Dankie voor deze ervaring Tussen ons gezegd en gezwegen was ik

Dankie voor deze ervaring
Tussen ons gezegd en gezwegen was ik er eerst niet gerust in om met de
Vlaamse delegatie, richting Johannesburg te vliegen. De twijfel werd
gevoed door informatie en ervaringen van horen zeggen, uit derde hand
en van het zevende knoopsgat dus, over criminaliteit groot en klein. Het
leek erop dat er achter elke boom een Zuidafrikaner klaar staat om je te
bespringen en te beroven. Na een tweede dienstreis ginds weet ik wel
beter.
Vriendelijk en behulpzaam. Zo kan je mensen in Zuid Afrika typeren. Ik
stelde vast hoe gemakkelijk ze je als nieuweling accepteren. Ze
verwelkomen je consequent met een stevige handdruk (veel beter dan de
zogenaamde wet-fish-hand) en een schouderknuffel. De zonnige warmte
blijkt op hun persoonlijkheid af te stralen, en ze lijken, zelfs na de
verschrikkelijk pijnlijke jaren van apartheid het vertrouwen in de
mensheid niet verloren te hebben. Kippenvel kreeg ik in het Museum
Hector Pietersen, dat we vermits we er pas tegen sluitingstijd arriveerden,
op een drafje bezochten. De knaap bekocht zijn streven naar een
toekomst, waarin ook de zwarte bevolking als mens behandeld zou
worden, met zijn leven.
Enkele jaren na de officiële stopzetting van het onrechtvaardige en
discriminerende Apartheidsregime, werd een samenwerking opgezet
tussen de Zuid Afrikaanse en de Vlaamse overheid, met als doel impulsen
te geven voor het jeugd- en vrijwilligersbeleid. Vanuit Vlaanderen helpen
we het vrijwilligerswerk voor jongeren mee gestalte te geven, zonder het
betweterige vingertje omhoog te steken, maar door onze praktijk en
werkwijze te delen, en te horen hoe zij het vrijwilligerswerk aanpakken en
verder vorm geven.
Dat impliceert een intercultureel leerproces voor beide partijen, je ervoor
openstellen dat elk land een eigen historiek, tradities en taboes heeft,
maar ondanks de verschillen de gelijkenissen te vinden.
Je wil verschillen? Die zijn er. Het klimaat, de socio-economische situatie,
de politieke realiteit. Natuurlijk zijn die anders. In Zuid Afrika zijn er
duizenden zwarte jongeren, vaak uit kwetsbare contexten die vrijwilligen.
Om uit te breken uit de vicieuze cirkel van armoede, om kansen op een
job te verhogen, om de gemeenschap waarin ze leven verder op te
bouwen.
Pats, en dan bots je meteen op de gelijkenissen. De Zuidafrikaanse
jongeren die over hun vrijwillig engagement getuigen, doen dat immers
met even veel passie en vuur als ‘onze’ vrijwilligers. Ze vertellen je, niet
zonder trots, hoe het hen beter maakt als mens, hoe fijn het is zelf te
investeren in de lokale gemeenschap, anderen te helpen, ervoor te zorgen
dat Zuid Afrika vooruit gaat.
Dat je, door te vrijwilligen, je eigen leven in handen kan nemen, jezelf en
anderen versterkend. Tal van goede en innoverende praktijken kan je
optekenen. Je kan met hen discussiëren over kwesties in het
vrijwilligerswerk die ook bij prangend zijn; namelijk of vrijwilligerswerk
beschouwd mag worden als een hefboom naar de arbeidsmarkt, als een
instrument om werkloosheid te sussen, en hoe je het concept
‘vrijwilligerswerk’ zuiver kan houden.
Het debat is lang nog niet beslecht. Hier niet. Ginds niet. Ik ben benieuwd
hoe onze Zuidafrikaanse vrienden dat gaan oplossen. Daaruit kunnen wij
dan ook weer inspiratie halen.
Kortom, ik ben een leerervaring rijker en ben ervan overtuigd dat een
bilaterale samenwerking vanuit een kleine regio uit het Noorden met een
reuzenland in het Zuiden, niks anders dan troeven biedt.
Eva Hambach
Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk vzw
Lid van de Vlaamse delegatie, opgezet door de Vlaamse overheid, CJSM,
departement Jeugdbeleid.

Download Report