Informele discussieavond VVD toekomst havengebied Breskens met

Rapport Toekomst Haven Breskens
Inleiding
Op 4 maart jl is er een mini symposium gehouden in Breskens op initiatief van de VVD om tezamen
met de inwoners van gedachten te wisselen over de vergaande ideeën van de gemeente om het
havengebied in Breskens toekomstbestendig te maken.
Gezien de ideeën niet alleen modernisatie of het cosmetisch veranderen van het havengebied
betreffen maar vooral ook functies verschoven gaan worden zoals verplaatsing van de afslag voor
garnalen, een te creëren visserijmuseum en het verplaatsen van de vissersboten om ruimte te
verkrijgen voor de jachthaven is het voor de VVD van belang om dit open te bespreken.
Welke gevoelens leven er? Waar ligt het draagvlak onder de bevolking? Hoe zien ondernemers de
ontwikkelingen in relatie tot het centrum en wat is de toekomst van de visserij? Dergelijke vragen
zijn op deze avond de revue gepasseerd en staan opgenomen in deze rapportage.
Om niet alleen samen te zijn en te praten, over wat wel en wat er niet kan, is tevens dit rapport
gemaakt. Een weerslag van de avond waarbij wij als VVD dit beschouwen als een "aftrap".
Daarnaast willen we dit rapport ook gebruiken in de komende discussies in de gemeentelijke
commissies en raad.
Dit was voor ons als VVD een eerste bijeenkomst. Zoals afgesproken willen we dit vaker gaan doen in
Breskens om de bevolking te informeren, met de aanwezigen te discussiëren maar vooral om te
luisteren naar wat er leeft en hoe we dit kunnen vertalen naar wat wij stellen als: "Hetgeen doen wat
Breskens verdient".
Namens het gehele team van de VVD
Stan Lauret
Informele discussieavond VVD toekomst havengebied Breskens met inwoners Breskens
3 maart 2014 19.30 uur - 21.30 uur
Locatie:
Breskens, Hooge Platen
Tijdstip:
3 maart 2014 19.30 uur - 21.30 uur
Sprekers:
André Bosman - Tweede Kamerlid VVD
Conny Almekinders - wethouder Gemeente Sluis
Jaap Hennekeij - Voorzitter VisNed
Jos van den Heuvel - ondernemer jachtmastbouw
Ronald Lohman - ondernemer supermarkt op Spuiplein
Stan Lauret - Lijsttrekker VVD, kandidaat wethouder Gemeente Sluis
Bewoners Breskens
Na een reeks ingrijpende, maar succesvolle ontwikkelingen in de afgelopen jaren, staat Breskens nu
aan de vooravond van een ontwikkeling die haar in de ziel raakt: de herinrichting van het
havengebied en in het bijzonder de vissershaven. De malaise in de visserij, het verlies van de functie
van de landbouwhaven en het simpelweg verdwijnen van veel overige bedrijvigheid in het
havengebied dwingt het dorp ertoe harde keuzes te maken voor dit kenmerkende stukje Breskens.
Het is nog altijd een gebied met een enorm potentieel, zij het dat dit nu voornamelijk ligt in recreatie
en nautisch toerisme. De unieke sfeer van het vissersdorp is één van de sterke punten, maar de visserij
kan de kar zelf helaas niet langer trekken.
Door deze discussieavond, die de VVD organiseerde, wil zij de meningen, visies en ideeën van de
Bressiaanders peilen, als voeding voor de keuzes in de nabije toekomst.
Plannen en ontwikkelingen door Conny Almekinders + reacties verschillende inwoners
Het vissersdorp staat aan het begin van een grote verandering. Te weten de mogelijke verplaatsing
van de vismijn en het visserijmuseum -waarbij het visserijmuseum uitgebreid wordt naar 2000
vierkante meter, de ontwikkeling van de visserijexperience, appartementenbouw op het havenplein,
uitbreiding van de jachthaven en de herinrichting van de Middenhavendam.
In dit alles is de toekomst van de visserij een onzekere factor.
Eerst schetst hij eerdere veranderingen, want Breskens is wel wat verandering gewend inmiddels.
Hij noemt de totstandkoming van Port Scaldis waarmee de grote verandering begon, het verdwijnen
van het autoveer, het verleggen van de dijk en de inrichting van het nieuwe Spuiplein. Dit laatste is
een zeer succesvol project gebleken, mede door de investeringen van de ondernemers op deze plek.
Daarnaast zijn er ook plannen mislukt, zoals de te ambitieuze projectontwikkelingsplannen in 20052006 en de verdere uitbreiding van de jachthaven in 2010, geblokkeerd door Natura 2000.
Inwoner: In 'Op Bresjes' las ik iets over woningbouw. Hoe hoog mag dat worden?
Conny Almekinders: Het gaat om twee á drie verdiepingen.
Inwoner: Wat de vismijn betreft zou u eens bij de huidige schippers langs moeten gaan en ze vragen
hoe lang ze nog van plan zijn om te vissen. Hoewel ik het graag anders zou zien, zijn er over vijf jaar
wellicht geen vissers meer. En, mogen wij het plan eens horen waarover wethouder Schaalje sprak?
Stan Lauret: Graag hoor ik waar uw onvrede zit.
Zelfde inwoner: Ik zet mijn vraagtekens bij de verplaatsing van de vismijn en de ontwikkeling van de
visserijexperience. De kosten en opbrengsten hiervan. Ook de inpassing van de bestaande
activiteiten in de handelshaven en de omgang met specifieke problemen, zoals overlast bij
hoogwater in relatie tot appartementenbouw. Ik ben hier om te luisteren naar uw plannen en
oplossingen.
Conny Almekinders: Toerisme is een speerpunt in de regio en de visserij met de visserijexperience
bieden hier kansen, net als de jachthaven met tweehonderd ligplaatsen extra.
De ontwikkeling van laagbouwappartementen op de plaats van de huidige vismijn dient om deze
plannen te kunnen financieren. Maar er zijn problemen, bijvoorbeeld de golfslag in de huidige
vissershaven en de eisen voor buitendijks bouwen. Wij denken dat er meer mogelijkheden zijn voor
de gehele haven, inclusief appartementenbouw. Maar, het gaat om complexe processen.
Alle elementen die een rol spelen denken we in beeld te hebben.
Stan Lauret: Ik kan me voorstellen dat u denkt: Hoe concreet zijn de plannen nou eigenlijk?
Conny Almekinders: Er zijn concrete plannen voor de nieuwe vismijn, visserijexperience en het
visserijmuseum. Voor andere delen van het gebied zijn de plannen nog niet zo concreet, maar de
gemeente heeft 1 miljoen euro gereserveerd om deze plannen samen met projectontwikkelaars te
kunnen maken. Er zijn al projectontwikkelaars geïnteresseerd.
Inwoner: De Vissershaven en het Kaaiplein zien er netjes uit, maar wat zijn de plannen voor de
Middenhavendam, want dat ziet er niet uit en past niet bij het gezicht van Breskens.
Conny Almekinders: Er wordt gedacht aan appartementencomplexen, maar die plannen zijn dus nog
niet concreet.
Inwoner: Waarom pakken we de Middenhavendam niet eerst aan? Kunnen we de Middenhavendam
niet gebruiken voor de visserijexperience, waarom willen we überhaupt functies verplaatsen?
Stan Lauret: Dus u zegt: houdt het zoals het is?
Conny Almekinders: Om de uitbreiding van de jachthaven te kunnen integreren in de bestaande
jachthaven en voorzieningen, is de vissershaven de meest geschikte plek. De baten uit de
ontwikkeling inclusief de appartementenbouw worden aangewend om de nieuwbouw voor de
visserijexperience, het museum en de mijn te financieren.
Inwoner: Ik wil de toegankelijkheid van het Spuiplein aankaarten. Met de voorziene locatie voor de
mijn en het museum verdwijnen alle parkeermogelijkheden daar. Waarom de vismijn niet op de
middenhavendam?
Stan Lauret: De ruimte op de Middenhavendam is nodig voor andere renderende ontwikkelingen,
wederom ten bate van benodigde investeringen. De gemeente heeft geleerd van het verleden, en wil
voorkomen dat zij het schip in gaat.
Heden en toekomst visserij door Jaap Hennekeij en André Bosman + reacties verschillende
inwoners
In de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw stuwde de overheid de schaalvergroting in de
sector middels subsidies. In Zuid-West Nederland had dit als gevolg dat de boomkorvisserij weliswaar
hard groeide in capaciteit, maar weinig innovatief was. Door het maatschappelijk verzet tegen de
vermeende schadelijke gevolgen van de boomkorvisserij, en de stijgende brandstofkosten kwam de
bedrijfsvoering van de visserijbedrijven steeds meer onder druk te staan, en dit heeft ondertussen vele
bedrijven de kop gekost. Tegelijkertijd dwong dit de sector wel te innoveren, met de pulskor,
multifunctionele/flexibele schepen en lichtere tuigen als uitkomst. Aanvankelijk konden deze
innovaties door Europees beleid slechts beperkt worden doorgevoerd, maar dankzij een lobby vanuit
de sector - o.a. door André Bosman- heeft Europa nu toestemming gegeven om de pulskorvisserij
breder in te voeren. Hierdoor zullen nu meer bedrijven het hoofd boven water kunnen houden.
Wat de pulskorvisserij betekent voor Breskens, is moeilijk te zeggen, een groot gedeelte van de vloot
is immers al verdwenen, en het aanwerven van nieuw contingent is een probleem, met name voor
tong. In het Noorden van het land komen door de innovaties wel weer jonge ondernemers naar
boven, en het ministerie van EZ werkt aan de effectuering van een Europees stimuleringsfonds voor
Nederlandse vissers. De aanvoer van garnalen is nog altijd sterk hier. Het zou een verarming van de
sector zijn, wanneer de visserij in Breskens geheel zou verdwijnen: de haven ligt aan diep open water
en er kan elke dag aangeland worden.
Inwoner: Wat is nu het grootste belang?
Jaap Hennekeij: Vanuit het jachthavenbestuur is uitbreiding gewenst met tweehonderd plaatsen
extra. Vanuit de integratie met de bestaande jachthaven, maar ook omdat dit goedkoop gerealiseerd
kan worden. De vissershaven is hiervoor de beste plek. De visserij dient echter wel behouden te
blijven, de vismijn dient dus te verhuizen naar de handelshaven. Er is een bod gedaan op de oude
vismijn, maar het punt is dat de projectontwikkelaar niet weet of hij er mag bouwen en daar wringt
de schoen. Maar laat er geen misverstand over bestaan: de projectontwikkelaar wil met de inwoners
van gedachten wisselen en kijken of er draagvlak is.
Inwoner: De jachthaven zal –hoe groot hij ook is- slecht zo’n zes maanden per jaar in gebruik zijn,
daarbuiten is deze leeg. Hetzelfde zal waarschijnlijk gelden voor de appartementen die ontwikkeld
worden, aangezien deze veelal aangekocht zullen worden door mensen met een ligplaats in de
haven.
Jaap Hennekeij: Dit moet onderzocht worden. Met meer ligplaatsen trek je wellicht ook meer
gerelateerde activiteiten aan die wel een breder jaarbeslag kennen, denk hierbij aan opleidings instituten en innovatieve bedrijven.
André Bosman: Ik hoor ook: Onderscheid jezelf, wordt geen tweede Zeebrugge.
Jaap Hennekeij: Bij permanente bewoning heb je te maken met de bouwhoogte, dus moet je in de
onderste lagen kijken naar de mogelijkheden. Bij recreatiebouw zijn er minder strenge eisen over de
hoogte. Breskens heeft een schitterende positie in de Westhaven, maar zijn er voldoende condities
voor aandeelhouders om er te investeren?
Inwoner: Natuurlijk ben ik positief en zie ik dat er iets moet gebeuren. We zijn en klein dorp. Ik vraag
me alleen af of het 'm alleen zit in de uitbreiding van ligplaatsen. Kunnen we niet een alternatief
vinden die past in de eigenheid van Breskens als vissersdorp?
Stan Lauret: Daarom ook deze avond om te horen hoe de inwoners de toekomst van Breskens zien.
Wat ziet Breskens nu écht zelf zitten? Het heeft geen zin om voorbij te gaan aan het belang van de
inwoners zelf.
Inwoner: We willen wel, maar het mankeert aan de centjes.
Inwoner: De rode pinguïns bewijzen dat bewoners zich vooraf vaak tegen ontwikkelingen keren,
terwijl deze achteraf toch een succes blijken.
Inwoner: De Kaai ziet er goed uit, maar de Middenhavendam is een schandaal. Zo gauw men ziet dat
er goede communicatie is en er positieve ontwikkelingen ontstaan, dan komt er vanzelf steun uit de
bevolking.
Ronald Looman: Waar het vroeger een drukke periode van zo’n zes weken was, is nu 48% van onze
omzet direct afkomstig van het toerisme. Ditzelfde toerisme is dus belangrijk voor de instandhouding
van de voorzieningen, omdat deze niet kunnen draaien op de inwoners van Breskens alleen.
Door deze voorzieningen krijgt Breskens nu steeds meer een centrumfunctie. Mensen komen steeds
vaker een dagje naar Breskens. De auto staat er dan zeker een halve dag.
Er dient iets unieks en innovatiefs neergezet te worden, zoals bijvoorbeeld schelpdierkweek.
Niet zomaar een rij met winkeltjes. De bestaande rij met winkeltjes bij de jachthaven bewijst dat dit
niet levensvatbaar is in Breskens. Ook restaurants hebben we zo langzamerhand wel genoeg.
Het gat tussen het Spuiplein en de vissershaven dient opgevuld te worden, zodat het een geheel
centrum wordt, overlopend in het havengebied. Om de voorzieningen aantrekkelijk te maken, is
afdoende parkeervoorziening van groot belang. Nu al loopt het vast op drukke dagen.
We zijn de goede weg ingeslagen de afgelopen jaren. Om dit verder te bestendigen, dient er nu
doorgepakt te worden. Ambtenarij en politiek dienen hiertoe optimaal samen te werken.
Duitse toerist die al 22 jaar in Breskens komt: Wat wil Breskens voor de toerist zijn? Cadzand is er
alleen maar voor de toerist, en heeft zo geen eigen identiteit. De stoere visserijhaven is het hart van
Breskens en geeft Breskens haar eigen sfeer en authenciteit. De toerist komt hier ook voor de rust en
de zee. Misschien als mensen hier het hele jaar komen, kunnen winkels wel overleven?
Jos van den Heuvel: Maak iets bijzonders van de haven, maar maak er vooral geen tweede
Zeebrugge van. Ik vind het een dapper besluit van het bestuur om deze discussie aan te gaan.
Stan Lauret: Hoe zien jullie de mix toerist en inwoners die een boterham willen verdienen?
Jos van de Heuvel: Houd vooral de nostalgie van de haven in stand.
Inwoner: De hoogte van het gebouw voor het museum en de experience blokkeren het uitzicht op de
haven vanaf de dijk. Dit is zonde.
Conny Almekinders: De visserijexperience is niet te exploiteren zijn zonder financiële steun, maar
heeft wel meerwaarde in die haven en voor Breskens. Het zijn juist het museum en de experience die
een impuls geven.
Inwoner: De locatie is gewoon niet goed.
Conny Almekinders: Zuid is meest logisch met parkeren. We moeten rekening houden dat er
voldoende parkeergelegenheid is. Punt is duidelijk.
Inwoner: Ik zie de experience liever direct tegen de loopbrug. Dan loopt het publiek er zo op af.
Deze locatie is logischer dan op de Middenhavendam.
Stan Lauret: Voor Breskens is er een kans om hier iets te ontwikkelen. Stappen we op de boot of
laten we 'm gaan? Nee, we kunnen het niet iedereen naar de zin maken, maar als gemeente moet je
doen wat Breskens verdient.
Stan Lauret: We moeten leren van Waterdunen en praten met de bewoners.
Inwoner: Wat doen jullie eigenlijk aan de afvaarten van het fietsvoetveer?
Stan Lauret: De politiek heeft, heel eerlijk gezegd, een beetje spijt van de boot en budgetten slinken.
De exploitatie van de tunnel levert een positief resultaat op dat nu onder andere wordt aangewend
voor investeringen in de Sluiskiltunnel. Wellicht kan een deel van het resultaat in het fietsvoetveer
worden geïnvesteerd. Wij blijven ons sterk maken voor Veolia net als de huidige dienstregeling (en
die is niet heel stabiel zeg ik als dagelijks gebruiker) binnen de condities die zijn afgesproken.
Inwoner: Terug naar de basis. Ik ben zelf vrijwilliger van het Visserijmuseum. Is het belang van
tweehonderd extra jachten nu zó groot? Kan Cadzand niet als alternatief dienen, omdat Breskens
toch al goed bezig is? Wat ik bedoel: Kiezen we wel de goede richting? Ik ben bang dat je meer
vermoordt met tweehonderd extra plaatsen en woningbouw, dan dat het goed doet.
Stan Lauret: Ik wil toch nog even wegnemen dat we alles al volledig hebben uitgewerkt. Vanavond
wilden we het met jullie hebben over functieverschuiving. Gezien de tijd wil ik afronden.
We zien een kans om dit in één keer te doen en iets moois neer te zetten. Dit is een gedachtelijn,
maar het is allemaal nog heel summier. Wat ik in ieder geval weet, is dat we hier niet nog eens vier
jaar op moeten koken. Dus, we moeten voor Breskens een keuze maken.
Na afloop was er nog gelegenheid om onderling van gedachten te wisselen. Van deze mogelijkheid
werd gebruik gemaakt.
Opkomst aantal inwoners: ruim vijftig.