015 eindigt de financiering voor de combinatiefunctieregeling. Door dit bedrag opnieuw structureel in de begroting op te nemen, kan (samen met de bestaande mogelijkheid tot cofinanciering door het rijk en eventueel weer de schoolbesturen) actief en blijvend worden ingezet op cultuurstimulering. • Per 2016 stopt de subsidie aan het Cultuur Historisch Centrum Oldambt. Stopzetting van de gemeentelijke bijdrage is een verlies voor het levendig houden van het cultuurhistorisch verleden van Oldambt. Incidenteel: € Structureel: € 156.000 Incidenteel: € Structureel: € 25.000,- WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? • (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap In zekere mate niet In sterke mate Cultuureducatie met kwaliteit (convenant bestuurlijk kader onderwijs vanuit overheid verplicht tussen scholen en gemeenten per 1 mei 2014, waarin de verplichting wordt aangegaan dat elk kind binnen de gemeente een culturele loopbaan krijgt). WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren 2014 € 1.319.061,2015 € 1.221.492 2016 € 1.087.998 2017 € 1.087.998 Vanaf 2016 zijn de subsidies voor verenigingen niet meer in de begroting opgenomen. WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Faciliteren organisaties en personen bij uitvoeren van beleid • Stimuleren, zodat er voldoende en kwalitatief goed cultureel aanbod beschikbaar is en de participatie verhoogt. • Initiëren van samenwerkingsverbanden om de posities van lokale instellingen te bevorderen • Subsidiëren, met financiële middelen bijdragen aan de uitvoering. WAT ZIJN DE LASTEN? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Een levendig cultureel klimaat • Vitale verenigingen in de dorpen en wijken • Inwoners in aanraking brengen met kunst en cultuur • Dit bereiken via de 3 speerpunten, genoemd in de Cultuurnota: • Cultuurhuis Oldambt • Samenwerking en Afstemming • Cultuurparticipatie en Cultuureducatie 11. Milieu WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Stimuleren van inzet duurzame energiebronnen. • Verduurzaming eigen organisatie. • Bevorderen energie besparing gebouwde omgeving. • Duurzaam (her)gebruik van de bodem stimuleren. • Bodem saneren van een aantal ernstig verontreinigde (spoed)locaties. zeer klein Provincie Gemeente • • • • • • • • • • Vermindering van de actieve rol bij projectontwikkeling en plan voorbereiding, met name minder inzet vanuit fte van de gemeente Vermindering van bijdragen dan wel cofinancieringsmogelijkheden Provinciaal omgevingsplan, Provinciale omgevingsverordening Beschikkingen ernst en spoedeisendheid en instemming bodemsaneringsplan diverse locaties Programma energie, koepeldeal Overeenkomst voormalig gasfabrieksterrein Winschoten Convenant Bodem Stimuleren partnerschap Maatschappelijke effecten Vermindering kwaliteit leefomgeving Minder op de hoogte zijn van lokale ontwikkelingen en daardoor minder kans hierop in te spelen. Ongewenste ontwikkelingen achteraf repareren. – Versobering uitvoeringsniveau Minder inzet fte Verruiming uitvoeringsniveau Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Indicatie kostendaling Participatie bereidheid verlaagd. • • Minder actieve opstelling Kansen op verduurzaming en burger-/ondernemer initiatieven worden gemist. Mogelijke verhoging woonlasten. • Meer stimuleren inzet duurzame energiebronnen, stimulering verduurzam ing gebouwde omgeving Loslaten samenleving • … WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Relatie met andere beleidsvelden • Meer kansen behalen doelstelling betreffende vermindering CO2. Kansen verlagen woonlasten en verbetering leefbaarheid % Hogere investeringen (extra kosten) ten behoeve van duurzamere gemeente % Indicatie kostenstijging % % Indicatie kostenstijging % Minder inzet fte Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving % + Minder inzet fte Goed voorbeeld geven Geen/minder actieve rol meer in netwerken/projectgroepen Minder informatievoorziening • (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? Minder inzet fte Duurzaamheidsleningsmogelijkhe den uitbreiden. Meer voorlichting. Ondersteuning lokale initiatieven. Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Uitvoering van de wet- en regelgeving en blijven participeren in projectgroepen WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? • Intensivering verduurzaming eigen gemeentelijke gebouwen cq wagenpark Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Ja Ja In sterke mate Wet bodembescherming, Besluit bodemkwaliteit, etc. Nationaal Energieakkoord WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Mogelijke invulling • Qua wetgeving geen verschuiving mogelijk • Vermindering beleid WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Diepere ondergrond, gevolgen aardgaswinning • Transitie van fossiele naar duurzame energiebronnen. Regisseren partnerschap 2,0 fte 2,0 fte 2,0 fte 2,0 fte WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • Reguleren middels Wet bodembescherming en Reguleren 10 Besluitbodemkwaliteit Regisseren 30 • Regisseren, stimuleren en faciliteren bij Stimuleren 30 de aanpak van saneringslocaties en bij Faciliteren 30 de inzet van duurzame energiebronnen Loslaten dan wel energiebesparing HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk Reguleren 2014 2015 2016 2017 In kosten, formatie en/of uren. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • De toekomstvisie formuleert een aantal ambities om te komen tot een duurzame gemeente. Een gemeente die zich gunstig onderscheidt op het gebied van alternatieve energie, kansrijker is om nieuwe werkgelegenheid te binden. Ook liggen er kansen op het terrein van landbouw en energie (durfprojecten energie, water als energiebron). • totaal niet WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Klimaatbeleidsplan • Bodembeleidsplan • Nota bodembeheer , bodemkwaliteitskaarten OMVANG VAN DE TAAK? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Een zo optimaal mogelijke schone en gezonde leefomgeving (woonen leefmilieu) in de gemeente Oldambt behouden dan wel creëren, niet alleen voor de huidige inwoners van Oldambt maar ook voor toekomstige generaties, door onder andere een bewust en duurzaam gebruik van de bodem en structureel aandacht te hebben voor het gebruik van duurzame energie en reductie van de CO2 uitstoot. 12. Onderwijs WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Ondersteuning en begeleiding bieden bij belemmeringen die kinderen en jongeren ervaren bij de toegang naar voor hen passend onderwijs. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Belangrijkste drijfveer voor de totstandkoming van het onderwijszorgcentrum is het uitgangspunt dat elk kind de kans moet krijgen om volwaardig mee te doen. • Voorzieningen in dorpen bereikbaar houden • Onderwijs inzetten om de kans op lokale werkgelegenheid te vergroten. totaal niet Rijk zeer klein Provincie Gemeente Het Rijk stelt wettelijke eisen aan de leerplicht, het leerlingenvervoer en de voor- en vroegschoolse educatie. Wel is er ruimte om dit meer of minder intensief in te zetten. De preventie van voortijdig schoolverlaten wordt bijna geheel ingezet met Rijksmiddelen zodat er wel inhoudelijke beleidsvrijheid is maar niet inzake het volume. Ten aanzien van het leerlingenvervoer zijn er meerjarige afspraken gemaakt met de vervoerder en met de omringende gemeenten. Inzake de voorschoolse educatie zijn er afspraken gemaakt over de inzet van leidsters en interne begeleiding op de peuterspeelzalen en kinderopvang. Deze kunnen alleen conform de gemeentelijke subsidiebepalingen over meerdere jaren worden afgebouwd. Maatschappelijke effecten Verlies van specifieke expertise, vrijheid en invulling per school en peuterspeelzaal. Meer handhaven in plaats van voorkomen van schooluitval. De kansen van kinderen die minder makkelijk toegang hebben tot onderwijs worden groter door dat begeleiding meer als maatwerk kan worden ingezet. Wel wordt dit meer afhankelijk van maatschappelijke organisaties. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Vve, OAB, onderwijsbegeleiding, advies en preventie. Verruiming uitvoeringsniveau Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Indicatie kostendaling De schoolgang van kwetsbare kinderen en jongeren wordt afhankelijk van maatschappelijke initiatieven (met name scholen en ouders). Loslaten samenleving We ondersteunen extra educatie, begeleiding en vervoer alleen als daar om gevraagd wordt door bijvoorbeeld ouders, scholen en hulpverleners. Er wordt geen ondersteuning meer geboden vanuit de overheid, behalve dat wat door de wet of rijksbeleid wordt voorgeschreven. Kinderen en jongeren die niet kunnen mee komen op school zijn vooral op zichzelf en hun sociale en professionele omgeving aangewezen als ze toch met succes onderwijs willen volgen. In onze regio zullen veel kinderen geen passend onderwijs genieten, waardoor ze de aansluiting met de arbeidsmarkt en andere maatschappelijke domeinen missen, met allerlei negatieve effecten voor de openbare leefbaarheid, veiligheid en gezondheid. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? De gemeente is niet verantwoordelijk voor het onderwijs zelf, maar wel voor het aanbod ervan. Dit betekent dat de gemeente alle leerplichtige inwoners in staat moet stellen om toegankelijk (en desgewenst bijzonder) onderwijs te volgen. Enerzijds vergt dit de ondersteuning en begeleiding zoals in dit format beschreven. Anderzijds moet de gemeente ook de schoolbesturen faciliteren in de onderwijshuisvesting. Dit is opgenomen in de format 'Accommodaties'. De wet Passend Onderwijs is een spiegel van de nieuwe Jeugdwet. Dit betekent dat onderwijs en gemeenten de profielen van scholen en het gemeentelijk aanbod op elkaar af moeten stemmen. % Vve, OAB en vervoer % Versterking expertisefunctie van het onderwijszorgcentrum. % Indicatie kostenstijging % % Indicatie kostenstijging % % Indicatie kostenstijging % Versobering van De Stuwe tot beperkte toegang van onderwijs naar jeugdzorg, of zelfs tot slechts een verzamelgebouw. Indicatie kostendaling Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Alle wettelijke en door het Rijk gefinancierde taken: VVE, OAB, leerplicht, VSV en leerlingenvervoer. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … + Geen collectieve contracten meer met scholen, vervoerders en instellingen. Dus bijvoorbeeld geen busvervoer , peuterspeelzalen, doelgroepeducatie en onderwijsbegeleiding meer. Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving Ja Nee Ja Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Om meer te regisseren, kan de doelgroepbepaling voor voorschoolse educatie en de toekenning van leerlingenvervoer overgelaten worden aan uitvoerende instellingen. Andersom biedt het meer dan op dit moment mogelijkheden om sluitend maatwerk te leveren (1 kind, 1 plan) op het snijvlak van onderwijs, zorg Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau en maatschappelijke begeleiding. Stimuleren We stimuleren ouders, netwerken en partnerschap organisaties met regelingen, faciliteiten en advies om zelf de extra begeleiding, educatie en vervoer te organiseren als dat nodig is om het onderwijs van kinderen passend te maken. Het betreft de totale begrote bedragen incl. toegerekende kosten WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % De werkzaamheden bij leerlingzaken (VSV, leerplicht en vervoer) hebben een regulerend Reguleren 30 karakter. VVE en OAB zijn vooral regisserend Regisseren 30 en stimulerend. Het onderwijszorgcentrum Stimuleren 10 De Stuwe moet vooral samenwerkingen en Faciliteren 30 een gerichte inzet van expertise faciliteren, Loslaten waaronder de onderwijsbegeleiding. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Regisseren partnerschap € € € € WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? Vanaf het schooljaar 2014-2015 wordt de wet Passend Onderwijs van kracht. Dan zijn scholen verantwoordelijk voor een passend onderwijsaanbod voor bijna elk kind in het regulier onderwijs. Dit betekent dat kinderen in principe thuis nabij onderwijs moeten kunnen. Voor de gemeente vergt dit een zorgvuldige afstemming met het aanbod van preventief en gespecialiseerde jeugdhulp. De gemeente Oldambt heeft daarom vanuit haar regierol op het gebied van jeugd het initiatief genomen tot het onderwijszorgcentrum. Mogelijke invulling Een regulerende overheid normeert de VVE, OAB en onderwijsbegeleiding op strikte wijze en stopt met de huidige advies- en preventiefunctie vanuit leerlingzaken. 2014 2015 2016 2017 HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN Meer prioriteit te geven aan ‘vitaliteit dorpen en iedereen doet mee’. Reguleren WAT ZIJN DE LASTEN? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Voor- en vroegschoolse educatie. • Organiseren van leerlingenvervoer. • Handhaven van en advies inzake de leerplicht. • Preventie van voortijdig schoolverlaten (VSV). • Ondersteuning bij specifieke onderwijsachterstanden (OAB). • Aansluiting van onderwijs en zorg door middel van het Onderwijszorgcentrum. • Onderwijsbegeleiding op scholen mogelijk maken. 13. Recreatie, Toerisme en Evenementen WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? totaal niet WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % Reguleren Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten 30 30 40 zeer klein Provincie • Gemeente • Nee In beperkte mate In sterke mate • nee samenwerking o.a. in het kader van de Blauwestad, vaarverbindingen meerjarenbudgetafspraak met Stichting Marketing Oldambt, onderhoud en beheer van recreatieve voorzieningen (fietspaden, wandelpaden, bebording, jachthavens) WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Mogelijke invulling WAAR ZITTEN WE AAN VAST? HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • onderhoud en beheer van toeristisch recreatieve voorzieningen op een behoorlijk niveau houden om als gastvrije toeristische gemeente te kunnen functioneren € 385.000 € 380.000 € 360.000 € 350.000 Het betreft de totale begrote bedragen incl. toegerekende kosten IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • doelen van de jongste watergemeente • doelen van eigentijdse graanrepubliek (evenementen programmering) • ruimte voor pionieren (wellness, vermarkten Werelderfgoed Waddenzee) WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Grenzeloos Goud • (water)toerisme als nieuwe economische drager 2014 2015 2016 2017 investeringen in toeristische infrastructuur stimuleren en organiseren van toeristische activiteiten en evenementen marketing en promotie activiteiten monitoring van bedrijfsresultaten en toeristische aantrekkelijkheid • • • • WAT ZIJN DE LASTEN? Maatschappelijke effecten WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Het meebouwen aan een gastvrije gemeente waar bezoeken een beleving is (doelen van jongste watergemeente) • Versterken en stimuleren van recreatie en toerisme en evenementen, o.a. via water en waterverbindingen en daaraan gekoppelde (recreatieve) voorzieningen als nieuwe economische dragers (doelen van jongste watergemeente) • Vergroten aantal bezoekers en overnachtingen, waardoor meer bestedingen en economische ontwikkeling wordt bereikt (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau + Verruiming uitvoeringsniveau Reguleren Regisseren partnerschap • • Stimuleren • Gemeente stimuleert actief de promotie en Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau partnerschap marketing van het gebied. Het ingeslagen beleid minimaal vasthouden Faciliteren samenleving • • % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling 10% Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling 0% Indicatie kostenstijging 0% Indicatie kostenstijging 10% Gemeente als toeristische bestemming blijvend op de kaart zetten Vestigingsklimaat voor toeristische sector positief. Betrokkenheid en inzet van dorpen benutten en samenhorigheid versterken Faciliteren van toeristische sector blijft van belang (in marketing, voorlichting, vergunningen, advies). Dorpen kunnen actief betrokken worden bij het beheer en onderhoud van recreatieve voorzieningen in en om het dorp Indicatie kostendaling Loslaten samenleving • Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Gemeente moet voorwaardenscheppend zijn voor de toeristische sector (als belangrijke nieuwe economische functie), via: investeren in ontbrekende schakels toeristisch - recreatieve infrastructuur, evenementen en marketing en promotie … WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • beleid en planontwikkeling afstemmen in regionaal verband (OostGroningen, stad Groningen, Waddenkustgemeenten, Duitse grensgemeenten). Bijvoorbeeld voor ontwikkeling en promotie van routegebonden recreatie/ vaarrecreatie en evenementen. % WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? • Indicatie kostendaling Mogelijk minder cofinancieringsmogelijkheden binnenhalen, minder projecten in infrastructuur waardoor toeristeneconomie minder kansen krijgt Actieve rol in projectontwikkeling en planvoorbereiding verminderen en daardoor minder inspelen op marktkansen en subsidiekansen. Dit betekent vooral minder inzet vanuit fte van de gemeente Projectontwikkeling door de markt laten verrichten (is wel afhankelijk van sterke marktpartijen) 14. Ruimtelijke Ordening WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Goede ruimtelijke ordening (goede verdeling van de ruimte naar de verschillende functies). WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Opstellen bestemmingsplannen en aanverwante procedures). • Opstellen visies WAT ZIJN DE LASTEN? € 149.000,-€ 149.000,-€ 149.000,-€ 149.000,-- Het betreft de totale begrote bedragen incl. toegerekende kosten IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate Met de goede ruimtelijke ordening wordt een basis gelegd voor de uitvoering van grenzeloos goud De visies zijn een nadere uitwerking van grenzeloos goud. • • WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • De bestemmingsplannen hebben een % regulerende functie, maar kunnen ook een Reguleren 34 stimulerende en regisserende functie Regisseren 33 hebben. Stimuleren 33 • Visies hebben een stimulerende en Faciliteren regisserende functie. Loslaten WAAR STAAN WE NU? 2014 2015 2016 2017 totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Omgevingswet • Overige aanpassingen wetgevingen • Ontwikkelingen in de maatschappij kunnen leiden tot aanpassing of andere visies. • Regisseren partnerschap zeer klein Provincie • Gemeente -- Mogelijke invulling • Vermindering regulering • Minder of geen visies opstellen • • • Ja Ja Nee Wro en aanverwante wetgeving Provinciale Omgevingsverordening WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Grenzeloos goud • Alle vastgestelde visies. Maatschappelijke effecten Meer vrijheid burgers en ondernemers. Verrommeling Kwaliteit ruimte daalt Ongewenste ontwikkelingen Kwetsbaarheid in juridische procedures – + Versobering uitvoeringsniveau Minder visies Verruiming uitvoeringsniveau Meer visies Indicatie kostendaling 15 % Indicatie kostenstijging 25% Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau • Visies meer richten op stimulering Stimuleren partnerschap Faciliteren samenleving Loslaten samenleving • • … Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? Plicht tot actualisering bestemmingsplannen Vaststellen structuurvisie … WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Er zijn relaties met vele andere taken (bv. dorps- en wijkgericht werken, beheer, economische zaken). • Integraliteit is steeds meer het uitgangspunt. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Bestemmingsplannen in eigen beheer opstellen … basis Incidenteel: € 100.000,-Structureel: € 100.000,-Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Meer vrijheid burgers en ondernemers. Verrommeling Kwaliteit ruimte daalt Ongewenste ontwikkelingen Kwetsbaarheid in juridische procedures Globalisering bestemmingsplannen Visies meer richten op partnerschap (overigens is dit al gebruikelijk). Meer visies (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? 15. Sociaal Werk (welzijn) WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Algemeen maatschappelijk werk • Opbouwwerk • Sociaal-cultureel werk • Jeugd- en jongerenwerk • Sociale activering • Peuterspeelzaalwerk IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate De kanteling van het welzijnswerk naar een gebiedsgerichte aanpak met een focus op samenredzaamheid, preventie, signalering en een integrale benadering sluit direct aan op één van de ambities van Grenzeloos Goud om “gezondheid, zorg, sport en verblijven (welness) in samenhang en op innovatieve wijze te versterken, in het bijzonder voor sociaal kwetsbare groepen”. Daarnaast sluit dit aan bij het algemene doel 6 dat iedereen meedoet, in regulier betaald werk en/of zinvolle maatschappelijke activiteiten. totaal niet • zeer klein Provincie Gemeente • • • WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % Door middel van de beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF-systematiek) Reguleren 0 maken we met de welzijnsorganisatie Regisseren 60 afspraken over de maatschappelijke effecten Stimuleren 20 van het welzijnswerk. Deze zijn nog Faciliteren 10 dusdanig specifiek en eenzijdig bepaald dat Loslaten 10 er grotendeels sprake is van ‘regisseren’. Maatschappelijke effecten Verschraling van het maatschappelijk klimaat. Integrale samenwerking in gebiedsteams bevorderen. Meer verantwoordelijkheid bij de instellingen voor het aanbod van activiteiten en de effecten daarvan. Op basis van de prestatievelden 1, 3, 4, 5 en 6 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning dient de gemeente zelf een integraal beleidsplan voor alle welzijnsfuncties op te stellen. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau Met het welzijnswerk wordt afgesproken welke diensten zij aanbiedt op de verschillende domeinen. Tot voor kort deden we dat op activiteitniveau. Als we daar naar terug gaan kan de gemeente heel nauwgezet per activiteit bepalen of het versoberd of geïntensiveerd moet worden. Meer of minder algemeen maatschappelijk werk heeft gevolgen voor de individuele begeleiding bij armoede, zorg of isolement. Bij het opbouwwerk heeft dit effect op de ondersteuning van de dorps- en wijkraden bij de sociale samenhang, leefbaarheid en veiligheid van de eigen buurt. Met het jongerenwerk kunnen we ons specifiek richten op problemen bij en activiteiten voor de jeugd, met name door de inzet van straatwerkers en activiteitencentra. Het peuterspeelzaalwerk zien we door haar omvang (13 peuterspeelzalen) als een aparte werksoort. En tenslotte het vrijwilligerswerk en andere alternatieven van betaald werk. Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Stimuleren partnerschap 5% Loslaten samenleving Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging Buurten, groepen, ondernemers ed. uitdagen om zelf welzijnsactiviteiten te gaan organiseren. Meer risico maar ook meer betrokkenheid in de dorpen en wijken. Beleidsmatige en ondersteunende capaciteit wordt alleen nog maar ingezet om initiatieven die uit de samenleving komen, mogelijk te maken. Aanzienlijk risico dat specifieke gebieden of doelgroepen niet meer voor zichzelf kunnen zorgen en ook anderen tot overlast of gevaar zijn. Professionele organisaties bieden ondersteuning aan dorpen en wijken zodat ze zoveel mogelijk zelf in staat zijn om de gestelde beleidsdoelen te realiseren. Burgers zullen dus zelf tijdig de uitvalrisico’s van kwetsbare buurtbewoners, vrienden of familieburgers moeten kunnen signaleren en dan ook zelf in de eerste noden moeten helpen. Burgers moeten geheel voor zichzelf en elkaar zorgen. Groot risico dat weinigen nog solidariteit kunnen opbrengen zodat men alleen voor zichzelf en de directe omgeving zal zorgen. Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Meer regie bij dorpen en wijken vraagt ook een andere ambtelijke organisatie, een ander type ambtenaar. % Instellingen, maar ook ondernemers en burgerinitiatieven zullen worden uitgedaagd om op eigen wijze een bijdrage te leveren aan de gemeentelijke doelstellingen. Ze zullen daarbij gebiedsgericht moeten gaan samenwerken onder een minimale set aan randvoorwaarden. Zo zal er nog een vangnet zijn voor de meest kwetsbare burgers in de vorm van een signaleringsnetwerk en basisafspraken om te handelen bij reële uitvalrisico's. Activiteiten in het kader van participatie, leefbaarheid of specifieke doelgroepen zullen echter alleen plaatsvinden als hiertoe initiatieven komen vanuit de gemeenschap. 5% Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging Indicatie kostenstijging basis De gemeente heeft geen wettelijke plicht om welzijnswerk te organiseren. Kwetsbare burgers zullen dan moeten worden gesignaleerd en ondersteund door de eigen sociale omgeving. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … % Tegenwoordig maken we per domein nog steeds afzonderlijke resultaatafspraken, maar deze zijn abstracter van aard dan voorheen (de hierboven genoemde BCF-systematiek). Zo wordt met het welzijnswerk afgesproken dat alle (uitvalrisico’s van) kwetsbare burgers tijdig gesignaleerd en adequaat ondersteund worden, dat er mogelijkheden zijn voor inwoners om elkaar te ontmoeten en zich in een veilige omgeving te ontwikkelen, en dat er aandacht is voor omstandigheden die de gezondheid bedreigen. Het is echter aan de uitvoeringsorganisatie om hier concreet vorm te geven. Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving Indicatie kostenstijging + Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € % % WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Mogelijke invulling Voorschrijven welke activiteiten wel en niet meer worden georganiseerd (niet waarschijnlijk in het licht van de al ingezette ontwikkeling). Ja Nee Nee … … Convenant met dorpen en wijken. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren € 1.450.757 € 1.450.757 € 1.450.757 € 1.450.757 Dit betreft alleen de gesubsidieerde bedragen aan Het Oude Ambt. HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? De gemeentelijke welzijnsorganisatie ‘Het Oude Ambt’ heeft in nauw overleg met de gemeente een ontwikkeling ingezet naar een gebiedsgerichte aanpak van het welzijnswerk. Deze ontwikkeling heeft tot doel om meer in te zetten op zelf- en samenredzaamheid van burgers, preventie en signalering van problematiek en een integrale benadering van buurten, gezinnen en individuen. 2014 2015 2016 2017 WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Welzijn nieuwe stijl heeft als uitgangspunt dat iedereen mee doet. • Het welzijnswerk zal dan ook een steeds groter beroep gaan doen op de vitaliteit en de eigen regie van dorpen en wijken. • Ondersteuning is maatwerk bij noodzaak, geen automatisch recht. WAT ZIJN DE LASTEN? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Signaleren en ondersteunen van uitvalrisico’s bij kwetsbare burgers • Participatie door betaald werk of andere activiteiten in de samenleving. • Betrekken van inwoners bij hun sociale omgeving (in buurt/gemeente). • Voorkomen of verhelpen van gezondheidsproblematiek. 16. Sport WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Beheer en onderhoud van binnensport – en buitensportaccommodaties en de 3 zwembaden en het verstrekken bijdragen bij niet-gemeentelijk beheer/onderhoud van sportaccommodaties • Sportstimulering middels de combinatiefunctieregeling (organiseren sportactiviteiten gericht op jeugd) en het verstrekken van incidentele bijdragen voor sportinitiatieven en schoolsportdagen IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate Ambities, doel 6: Gezondheid, zorg, sport en verblijven in samenhang en op innovatieve totaal niet wijze versterken, in het bijzonder voor sociaal kwetsbare groepen. Het gaat hier om het bereikbaar maken van gezondheidsvoorzieningen voor iedereen. Een gemeente die zich dit thema voorstaat, heeft hierin ook een verantwoordelijkheid in de sfeer van zorg, sportvoorzieningen, wijkvernieuwingen en lokaal sociaal beleid. De overheid regelt daarbij niet meer alles. De gemeente hoopt ook vrijwilligers hierbij te betrekken. De rol van de gemeente is sturend en initiërend. De bevolking is daarin partner. WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Transitie AWBZ, waardoor stijgende zorgkosten voor de gemeente • Vitaliteit verenigingen ikv leefbaarheid dorpen en wijken • Mogelijk stijgend aantal normuren bewegingsonderwijs • Beschikbaarheid en verruiming landelijke sportstimuleringsregelingen • Overeenkomst combinatiefunctieregeling eindigt op 1 jan. 2015 • Oldambt kent een hoog percentage inwoners met overgewicht WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • Als gemeente faciliteren we een groot deel van de sportaccommodaties, een klein deel Reguleren 0 wordt nu al door de markt geëxploiteerd. Regisseren 0 De gemeente subsidieert indirect sterk op Stimuleren 10 de accommodaties, verstrekt incidentele Faciliteren 70 bijdragen en een bijdrage aan de Loslaten 20 combinatietiefunctieregeling (tot 2015) HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk Regisseren partnerschap zeer klein Provincie Gemeente • Contracten m.b.t. privatisering, beheer, onderhoud e.d. bevatten opzegtermijnen bij sportaccommodaties, in sommige gevallen moeten overeenkomsten ‘open te worden gebroken’ om de overeenkomsten te beëindigen. Alle accommodaties afstoten en privatiseren, enkele gymzalen behouden voor beweegonderwijs. Geen bijdragen meer beschikbaar stellen voor initiatieven op het gebied van sport of sportstimuleringsregelingen. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Op sport is in vanaf 2011 € 385.000 euro bezuinigd, met name op binnen- en buitensportaccommodaties en zwembaden. Daarnaast is vanaf 2013 de compensatieregeling OZB voor sportverenigingen (€ 66.000), schoolzwemmen (€ 35.000) en Sportdorpen (€ 22.000) van de begroting gehaald. • Tot slot is vanaf 2015 de inzet van de combinatiefunctionarissen sport (en cultuur) van de begroting gehaald, welke een groot deel van de sport- en beweegactiviteiten binnen de gemeente organiseert (€ 105.000) Maatschappelijke effecten Verschraling sportaanbod, verdwijnen sportverenigingen, afname sociale cohesie en zelfredzaamheid. Mogelijk hogere sportdeelname door verlagen van (financiële) drempels Verschraling sportaanbod, verdwijnen van verenigingen, en minder betrokkenheid. Mogelijke versterking sociale cohesie in de hoofdkernen en ‘daadkrachtige’ en efficiëntere partners in de uitvoering (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Aantal sportaccommodaties vermindert, dus ook minder onderhoudskosten, beheerskosten en onderhoudsbijdragen. Verruiming uitvoeringsniveau Het sportaanbod wordt overgenomen door de gemeente (dus ook activiteiten van de verenigingen), trainers worden ingehuurd/in dienst genomen Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging 35% Aantal sportaccommodaties vermindert, dus ook minder onderhoudskosten, beheerskosten en onderhoudsbijdragen Indicatie kostendaling + 20% Het sportaanbod wordt door een externe partij uitgevoerd, de gemeente neemt deze kosten voor zijn rekening 35% Indicatie kostenstijging 15% Participatie in de samenleving, leefbaarheid, sociale cohesie. afname overgewicht, verbetering fysieke en mentale gezondheid bevolking, vitale verenigingen. Preventieve werking: afnemende zorgkosten. Mogelijk afname aantal uitkeringen Door de preventieve werking van beweging op de AWBZ-doelgroep kan op termijn bespaard worden op zorgkosten. Hiermee verdient de investering in de sportimpuls zichzelf uiteindelijk (deels) terug Zelfde investering in een sportstimuleringsregeling als tot 2015 het geval zal is Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Efficiënt gebruik accommodaties, resultaatgericht sportbeleid, ‘vitalere’ sportverenigingen. Meer autonomie bij de burgers, stimuleren samenwerking en duurzaamheid. Geen uitvoeringskosten sportstimulering. Daarnaast iets minder onderhoudskosten (door minder sportaccommodaties) Meer kosten voor financiële bijdragen aan sportactiviteiten Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging Meer taken bij markt en samenleving leggen. Sporten is niet meer toegankelijk en betaalbaar voor alle inwoners. Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Slechts enkele accommodaties moeten in het kader van de urennorm beweegonderwijs in eigendom van de gemeente blijven. 5% 15% 3% WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Per 2015 eindigt de financiering voor de combinatiefunctieregeling. Door dit bedrag opnieuw Incidenteel: structureel in de begroting op te nemen (met de huidige cofinanciering van het rijk en eventueel € weer van de schoolbesturen), kan actief worden ingezet op sportstimulering. Uitbreiding van de Structureel: doelgroep (van jeugd naar de AWBZ-doelgroep, inwoners met een uitkering etc.) is in de nieuwe €156.000 sportstimuleringsregelingen vanaf 2015 mogelijk. Door de preventieve werking van beweging kan op termijn een besparing op andere kosten in de gemeentelijke begroting (met name AWBZ, maar mogelijk ook uitkeringen) worden gemaakt. Incidenteel: € Structureel: € 5% WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Mogelijke invulling De gemeente stelt een sportbeleid op, waarin een (basis)sportaanbod en accommodatieaanbod (b.v. in hoofdkernen) wordt beschreven. De gemeente voert dit beleid ook uit. De gemeente stelt hiervoor een beperkt aantal sportaccommodaties (kosteloos) beschikbaar, overige sportaccommodaties worden afgesloten en/of onderhoudsbijdragen worden stopgezet. De gemeente stelt een sportbeleid op, waarin een (basis)sportaanbod en accommodatieaanbod (bv. in hoofdkernen) wordt beschreven. De uitvoering van het sportaanbod en mogelijk ook het onderhoud van de voorzieningen wordt bij enkele partners neergelegd (denk aan organisatie, sportverenigingen, (dorps)coöperatie of een stichting) Stimuleren Investeren in een sportstimuleringsregeling. Hierbij Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau partnerschap worden professionals ingezet die samen met partners in het veld (sportverenigingen, dorpen/wijken, onderwijs, 1e lijnszorg, welzijnswerk, sociale dienst) initiatieven ontplooien waarmee verschillende doelgroepen (b.v. kinderen, ouderen, mensen met een uitkering) ‘in beweging’ komen. De nadruk ligt op het leggen van verbindingen met de bestaande sportverenigingen en participatie van de inwoners. Blijvend investeren in accommodaties met een sterk maatschappelijke functie Faciliteren Sportbeleid gericht op het beschikbaar stellen van samenleving financiële bijdragen voor activiteiten met een duidelijk omschreven doel en resultaat (bijvoorbeeld gericht op doelgroepen, sociale activering of samenwerking tussen verenigingen). Keuzes rondom het blijvend investeren in accommodaties zijn afhankelijk van de activiteiten waarin de gemeente zal gaan investeren. Loslaten samenleving In zekere mate Niet In sterke mate Voldoende capaciteit aan binnensportaccommodaties beschikbaar stellen aan het primaire en voortgezet onderwijs om te voldoen aan de urennorm beweegonderwijs WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren 2014 € 3.000.000 2015 € 2.906.400 2016 € 2.906.400 2017 € 2.906.400 Betreft € 115.000 (3%) aan sportstimulering en € 2.885.000 (97%) aan sportaccommodaties WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? Sport is toegankelijk en betaalbaar voor onze inwoners. Sport wordt als middel actief ingezet voor sociale cohesie, gezondheid en participatie. Sport heeft zo een toegevoegde waarde voor de leefbaarheid en kwaliteit van de lokale samenleving, waar voldoende draagvlak en bestaansrecht voor langere tijd gewaarborgd is (bron: Sportnota 2011). WAT ZIJN DE LASTEN? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Sterke sportverenigingen in de gemeente Oldambt • Niet actieve inwoners aan het bewegen te krijgen • Sport en bewegen als middel inzetten om de gezondheid van de burgers te bevorderen • Jongeren aan het bewegen krijgen en houden • Om deze doelen te realiseren moet de vraag en aanbod aan sportaccommodaties blijvend worden afgestemd 17. Toezicht en handhaving Wabo/ Apv WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Toezicht op verleende omgevingsvergunningen en meldingen • Opsporing van illegale bouw, sloop en gebruik • Handhaving van overtredingen op grond van de Wabo en/ of verleende omgevingsvergunningen/ meldingen • Beperkt toezicht op verleende Apv vergunningen en bepalingen uit de Apv totaal niet zeer klein Gemeente Mogelijke invulling • Minder regulier toezicht • WAAR ZITTEN WE AAN VAST? Regisseren partnerschap Ja Ja In sterke mate Rijk • • • • • • Wet VTH • Kwaliteitscriteria • Wabo • Landelijke Handhavingstrategie Interbestuurlijk toezicht Provinciaal omgevingsplan Provinciaal omgevingsbeleidsplan Provinciaal handhavingsstrategie Handhavingsbeleidsplan WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren 10 fte 10 fte 10 fte 10 fte WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % • Wettelijke taken hebben sterk regulerende functie, door slim handhaven wordt getracht Reguleren 70 een verschuiving teweeg te brengen. Voor Regisseren 10 taken die door de omgevingsdienst worden Stimuleren 10 uitgevoerd ligt de regie bij de gemeente. Faciliteren Door reeds ingevoerde bezuinigingen Loslaten 10 (stadswachten) zeer beperkt toezicht op Apv HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? zeer groot Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Provincie WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Omgevingswet • Meer verantwoordelijkheden bij burgers en bedrijven • Wet Vergunningen, toezicht en handhaving (VTH, kwaliteitscriteria) 2014 2015 2016 2017 In kosten, formatie en/of uren. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • De diverse ambities van de toekomst visie zijn vertaald in de bovenstaande doelstellingen uit het collegeprogramma en het vastgestelde handhavingsbeleid. WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Conclusies commissie Mans, leiden tot verder beperking bandbreedte beleidskeuzes: • Integraal Bestuurlijk Toezicht • Provinciaal Toezichts- en handhavingsstrategie • Landelijk speerpuntenbeleid (bv asbest, constructieve veiligheid) • Omgevingsdienst OMVANG VAN DE TAAK? Alle Wab- taken onderbrengen bij de omgevingsdienst Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Stimuleren • Slim handhaven, op basis van het naleefgedrag partnerschap en risico’s, mogelijk verminderde of administratief toezicht. Dit geldt met name voor het vakgebied milieu. Dit wordt reeds (beperkt) toegepast. Alleen toepasbaar op beperkt aantal taken. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Uitgekleed toezichtsprotocol met minder toezichtsmomenten Verruiming uitvoeringsniveau Zeer stringent toezicht bij zowel bedrijven als verleende vergunningen en alle bepalingen uit de apv Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging 15% Overdragen alle Wabotaken + 50% Overdragen alle Wabotaken Indicatie kostendaling 0% Indicatie kostenstijging 25% Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging 0% Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Stimuleren proactieve houding inwoners en bedrijven. Faciliteren samenleving Loslaten samenleving • Meer verantwoordelijkheid voor directe leefomgeving, door overlast en geschillen bij burgers. Verdere deregulering van gemeentelijke verordeningen. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Openbare orde en veiligheid en voldoen aan wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit: Wabo, Wet VTH. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Maatschappelijke effecten Vermindering kwaliteit leefomgeving: verpaupering woning- en gebouwen voorraad, toename ongewenste en onomkeerbare situaties: precedentwerking verschuiving van toezicht naar klachten, juridische procedures en mediation. Minder preventie, betekent meer interventie. Meer afstand tot de burger, minder bestuurlijke keuzes en invloed. WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Creëren van een mooie, veilige omgeving • Maximaal naleefgedrag van burgers en bedrijven • Bewust en duurzaam gebruik van de bodem • De veiligheid van de leefomgeving waarborgen • Het waarborgen van de veiligheid en verbeteren van • de leefbaarheid in de gemeente Oldambt 18. Veiligheid WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? 1.Uitvoeren wet Huisverbod bij huiselijk geweld, aanpak overlast, bevorderen kwaliteit openbare ruimte. 2. Bevorderen brandveiligheid, verkeersveiligheid, onderhoud openbare ruimte, convenant veilig uitgaan, keurmerk veilig ondernemen. 3. Aanpak overlast jongeren. 4. Bevorderen verkeersveiligheid (objectief en subjectief), aanpak verkeers- en parkeeroverlast, bevorderen brandveiligheid gebouwen, externe veiligheid (opslag/vervoer gevaarlijke stoffen). 5. Aanpak polarisatie en radicalisering, aanpak georganiseerde criminaliteit. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Zorgzame en veilige lokale samenleving • Integrale aanpak van problemen • Bevorderen leefbaarheid in de wijken totaal niet WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Organisatie politie • Veiligheidsregio • Herindeling zeer klein Provincie Gemeente Mogelijke invulling Minder gemeentelijke regelgeving vaststellen dat betrekking heeft op veiligheid. Geen beleid maken op terreinen van bijv. drugs, horeca, prostitutie en/of wet Bibob. Geen deelname aan convenanten die een bijdrage leveren aan (integrale) veiligheid. • • • • • • Reguleren Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten .. Verordeningen, beleidsregels, convenanten, uitwerken van wettelijke kaders Vergroting veiligheidsrisico’s en toename gevoel van onveiligheid bij inwoners en bezoekers. Stimuleren proactieve houding van ondernemers en instellingen Initiatieven vanuit de samenleving tot vergroting van veiligheid(sgevoel) mogelijk maken. Samenleving meer verantwoordelijk maken voor veiligheid in de eigen leefomgeving. Meer verantwoordelijkheid voor de veiligheid / veiligheidsgevoel, maar risico van (grote) verschillen. Burgers maximaal verantwoordelijk maken voor veilige woon- en leefomgeving. Risico ontbreken solidariteit; toename onveiligheid. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? 1.… 2. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Werken met handhavingsarrangementen die uitgaan van minimaal toezicht en handhaving. Verruiming uitvoeringsniveau Werken met gedetailleerd uitgewerkte arrangementen en deze nauwgezet toepassen. Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging 20% Ambitie tot regisseren beperken tot wat op basis van regionale afspraken uitgevoerd moét worden. Meer initiatieven nemen tot regisseren. Indicatie kostendaling Indicatie kostenstijging 10% Minder overleg / minder ondersteuning + 50% 50% Actieve inbreng bij maken onderlinge afspraken Indicatie kostendaling 5% Indicatie kostenstijging 20% Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis De invulling van het lokaal veiligheidsbeleid wordt voor het grootste deel (80%) bepaald door landelijke en regionale regelgeving / beleid. Het gaat hier om toepassing van wetgeving (zie ‘beleidsvrijheid’) en uitvoering van regionaal gemaakte afspraken. Daarin kunnen weliswaar lokale prioriteiten worden gesteld (beleidsplan politie), maar de kaders liggen vast. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Ja Nee In sterke mate Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Regisseursrol t.a.v. lokaal veiligheidsbeleid ligt wettelijk bij de gemeente (m.n. bij burgemeester). Ambitie tot regisseren beperken tot het wettelijk minimum en tot wat op basis van regionale afspraken uitgevoerd moét worden. Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau 3. Stimuleren Stimuleren dat ondernemers/instellingen (bijv. scholen) partnerschap meer onderling afspraken maken die de veiligheid en het veiligheidsgevoel vergroten Loslaten samenleving % 40 30 10 20 Gemeentewet, Opiumwet, Prostitutiewet, Drank- en Horecawet, Wet Bibob, Wet Openbare Manifestaties Maatschappelijke effecten Minder mogelijkheden om adequaat te handhaven. Minder duidelijkheid over wat al dan niet is toegestaan en minder mogelijkheid tot toezicht houden. Toename van klachten en juridische procedures. Toename in nemen van maatregelen achteraf. Regisseren partnerschap Faciliteren samenleving In kosten, formatie en/of uren. HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk 2,5 fte 2,5 fte 2,5 fte 2,5 fte WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren 2014 2015 2016 2017 WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Kernbeleid Veiligheid (model VNG om IVB vorm te geven) • Kadernota IVB Oldambt • Regionaal Beleidsplan Politie Noord-Nederland • Beleidsplan Veiligheidsregio Groningen • Gemeentelijk drugsbeleid/prostitutiebeleid/Bibobbeleid OMVANG VAN DE TAAK? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN Samenhang en integraliteit tussen de volgende aandachtspunten gericht op Openbare Orde & Veiligheid: • Veilige woon- en leefomgeving • Bedrijvigheid en veiligheid • Jeugd en veiligheid • Fysieke veiligheid • Integriteit en veiligheid 19. Voorzieningen WMO en WWB IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • Zorgzaam en veilige lokale samenleving Maatschappelijke problemen worden integraal bezien Iedereen doet mee Bevorderen leefbaarheid dorpen en wijken • • • totaal niet WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Vergrijzing en ontgroening • Bezuinigingen • Participatiemaatschappij • Het Rijk stelt middelen beschikbaar voor kinderen die in armoede leven. zeer klein Provincie Gemeente • • • • • WAT IS ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? % Uitvoering van wet en regelgeving, een Reguleren 60 financieel besluit en een verstrekkingenboek is Regisseren 30 vooral regulerend. We regisseren de inzet van Stimuleren 10 externe instanties bij inkomensondersteuning en schuldhulpverlening. Door middel van het Faciliteren ‘keukentafelgesprek’ stimuleren we wel de zelfLoslaten en samenredzaamheid van burgers. … … Verordeningen en meerjarige overeenkomsten met leveranciers. Mogelijke invulling • Gemeente bepaalt, naast wet en regelgeving, nauwgezet het voorzieningenbeleid (en voert ook zelf alle regelingen uit). Maatschappelijke effecten Geen ruimte of prikkels voor eigen initiatieven (inclusief de inbreng van particuliere middelen). De gemeente bepaalt nog steeds het beleid maar de uitvoering kan deels (voor zover de wet dat toestaat) naar bestaande en nieuwe partners worden overgeheveld. Uitvoeringspartners kunnen eigen prioriteiten stellen in doelgroepen of kwaliteit van voorzieningen, voor zover ze daar de ruimte voor krijgen. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau + In het kader van de WMO meer of minder voorzieningen verstrekken door meer afwijzingsgronden te formuleren. In het kader van de WWB samenwerkingen stoppen of uitbreiden met maatschappelijke fondsen als Leergeld en Urgente Noden. Indicatie kostendaling • Het beleid is alleen nog gericht op het beschikbaar stellen van financiële bijdragen aan externe partners voor eigen activiteiten. Minder overeenkomsten met leveranciers nodig. Meer keuzevrijheid voor de burger en eigen/lokale initiatieven mogelijk maken. • Indicatie kostenstijging % 5% Indicatie kostenstijging % 5% Indicatie kostenstijging % Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis De WMO bepaalt dat we maatwerk moeten leveren, maar de mate waarin wordt bepaald door redelijkheid en jurisprudentie. Op basis van de WWB zal er altijd een zeker niveau van bijzondere bijstand en schuldhulpverlening moeten worden aangeboden. Geen voorzieningen meer aanbieden boven de wettelijke ondergrens. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Wettelijke ondergrens (jurisprudentie) kan in tegenspraak zijn met het streven naar een sociaal rechtvaardige lokale samenleving 5% Minimale uitvoeringskosten. Uitvoering wettelijke taak blijft. Indicatie kostendaling Loslaten samenleving % Door meer of minder inzet van externe partners, daalt of stijgt het uitvoeringsniveau inzake gemeentelijke voorzieningen. Indicatie kostendaling Faciliteren samenleving Indicatie kostenstijging WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Vergroting doelmatige inzet middelen. Toenemende participatie in de samenleving. Meer aandacht voor preventie. 5% De gemeente stelt als opdrachtgever naar eigen inzicht de kaders van het uitvoeringsniveau. Indicatie kostendaling Stimuleren • Investeren in partners die de maatschappelijke Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau partnerschap participatie en schuldpreventie bevorderen. Ja Nee In sterke mate Via wet en regelgeving (WMO en WWB). Via toekenning budget bijzondere bijstand. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? • € 8.300.000,= € 6.000.000,= € 6.000.000,= € 6.000.000,= Het betreft de totale begrote bedragen incl. toegerekende kosten HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk Regisseren partnerschap 2014 2015 2016 2017 WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Bij een voorziening kijken we eerst naar de burger zelf, zijn sociale omgeving en voorliggende collectieve voorzieningen. Reguleren WAT ZIJN DE LASTEN? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Verstrekken van voorzieningen op het gebied van mobiliteit, ondersteuning in het huishouden en woningaanpassingen. • Verstrekken van financiële vergoedingen in kader van de bijzondere bijstand (inclusief langdurigheidstoeslag) en Participatiefonds. • Het subsidiëren van en doorverwijzen naar de samenwerkingspartners. • Mensen met schulden een traject schuldhulpverlening aanbieden. • Preventieactiviteiten en het aanbieden van collectieve ziektekostenverzekering. WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Minima en mensen met een fysieke/psychosociale belemmering ondersteunen en stimuleren bij hun deelname aan maatschappelijke participatie. 20. Werk / Re-integratie WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Het beoordelen wat de klant wel en niet kan en wat hij nodig heeft om een plaatsing op de arbeidsmarkt op zo kort mogelijke termijn te kunnen realiseren. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van het Training en Diagnose Centrum (TDC). • Contacten leggen en onderhouden met werkgevers. • Het voeren van activeringsgesprekken (inclusief motivering). • Het voeren van bemiddelingsgesprekken. IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • • • Versterken werkgelegenheid situatie Oldambt. Mogelijkheden over de grens (Duitsland) optimaal benutten. Ontwikkelen en stimuleren bedrijvigheid. OMVANG VAN TAAK? 2014 2015 2016 2017 2.602.648,- In kosten, formatie en/of uren Vanaf 2015 is budget onbekend als gevolg van de in te voeren Participatiewet WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? • Het reguleren is sterk ingegeven % door bindende wet en regelgeving. Reguleren 80% • Het regisseren vindt plaats bij het Regisseren 20% inkopen van die expertise die niet Stimuleren binnen de gemeente aanwezig is Faciliteren maar wel nodig. Loslaten WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Bevorderen van uitstroom van werkloos werkzoekenden naar de reguliere arbeidsmarkt waarbij een beroep op een uitkering niet meer nodig is c.q. de uitkering zo laag mogelijk is. • Zolang dat niet gerealiseerd is, de mensen (sociaal )actief houden en maken (inclusief een gevraagde tegenprestatie). totaal niet HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • De per 2015 in te voeren Participatiewet. • Meer verantwoordelijkheid leggen bij de burger (“meer zelf doen”). • Iedereen moet mee doen naar vermogen. zeer klein Provincie Gemeente • • • • • • Via wet en regelgeving is de gemeente verantwoordelijk voor toeleiding naar werk. Toekennen van het budget. … N.v.t. … De raad heeft verordeningen vastgesteld, het college de beleidsregels. Deze kunnen c.q. moeten worden aangepast bij wijziging wetgeving en herziening van het bestaande beleid. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren Regisseren partnerschap Mogelijke invulling • Uitvoering van bindende rijks wetgeving en gemeentelijk beleid. • Maatschappelijke effecten Strak georganiseerd. Nadruk op naleving verplichtingen. Meer taken bij marktpartijen. Voor de burger zal dit nagenoeg geen gevolgen hebben. Uitvoerende werkzaamheden (meer) overdragen aan externe partijen zoals re-integratiebedrijven, uitzendbureaus, SWO en Synergon (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Verruiming uitvoeringsniveau Verruiming aanbod gemeente. Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % 5 tot 20% Indicatie kostenstijging % Afhankelijk van de mate van overdracht van taken en de bijbehorende prijs – prestatie afspraken. Van het inperken van het Team Werk tot het opheffen daarvan. Loslaten samenleving • • Gemeente biedt zelf minder trajecten en begeleiding aan. Aanbod vanuit meerdere partijen. Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Kan niet in volle breedte, gelet op de wettelijke taak. Mogelijk wel voor een deel van de doelgroep. Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? basis Uitvoering blijven geven aan de wettelijke taak om uitkeringsgerechtigden te begeleiden bij terugkeer naar de arbeidsmarkt. Niet mogelijk. WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget … … Incidenteel: € Structureel: € Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Faciliteren samenleving Klanten worden afhankelijk van het aanbod van de marktpartijen c.q. externe partijen. + Versobering uitvoeringsniveau Verschraling aanbod gemeente. Indicatie kostendaling Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Stimuleren • Stimuleren van re-integratie en partnerschap begeleidingsbedrijven met regelingen en faciliteiten om zelf de door de gemeente gewenste resultaten en doelen te realiseren. Ja Nee Nee WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • Beleidsnota “Meedoen in Oldambt” (in 2010 door raad vastgesteld). • Door raad vastgestelde Verordeningen (Re-integratie en Maatregelen). 21. WSW WAT ZIJN DE HOOFDDOELEN DIE WE NASTREVEN? • Het bieden van een arbeidsplaats aan burgers met een arbeidshandicap. OMVANG VAN DE TAAK? 2014 2015 2016 2017 19.667.891,19.667.891,19.667.891,19.667.891,- In kosten, formatie en/of uren. Betreft rijksbijdrage vermeerderd met IN HOEVERRE SLUITEN DE DOELEN AAN OP DE AMBITIES VAN GRENZELOOS GOUD? in zeer sterke mate • In Grenzeloos Goud wordt op deze taak niet specifiek ingegaan. totaal niet Reguleren Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten 100% HOE GROOT IS ONZE BELEIDSVRIJHEID? zeer groot Stelt het Rijk ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Stelt de provincie ons verplichtingen waar wij ons aan moeten houden? Zijn wij zelf langlopende verplichtingen aangegaan? Rijk WELKE ONTWIKKELINGEN VEREISEN AANDACHT? • Invoering van de Participatiewet per 2015. • Synergon aanwijzen als first supplier voor uitvoering gemeentelijke opdrachten. zeer klein Provincie • Gemeente • • • • Mogelijke invulling • Uitvoering van de WSW terughalen binnen het gemeentelijk domein. Het jaarlijks indienen van een sluitende begroting van Synergon (inclusief eventuele gemeentelijke bijdragen). Als gemeente hebben we de taak ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling. Als gemeente hebben we de plicht om aan personen uit de doelgroep een arbeidsplaats aan te bieden en wel tot ze de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Maatschappelijke effecten Voor de burger nihil, bestaande rechten blijven gerespecteerd. (HOE) KAN HET UITVOERINGSNIVEAU AANGEPAST? – Versobering uitvoeringsniveau Indicatie kostendaling Regisseren partnerschap • Voor de burger nihil, bestaande rechten blijven gerespecteerd. Beknopte schets huidig uitvoeringsniveau Verruiming uitvoeringsniveau + Meer taken rechtstreeks onderbrengen in de gemeentelijke organisatie en daar waar mogelijk samenvoegen met bestaande onderdelen van de gemeente. Per saldo mogelijk kostenvoordeel (minder kosten Synergon – meerkosten eigen organisatie). % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Indicatie kostendaling % Indicatie kostenstijging % Geen wijziging in uitvoeringsniveau. Mogelijkheid tot kostenreductie. Stimuleren partnerschap Faciliteren samenleving Loslaten samenleving WELKE OVERIGE PUNTEN ZIJN VAN BELANG? • Als gevolg van de financiële onduidelijkheden inzake de in te voeren Participatiewet, zijn de kosten/baten vanaf 2014 op hetzelfde niveau in de begroting Synergon opgenomen. Van het rijk wordt in 2014 een bijdrage ontvangen van € 18.096.891,- en vanuit de gemeentelijke kas wordt € 1.571.000,- bijgedragen. Wat moet de gemeente minimaal blijven doen? Uitvoering geven aan de wettelijke taak. WELKE OVERIGE INVESTERINGEN ZIJN DENKBAAR EN REALISTISCH? Opties + benodigd budget Bij uittreden Gemeenschappelijke Regeling. Taak onderbrengen in gemeentelijke organisatie. … basis Incidenteel: € ??? Structureel: € ??? Incidenteel: € Structureel: € WELKE OPTIES KUNNEN WE OVERWEGEN? Uit de gemeenschappelijke regeling stappen en onderbrengen bij een zelfstandige werkmaatschappij. Ja Ja Ja Via wet en regelgeving. Via het toekennen van het jaarlijkse budget. WELKE VERSCHUIVINGEN QUA ROLNEMING ZIJN DENKBAAR? Reguleren Deze taak is volledig ondergebracht bij de Gemeenschappelijke Regeling Synergon. • WAAR ZITTEN WE AAN VAST? WELKE RICHTINGGEVENDE UITSPRAKEN GELDEN? • De op grond van de WSW wetgeving vastgestelde verordeningen. • Bestuurlijke visie op de uitvoering van de WSW (2010). WAT IS MET NAME ONZE ROLNEMING OP DIT MOMENT? WAAR STAAN WE NU? WAT ZIJN DE KERNACTIVITEITEN DIE WE DAARVOOR DOEN? • Primair, de mensen met een indicatie in beeld brengen bij Synergon. • Secundair, Synergon de opdracht geven om voor deze mensen een arbeidsplaats te realiseren in de vorm van beschut binnen, beschuit buiten of detachering/begeleid werken. 4. MEER REGIE BIJ DORPEN EN WIJKEN: WAT VINDEN DE DORPEN EN WIJKEN ERVAN De gemeenteraad heeft op 22 mei 2013 besloten meer regie bij dorpen en wijken neer te leggen. Op 3 juli heeft de gemeenteraad besloten om de kansen in dorpen en wijken te verkennen. Hier is uitvoering aan gegeven door in de maanden september tot en met december 2013 gesprekken te voeren. Een ambtelijke werkgroep aangevuld met een vertegenwoordiger van de SWO heeft gesprekken gevoerd met alle dorps- en wijkorganisaties over hoe zij aankijken tegen het eventueel overnemen van gemeentelijke regie en taken. In dit hoofdstuk vindt u de resultaten van deze gesprekken. De gesprekken Over het geheel genomen waren het positief kritische en open gesprekken, die in een prettige sfeer verliepen. Dorpen en wijken zijn bereid na te denken over welke taken ze belangrijk vinden en mogelijk zelf met hun burgers zouden kunnen uitvoeren. Zo nieuw is het allemaal ook niet. In onze dorpen en wijken zijn al jaren bewoners actief. Zij voeren taken of onderdelen daarvan zelf uit of sturen de uitvoering aan (zie het overzicht van de resultaten gesprekken). De gesprekken vonden meestal plaats in combinaties van wijken en dorpen die vlakbij elkaar liggen. Dit vanuit de gedachte dat dorpen en wijken ook voorzieningen kunnen delen en dat dorpen en wijken elkaar ook wat gunnen. De wijk en dorpsorganisaties maakten in de gesprekken wel een aantal kanttekeningen: - de gemeente moet meer openstaan voor initiatieven van burgers; - er is (ambtelijke) ondersteuning en medewerking nodig en behoefte aan meedenken; - er dient budget beschikbaar te zijn; - hoe om te gaan met inschakeling van de achterban, vrijwilligers, mensen met uitkering, andere organisaties en verenigingen in dorp/wijk; - de gemeente moet afspraken nakomen (afspraken schriftelijk vastleggen); - waarborgen continuïteit en kwaliteit bij overname (langjarige afspraken gewenst met name ook op financieel gebied). De dorpen en wijken is gevraagd een format in te vullen over welke zaken men in het dorp belangrijk vindt en waar men eventueel zelf meer over te zeggen wil hebben of zelf meer wil uitvoeren. Het gaat daarbij om een eerste inventarisatie en nog niet om concreet uitgewerkte plannen. Op welke manier dorpen en wijken regie willen overnemen, onder welke voorwaarden en met welke hulp van de gemeente of andere partijen komt later aan de orde. Dit betekent in principe dat het maatwerk is en het per dorp kan verschillen. Dit houdt ongelijkheid in, afhankelijk van wat het dorp of de wijk zelf kan en wil bijdragen en van de mogelijkheden van de bewoners van het dorp of de wijk. Veranderende rol gemeente Uit de ingevulde formats voor de bouwstenennotitie blijkt dat de gemeente nog vooral in de regulerende en regisserende rol zit en nog weinig faciliteert en loslaat. Welke ruimte de gemeente biedt, hangt ook af van welke taken de gemeente zelf wil blijven uitvoeren. De Beheervisie van de gemeente Oldambt biedt in ieder geval ruimte voor burgers om zelf taken uit te voeren. Ook de sportnota en de accommodatienota geven mogelijkheden. De komst van de drie decentralisaties (Jeugdzorg, Participatiewet en WMO) betekent ook een groter beroep op de samenleving zelf. Voor overdracht van taken kan eerst investeren door gemeente nodig zijn (in bv. zonnepanelen, kunstgrasveld, mantelzorgondersteuning). Meer overlaten aan dorpen en wijken betekent een cultuuromslag die gekenmerkt wordt door meer openheid, een meer externe oriëntatie en meer samenwerking; de gemeente krijgt een meer faciliterende en stimulerende rol. De verhoudingen tussen gemeente (zowel raad, college als ambtenaren), de maatschappelijke instellingen en de burgers veranderen daardoor. De gemeente moet loslaten en minder reguleren. Als we willen dat bewoners zich meer gaan gedragen als eigenaren van de problemen en de oplossingen, dan moeten ze daar wel de ruimte voor krijgen. De ingevulde formats De ingevulde formats zijn samengevat in het overzicht dat vanaf de volgende pagina is opgenomen. Per dorp/wijk is terug te vinden welke prioriteiten ze hebben en wat ze willen behouden. Ook is aangegeven welke taken/functies al door bewoners zelf zijn opgepakt. Ook hebben we gevraagd waar bewoners nog een grotere rol in zouden kunnen en willen spelen en wat daar voor nodig is (zowel in het dorp of de wijk, als van gemeentezijde). De meeste kansen lijken te liggen in onderhoud van de openbare ruimte (groen en speelvoorzieningen). In beheer en exploitatie van voorzieningen en sportaccommodaties gebeurt al heel veel. Dit heeft te maken met privatisering in het verleden en eigen initiatieven van het dorp of de wijk. In de gevoerde gesprekken met de bewonersorganisaties in de dorpen en wijken en bij de invulling van de formats komen de dorps- en wijkorganisaties zelf niet met WMO en zorgtaken als onderwerp om meer regie over te krijgen. Waarschijnlijk wordt dat meer als een individuele of privé aangelegenheid beschouwd. De vereniging Parkmanagement is bereid de gladheidsbestrijding, het beheer en onderhoud van het openbaar groen, de braakliggende terreinen en de watergangen op de industrieterreinen van de gemeente over te nemen. Terugkoppeling naar dorpen en wijken De dorpen en wijken krijgen nog de gelegenheid te reageren op het bijgevoegde format en de begeleidende tekst. Op een in maart 2014 te houden breed dorpen- en wijkenoverleg zullen we de dorpen en wijken informeren, ook over rest van de bouwstenennotitie. 33 Resultaten van de gesprekken met dorpen en wijken: definitief d.d. 11 februari 2014 Blad 1 dorp/wijk prioriteiten/ wat is belangrijk in de huidige situatie Oostwold * wens: supermarkt terug * behoud jongerencentrum/steunstee * behoud basisschool/sporthal/ bibliotheek (in Brede School) * behoudgezondheidscentrum * wens: meer woningen corporatie * beschermd dorpsgezicht behouden * behoud volkstuinen/begraafplaats * kerken behouden * continueren activiteiten/evenementen Midwolda * behoud supermarkt/winkels * goed onderhoud groen/park/begraafplaats * wens: seniorenwoningen met alarmering * onderhoud kerk/toren continueren * wens: verruiming bestemming sporthal * behoud leefbaarheid/voorzieningen * wens: centralere lokatie steunstee * behoud dagbesteding (Kleine Haven) * recreatie Noordrand behouden/updaten * hertenkamp behouden * beperking overlast parkeren (strand) Nieuw Scheemda/ * wens: vrije school in schoolgebouw 't Waar * plan voetbalkantine/mfc/dorpshuisfunctie * behouden leefbaarheid * aanpak zwerfvuil, krotopruiming * dorpsvisie uitvoeren Bad Nieuweschans * wens: meer inwoners * wens: seniorenappartementen * wens: bouwkavels * behoud Akkerschans * winkelvoorzieningen behouden * beschermd dorpsgezicht behouden * behoud gezondheidsvoorzieningen * festivalactiviteiten e.d. continueren Ganzedijk/ * houden wat we hebben Hongerige Wolf * behoud buurthuis * groenonderhoud netjes wat doen ze zelf al rol dorpsbelangen en/of bewoners * onderhoud pastorietuin * ondersteuning zaalbeheer De Twee Oldambten * actieve rol bij activiteiten * beheer sportvelden VVS Nieuw Beerta Parkwijk/ Kloostervallei Blauwestad * huidige voorzieningen behouden * intensiever maaien * meer regie/uitvoering naar het dorp * wens: bibliobus * behoud sterke dorpsbelangenorganisatie * behouden/uitbreiden woningbestand geen reactie * behoud MFC Parkholt * behoud supermarkt * behoud groene karakter wijk * behoud ecologisch natuurparkje * bestrijding wateroverlast * wens: plan isolatie woningen * behoud wijkagent (handhaving!) * behoud scholen * versterken cohesie/ rol SWO belangrijk * speelvoorzieningen behouden * wens: kleinschalige gezondheidszorg * kinderboerderij behouden * wens: trekkerscamping? Mogelijkheid? * behouden budgetten organisatie en leefbaarh. geen reactie tot nu toe welke gemeentelijke ondersteuning gewenst kan ook elders in samenwerking met/ opmerkingen * vrijwilligers/exploitant * minimaal de huidige ondersteuning ja * bestaande en evt. nieuwe partners * VVS * buurtvereniging Parallelweg * beheer hertenkamp * vrijwilligers opknappen graven * beheer schooltuin brede school * beheer ijsbaan * tuin Hermans Dijkstra * actieve rol bij div. activiteiten * beheer sportvelden MOVV * onderhoud groen langs de wegen * beheer speelvoorzieningen * vrijwilligers * betrokkenheid omwonenden is bespreekbaar * facilitering * kwaliteitscontrole speeltoestellen * handhaven bij overlast ja ja * samenwerking dorp Oostwold * continuïteit onderhoud gewenst * evt. inzet de Kleine Haven * beheerstichting MFC/kantine * organiseren opruimactie * beheer sporthal * veel activiteiten * beheer voetbalveld * beheer hertenkamp * organiseren veel activiteiten * bemensen vestingmuseum * openbare speelvoorzieningen * openb. groen door particulieren * onderhoud groen begraafplaats * continuiteit + vrijwilligers * verkoop groen door gemeente * continuiteit + vrijwilligers * nu beperkte rol gemeente bij hertenkamp * kwaliteitscontrole spelen ja * loslaten ja * financiële deskundigheid ja * muziekkoepel in eigen beheer * uitbouw activiteiten * grotere rol bij positioneren Bad Nieuweschans * continuïteit huidige niveau * deskundigheid waar nodig ja * huidige en nieuwe partners * St. Vrienden van Nieuweschans * St. Bruisend Bad Nieuweschans * vrijwilligers * stichtingsbestuur * kwaliteitscontrole spelen ja * huidige partners * beheer en onderhoud: speeltoestellen/MOP/sporthal kunstwerken/route sportaccommodaties * organiseren activiteiten * Dijkdorp Drieborg continueren * organiseren activiteiten kerk * betrokken bij bloeiende bosranden * draaien wijkrestaurant * rol bij activiteiten * rol bij onderhoud natuurpark * rol bij organiseren schoonmaakacties Heiligerlee * behoud huidige voorzieningen * sterke stichting Kloosterboertjes * behoud voetbalvereniging * behoud musea Zuid * behoud jongerencentrum 't Spoor *aandacht leefbaarheid achter voordeur * behoud supermarkt * behoud WOP * behoud speelvoorzieningen * behoud en onderhoud Maintebos * wens: wijkontmoetingscentrum * wens: bij speeltuin inrichten van vvv infopunt * organiseren van jaarlijks * meer vergunningsruimte geven aan speelwijkfeest tuinvereniging om voortbestaan te garanderen * bij de schoolactiviteiten zijn al * behoud peuterspeelzaal in OBS Beukenlaan veel ouders betrokken * behoud mogelijkheden vijver als visvijver * school en speeltuin zijn belangrijk voor de leefbaarheid in de wijk * behouden steunstee functie in speeltuingebouw * handhaven van organisatie- en leefbaarheids budgetten Bomenbuurt wat is daar voor nodig * mogelijke rol bij supermarkt? * beheer speelvoorziening * beheer buurthuis * organiseren activiteiten * organiseren festival HW * beheer molen Beerta * behouden van voorzieningen noodzaak voor * beheer kerk leefbaarheid (behoud budgetten) * beheer speeltuin renavo * sterke activiteiten commissies (Dickens Day en * organiseren Dickens Day leukste dorp van Groningen) * beheer sportaccommodaties Finsterwolde * behoud Hardenberg * rol bij openstelling toren * behoud Piramide als dorpshuis * organiseren activiteiten * behoud jongerencentrum Schienvat * beheer sportaccommodaties * behoud gezondheidscentrum * bijhouden dorpsommetje * behoud winkelvoorzieningen * behoud volkstuinencomplex * behoud toren * wens: mogelijkheid strandrecreatie * aandacht verloedering en verkrotting Centrum * wens: ontw. Tramwerkplaats/Renselkade * vrijwilligers rol bij onderhoud * wens: Blauw/OZG locatie ontwikkelen begraafplaats Hofstraat * wens: meer bloemen binnenstad * stimuleren gebruik leegstaande panden * behoud evenementen * wens: meer burgerparticipatie Zeehelden/ * behoud Steunstee Boegbeeld * beheer SV Bovenburen Bloemenbuurt * onderhoudsniveau Wiebe Hayes Park * organiseren activiteiten * activiteiten en locatie SV Bovenburen * behoud gymzaal Piet Heinlaan * zorgen voor bruikbare ijsbaan * behoud restaurant Rosarium * bushaltes behouden * onderhoud Rosarium hoog niveau Parkmanagement * wens: aantrekkelijk aanzicht en goed ingericht gebied, willen rol in onderhoud Drieborg wat willen ze eventueel nog meer doen * beheer mfc/steunstee * beheer speeltuinvereniging * beheer sportaccommodaties * organiseren activiteiten * realiseren belevingsroute * organiseren buurtfeest * activiteiten * Eerst duidelijkheid bij mogelijke * Actief krijgen van bewoners rol overname is de aansprakelijkheid is een probleem van de vereniging * landurige contracten noodzaak * rol bij onderhoud begraafplaats? * voor inzet achterban is ondersteuning noodzakelijk * huidige partners * culturele commissie * diverse beheerstichtingen * vergunningen/bijdrage * onderhoud continueren * huidige ondersteuning noodzakelijk en versterken bij bereiken achterban * facilitering ja ja ja ja * huidige en nieuwe partners * diverse verenigingen * 4/5 mei comité * zelfbeheer openbaar groen * beheer zwembad?? * grotere rol bij burgerparticipatie * vrijwilligers/omwonenden * vrijwilligers/zwemvereniging * ondersteuning bij burgerparticipatie * gemeente moet ruimte geven aan burgers * beheer speelvoorzieningen * vrijwilligers/omwonenden * deskundigheid ja * kwaliteitscontrole spelen * huidige partners * SV Bovenburen * huurdersver. Bloemenbuurt * school Tweemaster * bermen en groen algemeen * braakliggende terreinen * watergangen * gladheidsbestrijding (voor alle 3 de industrieterreinen) * openbaar groen/bermen in buitengebied in eigen beheer * uitbreiding woningbestand (zelf gegadigden zoeken kavels) * nadere afspraken met gemeente uitwerken * uitvoeren onderhoud in eigen beheer * afhankelijk van afspraken * taken loslaten ja ja ja neen * gemeente/bedrijven * invullen meer regie ja * huidige en andere partners ja * huidige partners * inzet uitkeringsgerechtigden? *beheer speelplekken * stimuleren energiebeheer * WOP jongeren? * volkstuinen contacten * ecologischer beheer * vervoer (pool maken?) * eigen dorpsbeheer organisatie * medewerking gemeente * vrijwilligers/omwonenden * ondersteuning professionals * actieve jongeren * moeilijk bewoners actief te krijgen * gezamenlijke huisvesting steunstee/wipwap en beheer * uitbreiden belevingsroute * loslaten * kwaliteitscontrole * geld en deskundigheid * ondersteuning bewonersbetrokkenheid * privatiseren wipwap? * verkoop steunsteegebouw * huidige partners * Kloosterboertjes * verenigingen in dorp * betrokkenheid bij wijkcentrum * vrijwilligers * ontmoetingsruimte * ondersteuning bij zoeken vrijwilligers * faciliteren ruimte * huurdersorganisatie * corporatie * continueren huidige niveau * meer betrokkenheid van bewoners Bomenbuurt * ondersteuning bij zoeken ja vrijwilligers * huidige partners * speeltuinvereniging 34 Blad 2 dorp/wijk Scheemda Nieuwolda Westerlee Verklaring afkortingen prioriteiten/ wat is belangrijk in de huidige situatie *activering dorpsbewoners samen met gemeente * actualiseren dorpsontwikkelplan/ projectenboek * handhaven kwaliteit centrumgebied * onderhoud woonbuurten op niveau * wens: voortbestaan bibliotheek * behoud sporthal/zwembad * versterken leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit wat doen ze zelf al rol dorpsbelangen en/of bewoners * ondersteuning dorpsbewoners * meedenken ook over inzet vrijwilligers; gemeente moet regie houden * beheer zwembad de Ringberg * sterk dorp met betrokken inwoners en dorpsbelangenvereniging * behoud maatschappelijk voorzieningen (sporthal * dorpshuis 't Trefpunt belangrijk voor dorp * bibliotheek functie komt terug in nw. Hamrik * huisvesting ouderen gegarandeerd door nieuwbouw 't Hamrik * behoud budgetten leefbaarheid en organisatie * behoud basis onderwijs in dorp * behoud supermarkt * behoud eigen dorpshuis "De Antenne" * behoud lokatie en onderkomen "Boshuus" * behouden en verder uitbouwen van belevingsroute "De Garst" * behoud steunstee en apotheek (in steunstee) * in het algemeen behouden van voorzieningen * behoud sportvoorzieningen en scholen * behoud organisatie- en leefbaarheidsbudget * beheer ijsbaan/voetbal/tennis * beheer hertenkamp * beheer museumgemaal de Hoogte * initiator van energiecoöperatie (energiedorp Nieuwolda) * speeltuinvereniging/ijsvereniging * diverse cultuurinitiatieven wat willen ze eventueel nog meer doen * activering dorpsbewoners in nader overleg bespreken wat is daar voor nodig * vrijwilligers * ambtelijke ondersteuning * afhankelijk van mogelijke * voldoende vrijwilligers ontwikkelingen in de toekomst voor * ambtelijke ondersteuning wat betreft de leefbaarheid indien gewenst * Nieuwolder jeugd voldoende aandacht geven * dorpshuis werkt als Stichting met * eigen pilot project groenbeheer veel vrijwilligers opzetten * Boshuus wordt gerund * continueren huidige betrokkenheid door vrijwilligers van SAWW burgers Westerlee bij activiteiten * ontwikkelen belevingsroute "De Garst"door inzet vrijwilligers * sterke en actieve bewonersparticipatie inwoners Westerlee (stichting St Joris; toneelver. "Dindua"; feestweek etc.) * ijsbaan (Bosbaan) en voetbalvoorziening in eigen beheer houden * ondersteuning bij opzetten pilot groenbeheer welke gemeentelijke ondersteuning gewenst * huidige regie handhaven kan ook elders ja in samenwerking met/ opmerkingen * huidige partners * straat- en buurtverenigingen * huidige handhaven en ja mogelijk uitbouwen waar nodig en gewenst * huidige partners en bewoners * handelsvereniging * vrijwilligers/buurtverenigingen * gemeentelijke kennis en financieel budget * huidige partners en bewoners ja * MOP (multi functionele ontmoetings plek) * WOP (wijk ontmoetings plek) * MFC (multi functioneel centrum) * SWO (Stichting Welzijn Oldambt) * MOVV (voetbalvereniging Midwolda) * VVS (voetbalvereniging Oostwold) * SAWW (Stichting Activiteiten Werkgroep Westerlee) 35 5. VERVOLGTRAJECT Met deze bouwstenennotitie reiken wij u de handvatten aan om een takendiscussie te voeren. Uiteraard zijn wij altijd graag bereid om een en ander te verduidelijken en nader toe te lichten. Op basis van de A3-overzichten, opgenomen in paragraaf 3.7, kunnen per beleidsthema keuzes worden gemaakt. Op basis van de uitkomsten van de Takendiscussie kan een raads- en collegeprogramma worden geschreven. De uitkomsten zullen nader worden uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma. Dit zal vervolgens weer de basis zijn voor de jaarlijkse begroting, waarvan begrotingsjaar 2015 de eerste zal zijn. 36 BIJLAGE 1: RELEVANTE RAADSBESLUITEN Op 3 juli 2013 heeft de raad o.a. het volgende besluit genomen: De veranderende taakopvatting/ rolneming conform de besluiten van 22 mei direct na het zomerreces onder regie van de stuurgroep takendiscussie verder uit te werken door: a. De scenario’s Basisniveau, Partnerschap en Samenleving te verkennen b. De kansen in dorpen en wijken te verkennen en prioriteit te geven aan de Centrumvisie Winschoten c. Een voorstel op te stellen voor aanpak en fasering d. Parallel hieraan de bezuinigingsvoorstellen verder uit te werken en aan te sluiten op de veranderende taakopvatting / rolneming e. Op basis van het voorgaande uiterlijk 1 maart 2014 een bouwstenennotitie op te leveren voor de coalitieonderhandelingen volgend op de verkiezingen van maart 2014 De Raad heeft op 22 mei 2013 aangaande haar rolneming naar de toekomst de volgende richtinggevende uitspraken gedaan: 1. De visie, zoals vastgelegd in Grenzeloos Goud, als leidraad te hanteren en daarmee te kiezen voor de kracht en energie van de jonge gemeente Oldambt 2. Meer prioriteit te geven aan ‘vitaliteit dorpen en iedereen doet mee’ en aan de Centrumvisie Winschoten 3. Meer regie bij dorpen en wijken neer te leggen 4. Te onderzoeken waar het mogelijk is om binnen het maatschappelijk domein meer tegenprestaties te vragen 5. Uit te gaan van wat mensen nodig hebben, in plaats van waar ze recht op hebben 6. Het college opdracht te geven om op basis van bovenstaande richtinggevende uitspraken met voorstellen te komen die hier invulling aan geven. Met betrekking tot punt 4 is opgemerkt om ook het ruimtelijk domein hierbij mee te nemen. BIJLAGE 2: OVERZICHT VAN RELEVANTE ACTUELE DOCUMENTEN BINNEN GEMEENTE OLDAMBT In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van een aantal documenten die in elk geval raakvlakken hebben met de takendiscussie: Herstructurering binnen- en buitensport in Oldambt Harmonisatie beheer van openbare speelvoorzieningen Integraal Huisvestingsplan Onderwijs Periode 2011-2014 Beheervisie Openbare Ruimte Accommodatienota De gemeentelijke sportnota Bovenstaande documenten zijn terug te vinden op de website van de gemeente. Daarnaast zijn nog de volgende documenten beschikbaar: Dorp- en wijkvisies (dateren van vóór de herindeling) Woon- en leefbaarheidsplan Oost-Groningen Afhankelijk van de uitkomsten van de takendiscussie kan het zijn dat huidige beleidsnota’s en verordeningen moeten worden herzien. Voor een volledig overzicht van alle vastgestelde verordeningen en het vastgestelde beleid wordt verwezen naar de website van de gemeente. Een goed voorbeeld zijn de beleidsregels WMO-voorzieningen: hier wordt al uitgegaan van het eerst zoeken van oplossingen in de omgeving van de hulpvrager zelf: “De gemeente bekijkt daarbij samen met de aanvrager of en welke oplossingen de aanvrager, bijvoorbeeld mede met behulp van mensen uit zijn[1] omgeving, zelf kan treffen. Pas wanneer deze oplossingen er niet of niet voldoende blijken te zijn, komt de aanvrager in aanmerking voor ondersteuning via een Wmo- voorziening.” BIJLAGE 3: OVERZICHT VAN ACTIVITEITEN In hoofdstuk 4 is per dorp en wijk aangegeven welke activiteiten al door bewoners zelf zijn opgepakt. In deze bijlage kunnen aanvullend nog de volgende activiteiten worden genoemd die op dit moment al plaatsvinden binnen de gemeente Oldambt en relevant zijn of kunnen zijn in het kader van de rol van de gemeente en/of de veranderingen in de rol van de gemeente: - De dorp- en wijkoverleggen die periodiek plaatsvinden De wijk- en dorpenschouwen door het college Het overleg met Westerlee om ook in Westerlee het dorpsbeheer in te voeren Oldambt is pilot voor aanleg breedband in buitengebied/dorpen, waarvoor een stichting is opgericht, waarin zorgpartijen, corporaties, bedrijfsleven, landbouw, dorpen etc. participeren. … 37 BIJLAGE 4: LITERATUURLIJST - Burgerkracht in de wijk, Sociale wijkteams en de lokalisering van de verzorgingsstaat, uitgave van Platform31, 10 oktober 2013 De Doe-democratie, Kabinetsnota ter stimulering van een vitale samenleving, van het Ministerie van BZK, 9 juli 2013 Terugtreden is vooruitzien, maatschappelijke veerkracht in het publiek domein, van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO), juni 2013 Loslaten in Vertrouwen, Naar een nieuwe verhouding tussen overheid, markt én samenleving, van de Raad voor het Openbaar Bestuur, december 2012 Deze documenten zijn ook te vinden via de website van de gemeente onder ‘In Oldambt’ / Projecten / Takendiscussie. Er verschijnen regelmatig ook berichten in de krant, die te maken hebben met de veranderende rol van de overheid. Voorbeelden zijn: - Volkskrant d.d. 26 augustus 2013: “Brabander neemt het over van gemeente” - DvhN d.d. augustus 2013: “Krimp draait niet om geld” - DvhN d.d. 10 juli 2013: “Meedoen en iets betekenen geeft zin aan het bestaan” - VNG Magazine d.d. 23 augustus: “Blik meer naar buiten gericht” 38 39
© Copyright 2024 ExpyDoc
![[datum], Beste [heer/mevrouw + voorletter + naam]](http://s3.expydoc.com/store/data/006721443_1-6211da511860256dd5a71489fb10872e-250x500.png)
