Toekomst zit onder het Kempische zand

9
DE MORGEN • ZATERDAG 8 MAART 2014
Grote olie- of gasvelden zijn er niet. Toch heeft Vlaanderen zeer ambitieuze plannen met de Kempische bodem. Zo kunnen we er tot 7 procent van
onze stroom milieuvriendelijk uit halen. En tegelijk kunnen we er ook schadelijk afval in kwijt. Jeroen Van Horenbeek
Toekomst zit onder het Kempische zand
Schatkamer:
uit de bodem
halen
Groene energie
Behalve van de wind en de zon verwacht de Vlaamse regering veel
van geothermie of aardwarmte,
energie die opgewekt wordt uit
warmwaterreservoirs die zich
meerdere kilometers onder de
aardkorst bevinden. In onze buurlanden bestaan zulke installaties al
een tijdje. Ze bezorgen groene
warmte aan steden en gemeenten
via een warmtenet. In de zomer,
als de warmtevraag lager ligt, kunnen ze overschakelen op de productie van elektriciteit.
In België zijn de Kempen ideaal
voor geothermie. Eind deze maand
gaat normaal het eerste project
rond aardwarmte van start in Mol.
Ook in Genk wordt een project
opgestart.
CD&V wil een stap verder gaan.
De partij heeft gisteren een nieuwe
resolutie voorgesteld waarin de
partij pleit om ook de mogelijkheden van ‘diepe geothermie’ te bekijken. Hoe dieper men boort, hoe
warmer het wordt en hoe groter
het rendement.
Het VITO (Vlaamse Instelling
voor Technologisch Onderzoek)
denkt dat op termijn 7 procent van
het Vlaamse stroomgebruik uit
aardwarmte kan komen. Robrecht
Bothuyne, Vlaams Parlementslid
van CD&V: “Als blijkt dat er geen
economische en ecologische
risico’s zijn, willen wij volop inzetten op diepe geothermie.”
Geothermie: verwarming uit de aarde
Opslagplaats:
in de bodem
stoppen
Radioactief afval
Steenkoolgas
In het Kempische steenkoolbekken zit genoeg methaangas om
175.000 gezinnen twintig jaar lang
van aardgas te voorzien. Om dat
gas ook boven de grond te krijgen,
is drie jaar geleden Limburg Gas
NV opgericht, een joint venture
tussen de Limburgse Investeringsmaatschappij en het Australische
bedrijf Dart Energy.
De vergunning voor proefboringen is rond, maar de gemeenten staan allesbehalve te springen. Onder meer Genk heeft al
‘njet’ gezegd. Er zijn vragen rond
methaanlekken, geluidshinder,
watervervuiling en de toename
van zwaar verkeer.
In de Kempische bodem zou
ook schaliegas zitten. Dat is het
nog veel controversiëlere broertje
van steenkoolgas. Het wordt ontgonnen door mini-aardbevingen
te genereren. Het lijkt onwaarschijnlijk dat er dit decennium
schaliegas wordt bovengehaald.
De voorraden onder de Kempen
zijn overigens sowieso beperkt.
3
De wijk / woningen
2
Warmtewisselaar draagt
warmte over aan distributienet
75°C
35°C
Warmtewisselaar
POMP
1
Warm water
wordt omhoog
gepompt
4
Het afgekoelde
water wordt
teruggepompt
2 kilometer
Productieput
Injectieput
Wetenschappers zoeken al
decennialang naar een oplossing voor ruim tachtigduizend
kubieke meter radioactief afval.
Moeten we dat nucleaire goedje
boven de grond houden en
ongelukken riskeren? Of diep
onder de aardkorst wegstoppen
en hopen dat alles wel goedkomt?
Wellicht blijft het laagradioactieve afval, voornamelijk
vaten met koelwater van kerncentrales, bovengronds. Terwijl
het hoogradioactieve materiaal
ondergronds verdwijnt.
Het NIRAS, de instelling die
toezicht houdt op het kernafval,
is voorstander om het ondergronds te bergen. De meeste
geschikte locatie is de Boomse
klei, een bodemlaag die 200
meter diep onder de Kempen
doorloopt. Er is al druk getest of
die bodemlaag tegen een stootje
kan. Dat moet ook: hoogradioactief afval blijft zowat 250.000
jaar gevaarlijk, dichter bij een
eeuwigheid kom je niet.
De milieubeweging verzet
zich tegen de ondergrondse berging. We moeten het goedje
kunnen controleren en desnoods ingrijpen, is hun redenering. Ook politiek ligt de kwestie
gevoelig. De Kempische burgemeester die instemt met de
plannen, kan zich aan een
storm van protest verwachten.
Broeikasgassen
De klimaatverandering kan
bestreden worden door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Maar evengoed door
de broeikasgassen op te vangen,
vloeibaar te maken en diep
onder de grond te stoppen.
Grote hoeveelheden koolstofdioxide (CO2) kunnen worden
opgeslagen in de Kempische
steenkoollagen.
Geoloog Rudy Swennen van
KU Leuven verduidelijkt: “De
gesteenten in de Kempen hebben een zeer goede opslagkwaliteit. In theorie is het er zeker
mogelijk om misschien tot 5
procent van onze jaarlijkse uitstoot onder Antwerpen en
Limburg op te slaan. Al moeten
we nog meer onderzoek doen
om helemaal zeker te zijn.
Sowieso weten we nog veel te
weinig van onze eigen bodem.
Voor alles dieper dan 2 à 3 kilometer baseren we ons op gegevens uit de jaren 80.”

Download Report