BEST PRACTICE STADSARCHEOLOGIE UVA

BEST
TITELPRACTICE
STADSARCHEOLOGIE UVA
VELDWERKONDERZOEK OP LOCATIE
VERWERKEN MET 4G EN EDUROAM
Archeologen in de dop besteden een groot deel van hun studie op een onderzoekslocatie, buiten de muren
van de universiteit. Voor het opzoeken van historische en archeologische informatie over het gebied en het
invoeren van data zijn ze echter afhankelijk van snel internet. Daarnaast hebben ze toegang nodig tot een
afgeschermde online omgeving. De Universiteit van Amsterdam wilde weten of 4G, de nieuwe generatie
mobiel internet, in combinatie met eduroam een rol van betekenis kan spelen bij het veldwerkonderzoek van
de bachelorstudenten stadsarcheologie.
Gegevens uit opgravingen, zoals grondsporen, architectuurresten en vondsten,
vormen de belangrijkste bron van informatie voor archeologen. Binnen de opleiding
Archeologie van de UvA wordt daarom
veelvuldig gebruik gemaakt van veldwerk.
Groepjes studenten gaan verspreid in
een regio zelf aan de slag met landschaps-
TEKSTJE OVER SURF??
verkenningen en karteringen (gegevens
in kaart brengen). Voor het navigeren
waren ze voorheen aangewezen op een
applicatie op een laptop. Het verwerken
van gegevens gebeurde vaak achteraf
op een pc, waar de studenten over een
snelle internetverbinding beschikten.
Hoe laat ik studenten leren in de
context van de onderzoeksomgeving?
“Belangrijk bij archeologie is dat je
materie bestudeert op een plek waar
het voorhanden is,” zegt Jitte Waagen,
computational archeology specialist bij
de Universiteit van Amsterdam (UvA).
“Het zou ideaal zijn als studenten op
locatie direct een beeld kunnen vormen
van de context van hun onderwerp.”
Hoe bied ik studenten op locatie
dezelfde onderzoeksmogelijkheden
als achter een pc binnen de instelling?
In een pilot wilde de opleiding Archeologie
van de UvA onderzoeken wat 4G in combinatie met eduroam voor het veldwerk in de
bachelorfase kan betekenen.
Tijdens de pilot maakte de studenten
gebruik van een mobiele applicatie van
de opleiding, speciaal ontwikkeld voor
communicatie en data-uitwisseling tijdens
archeologisch veldwerk. Hiermee konden
ze onder andere databases raadplegen,
foto’s versturen, direct communiceren met
de docent en navigeren met behulp van
een GPS en mobiel GIS. De applicatie is niet
openbaar beschikbaar, maar staat binnen
het eigen Virtual LAN (VLAN) van de UvA
en is alleen via computers met een IP-adres
van de UvA te bereiken.
Tijdens het vak stadsarcheologie gebruikten
bachelorstudenten tabletcomputers om
onderzoek te doen op het Binnengasthuisterrein in Amsterdam. De tablets waren verbonden met het het 4G-netwerk van KPN
en de eduroam-infrastructuur van SURFnet.
4G, de nieuwste generatie mobiel internet,
is tien keer sneller dan zijn voorganger 3G,
en daarmee vergelijkbaar met een vaste
verbinding of Wi-FI. Dat biedt mogelijkheden
voor het raadplegen van databases, online
communicatie en het verwerken van
gegevens op locatie.
4G in combinatie met eduroam is de ideale
basis om overal en altijd te kunnen leren
en onderzoeken. Het biedt medewerkers
en studenten op elke plek in Nederland
gemakkelijk en veilig toegang tot het eigen
campus-netwerk en applicaties van de
instelling.
“De studenten verzamelen
nu data in de stad, waar
ze ze on the spot invoeren.
Door middel van snelle
internetverbindingen,
zoals 4G in combinatie met
eduroam, vindt het leren
plaats in de context van
het onderzoeksonderwerp.
Daardoor krijgt het onderzoek meer betekenis voor
de studenten.”
Nynke Bos, beleidsadviseur
onderwijstechnologie bij de UvA
De studenten gebruikten de tablets om
een online informatiesysteem te bezoeken waarin verschillende kaartlagen van
historisch en archeologisch Amsterdam
te vinden zijn. Deze kaarten zijn groot en
nauwkeurig, waardoor het laden met een
tragere internetverbinding als 3G te veel tijd
in beslag neemt. Doordat 4G de kaarten tot
tien keer sneller laadt, konden de studenten
zich nu wel ter plekke wenden tot het informatiesysteem.
Cees Lourens, informatiemanager bij de
UvA, legt uit hoe het technisch mogelijk
is om applicaties zoals de archeologieapplicatie buiten de instellingsmuren te
bereiken. “Via eduroam, de SURFnet-dienst
die studenten en medewerkers toegang
geeft tot het draadloze gastnetwerk van
aangesloten instellingen, kwam het internetverkeer van de tablets bij het VLAN van de
UvA terecht,” vertelt hij. “Daarmee kregen
de tablets een eigen IP-adres van de UvA.
Het voordeel hiervan is dat ze interne informatiesystemen kunnen benaderen zonder
dat de studenten fysiek aanwezig zijn op de
campus van de UvA. Zonder deze techniek
zouden de archeologiestudenten geen
gebruik kunnen maken van de archeologieapplicatie tijdens het archeologische veldwerk.”
Welke mogelijkheden bieden 4G
en eduroam voor leren in context?
4G en eduroam in het kort
•4
G LTE (Long Term Evolution)
is de nieuwste generatie mobiel
internet. Het is tot tien keer sneller
dan zijn voorganger 3G.
• Met 4G kun je supersnel grote hoeveelheden data up- en downloaden.
Ook is het mogelijk om video’s en
geluid in HD-kwaliteit te streamen,
zonder buffering of haperen.
• 4G in combinatie met eduroam
biedt medewerkers en studenten op
elke plek in Nederland gemakkelijk
en veilig toegang tot het eigen
campus-netwerk en applicaties
van de instelling.
• Voor optimaal gebruik van het 4Gnetwerk is een recente smartphone,
tablet of laptop met dongle nodig.
• 4G is nu al in enkele regio’s in
Nederland beschikbaar. Landelijke
dekking volgt naar verwachting
medio 2014.
Wat levert het op?
•K
walitatief hoogwaardig beeld,
zon- der schokken of vertragingen.
• Flexibiliteit: altijd en overal realtime
live kunnen streamen.
• Weinig randapparatuur nodig
voor het verzorgen van een live
uitzending.
• Altijd en overal toegang tot afgeschermde diensten van de instelling;
een VPN-verbinding is overbodig.
Kennis en ervaring die bijdragen aan
de ontwikkeling van een nieuwe 4G/
Wi-Fi dienst.’
De proef met 4G en eduroam leerde
studenten hoe ze mobiele technologie
en online databestanden in een wetenschappelijk kader konden inzetten. Nynke
Bos, beleidsadviseur onderwijstechnologie
bij de UvA, is tevreden over het verloop
van de pilot.
“De studenten verzamelen nu data in
de stad, waar ze ze on the spot invoeren,”
vertelt ze. “Door middel van snelle internetverbindingen, zoals 4G in combinatie
met eduroam, vindt het leren plaats in de
context van het onderzoeksonderwerp.
Daardoor krijgt het onderzoek meer
betekenis voor de studenten.”
SURFnet
Radboudkwartier 273
Postbus 19035
3501 DA Utrecht
T +31 (0)30 230 53 05
F +31 (0)30 230 53 29
[email protected]
www.surfnet.nl
2014
beschikbaar onder de licentie Creative
Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland.
www.creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl

Download Report