Wel of niet reanimeren

Wel of niet reanimeren?
Sector Zorg
Een weloverwogen keuze
Diaconessenhuis Leiden
Wel of niet reanimeren?
Algemeen
Deze folder is bedoeld voor patiënten bij wie aan de orde is of er bij een
hartstilstand in het ziekenhuis wel of geen reanimatie plaats moet vinden.
Wel of niet reanimeren is een ingrijpende beslissing. Het ziekenhuis heeft
hierin een verantwoordelijkheid, maar wil bij een dergelijke beslissing
rekening houden met de wens van u als patiënt. Het is mogelijk dat uw
behandelend arts het initiatief neemt om dit onderwerp met u te
bespreken, maar u kunt het ook zelf ter sprake brengen. Daarom is het
belangrijk dat u hier tijdig over nadenkt en een mening kunt vormen. Deze
folder is daarbij een hulpmiddel.
Wat is reanimeren?
Bij een hartstilstand stopt het hart met kloppen. Dit gebeurt bij minder dan 1
% van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten. Het gaat dus om
uitzonderlijke situaties. Een patiënt met een hartstilstand overlijdt vrijwel
direct. Reanimatie is een poging om iemand in leven te houden door
hartmassage en kunstmatige beademing, in combinatie met elektrische
schokken en medicijnen.
In principe wordt iedere patiënt die in het ziekenhuis ligt bij een hart- en
ademstilstand gereanimeerd. De reanimatie moet snel worden gestart.
Zorgverleners op de afdeling kunnen hiermee beginnen, maar ook wordt er
in zulke situaties onmiddellijk een speciaal getraind reanimatieteam
opgeroepen. Toch lukt het slechts bij een klein deel van de patiënten met
een hartstilstand om het hart weer op gang te krijgen. Een succesvolle
reanimatie is afhankelijk van veel factoren, zoals de leeftijd en de conditie
van de patiënt. Uit onderzoek is gebleken dat van de mensen van 70 jaar of
ouder die in het ziekenhuis worden gereanimeerd, slechts één op de vijf (20
%) de reanimatie overleeft. Bij patiënten met een chronische ziekte, zoals
kanker of hartfalen, is de overlevingskans nog beduidend kleiner.
Wat zijn de risico’s?
Het belangrijkste risico van reanimeren is dat het soms wel lukt om het hart
weer goed op gang te krijgen, maar dat de hersenen intussen te lang
zuurstofgebrek hebben gehad. Hierdoor treedt hersenbeschadiging op, en
soms een onomkeerbaar coma. Zelfs als de reanimatie als zodanig lukt, hoeft
dat voor de patiënt dus niet gunstig te zijn.
Een ander gevolg is dat de patiënt, indien de reanimatie niet slaagt, in grote
hectiek overlijdt in plaats van in alle rust.
Wanneer niet (meer) reanimeren?

U besluit dat u niet (meer) gereanimeerd wilt worden. In dat geval moet
u dit laten weten aan uw behandelend arts door een verklaring te
ondertekenen. Hiervan wordt een notitie in uw dossier gemaakt. De arts
zal er zeker van willen zijn dat u de gevolgen van dit besluit overziet en
uw wens respecteren.

Het medisch team komt tot de conclusie dat reanimatie in uw geval niet
2
Diaconessenhuis Leiden
Wel of niet reanimeren?
zinvol is. Dat wil zeggen dat een eventuele reanimatiepoging weinig
kans van slagen heeft en dus niet zal leiden tot levensverlenging of
kwaliteit van leven.
De behandelend arts zal dit met u en uw naasten bespreken.
In beide gevallen besluit u samen met uw naasten, in goed overleg met uw
behandelend arts, dat u bij een hartstilstand niet gereanimeerd wordt.
Medische en persoonlijke overwegingen kunnen hierbij een rol spelen.
Neem een doordachte beslissing
Het is belangrijk dat de afspraak om niet te reanimeren goed is doordacht.
Op het moment van een acute hart- of ademstilstand is hiervoor geen tijd.
We vragen u en uw naasten dan ook om hier goed over na te denken en uw
standpunt met uw arts te bespreken.
Een besluit tot niet-reanimeren wordt altijd vastgelegd in uw medisch en
verpleegkundig dossier. Hierdoor zijn alle betrokken zorgverleners op de
hoogte van deze afspraak. De behandelend arts blijft eindverantwoordelijk
voor het maken van de afspraken over dit onderwerp en het nakomen
hiervan.
Heroverwegen van een besluit tot niet-reanimeren
U kunt altijd terugkomen op uw besluit om wel of niet gereanimeerd te
worden. U geeft dit door aan uw behandelend arts of aan de verpleegkundige
en uw wens zal opnieuw worden vastgelegd. Ook de arts kan een besluit, dat
op medische gronden genomen is, herroepen, bijvoorbeeld vanwege
verbetering of verslechtering in uw gezondheidstoestand. Uw arts zal dit dan
met u bespreken. Het blijft echter een medisch besluit of reanimatie in uw
situatie zinvol kan zijn.
Heeft niet-reanimeren consequenties voor uw verdere behandeling en
verzorging?
Nee, een afspraak om niet te reanimeren heeft geen enkele consequentie
voor uw verdere behandeling en verzorging. Het houdt dus geen enkele
andere beperking van medisch handelen in. U krijgt precies dezelfde zorg als
u zonder dit besluit zou krijgen. Het enige verschil is dat bij een hartstilstand
of ademstilstand geen reanimatie wordt toegepast.
Wilsverklaring
Het is mogelijk en verstandig om uw wensen in een zogenaamde
wilsverklaring vast te leggen en deze aan uw behandelend arts te overleggen.
In zo’n wilsverklaring beschrijft u onder welke omstandigheden u niet wilt
worden gereanimeerd. De verklaring moet compleet zijn, dat wil zeggen
duidelijk ingevuld en ondertekend. Alleen dan mag een arts gehoor geven
aan uw verklaring. U kunt de wilsverklaring opstellen in overleg met
bijvoorbeeld uw huisarts. Zo kunnen er geen misverstanden of onzekerheden
over ontstaan.
3
Diaconessenhuis Leiden
Wel of niet reanimeren?
Voor meer informatie over wilsverklaringen kunt u terecht op de website van
de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie, www.npcf.nl en op
www.wils-verklaring.nl.
Tot slot
Hopelijk heeft de informatie in deze folder u meer duidelijkheid gegeven over
(wel of niet) reanimeren. Dit onderwerp kan ingrijpend zijn voor u en uw
naasten. Heeft u na het lezen behoefte aan meer informatie en/of een
gesprek, dan kunt u dit bespreken met uw behandelend arts of iemand van
de verpleging. Ook kunt u terecht bij een van de geestelijk verzorgers van
het ziekenhuis.
Sector Zorg
Telefoonnummer: 071 - 517 81 78
0914/708184/DIA1315
4