Promens Care In beweging PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 1 Jaarverslag 2013 Promens Care Promens Care is onderdeel van Dit is een uitgave van Promens Care Postbus 214, 9400 AE Assen www.promens-care.nl T 088 878 9000 /promenscare [email protected] @promenscare afdeling Communicatie, Tekstbureau Ansje Bootsma (interview COR) REDACTIE Mei 2014 PUBLICATIEDATUM FOTOGRAFIE Marcel J. de Jong, Assen, Tekstplosief (cover) Koninklijke Van Gorcum, Assen DRUK AlbertsKleve BNO, Assen ONTWERP EN OPMA AK Dit jaarverslag is zowel digitaal als gedrukt te verkrijgen. Download het digitale jaarverslag via www.promens-care.nl/jaarverslag Een gedrukt exemplaar kunt u aanvragen bij afdeling Communicatie, [email protected] De jaarrekeningen 2013 van Promens Care en Cosis vindt u op www.jaarverslagenzorg.nl Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 3 PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 Inhoudsopgave 4 Wie zijn wij? 28 Eigen kracht eerst 6 Leven is risico nemen 30 Korte berichten 8 Resultaten 2013 32 Fotoboek over gezonde leefstijl en emoties 10 Zelfredzamer worden portret familie Schuring 34 Lang leve de technologie! 36 Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie van start 12 Samenwerken en verbinden met anderen 14 Samenwerken aan een zo gewoon mogelijk leven 18 Cliënten laten hun stem horen 20 Korte berichten 22 Column: Geparticipeerd worden 42 Korte berichten 24 Man bijt hond portret medewerker Erik-Jan Breed 44 Cliëntvervoer 46 Ons werk is mensenwerk interview Raad van Bestuur Cosis 26 Een complex vraagstuk onder de aandacht 38 Lokaal aanbod erg belangrijk interview Raad van Toezicht Cosis 40 Onderdeel van iemands dagelijks leven portret medewerker Nikki Dekker 48 Anne heeft ambities portret Anne 50 Verbinding zoeken gesprek Centrale Ondernemingsraaad en Raad van Bestuur Cosis 52 Elkaar ontmoeten en leren kennen 54 Kwaliteit van het werk 56 Bedrijfsvoering 2013 5 Bijlagen 65 Officiële verslaglegging Raad van Toezicht 67 Samenstelling en nevenfuncties Raad van Bestuur 68 Samenstelling en nevenfuncties Raad van Toezicht PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 6 7 Wie zijn wij? PROMENS CARE BETEKENT ZORG VOOR DE MENS Voor de mens met een beperking. Voor mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een beperking als gevolg van psychische problemen en ook voor de mens die een vorm van maatschappelijke opvang nodig heeft. Zij kunnen met hun vragen op het gebied van zorg en ondersteuning bij ons terecht. Promens Care weet dat mensen met een beperking ook ‘gewoon’ willen leven. Dus kijken wij welke wensen de cliënt heeft op het gebied van wonen, werken en vrije tijd. Promens Care is actief in alle twaalf gemeenten in de provincie Drenthe en in delen van de provincie Groningen. De zorg en dienstverlening vindt plaats vanuit 165 kleinschalig opgezette woonen werkaccommodaties. Promens Care is samen met NOVO, dochtermaatschappij van Cosis. WAT WE DOEN Ieder mens wil graag een goed leven. Een leven met familie, vrienden, een goed huis, leuk werk en de mogelijkheid om er af en toe op uit te trekken. Heel gewone wensen, maar niet voor iedereen. Sommige mensen hebben hulp nodig om vrienden te maken, werk te vinden of zelfstandig te wonen, bijvoorbeeld vanwege verstandelijke, psychosociale of psychische beperkingen. Promens Care wil die mensen ondersteunen om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Promens Care biedt ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een beperking. En is er ook voor mensen die gebruik maken van de maatschappelijke opvang. Bij Promens Care werken ruim 2200 medewerkers. Ze bieden ondersteuning aan 3535 cliënten. WAAR WE VOOR STAAN Promens Care biedt mensen met een beperking de nodige zorg en begeleiding, zodat zij een goed leven kunnen leiden. Mensen met een beperking willen het liefst van alles een ‘gewoon’ leven. Waar mogelijk ondersteunen we hen daarin. Een gewoon leven, met een vorm van begeleiding die helemaal is toegespitst op wat de cliënt nodig heeft; bijzonder gewoon dus. Iedereen wil meedoen en erbij horen. Dat is onze missie in een notendop: ‘Gewoon als het kan en bijzonder als het moet’. Cosis is een samenvoeging van de Latijnse woorden Co (samen) en Esse (zijn) en Cosa (zaak/doel). De naam vertaalt op kernachtige wijze het streven van NOVO en Promens Care om samen de opdracht uit te voeren. Maar ook samen met cliënten, naastbetrokkenen en relaties. Samen zetten we ons in om door respect en betrokkenheid mensen zichzelf te laten zijn. Cosis is het resultaat van de samenwerking tussen partijen. Daarom staat Cosis voor de ‘kracht van samen’. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 8 9 Eén van de hoogtepun- Het roer om. Daarin prach- de nawerkingen van het ten in 2013 voor mij, is tige beelden van cliënten verschrikkelijk incident de afsluiting van ons en medewerkers bezig in 2012 bij behandelcen- Leefstijlproject ‘Zo kan met een gezonde leefstijl. trum Onnen van NOVO. het ook’. De afgelopen Een ander hoogtepunt Inmiddels zijn we gestart drie jaren zijn bijna al voor onze organisatie is met het harmoniseren van onze cliënten meer gaan dat we op 1 januari 2013 beide organisaties. bewegen en gezonder met NOVO zijn samenge- gaan eten. Dat mooie gaan in Cosis. We stip- project hebben we op een pelden een gezamenlijk schitterende manier afge- routeplan uit. De uitvoe- sloten met het fotoboek ring stagneerde vanwege , Leven is risico nemen Een belangrijk thema binnen Promens Care is vrijheidsbeperkende maatregelen. Ik vind het geen vanzelfsprekendheid dat mensen beperkingen opgelegd krijgen. Toch realiseren we onszelf dat er ook binnen Promens Care soms sprake kan zijn van vrijheidsbeperkende maatregelen. Vorig jaar besteedden we veel aandacht aan het vergroten van de bewustwording op al onze locaties. Ons beleid op vrijheidsbeperkende maatregelen scherpten we aan. Uitgangspunt is dat we geen maatregelen treffen, tenzij cliënt zichzelf of zijn omgeving ernstig benadeelt. Hoe ga je om met een oudere cliënt die uit bed valt? Of kinderen in rolstoelen die met een riempje worden vastgezet omdat ze er anders uitvallen? Alles doen we in zorgvuldig overleg met familie of cliëntvertegenwoordigers. Dat onderwerp brengt me op het volgende. Processen, structuren en systemen zijn sturend geworden in de zorg, ook binnen Promens Care. Dat heeft mijns inziens mede te maken met de trend in de samenleving om alle risico’s uit te willen bannen. Leven is echter ook risico nemen, vind ik. Het is natuurlijk wel goed om te bedenken welke risico’s aanvaardbaar zijn. Ik steek hier niet onder stoelen of banken dat we zelf ook goed in staat zijn regels te bedenken. Allemaal snijden ze in op de leefwereld van cliënten én op de tijd en aandacht van medewerkers. Ik ben daarom van mening dat we een cultuuromslag moeten maken. We zullen veel meer moeite moeten doen om de cliënt en zijn vragen centraal te stellen. Daarom zijn we nu druk bezig met het indikken van de stapel protocollen. Daar zijn we bezig samenhang in aan te brengen. Ook maken we een veel eenvoudiger Zorgplan. Onze beleidstaal en die van onze interne communicatie zijn sterk aan het vereenvoudigen. Allemaal initiatieven kortom, om zaken eenvoudiger en duidelijker te maken voor onze mensen. Zo zorgen we dat medewerkers meer tijd krijgen om zich als vakman of vakvrouw te kunnen richten op hun cliënten. We hebben dit jaar drie belangrijke uitdagingen. Het is niet eenvoudig daar te komen. We hebben te zorgen dat we klaar zijn voor de komst van de nieuwe Jeugdwet, de Participatiewet, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de nieuwe wet over de langdurige zorg. Onze uitdaging daarbij is te zorgen dat onze cliënten én medewerkers op 1 januari 2015 een verantwoorde landing krijgen, voorzover we daar invloed op hebben uiteraard. De tweede uitdaging is het voeren van een goed personeelsbeleid, in een tijd waarin we met krimp te maken krijgen. Dat onze mensen behouden blijven voor de zorg. Onze derde uitdaging is dat we dit jaar volop gebruiken om de bedrijfsvoering en de ondersteunende diensten van NOVO en Promens Care te harmoniseren. Over veel onderwerpen die ik hier kort benoem, leest u meer in ons verslag. Ik wens u veel leesplezier! Namens de Raad van Bestuur Promens Care Wiecher Hadderingh Voorzitter VOLGT U ONS AL? /promenscare @promenscare youtube.com/promenscare PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 10 11 Resultaten 2013 Een jaaroverzicht in concrete resultaten. Hierin ziet u onder andere wat onze medewerkers met elkaar bereikt en gedaan hebben afgelopen jaar. PRIMAIR PROCES 2013 • 3 jaar looptijd project ‘Versterken primair proces’ • 8activiteitenomprojectinternte promoten • 68locatiehoofdenzijncoachendleiders • Medewerkerskennenhet burgerschapsmodel • Medewerkersnemenonsmotto ‘bijzonder gewoon’ als uitgangspunt voor het dagelijks werk PROMENS CARE IN 2013 • 3535cliënten • 2237medewerkers • 165locaties • 5regioprofielen • 3342begeleidingsplannen • 165locatiesnogbrandveiligergemaakt • 5751meldingenongewenstegebeurtenissen • 43klachten • 275leefstijlactiviteitenin3jaartijd • Top3sportendoorcliënten: zwemmen, fitness, wandelen • 1238volgersopTwitter • 605fansopFacebook • 1078volgersopLinkedInbedrijfspagina VOORBEREIDINGEN DECENTRALISATIES 2015 • 302medewerkersinsectorWmo • 1204cliënteninsectorWmo • 5xvoorlichtingaancliënten • 10xvoorlichtingmedewerkers • 100deelnemersaanMeeloopstages • 12locatiehoofden+5sectormanagersactief in 82 samenwerkingsverbanden PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 12 Zelfredzamer worden Moeder Angelique Schuring: “Henk gaat sinds 4 januari 2011 naar Pontes. Daan sinds 27 september 2013. Het gaat goed met de jongens nu. Daan is ontzettend vooruit gegaan. Hij begint al meer woordjes te zeggen. Daaraan kan ik merken dat hij tussen kindertjes zit die veel praten. Henk heeft eerst op het dagverblijf in Hoogeveen gezeten. Daar kon ik gewoon aan Henk merken dat hij zich niet meer prettig voelde. Hij liep er heel vaak weg. Sinds Henk op Pontes zit, is hij misschien maar twee keer weggelopen. Henk is heel veel vooruit gegaan sindsdien.” “Ik heb al gezien dat Henk beter is in zijn motoriek, dat merk ik bij het spelen. Er ligt hier wel speelgoed, daar speelde hij eerst nooit mee. Hij is ook rustiger geworden. Hij zit thuis aan tafel om te drinken. Daar hebben ze met hem aan gewerkt. En Henk begint ook al wel meer te brabbelen. Op Pontes leren ze hem nu met plaatjes met afbeeldingen duidelijk te maken wat hij bedoelt. Ik hoop dat Henk ooit nog een paar zinnen kan zeggen. Je ziet zo niet aan Henk dat er wat is. Hij lijkt een heel gewoon jongetje dat op de basisschool zit. Ik moest me altijd verantwoorden aan de buitenwereld toen hij klein was. Niemand zag dat hij autistisch is en ernstig verstandelijk beperkt.” 13 De familie ontvangt ook thuisondersteuning. Dit totale behandelarrangement moet ervoor zorgen dat Henk maximaal zelfredzaam wordt. Kijk voor meer Henk en thuisondersteuning naar dit filmpje: youtube.com/promenscare ‘ambulante ondersteuning Coevorden’. Henk en Daan gaan naar kinderdagverblijf Pontes, onderdeel van het expertisecentrum Coevorden van Promens Care. Vanuit het expertisecentrum wordt meer ondersteuning georganiseerd voor de familie Schuring. Twee nachten per week logeert Henk in het logeerhuis in Emmen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 14 15 Samenwerken... en verbinden met anderen Margriet Ellen, locatiehoofd in Meppel: “Mijn rol als locatiehoofd is de afgelopen twee jaar veranderd. Was eerst de aandacht meer naar de eigen organisatie gericht, tegenwoordig is de blik ook erg naar buiten. En het is wel een hele andere wereld waarin ik mij begeef, die van gemeenten en netwerken. We zijn als locatiehoofden twee jaar geleden pro actief aan de slag gegaan. Het helpt mij enorm dat we ervaringen en ideeën uitwisselen. Zo bepalen we gezamenlijk de koers.” HOE WIJ SAMENWERKEN Eén van onze speerpunten, ook in 2013, is het samenwerken met en onszelf verbinden aan andere partijen. Ons doel daarbij is altijd om de eigen kracht van onze cliënten en hun omgeving te versterken. Onze locatiehoofden zijn namens Promens Care de sleutelfiguren tussen hun gemeente en lokaal aanwezige organisaties. Margriet Ellen: “We hebben in de zorg allemaal te maken met een krimpscenario. Dat is realiteit. Krimp betekent dus ook dat er overlappen zijn die zullen verdwijnen. Dan heb ik liever dat ik de regie houd over die krimp dan dat de krimp mij gaat overkomen. Dan zijn mijn cliënten en mijn medewerkers namelijk de dupe. Het verrast mij soms dat andere organisaties niet zo met dit krimpscenario bezig zijn. En dus anders in die samenwerking staan. “ SAMENWERKING MET NOVO EN TINTEN WELZIJNSGROEP Op donderdag 27 juni 2013 ondertekenden NOVO, Tinten Welzijnsgroep en Promens Care een samenwerkingsovereenkomst. Voor een eerste pilot is gekozen voor de gemeente Aa en Hunze. Voor zo’n 290 inwoners met een indicatie voor AWBZ-begeleiding zijn we samen een werkwijze aan het ontwikkelen om deze doelgroep te versterken. Op de volgende pagina’s ziet u een selectie van mooie samenwerkingsverbanden in Drenthe en Groningen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 16 17 Samen werken aan een zo gewoon mogelijk leven Een selectie van mooie samenwerkingsverbanden Drenthe en Groningen In gezamenlijkheid bieden we hulpverlening op openbare geestelijke zondheidszorggebied in alle Drentse gemeenten. Samen met De Trans, De Noorderbrug, Visio Noord-Nederland en Vanboeijen zoeken we samen naar werkplekken voor mensen met een functiebeperking. GGZ DRENTHE, VERSLAVINGSZORG NOORD NEDERLAND PROBAAN PROMENS CARE Samenwerking om aanbod werk/ dagbesteding op elkaar af te stemmen om dit gezamenlijk aan 6 gemeenten te kunnen presenteren. CENTRUM VERSTANDELIJKE BEPERKING EN PSYCHIATRIE ALESCON EN GGZ DRENTHE GGZ DRENTHE Experiment om te komen tot afstemming ketenzorg geestelijke gezondheidszorg vanuit FACTTeams. Iedereen met een verstandelijke beperking kan met vragen over hun (geestelijke) gezondheid bij dit Centrum terecht. Lees meer op pag. 37. VTO/VROEGHULP DRENTHE Ondersteunen van gezinnen met jonge kinderen met een ontwikkelingsachterstand of gedragsproblemen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 18 19 Samenwerking Kommarin en jongerenopvang. Project ‘Samenwerken naar Vermogen’. Werken aan gezamenlijke profilering voor de uitvoering van Participatiewet. Ook aanpak voor overlap in aanbod dagbesteding, werken en leren. VersLaVIngs ZORG NOORD NEDERLAND GEMEENTE ASSEN ALESCON, GGZ DRENTHE Inwoners kunnen 2e-hands kleding krijgen in ruil voor een tegenprestatie, zoals bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. WeLzIjns organIsaTIe ANDES GEMEENTE BORGER ODOORN Oude fietsen rondom NS-station Hoogeveen labellen, ophalen en opknappen. Handhaving verkoopt vervolgens elke maand de opgeknapte fietsen. Experiment ‘De Toegang’ waarin medewerker Promens Care deelneemt aan Sociaal Team. Promens Care zit ook de kerngroep voor. YORNEO, Icarejgz GEMEENTE COEVORDEN Medewerker Promens Care neemt deel aan Sociaal Team Nieuw-Buinen. Versterken samenwerking rondom cliënten op wijkniveau. Waaronder dagbestedingsactiviteiten verruimen. Voorbeelden: Repair Café (Emmen) en Wereldhuuske (Klazienaveen). WIjK POPPEHARE Sociaal Team (wijkteam) speciaal voor multiproblem gezinnen. FIeTsen PROJECT MET handhaVIng (poLITIe) GEMEENTE HOOGEVEEN GEMEENTE TYNAARLO Gezinnen met verslavingsproblematiek behandeld bij ‘De Borch’ en begeleid door ons naar een zelfstandig leven. Een selectie van mooie samenwerkingsverbanden Drenthe en Groningen Project ‘Vroeg erbij’ deelt kennis en ervaring van Yorneo en Pontes (locatie Promens Care) over jonge kinderen met opvoed- en opgroeiproblematiek met peuterspeelzalen en kinderopvangcentra. Icare JGZ geeft informatie en advies en coördineert de zorg aan individuele kinderen. Zo wordt samengewerkt aan een positief ontwikkelings- en opvoedklimaat voor jonge kinderen in Drenthe. LocaTIe ‘DE BORCH’ (VersLaVIngszorg NOORD NEDERLAND) EELDERWOLDE Gericht op huishoudens die te maken hebben met veel problemen en die daar geen grip meer op hebben of die de grip erop dreigen te verliezen. PROJECT Wij leveren twee ‘eIgenKrachT’ thuiscoaches. MET BUREAU JEUGDZORG, MEE DRENTHE, SWW HOOGEVEEN, GGZ DRENTHE GEMEENTE GRONINGEN ‘DE TOEGANG’; GROOT SAMENWERKINGSVERBAND MET 40 ORGANISATIES BUURTSUPPORT GEMEENTE EMMEN GEMEENTE MEPPEL DE MENSA, WeLzIjn MENSENWERK GEMEENTE NOORDENVELD WIjK OOSTERPARK saMenWerKIng10 organIsaTIes Sociaal Team gericht op kwetsbare burgers in de wijk Oosterpark in stad Groningen. socIaLe dIensT NOORDENVELD enWesTer KWarTIer Eetgroep voor mensen die kwetsbaar zijn. Samen koken en eten en zo sociale contacten aan te gaan. Mensen met een uitkering (wo ook onze cliënten) waar mogelijk te laten deelnemen aan het arbeidsproces. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 20 21 Cliënten laten hun stem horen Promens Care hecht belang aan de zachte waarden van zorg- en dienstverlening. Deze kennen onze medewerkers en cliënten als ons ‘Fundament’. Het gaat om de waarden respect, aandacht, openheid, weldoen, solidariteit en verantwoordelijkheid. Ruben Wolters, beleidsmedewerker: “We kregen er als organisatie behoefte aan onze zachte waarden in de praktijk te toetsen. Daarom bezoeken we sinds vorig jaar locaties met ons evaluatieteam.” Mirjam Veldhuis, medewerker Kwaliteit: “Eén van de bijzondere dingen van onze aanpak is dat ook cliënten en ervaringsdeskundigen meedoen in ons evaluatieteam. Drie cliënten met een verstandelijke beperking zijn nu interviewers. Zij zijn na een sollicitatieprocedure getraind in interviewtechnieken. Dit gebeurde trouwens door één van onze twee GGZ-ervaringsdeskundigen. Omdat we nu met deze groep mensen nauw samenwerken op de locaties, hebben we onder andere al geleerd ons taalgebruik sterk te vereenvoudigen.” Ruben: “We zijn gemiddeld één dag aanwezig op een locatie.” Mirjam: “We weten dat we veel informatie niet verbaal van onze cliënten terugkrijgen. Daarom laten we ons ook wel rondleiden door cliënten op een dagbestedingslocatie bijvoorbeeld. Vaak mogen we ook mee-eten. Uit het gedrag en de sfeer halen we dan ook weer veel informatie.” CONCREET Ruben: “De kracht van dit onderzoek voor cliënten is de kleinschaligheid. Ze kunnen hun stem laten horen over onderwerpen waar ze elke dag mee te maken hebben. Voor de locatiehoofden en -teams werkt het weer goed omdat ze in ons rapport handvatten krijgen om zaken te verbeteren. Locatiehoofden zien door de ogen van hun achterban of ze op de goede weg zitten.” Gezelligheid is ook belangrijk Het kan heel eenvoudig Waar Locatie Resedastraat; een plek waar tien jongeren uit ingewikkelde gezinsachtergronden vaak kort verblijven. De jongeren zijn 17 tot 21 jaar oud. Waar Op locatie De Deel werken 65 mee-werkers met een verstandelijke beperking. De Deel is een boerderij in een woonwijk waar ook een winkel en bakkerij bij horen. Advies van het evaluatieteam “Cliënten maken opmerkingen over het gemis aan activiteiten en de aankleding van de locatie. Vanwege de ongunstige ligging van de locatie is juist de aankleding binnenshuis van belang. Onderzocht kan worden hoe de gezamenlijke sfeer en aankleding van locatie verbeterd kan worden.” Advies van het evaluatieteam “Als aanbeveling kunnen we meegeven dat de begeleiding de buitengroep op zo’n wijze organiseert dat er altijd voldoende overzicht is over de deelnemers. Vanuit de locatie is hier aandacht voor, echter bij ziekte of afwezigheid van begeleiding is het lastig om een totaaloverzicht te houden.” Resultaat na een jaar Het interieur is gezelliger gemaakt. Aan de warmte en gezelligheid van een thuis is gewerkt. De jongeren hebben zelf de muren geverfd. Ook zijn ze naar een tweedehandswinkel geweest om meubels uit te zoeken. Het team kijkt hoe de invulling van de vrije tijd verbeterd kan worden. Resultaat na een jaar De begeleiding van de buitengroep heeft het buitenterrein opnieuw ingericht. Ze mochten daarbij hun ideale situatie schetsen. Het bleek dat met hele eenvoudige middelen het terrein veranderd kon worden. Nu wordt er op maat dagbesteding, werken en leren geboden. Het overzicht op de cliënten en hun activiteiten is sterk verbeterd. Kijk op youtube.com/ promenscare naar een leuk filmpje over ‘Kostuums en meer’. Meer vakkennis nodig Waar Locatie ‘Kostuums en meer’ is een kleding- en kostuumverhuurbedrijf. Het ruime pand herbergt onder andere een winkelgedeelte en een naaiatelier. Er werken 14 mee-werkers. Advies van het evaluatieteam “Er wordt door verschillende medewerkers aangegeven dat er onvoldoende vakkennis op het gebied van naaldvakken en kostuumgeschiedenis aanwezig is in het team. Dit belemmert de ontwikkeling van mee-werkers in dit specifieke vak en wellicht ook de ontwikkeling van de locatie.” Resultaat na een jaar Het team is in de afgelopen periode uitgebreid met een medewerker afkomstig van de Modevakschool. Binnen het team werken medewerkers met de specialisaties ‘theater’, ‘begeleiden mee-werkers’ en ‘verhuur historische kostuums’. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 22 23 Korte berichten Opbrengst Spinningmarathon voor ‘t Zuiderslot 22 december vond in Winschoten een spinningmarathon plaats in het plaatselijke sportcentrum. Tien uur lang werd er gefietst. De opbrengst ging naar een goed doel; een nieuwe loopband voor de bewoners van ouderinitiatief ‘t Zuiderslot. Promens Care biedt daar 24-uurs zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking. ’t Zuiderslot kon na tien uur een cheque van maar liefst 9.500 euro in ontvangst nemen. Een geweldig resultaat! Op facebook.com/ promenscare leest u wekelijks mooie verhalen en leuke anecdotes van en over onze cliënten en medewerkers. Kiezen voor Voorlezen In de Multi Functionele Accommodatie (MFA) Baggelhuizen in Assen startte in 2013 een bijzonder voorleesproject. In de MFA zijn onder andere twee basisscholen, een school voor speciaal onderwijs en kinderdagcentrum de Arkel van Promens Care gehuisvest. Onder het thema ‘Kiezen voor Voorlezen’ kregen de oudere kinderen van het basis- en speciaal onderwijs een voorleestraining. Tijdens de Nationale Voorleesdagen brachten ze het geleerde voor het eerst in praktijk. Ze lazen voor aan kinderen binnen hun eigen school maar óók bij de kinderen van de Arkel. Wekelijks staat de donderdagmorgen in het teken van dit voorleesproject. Zo ontstaan er mooie contacten tussen de verschillende kinderen binnen de MFA en leren de kinderen over en weer veel van elkaar. Jan Broer in wijkplatform Meppel Jan Broer heeft een licht verstandelijke beperking. Hij woont met zijn vrouw in woonvoorziening de Reiger in Meppel van Promens Care. Jan zit namens de Reiger in het wijkplatform van de Meppeler wijk Haveltermade. In dit wijkplatform zitten vijftien mensen uit de wijk die één keer per zes weken bij elkaar komen in het wijkcentrum. Naast wijkbewoners zitten er vertegenwoordigers van de politie, de gemeente en van Welzijn in het platform. Jan: “In al die jaren dat ik in het platform zit, kan je zeker zeggen dat het welzijn in de wijk is toegenomen. De hele wijk is zo’n beetje opgeknapt. Ik vind het fijn om onderdeel van het platform te zijn. Zo kan ik een belangrijke bijdrage leveren aan het woonplezier van alle wijkbewoners.” Jan voelt zich zeer gerespecteerd en een volwaardig lid van het wijkplatform. Een mooi voorbeeld van participatie! PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 24 25 Column: Geparticipeerd worden Participatie draait er wat mij betreft om dat we mensen met een beperking helpen burger te zijn of weer te worden in onze samenleving. Dat je als burger mag zijn wie je bent. Je meer bent dan de zieke of gehandicapte. We zijn daar als organisatie erg actief mee. Dat komt ook omdat onze locaties zich middenin de lokale samenleving bevinden. Gewone huizen in gewone straten. Participeren is ook iets wat in onze missie en visie vaststaat. Of participeren van onze cliënten altijd even fantastisch lukt, weet ik niet. In de langdurende geestelijke gezondheidszorg is het zo dat de woonvoorzieningen enorm zijn verbeterd de laatste jaren. Dit heeft ertoe geleid dat mensen nu in fantastische appartementen wonen, tiptop ingericht. Keerzijde van dit feit is dat daar dus geen enkele prikkel vanuit gaat. Mensen voelen zich daardoor niet gestimuleerd op zichzelf te gaan wonen. Door de gemeentelijke transities is het echter helemaal niet meer zo vanzelfsprekend om beschermd te wonen. Mensen met een zorgzwaartepakket 1 en 2 zijn al gedwongen na te denken over het vinden van een eigen plek. Hoe gaan zij iets voor zichzelf opbouwen met alle moeite die dat met zich meebrengt? De uitdaging voor onze cliënten en begeleiders is de weg terug te vinden naar iemands natuurlijke netwerk. Participeren is in de geestelijke gezondheidszorg al langer gespreksonderwerp. In de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking speelt dit onderwerp minder lang. Ik werk nu geruime tijd voor beide doelgroepen. Ik denk dat het bij beiden om precies dezelfde dingen gaat. Mensen met verstandelijke of psychische beperkingen hebben allemaal op hun eigen individuele manier ondersteuning nodig om zoveel mogelijk van hun leven te maken. Ondanks hun beperkingen. Beide doelgroepen zitten vaak in een achterstandssituatie, hebben over het algemeen een kleine portemonnee en weinig contacten. Dat maakt het moeilijk om die vermaatschappelijking echt waar te maken. verbinding niet uit het oog met de gemeentelijke transities in het vooruitzicht. Annemarie Zijlstra, rehabilitatiespecialist Promens Care, adjunct directeur stichting Rehabilitatie ‘92 Iemand kan niet ‘geparticipeerd worden’. Participeren is iets wat mensen vooral zelf moeten doen. Het is geen op zichzelf staand doel mensen met een beperking te laten participeren. Het gaat vooral om talenten en mogelijkheden van mensen te verbinden aan zinvolle activiteiten in de samenleving. Hopelijk verliezen we die PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 26 Man bijt hond Erik-Jan Breed (36 jaar): “Ik noem mezelf een professioneel maatje. Mijn aanpak is heel laagdrempelig en met een bepaalde mate van relaxtheid. Ik heb een aantal cliënten die behoorlijk agressief en gedragsgestoord zijn. Als ik hen zou vertellen hoe het allemaal moet, dan kom ik daar geen steek verder mee. Een goed voorbeeld is een cliënt die me vol trots iets Check youtube.com/ promenscare om een goede indruk te krijgen van van onze manier van werken in de thuisondersteuning (ambulante begeleiding). “Ik werk in de stad Groningen, ik fiets overal heen. Sinds kort ben ik ook begeleider in het sociaal wijkteam Oosterpark. Ik heb het voorrecht de hele dag in ‘Man bijt Hond’ achtige situaties te mogen zitten. Dat bedoel ik absoluut niet denigrerend. Het klinkt als een enorm cliché wanneer ik zeg dat ik mensen wil helpen, want dat kan ook bij de bakker. 27 illegaals liet zien. Ik liet hem praten en ging er niet direct op in. Nadat hij zijn verhaal vertelde, schetste ik hem de consequenties van zijn actie. Nu hebben we in bepaalde gevallen natuurlijk als hulpverleners een meldingsplicht. Dan is het wel weer ingewikkeld om een professioneel maatje te zijn. Maar toch. Door niet direct bovenop de cliënt te springen en wat relaxter te zijn, help je een cliënt veel meer. Dat is in ieder geval mijn ervaring. Die relaxtheid is trouwens niet voor alle cliënten even geschikt hoor. Ik heb ook mensen die ik heel strikt en als echte hulpverlener moet benaderen. “ Maar het is wel waar. Ik neem een kijkje achter iemands voordeur. Dat is al heel intiem natuurlijk. De dingen die daar gebeuren… aan de ene kant soms niet leuk om mee te maken. Maar juist om iemand vanuit een moeilijke situatie er weer bovenop te helpen. Dat je mensen gemotiveerd krijgt om dingen op te pakken, dat is het mooiste wat er is. Bijna 12,5 jaar werk ik nu voor Promens Care. En ik zeg altijd dat ik voor hen zou willen blijven werken tot aan mijn pensioen. Promens Care zorgt dan ook gewoon goed voor mij als werknemer en voor de cliënten. Ik had daarom best veel weerstand tegen de komst van Cosis. Ik vertrouw de mensen boven mij wel, dat ze het goed voor hebben. Maar ik ken de mensen bij NOVO niet goed genoeg. Toch denk ik dat samengaan wel een goede zet is. Samen sta je sterker. Hoe groter je bent, hoe lastiger het is voor gemeenten om niet met je te werken. Ik hoop tenminste dat dat zo gaat werken.“ foto: Erik-Jan is ambulant begeleider bij Thuisondersteuning Groningen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 28 29 BEPERKENDE MAATREGEL IN DE PRAKTIJK Mevrouw Janssen* woont al jarenlang met haar man bij Promens Care. Mevrouw heeft een verstandelijke beperking. Twee jaar geleden is afgesproken dat er altijd een begeleider met mevrouw meegaat wanneer zij gaat winkelen. Mevrouw pleegde namelijk stelselmatig kleine winkeldiefstallen. Deze afspraak heeft een vrijheidsbeperkend karakter. De afspraak is door het team altijd verlengd in overleg met mevrouw. Familie om de afspraak mee te bespreken, is er niet; haar man heeft ook een verstandelijke beperking. Promens Care vernieuwde in 2013 haar beleid voor vrijheidsbeperkende afspraken en maatregelen. Daarom ging het team eind vorig jaar met mevrouw om tafel. Kort daarna mocht ze alleen met haar man naar de stad. Hij voorkwam toen dat ze wat meenam zonder te betalen. Toch blijft de afspraak staan dat meneer en mevrouw Janssen samen kunnen winkelen. Het team evalueert samen met mevrouw voortaan om de zes maanden deze afspraak. Dit is conform het beleid van Promens Care. * Janssen is niet de echte naam van deze mevrouw Een complex vraagstuk onder de aandacht NUANCE Wat is nu precies een vrijheidsbeperkende maatregel? Het gaat om maatregelen die de vrijheid van cliënten beperken op het gebied van drie grondrechten: recht op privacy, recht op lichamelijke integriteit en recht op bewegingsvrijheid. Niet alles wat de vrijheid beperkt, is in formele zin een vrijheidsbeperkende maatregel. Er zijn bijvoorbeeld huisregels die gelden op een locatie voor een goede gang van zaken. Echter, huisregels mogen de vrijheid van cliënten niet méér beperken dan nodig. En de afspraken moeten in overleg met cliënten worden opgesteld. Denk bijvoorbeeld aan etenstijden, roken, tv-kijken en dergelijke. HET DICHTEN VAN DE KLOOF Promens Care implementeerde vorig jaar haar aangescherpte beleid rondom vrijheidsbeperkende afspraken en maatregelen. Jan de Vries, gedragswetenschapper en dossiereigenaar: “Het beleid is aangepast naar de geest van de te verwachtte wet ´Zorg en Dwang´. De aanpak is bedoeld voor onze cliënten met een verstandelijke beperking. Landelijk staat het onderwerp volop in de aandacht. Er komen twee nieuwe wetten aan die de huidige wetgeving op gebied van vrijheidsbeperking gaan vervangen. De ervaring met de wet BOPZ (Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen red) is dat die wet veel meer is gericht op psychiatrische behandelingen in een psychiatrisch ziekenhuis. Daardoor past hij onvoldoende bij de zorg voor onze cliënten. We merken dat wet en werkelijkheid in de praktijk soms (ver) uit elkaar lopen.” Meer zorgaanbieders ervaren die kloof, net als Promens Care. De nieuwe wet ‘Zorg en Dwang’ voor mensen met een verstandelijke beperking en de wet ‘Verplichte geestelijke gezondheidszorg voor psychiatrische patiënten’ moeten deze kloof gaan dichten. DWINGEND PRINCIPE De kern van de wet ‘Zorg en Dwang’ is het principe ‘Nee, tenzij’. Het uitgangspunt is dat dwangmaatregelen niet thuishoren in de zorg voor mensen met een beperking. Gevaarlijke situaties moeten altijd met vrijwillige zorg worden opgelost, ook bij ernstig probleemgedrag. Een vrijheidsbeperkende maatregel opleggen mag dus in principe niet. Tenzij de situatie een ernstig nadeel oplevert voor de cliënt en haar omgeving. Uiterlijk binnen zes maanden moet het team de maatregel evalueren. Jan de Vries: “En daar ligt, ook voor de medewerkers van Promens Care, een uitdaging. We werken veel met mensen die, door hun beperking, vaak langdurig aan bepaalde vrijheidsbeperkende maatregelen gebonden blijken te zijn. Maar, zo zegt de Inspectie voor de Gezondheidszorg, we willen altijd weten wat je hebt gedaan om de maatregel te verminderen of op te heffen. Dat moeten we dus als team hardmaken: opnieuw overwegen en omschrijven, elk half jaar.” STRAKKE PROCEDURE In de visie van Promens Care staat voorop dat we alles in het werk stellen om vrijheidsbeperking van cliënten te voorkomen. Het opleggen van een beperkende maatregel binnen Promens Care blijft dan ook aan zeer strakke wettelijke procedures gebonden. De arts of gedragswetenschapper is degene die een dergelijke maatregel kan vaststellen. Hij doet dit in overleg met het zogenoemd multidisciplinair team. Naast een strakke procedure vraagt het vooral creativiteit en vindingrijkheid van onze begeleiders. Steeds moeten ze met cliënten en naastbetrokkenen op zoek naar maatwerk. Dat betekent dat begeleiders blijven zoeken naar alternatieven voor vrijheidsbeperkende maatregelen die het beste bij hun cliënten passen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 30 31 Eigen kracht eerst Een jongen van 17 jaar woont in een woonvoorziening van Promens Care. Laten we hem Kees noemen. Kees wil niets liever dan weer thuis wonen. Ook zijn ouders zouden hem graag thuis zien komen. Op de woonvoorziening is Kees opstandig, soms bijna onhandelbaar. De begeleiding van Kees gaat in overleg met zijn ouders om hem terug naar huis te laten gaan. LANGZAAM MAAR ZEKER De eerste tijd lukt het niet om Kees terug naar huis te laten gaan. Ouders voldoen niet aan één van de minimale voorwaarden. Kees vindt het maar lastig. Het duurt langer dan hij had gehoopt. Zijn begeleiding maakt het hele proces voor hem duidelijk. Ook benoemen ze de knelpunten. Hij begrijpt dat de vertraging door zijn ouders komt. Kees is ontspannen en vrolijk in de woonvoorziening. Het lukt de ouders toch om aan het plan van terugkeer te voldoen. Kees gaat terug en de persoonlijk begeleider komt wekelijks bij hen thuis. Er groeit vertrouwen. Wanneer ouders zelf stress en problemen ervaren, trekken ze aan de bel. Kees, nu 18 jaar, en zijn ouders kiezen voor thuisondersteuning. Concrete winst is dus dat het gezin actief vraagt naar ondersteuning. De weerstand is weg. ERVARINGSPROJECT De aanpak rondom de nu 18-jarige Kees was onderdeel van het ervaringsproject ‘Eigen kracht eerst’. Gedragswetenschappers, locatiehoofden en begeleiders van het team Kind, Jeugd en Gezin onderzochten in 2013 aan de hand van praktijkvoorbeelden de vraag: “Hoe kunnen wij onze kinderen en jongeren begeleiden bij het terugvinden van hun natuurlijke netwerk of bij het creëren van een informeel netwerk.” TOEKOMST De verschillende praktijkcases zijn vorig jaar opgepakt ter voorbereiding op de komst van de nieuwe Jeugdwet in 2015. De cases laten één belangrijke succesfactor zien. Begeleiders die al betrokken zijn bij de cliënt en zijn netwerk bieden ook thuisondersteuning. De grote winst die daarmee behaald wordt, is dat er al een basisvertrouwen bestaat tussen cliënt, begeleider en familie. Er kan dus veel sneller geacteerd worden door alle partijen. Bij het project ‘Eigen kracht eerst’ kon de begeleiding die thuisondersteuning bieden vanwege financiële steun uit het innovatiefonds van Promens Care. De uitdaging waar we nu voor staan, is de aanpak verder te ontwikkelen met de bestaande financiering die hoort bij de indicatie van de cliënt. Het team Kind, Jeugd en Gezin is daarover positief. Het team wil namelijk voorkomen Kees uit het zicht te verliezen zodra hij 18 jaar wordt. De persoonlijk begeleider van de woonvoorziening biedt ook thuisondersteuning. Dit kan door financiële steun uit het innovatiefonds van Promens Care. Op het moment dat Kees weer thuis gaat wonen, kan de begeleider hem en zijn ouders ondersteunen. ONZE WENS Kinderen en jongeren hebben recht op een zo gewoon mogelijk bestaan, het liefst in hun eigen gezin. Helaas is dat niet altijd mogelijk. Onze wens is dat kinderen en ouders zich begrepen voelen in wie ze zijn, dat er gewerkt wordt aan oplossingen die van het gezin zijn en/of bij hen passen. Dat het gezin ervaart dat de aandacht van de hulp ligt op de toekomst en op wat goed gaat, dat het gezin ervaart dat ze zelf de regie houden. Dat er gewerkt wordt aan ontwikkelingsstimulering passend bij de mogelijkheden van het kind en aan een veilige en positieve manier van opvoeden. Wij werken met passie aan datgene wat nodig is om dit nieuwe perspectief samen met de kinderen, jongeren en hun Om een goede terugkeer mogelijk te maken, stellen begeleider en ouders een plan van terugkeer op. Daarin staan de minimale voorwaarden duidelijk omschreven. Iedereen dient zich aan het plan te houden. ouders te bereiken. Als Promens Care hierbij ondersteuning moet bieden, brengen we dit naar het gezin toe of zo dichtbij als mogelijk. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 32 33 Korte berichten Op facebook.com/ promenscare leest u wekelijks mooie verhalen en leuke anecdotes van en over onze cliënten en medewerkers. NAM-medewerkers verwennen kinderwoonvoorzieningen Prokkelstagedagen Bij de NAM in Assen werden in de ontvangsthal begin december vier wensbomen geplaatst. In de bomen hingen cadeauwensen van kinderen die op drie locaties van Promens Care wonen. De wensen werden vervuld door individuele NAM-medewerkers of door afdelingen. Een delegatie kinderen van Ons Huis in Assen, de Biester in Gieten en Zuideres in Zuidwolde mochten 18 december de cadeaus komen ophalen. Ook de Kerstman was daarbij aanwezig. Wat een blije gezichten bij de kinderen toen ze hun cadeau mochten uitpakken. Alle cadeaus namen de kinderen vervolgens mee terug naar hun woonlocatie. Ook NAM-medewerkers waren heel enthousiast over deze fantastische actie. Kijkt u op facebook.com/promenscare voor ontroerende foto’s van deze prachtige actie. Tijdens de jaarlijkse Prokkelweek in juni werden weer activiteiten georganiseerd om mensen met en zonder een beperking elkaar te laten ontmoeten. Cliënten die wonen en/of werken draaiden een dag mee binnen professionele bedrijven. Zo is Ger een mee-werker uit Meppel. Hij werkt dagelijks bij een houthandel. Tijdens de Prokkelweek draaide hij een dag mee in de bejaardenzorg. Een dag van twintig liter koffie zetten, tafel dekken en koek snijden. De C1000 in Zuidwolde kon een hele dag rekenen op de onvermoeibare inzet van Henk. Hij voelt zich helemaal op zijn plek met het rechtzetten van artikelen en het sjouwen van pallets. En voor Vincent met zijn groene vingers werd de zonnige dag extra stralend omdat hij een hele dag mocht meewerken bij een tuincentrum in Smilde. Feesten Op 19 april was de feestelijke opening van de Zuideres in Zuidwolde. Er is nu ruimte voor een kindergroep, een jongerengroep en een volwassengroep. In mei was het weer feest en wel op de 28e bij de Smetanalaan in Assen. Dit geheel nieuwe complex biedt huisvesting aan 48 oudere cliënten met een verstandelijke of psychische beperking. Met het planten van een Amberboom was de opening een feit. De Smetanalaan kent allerlei woon- en zorgtechnologie. Lees ook het artikel op pagina 34-35. Promens Care heeft nieuwe en hernieuwde locaties, maar ook locaties die al lang bestaan. Kinderwoonvoorziening Ons Huis in Assen is 50 jaar geleden gestart en zit alweer 30 jaar op dezelfde plek. Veel kinderen hebben daar kunnen wonen. In september werd dit jubileum gevierd. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 34 35 FOTOBOEK over gezonde leefstijl en emoties HET ROER OM HET ROER OM Op weg naar een gezonde leefstijl Een uitgave van Op weg naar een gezonde leefstijl Promens Care Het roer om om, op weg naar een gezonde leefstijl, zo luidt de titel van het fotoboek van Promens Care. Een fotoboek over emoties en gezonder leven. Dankzij de inzet van vele medewerkers en cliënten is het boek tot stand gekomen. Het roer om verschijnt ter afronding van het driejarige leefstijlproject van Promens Care. Het fotoboek kan voor onze medewerkers en cliënten dienen als inspiratie om het onderwerp leefstijl levend te houden. Alle mensen in het fotoboek laten zien hoe het voelt om gezonder te gaan leven. Uitbundig, vastberaden, vrolijk maar ook angstig en zweterig en benauwd. Alle emoties laten zien hoe grillig de weg naar een gezondere leefstijl is. Het vergt onder meer zelfdiscipline om die weg af te leggen. Dat is lang niet altijd eenvoudig. Ook niet voor onze cliënten. En juist voor hen is het zo belangrijk dat ze in beweging komen. Dat ze ontbijten, groenten en fruit eten en met mate leren koek, snoep en chips te eten. (Ernstig) overgewicht is namelijk een veelvoorkomend probleem onder mensen met een verstandelijke en/of pyschische beperking. Overigens worstelen ook medewerkers daarmee. In 2009 sloot Promens Care zich daarom aan bij het landelijk leefstijlprogramma ‘Zo kan het ook’. Een initiatief van Stichting Onbeperkt Sportief (voorheen Gehandicaptensport Nederland). Fysieke gezondheid van onze cliënten is voor ons lang een blinde vlek geweest. We besloten dat wij als organisatie ook verantwoordelijk zijn voor de lichamelijke gezondheid van onze cliënten. Kernbegrippen die goed bij onze aanpak passen zijn het goede voorbeeld geven door medewerkers, sociale steun bieden, gedragsverandering als uitgangspunt en eigen verantwoordelijkheid nemen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 36 37 De Smetanalaan in Assen is onze technologische proeftuin. Deze locatie is zo ingericht dat alle toekomstige wensen op het gebied van technologische zorgondersteuning uitgevoerd kunnen worden. Medewerkers en bewoners werken nu al met tablets waarop apps staan, sensortechnologie en toegangskaarten in plaats van sleutels. Er zijn 48 appartementen op de Smetanalaan. 24 voor oudere mensen met een verstandelijke beperking en 24 voor mensen met een psychische beperking. Lang leve de TECHNOLOGIE! Wilko Vegter, projectleider huisvesting: “In oktober vorig jaar startten we met het pilottraject ‘Sensortechnologie’. In twee appartementen hangt een lamp waarin een camera met slimme software. Die vertaalt de actie in de kamer naar actie op de zorgtelefoon of tablet. Denk bijvoorbeeld aan het detecteren van een epileptische aanval, het openen dichtgaan van de deur, uit bed gaan, persoonsalarmering. Wettelijk zijn we natuurlijk gebonden aan strikte privacy regels. Maar zelf hebben we privacy ook heel goed omschreven. Zo zie je op de camerabeelden straks alleen grove contouren. Het team kan zelfs niet zien of het om een man of vrouw gaat. In het Zorgplan leggen we de toepassing van de techniek vast. Uiteraard in nauw overleg tussen begeleider, cliënt en naastbetrokkene. Ook stellen we onszelf de vraag ‘wat als we het niet doen’. We moeten zwaarwegende redenen hebben om sensortechnologie en technologische zorgondersteuning te gebruiken.” Luit Takens, hoofd bedrijfsvoering: “We zien de inzet van sensortechnologie nadrukkelijk als vrijheidsverruiming. Op afstand kunnen onze medewerkers als het moet meekijken zodat cliënten hun zelfstandigheid binnen hun woonruimte behouden. Zodra de pilot ‘Sensortechnologie’ succesvol is afgerond, hebben we al een overzicht klaar van locaties die voordelen kunnen behalen van deze technologie.” Sylvia Schippers, coördinerend medewerker Smetanalaan: “We zijn erg enthousiast over de mogelijkheden die de apps op de tablets bieden. In het begin waren we wat terughoudend over de invoering hiervan op de Smetanalaan. Inekecuiper(57jaar)zetgerouti Zou het niet te veel van onze neerd haar tablet aan en wijst “dat is oudere bewoners vragen? voorvandaagendatisvoormorgen.”Ineke Het heeft ons verrast hoe doelt op de medewerkers die dan dienst hebben mensen ermee omgaan. oplocatiesmetanalaanwaarzewoont.Inekevindt Sommigen hebben zich het “leuk”, de apps. Coördinerend medewerker Sylvia de werking van de schippers:“Inekevindthetheelbelangrijkdedingen tablet en apps al echt die ze zelf kan ook zelf te doen.” Sinds kort staan de eigen gemaakt.” menu’s voor de hele week op de tablet. Sylvia: “Dan kunnen we er als begeleider een persoonlijk moment Luit: “We ontwikkelen van maken. Die zijn er al zo weinig. Het samen op ons intranet een ‘app invullen van het digitale weekmenu geeft gewoon store’ waaruit begeleieen extra één op één moment. Dan krijg je ders de voor hen handige toch een bepaalde interactie waar ik heel apps kunnen halen.” erg naar verlang.” PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 38 39 Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie van start Op vrijdag 29 november 2013 werd het Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie aan de Middenweg 19 in Assen officieel geopend. In het centrum kunnen mensen met een verstandelijke beperking en vragen over lichamelijke en/of psychische problemen of onbegrepen gedrag terecht voor diagnostiek en behandeling. KLAAR VOOR DE START Na een grondige verbouwing is het centrum helemaal klaar gemaakt om cliënten, hun naasten en collega professionals te ontvangen. Albert Hilvers, manager bedrijfsvoering: ‘Sinds begin dit jaar kunnen cliënten bij het centrum terecht. De verbouwing is intussen afgerond en de processen zijn ingericht. Nu willen wij graag laten zien wat er allemaal beschikbaar is aan zorg en met mensen in gesprek gaan.’ PROGRAMMA Het programma bestond uit diverse onderdelen. Na de officiële opening gaven een ervaringsdeskundige en medewerkers lezingen en workshops. Bijvoorbeeld over hoe mensen met een licht verstandelijke beperking ingezet kunnen worden als ervaringsdeskundige interviewers bij kwaliteitsonderzoek. Of lezingen over gezinsbehandeling en over het wetenschappelijk onderzoek dat het centrum verricht. Daarnaast waren er een twintigtal workshops en presentaties over uiteenlopende onderwerpen zoals muziektherapie, verslaving, EMDR, seksualiteit en gedrag en over communicatie. Verder vertelden medewerkers over de mogelijkheden van het centrum tijdens een rondleiding door het gebouw. OVER HET CENTRUM Het centrum kan snel en adequaat een vraag van cliënten, zijn/haar naasten of een collega professional beantwoorden. Het kan dan gaan over somatische problemen, onbegrepen gedrag en/of psychiatrische problemen. Dit vraagt om een aanpak op maat en kennis vanuit verschillende invalshoeken. Het centrum is een gezamenlijk initiatief van de Baalderborg Groep, Vanboeijen, GGZ Drenthe, Promens Care en De Trans. Juist door deze samenwerking beschikt het centrum over specialistische kennis voor advies, onderzoek en behandeling voor mensen met een verstandelijke beperking. Het centrum is gevestigd in Assen. Daarnaast zijn er poliklinieken in Emmen en Nieuw-Buinen. In Assen bevindt zich de kliniek met 24 bedden voor korte crisisopname, observatie, diagnostiek en (psychiatrische) behandeling. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 40 41 De Raad van Toezicht is toezichthouder van zowel Cosis als NOVO en Promens Care. Een gesprek over de ontwikkelingen bij Cosis met voorzitter Jur Stavast en vice-voorzitter Ineke Mulder. Lokaal aanbod erg belangrijk Wat is de meerwaarde van Cosis in het licht van de ontwikkelingen in de zorg? Jur Stavast: “Wij moeten in de huidige marktomstandigheden een bepaalde omvang hebben. Daarmee kun je het vertrouwen wekken bij gemeenten en zorgverzekeraars. Beide organisaties vinden dat ze naar de toekomst toe allebei te klein zijn om heel specialistische functies als behandelaren elk apart in dienst te nemen. Gezamenlijk zou dat wel kunnen. Of dat zo blijft, is de vraag nu al die ontwikkelingen en transities op ons afkomen. Toen, twee jaar geleden, was dat één van de belangrijke overwegingen.” Hoe verhoudt een grote organisatie zich tot lokaal werken? Ineke Mulder: “Promens Care en NOVO zijn lokaal verankerd. Dat is een voordeel omdat we dichtbij onze cliënten zitten, onze toekomstige opdrachtgevers en samenwerkende organisaties. Daar komt de holding Cosis bij. Zo kunnen we kwaliteit van zorg borgen, net als de nodige kennis en expertise.” Jur Stavast: “Als toezichthouder zeggen we: lokaal wat kan, centraal wat beslist niet lokaal kan. Dat lokale aanbod kunnen we nu bij gemeenten overeind houden door het samengaan in Cosis. In de provincie Groningen wordt dat nog spannend trouwens. Daar leidt de gemeentelijke herindeling in 2018 tot gemeenten tussen de 80.000 en 100.000 inwoners.” Wat zijn belangrijke onderwerpen voor het komende jaar als toezichthouder van Cosis? Ineke Mulder: “Ik ga dan terug naar waarom Cosis is ontstaan. Het is onze taak om komend jaar te kijken of er gewerkt wordt aan de te behalen doelstellingen.” Welke verwachtingen heeft u over de ontwikkelingen binnen Cosis? Jur Stavast: “Dat er meer activiteiten binnen Cosis-verband worden georganiseerd.” Ineke Mulder vult aan: “Op het gebied van bedrijfsvoering, kennis en kunde.” Jur Stavast: “Het elkaar wederzijds inspireren en het delen van kennis, daar zullen we goed op letten. Kijk ik over twee à drie jaar, dan zou het goed zijn als we een sterk product hebben neergezet voor de langdurige zorg. Als het gaat over maatschappelijke ondersteuning dan hopen we een groot gedeelte van de wethouders Zorg in ons werkgebied te hebben ontzorgd.” Stelling: door de grotere, maatschappelijke druk verandert de rol van de toezichthouder. Ineke Mulder: “Wat die maatschappelijke verwachting betreft, dat gaat óók over onze toezichtsfunctie. Wat waren de onderwerpen voor u als toezichthouder Cosis in 2013? Jur Stavast: “In het begin van 2013 stond de start van Cosis als holdingmaatschappij centraal. Met daaronder Promens Care en NOVO als werkmaatschappijen. In mijn ogen een goede start met een duidelijk toekomstperspectief. Al heel snel werden we echter ingehaald door de ontwikkelingen bij NOVO. Uiteindelijk leidden deze tot het vertrek van de bestuurder Jaap van der Pol.” Ineke Mulder: “Bij de start van Cosis lag de nadruk toch wel op de bedrijfsvoering. Terwijl ik nu zie dat de gemeentelijke transities inhoudelijker terugkomen. Hoe gaan Cosis en de werkmaatschappijen dat vormgeven? De omgang met nieuwe wet- en regelgeving wordt steeds meer in gezamenlijkheid opgepakt.” De verwachting is dan toch dat een Raad van Toezicht actief momenten creëert om informatie op te Cosis verhalen en te krijgen. Zodat bindt en voegt kennis we onze rol beter kuntoe aan de medewerkers van nen uitoefenen.” Promens Care en NOVO. Cosis versterkt Jur Stavast: zowel op inhoud als op ondersteuning. “En dan vooral Innovaties in hulpverlening doen we gegroeop het gebied peerd en in samenhang. Cosis zorgt ervoor dat van kwaliteit en medewerkers van haar dochtermaatschappijen om veiligheid van mensen met een beperking heen kunnen blijven cliëntzorg. De staan. Onze medewerkers leveren in de nabijbuitenwereld kijkt heid van de cliënt zorg en ondersteuning. In of je daar als Raad gezamenlijkheid met familie en naastbevoldoende op hebt trokkenen. Zowel in gemeentelijk gestuurd en getoetst. verband als in de langdurige We moeten ons nu verzorg. antwoorden naar de samenleving. Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg kijkt scherper. We merkten dat toen de inspectie bezig was met het rapport rondom de calamiteit in Onnen. Zo die er al was, is de vrijblijvendheid van de toezichthouder definitief voorbij.” PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 42 43 ONDERDEEL van iemands dageLIjKs LEVEN Nikki Dekker (23 jaar): “De doelgroep binnen de Witte Valken vind ik heel afwisselend. We hebben mensen met een matig maar ook met een heel hoog niveau. Mensen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. Die combinatie van doelgroepen vind ik gewoon heel leuk. Ik geniet namelijk echt van de begeleidingsgesprekken. Mensen vertellen hun kleine en hun grote problemen aan je. Ik vind altijd dat ze bij me kunnen komen. Ik luister naar ze. En als ik iets voor ze kan doen, graag. Soms is alleen een luisterend oor genoeg, soms moet je samen gaan zitten. Als ik na een zwaar gesprek een cliënt op de galerij tegenkom die mij een knuffel geeft, dan pept dat mezelf ook weer op. Heerlijk. We hebben een beneden- en een bovengroep. Beneden eten cliënten samen, spreken we de dag door, maken we een grapje en een grolletje. Met veel humor zorgen we dat het eten normaal loopt. En als ik boven werk, is dat weer met hele andere mensen. Zij hebben weer meer structuur nodig bijvoorbeeld.” Het leuke van een woonlocatie is dat ik mensen in hun dagelijks leven kan begeleiden. Dat ik onderdeel ben van hun leven. Ze lopen tegen dezelfde dingen aan als ieder ander. Door hun beperking komen er meer problemen en vragen bij. Daar kunnen wij als team ze begeleiding en hulp bij bieden. Ik vind het ook leuk dat ik veel contact heb met familie en verwanten.” “Ik vind het fijn bij zo’n grote organisatie als Promens Care te werken. We ondersteunen veel verschillende doelgroepen. Daarom heb ik het gevoel dat ik kan groeien binnen de organisatie. In de toekomst zou ik meer toe willen naar het begeleiden van mensen met een licht verstandelijke beperking. In combinatie met psychiatrische of verslavingsproblematiek. Of misschien een combinatie van thuisondersteuning en wonen. De combinatie, dat spreekt me het meeste aan.” Nikki is persoonlijk begeleider op woonlocatie Witte Valken in Beilen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 44 45 Korte berichten Op facebook.com/ promenscare leest u wekelijks mooie verhalen en leuke anecdotes van en over onze cliënten en medewerkers. Promens Care actief voor NL Doet Tweede plaats voor ’t Brughoes in landelijkrIBWevenement! Opknapbeurt voor Geerties Hoes Mooie matches tijdens Beursvloer Assen Bij tientallen locaties van Promens Care waren vrijwilligers aan het klussen voor NL Doet in maart. Zo waren er op woonvoorziening Thorbeckelaan in Assen medewerkers van het bedrijf Siemens. Zij schilderden en behangden de woonkamer. Niet alleen werd er geklust, er waren ook veel cliënten en medewerkers van Promens Care actief op andere locaties. Medewerkers van de Inloop Hoogeveen klusten bijvoorbeeld bij het Leger des Heils. Cliënten uit Assen gingen aan het werk bij zorgorganisatie Vanboeijen. ‘t Brughoes is een bakkers- en levensmiddelenwinkel in Tynaarlo. De mee-werkers worden in praktische zin ondersteund door bewoners uit het dorp (vrijwilligers). En in beperkte mate door begeleiders vanuit Promens Care. Op 21 maart 2013 werd ’t Brughoes uitgeroepen tot het op één na beste wederkerigheidsproject van Nederland. De prijsuitreiking vond plaats tijdens het tweejaarlijks evenement voor Regionale Instellingen voor Beschermd Wonen (RIBW’s). Promens Care is daar één van. Het Geerties Hoes aan de Doornakkers in Roden is al jaren in gebruik als dienstencentrum. Met de opknapbeurt in het najaar van 2013 maakten de mee-werkers en de medewerkers een frisse start. “Met een nieuwe verflaag ziet de ruimte er weer veel aantrekkelijker uit” aldus Janine Bos, medewerker van Geerties Hoes. Na de opknapbeurt kreeg Geerties Hoes meer een buurthuisfunctie. “De ruimte is heel geschikt voor vergaderingen, cursussen, feestjes en activiteiten van particulieren en groepen om hier hun activiteiten te houden.” Tijdens de vierde Beursvloer Assen op 30 oktober mocht Promens Care als gastheer in de Van Lieflandschool vele organisaties verwelkomen om met elkaar te komen tot mooie matches. En dat is gelukt; er is voor een bedrag van €116.719 aan ruilhandel afgesproken! Diverse locaties sloten mooie deals; me(d)ewerkers van Travel-Care gingen wandelen met bewoners van Interzorg. Ook is de afspraak gemaakt mee te helpen in de buurtmoestuinen in Assen Oost, in ruil voor een workshop koken. Met de medewerking aan de Beursvloer wil Promens Care invulling geven aan maatschappelijk betrokken ondernemen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 46 CLIËNTVERVOER Het gevraagd en ongevraagd een advies uitbrengen aan de Raad van Bestuur is één van de belangrijkste taken van de Centrale Cliëntenraad (CCR). Een kleine greep uit onderwerpen waarover de CCR in 2013 advies uitbracht: • Vervoer; • Cliëntenparticipatie; • Aangescherptbeleidvrijheidsbeperkende maatregelen. De CCR vindt het heel positief dat het uitgangspunt voor een vrijheidsbeperkende maatregel is ‘nee tenzij’; • Inspectierapporten; • Deomgangmetoudersen andere naastbetrokkenen; • OntwikkelingvanCosis; • Financiëno.a.begrotingen kwartaalverslagen; • ZingevingbinnendeGGZ. VERVOERSDOSSIER; MEER OVERLEG GEWENST Voorzitter Leo van der Heiden licht een belangrijk onderwerp toe: “Het was duidelijk dat er in 2013 bezuinigd moest worden op het cliëntvervoer. De overheid verlaagde immers het vervoerstarief. Het uitgangspunt voor de CCR was het welzijn van de cliënten. We konden ons wel vinden in de plannen van Promens Care, mits aan dit uitgangspunt werd voldaan. De gevolgen bleken voor een deel van de cliënten – door de wisseling van dagbestedinglocaties – groot te zijn. Daar is in eerste instantie onvoldoende overleg en communicatie over geweest, vond de CCR. Voor ons aanleiding in gesprek te blijven met de bestuurders. Eén van uitkomsten was dat er geld werd gereserveerd om vervoersknelpunten op te lossen in 2014. Dit jaar speelde het vervoersdossier bij het team Kind, Jeugd en Gezin. We merken dat er serieuzer gekeken wordt naar het overleg met betrokkenen, ook met de lokale cliëntraden.” REACTIE VERVOERSDOSSIER Voorzitter Raad van Bestuur Wiecher Haddering: “De vervoersbezuiniging kwam voor Promens Care neer op zo’n 1,2 miljoen euro. Die bezuiniging moest natuurlijk zorgvuldig uitgevoerd 47 worden. De CCR was niet ontevreden over het beleid. Ze vroegen wel aandacht voor een zorgvuldige uitvoering en communicatie. Voor een handvol cliënten pakte de veranderingen in het vervoer vervelend uit. Daar kon ik een heel eind in meekomen en gaf dat ook ruiterlijk toe. In andere situaties zaten ze er wat mij betreft weer even naast. De les die ik heb meegenomen naar het vervoersdossier Kind, Jeugd en Gezin is het betrachten van de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Als we het welzijn van mensen in de knel brengen omdat we bezuinigingen vooropstellen, dan zijn we niet goed bezig.” PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 48 49 Januari 2013 is Cosis opgericht en had de Raad van Bestuur een andere samenstelling. Heeft dat effect gehad voor Cosis? Anton Renting en Wiecher Hadderingh (voorzitter) vormen samen de Raad van Bestuur van Cosis en de dochtermaatschappijen Promens Care en NOVO. Anton is bestuurder ad interim. Hij volgde Jaap van der Pol op. Een interview over Cosis, de visie op de ontwikkelingen in de zorg en de ambities voor de toekomst. Ons werk is mensenwerk Hoe verhoudt een grote organisatie zich tot lokaal werken? Hoe zorgt u er kortom voor dat de kloof tussen kantoor en werkvloer beperkt blijft? Wiecher: “Door er in ieder geval voor te zorgen dat er een goede wisselwerking is. Dat de mensen op kantoor weten voor wie ze werken. Door de vorming van managementlagen te blijven beperken. Ook binnen Cosis moeten medewerkers in drie stappen ons als bestuurder bereiken. Besturen op afstand, daar geloven we niet in.” Anton Renting: “Dat kan ook niet in ons werk. Het is mensenwerk, het is relatiewerk. Je moet je bij elke schaalvergroting afvragen of de bestuurder de tijd, ruimte en de wil houdt om de werkvloer op te zoeken. Als die mogelijkheid er niet meer is, dan moet je jezelf afvragen hoe het zit.” Wiecher: “20, maximaal 30 procent van de tijd zijn we buiten de deur. De meeste tijd brengen we in onze eigen organisatie door. Zo weten we altijd wat er speelt.” Er gaat binnen de zorg heel veel veranderen volgend jaar. Daar heerst onzekerheid over op de werkvloer. Hoe past u de les van meer openheid en toegankelijkheid toe? Anton: “Je gezicht laten zien wanneer het kan. Communiceren met alle onzekerheid van dien. En je aanspreekbaar opstellen zodat mensen hun zorgen kunnen uiten. Zelf heb ik vorig jaar een aantal sessies gehad met ouders, cliënten en medewerkers. Daar haal ik heel veel informatie uit.” Wiecher: “En goed blijven checken of datgene wat op kantoor bedacht wordt ook wordt herkend op de werkvloer.” NOVO en Promens Care werken nauw samen in Cosis. Cosis was in 2013 feitelijk nog een lege holding, het had geen medewerkers. Er zijn schetsen gemaakt voor het onderbrengen van de ondersteunende diensten van NOVO en Promens Care in Cosis. Besloten is om voorrang te geven aan het afzonderlijk gereedmaken van beide dochtermaatschappijen. Dit is ingegeven door de ontwikkelingen in de langdurige zorg. In 2014 wordt het beleid van NOVO en Promens Care geharmoniseerd (= zorgen voor gelijkluidende inhoud en processen). In 2015 zal de integratie van ondersteunende diensten binnen Cosis plaatsvinden. Wat is uw visie op de ontwikkelingen in de zorg? Gemeenteambtenaren weten nog niet altijd precies wat er op hen afkomt. Ook de wetgeving is nog niet op alle onderdelen rond. Als er geen continuïteit wordt georganiseerd vanuit Den Haag, dan kan het een drama worden in 2015.” Wiecher: “De trekrichting heb ik altijd een goede gevonden. Als we zorgen dat de lokale gemeenschap meer dragend kan zijn, ook voor mensen die hulp nodig hebben, prachtig. Maar de buurman moet ook de buurman kunnen blijven. Hij kan wel een ander soort buurman worden. Wat ik jammer vind en waar ik ook wel risico inzie, is het tempo waarin de veranderingen plaatsvinden. Nu lopen we de kans dat we niet echt goed toekomen aan een juiste uitvoering. Wat ik ook jammer vind, zijn de twee of drie bezuinigingsronden. Uiteindelijk worden we 30 tot 40 procent gekort. Dan wordt het wel heel krap om mensen de zorg te geven die ze nodig hebben. En dat ook nog in een andere context.” Anton: “Er zijn net nieuwe wethouders benoemd die zich aan het inwerken zijn. Wat biedt Cosis aan NOVO en Promens Care zodat ze goed kunnen omgaan met het te verwachten krimpscenario? Wiecher: “Promens Care en NOVO staan beiden bekend als organisaties die zorg op kleinschalige schaal verlenen, lokaal dus. Om dat goed te kunnen volhouden met dezelfde of nog betere deskundigheid, is het van belang dat we gaan bundelen.” Anton: “Promens Care heeft veel kennis van de geestelijke gezondheidszorg. Dat kan voor NOVO een impuls zijn om te kijken wat ze met die kennis kunnen doen. Wat betreft ondersteuning aan kinderen Wiecher Hadderingh: “We hebben een moeilijke periode achter de rug. Samen met Jaap van der Pol had ik de ambitie iets moois neer te zetten voor cliënten van NOVO en Promens Care. We hebben afscheid moeten nemen van Jaap. Hoe gecompliceerd de situatie in 2013 ook was, ik ben altijd standvastig geweest over de samenwerking. Samen kunnen we krachtiger en meer betekenisvol zijn voor mensen met een beperking in Groningen en Drenthe. De bestuurscrisis heeft ons veel geleerd. Een belangrijke les is dat wat er ook gebeurt in de organisatie, je dat moet delen met je mensen – met de medewerkers, cliënten en hun verwanten.” en mensen met een verstandelijke beperking is het kennisniveau gelijksoortig. Als we daarop kunnen innoveren kan dat in groter gebied met een kleiner ontwikkelteam.” Waar staat Cosis over twee à drie jaar? Anton: “Cosis en haar dochters zullen dan behoren tot de top drie van zorgorganisaties in het Noorden voor mensen met een beperking. We zijn een goede partij voor gemeenten in Groningen en Drenthe. We zijn de eerste partij voor ouders en naastbetrokkenen om hulp te organiseren.” Wiecher: “Daarbij willen we een aantrekkelijke werkgever blijven. Dat betekent dat wij ondanks het feit dat we nu krimp verwachten, we toch proberen jonge mensen aan ons te binden. En enthousiast te maken voor het vak. Daarvoor gaan we allerlei samenwerkingsverbanden aan met onderwijsinstellingen.” PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 50 51 Anne heeft ambities Anne is 22 jaar en woont in het dorp Koekange. Als scholier bezocht hij de Van der Ploegschool, een school voor zeer moeilijk lerenden in Hoogeveen. Toen hij de school verliet ging hij aan het werk bij Werken, Dagbestedings-, Leerlocaties Meppel van Promens Care. Anne is zeer geïnteresseerd in techniek. In Meppel kreeg hij de kans om fietsen te gaan herstellen. Maar Anne heeft ambities dus hij wilde verder leren. Een baan bij een bedrijf dat zich bezig houdt met motortechniek is zijn grote droom. Gelukkig voor Anne is Werken, Dagbestedings-, Leerlocaties Meppel een Erkend Leerbedrijf. Dat bood hem de kans om vanuit de dagelijkse praktijk een vervolgdiploma te halen. Hij ging naar school in Assen. Daar haalde hij zijn AKA diploma. AKA staat voor Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent. Anne kreeg theorieles om zijn vaardigheden in het lezen en schrijven te verbeteren. Daarnaast moest hij bijvoorbeeld een rondleiding geven. Dat leerde Anne hoe je zoiets voorbereidt en hoe je bijvoorbeeld op vragen reageert. Allemaal vaardigheden om makkelijker een weg te vinden op de arbeidsmarkt. MEER KANSEN Anne: “Ik werk een dag in de week bij garage Bijker in Meppel. Ik loop met de monteurs mee en kijk goed hoe zij hun werk doen. Steeds vaker mag ik zelfstandig klussen doen zoals banden van de velg halen. Op de AKA opleiding leer je alles over hoe je makkelijker in het vrije bedrijf aan het werk kunt. Ik heb er zelf veel aan, maar ook de collega’s in de garage. Door wat ik in Assen geleerd heb, kan ik makkelijker in het vrije bedrijf terecht. En het bedrijf kan ook meer profiteren van mij als arbeidskracht. Ik heb bijvoorbeeld ook geleerd dat ik tijdens het werk meer moet vragen. Ik wil graag een dag meer bij Bijker aan het werk.” foto: Anne met zijn AKA diploma. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 52 PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 Vanaf 1 januari 2013 werken NOVO en Promens Care samen onder de vlag van Cosis. Op 21 februari van dat jaar werd in het bijzijn van de Raad van Bestuur de Centrale Ondernemingsraad (COR) van Cosis opgericht. Voorzitter van de Raad van Bestuur Wiecher Hadderingh en voorzitter van de COR Amber Tjassing in gesprek over de samenwerking. Wiecher Hadderingh: “De COR is in de eerste vergadering van 2013 geïnstalleerd met een symbolische gift in de vorm van een drie-eenheid van theelichtjes in een houten stam. Voor de RvB is de COR een belangrijke gesprekspartner. We zien de COR nadrukkelijk als institutioneel orgaan voor Cosis. Daarbij zijn we ons ervan bewust dat de COR de medewerkers vertegenwoordigt van beide dochters.“ Amber Tjassing: “Dankzij het voorbereidende werk in 2012 konden we vanaf het begin op bestuurlijk niveau meepraten over de koers van Cosis.” VERSNELDE KENNISMAKING Amber: “Zo’n nieuwe Ondernemingsraad zorgt voor een hele nieuwe dynamiek en samenwerking. Hier inhoud aan geven doe je niet met een handtekening onder een reglement. We zijn met elkaar in gesprek gegaan over hoe we onze werkzaamheden willen inrichten. Hoe creëer je draagvlak in beide medezeggenschapsorganen, zodat de COR namens iedereen het gesprek aan kan gaan. Door de intensieve contacten in de zomer hebben de COR, beide ondernemingsraden en de Raad van Bestuur elkaar versneld leren kennen. Je komt duidelijk de verschillen in organisatie en cultuur tegen. We zijn niet hetzelfde en dat hoeft ook niet. Laten we vooral naar die verschillen kijken en er gebruik van maken. Als je uitgangspunt is om de verbinding te zoeken, dan krijg je een heleboel voor elkaar.” DRAAGVLAK Amber: “Elke zes weken vergadert de COR met de Raad van Bestuur van Cosis. Verzoeken om advies van de RvB gaan voor een pre-advies naar de ondernemingsraden van de werkmaatschappijen. De COR kijkt of die twee pre-adviezen samen te voegen zijn en bespreekt dat advies met de Raad van Bestuur.” Wiecher: “We hebben ons voorgenomen om bij alles wat binnen Cosis-verband gebeurt de medezeggenschap goed mee te nemen, zowel de medewerkerskant als de kant van cliënten. We kunnen niets voor elkaar krijgen zonder het creëren van draagvlak. Of dat nu gaat om onze strategievorming, de organisatievorm of de integratie die we voorstaan in bedrijfsvoering en advies en ondersteuning.” 53 Verbinding zoeken HOUTSKOOLSCHETSEN Wiecher: “De totstandkoming van de inrichting van Cosis is een bestuurlijke aangelegenheid geweest; de COR was daar niet bij betrokken. We hebben eerste ideeën neergelegd, een denkkader. Kwartiermakers hebben dit in 2013 verder uitgewerkt. Tussen de RvB en COR is afgesproken dat de COR in dit proces actief meegenomen werd. Dit kreeg vorm in een gezamenlijk overleg tussen Raad van Bestuur, COR en de kwartiermakers.” Amber: “Vervolgens zijn de inrichtingsplannen in december voorgelegd aan de COR.” Wiecher: “In de vervolgopdrachten hebben we geformuleerd dat de projectleiders in dat hele proces de medezeggenschap direct meeneemt.” OPEN EN STEVIG Amber: “De aard van de gesprekken tussen COR en RvB is open: In februari 2013 is de wat we willen zeggen, dat Centrale Ondernemingsraad zeggen we. Soms zijn het (COR) van Cosis geïnstalleerd. De stevige gesprekken, om aan COR bestaat uit drie leden van de te geven waar het precies OR NOVO en drie leden uit de OR van om draait. Het gesprek Promens Care. Er is een zevende zetel is constructief, soms heel beschikbaar voor vertegenwoorscherp, maar volgens mij diging van medewerkers van goed.” Cosis. Wiecher: “Ik kan er in ieder geval goed mee uit de voeten. Mijn belang is dat we continuïteit houden in de dienstverlening en in het werkgeverschap. Ik heb niet de verwachting dat de COR altijd hetzelfde ziet als wat ik zie. We hoeven het niet altijd eens te zijn, als we maar met elkaar in gesprek blijven, dat vind ik het belangrijkste. Ik heb de samenwerking in 2013 als heel constructief ervaren, ook in een hele moeilijke en zware tijd.” PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 54 55 Gemeenten worden vanaf volgend jaar verantwoordelijk voor ondersteuning van inwoners die ze (nog) niet goed kennen. Reden voor Promens Care om allerlei initiatieven te nemen de kennismakingen te bespoedigen. Elkaar ontmoeten en leren kennen MEELOOPSTAGES Een deel van de inwoners die door Promens Care wordt ondersteund, is nog niet goed in beeld bij gemeenten. Denk aan begeleiding bij werk, dagbesteding, leren en wonen, opvoeden en opgroeien. In november 2013 stelden we onze deuren open voor gemeente- en Wmo-raadsleden, ambtenaren en wethouders. In heel Drenthe maakten bijna 100 bestuurders, politici en ambtenaren gebruik van de ‘meeloopstage’. De één liep mee op een dagbestedingsvoorziening, de ander op een kinderdagverblijf. Weer een ander ging mee op gesprek aan huis. ERVARINGEN De deelnemers gaven hun meeloopstage gemiddeld een 8,4. Het leverde hen veel inzichten op, waarvan dit er drie zijn: 1 Begeleiding van (jonge) mensen met een beperking is complex en heel verschillend. Het gaat per slot van rekening om mensen, niet om ‘gevallen’. 2 De moeilijkheid van het plaatsen van mensen naar het bedrijfsleven. Mensen die geplaatst zijn, moet men blijven volgen en niet loslaten. Anders ontstaan weer nieuwe problemen. 3 Dagbesteding levert meer op dan alleen mensen van de ‘straat houden’. CLIËNTEN MEER ZICHTBAAR We organiseren naast meeloopstages ook regelmatig informatiebijeenkomsten en presentaties voor ambtenaren en wethouders. Verder zijn alle locatiehoofden die met gemeenten te maken gaan krijgen, actief in samenwerkingsverbanden met ketenpartners (zie ook ons verhaal ‘Samenwerken en verbinden’ met anderen op pagina 13). Met al deze initiatieven bevorderen we de kennismaking tussen gemeenten en inwoners met een beperking. MEDEWERKERS EN ACHTERBAN Op verschillende manieren bereidt Promens Care zich sinds 2012 intern voor op de zorgontwikkelingen. Zo pakken we onderwerpen op als contractering, ondersteuningsplan en ons dienstenaanbod. Voor onze medewerkers organiseren we diverse bijeenkomsten over de ontwikkelingen in de zorg. En in mei en juni van dit jaar komen onze cliënten, vrijwilligers en naastbetrokkenen bijeen in acht ‘Ontmoetingen’. We gaan hen helpen vat te krijgen op de relevante ontwikkelingen. Ook wisselen we met hen van gedachten over hun eigen rol. Wat kun je als familielid bijvoorbeeld doen om klaar te zijn voor (eventuele) veranderingen? GEMEENTEDESK In 2012 richtten we de Gemeentedesk op binnen Promens Care. De Gemeentedesk voorziet onze medewerkers van up to date informatie over alle gemeentelijke transities. Ook organiseren ze samenhang in de verschillende activiteiten die onze locaties ondernemen. Regelmatig geven ze voorlichting aan medewerkers en cliënten die met de gemeentelijke transities te maken krijgen. Wilt u ook kennismaken met mensen met een beperking? Kijk dan op youtube.com/promenscare voor diverse filmpjes PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 56 KWALITEIT van het werk KLACHTEN Promens Care staat open en positief tegenover iedereen die kritisch mee wil denken over de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening. Daarbij gaat Promens Care ervan uit zij – door te leren van klachten en opmerkingen – haar dienstverlening kan verbeteren. Na een locatiebezoek in 2013 door de Inspectie voor de Gezondheidszorg, is de informatie aangescherpt over het indienen van een klacht bij de interprovenciale klachtencommissie. Er worden meer klachten ingediend via onze eigen website. In het vierde kwartaal kwamen negen klachten op deze manier binnen. Sinds november registreren we klachten in het digitale systeem Verbeterregister. Deze tool ontwikkelen we komend jaar verder door. In het kader van de Wet Klachtregeling Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen is Promens Care verplicht een klachtenregeling te hebben voor haar cliënten. Dit is als volgt geborgd: Promens Care heeft haar klachtenregelingen onder meer beschreven in een brochure voor cliënten, ouders, overige wettelijke vertegenwoordigers en belangenbehartigers en informeert hen tenminste bij aanvang van de zorg- en dienstverlening over deze regelingen. Hieronder een overzicht van de ontvangen en afgewikkelde klachten in 2013. Het gaat hier om de interne klachtenprocedure. Promens Care is aangesloten bij de Interprovinciale KlachtenCommissie (IPKC). Cliënten kunnen eerst een beroep doen op de klachtenafhandeling binnen Promens Care en eventueel vervolgens een beroep doen op het IPKC. Daarnaast kunnen cliënten (of hun belangenbehartigers) ook rechtstreeks hun klacht voorleggen aan het IPKC. Het doel van deze regeling is een laagdrempelige, onafhankelijke behandeling van klachten te bieden. In 2013 zijn er geen klachten vanuit Promens Care behandeld door het IPKC. door menselijk handelen of nalaten, die schadelijke gevolgen had of zou kunnen hebben voor de cliënt, medewerker en/of derden. Gebeurtenissen (COG) die de meldingen analyseert en hierover, inclusief aanbevelingen, rapporteert aan de Raad van Bestuur en het managementteam. De COG is bezig om het veiligheidsplan voor Promens Care gestalte te geven, voor zowel medewerkers als cliënten. Het is de bedoeling dat verschillende dossiers hierin een plaats gaan krijgen. In 2014 zal dit zijn beslag moeten krijgen. MELDING ONGEWENSTE GEBEURTENISSEN Een ongewenste gebeurtenis is een situatie of gebeurtenis bij de begeleiding en zorg- en ondersteuning, al dan niet veroorzaakt De meldingen worden onderzocht om te weten welke verbeteracties in gang gezet moeten worden om de incidenten te verminderen. Promens Care kent een Commissie Ongewenste In totaal zijn er in 2013 5.751 meldingen gedaan (gemiddeld 479 meldingen per maand). De meldingen worden onderverdeeld in de categorieën: agressie, valincident, medicatie, seksuele incidenten en overig. In vergelijking met 2012 zijn de meldingen gemiddeld totaal nagenoeg gelijk gebleven, maar per sector is er sprake van een toename bij de GGZ-sector en een afname van de VG-sector. AANTAL KLACHTEN 2013 IIn 2013 zijn in totaal 43 klachten geregistreerd. De afwikkeling van de klachten vormt een onderdeel van de Balanced Scorecard. Het managementteam bespreekt deze scorecard elk kwartaal. Zonder in te gaan op de aard en de ernst van de klachten, hadden de klachten onder andere betrekking op: • omgangofcommunicatiemet medewerkers; • deuitvoeringvan(begeleiding) afspraken; De meeste meldingen hebben te maken met agressie (2511 meldingen) en medicatie (1806 meldingen). In vergelijking met 2012 is het aantal agressiemeldingen bij de VG-sector afgenomen met 89 meldingen en bij de GGZ-sector is het toegenomen met 58 meldingen over het hele jaar. In de medicatiemodule zijn in 2013 in de VG-sector 143 minder • wisselingvanbegeleider; • doorvoerenadministratieve wijziging, doorsturen post; • dewebsite; • informatieindeaanmeldfase; • overgangnaaranderetelefonie/ internetprovider; • bereikbaarheidvanmedewerkers, opvangtijden, openingstijden; • vervoerenparkeren; • geluidsoverlast,onderhoud omgeving locatie. Daarnaast worden via de klachtenprocedure soms meldingen gedaan vanuit zorgen rond cliënten. 57 Het merendeel van de klachten komt van cliënten en/of naastbetrokkenen. De verdeling is als volgt: cliënten en/of naastbetrokkenen 32 klachten; derden 10 klachten en 1 klacht vanuit medewerkers. Uitgangspunt voor het behandelen van de klacht is dat de klacht binnen vier weken (na ontvangst) is afgerond. Voor 5 klachten heeft de afhandeling langer geduurd dan 4 weken. Dit heeft te maken gehad met verschillende stappen en benodigde afstemming in het proces. In de categorie overig (872 meldingen) blijft met name vermissing en weglopen hoog scoren. Afhankelijk van de aard van de melding/gebeurtenis kan Promens Care verplicht zijn hiervan melding bij de Inspectie voor de Volksgezondheid te doen. meldingen gedaan dan in 2012 en bij de GGZ-sector 135 meldingen meer. Overigens zegt het aantal ongewenste gebeurtenissen niets over de ernst ervan. Zo leidt het later geven van medicatie dan het gebruikelijke tijdstip tot een melding, maar ook het vergeten van aftekenen of het weigeren moet gemeld worden. De toename van het aantal medicatiemeldingen binnen de GGZ-sector is opvallend. Het aantal meldingen waarbij een cliënt de medicatie niet inneemt of weigert toont een stijgende lijn. Promens Care heeft aanvullende maatregelen getroffen om het aantal meldingen naar beneden te krijgen. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 58 59 Bedrijfsvoering 2013 Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat. Dat is toegevoegd aan de vermogenspositie van Promens Care. Promens Care heeft haar gezonde financiële positie verder kunnen versterken. Het is onzeker hoe de toekomstige ontwikkelingen in de zorgsector financieel uit zullen pakken. We weten in ieder geval dat de zorgsector in de toekomst minder financiële middelen tot haar beschikking krijgt. Eventuele tegenvallers kunnen worden opgevangen. De verwachting bestaat dat de zorg en ondersteuningsvragen niet direct zullen afnemen. De teruglopende budgetten enerzijds en de blijvende zorgvragen anderzijds, vragen om andere werkwijzen en vormen van onze dienstverlening. De volledige jaarrekening 2013 vindt u terug op www.jaarverslagenzorg.nl BESTEDING VAN DE FINANCIËLE MIDDELEN 2013 Huur en leasing: 7% Onderhoud en energie: 4% Afschrijvingen, afwaarderingen activa: 7% Cliënt- en bewonersgebonden kosten: 4% Algemene kosten: 4% Voedingskosten, hotelmatig en vervoer: 6% Personele kosten – indirect personeel: 8% Financiële baten en lasten: 0% Personele kosten – direct personeel: 61 % Dienstverlening in de langdurige zorg VG GGZ Verblijf Ja Ja Persoonlijke verzorging Ja Ja Verpleging Ja Ja Begeleiding Ja Ja Behandeling Ja Nee Voor kinderen met een verstandelijke beperking en een verblijfsindicatie hebben wij (kinder) gezinsvervangende tehuizen. Met ingang van 1 september 2010 vallen alle capaciteitsplaatsen met een ZZP 3 VG of hoger onder de toelating verblijf met behandeling. In totaal heeft het ministerie een toelating afgegeven voor 909 plaatsen. Daarvan hebben we 759 plaatsen verblijf met behandeling en 150 plaatsen verblijf zonder behandeling. Het aantal kindplaatsen bedraagt 143, waarvan 103 plaatsen met behandeling. Aan mensen met een psychische beperking bieden wij beschermd wonen voor zowel volwassenen als kinderen. In totaal is de organisatie toegelaten voor 436 plaatsen beschermd wonen. Daarvan zijn er 46 kind– en jeugdplaatsen en 6 plaatsen forensische psychiatrie. Toelichting kostenpost: 1 Cliënt- en bewonersgebonden kosten bestaan o.a. uit: medische kosten, verblijf en behandeling, inkoop zorgproducten, activiteiten cliënten waaronder voor het leefstijlproject ‘Zo kan het ook!’ 2 Algemene kosten bestaan o.a. uit: telefonie, productie communicatiemiddelen, accountantskosten. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 60 61 Productie, personeel en opbrengsten 2013 VG GGZ Aantal intramurale cliënten 870 421 1.291 Aantal toegelaten intramurale plaatsen 909 436 1.345 314.349 155.372 469.721 646 607 1.253 Aantal cliënten dagbesteding 1.006 683 1.689 Aantal uren ambulante zorg 171.019 57.443 228.462 Aantal personeelsleden in loondienst 1.602 476 197 2.275 Aantal fte personeelsleden in loondienst 1.068 342 142 1.551 108 57 165 Totale bedrijfsopbrengsten (x €1.000) 84.902 32.046 116.948 Waarvan wettelijk budget AWBZ (x €1.000) 78.780 30.301 109.081 Waarvan overige opbrengsten (x €1.000) 6.122 1.745 7.867 Aantal verzorgingsdagen Aantal ambulante cliënten Aantal locaties Promens Care is dochtermaatschappij van de holding Cosis. Sinds 1 januari 2013 vormt Promens Care samen met NOVO de Raad van Bestuur van Cosis. RAAD VAN TOEZICHT RAAD VAN BESTUUR Centrale Ondernemingsraad Centrale Cliëntenraad Concern Control Bestuurssecretariaat Communicatie PO&O Advies en Onder- Bedrijfsonder- Sector Wonen/WDL Sector Wonen/WDL Sector Wonen/WDL Sector Jeugd en steuning steuning Noord Zuidoost Zuidwest Gezin Sector Wmo Promens Care Totaal ORGANISATIESTRUCTUUR In 2013 is het bestuur van Stichting Promens Care opgedragen aan een tweekoppige Raad van Bestuur. Op de Raad van Bestuur wordt integraal toezicht gehouden door een Raad van Toezicht. Deze bestaat uit deskundigen op verschillende terreinen die geen persoonlijke of werkgerelateerde binding met Promens Care hebben. De werkwijze van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht is in de statuten en reglementen van de Stichting vastgelegd. Behoudens vastgelegde uitzonderingen is het uitgangspunt dat de Raad van Toezicht besluiten van de Raad van Bestuur achteraf toetst. Promens Care heeft haar organisatie in drie regio’s ingericht, zodat cliënten dichtbij hun naastbetrokkenen kunnen wonen en/of werken. Het Drentse en Groningse werkgebied voor de langdurige zorg is in drie regio’s opgesplitst: Noord, Zuidwest en Zuidoost. Vanuit deze regio’s krijgt de zorg en ondersteuning, vorm en inhoud. Elke regio wordt door een manager aangestuurd. Daarnaast kent Promens Care een sector Wmo en Kind, Jeugd en Gezin. Elke sector wordt aangestuurd door een manager. De ondersteuning van de zorg- en dienstverlening vindt plaats vanuit het Servicebureau in Assen. Deze ondersteuning is centraal georganiseerd, zodat de doelmatigheid wordt verbeterd en de doeltreffendheid vergroot. De ondersteuning wordt geboden vanuit de afdelingen Bedrijfsondersteuning, Concern Control, PO&O, Bestuurssecretariaat, Communicatie, Advies & Ondersteuning. Deze laatste afdeling levert onder andere de specialistische ondersteuning op locatie aan cliënten. Medezeggenschap Promens Care heeft gekozen voor een constructie met een Ondernemingsraad die centraal is gepositioneerd en afzonderlijke onderdeelcommissies. Drie leden uit de Ondernemingsraad nemen zitting in de Centrale Ondernemingsraad van Cosis. Promens Care heeft 85 cliëntraden waarin cliënten en naastbetrokkenen als belangrijke gesprekspartners voor locaties zijn vertegenwoordigd. Voor onderwerpen die de belangen van cliënten op stichtingsniveau raken, is de Centrale Cliëntenraad het orgaan van overleg, advies en medezeggenschap. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 62 63 BEDRIJFSVOERING Hieronder leest u de belangrijkste externe ontwikkelingen. Deze brengen de volgende kansen en risico’s mee voor onze organisatie: • Overhevelingfunctie Begeleiding, Inloop GGZ en Persoonlijke Verzorging naar de Wmo in 2015. • InvoeringvandeJeugdwetin 2015. • Invoeringvande Participatiewet in 2015. • Beperkingaanspraakverblijfszorg AWBZ. • Scheidinghuisvestingenzorg in de AWBZ. • OverhevelinglangdurigeGGZ naar het gemeentelijk domein. zorg gepaard gaan met flinke bezuinigingen. Daarom blijven kostenstructuren en risicobeheersing een prominente rol spelen in onze bedrijfsvoering. Promens Care blijft hierbij streven naar een betaalbare en hoge kwaliteit van zorg, waarbij de cliënt centraal staat. We verwachten dat de ontwikkelingen op gemeentelijk gebied en de veranderingen in de langdurige De aanstaande stelselwijzigingen zullen een substantiële impact hebben op de zorg- en dienstverlening van Promens Care en de financiering daarvan. De risico’s voor huisvesting en langlopende (huur)verplichtingen is toegenomen. Met dit aspect is rekening gehouden in de jaarrekening 2013. Ten aanzien van de kwaliteit en veiligheid van de cliëntzorg is in 2013 onder meer gewerkt aan het opstellen van een veiligheidsplan. Ook werken we aan in de inrichting van kennismanagement. Tevens investeerden we in het zichtbaar en meetbaar maken van de effectiviteit van de zorg –en dienstverlening. In 2013 is daarnaast fors geïnvesteerd om te voldoen aan de vereisten ten aanzien van brandveiligheid. De risico’s van personeel en organisatie komen voor een belangrijk deel voort uit de wijzigende omstandigheden door overheidsbeleid en de arbeidsmarkt. De activiteiten van de organisatie richten zich op de opstelling van vernieuwd personeelsbeleid en het investeren in personele vaardigheden van medewerkers. INTERNE RISICOBEHEERSINGEN CONTROLESYSTEMEN Het risicobeheersingsbeleid is gericht op efficiënte en effectieve sturing van de bedrijfsprocessen en het beperken van grote risico’s. Hieronder volgt een uiteenzetting van de opzet en werking van de belangrijkste risicobeheersing- en controlesystemen en een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee Promens Care wordt geconfronteerd. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het beheersen van de risico’s die verbonden zijn aan de activiteiten van Promens Care. De systemen en werkprotocollen zijn zo opgezet om tijdig kansen en risico’s te signaleren, risico’s te beheersen, de doelstellingen van Promens Care te realiseren, de betrouwbaarheid van de financiële verslaggeving te waarborgen en om te voldoen aan wet- en regelgeving. DE PLANNING & CONTROLCYCLUS Promens Care gebruikt voor het sturen en beheersen van de organisatie een planning & control cyclus. In deze cyclus nemen de kaderbrief, het jaarplan en de begroting, de maand- en de kwartaalrapportages een belangrijke plaats in. Daarnaast geven meerjarenprojectie en scenarioanalyses de mogelijkheid te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. In de kwartaalrapportage (Balanced Scorecard) vormt de vertaling van het strategisch beleid tot op het niveau van de zorgsectoren en ondersteunende diensten de basis. De kaders voor het opstellen van deze stukken stellen wij vroegtijdig vast en worden bepaald door in- en externe ontwikkelingen. In de begroting zijn de beschikbare en noodzakelijke middelen opgenomen. De maandrapportage is bedoeld om doorlopend de vinger aan de pols te kunnen houden van de ontwikkeling van kosten en opbrengsten. De kwartaalrapportage is vooral bedoeld als een tussentijds intern verantwoordings- en rapportage-instrument. Op basis van de kwartaalrapportage, waarbij jaarlijks een managementreview wordt uitgevoerd, kunnen plannen worden bijgestuurd. Er kan actie worden ondernomen indien veranderende omstandigheden daarvoor aanleiding geven. Hiermee worden de risico’s die zich gedurende een jaar voordoen, zoveel mogelijk pro actief beperkt. Het gaat hierbij niet alleen om financiële risico’s, maar ook om zaken als kwaliteit en veiligheid van zorg. De wijze waarop we het risicomanagement uitvoeren, is verankerd in de bestuursstructuur, de planning & control cyclus, de administratieve organisatie, de interne controle en het kwaliteit managementsysteem. De integrale benadering van risicomanagement is in 2013 gecontinueerd. Afgeleid van de strategische doelstellingen is een integrale risico-inventarisatie en risicoanalyse uitgevoerd. De risico’s zijn daarbij gewogen op kans en impact. De risico-inventarisatie en analyse laten zich samenvatten in een drietal hoofdthema’s: a Risico’s als gevolg van de decentralisaties, continuïteit van zorg en dienstverlening. b Risico’s voor kwaliteit en veiligheid van cliëntzorg en de toenemende aandacht hiervoor vanuit de stakeholders. c Risico’s voor de kwaliteit van personeel en organisatie. De jaarwerkplanactiviteiten 2013 zijn voor een belangrijk deel gericht op de maatregelen die leiden tot het wegnemen of reduceren van risico’s. Belangrijke maatregelen zijn onder andere de uitwerking van het ‘Transitieplan Gemeentelijke Dienstverlening’ en een verdere uitwerking van de marketingfunctie. Tevens vervaardigt het management voortgangsrapportages. Zij bespreken die met de Raad van Bestuur. Naast de planning & control cyclus heeft het kwaliteitssysteem een voorname plaats in de interne bedrijfsvoering. Dit uit zich door de uitwerking in verschillende procedures, protocollen en richtlijnen. Om de PDCA (plan-do-check-act) cyclus volledig te maken worden verschillende toetsingen en controles uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn: de jaarlijkse managementreview, tevredenheidsonderzoeken bij cliënten en medewerkers en de uitgevoerde interne audits. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 64 65 ACCOUNTANT Ook de accountant toetst het bestaan en werking van de interne processen. Promens Care heeft de doelstelling een eigen vermogen te hebben dat minimaal 20 procent bedraagt van de totale opbrengsten. We zullen ons blijvend beraden of dit percentage van voldoende niveau is. En of de noodzaak bestaat het risicoprofiel per financieringsvorm mee te nemen in de beoordeling. In onze afweging nemen we ook de adviezen mee van het Waarborgfonds en de banken. De accountant PricewaterhouseCoopers heeft gerapporteerd dat Promens Care haar interne beheersing op een adequate wijze heeft ingericht. Daarbij wordt de noodzaak gezien tijdig in te spelen op externe ontwikkelingen. En de daaruit voortkomende wijzigende eisen ten aanzien van in- en externe sturing en verantwoordingen. FINANCIEEL BELEID Het financiële beleid is voornamelijk gericht op een adequate afstemming van de beschikbare middelen en de levering van zorg. Onveranderd blijft één van de belangrijkste risico’s voor Promens Care, namelijk dat de met het Zorgkantoor gecontracteerde prestatievolume niet aansluit bij het dienstenvolume dat Promens Care realiseert. In 2013 is dit knelpunt veel zichtbaarder geworden. Het Zorgkantoor heeft haar beleid ingezet op afbouw van intramurale capaciteit. Promens Care daarentegen heeft te maken heeft met bestaande cliënten en bestaande rechten. We verwachten dat de gemeentelijke transities een grote impact hebben op onze organisatie. Daarnaast is met ingang van 2013 de aanspraak op verblijfszorg AWBZ ingeperkt. Ook de tarieven voor het vervoer zijn gehalveerd. Aanvullende maatregelen om de uitgaven in de AWBZ te beperken volgen. In 2013 is gericht gekeken naar de organisatie van het vervoer van onze cliënten. We hebben onder Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat. Dit resultaat is toegevoegd aan de vermogenspositie van Promens Care. In onderstaande tabel is de verhouding weergegeven tussen het totale vermogen en de totale opbrengsten. In de tabel hiernaast is de verhouding weergegeven tussen het totale vermogen en de totale opbrengsten. andere opnieuw gekeken waar cliënten hun dagbesteding ontvangen. We zullen de financiële en administratieve organisatie hierop inrichten. Dan kan er externe verantwoording worden afgelegd en interne sturing plaatsvinden. Uiteindelijk zal voor elke prestatie een integraal tarief worden ontvangen. Uitgangspunten van het beleid zijn vastgelegd in het treasurystatuut. Daarmee bewerkstelligen we een optimale inzet van de beschikbare financiële middelen. In het treasurystaat is beleid geformuleerd over werkkapitaal, financiering, verantwoordelijkheden en bevoegdheden op basis van de opgestelde risico-analyse. Liquiditeit wordt ingezet als werkkapitaal, uitgezet op spaarrekeningen en/of deposito’s. De financieringstructuur van de organisatie wordt sterk beïnvloed door de investeringen in huisvesting. Promens Care beschikt over een vastgoedstrategie. Het beleid van de overheid en de effecten van de economische crisis, leidt tot een herziening van de vastgoedstrategie. De behoefte aan financiering in de toekomst is op basis van de huidige inzichten beperkt. Deze behoefte kan sterk worden beïnvloed door de afschaffing van de stelselwijzigingen, de bevoorschottingssystematiek of de keuze om huisvesting in eigen beheer te realiseren. De toename van de risico’s op het financiële terrein maakt het noodzakelijk om reserves te vormen. Daarmee kunnen tegenvallers worden opgevangen. 40% Promens Care Norm waarborgfonds Strategische doelstelling 30% Verhouding Vermogen/Opbrengsten INTERNE AUDITFUNCTIE De interne auditfunctie is een belangrijk onderdeel in het kwaliteitssysteem. Daarbij wordt vanuit een onafhankelijk rol de werking getoetst. Audits worden door één functionaris binnen Promens Care verricht op zowel het kwaliteitssysteem, de regeling AO/IC, de RI&E, HACCP, Arbo en BHV. Deze inzet van de auditfunctie resulteert in een meer eenduidige toetsing van de organisatie, terugkoppeling van de bevindingen en formulering van verbeterpunten. De uitkomsten worden op de verschillende niveaus in de organisatie gerapporteerd en besproken. 20% 10% 0% 2013 2012 2011 PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 66 67 Bijlagen Officiële verslaglegging Raad van Toezicht Statutair is geborgd dat de Raad van Toezicht van Promens Care uit dezelfde personen bestaat als die van Cosis en NOVO. Hiermee is eenheid van toezicht voor deze maatschappijen gewaarborgd. De Raad heeft onder andere als taak toezicht te houden op en te adviseren over: • hetbeleidvandeRaadvan Bestuur; • dealgemenegangvanzaken binnen de organisatie; • destrategische ontwikkelingen; • definanciëlecontinuïteit; • enzekeropdekwaliteitenveiligheid van de zorg- en dienstverlening aan cliënten. Deze toezichthoudende en adviserende taak krijgt vooral vorm in de vergaderingen met de Raad van Bestuur. Hiermee zijn afspraken gemaakt over de aard, inhoud en frequentie van de informatievoorziening. Als gevolg van ontwikkelingen binnen NOVO heeft de Raad van Toezicht met de bestuurder Jaap van der Pol geconstateerd dat voor zijn functioneren onvoldoende draagvlak overbleef en is besloten dat hij zijn werkzaamheden als bestuurder, ook bij Promens Care, zou beëindigen. Met hem is een vertrekregeling overeengekomen zoals vastgelegd in zijn arbeidsovereenkomst. Over de ontstane situatie is gesproken met het managementteam en de medezeggenschap. Ook zijn medewerkers in de gelegenheid gesteld hierover met de Raad in gesprek te gaan. Na een benoemingsprocedure, waarin de medezeggenschap en het management haar rol heeft gehad, is per 1 oktober 2013 de heer Renting als interim bestuurder aangesteld. Naast een werkbezoek aan locaties heeft de Raad in het verslagjaar, in aanwezigheid van de Raad van Bestuur, negen keer vergaderd. In deze vergaderingen heeft de Raad zich onder andere akkoord verklaard met de resultaten van het jaarplan 2012, het Deze rapportages bevatten naast financiële-, exploitatiegevens en beheersaspecten ook informatie uit het risico- en kansenmanagement. In aanwezigheid van de externe accountant is zowel de jaarrekening 2012 als het accountantsverslag 2012 besproken. rooster van aftreden, het jaardocument en de jaarrekening 2012, het accountantsverslag 2012, verlenen decharge Raad van Bestuur, Jaarwerkplan en begroting 2014 en de honorering Raad van Toezicht. Daarnaast is in de vergadering periodiek de stand van zaken betreffende de onderneming besproken. De reguliere vergaderingen van de Raad van Toezicht maken onderdeel uit van de jaarplancyclus van Promens Care. Deze vergaderingen zijn zo gepland dat na afloop van ieder kwartaal de kwartaalrapportages en -analyses, al dan niet in de commissies, besproken kunnen worden. De governance-structuur en -principes zijn gebaseerd op de wet en de Zorgbrede Governancecode. Structuur, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn in (de) statuten en reglementen vastgelegd. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 68 69 COMMISSIES De Raad heeft uit haar midden commissies ingesteld die de Raad adviseren en ondersteunen bij de uitvoering van hun toezichtstaken. De Auditcommissie heeft in 2013 drie keer vergaderd. In deze vergaderingen zijn besprekingen met de Raad van Bestuur en de Concerncontroller gevoerd over de jaarrekening 2012, de interimcontrole 2012 en de managementletter (alles in aanwezigheid van de externe accountant) en de begroting 2014. De commissie heeft op basis van haar bevindingen op alle punten positief geadviseerd aan de Raad van Toezicht. Sinds het verslagjaar kent de Raad ook een commissie Zorg, kwaliteit en veiligheid. Deze commissie adviseert en ondersteunt de voltallige Raad om het toezicht op het terrein van de zorg en kwaliteit adequaat uit te voeren. De commissie heeft in 2013 zes keer vergaderd. Besproken zijn onder andere de uitkomsten van bezoeken van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en zorginhoudelijke rapportages vanuit de Raad van Bestuur. OVERLEG MEDEZEGGENSCHAP De Raad van Toezicht heeft ook overleggen met de medezeggenschap gevoerd. Hierbij zijn zowel de samenwerking met de Raad van Bestuur als de ontwikkelingen in het zorgveld met elkaar gedeeld. De bestuurlijke ontwikkelingen zijn in aparte bijeenkomsten ook onderwerp van gesprek geweest. De Remuneratiecommissie heeft in het verslagjaar een voorstel conform de bepalingen uit de Wet Normering Topinkomens uitgewerkt met betrekking tot de honorering Raad van Toezicht. Daarnaast heeft zij een actieve rol gespeeld in de procedure met betrekking tot de aanstelling van een interim bestuurder. De bezoldiging van de bestuurders en de honorering van de leden van de Raad van Toezicht is conform de code van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders Zorg (NVZT) en de Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Zorg (NVZD). In de jaarrekeningen van Promens Care en Cosis wordt hierover verantwoording gegeven. AFSCHEID LEDEN In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht afscheid genomen van haar leden mevrouw Jager -Wöltgens (vice-voorzitter), mevrouw Groenhoff en de heer Wissink. Dit in verband met het aflopen van de zittingstermijn en de niet herbenoembaarheid. Langs deze weg wil de Raad haar dank uitbrengen voor hun inzet en betrokkenheid bij Promens Care. Aan het begin van het jaar was besloten dat, als gevolg van de samenwerking met NOVO en de hiermee gepaard gaande uitbreiding van het aantal leden, de ontstane vacatures niet opgevuld zouden worden. SAMENSTELLING EN NEVENFUNCTIES RAAD VAN BESTUUR Promens Care had in 2013 een tweehoofdige Raad van Bestuur. Tot september bestond deze uit de heer Hadderingh (voorzitter) en de heer Van der Pol. Vanaf september 2013 is de heer Renting toegetreden als interim bestuurder. Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties Dhr. W. Hadderingh MBA Raad van Bestuur Voorzitter •LidAdviescommissievoorArbeidszaken(VGN) •BestuurslidRIBW-Alliantie •LidRaadvanToezichtTwentseZorgcentra •LidRaadvanAdviesCentrumVerstandelijkeBeperkingenPsychiatrie •LidRaadvanAdviesIWPZorgarbeidsinnovatie •LidConsultatieSeksueelMisbruikNoordNederland •LidIntegraleVroeghulp Dhr. A. Renting Raad van Bestuur 23 september 2013 •VoorzittertoezichthoudendBestuurA.Verschoorschool •LidAdviesraadAmbulanteHulpverleningMiddenNederland Dhr. drs. J. van der Pol Raad van Bestuur tot september 2013 •VoorzitterPlatformGehandicaptenZorgGroningen(PGZG) •LidRaadvanToezichtKwintes(opvoordrachtcentralecliëntenraad) •VoorzitterStichtingPraktijkinstellingenvandepostdoctoraleGGZopleidingeninderegio Noordoost Nederland. •AdviserendlidAlgemeenBestuurCONO(CoördinerendOrgaanNascholingenOpleiding) •LidAdviescommissieKwaliteitenOnderzoekVGN •RaadvanAdviesMenzis(vanuithetvoorzitterschapPGZG) PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 70 71 SAMENSTELLING EN NEVENFUNCTIES RAAD VAN TOEZICHT ultimo 31 december 2013 Per 1 januari 2013 is de samenstelling van de Raad van Toezicht gewijzigd, als gevolg van de oprichting van Cosis de holdingstichting van de stichtingen Promens Care en NOVO. De Raad van Toezicht van Promens Care bestaat dan tevens uit de leden van de Raad van Toezicht van NOVO. Naam De hierna genoemde personen zijn per 1 januari 2013 toegetreden tot de Raad van Toezicht van Promens Care. Bestuursfunctie Nevenfuncties •VoorzitterKNHMafdelingGroningen •VoorzitterStichtingBSP(fondsbeheer) •VoorzitterNoordNederlandTreinenTramMuseum •LidRaadvanToezichtZorggroepLevesteMiddenveld •VoorzitterRaadvanToezichtBiblionetGroningen •PenningmeesterNationaleStichtingMuurtegenGeweld •InterimwethoudergemeenteBoarnsterhim •VoorzitterNVTZ •LidhoofdbestuurKNHM •VoorzitterJeMaintiendraiFonds •CouncilmemberEuroparcFederation •LidRaadvanToezichtBureauJeugdzorgDrenthe •SecretarisStichtingVriendenHospiceZuidoostDrenthe •VoorzitterStichtingLeergeldEmmene.o. •OfficiervanJustitieOpenbaarMinisterie Dhr. J.J. Stavast Aftredend: 1 januari 2015 Niet herbenoembaar Voorzitter Aandachtsgebied: Openbaar bestuur Voorzitter Remuneratiecommissie Mw. M.A.J. Jager-Wöltgens Aftredend: 1 januari 2014 Niet herbenoembaar Vice-voorzitter vanaf 1 januari 2013 Aandachtsgebied: Algemeen bestuurlijk, bedrijfs- en organisatiekundig Lid Remuneratiecommissie Mw. C. Groenhoff Aftredend: 1 januari 2014 Niet herbenoembaar Mw. mr. S. Kromdijk Benoemd: januari 2012 Herbenoembaar: Januari 2016 Lid Aandachtsgebied: Personeel en organisatie Lid Aandachtsgebied: Juridisch Lid commissie Zorg, Kwaliteit, Veiligheid Naam Dhr. drs. T.J. van der Ploeg Aftredend: 1 juni 2016 Niet herbenoembaar Dhr. drs. J.J. Haringsma RA Aftredend: 1 juni 2015 Niet herbenoembaar Dhr. prof. mr. dr. M.H. Wissink Aftredend: 1 januari 2014 Niet herbenoembaar Dhr. drs. G. Ensing Aftredend: 1 maart 2016 Niet herbenoembaar Mw. C.A.M. Mulder Benoemd: april 2009 Herbenoemd: april 2013 Mw. dr. E. J. Finnema Benoemd: oktober 2009 (op voordracht CFR/CCR) Herbenoemd: oktober 2013 Bestuursfunctie Lid Aandachtsgebied: Zorginhoudelijk Lid commissie Zorg, Kwaliteit, Veiligheid Lid Aandachtsgebied: Financieel-economisch Lid Auditcommissie Lid Aandachtsgebied: Juridisch Zorginhoudelijk en Kwaliteit Voorzitter commissie Zorg, Kwaliteit, Veiligheid Lid Aandachtsgebied: Financieel-economisch Voorzitter Auditcommissie Lid Aandachtsgebied: Algemeen bestuurlijk, bedrijfs- en organisatiekundig; Personeel en organisatie Lid Aandachtsgebied: Zorginhoudelijk en Kwaliteit Lid commissie Zorg, Kwaliteit, Veiligheid Nevenfuncties •DirecteurRegionaleOndersteuningsStructuurEerstelijnszorg Twente •Financieelinterimmanager •BestuurslidEquites,hetnetwerk •Docent/examinatorNivra-Nijenrode •Advocaat-generaalbijdeHogeRaadderNederlanden •HoogleraarprivaatrechtRijksuniversiteitGroningen •VoorzitterRaadvanToezichtInteraktContourteNunspeet •InterimmanagergeassocieerdaanBoer&Croon •Zelfstandigadviseureninterimmanagerindenonprofit-sector •VoorzitterRaadvanToezichtStichtingAmbulancezorgGroningen •VoorzitteradviesraadvoorgehandicaptenbeleidvandeGemeente Groningen •VoorzitterRaadvanCommissarissenWoningcorporatiede Huismeesters •LidvanhetbestuurvanhetNationaalFondsGehandicaptensport •LectorNHLHogeschoolLeeuwarden •LidRaadvanCommissarissenCedinDrachten •LidadviescommissieKwaliteitNederlandsZorginstituut PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 72 In beweging PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 Promens Care 1 Jaarverslag 2013 Promens Care Promens Care is onderdeel van Dit is een uitgave van Promens Care Postbus 214, 9400 AE Assen www.promens-care.nl T 088 878 9000 /promenscare [email protected] @promenscare PUBLICATIEDATUM Mei 2014 REDACTIE afdeling Communicatie, Tekstbureau Ansje Bootsma (interview COR) FOTOGRAFIE Marcel J. de Jong, Assen, Tekstplosief (cover) ONTWERP EN OPMA AK AlbertsKleve BNO, Assen DRUK Koninklijke Van Gorcum, Assen Dit jaarverslag is zowel digitaal als gedrukt te verkrijgen. Download het digitale jaarverslag via www.promens-care.nl/jaarverslag Een gedrukt exemplaar kunt u aanvragen bij afdeling Communicatie, [email protected] De jaarrekeningen 2013 van Promens Care en Cosis vindt u op www.jaarverslagenzorg.nl Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. PROMENS CARE JAARVERSLAG 2013 3
© Copyright 2024 ExpyDoc