Een droom achterna “Ik was bang van deze mensen.”

Naam:
Janneke Brinks
Kati Baranyos
Een droom achterna
Janneke Brinks en Kati Baranyos, bij sommigen beter bekend
onder de naam Janka Tanya, vertrekken dit jaar nog naar
Hongarije. Dan komt hun droom uit: het bieden van
dagbesteding aan jongeren met een verstandelijke beperking
en autisme. Ze laten alles achter. Hun vrienden, familie,
collega’s, een vast inkomen en alle Nederlandse
voorzieningen. Wat drijft hen? Welke strijd leverden ze? In
deze Extra FrionNieuws vertellen Janneke en Kati hun
verhaal.
Kati is begeleider bijzondere zorg en werkt op
Prunuspark 5/6. “Ik ben geboren en getogen in
Hongarije. Daar leerde ik het vak van
banketbakker. In 1998 ben ik gaan werken in
een instelling voor mensen met een beperking in
Hongarije. Ik werkte in de keuken en zag de
bewoners van een kleine afstand.” Wat Kati daar
zag is voor ons moeilijk voor te stellen. Kati: “In
de instelling hing altijd een sterke urine geur en
de mensen liepen vaak onverzorgd rond.
Mensen met een meervoudige beperking lagen
bijna de hele dag in bed met meerderen in een
zaal. Er was weinig privacy. Wij serveerden het
eten vaak in emmers aan de groepen. Voor
mensen met een meervoudige beperking
maakten wij regelmatig broodpap van restjes
brood met melk of chocolademelk. Ik was bang
van deze mensen en ik hield afstand van ze.”
“Ik was bang van
deze mensen.”
Verandering
Dit veranderde toen Kati Janneke leerde kennen
in Hongarije. Janneke kwam in 1998 naar
Hongarije om vrijwilligerswerk te doen.
Functie:
Janneke is coach
Kati is begeleider bijzondere zorg
Thuissituatie:
Samenwonend met hond Dotje.
Kati: “Ik zag hoe zij vier mannen met een
verstandelijke beperking begeleidde. Ik zag dat
zij hen als mens zag en dat deze mensen een
zinvolle dag invulling kregen, wat geen extra
geld kostte! Ik zag hoe zij hen hielp hun leven te
ordenen door de normale dagelijkse
huishoudelijke taken samen te doen. Ik zag
dichtbij hoe deze mensen groeiden en zich
ontwikkelden. En ik leerde deze mensen zien als
mens. En ik zag dat het echt wel kan! Dat er wel
manieren zijn om de mens te zien in plaats van
de beperking.”
Ook Janneke kijkt met veel plezier terug naar
deze tijd. “Elke avond stond er een andere
activiteit op het programma. We gingen ook 1x
in de week voetballen. In het begin verklaarden
de anderen ons voor gek, maar aan het eind van
het jaar hadden we twee elftallen! We
voetbalden elke avond, echt gaaf! Zelfs de
begeleiders deden mee!”
Kati voegde zich ook voorzichtig bij de
activiteiten. Ze leerden elkaar steeds beter
kennen. Er ontstond een relatie.
Naar Nederland
Janneke moest na een jaar terug naar
Nederland. Kati: “Ik ging met Janneke mee. Ik
heb een jaar vrijwilligerswerk gedaan bij het
Dominicanen Klooster in Zwolle. Toen ik mijn
verblijfsvergunning kreeg ben ik gaan studeren.
In Nederland heb ik langzaam geleerd dat ieder
mens er toe doet, inclusief mijzelf.” Vijf jaar later
begon Kati aan de opleiding SPW4 en al snel
werd ze aangenomen bij Frion. “Ik vond het heel
spannend omdat ik nog het beeld in mijn hoofd
had van de Hongaarse zorg. Bij Frion begon ik
op Commissarislaan 35 – 1/2. Daar heb ik
kunnen ervaren dat gelijkwaardig wordt
omgegaan met mensen met een beperking. Er
werd steeds naar mogelijkheden gezocht. Er
ging echt een wereld voor mij open.”
“Er ging een wereld
voor mij open.”
Janneke: “Ik werk sinds 2001 bij Frion. Ik ben
begonnen als begeleider en werd later
persoonlijk ondersteuner (po’er) bij Frion. Het
was mijn droom bij Frion kansen te benutten die
ik voorbij zag komen. Dit heb ik gedaan. Ik ben
in 2006 actief betrokken geweest bij het werken
met Triple C. Dit was een inspirerende maar
moeilijke periode. Sinds 2010 ben ik coach bij
Frion. Mijn droom bij Frion is uitgekomen.”
Janneke en Kati ontwikkelden zichzelf met hun
dromen voor Hongarije nadrukkelijk aanwezig in
hun achterhoofd. Kati: “Vanaf het moment dat
we elkaar leerden kennen hebben wij altijd
gezegd dat wij ooit terug gaan naar Hongarije.
Wij wilden daar een project opzetten voor
mensen die niet kunnen opkomen voor zichzelf.”
Dit is al een serieuze droom van Janneke en
Kati sinds 2000. “In de jaren die volgden hebben
we de nodige opleidingen en cursussen gevolgd
en hebben wij bij Frion met verschillende taken
en functies kennis gemaakt. In 2011 maakten
we concrete stappen in het realiseren van Janka
Tanya.”
De droom komt dan steeds dichterbij. Maar het
is niet altijd makkelijk. Janneke: “We hebben
zeker wel twijfels gehad over het loslaten van
wat we nu hebben. Denk bijvoorbeeld aan een
vast inkomen, een eigen huis, onze vrienden en
familie in Nederland. De dagelijkse zekerheden
die we hieraan ontlenen. Dat is moeilijk om los
te laten.” Er was één ding waar ze nooit aan
twijfelden. “Onze visie in gelijkwaardigheid en
menswaardigheid.”
“We hebben zeker twijfels over
het loslaten van wat we nu
hebben.”
Soms zit het mee, soms zit het tegen.
“Tegenslagen horen erbij… dat is makkelijk om
zo te zeggen. In de praktijk vreten ze energie.
Hoe we hiermee omgaan is verschillend per
situatie. We hebben alle emoties gehad: boos
tot intens verdrietig en totaal hulpeloos. Maar
deze emoties maken dat we er juist nog harden
voor willen gaan. Het motiveert ons om op zoek
te gaan naar de mogelijkheden in plaats van de
onmogelijkheden.”
Energie
Waar halen jullie de energie vandaan? “Energie
halen wij uit onze contacten met cliënten die wij
begeleiden. Cliënten zijn zo puur en eerlijk en zij
bevestigen onze visie in gelijkwaardigheid en
menswaardigheid. Maar daarnaast halen we ook
energie uit onze gezamenlijke drijfveer en
samen op te gaan in dit project.
Het is fantastisch om te zien hoe de mensen om
ons heen, het bestuur van stichting O2,
vrienden, familie, vrijwilligers en een ieder op
zijn of haar manier een bijdrage levert aan
Janka Tanya.” En nu is het bijna zover. “Iedere
stap richting de uitvoering van onze droom geeft
ons meer kracht en energie. De erkenning die
we ervaren door de toezegging van een
Europese subsidie was zo’n boost! Wow!
Geweldig dat de Hongaarse overheid Janka
Tanya ondersteunt! Ook de mensen om ons
heen die helpen met Janka Tanya, dat geeft
zoveel steun om door te gaan en onze focus
goed voor ogen te houden.”
“Iedere stap richting de
uitvoering van onze droom, geeft
ons meer kracht en energie!”
Werkelijkheid
Eind dit jaar is het dan echt zover. Dan
vertrekken Kati en Janneke definitief naar
Hongarije. Naar het dorpje Tótcázsony om
precies te zijn. Er is plaats voor zes tot acht
mensen met een verstandelijke beperking en
autisme. Janneke: “Aan de ene kant kunnen we
niet wachten tot de deuren van Janka Tanya
open gaan en we lekker aan de slag kunnen met
de deelnemers. Aan de andere kant zitten we nu
in een periode van taken overdragen en afstaan.
Pak je nog wel of niet een coachvraag op? Hoe
nemen we afscheid van cliënten en collega’s?
Dit laatste is echt een proces. Vanaf het moment
dan je weet dat je weggaat, gaat dit proces in en
ben je er mee bezig. Dit is soms heftig en
confronterend.”
Deel je droom!
Janneke en Kati hebben een boodschap voor
alle collega’s met een droom: “Als je een droom
hebt maar je twijfelt om die te realiseren, deel je
dromen, praat erover, want zodra je je droom
gaat delen met anderen krijg je input en
ondersteuning terug waardoor een droom een
plan wordt!”
Kijk voor meer informatie over Janka Tanya op
www.janka-tanya.eu.
Hongarije
Hongarije heeft tien miljoen inwoners
en naar schatting 60.000 inwoners
met autisme. Dit is een schatting
omdat in Hongarije nog niet iedereen
met een beperking gediagnosticeerd
is. Naast de grote staatsinstellingen
zijn er voor deze groep mensen, drie
kleinschalige instellingen die
aansluiten bij het gedachtegoed van
Janka Tanya.
Janka Tanya
Janka Tanya is de naam van de
boerderij waar de dagbesteding
plaatsvindt. Het eerste deel van de
naam is een samentrekking van de
twee voornamen van de oprichters
Janneke en Kati. Het tweede deel is
Hongaars voor het woord boerderij.

Download Report