Luc Francois smart geotherm

Ir.L.François
HOE GELD VERDIENEN MET ENERGIE UIT EIGEN BODEM?
ONDIEPE GEOTHERMIE: DE DUURZAME ENERGIE-OPLOSSING
4 NOVEMBER 2014 ZWIJNAARDE
Programma
•
•
•
•
•
•
•
•
•
17u00 Smart Geotherm-project: Potentieel, EPB-verloop, Vlaremevolutie,
te verwachten resultaten
Luc François, WTCB
17u25 Demo screeningstool
Gust Van Lysebetten, WTCB
17u35 Getuigenis: Energiepalen: opstart/overstap naar geothermie
Joeri Ameloot, Wigpalen
17u55 Welke toepassingen/gebouwen zijn interessant? GEOTABS
Wim Boydens, Studiebureau Boydens
18u15 Gebouwcase: Evolution
Bjorn Van Tomme, ACO bouwteam
18u35 Innovatiemogelijkheden: capteren en opslaan van thermische energie.
Johan Desmedt, VITO
18u45 De weg naar innovatiesubsidies
Jan Nachtergaele, Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen
18u55 Vragen
19u00 Netwerking (met broodjes)
Download presentaties
• http://www.smartgeotherm.be/studiedagen/
• Paswoord: zwijnaarde
Inhoud
• Geothermie als deel van de oplossing.
• Wat is geothermie?
• Smart Geothermproject
Geothermie als deel van de
oplossing
Europese klimaatdoelstellingen
2020
2030
Reductie broeikasgassen
tov 1990
20%
40 %
Hernieuwbare energie
20%
27%
Energie-efficientie
verhogen
20%
27%
Bijna-energieneutrale gebouwen
Artikel 9 van de richtlijn 2010/31/EU
Vanaf 31/12/2018 alle nieuwe
gebouwen voor overheidsinstanties
Vanaf 31/12/2020 alle nieuwe
gebouwen
Lidstaten stellen plannen op om
renovatie tot BEN-gebouwen te
stimuleren.
Duurzame
energie
Minimum aandeel hernieuwbare
energie vanaf 1/1/2014
warmtepomp
1
kW
3 kW
4 kW
COP =
4 kW thermische energie = 4
1 kW elektrische energie
SPF =
rekening met wisselende ΔT en verliezen
2,74 %
3,67 %
4,08 %
5,03 %
4,67 %
+50 %
Geothermie
natuurlijk verval van radioactieve
materialen
99% van de aarde is warmer dan 1.000°C
99% van de rest is warmer dan 100°C
Diepe geothermie
• Hoge-enthalpie systemen
- T > 200 °C elektriciteitsproductie
• Lage-enthalpie systemen
- T < 100 °C  warmte
Ondiepe geothermie
Als bron
bodemtemperatuur
– Om energie te onttrekken 
rekenen op natuurlijk
regeneratie
tijd
bodemtemperatuur
Als buffer
• Cyclus – onttrekken - opslaan….
• Door het gebouw te koelen en/of
thermische (zonne-)energie toe
te voegen.
tijd
verwarming
koeling
koude
directe, passief
koeling
warmte
koude
warmte
warmte
koude
koude
warmte
koeling
Koeling via
warmtepomp chiller
Hoe energie met de bodem
uitwisselen ?
horizontale warmtewisselaars
Voordelen:
• Eenvoudige installatie
• Ruim toepasbaar
• Lage investering
• Geen boorvergunningen
Nadelen:
• Grote oppervlakte nodig
• Uitputting bodem
• Kleinere vermogens
http://www.waermepumpe.de/waermepumpe/waermequellen/erdwaerme.html,
Bron: bundesverband wärmepumpe
Verticale warmtewisselaars
• Voordelen
–
–
–
–
Vrijwel overal toepasbaar
Weinig tot geen oppervlaktegebruik
Verwarming én koeling
Energie-opslag  hogere rendementen
• Nadelen
– (Vergunning/meldingsplichtig)
– Hogere investeringkost
BEO- boorgatenergieopslag
Verticale warmtewisselaars
• Voordelen
–
–
–
–
Vrijwel overal toepasbaar
Weinig tot geen oppervlaktegebruik
Verwarming én koeling
Energie-opslag  hogere rendementen
• Nadelen
– (Vergunning/meldingsplichtig)
– Hogere investeringkost
BEO- boorgatenergieopslag
Grondwater
• Voordelen
– Water hoge specifieke
capaciteit
– Per boorgat, meer energieonttrekking
• Nadelen
– Beschikbaarheid van goede
watervoerende lagen
– Vergunningen
– Minder geschikt voor kleine
vermogens
KWO- koude-warmteopslag
Grondwater
• Voordelen
– Water hoge specifieke
capaciteit
– Per boorgat, meer energieonttrekking
• Nadelen
– Beschikbaarheid van goede
watervoerende lagen
– Vergunningen
– Minder geschikt voor kleine
vermogens
KWO- koude-warmteopslag
Smart geotherm
Doel en aanpak van het project
Doel van het project
• Het stimuleren van het gebruik van tijdelijke
thermisch energie-opslagsystemen voor de
korte en lange termijn in
– de bodem (KWO, BEO)
– de structurele massa (betonkernactivering)
– flexibele opslagsystemen (water, PCM, TCM)
• Voor de intelligente verwarming en koeling
van grote en middelgrote gebouwen
Doel van het project
smart geotherm
Road map
inherent
Doel van het project
smart geotherm
Road map
inherent
Doel van het project
smart geotherm
Road map
inherent
Doel van het project
Bestaande kennis vergaren
Nieuwe kennis ontwikkelen
Kennis documenteren
Kennis toegankelijk maken
Kennis verspreiden
Innovatie stimuleren
Kennis documenteren
Ontwerp en uitvoering
van boorveld met
vertikale U-vormige
warmtewisselaars
•
http://www.energiesparen.be/groene-energie-en-wkk/warmtepomp
www.smartgeotherm.be
Kennis toegankelijk maken
Nieuwe kennis ontwikkelen
subsidies
• http://www.energiesparen.be/subsidies/particulieren
• http://www.energiesparen.be/subsidies/bedrijven
Wetgeving  Vlarem
• Vergunningsprocedure  soepeler
• Erkenning van boorfirma’s
– https://dov.vlaanderen.be/dovweb/html/pdf/13.Studiedag_Wetgeving
_erkenning_boorbedrijven_Ywan_De_Jonghe.pdf
• Uitvoering- en exploitatie  strenger
vulmateriaal
• Dubbele functie
– Energie-uitwisseling met bodem  λ
– Milieutechnische redenen  permeabiliteit < 10-8 m/s
Scope bereik ondernemingen
Ontwerper
Boorders
Installateurs
Fabrikanten
Innovatie stimuleren
Regelfirma’s
partners
[email protected]
BEDANKT VOOR UW AANDACHT !