SER - Bedrijfsgeneeskundige Dagen

Een vergezicht over de
arbeidsgerelateerde zorg
FERDINAND GRAPPERHAUS
BEDRIJFSGENEESKUNDIGE DAGEN
22 MEI 2014
SER-advies december 2012
Bedrijfsgezondheidszorg kent knelpunten.
Advies bevat:
1) Instrumenten voor preventiebeleid:
 preventie in contract met arbodienst of bedrijfsarts;
 mogelijkheid persoonlijk dossier;
 introductie inzetbaarheidsscan.
2) Aanbevelingen op korte termijn voor positie bedrijfsarts:
 waarborgen vertrouwelijkheid en onafhankelijkheid;
 verbeteren toegankelijkheid;
 bestrijden tekort door inzet arbo-verpleegkundigen;
 bevorderen instroom;
 betere samenwerking bedrijfsgeneeskundige en
reguliere zorg.
Bedrijfsgezondheidszorg vervolg
3) Uitgangspunten bedrijfsgezondheidszorg voor de lange termijn:
 bedrijfsgeneeskundige zorg moet voor alle werkenden toegankelijk en
beschikbaar zijn;
 vertrouwen in bedrijfsarts (niet onder druk staan van opdrachtgever);
waarborgen privacy cliënt;
 preventie is cruciaal onderdeel van taak bedrijfsarts en van
bedrijfsgezonheidszorg;
 optimalisering relatie en samenwerking tussen
bedrijfsarts en reguliere zorg;
 wijzigingen in financiering bedrijfsgeneeskundige
zorg leiden per saldo niet tot lastenverzwaringen.
Investeringen in gezondheid leiden tot kostendalingen.
Bedrijfsgezondheidszorg vervolg
Schets van 2 denkbare scenario’s:
 soort sectoraal /branchegericht model;
 scenario met nauwe samenwerking bedrijfsarts/arbeidsgeneeskundige en
bedrijfsarts.
en van enkele financieringsopties:
 betaling door werkgever;
 Fondsvorming en financiering via de Zorgverzekeringswet .
Nodig is nadere verkenning /onderzoek van
deze complexe materie.
SER is bereid zich daarover in vervolgadvies
uit te spreken.
Adviestraject Toekomst Arbeidsgerelateerde zorg
 Knelpunten:








Onvoldoende kennis van de factor arbeid in de reguliere zorg
Onvoldoende samenwerking bedrijfsarts en reguliere zorg
Bedrijfsartsen zijn onvoldoende gericht op het opsporen van
en hebben onvoldoende kennis van beroepsziekten
Zorgelijk onvoldoende instroom in opleiding tot bedrijfsarts
Onvoldoende toegankelijkheid bedrijfsgezondheidszorg (ZZP)
Onvoldoende aandacht voor preventie
Onafhankelijkheid bedrijfsarts niet zonder meer gewaarborgd
Vertrouwen in de bedrijfsarts schiet tekort
Toekomstscenario’s Plexus
 Rapport KPMG Plexus:
1.
2.
3.
4.
5.
Aanpassingen binnen huidig zorgsysteem
Klinisch arbeidsgeneeskundigen in tweede lijn
Sectorale/regionale bedrijfsgezondheidszorg
Model zonder bedrijfsarts
Specialisering binnen de eerste lijn
Inspiratiebron/ mooie bouwstenen, maar geen ei
van Columbus
Toekomstgericht stelsel van arbeidsgerelateerde zorg
Uitgangspunten:
 Inspelen op veranderende arbeidsmarkt: arbeidsparticipatie






van verouderende beroepsbevolking met chronische ziektes
Verbetering van toegankelijkheid arbeidsgerelateerde zorg:
ook voor ZZP-ers en Flexwerkers.
Verbetering kwaliteit arbeidsgerelateerde zorg
Waarborgen onafhankelijkheid bedrijfsarts
Betere arbo-curatieve samenwerking
Betere signalering en diagnostiek van beroepsziekten
Model is nog niet in details uitgewerkt; groeimodel; input
van ‘het veld’ nodig
7
Toekomstgericht stelsel van
arbeidsgerelateerde zorg
 In bespreking in SER-commissie: een toekomstgericht
stelsel van arbeidsgerelateerde zorg, geïnspireerd op
model Van der Laan/Van Dijk:
 Drie vormen van zorg:
In-company/interne Arbodienst
 Gemeenschappelijke Arbodiensten
 Huisartsen-plus model
 Plus ondersteuningsstructuur

8
Drie niveaus van arbozorg met
supportstructuur:
Interne Arbodienst,
Conform ILO 161
Gemeenschappelijke Arbodienst
Zo mogelijk branche/sector gericht
Huisarts-plus model
Eerstelijns arbeidsgeneeskundige zorg
9
Support
met Kennisinfrastructuur
+ 2e en 3elijns
Arbeidsgeneeskundige
Zorg
Interne Arbodienst, conform ILO 161
 In grote bedrijven (Shell, Heineken, grote ziekenhuizen
etc.) Vanaf ca. 1000 werknemers
 Multidisciplinair, specialistisch, preventie-georiënteerd
plus verzuim. Hoge kwaliteit
 Borging onafhankelijkheid van bedrijfsarts via
ontslagbeschermingsconstructie, als bij OR
 In ILO 161 wordt de organisatie en het takenpakket van een
dergelijke dienst beschreven
10
Gemeenschappelijke Arbodiensten
zo mogelijk branche/sector gericht
 Karakter: preventie en verzuim in één hand
 Vanuit branches/ sectoren gericht stimuleren van ‘workers health’:
aansluiten bij arbocatalogi en branche-initiatieven (bv ‘Healthy
Hairdresser’, STIGAS).
 Ook regionale arbodiensten of combi is mogelijk; wel
vertegenwoordiging van bedrijven (WG/WN’s) in bestuur
 ‘Nonprofit’-structuur; paritaire bestuursvorm; ‘professionals in the lead’
(duaal management).
 [ Branchegerichte sectorale aanpak werkt!]
11
Huisarts-plus model,
eerstelijns arbeidsgeneeskundige zorg
 Bestemd voor ZZP-ers, schoolverlaters, werklozen en vangnet
voor werkenden die in eerdere ellipsen niet terecht kunnen (1-2
miljoen mensen).
 Ondersteuning van eerste lijn bij arbeidsgerelateerde
problematiek.
 Structuur: binnen huisartsenorganisaties (op te leiden)
kaderartsen arbeidsgeneeskunde, en arbeidsgeneeskundig
verpleegkundigen/consulenten (conform organisatie
diabeteszorg)
 Support systeem met multidisciplinaire kennisinfrastructuur
(ook ergonomisch, psychologisch, arbeidshygiënisch advies op
afstand) en derde lijns voorziening
12
Ondersteunings- en Verwijzings- mogelijkheden (voor
alle drie ellipsen en HA / medisch specialisten):
 Support systeem met kennisinfrastructuur: vanuit
klinisch arbeidsgeneeskundige centra helpdesk, verwijsen ondersteunings- mogelijkheden (medische, technische
en sociale experts)
 Efficiënte IT-kennistransfer bijvoorbeeld via Helpdesk
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Q&A facilities.
 Derdelijns voorziening met mogelijkheid tot verwijzing:
klinisch arbeidsgeneeskundige centra conform klinieken
voor Occupational and Environmental Medicine in bv
Scandinavië en Frankrijk (+ arbeidshygiënist, ergonoom,
psycholoog e.d.)
13
Realisatie van dit toekomstbeeld?
Randvoorwaarden in transformatieproces
arbodiensten:
 Prioritering branchegericht/sectoraal en waar niet
mogelijk regionaal
 Betrokkenheid werkgevers en
werknemersvertegenwoordigers via governance?
 Geen scheiding preventie en verzuim; geintegreerde
benadering
 Minimumeisen voor bepaalde activiteiten in contract
 Financiering?

Download Report